Σχεδιασμός και ζητήματα διακυβέρνησης: Όψεις από το παγκόσμιο

Transcript

1 ΔΠMΣ APXITEKTONIKH ΣXEΔIAΣMOΣ TOY XΩPOY Κατεύθυνση: Πολεοδομία - Χωροταξία Θέματα αστικού σχεδιασμού Σχεδιασμός και ζητήματα διακυβέρνησης: Όψεις από το παγκόσμιο Θάνος Παγώνης Αθήνα, Μάιος 2009

2 Α. Εννοιολογικές τοποθετήσεις και θεωρητικοί συσχετισμοί Τι σημαίνει ο όρος διακυβέρνηση; Πως σχετίζεται η συζήτηση για τη διακυβέρνηση με τη θεωρία και την πρακτική του αστικού σχεδιασμού;

3 Τι είναι διακυβέρνηση; Πολύπλευρος όρος που χρησιμοποιείται σε διάφορα πλαίσια στις κοινωνικές επιστήμες. Προέκυψε ως απάντηση στην ανάγκη των οικονομικών (βλ. εταιρική διακυβέρνηση) και πολιτικών επιστημών (βλ. κρατική διακυβέρνηση) για ένα όρο ομπρέλα ικανό να αποδώσει ποικίλα νοήματα που δεν καλύπτονται από το συμβατικό όρο «κυβέρνηση». Ως προς την άσκηση εξουσίας ο όρος διακυβέρνηση τόσο σε εταιρικό όσο και σε κρατικό πλαίσιο- καλύπτει δράσεις εκτελεστικών, νομοθετικών και δικαστικών οργάνων Αντιστοιχεί στη λεγόμενη μετα-μοντέρνα μορφή οικονομικών και πολιτικών οργανώσεων Χρησιμοποιείται με τουλάχιστον 6 διαφορετικά νοήματα στις πολιτικές επιστήμες (R.Rhodes) προκειμένου να περιγράψει: την ελαχιστοποίηση του κράτους (minimal State), την εταιρική διακυβέρνηση (corporate governance), τη νέα δημόσια διοίκηση (New Public Management), την καλή διακυβέρνηση (good governance), συστήματα κοινωνικής κυβερνητικής (social-cybernetic systems) δίκτυα αυτο-οργάνωσης (self-organised networks) `

4

5 Οι διαφορετικές ερμηνείες της διακυβέρνησης Gualini, E. (2001) Planning and the intelligence of institutions. Interactive approaches to territorial policy-making between institutional design and institution-building. Aldershot: Ashgate

6 Οργανωτικές συνέπειες της μετάβασης από το Φορντισμό στο Μετα-Φορντισμό Οικονομίες κλίμακας (economies of scale). Μαζικές μηχανοποιημένες (φορντικού τύπου) διαδικασίες παραγωγής. Λειτουργική (ιεραρχική) αποκέντρωση της παραγωγής σε περισσότερες χώρες Κεϋνσιανισμός ρύθμιση των αγορών. Διατήρηση της ζήτησης, επέκταση του κράτους προνοίας. Κορπορατισμός. Εθνικοποίηση κεφαλαίου από το κράτος Ανάδυση και εξάπλωση μαζικών καταναλωτικών προτύπων για τυποποιημένα αγαθά νοικοκυριών και αυτοκίνητα. Οικονομίες φάσματος (economies of scope). Μεταφορντική ευέλικτη αυτοματοποίηση και παραγωγή κατά παρτίδες. Κατακερματισμένη οργάνωση σε συνδυασμό με διεθνοποίηση της παραγωγής. Οικονομία της αγοράς. Χρηματοοικονομικά μέτρα ενίσχυσης της προσφοράς. Απορύθμιση αγορών, περιορισμός κράτους προνοίας και ιδεολογία αυτό-βοήθειας, ιδιωτικοποίηση του κράτους με σκοπό τη ρευστοποίηση κεφαλαίου. Αυξανόμενη διαφοροποίηση καταναλωτικών προτύπων για νέα αγαθά Αντικατάσταση προκαθορισμένων ιεραρχικών πλαισίων από προσωρινές οργανωτικές δομές που επαναπροσδιορίζονται κάθε φορά με βάση το έργο

