Αξιολόγηση εκπαιδευτικής παρέµβασης στην νοσηλευτική φροντίδα κατά την περίθαλψη ηλικιωµένων µε άνοια σε δηµόσια νοσοκοµεία

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Αξιολόγηση εκπαιδευτικής παρέµβασης στην νοσηλευτική φροντίδα κατά την περίθαλψη ηλικιωµένων µε άνοια σε δηµόσια νοσοκοµεία"

Λαμία Αλεξάνδρου
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΑΝΟΙΑ ΣΕ ΓΕΝΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ Αξιολόγηση εκπαιδευτικής παρέµβασης στην νοσηλευτική φροντίδα κατά την περίθαλψη ηλικιωµένων µε άνοια σε δηµόσια νοσοκοµεία Υπ. Διδάκτορας: Γκιόκα Μάρα 3 µελής επιτροπή: Παπαγιαννόπουλος Σωτήριος, επίκουρος καθηγητής τµήµατος Ιατρικής ΑΠΘ Τσολάκη Μαγδαληνή, καθηγήτρια τµήµατος Ιατρικής ΑΠΘ Μωραΐτου Δέσποινα, επίκουρη καθηγήτρια τµήµατος Ψυχολογίας ΑΠΘ 1

2 Εισαγωγή (Συννοσηρότητα) Σηµαντικός αριθµός Ανθρώπων µε Άνοια (ΑµΑ) ως δεύτερη διάγνωση κατά την εισαγωγή τους σε νοσοκοµεία ειδική φροντίδα στο νοσοκοµειακό περιβάλλον λόγω: Φτωχής νοητικής τους κατάστασης Συµπεριφορικών και ψυχιατρικών συµπτωµάτων που αντιµετωπίζουν 2

3 Εισαγωγή (Συµπεριφορικά/ Ψυχιατρικά συµπτώµατα) Τα ΑµΑ πιο επιρρεπή σε µη οικεία νοσοκοµειακά περιβάλλοντα : Αντιδράσεις ΑµΑ/Νοσηλευτικού προσωπικού: Έντονοι ρυθµοί στις µονάδες έκτακτων περιστατικών Στρεσσογόνες εξετάσεις Έντονος θόρυβος/φασαρία Έντονος φωτισµός Κακή σήµανση (π.χ. τουαλέτα) ΑΜΑ :άγχος, ψυχοκινητική ανησυχία,επιθετική συµπεριφορά Νοσηλευτές: αδυναµία επαρκούς ανταπόκρισης σε τέτοιες συµπεριφορές =>χειρότερη έκβαση των ΑµΑ 3

4 Εισαγωγή (Επικοινωνία) Τα ΑµΑ έχουν δυσκολίες σε: Εύρεση κατάλληλων λέξεων Κατανόηση ζητούµενων Επικοινωνία των αναγκών τους Συµµετοχή σε συζητήσεις Οι αλλαγές στην ικανότητα επικοινωνίας οδηγούν: Κοινωνική αποµόνωση και µείωση της ποιότητας ζωής των ΑµΑ Δηµιουργία άγχους του νοσηλευτικού προσωπικού κατά την διάρκεια νοσηλείας 4

5 Εισαγωγικά (Άγχος επαγγελµατιών υγείας) Tο νοσηλευτικό προσωπικό που φροντίζει ΑµΑ έχει να αντιµετωπίσει Τα σοβαρά συµπεριφορικά και ψυχιατρικά συµπτώµατα Σοβαρές παθολογικές ασθένειες (π.χ. λοιµώξεις εξαιτίας της µη συµµόρφωσης µε τις οδηγίες ή σπασίµατα εξαιτίας των πτώσεων) Η Αντίσταση στην φροντίδα είναι το πιο δύσκολο σύµπτωµα προς αντιµετώπιση και συχνά είναι εµπόδιο στη νοσηλευτική φροντίδα Η Περιπλάνηση είναι παράγοντας κινδύνου για πτώσεις σε ΑµΑ Στρεσσογόνες συνθήκες εργασίας για αυτούς του επαγγελµατίες υγείας 5

6 Ελληνικά Νοσοκοµεία Το νοσηλευτικό προσωπικό δεν έχει εξειδικευµένη γνώση σχετικά µε την φροντίδα των ΑµΑ απαραίτητη εκπαίδευση Σηµαντικά ελλείµµατα Στην προσωποκεντρική προσέγγιση ασθενών που νοσηλεύονται σε µονάδες οξέων περιστατικών Έλλειψη κουλτούρας στον τρόπο φροντίδας Ακατάλληλο περιβάλλον φροντίδας Προβληµατική στάση για τα ΑµΑ αλλά και της άνοιας εν γενει 6

7 Σκοπός της έρευνας Δηµιουργία εκπαιδευτικού προγράµµατος για νοσηλευτικό προσωπικό ώστε: Βελτίωση γνώσεων για την άνοια και την αντιµετώπισή της Προώθηση επικοινωνιακών στρατηγικών για την καλύτερη αλληλεπίδραση µε τα ΑµΑ Βελτίωση διαχείρισης συµπεριφορικών και ψυχιατρικών συµπτωµάτων της άνοιας Ενδυνάµωση θετικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς τους Βελτίωση των αισθηµάτων αυτό-αποτελεσµατικότητας και ετοιµότητας στη φροντίδα Βελτίωση δεξιοτήτων Θεωρίας του Νου (ΘτΝ) Μείωση άγχους που σχετίζεται µε την εργασία τους 7

