ΙΔΡΥΜΑ :ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ :ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΛΛΗΣ

Transcript

1 ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΙΔΡΥΜΑ :ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ :ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΛΛΗΣ

2 ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ IMO ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΕΣ CARNIVAL CRUISE LINES COSTA CRUISES CRYSTAL CRUISES CUNARD LINE DISNEY CRUISE LINE HOLLAND AMERICA MSC CRUISES NORWEGIAN CRUISE LINE PAUL GAUGUIN CRUISES PRINCESS CRUISES OCEANIA CRUISES/REGENT SEVEN SEAS CRUISES ROYAL CARIBBEAN/CELEBRITY/AZAMARA SEABOURN SILVERSEA ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Κανονισμός Εγκαταστάσεις υποδοχής λυμάτων Λύματα, ιλύς και πετρελαιοκηλίδες Βιοποικιλότητα και βιοασφάλεια Διαχείριση του υδάτινου έρματος Προστασία και διατήρηση Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 2 από 78

3 Ολοκληρωμένη παράκτια ή ποτάμια διαχείριση Στερεά Απόβλητα Εγκαταστάσεις υποδοχής Θαλάσσια συντρίμμια ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο COSTA CROCIERE Η COSTA CROCIERE ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Ο CARNIVAL CRUISE LINES Η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ CARNIVAL CRUISE LINES Τα κρουαζιερόπλοια παράγουν τριπλάσιο CO 2 από τα αεροπλάνα Πρόστιμο Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Λύσεις Μείωση Αποτυπώματος Κατάρτιση Αποτέλεσμα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Ο ROYAL CARIBBEAN CRUISES ROYAL CARIBBEAN CRUISES Ύδρευση και Αποχέτευση Λύματα Σεντινόνερα Graywater και Blackwater Προηγμένος Καθαρισμός Λυμάτων Διαχείριση Αποβλήτων και Χημικών Προϊόντων Μείωση Επανάχρηση Ανακύκλωση Διαχείριση Επικίνδυνων Αποβλήτων Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 3 από 78

4 Διαχείριση Χημικών Ουσιών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Ο MEDITERRANEAN SHIPPING COMPANY MEDITERRANEAN SHIPPING COMPANY Η Αποστολή της Εταιρείας Η Συντέλεση του Αποτυπώματος Άνθρακα Η βιωσιμότητα για την MSC και οι φιλοδοξίες έως το Φιλοδοξίες βιωσιμότητας της Mediterranean Shipping Company Περιβάλλον και κλίμα επίτευξη θετικής συνεισφοράς στη βιοποικιλότητα και την προστασία της υδάτινης ζωής Προστασία του κλίματος Περαιτέρω μείωση άλλων περιβαλλοντικών επιπτώσεων Βιωσιμότητα οι προσπάθειες για την οικολογική ναυτιλία Έρευνα και ανάπτυξη χρήση νέων τεχνολογιών για τη μείωση των επιπτώσεων των υπηρεσιών στο περιβάλλον ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΡΗΣΗΣ ΠΡΟΤΥΠΩΝ, ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ, ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΠΗΓΕΣ Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 4 από 78

5 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εύθραυστη ομορφιά του πλανήτη μας έχει υπάρξει θέμα πολλών συζητήσεων εδώ και δεκαετίες. Ενώ ο άνθρωπος επιθυμεί με θέρμη να απολαμβάνει αυτά που προσφέρει η φύση, την ίδια στιγμή καταστρέφει ασυλλόγιστα τις ισορροπίες της, με πράξεις που διαρκούν ίσως μία στιγμή στην ιστορία της γης αλλά δυστυχώς αφήνουν το μελανό τους αποτύπωμα για πάντα. Πολλές φορές, η 'σοφία' μας περιορίζεται τραγικά στο να δηλώνουμε ότι επαφίεται στις επόμενες γενιές να ανατρέψουν την καταστροφική πορεία των πραγμάτων, μία πορεία που δημιουργούμε εμείς και ελπίζουμε να διορθώσουν άλλοι. Παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις για τα θέματα που αφορούν την περιβαλλοντική φιλοσοφία, δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε τα τεράστια βήματα που έχουν γίνει με στόχο αυτό ακριβώς που αναζητά ο σύγχρονος άνθρωπος: να διατηρήσει τη ζωή στους ωκεανούς, στον αέρα και στο έδαφος του πλανήτη και να συνεχίσει να γεύεται το συναισθηματικό δέσιμο με μία γη που προσφέρει ασφάλεια, καλαισθησία, βιωσιμότητα. Στην παρούσα εργασία θα επιχειρήσουμε να αναλύσουμε τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας, οι οποίες παίζουν κυρίαρχο ρόλο στην οικολογική ταυτότητα του πλανήτη επειδή ακριβώς βρίσκονται στο κατώφλι του να δημιουργήσουν ή να αποτρέψουν το πρόβλημα. Η σωστή απόρριψη και διάθεση των αποβλήτων, για τον καθένα μας μπορεί να είναι θέμα λίγων μόνο εκατοστών μέσα ή έξω από τον κάδο. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις αναψυχής όμως, που καλούν χιλιάδες ανθρώπους να διασχίσουν τις θάλασσες με τα γιγάντια πλοία τους, η επιλογή αυτή μπορεί να αξιώνει μεγέθη εκατομμυρίων σε εξοπλισμούς και προγράμματα κατάρτισης. Σε κάθε περίπτωση, στο τέλος κάθε συζήτησης, ένα είναι σίγουρο πως δεν μπορεί να αμφισβητηθεί: η γη μας το αξίζει. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 5 από 78