7 Η διακυβέρνηση ως διακυβευματικός όρος Concepts as stakes: Νεωτερικοί όροι με πολλαπλές εν μέρει αντιφατικές ερμηνείες, και ηθελημένα ασαφές περιεχόμενο, όπως αειφορία (sustainability) και κοινωνική συνοχή (social cohesion) που λειτουργούν ως διακυβεύματα «Μετατροπή του δέοντος σε ον για να αντλήσει από το ον τα του δέοντος» Η ασάφεια λειτουργεί ως μηχανισμός εξασφάλισης συναίνεσης και διαλόγου ανάμεσα σε διαφορετικούς εμπλεκόμενους Οι ηθικές κανονιστικές ιδέες ούτως ή άλλως δε υλοποιούνται ποτέ στηνονομαστικήτουςαξία. Απλά συγκροτούν μια οικουμενική ταυτότητα απέναντι στην ταυτότητα των άλλων Maloutas & Pantelidou (2004) The Glass Menagerie of Urban Governance and Social Cohesion: Concepts and Stakes/ Concepts as Stakes*, International Journal of Urban and Regional Research, Volume 28.2 June 2004 Κονδύλης, Π. (1992) Πλανητική Πολιτική μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, Αθήνα: Θεμέλιο

8 Η διακυβέρνηση ως κυρίαρχος λόγος: Αρχές μητροπολιτικής διακυβέρνησης, ΟΟΣΑ (2000) Coherency (ειρμός ) Competitiveness (ανταγωνιστικότητα) Co ordination (συντονισμός) Equity (ισότητα) Fiscal Probity (δημοσιονομική καθαρότητα) Flexibility (ευελιξία) Holism (συνολική θεώρηση) Particularity (ειδική αντιμετώπιση) Participation (συμμετοχή) Social, not sectoral (διατομεακή ολοκλήρωση πολιτικών) Subsidiarity (απόδοση αρμοδιότητας στο κατώτατο δυνατό επίπεδο) Sustainability (αειφορία)

9 Η διακυβέρνηση ως κυρίαρχος λόγος: Λευκή Βίβλος για την Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση, (CEC, 2001) 1. Openness. 2. Participation. 3. Accountability. 4. Effectiveness. 5. Coherence proportionality and subsidiarity. Κατευθύνσεις δράσεων ως προς τη λειτουργία της ΕΕ: Οικοδόμηση της σχέσης της ΕΕ με την κοινωνία των πολιτών Καλύτερη αξιοποίηση των ικανοτήτων και της πρακτικής εμπειρίας των περιφερειακών και τοπικών αρχών. Οικοδόμηση δημόσιας εμπιστοσύνης ως προς τον τρόπο και τα κριτήρια με τα οποία η Κοινοτική πολιτική υιοθετεί απόψεις ειδικών Υποστήριξη σαφέστερα προσδιορισμένων στόχων πολιτικής και βελτίωση της αποτελεσματικής εφαρμογής των Κοινοτικών πολιτικών με συνδυασμό μέσων Δημιουργία προϋποθέσεων για την ίδρυση ρυθμιστικών φορέων σε Κοινοτικό επίπεδο Επαναπροσδιορισμός των ρόλων και των αρμοδιοτήτων κάθε θεσμού.