8 Ερευνητικές υποθέσεις 1) Αναµένεται ότι µετά την παρέµβαση, θα ενισχυθούν: α) τα θετικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας του επαγγελµατία υγείας, β) η γνώση του για την άνοια και τη διαχείρισή της, και γ) οι δεξιότητες επικοινωνίας του µε τους ασθενείς µε άνοια. Η ενίσχυση αυτή θα διαπιστωθεί σε σύγκριση µε τις ίδιες ιδιότητες του ατόµου πριν την παρέµβαση καθώς και µε τις ιδιότητες αυτές στα άτοµα της οµάδας ελέγχου 2) Αναµένεται ότι η ενίσχυση των παραπάνω αναφερόµενων ιδιοτήτων θα διατηρηθεί. Η διατήρηση θα διαπιστωθεί σε σύγκριση µε τις ίδιες ιδιότητες του ατόµου πριν και µετά την παρέµβαση καθώς και µε τις ιδιότητες αυτές στα άτοµα της οµάδας ελέγχου 8

9 Ερευνητικές υποθέσεις 3) Αναµένεται ότι µετά την παρέµβαση θα µειωθεί το αυτόαναφερόµενο άγχος ως κατάσταση (state anxiety όχι το trait, διότι θεωρούµε ότι αυτό παραµένει σχεδόν αναλλοίωτο διά βίου) των συµµετεχόντων - επαγγελµατιών υγείας που περιθάλπουν ασθενείς µε άνοια, κατά το διάστηµα της νοσηλείας των τελευταίων στην «κλινική» τους. Η µείωση αυτή θα διαπιστωθεί σε σύγκριση µε το αυτό-αναφερόµενο άγχος του ατόµου πριν την παρέµβαση καθώς και µε το αυτό-αναφερόµενο επίπεδο του άγχους ως κατάστασης στα άτοµα της οµάδας ελέγχου 4) Αναµένεται ότι η µείωση του επιπέδου του άγχους ως κατάστασης, το οποίο αναφέρουν οι συµµετέχοντες, θα διατηρηθεί. Η διατήρηση θα διαπιστωθεί σε σύγκριση µε το άγχος του ατόµου πριν και µετά την παρέµβαση καθώς και µε το άγχος στα άτοµα της οµάδας ελέγχου 9

10 Μέθοδος Τύπος έρευνας Τυχαιοποιηµένη κλινική µελέτη (randomized clinical trial) µη φαρµακευτικής παρέµβασης σε επαγγελµατίες υγείας που φροντίζουν ασθενείς µε συν-νοσηρότητα στην άνοια ηµι-πειραµατικός σχεδιασµός-υψηλή οικολογική εγκυρότητα Τόπος διεξαγωγής 2 γενικά Νοσοκοµεία Παπανικολάου ΑΧΕΠΑ Τυχαιοποιηµένη επιλογή των νοσοκοµείων για τους συµµετέχοντες στις οµάδες παρέµβασης 10

11 Μέθοδος ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ Οµάδες: Α) νοσηλευτικό προσωπικό που θα εκπαιδευτεί µόνο στη θεωρητική γνώση γύρω από την άνοια( µετρήσεις: πριν-µετά την παρέµβαση- follow up σε 3 µήνες) n= 40) Β) Νοσηλευτικό προσωπικό που θα εκπαιδευτεί όχι µόνο σε θεωρητικές γνώσεις αλλά και σε πρακτικές ασκήσεις για τη διαχείριση συµπεριφορικών προβληµάτων, επικοινωνίας και στρες ( µετρήσεις: πριν- µετά την παρέµβαση- follow up σε 3 µήνες) n= 40) Γ) Οµάδα ελέγχου στην οποία θα χορηγηθούν µόνο τα ερωτηµατολόγια στην αρχή (n=40) 11

12 Μέθοδος ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ Κάθε νοσηλευτής που θα εκπαιδεύεται, θα εκπαιδεύει και άλλους 10 µε το ίδιο υλικό και µε τις δεξιότητες που απέκτησε Μακροπρόθεσµα το πρόγραµµα θα παρέχεται on line έτσι ώστε να είναι προσβάσιµο από όλους τους επαγγελµατίες υγείας που ασχολούνται µε την άνοια σε όλα τα νοσοκοµεία της χώρας 12

13 Inclusion-exclusion criteria Κριτήρια επιλογής 1. Να εργάζονται ως νοσηλευτές στις παραπάνω κλινικές που αναφέρθηκαν. 2. Οι νοσηλευτές που θα συµµετέχουν στην εκπαίδευση θα είναι τυχαίο δείγµα από το σύνολο των νοσηλευτών που εργάζονται στις κλινικές επιλογής µας και θα έχουν υπογράψει φόρµες συγκατάθεσης Κριτήρια αποκλεισµού 1)Να έχουν διαγνωσθεί µε κατάθλιψη ή άλλες διαταραχές της διάθεσης ή άλλες ψυχιατρικές ασθένειες ή εθισµούς. 2)Να υποφέρουν από το σύνδροµο της επαγγελµατικής εξουθένωσης (burn out). 13

