Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΟΥΝΟΠΟΠΑΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΖΑΝΗΣ"

Transcript

1 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΟΥΝΟΠΟΠΑΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΖΑΝΗΣ" ΚΑΒΑ/Υ-Δ

2 TFJ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΣΛΟ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Ο ΚΑΑΔΟΣ ΤΗΣ ΕΑΑΗΝΠΟΙΣ ΓΟΥΝΟΠΟΠΑΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΤΔ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΖΑΝΗΣ, ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΙΩΑΝΝΙΑΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ ΝΤ1ΝΟΛΑΖΟΥ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΒΑΛΑ

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΑΑΙΟ Γ Ιστορική αναδρομή Σημερινή κατάσταση ΚΕΦΑΛΑΙΟ Βασικά χαρακτηριστικά της προσφοράς του κλάδου 2.2 Ανθρώτηνο δυναμικό Αριθμός απασχολούμενων Είσοδος και έξοδος από τον κλάδο Προσφορά και ζήτηση εργασίας ΚΕΦΑΑΑΙΟ 3" 3.1 Προμήθεια πρώτων υλών Το δίκτυο διανομής των πρώτων υλών Ακατέργαστα ολάκληρα γουνοδέρματα Η διάθεση των ολόκληρων ακατέργαστων γουνοδερμάτων Αποκόμματα Η διάθεση των ατιοκομμάτων Η προμήθεια πρώτων υλών από τις ελληνικές επιχειρήσεις Εξέλιξη παραγωγικής διαδικασίας Τρόπος διάθεσης των ελληνικών προϊόντων γούνας Προβλήματα που συνδέονται με τη διάθεση των ελληνικών προϊόντων γούνας Η διάθεση των προϊόντων γούνας μέσω του Εκθετηρίου-Δημοπρατηρίου (ΕΔΗΚΑ) Η προβολή των ελληνικών προϊόντων γούνας Εξωτερικό εμπόριο γούνας για τη χρονική περίοδο ΚΕΦΑΑΑΙΟ Αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης - αίτια της κρίσης που αντιμετωπίζει ο κλάδος 4.2 Συνέπειες της κρίσης που πέρασε ο κλάδος 4.3 Οι υποχρεώσεις των μονάδων του κλάδου προς τρίτους - τράπεζες 4.4 Προτάσεις των φορέων για τις δανειακές υποχρεώσεις των ελληνικών γουνοποιητικών επιχεφήσεων 4.5 Η νέα μεγάλη κρίση της Ρωσίας 4.6 Ενέργειες για την αντιμετώπιση της νέας κρίσης

4 ΚΓΦΑΛΑΙΟί" 5.1 Διεθνής αγορά Η αγορά της Ρωσίας Η αγορά της Κίνας Η αγορά των ΗΠΑ 5.2 Ανταγωνισμός - Ασκούμενες τηέσεις ΚΕΦΑΛΑΙΟ Έρευνα για τ και Κοζάνης. 6.2 Δείγμα ερωτηματολογίου-παράρτημα! κλάδο της Ελληνικής Γουνοποιίας στους νομούς Καστοριάς 53 ΚΕΦΑΑΑΙΟ 7" 7.1 Δυνατά και αδύνατα σημεία του κλάδου της γούνας Πρώτες ύλες Παραγωγή Στρατηγική marketing και προώθησης των προϊόντων Ανθρώτηνοι πόροι Προσδιορισμός συγκριτικού πλεονεκτήματος του κλάδου Εθνική και κοινωνική σημασία του κλάδου -Σημασία για τους νομούς Καστοριάς και Κοζάνης Στόχοι για παραπέρα ανάπτυξη Προοπτικές του κλάδου 83

5 Χ χ ϊ ν " *'Λ a ' m - m ι#ρ Ι μ» w & m, ίά ώ Ml H^ipWci %ΜΜ Ν^ν>ΙΜ ΨΛ '^Ifl pisi3$^wi i «p i ^ Λ (ίί» ι^»(vsm w r <mhm I w» 43Φ m MUm ^. «Ί Θ ^ ^>tew6» «Wlttii»» ' *!«% «f Μ *»Λ» #*ρ««ι»ipi# -ιρ&ίϊβί^ m m» 0 m m m m im» m ^ h m m ^ >m m M l»; pspte> m - a flw M itti * «^ Λ ^ '# «Λ ΐΐΜ ί # #!iw.p «l «Ρ # «^ Λ ^ m m mm:^mpβφrtfm'' m m ι* ϋ % ^ *«g -a».««fi tt V % ^ HM- & ΐϋ» ιλί β«9«$ Φ 4 -t m ^ k 0 / ί Φ ^ m t Μ ψ -mm '^ί$0φα«, leiw ^iw βΐ^#ΐιμ!««ι im *JK «1$ ΐβ #» ^ ' ^ *iw # ^. ^4i<iip ivrn(m»o^m > ^ «β ι«ι» ^» # tw l4» # i w v»tt»#i Mfv w i vln, H )«fi^-ipi UsKir ΐΜΐϋΜ«ί f» wrte. -.* - «I '* '' ' ' ; ^. V-V m» mm ^ ^ i^ ^ m m m m m % m ^ M6m^-0mf. wmmrnm, *m ί ιριο$^ ««i. f 0 m i, m ν 6 Φ φ ίψ ^ τ «Λ Λλ 'ΐψ >ΦΦΐ'^ $ ^ ^ 60tm *pmm Mki 0m mfiamm'^ 4Sfmm «W»i^ ^^mm^mm ' ψί'.0^φ'έ^^^ m%? ^,,- λ χ ϊμ ' tw.3 W «p ie ^ < l^ m- ' '. f - '. :fi

6 Η παραγωγή και το εμπόριο ενδυμάτων γούνας αποτελεί μια παραδοσιακή αλλά και εξαιρετικά σημαντική οικονομική δραστηριότητα για την γεωγραφική περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας ιδιαίτερα στους Νομούς Καστοριάς και Κοζάνης (Σιάτιστα)το ιστορικό των οποίων ξεκινά από τον 15 αιώνα. Στις γεωγραφικές περιοχές που προαναφέρθηκαν, βρίσκεται συγκεντρωμένο το σύνολο σχεδόν του κλάδου ο οποίος παρά τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωττίζει στη δεκαετία 90 εξακολουθεί να κατέχει σημαντική θέση στην παγκόσμια γουνοποιία. Μεγάλη έξαρση, γνώρισε ο κλάδος στη διάρκεια της περιόδου με αποτέλεσμα να επηρεάσει έντονα την οικονομική, κοινωνική και δημογραφική εξέλιξη της προαναφερόμενης γειογραφικής περιοχής. Το κατεξοχήν κύριο χαρακτηριστικό του ήταν η μονοεπαγγελματική διάρθρωση της παραγωγής και της απασχόλησης ως αποτέλεσμα του ανάλογου προτύπου της οικονομικής ανάπτυξης που επικράτησε στην περιοχή. Την ίδια περίοδο αποκτά σημαντικό μέγεθος για την Ελληνική Οικονομία της Χώρας, το οποίο διατηρεί σε μεγάλο βαθμό μέχρι και σήμερα παρά τα σημαντικά δυσεπίλυτα προβλήματα που αντιμετουτίζει. Η γουνοποιία, είναι ένας κλάδος εντάσεως εργασίας με περιορισμένη επενδυτική δραστηριότητα, φθίνουσα ανταγωνιστικότητα αλλά διατήρηση της εξωστρέφειας του παρά την κάμψη των μεριδίων του στην διεθνή αγορά. Οι ετηχειρήσεις είναι μικρού μεγέθους και στην συντριπτική τους πλειοψηφία οικογενειακές βιοτεχνίες. Παρατηρείται πολυκερματισμός των μεριδίων, οξύς ανταγωνισμός των τιμών διάθεσης και αυξημένη πίεση προμηθευτών και πελατών. Αναλυτικότερα, εξαιτίας της μονοδιάστατης κατεύθυνσης της γούνας για συγκεκριμένες καταναλωτικές ανάγκες υπάρχει μικρή διαφοροποίηση των προϊόντων, τυποποίηση, πτωτικές τιμές και έλλειψη προσαρμογής των περισσοτέρων επιχειρήσεων στα νέα καταναλωτικά πρότυπα που έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια. Το οικονομικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις του κλάδου είναι η κατεργασία γουνοδερμάτων και η εμπορία της γούνας σαν τελικό προϊόν. Το περιβάλλον αυτό αντιμετωπίζει μια σειρά από χρόνια προβλήματα και βρίσκεται μπροστά σε μία δυναμική μεταβολή. Η φάση της ανάτττυξης όπου βρίσκεται ο κλάδος ετιηρεάξεται από πολλές αντίρροπες δυνάμεις ( οικολογικό κίνημα, νέα καταναλωτικά πρότυπα, αρνητική οικονομική συγκυρία, μονοψώνιο στην αγορά πρώτων υλών, χαμηλή συνοχή των εταχειρήσεων και των φορέων του κλάδου κ.τ.λ.) χωρίς να είναι απόλυτα ασφαλής η οποιαδήποτε πρόβλεψη σχετικά με την εξέλιξη του περιβάλλοντος αυτού. Δεν πρέπει να αγνοηθεί ότι, ο κλάδος είναι παραδοσιακός ελληνικός κλάδος Μεταποίησης με ισχυρό όνομα στις ξένες αγορές και τεχνογνωσία, η οποία είναι ή ήταν μέχρι πρόσφατα μοναδική ακόμα και σε παγκόσμιο επίπεδο. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη; Ένωση Εταφιών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )εισαγωγή