10 ΙΙ. Διακυβέρνηση και αστικός σχεδιασμός: πεδία θεωρητικής συζήτησης / επιρροών Ο αστικός σχεδιασμός ως φιλοσοφία της δημόσιας παρέμβασης στο χώρο (στόχοι και κατευθύνσεις πολιτικής) O αστικός σχεδιασμός ως διαδικασία λήψης αποφάσεων και προώθησης τοπικών αναπτυξιακών στόχων (αστική πολιτική οικονομία) Ο αστικός σχεδιασμός ως δημόσια λειτουργία (θεσμικό και οργανωτικό περιβάλλον) Ο αστικός σχεδιασμός ως επιστημονικό αντικείμενο (μεταθετικιστικές προσεγγίσεις στη θεωρία του σχεδιασμού του χώρου) Επιχειρηματική πόλη Harvey, Hall & Hubbard Αστικά καθεστώτα (ποιος κυβερνά;) (Logan & Molotch, C. Stone, Harding) Κράτος και χώρος η έννοια της κλίμακας (Jessop, Brenner, Gualini) Επικοινωνιακό μοντέλο (Communicative model) - Healey

11 Επιχειρηματική πόλη Στροφή από μια διαχειριστική σε μια πιο επιχειρηματική προσέγγιση στην αστική διακυβέρνηση. Οι πόλεις εγκαταλείπουν την ουδέτερη στάση της διαχείρισης και στρέφονται ενεργητικά προς την προσπάθεια δημιουργίας εισοδήματος υιοθετώντας ρόλους που άνηκαν παραδοσιακά στον ιδιωτικό τομέα (κερδοσκοπική ανάπτυξη ακίνητης περιουσίας, προβολή του τόπου και προώθηση επενδυτικών προγραμμάτων). Harvey D. (1989) From managerialism to entrepreneurialism: the transformation in urban governance in late capitalism. Geografiska Annaler (71) B

12 Αστικά καθεστώτα (urban regimes) Άτυποι συνασπισμοί ανάμεσα σε τοπικές διοικήσεις και τοπικά επιχειρηματικά συμφέροντα με σκοπό την προώθηση αναπτυξιακών στόχων στην πόλη (growth machines) Διεθνές επενδυτικό κεφάλαιο Κράτος Αμερικάνικη σχολή αστικής πολιτικής οικονομίας (νέα ερμηνεία της ισχύος που βασίζεται στο συνδυασμό πολιτικής εξουσίας και οικονομικών συμφερόντων) Διεύρυνση ερμηνευτικού πλαισίου με αναφορά και στην ευρωπαϊκή πόλη και κάθε μορφή στρατηγικής δομικής συνεργασίας ανάμεσα σε δημόσιο και ιδιωτικό Τοπική οικονομική ανάπτυξη Πόλη Dowding, K. (2001) Explaining urban regimes. International Journal of Urban and Regional Research (25) 1

13 Αναδιάρθρωση του κράτους και χωρικές κλίμακες Γεωμετρική σχηματοποίηση ερμηνεία μεταφορντικού κράτους απευθείας αναλογία ανάμεσα στη διαδικασία αναδόμησης του χώρου και αναδιάρθρωσης του κράτους Ιδιαίτερη έμφαση στη διάσταση της κλίμακας και την αλλαγή κλίμακας (rescaling) ως προς την παραγωγή νέων μορφών διακυβέρνησης και ρύθμισης Επαναπροσδιορισμός του ρόλου του κράτους ως συντονιστή της αλληλεπίδρασης μεταξύ διαφορετικών κλιμάκων Ερευνητικό ενδιαφέρον στην αποκρυστάλλωση νέων οργανωτικών σχημάτων ως ενδείξεις αναρρύθμισης (νέοι χώροι κρατικότητας )

14 Αστική περιφερειακή διακυβέρνηση και νέες μορφές κρατικής χωρικότητας στη Δ. Ευρώπη (Brenner, 2003) METROPOLITAN INSTITUTIONAL REFORM AND THE RESCALING OF STATE SPACE IN CONTEMPORARY WESTERN EUROPE European Urban and Regional Studies 10(4):