6 FOREWORD The fragile beauty of our planet has been a topic of much debate for decades. While man wishes fervently to enjoy what nature offers, at the same time destroys its balance recklessly, with operations that take perhaps a moment in the history of the earth, but unfortunately leave their black footprint forever. Many times, our 'wisdom' is tragically limited in saying that it is up to future generations to reverse the disastrous course of events, a process we create and hope to be corrected by others. Despite the gloomy outlook for the issues relating to environmental philosophy, we cannot but observe the huge strides that have been made on the exact goal modern man is seeking for: to preserve life in the oceans, air and soil of this planet and continue to savor the emotional attachment to this earth that offers safety, elegance, and sustainability. In this paper we will attempt to analyze the efforts of the major cruise companies, which play a dominant role in the ecological identity of the planet because they are right on the doorstep to create or prevent the problem. The proper disposal and discharge of waste for each of us perhaps is a matter of a few centimeters only - inside or outside the bucket. But for large recreational enterprises which are inviting thousands of people to cross the seas onboard their gigantic ships, this option may equal millions in equipment and training. In any case, at the end of each conversation, one thing only cannot in any way be denied: our earth is worth it. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 6 από 78

7 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε την περίοδο Ιούνιος-Σεπτέμβριος Τα στοιχεία που παρουσιάζονται βασίζονται κυρίως σε διαδικτυακές πηγές. Οι πληροφορίες αντλήθηκαν από τους ιστοχώρους των ναυτιλιακών εταιρειών επάνω στις οποίες στηρίχτηκε και πραγματεύτηκε η ανάλυση περί στρατηγικών και πολιτικών που ακολουθούν οι φορείς των παγκόσμιων επιχειρήσεων κρουαζιέρας σε σχέση με τα περιβαλλοντικά προβλήματα και την οικολογική συνείδηση. Αν και οι επίσημοι ιστοχώροι και οι επιμέρους ιστοσελίδες των εταιρειών κρουαζιέρας παρουσιάζουν αναλυτικά στοιχεία σε όλα τα πεδία πληροφοριοδότησης, εντούτοις, η συχνή ανανέωση αυτών των ιστοσελίδων μπορεί να καταστήσει την ανεύρεση συγκεκριμένου κειμένου ανέφικτη. Αυτό οφείλεται στο ότι εάν κάποιο στοιχείο συλλέχτηκε κάποια συγκεκριμένη ημερομηνία, αυτό το ίδιο στοιχείο ίσως να εκλείπει από τον ίδιο διαδικτυακό χώρο ή διαδικτυακή σελίδα της συγκεκριμένης εταιρίας, και να έχει δώσει τη θέση του σε νέα στοιχεία και δεδομένα, σε παρεπόμενο χρόνο. Τα κείμενα αποτελούν προσπάθεια προσωπικής ανάλυσης και σύνταξης ύστερα από συλλογή, κατανομή και μετάφραση εκθέσεων και περιγραφών οι οποίες περιέχονται στα δημοσιευμένα κείμενα των εν λόγω ιστοσελίδων. Εν περιλήψει: Στο ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ εισάγουμε τον αναγνώστη στο παγκόσμιο γενικό φαινόμενο της περιβαλλοντικής ρύπανσης και διοχετεύουμε την προσοχή στο θέμα που πρόκειται να ακολουθήσει πιο αναλυτικά, δηλαδή στο μερίδιο που κατέχει η παγκόσμια ναυτιλία και δη ο τομέας της κρουαζιέρας σε σχέση και στο μέτρο που ευθύνεται για το φαινόμενο αυτό. Προλογίζεται η προσπάθεια του Διεθνούς Θαλάσσιου Οργανισμού-ΙΜΟ να ελέγξει και να εξοβελίσει το πρόβλημα. Καταληκτικά, εστιάζουμε στο φλέγον θέμα της μόλυνσης του πλανήτη και παρουσιάζουμε μεγέθη του φαινομένου σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ προλογίζεται ο όρος 'πράσινες-οικολογικές κρουαζιέρες' και γίνεται αναφορά στις προσπάθειες των εταιρειών να εκτρέψουν προς τη θετική μεριά της κλίμακας τις δυσφημίσεις που είχε υποστεί ο κλάδος της Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 7 από 78