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ιστορική αναδρομή Πρώτη Περίοδος - Λήξη Β Παγκοσμίου πολέμου έως και το 1970 Με την ανασυγκρότηση και την οικονομική ανάπτυξη το3ν χωρών της Κεντρικής Ευρώπης που ακολούθησαν την λήξη του Β Παγκόσμιου Πολέμου παρουσιάστηκε αυξημένη ζήτηση τοιν προϊόντων γούνας, την οποία δεν μπορούσαν να καλύψουν οι περιορισμένης παραγωγικής δυναμικότητας μονάδες που λειτουργούσαν στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Εκείνη την περίοδο λειτουργούσαν λίγες μεγάλες βιοτεχνικές μονάδες γουναρικών και ετήσης περιορισμένος αριθμός μικρών επιχειρήσεων που τιαρήγαγαν προϊόντα για λογαριασμό κυρίως οίκων γούνας που έδρευαν στις ΗΠΑ και σε χώρες της Β. Ευρώπης. Άμεση συνέπεια της αυξημένης ζήτησης προϊόντων γούνας ήταν να αναπτυχθούν γουνοποιιτικές δραστηριότητες σε εκείνες τις χώρες που εκδηλωνόταν η αυξημένη ζήτηση δραστηριότητες οι οποίες στηρίί^καν σε μεγάλο βαθμό σε Έλληνες τεχνίτες που μετανάστευσαν εκεί. Αυτή η εξέλιξη επέδρασε αρνητικά στον Ελληνικό ίόώιδο της γούνας, αφενός διότι αναπτύχθηκαν στο εξωτερικό κέντρα παραγωγής και εμπορίου προϊόντων γούνας λειτουργώντας ανταγωνιστικά προς την Ελληνική παραγωγή και αφετέρου διότι η Ελληνική παραγωγική δραστηριότητα δέχθηκε σοβαρό πλήγμα από την απώλεια σημαντικού μεγέθους και αξίας εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού που γνώριζε τα μυστικά της δουλειάς. Δεύτερη Περίοδος Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και στα πλαίσια του γενικότερου φαινομένου μαζικού επαναπατρισμού των Ελλήνων μεταναστών παρατηρείται και στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας επιστροφή των τεχνιτών επεξεργασίας γουνοδερμάτων κυρίως από την Κεντρική Ευρώπη και την Αμερική. Αυτοί οι τεχνίτες εκτός από σημαντική εμπειρία μετέφεραν και τεχνογνωσία που είχαν αποκτήσει στην παραγωγή γούνινων ενδυμάτων, εκσυγχρονίζοντας με αυτό τον τρόπο την εμπορική δραστηριότητα των επιχειρήσεων γούνας Σε αυτή τη φάση της μεγένθυσης των δραστηριοτήτων του κλάδου της γούνας στην Ελλάδα ιδρύθηκαν και λειτούργησαν στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και ιδιαίτερα στις περιοχές Καστοριάς και Σιάτιστας από βιοτεχνίες κάθε μεγέθους οι οποίες απασχολούσαν περισσότερους από εργατοτεχνίτες και χωρίς στο προαναφερόμενο μέγεθος να υπολογίζονται τα απασχολούμενα μέλη των οικογενειών των βιοτεχνών εργοδοτών. Η συνολική παραγοιγική δυναμικότητα του κλάδου την εποχή εκείνη προσέγγισε περί τους 5, γούνινους επενδυτές εκ των οποίων το 97% εξαγόταν με αγορές προορισμού κυρίως την Κεντρική Ευρώπη και Αμερική. Η γουνοποιητική δραστηριότητα πρόσφερε επαγγελματική διέξοδο στο 85-90% του ενεργού πληθυσμού των περιοχών Καστοριάς και Σιάτιστας ενώ ο διαρκώς αυξανόμενος όγκος των εξαγωγών το 1987 ήταν 261 φορές μεγαλύτερος από το «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη; Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) και Εργανη Finance Ε,ΐί.Ε. ( ) σελ 2,3.

8 Τρίτη Περίοδος Ατιό τα μέσα του 1987 ξεκίνησε η κάμψη της δραστηριότητας η οποία εξελίχθηκε σε βαθιά κρίση κατά την περίοδο Η μείωση της ζήτησης των Χωρών της Κεντρικής Ευρώττης για προϊόντα γούνας ξεκίνησε με την παγκόσμια κρίση το 1987 και σε συνδυασμό με την υψηλή συγκέντρωση των ελληνικών εξαγοίγών σε αυτές τις χώρες ήταν η βασική και χρονικά προηγούμενη αιτία της παρατηρούμενης κάμψης στον κμδο: Χαρακτηρισμός τοιν προϊόντος επεξεργασίας γούνας σαν αναοικολογικών και οι ισχυρές ττιέσεις που ασκήθηκαν στον κλάδο οπό τις οικολογικές οργανώσεις για την εκτροφή και την σφαγή τοιν γουνοφόρων ζώων και από τα οργανωμένα συμφέροντα προώθησης υποκατάστατων προϊόντων (συνθετικές γούνες). Αλλαγές στις προτιμήσεις πρότυπα). των καταναλωτών(νέα καταναλωτικά Μείωση του διαθεσίμου εισοδήματος των καταναλωτών. Μείωση του διαθεσίμου ποσοτήτων αποκομμάτων γουνοδερμάτων που αποτελούν την πρώτη ύλη για τους παραγοίγούς. Ο αυξημένος ανταγωνισμός από τρίτες χώρες (Ν. Κορέο, Αργεντινή, Χονγκ-Κονγκ και ειδικά από την Κίνα) κυρίως σε όρους κόστους σε συνδυασμό με την εντελώς λαθεμένη αντίληψη των Ελλήνων γουνοποιιών για την προώθηση των προϊόντων τους έδωσε το συγκριτικό πλεονέκτημα σε αυτές τις χώρες και συρρίκνωσε την Ελληνική γουνοποιητική δραστηριότητα. Η διακοτιή της δραστηριότητας των παραδοσιακών εμτιόρων που λειτουργούσαν σαν συνδετικός κρίκος μεταξύ των παραγωγών και των καταναλωτών ε δείνο3σε το σοβαρό πρόβλημα που ήδη αντιμετώττιζε ο κλάδος. Ο έντονος ανταγωνισμός που αναπτύχθηκε μεταξύ των Ελληνικών μικροβιοτεχνιών και των αυτοαπασχολούμενων σαν απόρροια της συγκέντρωσης της παραγωγής και εμπορίας των προϊόντων τους σε ένα εξαιρετικά περιορισμένο γεωγραφικό χώρο καθώς και του οικογενειακού χαρακτήρα των επιχειρήσεων δεν δημιούργησε συνθήκες ανάπτυξης εκτενών συνεργασιών στον κλάδο. Αποτέλεσμα όλίον αυτών ήταν η διείσδυση της παραοικονομίας στον κλάδο και η συνεχής μείωση των περιθωρίων κέρδους ειδικά των μικρών παραγωγών. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) καιεργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ.4,5,6.

9 Η ελλιπής πληροφόρηση των ετηχειρήσεων γύρω από της συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες των τιαραδοσιακών και των νέων αγαθών αλλά και η ελλιπής οργάνωση και στελέχωση των ετηχειρήσεων κυρίύτς λόγω του μικρού μεγέθους είχε αρνητικά αποτελέσματα στην εξέλιξη του κλάδου. Έτσι ελάχιστες ετηχειρήσεις στον κλάδο ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς και μπορούν να θεωρηθούν οργανωμένες. 0 περιορισμός της Οικονομικής δραστηριότητας στον Κλάδο είχε σαν αποτέλεσμα την έξοδο από την αγορά πολλών κυρίως μικρομεσαίων ετηχειρήσεων και τη δημιουργία ενός σοβαρού προβλήματος στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Τέταρτη Περίοδος 1993-Αύγουστος 1998 Παρά το γεγονός ότι η κρίση στον κλάδο της γούνας δεν είχε πλήρως ξεπεραστεί η θετική εξέλιξη του ανοίγματος των αγορών των ανατολικών χωρών της Ευρώπης και ειδικότερα της Ρωσίας και της Ουκρανίας, οδήγησε στην υιοθέτηση αυτής της τέταρτης «εν δυνάμει» περιόδου άνθησης στην οποία ο κλάδος ταχρουσίασε έντονα σημάδια ανάκαμψης. Σε αυτό συνέτεινε το ότι στις προαναφερόμενες χώρες υπάρχει αυξημένη ζήτηση γουναρικών και τα ετηκρατούντα σ'αυτές καταναλωτικά πρότυπα θεωρούν την γούνα είδος πρώτης ανάγκης και όχι πολυτελείας, θα πρέπει να σημειωθεί όμως ότι η μορφή των νέων αγορών σε αυτήν την περίοδο είχε σημαντικές ιδιαιτερότητες σε σχέση με τις αγορές που δραστηριοποιούνταν οι Έλληνες παραγωγή στο παρελθόν. Τις νέες συνθήκες δεν φάνηκαν να τις αντιλαμβάνονται κυρίως οι ελληνικές ετηχειρήσεις με συνέπεια να βρεθούν τελικά ευάλωτες σε μια σειρά από φαινόμενα κερδοσκοπίας και εμπλοκής μεσαζόντων σε βάρος τους. Η όξυνση του ανταγωνισμού στην διάρκεια της προαναφερόμενης περιόδου και η εντελώς λαθεμένη εμπορική ανημετώπιση της θετικής συγκυρίας για τον κλάδο άρχισε να δείχνει έντονα σημάδια μιας νέας και περισσότερο πολύπλοκης κρίσης. Σε αυτό συνέτεινε τα μέγιστα η σχεδόν μονοδιάστατη κατεύθυνση κυρίως των μικρών παραγωγών στην Ρωσική αγορά. ΠέμτΓτη Περίοδος -Φθινόπωρο 1998 μέχρι σήμερα Στα πλαίσια των αλλαγών των συνθηκών αγοράς εντάσσεται και η τηο πρόσφατη εξέλιξη της Οικονομικής Κρίσης τον Αύγουστο 1998 στη Ρωσία η οποία προκάλεσε δραματική μείωση της ζήτησης για προϊόντα γούνας από την μοναδική σχεδόν χώρα που τα τελευταία έτη απορροφούσε την εγχώρια παραγωγή. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) καιεργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ.6,7.