15 Επικοινωνιακός σχεδιασμός (communicative planning) Βασίζεται σε διαδικασίες ουσιαστικής επικοινωνίας μεταξύ των σχεδιαστών, των κοινωνικών ομάδων και των διάφορων θεσμικών φορέων που οδηγεί στην ανάπτυξη κοινών κωδίκων ανάλυσης και κατανόησης των προβλημάτων και αμοιβαίας μάθησης Pόλος του σχεδιαστή ως καταλύτη της επικοινωνιακής αλληλεπίδρασης (δεξιότητες διαπραγμάτευσης και συμβιβασμών) Προσανατολισμός στο παρόν και σε επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων και όχι καθολικών στόχων. Επικεντρώνεται σε θεσμικές και διαδικαστικές αλλαγές. P. Healey: Όλες οι μορφές γνώσης είναι κοινωνικές κατασκευές, και συνεπώς η επιστημονική γνώση των «ειδικών» δεν νομιμοποιείται ως ηγεμονική στη διαδικασία του σχεδιασμού Τα άτομα διαμορφώνουν τις απόψεις τους μέσω κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Τα άτομα έχουν διαφορετικά συμφέροντα και προσδοκίες που είναι τόσο κοινωνικές και συμβολικές όσο και υλικές. Η δημόσια πολιτική πρέπει να βασίζεται σε και να κάνει ευρέως διαθέσιμοένα ευρύ φάσμα γνώσεων και στοχασμών από διαφορετικές πηγές. Βασενχόβεν & Κορλιούρος (2007) Κοινωνικές και Πολιτικές διαστάσεις του σχεδιασμού του χώρου. Στο: Ανθρωπογεωγραφία. Αθήνα: Κριτική

16 Διακυβέρνηση και Ρύθμιση Θεωρητική προσέγγιση της πολιτικής οικονομίας (...) Έμφαση στο συγκρουσιακό χαρακτήρα της πραγματικότητας που ορίζεται μέσα από την δομική αντιπαράθεση ανάμεσα σε διαφορετικές δυνάμεις, στην οποία υπάρχουν χαμένοι και κερδισμένοι (zero sum game) Ο ρόλος της ρύθμισης (και του σχεδιασμού) με αυτήν την έννοια είναι να υποστηρίξει αυτούς που δεν έχουν τα μέσα να επιβάλλουν τα συμφέροντα τους στο χώρο Οι κανόνες του παιχνιδιού διαμορφώνονται ανεξάρτητα απότοπαιχνίδι Θεωρία της επικοινωνιακής δράσης (Habermas) Δεν υπάρχει αλήθεια εκ των προτέρων η αλήθεια διαμορφώνεται στην πορεία και μπορεί να χειραγωγηθεί μέσα από τους μηχανισμούς κατασκευής της συναίνεσης ησυναίνεσηπαρέχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για όλους τους εμπλεκόμενους Σκοπός του σχεδιασμού είναι να φέρει σε συνεννόηση τις διάφορες εμπλεκόμενες δυνάμεις με όσο το δυνατόν πιο ισότιμους όρους Οι κανόνες του παιχνιδιού διαμορφώνονται σε συνάρτηση με το παιχνίδι

17 Β. Ζητήματα μεθοδολογικής προσέγγισης και νέες κατευθύνσεις έρευνας Η θεσμική στροφή στη θεωρία του σχεδιασμού του χώρου Η συγκριτική διάσταση στη μελέτη της αστικής διακυβέρνησης Στρατηγικός αστικός σχεδιασμός και διακυβέρνηση