8 συγκεκριμένης ναυτιλίας τα προηγούμενα χρόνια λόγω της συμμετοχής του στη διόγκωση του περιβαλλοντικού προβλήματος. Ονομαστικά, δεκατέσσερις εταιρείες κρουαζιέρας, παρουσιάζονται με στοιχεία και δεδομένα και αναφέρονται οι κινήσεις και οι πρωτοβουλίες τους σε σχέση με τον εκσυγχρονισμό της τεχνολογίας που διαθέτουν για να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας ατμοσφαιρικής, θαλάσσιας και εδαφικής ρύπανσης. Στο ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ εστιάζουμε στο θέμα της ρύπανσης των υδάτων. Στον όρο ύδατα συμπεριλαμβάνουμε τα υδάτινα ρεύματα του εδάφους, του υπεδάφους, τις φυσικές πηγές και τα νερά των λιμένων. Γίνεται συσχετισμός και αναφορά σε ιστορικές καταστροφές ειδών ζωής ή εξάπλωσης μολύνσεων για να καταδείξουμε την άμεση σχέση και αλληλεξάρτηση που έχει η λειτουργία των κινητήρων ενός σκάφους με την ποιότητα των υδάτων κάποιου λιμένα, κάποιου σημείου στον ωκεανό αλλά και κάποιας τοποθεσίας στην ξηρά. Σκληρή πραγματικότητα αποδεικνύεται ότι άσχετα από το εάν αναφερόμαστε σε ρύπους οι οποίοι εκλύονται στον αέρα και ανεξάρτητα από τον τύπο των εκπομπών ρύπων ο τελικός αποδέκτης θα είναι πάντα η γη, η θάλασσα και το νερό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο περιγράφονται οι τεράστιες υποδομές που είναι αναγκαίο να αναπτυχθούν μαζί με τις υπάρχουσες, σε λιμάνια, γήινες εγκαταστάσεις, σταθμούς πλοίων και στον ίδιο τον εξοπλισμό του σκάφους για να αποτρέψουμε πιθανά μελλοντικά προβλήματα και να διορθώσουμε τα ήδη υφιστάμενα. Τα επόμενα τέσσερα κεφάλαια, δηλαδή ΤΕΤΑΡΤΟ, ΠΕΜΠΤΟ, ΕΚΤΟ και ΕΒΔΟΜΟ, αφιερώνονται αποκλειστικά στις τέσσερις μεγαλύτερες εταιρείες κρουαζιέρας, την COSTA CROCIERE, την CARNIVAL CRUISE LINES, την ROYAL CARIBBEAN CRUISES και την MEDITERRANEAN SHIPPING COMPANY. Θεωρούμε ότι αυτές οι εταιρείες παίζουν δραματικό ρόλο στην επίτευξη ή μη των στόχων της μείωσης των καυσαερίων άρα και του αποτυπώματος του άνθρακα και συνεπώς της θαλάσσια και ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ιδιοκτήτες των μεγαθηρίων-πλοίων που περιφέρουν εκατομμύρια επισκέπτες σε όλο τον κόσμο, είναι αυτοί που δαπανούν δυσθεώρητα σε αριθμό κονδύλια για απερίγραπτα δύσκολες μετασκευές στον εξοπλισμό των καραβιών τους για να συμμορφωθούν κάθε φορά με τις τελευταίες υποδείξεις των διεθνών κανονισμών περιβαλλοντικής προστασίας. Εκτός από τα τεχνικές εξελίξεις αναφέρονται και τα εκπαιδευτικά προγράμματα με βάση την περιβαλλοντική συνείδηση τα οποία αυτές οι εταιρείες έχουν συμπεριλάβει Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 8 από 78

9 στην καθημερινή λειτουργία τους, σεμινάρια και μορφωτικές αποστολές με σκοπό την ευσυνείδητη συμπεριφορά του επιβάτη αλλά και του πληρώματος, πειράματα και καινοτομίες που ακόμα και για να ξεπεράσουν τις θεσπισμένες υποχρεώσεις τους και να πετύχουν το καλύτερο. Τέλος περιγράφονται οι στόχοι και τα προγράμματα της κάθε εταιρίας σε μακροχρόνια βλέψη, ίσως και δεκαετίες μπροστά για να προλάβουν τις εξελίξεις και να καταφέρουν όπως προείπαμε στην αρχή να αποκομίσουν τις καλύτερες κριτικές ώστε να καταγραφούν ως οι εταιρείες που ναι μεν εισπράττουν τεράστια κέρδη, δαπανούν όμως και τα ανάλογα τεράστια ποσά για να αποδείξουν την οικολογική συνείδηση που διαθέτουν. Άλλωστε αυτό είναι και το ζητούμενο του επαγγέλματος: να διατηρούν καθαρό τον πλανήτη, για να τον δείχνουν στους πελάτες τους. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 9 από 78

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε έντονο ενδιαφέρον της παγκόσμιας ναυτιλίας για θέματα που αφορούν το περιβάλλον σε σχέση με το πλοίο και τους τρόπους με τους οποίους θα δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε η σχέση αυτή να παραμείνει αρμονική, υγιής και χωρίς επιπτώσεις όσο περνούν τα χρόνια. Οι κανονισμοί που αφορούν την εφαρμογή περιορισμών και προτύπων έχουν σκοπό την επίτευξη ενός πιο 'πράσινου' οικολογικού τρόπου λειτουργίας των πλοίων και μιας πιο ολοκληρωμένης περιβαλλοντικής συνείδησης από πλευράς εταιρειών για να μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι δεν θα επιβαρυνθεί το περιβάλλον. Το πλήθος των κανονισμών για τις κατασκευαστικές μετατροπές που επιβάλλονται σε παγκόσμιο επίπεδο μπορεί μερικές φορές να είναι τεράστιο, δύσκολο αλλά και ανεφάρμοστο τεχνικά, για να μην αναφέρουμε τα τεράστια ποσά που αναλογούν στην εφαρμογή τέτοιων μέτρων. Αυτό και μόνο δείχνει τη σοβαρότητα του πράγματος, ίσως και τα λάθη που έγιναν στο παρελθόν και τη δυσκολία που παρουσιάζουν τώρα στο να διορθωθούν. Εάν αυτά που πρέπει να κάνουμε για να διασώσουμε το περιβάλλον είναι ανεφάρμοστα στην πράξη ας φανταστεί ο καθένας τι γινόταν τα χρόνια που δεν απαιτείτο τέτοιο σύνολο μέτρων από κάποιον κανονισμό. Αλήθεια είναι πάντως ότι οι εταιρείες δείχνουν προθυμία στο να συμβιβαστούν με τα νέα δεδομένα και να συμμορφωθούν με τις επιβολές των κανονισμών. IMO O Διεθνής ναυτιλιακός Οργανισμός IMO, έχει από την ίδρυσή του, το 1948 επιφορτιστεί με τις ευθύνες που απορρέουν από τις προσπάθειες για ασφαλή ναυτιλία, εκσυγχρονισμό των λειτουργικών συνθηκών των πλοίων και τις ρυθμίσεις που διέπουν τους διεθνείς κανονισμούς σε σχέση με τη συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα και τις επιβολές του νόμου. Με λίγα λόγια, όλη η θεωρία και τεχνογνωσία περί ασφαλούς ναυτιλίας με ότι αυτό συνεπάγεται περνά από το αυστηρό κάτοπτρο του ΙΜΟ. Ενώ όμως η ασφάλεια ήταν και είναι η πρωταρχική ευθύνη του ΙΜΟ, νέα προβλήματα άρχισαν να εμφανίζονται: οι ρυπάνσεις και οι επιπτώσεις των διαφόρων Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 10 από 78

