ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 3.2.2012 COM(2012) 33 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Ενδιάμεση αξιολόγηση του πολυετούς κοινοτικού προγράμματος σχετικά με την προστασία των παιδιών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και άλλες τεχνολογίες επικοινωνιών EL EL

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Ενδιάμεση αξιολόγηση του πολυετούς κοινοτικού προγράμματος σχετικά με την προστασία των παιδιών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και άλλες τεχνολογίες επικοινωνιών 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα ανακοίνωση αφορά την ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος Safer Internet 2009-2013 για ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου, το οποίο στην ανακοίνωση αναφέρεται ως «το πρόγραμμα». Η διεξαγωγή της αξιολόγησης ανατέθηκε στην Technopolis Group. Ο κύριος στόχος της αξιολόγησης του προγράμματος αναφερόταν στην συνάφεια, την αποτελεσματικότητα και την απόδοση, επιπλέον του ευρύτερου αντίκτυπου και της βιωσιμότητας, βάσει στοιχείων προερχόμενων από ερωτηματολόγια, διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους και ετήσιες εκθέσεις. Κύριοι στόχοι της δράσης είναι: να αυξήσει την ευαισθητοποίηση του κοινού να παράσχει στο κοινό ένα δίκτυο σημείων επαφής για την καταγγελία παράνομου και βλαβερού περιεχομένου και συμπεριφοράς, ιδίως αναφορικά με υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, αθέμιτης προσέγγισης και εκφοβισμού παιδιών μέσω του διαδικτύου. να ενισχυθούν οι πρωτοβουλίες αυτορύθμισης στο πεδίο αυτό και να εμπλακούν τα παιδιά στη δημιουργία ασφαλέστερου επιγραμμικού περιβάλλοντος. να δημιουργηθεί μια βάση γνώσεων σχετικά με τις νέες τάσεις στη χρήση επιγραμμικών τεχνολογιών και των συνεπειών τους για τη ζωή των παιδιών. Σε σύγκριση με τα προηγούμενα προγράμματα, το γενικό πεδίο εφαρμογής του τρέχοντος προγράμματος διευρύνθηκε, ώστε να συμπεριλάβει τις αναδυόμενες επιγραμμικές τεχνολογίες, να καλύψει τις περιπτώσεις βλαβερών επαφών και συμπεριφοράς (όπως η αθέμιτη προσέγγιση και ο εκφοβισμός παιδιών μέσω του διαδικτύου), ενώ αποβλέπει στη δημιουργία βάσης γνώσεων στο εν λόγω πεδίο. Ο κύριος μηχανισμός υλοποίησης του προγράμματος είναι η συγχρηματοδότηση έργων που επιλέγονται έπειτα από δημόσιες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων. Τούτο είχε ως αποτέλεσμα να χρηματοδοτηθεί ευρύ φάσμα έργων στις διάφορες γραμμές δράσης, με κατά περίπτωση συμπλήρωσή τους από μη χρηματοδοτούμενες δραστηριότητες. Τα έργα στοχεύουν στη δημιουργία ασφαλέστερου επιγραμμικού περιβάλλοντος για νέους, ενώ οι μη χρηματοδοτούμενες δραστηριότητες κυμαίνονται από την υποστήριξη της ημέρας για ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου, την διοργάνωση φόρουμ για την ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου, την προώθηση και στήριξη της αυτορύθμισης στον κλάδο, καθώς και τη διεθνή συνεργασία με άλλους συναφείς οργανισμούς. EL 1 EL