10 To επακόλουθο αποτέλεσμα αυτής της μείωσης της ζήτησης ήταν η ανατροπή της πορείας ανάκαμψης για την Ελληνική παραγοιγή γουναρικών αφού παρατηρείται το φαινόμενο ακόμη και μέχρι σήμερα σημαντικό μέρος της παραγωγής του 1998 να παραμένει αδιάθετη. Σημειώνεται ότι η Ελληνική παραγωγή σχεδόν στο σύνολο της είχε ετοιμαστεί με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που της είχαν ζητηθεί από την αγορά της Ρωσίας. Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε το Σεπτέμβριο του 1999 στην Καστοριά αποκάλυψε ότι το σύνολο σχεδόν των παραγιυγών προσδοκώντας για το 1998 μια νέα άνοδο της ζήτησης προέβη σε εντυπωσιακά μεγάλες παραγγελίες πρώτης ύλης διαθέτοντας το σύνολο των κεφαλαίων τους. Η κρίση της Ρωσίας και η σοβαρή κάμψη των πωλήσεων οδήγησε τ σε ύφεση. /Κλάδο 1.2 Σημερινή κατάσταση Σήμερα, όπως και στο παρελθόν άλλωστε, οι επιχειρήσεις του Κλάδου Γουνοποιίας παρουσιάζουν έντονη γεωγραφική συγκέντρωση. Η πλειοψηφία τους είναι εγκατεστημένη στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή της Καστοριάς και της Σιάτιστας. Η συντριπτική πλειοψηφία της απασχόλησης στη γουνοποιία συγκεντρώνεται στο Νομό Καστοριάς. Το 70% της εγχώριας γουνοποιητικής δραστηριότητας παρατηρείται εκεί, ενώ το σύνολο των απασχολούμενοιν στη γουνοποιία ξεπερνά το 50% του συνολικού ανθρώπινου δυναμικού του Ν. Καστοριάς. Ακολουθεί ο Ν. Κοζάνης, όπου δραστηριοποιούνται περί τους 1000 γουνοπαραγωγούς. Όσον αφορά την πόλη της Σιάτιστας, το ποσοστό του πληθυσμού που ασχολείται με τη γούνα φτάνει το 70% ενώ απασχολούμενοι σε δραστηριότητες του κλάδου εντοπίζονται και στους Νομούς Φλώρινας και Γρεβενών. Ο Κλάδος χαρακτηρίζεται από το μικρό μέγεθος των οικονομικών μονάδων και από το μεγάλο αριθμό των δραστηριοποιούμενων βιοτεχνιών και οικοτεχνιών. Ενδεικτικά αναφέρουμιε ότι, στην Καστοριά και την Σιάτιστα λειτουργούν περισσότερες από μικρές και μεγάλες βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες επεξεργασίας και εμπορίας γουναρικών. Η πλειοψηφία των μικρών επιχειρήσεων γούνας είναι οικογενειακές επιχειρήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι και ανάμεσα στις μεγάλες επιχειρήσεις, είναι σημαντικός ο αριθμός των μη αμειβόμενων που ασχολούνται σε αυτές. Ειδικότερα, το σύνολο των μικρών επιχειρήσεων(98%) αλλά και το 83% των μεγάλων επιχειρήσεων απασχολούν 1-2 μη αμειβόμενα μέλη. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ 7. «Σύντομη αναφορά στον κλάδο της γουνοποιίας - προτάσεις αλτιμετώπισης των προβλημάτων» Μ. Γλεζάκου σελ,3 Σελίδα INTERNET ΑΡΘΡΟ<Ανάκαμψη γνωρίζει ο κλάδος της γούνας> πηγή: Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων

11 Όσο αφορά τη συνολική ατιασχόληση του Κλάδου, τιαρατηρούμε ότι,βάση εττίσημο^ν στοιχείου (ΕΣΥΕ, Εργατικά Κέντρα κτλ) και εκτιμήσεων ( Ι.Ο.Β.Ε ) ο αριθμός των απασχολούμενων στον Κλάδο στη διάρκεια του 1998 προσέγγισε τα άτομα ( στα τέλη του 1998 και κατότην της κρίσης της Ρωσίας, μειώθηκε δραματικά και έπεσε κάτω από τις 5.000), ενώ στη διάρκεια του 1999 κυμαίνεται από άτομα. Ενδεικτικά για το ύψος των συνολικά δραστηριοποιούμενων επιχειρήσειον και σύμφωνα με εκτιμήσεις του Επιμελητηρίου Καστοριάς από τα εγγεγραμμένα μέλη του, μόλις τα 200 ασκούν δραστηριότητα κατά το τρέχον έτος, ενώ συγκεντρώνοντας στοιχεία από το Επιμελητήριο Κοζάνης και από τις αντίστοιχες Δ.Ο.Υ συνολικά 500 επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται πραγματικά στον κλάδο, ενώ οι υπόλοιπες είτε έχουν διακόψει οριστικά τις δραστηριότητες τους, είτε προσωρινά λόγω των υψηλών χρεών και των κινδύνων που διατρέχουν από τις οφειλές τους στις τράπεζες. Η εττίσημα καταγραμμένη ανεργία του κλάδου στις περιοχές Καστοριάς και Κοζάνης για το 1999 ξεπερνά τα Το πραγματικό μέγεθος ανέρχεται περίπου στους ανέργους στον κλάδο, εκτίμηση η οποία συγκλίνει με αυτή του προέδρου της Ομοσπονδίας Γούνας περί ανέργων επί συνόλου ενασχολούμενων στον κλάδο. «Σύντομη αναφορά στον κλάδο της γουνοποιίας - προτάσεις αντιμετώπισης των προβλημάτων» Μ. Γλεζάκου 1997 σελ.3 «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ. 23,199.

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2" 2.1 Βασικά χαρακτηριστικά της προσφοράς του κλάδου Ο Κλάδος της γούνας παρά τα προβλήματα που ανέκυψαν μετά την κρίση του 1987 εξακολουθεί -κύρια λόγω της θετικής συγκυρίας που παρουσιάστηκε με το άνοιγμα των αγορών των πρώην Ανατολικών Χωρών και ειδικότερα της Ρωσίας - τουλάχιστον μέχρι και το 1998, να αποτελεί ένα σημαντικό κλάδο της Μεταποίησης. Οι ελληνικές γουνοποιητικές επιχειρήσεις επεξεργάζονταν το 8,5% της παγκόσμιας παραγωγή γουνοδερμάτων. Η εξαγωγική δραστηριότητα του Κλάδου συνεισφέρει -κατά μέσο όρο -250 έως 300 εκατομμύρια δολάρια, δηλαδή περίπου με το 5% του συνολικού συναλλάγματος που εισρέει σε ετήσια βάση στην Ελλάδα. Ως βασικά χαρακτηριστικά της προσφοράς του κλάδου, αναγνωρίζονται τα ακόλουθα: Έντονη γεωγραφική συγκέντρωση των επιχειρήσεων του κλάδου, στην περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, στην οποία συγκεντρώνεται το 94% του συνολικού αριθμού των επιχειρήσεων του κλάδου, οι οποίες απασχολούν το 95% της συνολικής απασχόλησης. Αυτό το χαρακτηριστικό προσδίδει μία ιδιαίτερη σημασία του κλάδου για την τοτηκή οικονομία αφού αποτελεί τον δυναμικότερο κλάδο της ελληνική Μεταποίησης της εν λόγοι περιφέρειας. Ειδικότερα για τις περιοχές συγκέντρωσης των επιχειρήσεων (Ν. Καστοριάς και ο Ν. Κοζάνης ), ο κλάδος αποτελεί το κέντρο της οικονομικής ζωής αυτών των περιοχών, οι οποίες χαρακτηρίζονται μονοεπαγγελματικές αφού το σύνολο σχεδόν των κατοίκων τους ασχολούνται με την γουνοποιία. Για παράδειγμα η συμμετοχή του κλάδου της γούνας στο ΑΕΠ του Νομού Καστοριάς ανήλθε το 1997 σε ποσοστό 60,25%. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων του κλάδου, έως και 90% του συνόλου, ασχολείτο μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 90 με την παραγωγή φύλλων από αποκόμματα γουνοδερμάτων. Στη διάρκεια της δεκαετία του 1990 οι περισσότερες επιχειρήσεις σταδιακά διαφοροποίησαν την παραγωγική τους δομή κατευθυνόμενες προς την επεξεργασία των ολόκληρων γουνοδερμάτων, σαν συνέπεια της μείωσης της προσφερόμενης ποσότητας αποκομμάτων και της μείωσης της ζήτησης ενδυμάτων γούνας από αποκόμματα. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( ) σελ.162,163. «Υφιστάμενη κατάσταση και προοπτικές του κλάδου της ελληνικ-ής γουνοποιίας» Μελέτη από το Κέντρο Ελληνικής Γούνας α.ε. ΚΑΣΤΟΡΙΑ 1999 σελ.3.