11 εκπομπών ρύπων είτε από τις μηχανολογικές λειτουργίες των πλοίων είτε από τον ανθρώπινο παράγοντα, δηλαδή, πληρώματα και επιβάτες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα γιγάντια κρουαζιερόπλοια επιβιβάζουν χιλιάδες κόσμο, για ένα και μόνο ταξίδι και αθροίζοντας και τον αριθμό των τεράστιων πληρωμάτων μπορεί να υπερβούμε τις 5 ή 6 ή και περισσότερες χιλιάδες ανθρώπων μέσα στο πλοίο. Ξεκάθαρο είναι ότι το σύνολο αυτών των ανθρώπων δημιουργούν τεράστια προβλήματα ρύπανσης ατμοσφαιρικής αλλά και θαλάσσιας αφού η ανεξέλεγκτη χρήση της απόρριψης σκουπιδιών στη θάλασσα αλλά και η τεχνολογία που απαιτείται για την καθαριότητα, την υγιεινή και τις ανέσεις που υποχρεούνται να παρέχουν τα πλοία σε τόσο κόσμο εύκολα μπορεί να αποδειχτεί μοιραία για το περιβάλλον. Εάν πολλαπλασιάσουμε το πρόβλημα που δημιουργεί ένα πλοίο με όλους τους ρύπους που εκλύει στο σύνολο των λειτουργιών του με τον τεράστιο ναυτιλιακό στόλο κρουαζιέρας οι αριθμοί είναι καταλυτικοί. Όσον αφορά τα αμέτρητα παραδείγματα ατυχημάτων ανά τον κόσμο θα ήταν άτοπο να αρχίσουμε να τα αναφέρουμε λεπτομερώς και ονομαστικά, τα στοιχεία άλλωστε είναι από χρόνια δημοσιευμένα και διαθέσιμα για τον καθένα με μια απλή ανεύρεση στο διαδίκτυο. Θα αναφέρουμε μόνο, για να θυμηθούμε και πάλι τη σοβαρότητα του πράγματος, τις χιλιάδες τόνων πετρελαίων που εκχύθηκαν στη θάλασσα ή στις ακτές κατόπιν συγκρούσεων ή προσαράξεων πλοίων σε στεριές, τις αμέτρητες οικολογικές καταστροφές σε πανέμορφες παραλίες και λιμάνια, το πλήθος των νεκρών ζώων και πτηνών που ακολουθούν τέτοιες γιγαντιαίες καταστροφές, τις αναφλέξεις πετρελαιοειδών και τις πυρκαγιές που σε μερικές περιπτώσεις διήρκεσαν ημέρες ολόκληρες με το φόρτο που συνεπάγεται στην ατμόσφαιρα και το άθροισμα των ζημιών που συνήθως ανέρχεται σε εκατομμύρια και δισεκατομμύρια για τις τοπικές κοινότητες και την ανθρωπιστική βοήθεια που απαιτείται σχεδόν πάντα για να αρχίσουν οι τραυματισμένοι τόποι να μπαίνουν και πάλι σε ένα πρόγραμμα βιωσιμότητας. Το εάν ποτέ αυτές οι χαρακωμένες από τα χημικά στεριές μπόρεσαν να ξαναβρούν την ισορροπία τους και την ομορφιά τους είναι ένα ερώτημα που δεν θα εξετάσουμε τώρα. Οι μελέτες που διεξάγει ανά διαστήματα ο ΙΜΟ έχουν σκοπό να αναλύσουν αυτές τις καταστροφικές επιπτώσεις από την ανεξέλεγκτη χρήση των τεχνολογιών των πλοίων όπου αυτή υπάρχει και να εξεύρουν λύσεις και καινοτόμα συστήματα των οποίων, αποκλειστικά και μόνο και με αυστηρά κριτήρια, η μηχανίκευσή τους αποτελεί τη Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 11 από 78