18 Ι. Θεσμική στροφή στη θεωρία του σχεδιασμού Απόδοση ιδιαίτερης σημασίας στο ρόλο των θεσμών και της θεσμικής υποδομής του τόπου στην τοπική ανάπτυξη - θεσμική πυκνότητα (institutional thickness) και (institutional capacity) Ιδιαίτερη αντίληψη των θεσμών ως αναπόσπαστο τμήμα του κοινωνικοοικονομικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος στο οποίο αναφέρονται με το οποίο και αναπτύσσουν μια πολυεπίπεδη και αμφίδρομη σχέση (νεο-θεσμολογικές προσεγγίσεις) Έμφαση στην ανάλυση του θεσμικού περιβάλλοντος του σχεδιασμού σε διάφορα επίπεδα: σχέση ανάμεσα σε δομή και φορέα Αριθμός και πεδίο δράσης φορέων Σύνδεση δομών με κυρίαρχες ιδέες και αντιλήψεις, κτλ

19 ΙΙ. Η συγκριτική διάσταση στη μελέτη της αστικής διακυβέρνησης Προσπάθειες κατάταξης και συγκρίσεις ανάμεσα στα διαφορετικά εθνικά συστήματα σχεδιασμού με βάση διάφορα κριτήρια Μεθοδολογικές προσεγγίσεις ανάλυσης θεσμικού περιβάλλοντος του σχεδιασμού Αναζήτησηνέωνπεδίωνγιατηδιερεύνησηδομώνδιακυβέρνησης (πχ στρατηγικά έργα, συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα)

20 Τυπολογία συστημάτων σχεδιασμού στην Ευρώπη (Newman & Thornley, 1996 Urban Planning in Europe, Routledge)

21 Εδαφική διακυβέρνηση στην ΕΕ process of the organization and coordination of actors to develop territorial capital in a non-destructive way in order to improve territorial cohesion at different levels. Qualitative measurements of governance levels in territorial and urban policies

22 Συγκριτική προσέγγιση αστικής διακυβέρνησης σε 4 επίπεδα: Το δομικό πλαίσιο : παγκοσμιοποίηση και αποκέντρωση/ αναδιάρθρωση του κράτους Το θεσμικό περιβάλλον (institutional milieux) Διάκριση ανάμεσα σε φορείς (institutional bases) και τρόπους διακυβέρνησης (modes of governance) Η πολιτική κουλτούρα: (καθιερωμένες νοοτροπίες και αντιλήψεις στο πολιτικό σύστημα) Ο ρόλος της ηγεσίας (agency): τι περιθώρια δράσης υπάρχουν εντός των παραπάνω περιορισμών DiGaetano, A. and Strom, E. (2003) Comparative urban governance. An integrated approach. Urban Affairs Review (38) 3

23

24 Τα έργα αστικής ανάπτυξης ως εμπειρικό πεδίο έρευνας για τη μελέτη της διακυβέρνησης Swyngedouw, E, Moulaert, F and Rodriguez, A., Neoliberal urbanization in Europe: Large-scale urban development projects and the new urban policy. Antipode 34(3)

25 ΙΙΙ. Διακυβέρνηση και Στρατηγικός Σχεδιασμός

26 Χαρακτηριστικά στρατηγικού χωρικού σχεδιασμού Υποχώρηση του δεσμευτικού χαρακτήρα του σχεδιασμού και υιοθέτηση χαρακτήρα συμβουλευτικού εργαλείου με σκοπό την καθοδήγηση αντί του επακριβή καθορισμού της δράσης. Ιεράρχηση των στόχων του σχεδιασμού και προώθηση των πιο σημαντικών κατά προτεραιότητα. Εστίαση σε σημεία κλειδιά τα οποία είναι στρατηγικής σημασίας για την επιτυχία του όλου εγχειρήματος. Συνδυασμός συνολικής θεώρησης και γενικών στόχων με ειδικά έργα καταλυτικού χαρακτήρα για την επίτευξη τους. Συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε όλα τα επίπεδα στα πλαίσια επίτευξης κοινά προσδιορισμένων στόχων. Ενσωμάτωση των οικονομικών και λοιπών προϋποθέσεων για την υλοποίηση του σχεδιασμού μέσα στο σχέδιο. Επιχειρησιακός χαρακτήρας και στροφή από τις διαδικασίες στην διευκόλυνση της δράσης με σκοπό την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.