14 Περιγραφή παρέµβασης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΣΤΑΔΙΟ 1 Εκτίµηση είτε µε κλίµακες αυτο-αναφοράς είτε µε τη χορήγηση ψυχοµετρικών δοκιµασιώ και για τις 2 οµάδες σε: την κοινωνική τους νόηση ως ΘτΝ το επίπεδο του άγχους τους ως κατάστασης θετικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας το αίσθηµα αυτό-αποτελεσµατικότητάς τους ΣΤΑΔΙΟ 2 Η οµάδα παρέµβασης 1 θα συµµετέχει σε δεκαπέντε 45 λεπτες διαλέξεις µε 25 λεπτά θεωρητικής γνώσης και 20 λεπτά πρακτικές ασκήσεις Η οµάδα παρέµβασης 2 θα παρακολουθήσει τις ίδιες διαλέξεις χωρίς το κοµµάτι των πρακτικών ασκήσεων 14

15 Περιγραφή παρέµβασης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ Κύρια σηµεία των διαλέξεων: Αναγνώριση συµπτωµάτων άνοιας Στρατηγικές και χειρισµός των συµπεριφορικών- ψυχολογικών συµπτωµάτων της άνοιας Στρατηγικές επικοινωνίας Στρατηγικές για ανάπτυξη των θετικών χαρακτηριστικών της άνοιας Στρατηγικές για τον χειρισµό στρες Στο τέλος θα διανέµονται σηµειώσεις µε το υλικό των διαλέξεων για περεταίρω µελέτη ΣΤΑΔΙΟ 3 Μετά την εκπαίδευση που θα διαρκέσει 4-5 µήνες θα χορηγηθούν ξανά οι ίδιες κλίµακες αυτο-αναφορών και ψυχοµετρικών δοκιµασιών και στις 3 οµάδες ΣΤΑΔΙΟ 4 Τέλος θα ακολουθήσει Follow up µετά από 3 µήνες µε τις ίδιες κλίµακες ώστε να ελεγχθεί η διάρκεια των αποτελεσµάτων για τις 2 οµάδες 15

16 Τίτλοι Διαλέξεων ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ 1.Εισαγωγή στην Άνοια 2.Εισαγωγή στην Άνοια συνέχεια.. 3.Πρώιµη Άνοια 4.Πρόληψη 5. Καθηµερινές δυσκολίες 6.Κατάθλιψη και άγχος ασθενών (στρατηγικές διαχείρισης) 7.Επιθετικότητα (στρατηγικές διαχείρισης) 8.Παραληρητικές ιδέες- Ψευδαισθήσεις (στρατηγικές διαχείρισης) 9.Άρση αναστολών (στρατηγικές διαχείρισης) 10.Περιπλάνηση- Υπερκινητικότητα (στρατηγικές διαχείρισης) 11.Διατροφικές διαταραχές ( στρατηγικές διαχείρισης) 12.Επικοινωνία σε άτοµα µε άνοια (ασκήσεις) 13.Προσοπωκεντρική προσέγγιση στην επικοινωνία (ασκήσεις) 14. Κατανόηση συµπεριφοράς από επαγγελµατίες υγείας και διαχείριση αυτών 15. Οδηγίες για τους επαγγελµατίεςδιαχείριση στρες 16

17 Ερωτηµατολόγια Κλίµακα άγχους [State-Trait Anxiety Inventory (STAI)] (Spielberger, Gorsuch, Lushene, Vagg & Jacobs, 1983) Ερωτηµατολόγιο Ευγνωµοσύνης [The Gratitude Questionnaire] (McCullough, Emmons, & Tsang, 2002) Κλίµακα Ικανότητας Συγχώρησης [The Heartland Forgiveness Scale,(HFS)] (Thompson et al., 2005) Κλίµακα σοφής σκέψης και πράξης [Wise Thinking and Acting Questionnaire (WITHAQ)] (Moraitou and Efklides, 2012) Κλίµακα Αναγνώρισης συναισθηµάτων [Emotion Evaluation Test] (McDonald et al.,2006) Κλίµακα Κατανόησης Αδιάκριτου λόγου [Faux Pas Understanding Task (FPUT)] (Stone, Baron-Cohen & Knight, 1998) Κλίµακα Θεωρίας του Νου γ τάξης [3 rd order ToM inference] (Natsopoulos, 2013) Ερωτηµατολόγιο αυτοαποτελεσµατικότητας [Self-efficacy questionnaire] (Mackenzie & Peragine, 2003) 17

18 Ευχαριστώ για την προσοχή σας 18

Σχετικά έγγραφα

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο ΤΖΙΝΕΒΗ ΜΥΡΤΩ - ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΕΣ Τ.Ε. Β & Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η καρδιακή ανεπάρκεια