12 βάση και την ελπίδα για την καταπολέμηση του εφιάλτη και του υπ' αριθμόν 1. εχθρού αυτού του πλανήτη: των υπερβολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Τα αέρια του θερμοκηπίου με διεθνή συμβολισμό GHG (green house gas) είναι ομώνυμα με το διοξείδιο του άνθρακα CO2 και είναι αυτά που ευθύνονται για την ατμοσφαιρική ρύπανση, τη θαλάσσια ρύπανση, τη μύωση τον αφανισμό ή την εξαφάνιση ορισμένων μικροβιακών ειδών, την εμφάνιση όξινης βροχής, την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, τη μόλυνση των υπόγειων υδάτινων καναλιών, την ποιοτική κατάπτωση των εδαφικών υποστρωμάτων και ο κατάλογος συνεχίζεται μακρύς και απελπιστικός. Ο ένας και μοναδικός τρόπος να ελαττώσουμε την έκλυση των αερίων ρύπων και δη του διοξειδίου του άνθρακα είναι να μειώσουμε την κατανάλωση καυσίμων - όρος που συμπλέκεται με τη θεωρία της τεχνολογικής εξέλιξη της ενεργειακής απόδοσης. Τελευταίας τεχνολογίας κινητήρες με απόλυτο γνώμονα την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση των καύσεων σε συνδυασμό με τα υπερσύγχρονα μηχανήματα που φροντίζουν για τις πολύπλοκες πειραματικές μετρήσεις και συσκευές κανονικών μετεωρολογικών σταθμών οι οποίες επιτυγχάνουν να τροφοδοτούν με τις ακριβέστερες πληροφορίες τα λεπτεπίλεπτα συστήματα ελέγχου και αυτορρύθμισης εξοπλίζουν τους στόλους των πλοίων ώστε να καταφέρνουν τα καράβια γίγαντες να πετυχαίνουν το πολυπόθητο: ενεργειακή απόδοση δηλαδή λιγότερη κατανάλωση ενέργειας που σημαίνει λιγότερη ΚΑΥΣΗ άρα και λιγότερα ΚΑΥΣΑΕΡΙΑ. Οι τελευταίες μελέτες του ΙΜΟ αναφέρουν ότι με την επιβολή των καινούριων μέτρων υπολογίζεται κατά μέσο όρο μια μείωση των ετήσιων εκλύσεων CO2 κατά 151,5 εκατομμύρια τόνους μέχρι το 2020, ενώ ο ίδιος αριθμός θα εκτιναχθεί στους 330 εκ. τόνους το Οι εκτιμούμενες μειώσεις στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα λόγω της μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης έχει υπολογιστεί ότι θα επιφέρει αύξηση στην εξοικονόμηση ετήσιων δαπανών καυσίμων της τάξης των 50 δισ. δολαρίων το 2020 και γύρω στα 200 δισ. δολάρια το Οι κανονισμοί για τη μείωση των καυσαερίων προβλέπουν ακόμα και τα σενάρια έως το 2050, όπου οι επιβολές θα ισχύσουν ακόμα πιο γρήγορα καθώς τα γηραιότερα πλοία θα αντικαθίστανται από καινούριας τεχνολογίας πλοία με καλύτερες υδροδυναμικές και πιο σύγχρονο εξοπλισμό. Όλα δηλαδή καταδεικνύουν με σαφήνεια τη σοβαρότητα την οποία οι επιστήμονες πρέπει να επιδεικνύουν αλλά και έχουν επιδείξει στο φλέγον θέμα της ενεργειακής κατανάλωσης και οι εταιρίες με τη Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 12 από 78

13 σειρά τους την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουν και τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να προσεγγίσουν τη μείωση των καυσαερίων. Το παρακάτω γράφημα της GESAMP (Group of Experts on the Scientific Aspects of Marine Pollution) παρουσιάζει σχηματικά μια γενική εικόνα της παγκόσμιας θαλάσσιας ρύπανσης. Το σχηματικό, ανάμεσα σε άλλες στατιστικές παρουσιάστηκε σε έκθεση του ΙΜΟ το Μάρτιο του Πηγή: ( ) International Shipping Facts and Figures Information Resources on Trade, Safety, Security, Environment dimportanceofinternationalshipping/documents/international%20shipping%20- %20Facts%20and%20Figures.pdf Πηγή: ( ) Συνέδριο για το περιβάλλον και τη ναυτιλία Πηγή:( ) Brief History of IMO Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 13 από 78

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΕΣ Ο όρος "πράσινη κρουαζιέρα" μπορεί να ακούγεται σχήμα οξύμωρο για μια βιομηχανία που κάποιοι υποστηρίζουν πως λίγη προσοχή δείχνει στους φυσικούς πόρους που τροφοδοτούν την επιτυχία της. Παρά την κακή κριτική, οι εταιρίες κρουαζιέρας συνεχίζουν να κάνουν σημαντικά βήματα για τη βελτίωση των περιβαλλοντικών πολιτικών τους μερικές πιο εκτενώς από τις άλλες. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακύκλωση, η αποτέφρωση και η επεξεργασία απορριμμάτων, αποτελούσαν πολυτέλεια για τα κρουαζιερόπλοια πριν από μια δεκαετία, σήμερα τέτοιες διαδικασίες είναι βασικές και αναμένονται. Οι πράσινες τεχνολογίες ενσωματώνονται στα νεοκατασκευαζόμενα πλοία όπως ηλιακοί συλλέκτες, εξελίξεις στο σχεδιασμό του κύτους που επιτρέπουν στα πλοία να διασχίζουν το νερό πιο αποτελεσματικά, συστήματα μετατροπής μαγειρικού ελαίου και ενεργειακά αποδοτικές συσκευές. Τα παλαιότερης τεχνολογίας πλοία που δεν είναι και τόσο πράσινα-οικολογικά συχνά υιοθετούν και άλλες περιβαλλοντικές πρακτικές, που συμπεριλαμβάνουν τις μικροαλλαγές στο πρόγραμμα άφιξης και αναχώρησης στους λιμένες για την εξοικονόμηση καυσίμων και τη μείωση της ηχορύπανσης. Επίσης μερικές επιχειρήσεις κρουαζιέρας συνεργάζονται με μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και κυβερνητικούς φορείς για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με την υγεία και τις κλιματικές αλλαγές του ωκεανού. Στα επόμενα παρουσιάζουμε μια περίληψη των τελευταίων οικολογικών πρακτικών των μεγάλων και πολυτελών γραμμών κρουαζιέρας: CARNIVAL CRUISE LINES Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Η Carnival ανακυκλώνει, αποτεφρώνει ή εκφορτώνει ένα πλήθος υλικών (πλαστικό, γυαλί, αλουμίνιο, παλιοσίδερα, μαγειρικό λάδι, πετρέλαιο, κασέτες γραφίτη, ηλεκτρονικά, ψυκτικά υγρά και ουσίες επεξεργασίας φωτογραφιών) από τα πλοία της για διάθεση στην ξηρά. Τα πλοία επεξεργάζονται και αποτεφρώνουν τα στερεά απόβλητα επί του σκάφους, όπου αυτό Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 14 από 78