27 Σύγκριση Στρατηγικού Σχεδίου και Master Plan Master Plan Σχέδιο καθολικής οργάνωσης του αστικού χώρου Συνολικός καθορισμός χρήσεων γης και επακριβής χωροθέτηση των βασικών συστημάτων και έργων υποδομής. Ο σχεδιασμός αποτελεί καταρχήν δημόσια αρμοδιότητα με δυνατότητα περιορισμένης συμμετοχής του κοινού εκ των υστέρων. Χρήση χωρικών μελετών και φυσικού σχεδιασμού. Σχέδιο που ρυθμίζει τη δυνητική μελλοντική ιδιωτική δραστηριότητα στο χώρο. Σχέδιο ρύθμισης της δράσης Στρατηγικό Σχέδιο Σχέδιο ολοκληρωμένης προσέγγισης με χωρικά προσδιορισμένους στόχους. Ιεράρχηση των προβλεπόμενων έργων χωρίς επακριβή χωρικό προσδιορισμό τους στο έδαφος. Ο σχεδιασμός βασίζεται στη συναίνεση και στη συμμετοχή του κοινού σε κάθε φάση. Χρήση μεθόδων ποιοτικής ανάλυσης και κρίσιμων παραγόντων. Σχέδιο δεσμεύσεων και συμφωνιών μεταξύ εμπλεκομένων παραγόντων για άμεση και βραχυπρόθεσμη δράση. Σχέδιο δράσης Castells M. and Borja, J. (1997) Local and Global - The management of cities in the information age. UNCHS, London: Earthscan

28 Ο στρατηγικός αναπτυξιακός οραματισμός ως καταλύτης θεσμικής συνεργασίας how the strategic ideas should shape regulatory powers, investment and agreements both trans-nationally and between levels of government within the country. Healey, P. The Treatment of Space and Place in the New Strategic Spatial Planning in Europe. International Journal of Urban and Regional Research Volume 28.1 March

29 Χωρικός σχεδιασμός και διακυβέρνηση στις μητροπολιτικές περιοχές της Ευρώπης

30 Γ. Πεδία εφαρμογής - Παραδείγματα.εξερευνώντας τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε κληρονομημένα ρυθμιστικά τοπία και αναδυόμενα νεοφιλελεύθερα έργα αναδιάρθρωσης εντός συγκεκριμένων ιστορικά διαμορφωμένων κοινωνικοοικονομικών πλαισίων σε μια ευρεία γκάμα γεωγραφικών κλιμάκων Brenner, N &Theodore, N (2002): Cities and Geographies of actually existing neoliberalism. Antipode

31 Γ. Πεδία εφαρμογής όψεις από το παγκόσμιο Ευρωπαϊκή Χωροταξία: Ο χώρος ως αναδυόμενη κεντρική διάσταση στην πορεία της Ευρωπαϊκής ενοποίησης - Η εδαφική διακυβέρνηση ως προϋπόθεση της εδαφικής συνοχής Μητροπολιτικές περιοχές: Η ανάδυση μορφών μητροπολιτικής διακυβέρνησης ως χωρική έκφραση της αναδιάρθρωσης του κράτους και νέα κλίμακα διαμόρφωσης πολιτικής για τις πόλεις Αστικά έργα: Η θεσμική συνεργασία ανάμεσα σε φορείς στα έργα αστικής ανάπτυξης ως επεισόδιο στρατηγικού αστικού σχεδιασμού Η αστική διακυβέρνηση πέρα από τις δυτικές πόλεις;

32 Ευρωπαϊκή χωροταξία: No masterplan

33 Konzept Ruhr: πλαίσιο στρατηγικής συνεργασίας 41 πόλεων με άξονα τηβιώσιμηανάπτυξηστημητροπολιτικήζώνηruhrgebiet

34 HAFENCITY/ WATERFRONT / INNER CITY HafenCity: 155 ha area waterfront: 10 kilometers inner city area: increase by 40% HafenCity Hamburg GmbH