13 ETticynq στον κλάδο συναντάται έντονα το φαινόμενο της φασόν παραγοίγής, το οποίο πριν λίγα χρόνια αφορούσε κυρίως στην παραγωγή ενδυμάτων γούνας από ολόκληρα γουνοδέρματα για λογαριασμό οίκων του εξοηερικού. Τα τελευταία χρόνια αφορά κυρίως είτε στην ανάθεση από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου στους εκκαθαριστές μέρους της παραγωγικής διαδικασίας, συγκεκριμένα μόνο της συρραφή ολόκληροιν δερμάτων ή και αποκομμάτων^ είτε την ανάθεση σε μεγαλύτερες παραγωγικές μονάδες όλης της παραγωγικής διαδικασίας ή ένα τμήμα αυτής. Στον κλάδο, στην συντριπτική του πλειοψηφία, δραστηριοποιούνται πολυάριθμες βιοτεχνίες, οικοτεχνίες μικρού μεγέθους και κυρίως οικογενειακού χαρακτήρα, Τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της προσφοράς του κλάδου αντανακλώνται και στον παρακάτω πίνακα (1), στον οποίο παραθέτονται εκτιμήσεις για την εξέλιξη των μεγεθών του συνόλου των επιχειρήσεων του κλάδου, των συνολικά απασχολούμενων σε αυτές καθώς και το^ν συνολικών πωλήσεων των ετών , αλλά κυρίως αντανακλώνται στην κατανομή των επιχεφήσεων με βάση των αριθμό των απασχολουμένων και την αντίστοιχη κατανομή του κύκλου εργασιών τους (πίνακας 2 ). Έτος ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Εξέλιξη των βασικών μεγεθών του κλάδου της γούνας Μέση Τιμή (-,+ 50) Συνολική Απασχόληση (-,+ 200 ) , , , ,919 Συνολικές Πωλήσεις ( δις. Δρχ.) Πηγή: Εκτιμήσεις Ερεχ'νητών «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη; Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) καιεργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ.163.

14 ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Σύνολο επιχειρήσεων -απσ,σχολούμενο)ν-κύκλου εργασιών-κατοτνομή γνα το 1998 Ι1ΗΓΗ:Εκτιμήσεις ερευνητών Φαίνετοα καθαρά ότι η μεγάλη τιλειοψηφία των επιχειρήσεων του κλάδου, 95,52%, ανήκει στην μικρή βιομηχανία απασχολώντας το 66% των συνολικά απασχολούμενων ενώ πραγματοποιεί το 75% των συνολικών πωλήσεων. Δυστυχώς, οι ευνοϊκές για των κλάδο συνθήκες που παρουσιάστηκαν με το άνοιγμα της αγοράς της Ρωσίας και οι οποίες, σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία, φάνηκε να αποτε^λύν το εφαλτήριο μιας νέας περιόδου άνθισης της γούνας ανατράπηκαν με την οικονομική κρίση του Αυγούστου του 1998 στη Ρωσία, 2.2 Ανθρώπινο δυναμικό Αριθμός απβσχολουμένων Ο κλάδος της γουνοποιίας στην Ελλάδα τταρουσιάζει σημανηκές ιδιομορφίες όσον αφορά την σύσταση του ανθρώπινου δυναμικού που απασχολείται στις δράστηριότητές του. Βασικό του χαρακτηριστικό αποτελεί, η έντονη γεωγραφική συγκέντρωση των εργαζομένων στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και ιδιαίτερα στους νομούς Καστοριάς και Κοζάνης, εξαιτίας της αντίστοιχης συγκέντρωσης σε αυτές τις ττεριοχές του συνόλου σχεδόν των δραστηριοτήτων του κλάδου. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ.164,182.

15 Η πλειοψηφία των τιαραγωγικών μονάδων είναι μικρού μεγέθους βιοτεχνίες και οικοτεχνίες που απασχολούν από 1 έως 6 άτομα. Η διαχρονική εξέλιξη του συνολικού αριθμού των ετηχειρήσεων στην Ελλάδα που δραστηριοποιούνται στον εξεταζόμενο κλάδο καθώς και των εργαζομένων που αττασχο>χ)ύνται σε αυτόν, παρουσιάζονται στον ττίνακα (3). ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Εξέλιξη αριθμού επιχειρήσεων και απασχολούμενων Αριθμός επιχειρήσεων 5.1 % Μεταβολής Αριθμός εργαζομένων Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ Όπως μπορεί να παρατηρηθεί ο συνολικός αριθμός των απασχολούμενων ατόμων στον κλάδο φθίνει σημαντικά. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η ποσοστιαία μείωση του αριθμού των εργαζομένων είναι αρκετά μεγαλύτερη, από την αντίστοιχη μείωση του συνολικού αριθμού των δραστηριοποιούμενων επιχειρήσεων. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να αποδοθεί στην ύπαρξη ενός ιδιαίτερα μεγάλου αριθμού ατομικών και οικογενειακών επιχειρήσεων, ενώ το ποσοστό των μονάδων που απασχολούν περισσότερα από 6 άτομα αντιπροσωπεύουν μόλις το 4% του συνόλου. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι περισσότερες από τις επιχειρήσεις του κλάδου όσον αφορά την διάθεση των προϊόντων τους πς έχει υποχρεώσει να προβούν σε μείωση προσωπικού, εξαιτίας του υψηλού κόστους απασχόλησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές μονάδες που κατά το παρελθόν απασχολούσαν υψηλότερο αριθμό ατόμων, προκειμένου να διατηρηθούν στον κλάδο διατηρούν σαν μόνιμα απασχολούμενο δυναμικό τα μέλη της οικογένειας του ιδιοκτήτη, προσλαμβάνοντας εποχιακούς τεχνίτες μόνο όταν παρουσιάζεται η ανάγκη κάλυψης παραγγελιών τις οποίες δεν μπορεί να εκτελέσει το υφιστάμενο δυναμικό της επιχείρησης. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ.182,183.

16 Στον αριθμό των εργαζομένων του κλάδου δεν τιεριλαμβάνονται όσοι εργάζονται υτιεργολαβικά στις οικίες τους για λογαριασμό μεγάλων γουνοτκηη-πκών επιχειρήσεων, ούτε υπάρχουν καταγραμμένα όλα τα άτομα που απασχολούνται μερικώς ή εποχιακά στις επιχειρήσεις της οικογένειας τους. Επίσης τα στοιχεία αυτά δεν περιλαμβάνουν τον αριθμό των ατόμων που εργάζονται παράνομα, είτε δηλαδή πρόκειται για αλλοδαπούς ή για ημεδαπούς που απασχολούνται χωρίς άδεια εργασίας. Όσον αφορά συγκεκριμένα τους νομούς Καστοριάς και Κοζάνης που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο τμήμα της εγχώριας γουνοποιητικής δραστηριότητας, οι Πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζουν στοιχεία για την συνολική απασχόληση και ανεργία στους νομούς αυτούς σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία της ΕΣΥΕ και του Ι.Ο.Β.Ε. ΠΙΝΑΚΑΣ 4 Λημογραφικά στοιχείο νομού Καστοριάς % Μεταβολ.ή Αριθμός Κατοίκων ,6% Ενεργός Πληθυσμός ,8% % επί συνόλου 39,7% 40,5% 38,9% 17% Απασχολούμενοι % % ενεργού πληθυσμού 97,4% 98,8% 87,8% 77,7% Α νερ γο ι ,9% Πηγή : Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ και Ι,Ο.Β.Ε. ΠΙΝΑΚΑΣ % Μεταβολή Αριθμός Κατοίκων ,8% Ενεργός Πληθυσμός % % επί συνόλου 36,9% 34% 33,9% 25,9% Απασχολούμενοι % %ενεργού πληθυσμού 96,1% 95,4% 87,1% 87,3% Α νερ γοι ,8% Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ και Ι.Ο.Β.Ε «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( ) σελ.183,184.