15 είναι δυνατόν, ή το στέλνουν σε εγκεκριμένη εγκατάσταση της ξηράς για επεξεργασία, ανακύκλωση ή απόρριψη. Ακόμη και τα σεντινόνερα υποβάλλονται σε ειδική διαδικασία επεξεργασίας τριών σταδίων. Έπιπλα, στρώματα, σεντόνια, μικρές συσκευές, μαγειρικά σκεύη, είδη ένδυσης και πολλά άλλα αντικείμενα δωρίζονται σε φιλανθρωπικά ιδρύματα αντί να αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής. Η Carnival Inspiration και η Carnival Miracle χρησιμοποιούν τεχνολογίες λήψης ηλεκτρικής ενέργειας από την ξηρά, ενώ βρίσκονται στο λιμάνι στο Long Beach, California. Αντί να έχουν τις μηχανές σε λειτουργία στο λιμάνι, πράγμα που σπαταλά καύσιμα και δημιουργεί ατμοσφαιρική και ηχητική ρύπανση, τα πλοία συνδέονται στο σύστημα παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στο λιμάνι, που επιτρέπει να απενεργοποιηθούν οι εσωτερικές πηγές ενέργειας. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Όλοι οι εργαζόμενοι στην Carnival Cruise Lines παρακολουθούν μια σειρά μαθημάτων κατάρτισης σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων του πλοίου. Η γραμμή των κρουαζιέρων παρέχει επίσης εξειδικευμένη ή προχωρημένη κατάρτιση σε όλους τους εργαζομένους του πλοίου και τους αντίστοιχους στην ξηρά. Όλα τα πλοία διαθέτουν αξιωματικούς περιβάλλοντος. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Μέσα από μια συμμαχία που έχει καταρτίσει με την International SeaKeepers Society, η Carnival έχει εγκαταστήσει επιστημονικές συσκευές σε τέσσερα πλοία (Triumph, Legend, Miracle και Spirit) για την παρακολούθηση της ποιότητας του νερού των ωκεανών και τη λήψη άλλων κλιματικών πληροφοριών. Περιβαλλοντικές ομάδες, κυβερνητικές υπηρεσίες και πανεπιστήμια λαμβάνουν τα δεδομένα μέσω δορυφόρου. Αυτό βοηθά στην αξιολόγηση της ρύπανσης των ωκεανών, της αλλαγής του κλίματος και των καιρικών συνθηκών. Η γραμμή συμμετέχει επίσης σε καθαρισμούς ακτών και άλλα κοινοτικά προγράμματα μέσω της υπαγωγής της στο Florida Caribbean Cruise Association. Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Ειδικά σημειωμένα δοχεία μοιράζονται σε κάθε πλοίο του στόλου για να ενθαρρύνουν τους επισκέπτες προς την Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 15 από 78

16 ανακύκλωση. Σε ειδικούς κάδου συλλέγονται τρόφιμα, γυαλί, αλουμίνιο και πλαστικά προϊόντα. Οι κάδοι ανακύκλωσης βρίσκονται επίσης σε σταθμούς τροφοδοσίας, σε μαγειρεία και περιοχές μελών πληρώματος, κυλικεία υπηρεσίας δωματίου και κυλικεία ποτοπωλείων. COSTA CRUISES Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Η Costa συμμετέχει στο έργο Sustainable Cruise που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη μείωση και ανακύκλωση των στερεών αποβλήτων στα κρουαζιερόπλοια και την επαναχρησιμοποίηση ή διάθεση των υπολειμμάτων με σωστές διαδικασίες. Τεχνολογικά προηγμένος εξοπλισμός διαχειρίζεται και επεξεργάζεται το 100 τοις εκατό του συνόλου των επί του σκάφους στερεών αποβλήτων, όπως χαρτί, πλαστικά, μπαταρίες μολύβδου, γυαλί, κεραμικά και μεταλλικά που ανακυκλώνονται στα λιμάνια. Τα απορρίμματα τροφών υφίστανται κομποστοποίηση. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Το Τμήμα Περιβαλλοντικής Συμμόρφωσης της Costa- και ένας ειδικός Περιβαλλοντικός Υπεύθυνος επάνω σε κάθε πλοίο - εξασφαλίζει ότι όλοι οι κανονισμοί τηρούνται και φροντίζει για τη διαχείριση όλων των θεμάτων που προκύπτουν. Τα μέλη του πληρώματος εκπαιδεύονται με επικέντρωση στην αύξηση της ευαισθητοποίησης των πιθανών επιπτώσεων των πρακτικών επί του σκάφους, και τα άτομα με ειδικές αρμοδιότητες που σχετίζονται με την οικολογική κρουαζιέρα λαμβάνουν επίσης μαθήματα υψηλότερου επιπέδου. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Η Costa ήταν η πρώτη γραμμή κρουαζιέρας που της απονεμήθηκε το σήμα Green Star (το 2005) για το σύνολο του στόλου της από την RINA, την υπηρεσία Νηολογίου της Ιταλίας και Οργανισμού Πιστοποίησης. Η Costa έχει επίσης πιστοποιηθεί από την RINA με το BEST 4, Βιώσιμο Έργο Επιχειρηματικής Αριστείας, εθελοντικές πιστοποιήσεις στην κοινωνική υπευθυνότητα, την προστασία του περιβάλλοντος και την ασφάλεια στο χώρο εργασίας και την Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 16 από 78