Ως μέρος των δράσεών του, το πρόγραμμα συγχρηματοδοτεί τα κέντρα για ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου (Safer Internet Centres), που είναι κεντρικής σημασίας στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης 1. Τα κέντρα βρίσκονται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και στην Ολλανδία, τη Νορβηγία και τη Ρωσία. Σε όλα τα κέντρα, εκτός της Πορτογαλίας, λειτουργούν γραμμές βοήθειας, από τις οποίες γονείς και παιδιά μπορούν να έχουν πρόσβαση σε συμβουλές σε θέματα σχετικά με την χρήση επιγραμμικών τεχνολογιών από παιδιά. Τα κέντρα και οι γραμμές βοήθειας ανήκουν στο δίκτυο INSAFE 2. Τα κέντρα ασφαλέστερης χρήσης του διαδικτύου περιλαμβάνουν, στις περισσότερες χώρες, ανοιχτή τηλεφωνική γραμμή κύρια αποστολή τους είναι η παραλαβή αναφορών εκ μέρους του κοινού σχετικά με παράνομο επιγραμμικό περιεχόμενο. Εφόσον εντοπιστεί παράνομο περιεχόμενο, η υπηρεσία της ανοιχτής τηλεφωνικής γραμμής αναφέρει το γεγονός στις αρμόδιες εθνικές αρχές επιβολής του νόμου ή/και στον πάροχο υπηρεσιών διαδικτύου, ζητώντας την απομάκρυνση του περιεχομένου, ή σε ένα μέλος της διεθνούς ένωσης ανοιχτών γραμμών στο διαδίκτυο (INHOPE) σε περίπτωση που το περιεχόμενο φιλοξενείται σε εξυπηρετητή σε άλλη χώρα. Οι ανοιχτές τηλεφωνικές γραμμές συντονίζονται από την ένωση INHOPE 3. Η βελτίωση των γνώσεων σχετικά με την χρήση της τεχνολογίας από τους νέους αποτελεί κεντρικό στόχο των εργασιών του προγράμματος. Το πρόγραμμα υποστηρίζει διάφορα ερευνητικά έργα που καλύπτουν ευρύ φάσμα θεμάτων και επιστημονικών κλάδων. Εκτός από τη βελτίωση των ερευνητικών χαρακτηριστικών των θεμάτων που είναι συναφή με την ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου, η ανάπτυξη των γνώσεων μέσω πολλών συναφών έργων συμβάλλει στη διεύρυνση της βάσης γνώσεων για το σύνολο των δραστηριοτήτων του προγράμματος. Τα τρέχοντα έργα βελτίωσης των γνώσεων περιλαμβάνουν: Tο έργο EU Kids Online II (που επελέγη στο πλαίσιο του προηγούμενου προγράμματος) αποβλέπει στην ενίσχυση της βάσης γνώσεων όσον αφορά εμπειρίες και πρακτικές παιδιών και γονέων σε θέματα κινδύνων και ασφάλειας κατά τη χρήση του διαδικτύου και νέων τεχνολογιών στην Ευρώπη. Το έργο είναι το πρώτο που ερευνά στάσεις και ενέργειες παιδιών και γονέων όσον αφορά την επιγραμμική ασφάλεια στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη μέλη. Το έργο βασίζεται στο προηγούμενο, EU Kids Online I, με αυξημένο όμως αριθμό χωρών που συμμετέχουν, από 21 σε 25 χώρες. Το ευρωπαϊκό έργο Online Grooming Project (POG, προσέγγιση παιδιών με αθέμιτους σκοπούς μέσω του διαδικτύου) (που επελέγη στο πλαίσιο του προηγούμενου προγράμματος) στοχεύει στη διερεύνηση τακτικών στόχευσης θυμάτων από δράστες που έχουν καταδικαστεί για το αδίκημα αυτό. Το POG είναι το πρώτο ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο που μελετά τα χαρακτηριστικά και τη συμπεριφορά των δραστών που έχουν χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο για τον εντοπισμό νεαρών θυμάτων. Το έργο διεξάγεται σε συνεργασία έξι εταίρων που εκπροσωπούν τέσσερις χώρες: Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Βέλγιο και Νορβηγία. Το έργο περιλαμβάνει μελέτη οριοθέτησης του πεδίου με εξέταση φακέλων υποθέσεων διαδικτυακής προσέγγισης παιδιών. Στο πλαίσιο του έργου θα παρουσιαστούν εκθέσεις της σχετικής ερευνητικής βιβλιογραφίας και των μέτρων από τις χώρες που συμμετέχουν σε αυτό. Επιπλέον, το έργο περιλαμβάνει συνεντεύξεις με στρατηγικούς ενδιαφερόμενους όσον αφορά τη διαχείριση και την πρόληψη περιπτώσεων προσέγγισης παιδιών με αθέμιτους σκοπούς μέσω του διαδικτύου. 1 2 3 Κέντρα για ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου: http://ec.europa.eu/information_society/activities/sip/projects/centres/index_en.htm Eυρωπαϊκό δίκτυο κέντρων ευαισθητοποίησης http://www.saferinternet.org/web/guest/home;jsessionid=cfcec3a1ae9934cf71917e6c207abb2c Διεθνής ένωση ανοιχτών γραμμών στο διαδίκτυο INHOPE http://www.inhope.org/gns/home.aspx EL 2 EL