17 'Οπως μιωρεί να παρατηρηθεί από τα παραπάνο) στοιχεία, υπάρχει σαφής διαχρονική μείωση του αριθμού των απασχολουμένων ως ποσοστό του ενεργού πληθυσμού και για τις δύο γεωγραφικές περιοχές που εξετάζονται. Αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι στην περιοχή της Καστοριάς η πλειοψηφία του οικονομικά ενεργού πληθυσμού απασχολείται στον κλάδο της γούνας, γίνεται αντιληπτό ότι η μεγάλη αύξηση της ανεργίας στην περιοχή συνδέεται άρρηκτα με την κρίση που διέπει τον κλάδο Είσοδος και έξοδος από τον κλάδο Η πλειοψηφία των ατιασχολουμένων κατατάσσονται στην ηλικιακή κατηγορία των ετών. ΟΙ άνδρες μέχρι 30 ετών μόλις ξεπερνούν το ποσοστό του 10% και οι γυναίκες το 17%. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να ερμηνευτεί από το γεγονός ότι είναι πολύ μικρός ο αριθμός των ατόμων που αποφασίζουν να εισέλθουν στον κλάδο, και κατά συνέτιεια ο πληθυσμός των εργαζομένων «γερνάευ>. Σε αυτό συντείνουν οι χαμηλές απολαβές, η ανασφάλεια των εργαζομένων για το μέλλον του κλάδου και η αρνητική συγκυρία που επικρατεί και αποτρέπει τις ετηχειρήσεις στο να διατηρήσουν τις υπάρχουσες θέσεις εργασίας. Η άρνηση των νέων ατόμων να εισέλθουν στον κλάδο έχει οδηγήσει σε έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού που να κατέχει την απαραίτητη τεχνογνωσία που ζητούν οι επιχειρήσεις. Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού είναι η σταδιακή γήροινση του εξειδικευμένου προσωπικού, και η εμφάνιση του κινδύνου μη εξεύρεσης τεχνιτών από τις επιχειρήσεις στο άμεσο μέλλον. Το φαινόμενο που παρατηρείται στις περιοχές Καστοριάς και της Κοζάνης, όπου συρρικνώνεται ραγδαία ο αριθμός των απασχολούμενων στον κλάδο της γούνας και η άρνηση των νέο^ν να καλύψουν τις γηράζουσες ειδικότητες, αναμένεται να οδηγήσει σταδιακά (εφόσον δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα στήριξης της απασχόλησης ) σε εξαφάνιση ορισμένων ειδικοτήτων και απώλεια της υφιστάμειης τεχνογνωσίας. Όταν αποσυρθεί το υφιστάμενο εργατικά δυναμικό από την παραγωγική διαδικασία, οι επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν προβλήματα όσον αφορά την εξεύρεση νέων υπαλλήλων. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ. 184,186,189.

18 2.2.3 Προσφορά και ζήτηση εργασίας Η διαχρονική αύξηση του αριθμού των ανέργων στον κλάδο της γουνοττοιίας και η συρρίκνωση τόσο του μεγέθους όσο και του αριθμού των ετηχειρήσεο^ν που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο τομέα προκαλεί κλιμακούμενη όξυνση της υφιστάμενης ανισορροπίας ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση της εργασίας. Προσφορά εργασίας: Η διαχρονική συσσώρευση εργατικού δυναμικού προέρχεται κατά ένα μικρό ποσοστό από νέους που εισέρχονται στο επάγγελμα και κατά το μεγαλύτερο μέρος του από άτομα που έχουν χάσει την θέση τους εξαιτίας της κρίσης που έπληξε τον κλάδο κατά τα τελευταία έτη. Όπως γίνεται κατανοητό, η μεγαλύτερη προσφορά εργασίας προέρχεται από άτομα που ανήκουν στην ηλικιακή κατηγορία των ετών. Η απειλή της ανεργίας αποτρέπει την είσοδο νέων ατόμων στον κλάδο, με αποτέλεσμα να αυξάνεται διαρκώς ο μέσος όρος της ηλικίας των ατόμων που αναζητούν εργασία σε επιχειρήσεις επεξεργασίας γούνας. Σημαντικός παράγοντας αποτροτιής εισόδου νέων ατόμων στον κλάδο αποτελεί και το χαμηλό ετππεδο των α^δοχών που ανηστοιχούν σε τεχνίτες του κλάδου, γεγονός το οποίο περιορίζει την προσφορά εργασίας από άτομα νεαρής ηλικίας. Ζήτηση εργασίας: Κατά τη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των μονάδων επεξεργασίας γούνας, γεγονός που προκάλεσε σημαντικό πρόβλημα στις περιοχές της Καστοριάς και της Κοζάνης, οι οποίες στηρίζουν μεγάλο τμήμα της οικονομίας τους στον συγκεκριμένο τομέα. Εκτός από τις επιχειρήσεις που τερμάτισαν ολοκληρωτικά την λειτουργία τους, ένα σημανπκό ποσοστό των μονάδων που συνεχίζουν τη δραστηριότητα τους έχουν αναγκαστεί να περικόψουν των αριθμό των απασχολουμένων ατόμων τους, ώστε να αντεπεξέλθουν στα προβλήματα που προκάλεσε η γενικότερη κρίση του κλάδου. Όπως προέκυψε από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε επιχειρήσεις και φορείς το Σεπτέμβριο του 1999 στις εξεταζόμενες περιοχές, επικρατεί η άποψη ότι το απαγορευτικό κόστος εργασίας( οι εργοδοτικές εισφορές κρίνονται σαν δυσβάστακτα υψηλές αν συνδυαστούν με την οικονομική ρευστότητα των επιχειρήσεων και τις εποχιακές πλέον ανάγκες απασχόλησης που αυτές παρουσιάζουν) αναγκάζει την πλειοψηφία των μονάδων να απασχολούν κατά κύριο λόγο εποχιακό προσωπικό. Ένα σημαντικό πρόβλημα που προκύπτει για τις επιχειρήσεις κατά την αναζήτηση προσωπικού είναι η εξεύρεση ειδικευμένων τεχνιτών, για το λόγο ότι είναι αρκετά περιορισμένος ο αριθμός των νέων ατόμων που εξειδικεύονται στον συγκεκριμένο τομέα, ενώ κάποιο ποσοστό των τεχνιτών που εργάζονται ήδη στις επιχειρήσεις αποχωρούν λόγω συνταξιοδότησης. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ό.Β.Ε) καιεργανη Finance Ε.Π,Ε. ( ) σελ.189.

19 Κατά τις τιεριόδους αυξημένοι αναγκο'ιν σε προσιατηκό, κυρίως για την κάλυψη αυξημένων παραγγελιών, οι ειδικότητες που ζητούνται περισσότερο από τις εττιχειρήσεις είναι μηχανικοί, κοφτάδες και οι χρωματιστές, Ο βαθμός εύρεσης εξειδικευμένου προσωτηκού σε τιερυττώσετς κατά τις οποίες προκύπτει αυξημένη ζήτηση είναι υψηλός, κάτι αναμενόμενο αν αναλογιστεί κανείς ότι οι τιερισσότερες ετηχειρήσεις στον κλάδο λειτουργούν οριακά χρησιμοποιώντας εποχιακό προσωπικό. Σε σημαντικό βαθμό δυσχεραίνει το έργο της εξεύρεσης προσωπικού το γεγονός της άγνοιας της πλειοψηφίας των επιχειρηματιών γύρω από το θέμα της μερικής απασχόλησης. Ο συνήθης τρόπος με τον οποίο ετηχειρείται η εξεύρεση νέου προσωτηκού αναφέρεται σε προηγούμενες συνεργασίες και στον ευρύτερο κύκλο γνωριμιών του ετηχειρηματία. Είναι ελάχιστοι εκείνοι οι οποίοι καταφεύγουν σε σχολές του ΟΑΕΔ, ενώ κανείς από αυτούς δεν απευθύνονται σε αγγελίες εφημερίδων ή ανακοινώσεις. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποδοθεί κατά κύριο λόγο στην ελλιπή πληροφόρηση για τον τρόπο λειτουργίας τέτοιας μορφής μηχανισμών της αγοράς, με συνέπεια να εμμένουν στους παραδοσιακούς τρόπους εξεύρεσης προσωτηκού. Αξίζει να σημεαοθεί ότι ένα σημαντικό ποσοστό μεγάλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο έχει ήδη προσανατολιστεί στη μεταφορά του μεγαλύτερου τμήματος της παραγωγής τους σε χώρες του εξωτερικού, με κύριο γνώμονα την ελαχιστοποίηση του κόστους εργασίας. Το γεγονός αυτό συμβάλλει στη τιεραιτέρω συρρίκνωση της ζήτησης προσωτηκού από τις εντότηες ετηχειρήσεις, εντείνοντας το πρόβλημα της ανεργίας στον κλάδο. Τέλος, οι προϋποθέσεις υττό τις οποίες θα ήταν διατεθειμένοι οι επιχειρηματίες να αυξήσουν τις θέσεις εργασίας, αναφέρονται κατά κύριο λόγο στην επιδότηση μισθού, στις φορολογικές ελαφρύνσεις και στην ανάπτυξη του θεσμού της μερικής απασχόλησης. Η πλειοψηφία των μικρών ετηχειρήσεων εμφανίζει δεκτικότητα στην προοπτική της αύξησης του αριθμού των εργαζομένων μόνο στην περίπτωση που παρουσιάσουν αύξηση του κύκλου εργασιών τους και μειωθεί σε σημαντικό ποσοστό το κόστος εργασίας. Συμπερασματικά μπορούμε να καταλήξουμε στο ότι η ανανέωση του στελεχιακού δυναμικού στον κλάδο είναι εξαιρετικά χαμηλή, τόσο σε επίπεδο εργατικού δυναμικού όσο και σε επίπεδο ιδιοκτητών ετηχειρήσεων. Η μέση ηλικία των απασχολούμενων στον κλάδο κυμαίνεται από έτη, συμπεριλαμβάνοντας όλα τα επίπεδα της στελέχωσης, δηλαδή ιδιοκτήτες, διοικητικό προσωπικό, μηχανικούς, κοφτάδες κτλ. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο Β.Ε ) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ. 190,191.