17 ποιότητα της υγείας. Η Costa έχει αναγνωριστεί και για τα προγράμματα ενεργειακής απόδοσης, εξοικονόμησης νερού και διατήρησης άνθρακα, τα οποία εκτελεί. Η Costa εργάζεται αυτή τη στιγμή για την περιβαλλοντικά ασφαλή διάσωση του καταπονημένου πλοίου της Concordia, το οποίο προσάραξε και βυθίστηκε μερικώς το Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Διάφορες περιβαλλοντικές πρακτικές συμπεριλαμβάνονται στις πληροφορίες που παρέχονται σε όλες τις καμπίνες των επιβατών. CRYSTAL CRUISES Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Η Crystal επιβάλει μια πολιτική με τίτλο "τίποτα στη θάλασσα", όλα τα απόβλητα ταξινομούνται και αποτεφρώνονται επί του σκάφους, ανακυκλώνονται ή διατίθενται στην ξηρά. Η γραμμή κρουαζιέρας ανανέωσε την πολιτική των αγορών της και αγόρασε περισσότερα χύμα αντικείμενα (και μόνο από προμηθευτές που επίσης ασκούν πολιτικές βιωσιμότητας), με αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων συσκευασίας. Άλλες πρόσφατες πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν την εγκατάσταση λουτήρων χαμηλής ροής, ενεργειακά αποδοτικού φωτισμού με ένα πάτημα σε όλες τις καμπίνες, νέα συστήματα φιλτραρίσματος του νερού στα εστιατόρια και πιο φιλικό στεγνό καθάρισμα. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Όλα τα μέλη του πληρώματος συμμετέχουν σε υποχρεωτική κατάρτιση σχετικά με τις περιβαλλοντικές πρακτικές και καλούνται να συμμετάσχουν σε πρόσθετα προαιρετικά προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Η Crystal κέρδισε το Βραβείο του Περιβαλλοντικού Κρουαζιερόπλοιου (Cruise Ship Environmental Award) από το λιμάνι κρουαζιέρας του Σαν Φρανσίσκο το 2005 και το Οι λιμενικές αρχές στη Στοκχόλμη και στη Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 17 από 78

18 Βενετία έχουν αναγνωρίσει τη γραμμή αυτή για την οικολογική πολιτική της επίσης. Το Πρόγραμμα Προώθησης Οράματος της Crystal περιλαμβάνει διαλέξεις σχετικά με τη διατήρηση, από ειδικούς όπως ο βιολόγος Bill Toone και ο γεωλόγος Jon Sigurdsson από την Ισλανδία. Η γραμμή κρουαζιέρας συλλέγει επίσης αχρησιμοποίητα προϊόντα περιποίησης, τα οποία ανακυκλώνονται, αποστειρώνονται και μετατρέπονται σε νέα προϊόντα που διανέμονται σε φτωχές χώρες. Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Το εθελοντικό πρόγραμμα της Crystal "You Care, We Care" (Σας αφορά, μας Αφορά) επιτρέπει στα κρουαζιερόπλοια και στο πλήρωμα να συμμετάσχουν σε κοινοτικής βάσης προγράμματα διατήρησης σε προορισμούς που τα πλοία επισκέπτονται, χωρίς επιπλέον κόστος για τους επιβάτες. Τα σχέδια περιλαμβάνουν την ανάπλαση των ιθαγενών φυλλωμάτων στη Νέα Ζηλανδία, τη συνεργασία με οργανώσεις διάσωσης ζώων στην Ευρώπη, την εθελοντική εργασία σε ένα εκκολαπτήριο σολομού στην Αλάσκα, την αποκατάσταση κήπου στο St. Maarten ο οποίος καταστράφηκε από τυφώνα και καθαρισμούς σε πάρκα του Μεξικού. CUNARD LINE Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Ειδικοί συμπυκνωτές που επεξεργάζονται τα σκουπίδια. Αυτός που βρίσκεται επάνω στο Queen Mary 2 έχει ύψος όσο τέσσερα καταστρώματα. Ευαισθητοποίηση πληρώματος: Η γραμμή πληροφορεί όλο το πλήρωμα γύρω από τις αυστηρές περιβαλλοντικές πολιτικές, όταν εντάσσονται ή επιστρέφουν στο πλοίο. Η εκπαίδευση αυτή περιλαμβάνει τον τρόπο με τον οποίο διαχωρίζονται τα απόβλητα, τους λόγους για τους οποίους τα απόβλητα είναι έτσι διαχωρισμένα, και τη σημασία της παρακολούθησης και διατήρησης αυτών των αυστηρών πρωτόκολλων. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Η Cunard αγοράζει μόνο θαλασσινά από οικολογικές πηγές. Η γραμμή προσπαθεί επίσης για τη μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων με την Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 18 από 78