Το έργο Risk taking Online Behaviour - Empowerment through Research and Training (ROBERT, επικίνδυνη διαδικτυακή συμπεριφορά - ενδυνάμωση μέσω έρευνας και κατάρτισης) στοχεύει στο να καταστήσει ασφαλή τη διαδικτυακή αλληλεπίδραση για παιδιά και νέους, με άντληση διδαγμάτων από εμπειρίες επιγραμμικής σεξουαλικής κακοποίησης και από παράγοντες που είτε καθιστούν τους νέους ευάλωτους, είτε τους παρέχουν προστασία. 4 Οι στρατηγικές των δραστών ως προς την αθέμιτη προσέγγιση παιδιών στο διαδίκτυο διερευνώνται επίσης παράλληλα με την ανάπτυξη αντίληψης σχετικά με τις δυνατότητες κακοποίησης σε διαδικτυακό περιβάλλον. Τα αίτια και οι νέοι θα ενδυναμωθούν ώστε να είναι σε θέση να αυτοπροστατεύονται καλύτερα στο διαδίκτυο. Ομάδες παιδιών που θεωρείται ότι είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε κινδύνους θα επωφεληθούν, ειδικότερα, από ευκαιρίες για βελτιωμένη αυτοπροστασία. Στο πλαίσιο της δράσης για εξάλειψη του παράνομου περιεχομένου, το πρόγραμμα συγχρηματοδοτεί πρωτοβουλίες υποστήριξης των αρχών επιβολής του νόμου όσον αφορά την καταπολέμηση υλικού σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Το έργο FIVES - Forensic Image and Video Examination Support (υποστήριξη εικόνων που χρησιμεύουν ως νόμιμη απόδειξη και βιντεοεξετάσεων) επελέγη στο πλαίσιο του προηγούμενου προγράμματος και διήρκεσε από 01/02/2009 έως 31/01/2011. Σκοπός του έργου ήταν η εκπόνηση νέων εργαλείων ΤΠΕ, προσαρμοσμένων για τη διερεύνηση εικόνων και βίντεο σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών, ώστε να βελτιωθούν οι δυνατότητες που διαθέτει η αστυνομία για την επεξεργασία μεγάλων ποσοτήτων κατασχεθέντος εξοπλισμού. Tο έργο INTERPOL International Child Sexual Exploitation Image Database (ICSEDB, διεθνής βάση δεδομένων εικόνων σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών) στοχεύει στην αύξηση του αριθμού των παιδιών που έχουν εντοπιστεί και σωθεί από κακοποίηση. Kεντρικό εργαλείο είναι ένα εξελιγμένο λογισμικό σύγκρισης εικόνων που μπορεί να συσχετίζει τα θύματα και τους τόπους. Επίσης, επιτρέπει σε εξουσιοδοτημένους χρήστες στα κράτη μέλη της INTERPOL να έχουν άμεση πρόσβαση στη βάση δεδομένων, σε πραγματικό χρόνο. Τελικός στόχος είναι 30 επιπλέον χώρες να αποκτήσουν πρόσβαση στο σύστημα αυτό. Για να εξασφαλιστεί η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, τα κέντρα για την ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου συγκροτούν εθνικές ομάδες νεολαίας, τις οποίες συμβουλεύονται τακτικά. Τον Οκτώβριο του 2010, η ευρωπαϊκή ομάδα νεολαίας INSAFE συγκέντρωσε για δεύτερη φορά νέους από 30 ευρωπαϊκές χώρες. Οι συζητήσεις τους σχετικά με γνώμες και συστάσεις, όσον αφορά την επιγραμμική ασφάλεια, τροφοδότησαν έναν ευρύτερο διάλογο κατά τη διάρκεια του φόρουμ για την ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου, το 2010. Ένας ακόμα τρόπος για τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών είναι το δίκτυο της ευρωπαϊκής συμμαχίας των ΜΚΟ για την επιγραμμική ασφάλεια των παιδιών, Child Safety Online II (enacso). Η χρηματοδότηση του είναι εξασφαλισμένη έως τις 31/08/2012 το δίκτυο αποτελείται από ευρωπαϊκές οργανώσεις για τα δικαιώματα των παιδιών, οι οποίες ασχολούνται με την επιγραμμική ασφάλεια για παιδιά. Το δίκτυο προωθεί τις κοινές στρατηγικές και συστάσεις του για αλλαγές ενώπιον εθνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών ιθυνόντων, καθώς και άλλων συναφών ενδιαφερομένων μερών. 