20 ΚΕΦΑ,\ΑΙΟ Προμήθεια πρώτων υλών Η πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται στην παραγωγική διαδικασία, συνίσταται σε ολόκληρα δέρματα διάφορων ζώων και σε αποκόμματα γουνοδερμάτοον. Είναι ο αποφασιστικότερος παράγοντας τόσο στη διαμόρφωση του κόστους παραγωγής των προϊόντων γούνας, όσο και στην τιαραγωγική διαδικασία τους. Όπως θα δειχθεί παρακάτω οι πρώτες ύλες της γουνοποιίας, αποτελούν χρηματιστηριακό είδος, όπου η προσφορά και η ζήτηση διαμορφο'ινουν σημαντικές αυξομειώσεις στις τιμές στη διάρκεια του χρόνου. Εττίσης διέπονται από τα χαρακτηριστικά των βιομηχανικών προϊόντοιν. Αυτό έχει σαν συνέπεια οι ανάγκες σε πρώτες ύλες να εξαρτώνται σε σημαντικό βαθμό από τη ζήτηση τελικών προϊόντων γούνας και τους προσδιοριστικούς της παράγοντες, κύριοι το3ν οποίων είναι το επίπεδο του εισοδήματος και η μόδα. Η συνέπεια από την παραπάνω παρατήρηση είναι ότι οι ανάγκες σε πρώτες ύλες, αν και επαναλαμβανόμενες, τείνουν να διαφοροποιούνται έντονα τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά στη διάρκεια του χρόνου. Τέλος η ύπαρξη τεράστιας ποικιλίας ειδών και ποιοτήτων, σε συνδυασμό με την απουσία μέχρι στιγμής ενός διεθνώς αποδεκτού συστήματος πιστοποίησης ποιότητας, καθιστούν αναγκαία τη συνεχή ενημέρωση πάνω στις ποιοτικές εξελίξεις, και την αυτοπρόσωπη επιλογή των προς αγορά πρώτων υλών από άκρως εξειδικευμένους και πολύ έμπειρους εκπροσώπους των ετηχειρήσεων. Υπολογίζεται όη περίπου 113 είδη ζώων προσφέρουν το δέρμα τους στην γουνοποιία. Τα κυριότερα από αυτά είναι: βιζόν ή μινγκ, άστραχαν, σινσιλά, προβατοειδή, καστοροειδή, κουνέλια, λαγοί, αλογοειδή, φώκιες, αιλουροειδή, νυφίτσες, κουνάβια, αλεπούδες, λύκοι, κτλ. Το μεγαλύτερο ποσοστό των γουνών προέρχεται από ζώα που ζουν σε εκτροφεία και κυρίως από βιζόν και τα άστραχαν. Οι γούνες που προέρχονται από άγρια ζώα καλύτττουν σήμερα ένα πολύ μικρό ποσοστό στην παγκόσμια αγορά, το οποίο διαχρονικά μειώνεται ακόμα περισσότερο αφού θεσπίζονται ολοένα και αυστηρότερα μέτρα για την προστασία τους. «Σύντομη αναφορά στον κλάδο της γουνοποιίας - προτάσεις αντιμετώπισης των προβλημάτων» Μ Γλεζάκου 1997 παράρτημα«μελέτη εκσυγχρονισμού του Εκθετηρίου - Δημοπρατηρίου γουναρικών της Δυτικής Μακεδονίας ( Δεκέμβριος κέντρο Ελληνικής Γούνας) σελ.26. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( 1.0.Β.Ε ) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ. 137.

21 3.1.1 To δίκτυο διανομής των πρώτων υλών Στην γουνοποιία η κύρια πρώτη ύλη είναι τα ακατέργαστα δέρματα( δορές γουνοφόρων ζώων) τα οποία αποτελούν το 65% του κόστους του τελικού προϊόντος. Οι δορές αυτές υφίστανται δέψη και κατόπιν ακολουθεί συρραφή των γουνοφόρων δερμάτων (αποτελεί εξειδικευμένη εργασία στην οποία η Ελλάδα κατέχει τα πρωτεία με τους τεχνίτες της Καστοριάς) σε φύλλα γούνας, από τα οποία κατασκευάζονται τα τελικά προϊόντα γούνας. Οι δορές γουνοφόρων ζώων, προέρχονται κυρίως από την εκτροφή γουνοφόρων ζώων στην οποία έχουν διακριθεί οι Δανοί και γενικότερα οι Σκανδιναβοί, οι Ρώσοι και οι Αμερικάνοι (κυρίως οι Καναδοί). Η εκτροφή των γουνοφόρων ζώων στην περιοχή της Καστοριάς ξεκίνησε την δεκαετία του Όμως παρά τις ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή αυτή, η εκτροφή δεν αναπτύχθηκε σε ικανοποιητικά εττίτιεδα λόγω έλλειψης ειδικευμένου προσωττικού, υψηλού κόστος επένδυσης, δυσκολίας στην διαδικασία διατροφής κ.τ.λ. Εντούτοις, η περιοχή έχει δυνατότητες ανατπύξεως εκτροφής γουνοφόρων ζώων, λόγω της καταλληλότητας του φυσικού περιβάλλοντος και των εδαφοκλιματολογικών συνθηκών (άφθονα νερά, λίμνες, ποτάμια). Επίσης, υπάρχει δυνατότητα διαθέσεως της παραγωγής στους βιοτέχνες γούνας. Υπάρχουν ορισμένα έργα υποδομής ( αεροδρόμιο, εκθετήριο - δημοπρατήριο, ειδικά βυρσοδεψεία, βαφεία, σχολή γουνοποιίας) και η ποιότητα της τρίχας των μινκ της Καστοριάς είναι εφάμιλλη εκείνων της Σκανδιναβίας. Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι, παρά το γεγονός ότι 113 είδη μτιορούν να δώσουν γούνες, δύο είναι τα κυριότερα είδη ζώων που εκτρέφονται για την γούνα τους, τα μινκ ( βιζόν) και οι αλεπούδες. Ο ακριβής αριθμός των μονάδων εκτροφής γουνοφόρων ζώων και η δυναμικότητά τους δεν είναι γνωστή, ωστόσο υπολογίζεται ότι σήμερα στην χώρα μας υπάρχουν 7 φάρμες (εκτροφεία) γουνοφόρων ζώων, όλες στην Βόρειο Ελλάδα, οι περισσότερες και πλέον αξιόλογες στην Δυτική Μακεδονία (Νομός Καστοριάς - περιοχή Σιάτιστας Νομού Κοζάνης). Τα παραγόμενα γουνοδέρματα στο σύνολό τους ανέρχονται σε περίπου και αντιπροσωπεύουν το 1,25 ο/οο της παγκοσμίου παραγωγής η οποία υπολογίζεται σε δέρματα. Τα εγχώρια αυτά δέρματα επίσης δεν αντιπροσωπεύουν παρά μόνον το 15 ο/οο των εισερχομένων στην Ελλάδα με σκοπό την επεξεργασία αυτών για ίδιο λογαριασμό Τα εισερχόμενα συνολικώς γουνοδέρματα στην Ελλάδα για ίδιο λογαριασμό ανέρχονται σε «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη; Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( 1.0.Β.Ε ) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ.68. INTERNET h(td;// ektrofh.htm «Υφιστάμενη κατάσταση και προοπτικές του κλάδου της ελληνικής γουνοποιίας» Μελέτη από το Κέντρο Ελληνικής Γούνας α.ε. ΚΑΣΤΟΡΙΑ 1999 σελ. 11.