35 Η επέκταση της Defense: Operation Seine Arche A 20 year project 124 hectares m 2 offices jobs m 2 housing inhabitants 40% social housing m 2 shopping, activities and services PARIS m 2 public facilities

36

37 Συνιστώσες της μετα-σοσιαλιστικής χωρικής διακυβέρνησης στην Ανατολική Ευρώπη: αποσπασματικότητα και πλουραλισμός Θεσμικές μεταρρυθμίσεις μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στην τοπική αυτοδιοίκηση Ιδιωτικοποιήσεις, ρευστοποίηση κρατικών δομών Υιοθέτηση δυτικών προτύπων στις αστικές στρατηγικές Τεχνική βοήθεια και χρηματοδότηση προγραμμάτων από διεθνείς οργανισμούς (ΕΕ, Παγκόσμια Τράπεζα, ΜΚΟ) Είσοδος διεθνούς επενδυτικού κεφαλαίου σε αναπτυξιακά έργα Εμπλοκή τοπικών φορέων, ερευνητικών ιδρυμάτων, κτλ στο σχεδιασμό

38 Νέοι κρατικοί χώροι: Ο μητροπολιτικός Δήμος του Αμμάν και το στρατηγικό πλαίσιο ανάπτυξης της πόλης, 2006

39 Μητροπολιτική Διακυβέρνηση και Στρατηγικός Σχεδιασμός: ΗπερίπτωσητουΛονδίνου Πως σχετίζεται ο μετασχηματισμός των δομών διακυβέρνησης με τη στροφή στις κατευθύνσεις της αστικής πολιτικής;

40 Βασικοί σταθμοί στην αστική διακυβέρνηση του Λονδίνου : Στρατηγική συνεργασία ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση και τον ιδιωτικό τομέα 1981: Ίδρυση της London Docklands Development Corporation (LDDC) εταιρίες αστικής ανάπτυξης (UDC s) 1986: Κατάργηση του Συμβουλίου του Ευρύτερου Λονδίνου (GLC) δημιουργεί κενό πολιτικής και προβλήματα συντονισμού - απώλεια δημοκρατικού ελέγχου Joint Planning Advisory Committee 1990+: Φαινόμενο πολυδιάσπασης αρμοδιοτήτων και ανάδυσης πολλών νέων φορέων μικτού χαρακτήρα (quangos) που εμπλέκονται στο σχεδιασμό του Λονδίνου Το 1993 καταγράφονται 272 φορείς (Skelcher and Stewart) Η αύξηση του κεντρικού ελέγχου μέσω κυβερνητικών διευθύνσεων και επιτροπών (Government Office for London) υπήρξε το αντίβαρο στην πολυδιάσπαση (Thornley, 1998) Παράλληλα ενθαρρύνεται μεγαλύτερη εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στη λήψη αποφάσεων και τη διαμόρφωση πολιτικής (βλ. London First) προώθηση αναπτυξιακής ατζέντα με άξονα την ενίσχυση του ρόλου του Λονδίνου ως παγκόσμιας πόλης 1994: City Pride Partnership 1995: Joint London Advisory Panel

41 Το ειδικό καθεστώς ανάπλασης των Docklands με στόχο την προώθηση του Λονδίνου ως έδρας πολυεθνικών επιχειρήσεων, 1980