4 Risktaking Online Behaviour - Empowerment through Research and Training http://www.childcentre.info/robert/about-the-project/ EL 3 EL

Το πρόγραμμα αποβλέπει επίσης στη διευκόλυνση της χρήσης του λογισμικού για φιλτράρισμα, της επισήμανσης περιεχομένου και των υπηρεσιών. Βάσει μελέτης συγκριτικής αξιολόγησης της μελέτης SIP-Bench που διαρκεί από το 2010 έως το 2012, προκύπτει κατάλογος κατάταξης που διευκολύνει τους ευρωπαίους γονείς κατά την επιλογή του γονικού ελέγχου που ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους. Τα πρώτα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν τον Δεκέμβριο του 2010. Από την πρώτη μελέτη SIP-Bench (2006-2008) προέκυψε γενική πρόοδος στα εργαλεία, καθώς και ευκολότερη εγκατάστασή τους κατά τη διάρκεια της εν λόγω τριετούς περιόδου. Το διαδίκτυο και οι κινητές τεχνολογίες αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς, ενώ για να είναι σε θέση να αντιδρούν άμεσα στις νέες εξελίξεις όσον αφορά τη χρήση που κάνουν τα παιδιά και τους κινδύνους, είναι σημαντική η αυτορύθμιση του κλάδου. Το πρόγραμμα υποστηρίζει δύο πρωτοβουλίες αυτορύθμισης που έχει αναλάβει ο κλάδος σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο για ασφαλέστερη χρήση κινητών από εφήβους και παιδιά (European Framework for safer Mobile Use by Younger Teenagers and Children) υπογράφηκε το 2007 από μεγάλους οργανισμούς κινητών επικοινωνιών και από παρόχους περιεχομένου. Το 2009, μεγάλα κοινωνικά δίκτυα που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη υπέγραψαν τις αρχές για ασφαλέστερη κοινωνική δικτύωση (Safer Social Networking Principles) στην ΕΕ. Το πρόγραμμα υποστηρίζει εκδηλώσεις και εκστρατείες, όπως η ημέρα ή το φόρουμ για ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου 2. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Η αξιολόγηση καλύπτει το πρώτο μέρος του προγράμματος Safer Internet 2009-2013, επομένως με κύρια επιδίωξη την αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο εξελίσσεται το πρόγραμμα, ωστόσο, η αξιολόγηση θα συμβάλει επίσης με συστάσεις για ενδεχόμενες επακόλουθες πρωτοβουλίες. Η αξιολόγηση του προγράμματος στο στάδιο αυτό, ως ενδιάμεση αξιολόγηση, παρέχει μιαν ανάλυση της σημασίας του προγράμματος σχετικά με το σχεδιασμό, την απόδοση και την αποτελεσματικότητά του. Επιπλέον, επισημαίνεται η βιωσιμότητα και ο αντίκτυπος του προγράμματος, με ιδιαίτερη έμφαση στη συνοχή του. Για να εκτιμηθεί η καταλληλότητα του προγράμματος, στην αξιολόγηση τέθηκαν τα ακόλουθα ερωτήματα: Συνεχίστηκαν τα προβλήματα που αντιμετωπίστηκαν με το πρόγραμμα Safer Internet; Υπήρξε μεταβολή των περιστάσεων, των τεχνολογικών, κοινωνικών ή οικονομικών παραγόντων έπειτα από την έναρξη του προγράμματος; Είναι οι δραστηριότητες εστίασης και τα πεδία στόχευσης τα πλέον κατάλληλα και θα συνεχίσουν να είναι για την επίτευξη των γενικών στόχων του προγράμματος; Παραμένουν οι τρέχοντες στόχοι κατάλληλοι για τον μέλλον; Σε ποιο βαθμό είναι οι στόχοι κατάλληλοι για τους χρήστες του διαδικτύου, τους γονείς, τους διδάσκοντες, τα παιδιά και τον κλάδο; Υπήρξε προστιθέμενη αξία για τις ομάδεςστόχου; Η αποτελεσματικότητα του προγράμματος αξιολογήθηκε σύμφωνα με τα ακόλουθα ερωτήματα: EL 4 EL