22 Τα στοιχεία αυτά μας δείχνουν αφενός τις μεγάλες δυνατότητες της τιεριοχής μας (Δυτική Μακεδονία) στην ετιεξεργασία και μεταποίηση γουνοδερμάτων και την παραγωγή ειδών γουναρικής και αφετέρου τον μικρό αριθμό των εγχώριος παραγομένων γουνοδερμάτων με τα αναλογικά οφέλη για την Εθνική μας Οικονομία. Βέβαια, η εκτροφή γουνοφόρων ζώων δεν είναι εύκολη υπόθεση, η περαιτέρω όμως ανάπτυξη της θα επιτύγχανε σημαντική εξοικονόμηση συναλλάγματος και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Συμπερασματικά, οι πρώτες ύλες των επιχειρήσεων επεξεργασίας και εμπορίας γούνας, αποτελούν το σημαντικότερο σε αξία προσδιοριστικό παράγοντα διαμόρφωσης του τελικού κόστους των προϊόντων τους. Οι πρώτες ύλες συνήθως αφορούν ακατέργαστα ολόκληρα γουνοδέρματα και τα αποκόμματα τους Ακατέργαστα ολόκληρα γουνοδέρματα Τα ακατέργαστα ολόκληρα γουνοδέρματα προέρχονται στην συντριπτική τους ττλειοψηφία από οργανωμένες φάρμες εκτροφής γουνοφόρων ζώων, τα κυριότερα των οποίων είναι το μινκ και η αλεπού, Η εκτροφή των ζώων αυτών για την παραγωγή γουνοδερμάτων ξεκίνησε στις αρχές του 19 αιώνα στην Ρωσία και τον Καναδά. Σήμερα, που η γούνα έχει εδραιωθεί στην ζωή μας, καλύπτοντας πρακτικές και αισθησιακές ανάγκες, η διεθνής αγορά απαιτεί ετήσια παραγωγή 27 εκατομμυρίων γουνοδερμάτων. Βασικοί παραγαιγοί γουνοδερμάτων είναι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ανατολικής Ευρώπης ( κυρίως η Ρωσία ), οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Από αυτές, οι πιο σημαντικές είναι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που, σύμφωνα με το Συμβούλιο των Ευριοπαϊκών Ενώσεων Εκτροφέων Γουνοφόρων Ζώων (CEFBA), παράγουν το 70% της παγκόσμιας παραγωγής γουνοδερμάτων από εκτρεφόμενα σε οργανωμένες φάρμες γουνοφόρα ζώα. Από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι Σκανδιναβικές χώρες είναι οι πιο σημαντικές και παράγουν περίπου το 80% της παραγωγής των χωρών της Ε.Ε. Σαν μεμονωμένες χώρες, πιο σημαντικές είναι η Δανία που μόνη της παράγει το 41% της παγκόσμιας παραγωγής μινκ, και η Φιλανδία που μόνη της παράγει το 61% της παγκόσμιας παραγωγής αλεπούς. «Σύντομη αναφορά στον κλάδο της γουνοποιίας - προτάσεις αντιμετώπισης των προβλημάτων» Μ. Γλεζάκου 1997 παράρτημα«μελέτη εκσυγχρονισμού του Εκθετηρίου - Δημοπρατηρίου γουναρικών της Δυτικής Μακεδονίας.( Δεκέμβριος κέντρο Ελληνικής Γούνας)σελ, 27. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ.68,69, 17

23 3.1.3 Η διάθεση των ολόκληρων ακατέργαστων γουνοδερμάτων Η διάθεση των ακατέργαστων ολόκληρων γουνοδερμάτων γίνεται κυρίως με την διενεργεια διεθνών δημοπρασιών τις οποίες πραγματοποιούν τα τμήματα πωλησεων των ενώσεων εκτροφέων των διάφορων παραγωγών χωρών. Έτσι, β ρ ο ύ μ ε να πούμε ότι η παραγωγή γουνοδερμάτων είναι μία καθετοποιημένη δρατττηριοτητα, αφού περιλαμβάνει τόσο την εκτροφή γουνοφόρων ζώων, όσο και την εκδορά, και εμπορία των παραγόμενων γουνοδερμάτων για ίδιο λογαριασμό των εκτροφέων Οι μεγαλύτερες δημοπρασίες διοργανώνονται στις Σκανδιναβικές Χώρες, οι οποίες, για να προστατεύσουν αποτελεσματικότερα τη διάθεση των δερμάτων στις καλύτερες τιμές, έχουν συνάψει συμφωνία για κοινή προώθηση τους. Έχει δημιουργηθεί η εταιρεία SAGA FURS που αποτελεί μη κερδοσκοπικό οργανισμό των εκτροφέων όλων των Σκανδιναβικών Χωρών. Ο εν λόγω οργανισμός φροντίζω την επέκταση της διεθνούς ζήτησης για τα ακατέργαστα γουνοδέρματα και συντονίζει τόσο τις ημερομηνίες όσο και τις διαδικασίες διενέργειας των δημοπρασιών. Η ισχύς της SAGA προέρχεται από τη δέσμευση όλων των εκτροφέων γουνοφόρων ζώων των τεσσάρων Σκανδιναβικών κρατών ( Δανία, Σουηδία, Νορβηγία, Φιλανδία ) για υποχρεωτική και αποκλειστική διάθεση των προϊόντων τους μέσα από τις δημοπρασίες που επιβλέπει η SAGA. Από τις δημοπρασίες αυτές, οι έξι που διοργανώνονται κάθε χρόνο στο CORENHAGEN FUR CENTER από τον DANISH FUR SALES, που είναι ο οργανισμός της Ένωσης Δανών Εκτροφέων, και μέλος της SAGA, είναι οι μεγαλύτερες και σημαντικότερες παγκοσμίως, και σ αυτές πωλείται το 50-55% της παγκόσμιας παραγωγής. Το χρηματοδοτικό κόστος συμμετοχής και αγοράς πρώτων υλών για τις ελληνικές επιχειρήσεις από τις διεθνής δημοπρασίες είναι υψηλό ( προμήθειες δημοπρατηρίων, έξοδα συσκευασίας, ασφάλιστρα, μεταφορικά κτλ.) και δημιουργεί μονοψωνιακές καταστάσεις στον κλάδο. Αυτές οφείλονται στην αδυναμία των μικρών κυρίως παραγωγών να διαθέσουν τα απαραίτητα κεφάλαια για τη συμμετοχή τους σης δημοπρασίες και κατ' επέκταση απευθύνονται σε ένα περιορισμένο αριθμό ενδιαμέσων παραγωγών. Αλλωστε η εισαγοιγή γουνοδερμάτων από τα εκτροφεία και τα δημοπρατήρια του εξωτερικού οδηγεί σε εξαγωγή σημαντικών ποσοτήτων συναλλάγματος. «Σύντομη αναφορά στον κλάδο της γουνοποιίας - προτάσεις αντιμετώπισης των προβλημάτων» Μ Γλεζάκου 1997 παράρτημα«μελέτη εκσυγχρονισμού του Εκθετηρίου - Δημοπρατηρίου γουναρικών της Δυτικής Μακεδονίας.( Δεκέμβριος κέντρο Ελληνικής Γούνας)σελ.28,29. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ.71

24 3.1.4 Αποκόμματα Τα αποκόμματα είναι τα υποπροϊόντα της επεξεργασίας ολοκλήρων κατεργασμένων γουνοδερμάτων, τα οποία προκύπτουν κατά τη διαδικασία παραγωγής έτοιμων γουναρικών. Υποστηρίζεται ότι τα γουνοδέρματα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τεσσάρων παλτών, δίνουν αποκόμματα ικανά να παράγουν ακόμα ένα παλτό Η παραγωγή γουναρικών από αποκόμματα είναι μια πολύ δύσκολη εργασία τιου απαιτεί μεγάλη εξειδίκευση και τεράστια εμπειρία. Επί δεκαετίες η τεχνογνωσία της εργασίας αυτής ήταν παγκοσμίως αποκλειστικό προνόμιο των Ελλήνων γουνοτιοιιών της Δυτικής Μακεδονίας, με αποτέλεσμα αφενός μεν η πρώτη ύλη τους να αγοράζεται σχεδόν δωρεάν (αφού για όλους τους άλλους τα αποκόμματα θεωρούνταν «απορρίμματα» ) αφετέρου δε οι διαθέσιμες ποσότητες αποκομμάτων να είναι άφθονες, αφού η συντριππκή πλειοψηφία των γουνοποιιών του εξαπερικού χρησιμοποιούσε ολόκληρα γουνοδέρματα. Τα τελευταία χρόνια όμως, η ευνοϊκή αυτή για τους Έλληνες γουνοποιούς κατάσταση, έχα αλλάξει. Κατ' αρχήν η τέχνη της συρραφής αποκομμάτων διέρρευσε στην Απω Ανατολή, με αποτέλεσμα να υπάρχει έντονη ζήτηση αποκομμάτων και από μη Έλληνες γουνοποιούς. Έτσι προκλήθηκε έντονος ανταγωνισμός που ανεβάζει τις τιμές. Έπειτα η μεγάλη μείωση της παγκόσμιας παραγωγής γουνοδερμάτων που επέβαλε η SAGA για να ανεβάσει τις τιμές των ολοκλήρων γουνοδερμάτων, μείωσε κατά πολύ τη διαθέσιμη ποσότητα αποκομμάτων. Περαιτέρω, το κλείσιμο των παραδοσιακών αγορών της Δυτικής Ευρώπης, και κυρίως της αγοράς της Γερμανίας, που ανέθετε φασόν στους Έλληνες γουνοποιούς, από τα γουνοδέρματα του οποίου προέκυττταν δωρεάν ατιοκόμματα, έχει ακόμα περισσότερο μειώσει τη διαθέσιμη ποσότητα. Τέλος, η μεταφορά της παραγωγής με το σύστημα φασόν από την Ελλάδα προς τις χώρες της Απω Ανατολής, έχει περιορίσει την πρόσβαση των Ελλήνων γουνοποιιών χορδά προς τα τιαραγόμενα αποκόμματα, αφού οι απωανατολίτες τα κρατούν για λ^αριασμό τους. Παράλληλα, έχει μειώσει κατά πολύ την ποιότητα των αποκομμάτων, όσων τελικά διατίθενται προς πώληση. Αποτέλεσμα των παραπάνω παραγόντων είναι η μεγάλη αύξηση της ζήτησης αποκομμάτων, με ταυτόχρονη μείωση της προσφοράς τους. Ο συνδυασμός των δύο αυτών παραγόντων καθιστά και το απόκομμα χρηματιστηριακό είδος, αφού στις λίγες σχετικά εναπομένουσες πηγές αποκομμάτων συντελείται στην ουσία άτυπη πλειοδοτική δημοπράτηση μετα^ των ενδιαφερομένων αγοραστών. Αποτέλεσμα της νέας αυτής κατάστασης, είναι η εκτόξευση των τιμών των αποκομμάτων σε τέτοια ύψη που αγγίζουν τις τιμές των κατώτερης ποιότητας ολοκλήρων δερμάτων και κάνουν την αγορά ασύμφορη, με δεδομένη και την υποβαθμισμένη ποιότητα τους. «Σύντομη αναφορά στον κλάδο της γουνοποιίας - προτάσεις αντιμετώπισης των προβλημάτων» Μ Γλεζάκου 1997.παράρτημα«Μελέτη εκσυγχρονισμού του Εκθετηρίου ^ Δημοπρατηρίου γουναρικών της Δυτικής Μακεδονίας ( Δεκέμβριος κέντρο Ελληνικής Γούνας)σελ.30.