42

43

44 Βασικοί σταθμοί στην αστική διακυβέρνηση του Λονδίνου: 2000+: Συνεργασία Δημάρχου με επιχειρηματικά συμφέροντα 1997: Εκλογή των Νέων Εργατικών στην κυβέρνηση του ΗΒ προώθηση πολιτικής της συναίνεσης: ανταγωνιστικότητα, συνοχή και διακυβέρνηση διαμορφώνουν τους 3 πυλώνες της Νέας Αστικής Ατζέντα. 2000: Εκλογή του πρώτου Δημάρχου του Λονδίνου (Ken Livingstone) ως ανεξάρτητου υποψηφίου και ίδρυση της Μητροπολιτικής Αρχής του Λονδίνου (GLA) και του Συμβουλίου του Λονδίνου (London Assembly) Μεταφορά αρμοδιοτήτων κεντρικής κυβέρνησης και δημιουργία νέων αρχών, βλέπε Αναπτυξιακή Εταιρία του Λονδίνου (LDA) εξάρτηση από την κεντρική κυβέρνηση ως προς οικονομικούς πόρους (πλην φόρου κυκλοφορίας) Στρατηγική συνεργασία Δημάρχου και επιχειρηματικών συμφερόντων που διατηρούν την προνομιακή θέση τους στην ιεράρχηση στόχων πολιτικής (ειδικό αστικό καθεστώς ) (Thornley et al, 2005) 2003: Υιοθέτηση του Στρατηγικού Σχεδίου του Λονδίνου (The London Plan) του τρίτου κατά σειρά στην ιστορία της πόλης (στρατηγική χωρικής ανάπτυξης). Έμφαση στην ενίσχυση του ρόλου του Λονδίνου ως παγκόσμιας πόλης αναγνώριση περιοχών ευκαιρίας για αστικές αναπλάσεις (areas of opportunity) ψηλά κτίρια, νέες υποδομές μεταφορών και περισσότερη κατοικία : Το Λονδίνο κερδίζει την ανάληψη διοργάνωσης της Ολυμπιάδας του 2012 που λειτουργεί ως καταλύτης για την ανάπλαση του Ανατολικού Λονδίνου

45 Η νέα δομή μητροπολιτικής διακυβέρνησης του Λονδίνου Δήμαρχος του Λονδίνου (Γραφείο Δημάρχου) London Assembly (25μελές συμβούλιο που εκλέγεται απευθείας ταυτόχρονα με το Δήμαρχο) Greater London Authority (GLA) - Μητροπολιτική Αρχή Λονδίνου Πεδία αρμοδιότητας: 1. Transport (Transport for London TfL) 2. Policing (Metropolitan Policy Authority) 3. Fire and emergency planning Authority 4. Economic development (London Development Agency) 5. Planning (Στρατηγική Χωρικής Ανάπτυξης) 6. Culture 7. Environment 8. Health

46 Αντιστοίχηση δομών διακυβέρνησης και αρμοδιοτήτων σχεδιασμού στην μητροπολιτική περιοχή του Λονδίνου

47 Το στρατηγικό σχέδιο του Λονδίνου, Compact City Principles o Mix of uses o Well designed, compact, connected o Integrated with public transport o Adaptable for change o Development on brownfield sites o Growth based on public transport o Development on a human scale

48 Confederation of British Industry Εμπλοκή επιχειρηματικών συμφερόντων στη διαμόρφωση της ατζέντας πολιτικής κατά τη διαδικασία προετοιμασίας του Σχεδίου του Λονδίνου Business Privilege and the Strategic Planning Agenda of the Greater London Authority Andy Thornley, Yvonne Rydin, Kath Scanlon and Karen West Urban Studies, Vol. 42, No. 11, , October 2005

49 The Growth of a City Shifting East Over the next 10 years Thames Gateway area will see major investments including Crossrail and the Olympics/ Stratford City exceeding 30billion Plan for additional 104,000 homes and jobs until 2016 Thames Gateway London Partnership London s population will grow but where?

50 Χωρική Στρατηγική Ανατολικού Λονδίνου

51 strategic development control authority over area of responsibility since

52

53 Ερωτήματα - συζήτηση Νέες τοποθετήσεις και επανασυσχετισμοί: από το ρυθμιστικό αστικό σχεδιασμό στην αστική διακυβέρνηση;