Ήταν ικανοποιητική η εφαρμογή του προγράμματος; Είναι οι αρκετά απλές οι διαδικασίες; Διεξάχθηκαν αποτελεσματικά οι δραστηριότητες του προγράμματος και ήταν οικονομικά αποδοτικές; Ήταν επαρκή τα επίπεδα της χρηματοδότησης και οι λοιποί διαθέσιμοι πόροι; Για να εξεταστεί η αποτελεσματικότητα του προγράμματος, εξετάστηκαν τα ακόλουθα ζητήματα: Πώς συνέβαλαν τα αποτελέσματα του προγράμματος στην καλύτερη προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο και στο ευρύτερο ψηφιακό περιβάλλον; Έκανε το πρόγραμμα κάποια διαφορά; παρακίνησε ορισμένους συμμετέχοντες να αναλάβουν δραστηριότητες που δεν θα είχαν διεξαχθεί χωρίς το πρόγραμμα; Υπάρχουν άλλες δραστηριότητες με τις οποίες θα μπορούσαν να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα; Ποια είναι τα κύρια εμπόδια και οι ευκαιρίες για βελτιωμένη αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων; Ο αντίκτυπος και η βιωσιμότητα του προγράμματος εξετάστηκε σύμφωνα με τα ακόλουθα ερωτήματα: Μπορούν να αντληθούν οποιαδήποτε διδάγματα από αυτή την αξιολόγηση, που είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση κάθε προγράμματος παρακολούθησης; Σε ποιο βαθμό το πρόγραμμα συμπληρώνει άλλα ενωσιακά προγράμματα και πρωτοβουλίες, ώστε να αποφευχθούν επικαλύψεις και να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος; Προκύπτει από τις δραστηριότητες πιθανότητα δημιουργίας αειφορικού αντίκτυπου; Σε ποιο βαθμό θετικές αλλαγές που έχει επιφέρει το πρόγραμμα θα είχαν συμβεί χωρίς παρέμβαση της ΕΕ; Μεθοδολογία για την αξιολόγηση Το έργο της αξιολόγησης έχει χωριστεί σε τρεις επικαλυπτόμενες φάσεις φάση έναρξης, φάση συλλογής/ανάλυσης και φάση ενδιάμεσης αξιολόγησης / τελική φάση της έκθεσης. Η κύρια μέθοδος συλλογής δεδομένων συνίστατο σε δύο επιγραμμικές έρευνες μια έρευνα συμμετεχόντων στο έργο και μια έρευνα για τα ευρύτερα ενδιαφερόμενα μέρη. Οι ερωτήσεις σε αυτές τις έρευνες αντικατοπτρίζουν τα κύρια ερωτήματα της αξιολόγησης. Οι έρευνες συμπληρώθηκαν με διαβουλεύσεις σε ευρύτερο φάσμα ζητημάτων, με 25 ενδιαφερόμενους φορεία που εκπροσωπούν συμμετέχοντες στο έργο, με τον κλάδο, τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, άλλες ΓΔ και ΜΚΟ. 3. ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης είναι θετικά. Δείχνουν ότι το πρόγραμμα έχει εξελιχθεί ώστε να συμβαδίζει με τις τεχνολογικές και κοινωνιολογικές αντιλήψεις γύρω από την ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου από τους ανηλίκους. Ανταποκρίνεται επιτυχώς στις μεταβαλλόμενες ανάγκες του εξωτερικού περιβάλλοντος, όπως τεκμηριώνεται από την EL 5 EL

