05/12/2010 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟ Ο καθηγητής της φιλολογίας έριχνε κάθε μέρα το μπαλάκι. Όλη η τάξη το έπιανε σαν ένα γαργαλιστικό μήνυμα. Το πετούσε ο ένας στον άλλον. Χαράς ευαγγέλια. -«Οσάκις» άρχιζε τη φράση του ο φιλόλογος. -«Ναι. Ναι. Ο Σάκης! Ο Σάκης!» φώναζαν όλες μαζί οι μαθήτριες γελώντας. Κι ο καθηγητής τρελαινόταν. -«Οσάκις» επαναλάμβανε τη λέξη σα να έλεγε «σιωπή». Ο καθηγητής δεν μπορούσε να ξεχωρίσει ποιες από τις μαθήτριες ήταν οι δράστες. Η λέξη-μπαλάκι κυλούσε ακαριαία σε κλάσμα δευτερολέπτου μέσα από τα χείλη τους που ήταν κρυμμένα στο κάτω μέρος του σκυμμένου τους κεφαλιού. Νόμιζε πως απλώς επαναλάμβαναν τη λέξη. Δεν ήταν όμως έτσι. Άλλο πράγμα το «Οσάκις» και άλλος άνθρωπος ο «Σάκης». Ο καθηγητής φώναξε την πρώτη μαθήτρια, τη Μαρία, στο γραφείο του και τη ρώτησε. -«Τι συμβαίνει με το «Οσάκις»; Γιατί αυτή η αντίδραση;» -«Δεν ξέρω κύριε. Στο δικό μου θρανίο δεν ξέρουμε τίποτα. Το πήραν έτσι φαίνεται και το διασκεδάζουν» του απάντησε. Ρώτησε και άλλες μαθήτριες. Μερικές δεν κρατήθηκαν και γελούσαν. Ο καθηγητής προσπάθησε να βγάλει από το λεξιλόγιο του τη λέξη «Οσάκις». Αυτή όμως αντιστεκόταν. Του έβγαινε αυθόρμητα, έστω και με κάποια καθυστέρηση. Τότε όμως γινόταν πανζουρλισμός. Σαν να την είχε Σελίδα 1 από 6
στερηθεί η τάξη και ξεσπούσε «Ο Σάκης! Ο Σάκης!», φώναζαν ακόμη πιο δυνατά και γελούσαν με την καρδιά τους. 1.Οσάκις: Όσες φορές (Ρούλα Κακλαμανάκη, Γραφές της αθωότητας, εκδ. Ελλ. Γράμματα, 2000) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Να χαρακτηρίσετε τις υπογραμμισμένες προτάσεις: α) ανάλογα με τα συστατικά τους (απλές, επαυξημένες, ελλειπτικές) και β) ως προς τη σημασία τους (αποφαντικές, ερωτηματικές, επιφωνηματικές, προστακτικές). 2. Να χωρίσετε τις προτάσεις σε Ονοματική Φράση και Ρηματική Φράση : Στο δικό μου θρανίο δεν ξέρουμε τίποτα Ο καθηγητής φώναξε την πρώτη μαθήτρια, τη Μαρία, στο γραφείο του. 3. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο 2 επίθετα που να λειτουργούν ως επιθετικοί προσδιορισμοί σε ουσιαστικά. 4. Να γράψετε τη γενική και την αιτιατική ενικού και πληθυντικού των ουσιαστικών: κλάσμα, γραφείο, φιλόλογος, λέξη. 5. Να χωρίσετε τα παραπάνω ουσιαστικά: α) σε ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα β) σε δικατάληκτα και τρικατάληκτα. Σελίδα 2 από 6
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ. Να γράψετε μια παράγραφο με θέμα ένα αστείο περιστατικό που συνέβη στην τάξη σας. Θυμηθείτε ότι η θεματική πρόταση πρέπει να περιέχει το θέμα, το οποίο θα αναπτύξετε στα σχόλια. Θυμηθείτε επίσης ότι η κατακλείδα πρέπει να προκύπτει από τις λεπτομέρειες. (Μονάδες 10) Σελίδα 3 από 6
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Να χαρακτηρίσετε τις υπογραμμισμένες προτάσεις: α) ανάλογα με τα συστατικά τους (απλές, επαυξημένες, ελλειπτικές) και β) ως προς τη σημασία τους (αποφαντικές, ερωτηματικές, επιφωνηματικές, προστακτικές). Απάντηση: Ο καθηγητής της φιλολογίας έριχνε κάθε μέρα το μπαλάκι. επαυξημένη, αποφαντική Γιατί αυτή η αντίδραση; ελλειπτική και επαυξημένη, ερωτηματική 2. Να χωρίσετε τις προτάσεις σε Ονοματική Φράση και Ρηματική Φράση: Απάντηση: Στο δικό μου θρανίο: ονοματική φράση δεν ξέρουμε τίποτα: ρηματική φράση Ο καθηγητής : ονοματική φράση φώναξε την πρώτη μαθήτρια, τη Μαρία, στο γραφείο του.: ρηματική φράση 3. Να εντοπίσετε στο παρακάτω κείμενο 2 επίθετα που να λειτουργούν ως επιθετικοί προσδιορισμοί σε ουσιαστικά. Απάντηση: Γαργαλιστικό, σκυμμένου 4. Να γράψετε τη γενική και ην αιτιατική ενικού και πληθυντικού των ουσιαστικών: κλάσμα, γραφείο, φιλόλογος, λέξη. Σελίδα 4 από 6
5. Να χωρίσετε τα παραπάνω ουσιαστικά α) σε ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα και β) σε δικατάληκτα και τρικατάληκτα. Απάντηση στις ασκήσεις 4 και 5: του κλάσματος, το κλάσμα, των κλασμάτων, τα κλάσματα ανισοσύλλαβο, δικατάληκτο του γραφείου, το γραφείο, των γραφείων, τα γραφεία ισοσύλλαβο, δικατάληκτο του φιλολόγου, τον φιλόλογο, των φιλολόγων, τους φιλολόγους ισοσύλλαβο, τρικατάληκτο της λέξης, τη λέξη, των λέξεων, τις λέξεις ανισοσύλλαβο, δικατάληκτο ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ. Να γράψετε μια παράγραφο με θέμα ένα αστείο περιστατικό που συνέβη στην τάξη σας. Θυμηθείτε ότι η θεματική πρόταση πρέπει να περιέχει το θέμα, το οποίο θα αναπτύξετε στα σχόλια. Θυμηθείτε επίσης ότι η κατακλείδα πρέπει να προκύπτει από τις λεπτομέρειες. ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ: Πριν από μερικές μέρες, συνέβη στην τάξη μας ένα περιστατικό που μας έκανε να γελάσουμε πολύ! ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ: Σύντομη παρουσίαση περιστατικού, καθώς και της αντίδρασης που προκάλεσε σε μαθητές και καθηγητή. ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ: Αυτό, λοιπόν, που συνέβη μας έφτιαξε τη διάθεση για την υπόλοιπη μέρα και ήταν το πρώτο θέμα συζήτησης για πολύ καιρό! Σελίδα 5 από 6
Σελίδα 6 από 6