25 3.1.5 Η διάθεση των αποκομμάτων Η διάθεση των αποκομμάτων δεν γίνεται από εξ' αρχής προσδιορισμένες δημοπρασίες, όπως η διάθεση των ολόκληρων ακατέργαστων δερμάτων, αλλά από τον κάθε γουνοποιό μεμονωμένα, όταν αυτός δεν επεξεργάζεται τα αποκόμματα που δημιουργεί για ίδιο λογαριασμό. Αυτό δημιουργεί την ανάγκη για επί τόπου επαφή με τον κάθε παραγωγό που διαθέτει αποκόμματα. Πρέπει δε να σημειιοθεί, ότι, το ποιοι συγκεκριμένοι παραγωγοί διαθέτουν αποκόμματα προς πώληση υττόκετται σε σημαντικές αλλαγές ακόμα και μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος, και εξαρτάται σημαντικά απο τον αριθμό των ολόκληρων ακατέργαστων γουνοδερμάτων που αναλαμβάνουν να επεξεργαστούν είτε για ίδιο λογαριασμό είτε με φασόν. Από τα παραπάνω προκύπτη ότι η συλλογή των αποκομμάτων είναι μία εργασία που εκτός από τις επί τόπου επαφές με τους παραγωγούς αποκομμάτων, απαιτεί πολλές διασυνδέσεις και συνεχή παριτκολούθηση των δημοπρασιών και των εξελίξεων της μόδας, ώστε να γίνει γνωστό έστω και χονδρικά, ποιος διαθέτει τι είδους και τι ποσότητες αποκομμάτων προς πώληση. Η μεγάλη γνώση και πείρα είναι απαραίτητη για την ποιοτική διάκριση των ολοκλήρων ακατέργαστων γουνοδερμάτων, χρειάζεται στη συλλογή των αποκομμάτων, και αυτό γιατί τα αποκόμματα προέρχονται από ήδη κατεργασμένα δέρματα, όπου η χρήση χημικών και βαφών κατά τη βυρσοδεψία τους, δυσκολεύει τον ποιοτικό διαχωρισμό τους. Τα παραπάνω εξηγούν γιατί παραδοσιακά, ακόμη και όταν τα αποκόμματα ήταν σε αφθονία, η συλλογή τους γινόταν, και συνεχίζει να γίνεται από εξειδικευμένους στην ποιο-πκή τους διάκριση εμπόρους, του επονομαζόμενους χορδατζήδες, οι οποίος στην διάρκεια του χρόνου έχουν δημιουργήσει τις κατάλλη/^ς διασυνδέσεις και επαφές. Οι έμποροι χορδατζήδες ταξιδεύουν ανά τον κόσμο όπου υπάρχουν αποκόμματα διαθέσιμα προς πώληση, τα συλλέγουν μαζικά, τα ταξινομούν σε ποιότητες και είδη, και τα μεταπωλούν στους Έλληνες γουνοποιούς που ασχολούνται με την συρραφή αποκομμάτων, με κάποια σημαντική επιβάρυνση στην τιμή αγοράς Η προμήθεια πρώτων υλών από τις ελλ,ηνικές επιχειρήσεις Η προμήθεια πρώτων υλών γουνοδερμάτων ή αποκομμάτων τους είναι στενά συνυφασμένη με το μέγεθος της κάθε επιχείρησης. Το μέγεθος της επιχείρησης και ο τρόπος με τον οποίο προμηθεύεται τις πρώτες ύλες διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό τα αποτελέσματα της διαχείρισης και τη βιωσιμότητα της επιχείρησης διαχpovucά. «Σύντομη αναφορά στον κλάδο της γουνοποιίας προτάσεις αντιμετώπισης των προβλημάτων» Μ Γλεζάκου 1997.παράρτημα«Μελέτη εκσυγχρονισμού του Εκθετηρίου - Δημοπρατηρίου γουναρικών της Δυτικ-ής Μακεδονίας ( Δεκέμβριος κέντρο Ελληνικής Γούνας)σελ.31. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε) και Εργανη Finance Ε.Π.Ε. ( )σελ.74.

26 Στις δημοπρασίες η αγορά πρώτων υλών γίνεται απολύτως μετρητοίς και δεν υπόιρχει τήστωση. Αρα, η απόκτηση γουνοδερμάτων απευθείας από την πηγή τους και χωρίς τη μεσολάβηση μεσάζοντα απαιτεί σημαντικά σε μέγεθος κειράλαια, τα οποία προέρχονται είτε απο τους ίδιους πόρους, είτε από εσωτερικό δανεισμό. Έτσι το μέγεθος μια ετηχείρησης και η κεφαλαιακή της διάρθρωση αποτελούν τις βασucές εγγυήσεις για τη λήψη δανείων από τα Ki<TramK0 ιδρύματα. Συνυπολογίζεται και η δυνατότητα ταχείας αποπληρωμής των δανείων, ώστε να επιτευχθεί ο μεγαλύτερος δυνατός περιορισμός του συνολικού κόστους της χρηματοδότησης. Δεδομένης της βαθιάς κρίσης στον κλάδο, ειδικά την χρονηαί περίοδο , η διόγκωση του κόστους χρηματοδότησης και η σημαντική κάμψη των πωλήσεων δημιούργησαν κλίμα οικονομικής ασφυξίας σε πολλές μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, οι οποίες και οδηγήθηκαν σε έξοδο από την αγορά. Έτσι σε πολλές μεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου, οι όροι δανεισμού και το ύψος τω επιτοκίων δημιούργησαν μία συσσώρευση χρεών, σαν συνέπεια της διόγκαχτης του κόστους χρηματοδότησης των αγορών των πρώτων υλών, Σταδιακά, οι μικρότερες επιχειρήσεις στράφηκαν είτε προς χονδρέμπορους, με σημαντική επιβάρυνση στο ανά μονάδα, είτε στη λύση του φασόν ( ολόκληρων γουνοδερμάτων ή αποκομμάτων). Η προσπάθεια αυτή όμως δεν μετέβαλλε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, που ήταν η συρρίκνωση των καθαρών περιθωρίων κέρδους τους προκειμένου να μην μείνουν αδιάθετα τα προϊόντα τους ( συνήθως, τα ποσοστά κέρδους των μικρών επιχειρήσεων δεν ξεπερνούν το 6-7% και ετπβιώνουν διότι απασχολούνται χωρίς αμοιβή στις επιχειρήσεις σχεδόν όλα τα μέλη της οικογένειας των γουνοποιιών). Συμπερασματικά, σοβαρό πρόβλημα προμήθειας πρώτων υλών αντιμετωπίζουν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου, οι οποίες όμα>ς ξεπερνούν το 98% στο σύνολο των παραγωγικών μονάδων. Τα βασucά προβλήματα αυτών των εττιχειρήσεων είναι δύο: 1. Το υψηλό κόστος αγοράς των πρώτων υλών και 2. Η ανεπαρκής χρηματοδότηση της αγοράς των πρώτων υλών. Αν αναλογιστεί κανείς ότι ένα μεγάλο ποσοστό των επιχειρήσεων γουνοποιίας δεν έχουν την δυνατότητα της αυτόνομης αγοράς πρώτων υλών, από τις διεθνείς δημοπρασίες, γίνεται αντιληπτό το τεράστιο μέγεθος του προβλήματος για τον κλ-άδο. 3.2 Εξέλιξη παραγωγικής διαδικασίας Η ροή της παραγωγικής διαδικασίας για την μετάδεψη και βαφή γουνοδερμάτων και γουναρικών ακολουθεί τα εξής στάδια: Εισαγωγή και ετοιμασία ακατέργαστων γουνοδερμάτων και φύλλων αποκομμάτων γουναρικών. «Master plan του κλάδου της γούνας»- Μελέτη: Ένωση Εταιριών οικονομικών και βιομηχανικών ερευνών( Ι.Ο.Β.Ε ) καιεργανη Finance Ε.Π.Ε. ( ) σελ.74 Μελέτη EXROTAN σελ,4-5.