τρέχουσα έμφαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στην παρενόχληση στον κυβερνοχώρο. Ωστόσο, για να διασφαλιστεί η συμπερίληψη νέων θεμάτων, το πρόγραμμα πρέπει να συνεχίσει να διερευνά νέα θέματα και να διαθέτει μακροπρόθεσμο στρατηγικό όραμα. Από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης προκύπτει επίσης ότι το πρόγραμμα έχει μεγάλη επιρροή σε σχέση με άλλες εθνικές και διεθνείς δραστηριότητες η βιβλιογραφία, η έρευνα και αποτελέσματα από το πρόγραμμα χρησιμοποιούνται και αναφέρονται ευρύτερα. Επιπλέον, οι συστάσεις από τις αξιολογήσεις του τελευταίου προγράμματος έχουν σε μεγάλο βαθμό ενσωματωθεί στο πρόγραμμα. Η διαχείριση του προγράμματος ήταν αποτελεσματική. Υπάρχουν καλά επίπεδα επικοινωνίας μεταξύ των σχετικών προγραμμάτων της ΕΕ σε επίπεδο πολιτικής. Το πρόγραμμα είναι επίσης αποτελεσματικό σύμφωνα με την αξιολόγηση. Στην αξιολόγηση υπογραμμίζονται τα επιτεύγματα του προγράμματος όσον αφορά την ύπαρξη ανοιχτών τηλεφωνικών γραμμών, γραμμών βοήθειας, και κέντρων ενημέρωσης στην πλειονότητα των κρατών μελών. Η αξιολόγηση καταλήγει επίσης στο συμπέρασμα ότι η σημερινή εστίαση και η δομή του προγράμματος είναι οι ενδεδειγμένες και ότι δεν απαιτείται σημαντική μεταβολή κατά την επόμενη περίοδο. Η στήριξη και η χρηματοδότηση από το πρόγραμμα είναι ζωτικής σημασίας για τα έργα, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη τους τρέχοντες οικονομικούς περιορισμούς. Η συνολική εικόνα του προγράμματος είναι πολύ θετική σύμφωνα με τα πορίσματα της αξιολόγησης, υπάρχει, ωστόσο, περιθώριο για βελτιώσεις σε ορισμένα ζητήματα. Σύμφωνα με ορισμένα ενδιαφερόμενα μέρη, εξακολουθούν να είναι απαραίτητες περαιτέρω εργασίες ώστε να διασφαλιστεί η άμεση συμμετοχή των παιδιών. Τα έργα απαιτούν μεγαλύτερες χρονικές περιόδους χρηματοδότησης για την εξασφάλιση καλύτερης συνέχειας και περιόδων περισυλλογής. Το πρόγραμμα πρέπει να συμβαδίζει με την τεχνολογική πρόοδο - μέσω πληροφοριών για την αγορά, έργων βελτίωσης των γνώσεων και ανταλλαγής γενικών γνώσεων. Το πρόγραμμα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να παρακολουθεί τις εξελίξεις σε εθνικό πλαίσιο σχετικά με θέματα που σχετίζονται με τη νομοθεσία. Ο κίνδυνος των εθνικών περικοπών του προϋπολογισμού και η επακόλουθη αλλαγή προτεραιοτήτων συνεπάγεται ότι υπάρχει ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι εθνικές και περιφερειακές προτεραιότητες συνάδουν με τις ευρωπαϊκές, ώστε να μεγιστοποιηθούν τα αποτελέσματα στο μέλλον. 4. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Από την ενδιάμεση αξιολόγηση προέκυψαν ορισμένες συστάσεις με σκοπό να προωθηθεί ο αντίκτυπος των μελλοντικών πρωτοβουλιών. Σύμφωνα με τις συστάσεις που αφορούν την καταλληλότητα, στο πλαίσιο του προγράμματος για ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες για να εξασφαλιστεί ότι ερευνώνται και χρηματοδοτούνται οι πλέον ενδεδειγμένες δραστηριότητες για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο. Το πρόγραμμα δεν πρέπει να διευρύνει τους στόχους του, αλλά να διατηρήσει τους σημερινούς. Συνιστάται να διατηρηθεί μια μακροπρόθεσμη στρατηγική θεώρηση όσον αφορά το πρόγραμμα και τα θέματά του. Η βάση γνώσεων μπορεί να βελτιωθεί με τη δημιουργία συνδέσμων με βασικούς συντελεστές της βιομηχανίας, διεθνείς οργανισμούς, παρόχους περιεχομένου και παραγωγούς τεχνολογίας. Πολλοί από τους υπάρχοντες ενδιαφερόμενους φορείς μπορούν να αξιοποιηθούν EL 6 EL

καλύτερα. Πρέπει να εξεταστεί η ενίσχυση της συμμετοχής των παιδιών στο πρόγραμμα. συμπεριλαμβανομένων των μεθόδων, δραστηριοτήτων, πεδίων κλπ. Η αποτελεσματικότητα του προγράμματος θα μπορούσε να βελτιωθεί μέσω μεγαλύτερων περιόδων χρηματοδότησης για τα έργα και λιγότερων περιορισμών στην εσωτερική κατανομή των πόρων. Εξάλλου, πρέπει να εξεταστεί η εφαρμογή του προγράμματος από κοινού με άλλα έργα που εκτελούνται από την Επιτροπή. Τα δίκτυα των ανοιχτών γραμμών επικοινωνίας, των γραμμών βοήθειας, και των κέντρων ενημέρωσης πρέπει να συντονίζονται περαιτέρω, μέσω κοινών εκδηλώσεων και ομάδων εργασίας. Πρέπει να ενθαρρυνθεί περαιτέρω η συνεργασία INHOPE και INSAFE. Η INTERPOL αντιμετωπίζει ευμενώς την περαιτέρω συνεργασία με έργα Safer Internet. Όσον αφορά την αποτελεσματικότητα, σκόπιμο είναι να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τις εργασίες του προγράμματος για ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου, ώστε να αντιμετωπιστεί πιθανός περιορισμός της εθνικής / περιφερειακής πολιτικής στήριξης. Το πρόγραμμα πρέπει επίσης να εξετάσει μέτρα για ανάληψη συνεπέστερης δέσμευσης εκ μέρους του κλάδου και διεύρυνση της συζήτησης για νομικά ζητήματα γύρω από την προστασία των ανηλίκων. Σε σχέση με διεθνή δικτύωση, συνιστάται οι χώρες διεύρυνσης και η Ρωσία / η Νοτιοανατολική Ευρώπη να συμβάλουν στην βάση τεκμηρίωσης, καθώς και ως δέκτες γνώσεων / βέλτιστης πρακτικής από έμπειρους ενδιαφερόμενους φορείς. Το πρόγραμμα πρέπει να διασφαλίζει ότι η βάση γνώσεων θα βελτιώνεται μέσω ερευνητικών συνεισφορών, που διαμορφώνονται και ενημερώνονται από το αυξανόμενο επίπεδο των ήδη δημοσιευμένων πληροφοριών. Οι ετήσιες εκθέσεις των έργων πρέπει να βελτιωθούν όσον αφορά τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο. Το πρόγραμμα πρέπει επίσης να εξασφαλίζει ότι οι γνώσεις αξιοποιούνται στα σχολεία και στα προγράμματα σπουδών. Στην έκθεση αξιολόγησης προτείνονται ορισμένες πρωτοβουλίες για τη βελτίωση του αντίκτυπου και της βιωσιμότητας του προγράμματος. Πρώτον, μπορεί να είναι σκόπιμο να εξεταστεί το ενδεχόμενο δημιουργίας δύο τύπων φόρουμ ένα για τη συζήτηση θεμάτων τεχνολογίας που προκύπτουν σε συνάρτηση με το πρόγραμμα και τους στόχους του και ένα δεύτερο, για τη συζήτηση σχετικών νομοθετικών θεμάτων που προκύπτουν στις επιμέρους χώρες. Δεύτερον, προτείνεται να αναπτυχθούν περαιτέρω δείκτες για τη μέτρηση του αντίκτυπου από τις δραστηριότητες ευαισθητοποίησης. Το πρόγραμμα πρέπει επίσης να ενισχύσει τις ευκαιρίες για έργα που χρηματοδοτούνται από διάφορα προγράμματα της Επιτροπής για την ανταλλαγή γνώσεων, καθώς και να εξετάσει κοινά θέματα. 5. ΣΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ενδιάμεση αξιολόγηση επιβεβαίωσε ότι οι δραστηριότητες και οι πρωτοβουλίες του προγράμματος για ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου (Safer Internet Programme) είναι επιτυχείς, σύμφωνα με τους δείκτες της αξιολόγησης. Ιδιαίτερα θετικό είναι το γεγονός ότι το πρόγραμμα επέτυχε να εξελιχθεί παράλληλα με τον ταχέως μεταβαλλόμενο χαρακτήρα του τομέα, τόσο από τεχνολογική όσο και από κοινωνιολογική άποψη. Η Επιτροπή έλαβε πλήρη γνώση των ευρημάτων και των συστάσεων στις εν εξελίξει και στις μελλοντικές δραστηριότητες και στρατηγικές του προγράμματος. Η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: (1) να σημειώσουν ότι το πρόγραμμα έχει ενδιαμέσως εφαρμοστεί με επιτυχία, EL 7 EL

(2) να συνδράμουν την Επιτροπή στις εργασίες της όσον αφορά την αύξηση της προβολής, την τόνωση του συνεχιζόμενου διαλόγου και την υποστήριξη της συνένωσης των προσπαθειών συντελεστών και ενδιαφερόμενων φορέων στο πεδίο της ασφαλέστερης χρήσης του διαδικτύου. EL 8 EL