19 εφαρμογή διαφόρων μέτρων απόδοσης των καυσίμων, όπως βελτιωμένη επικάλυψη του κύτους, λαμπτήρες χαμηλής ενέργειας, αυξημένη ανακύκλωση της θερμότητας και πιο αποτελεσματικό κλιματισμό. Στο Queen Elizabeth, αισθητήρες για το λυκόφως σβήνουν το φωτισμό στο κατάστρωμα την αυγή (και τον ανάβουν το σούρουπο). Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Το Ημερήσιο Πρόγραμμα, το οποίο διανέμεται στην καμπίνα κάθε επισκέπτη, εξηγεί τις διαδικασίες απόρριψης και ανακύκλωσης που ισχύουν στα πλοία, αν και το προσωπικό της Cunard διαχωρίζει περαιτέρω τα απόβλητα στα κυλικεία. Κατά τη διάρκεια ορισμένων δρομολογίων, ο Περιβαλλοντικός Αξιωματικός εμφανίζεται ως καλεσμένος σε πρωινή τηλεοπτική εκπομπή για να συζητήσει και να εξηγήσει περαιτέρω τι κάνει η εταιρεία για την προστασία του περιβάλλοντος. DISNEY CRUISE LINE Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Πάνω από 900 τόνοι μέταλλο, γυαλί, πλαστικό και χαρτί - περίπου το 45 τοις εκατό του συνόλου των στερεών αποβλήτων που παράγονται επάνω στα πλοία της Disney - υποβάλλονται σε επεξεργασία για ανακύκλωση ή επαναχρησιμοποίηση κάθε χρόνο. Επιπρόσθετα, 5,5 τόνοι χρησιμοποιημένου μαγειρικού ελαίου από τα μαγειρεία του πλοίου εκφορτώνονται και ανακυκλώνονται κάθε εβδομάδα, ενώ το 60 τοις εκατό του ελαίου χρησιμοποιείται για τη δημιουργία καυσίμου βιοντίζελ για ένα στόλο πλοίων στις Μπαχάμες. Πρόσθετες προσπάθειες επικεντρώνονται στον τομέα της ενέργειας και την εξοικονόμηση νερού, αλλά και στην αποδοτικότητα των καυσίμων. Η έξυπνη τεχνολογία αυτορρυθμίζει τις θερμοκρασίες και το φωτισμό σε όλα τα πλοία για βελτιστοποιημένη ενεργειακή απόδοση. Η πλεονάζουσα θερμότητα που παράγεται στους λέβητες των μηχανών των πλοίων διαβιβάζεται σε συστήματα εξατμιστήρων που βοηθούν να μετατραπεί το θαλασσινό νερό σε πόσιμο νερό. Ακόμη και τα Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 19 από 78

20 συμπυκνώματα από τις μονάδες κλιματισμού ανακτώνται και επαναχρησιμοποιούνται για την πλύση των καταστρωμάτων. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Και τα τέσσερα σκάφη φέρουν περιβαλλοντικούς αξιωματικούς πλοίου που επιβλέπουν την ανακύκλωση, την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων και τις προσπάθειες ανάκτησης του νερού, ιδιαίτερα στο ιδιόκτητο νησί της Disney, το Castaway Cay, στις Μπαχάμες. Οι αξιωματικοί επιβλέπουν επίσης επί του πλοίου μαθήματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για το πλήρωμα. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Η Disney ήταν η πρώτη γραμμή κρουαζιέρας που χρησιμοποίησε μια καινούρια, μη τοξική επίστρωση για το κύτος (τα βρεχάμενα του πλοίου) για την αύξηση της αποδοτικότητας των καυσίμων. Η επίστρωση και στα τέσσερα πλοία της Disney Cruise Line μειώνει την επιφανειακή αντίσταση στο νερό. Όλα τα πλοία διαθέτουν προηγμένα συστήματα καθαρισμού λυμάτων. Η Disney φέρνει επάνω στα πλοία εμπειρογνώμονες της Δασικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ στα ταξίδια της Αλάσκας για να εκπαιδεύσουν τους επιβάτες και το πλήρωμα. Ένα ειδικό πρόγραμμα συνδυάζει την επιστημονική έρευνα και την πρακτική διατήρησης για την ενίσχυση της υγείας των κοραλλιογενών υφάλων γύρω από το Castaway Cay. Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Η Disney ενθαρρύνει τους επιβάτες και το πλήρωμα να λάβουν μέρος στο πρόγραμμα δωρεάς Disney Wildlife Conservation Fund, το οποίο παρέχει υποστήριξη για τη μελέτη της άγριας ζωής, την προστασία των οικοτόπων και την ανάπτυξη της διατήρησης της κοινότητας και στα προγράμματα εκπαίδευσης επάνω στα ζωτικά παγκόσμια οικοσυστήματα. Επιπλέον, το ταμείο προβλέπει επίσης ειδικές επιχορηγήσεις για τη σύνδεση των παιδιών με τη φύση. Το ταμείο έχει συγκεντρώσει περισσότερα από 20 εκατομμύρια δολάρια, υποστηρίζοντας πάνω από 800 έργα στην άγρια ζωή σε 112 χώρες σε όλο τον κόσμο. Το εκατό τοις εκατό των κονδυλίων πηγαίνει απευθείας στη στήριξη σχεδίων επιχορήγησης. HOLLAND AMERICA Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 20 από 78

21 Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Όπως και οι άλλες γραμμές, η Holland America καθαρίζει τα λύματα επί του σκάφους, και όλα τα πλοία της διαθέτουν προγράμματα ανακύκλωσης, για τα σκουπίδια και τα επικίνδυνα υλικά. Η εταιρεία δωρίζει αντικείμενα όπως κρεβάτια, έπιπλα μπάνιου και αχρησιμοποίητα είδη υγιεινής στα καταφύγια, αντί να πετάει ως απορρίμματα αυτά τα αντικείμενα. Η Holland America κάνει αγορές χύδην υλικών με ελάχιστη συσκευασία και έχει εγκαταστήσει νέες συσκευές, όπως το σύστημα δοχείου με κρέμα καφέ, για να εξαλείψει την ανάγκη σε συσκευασμένα είδη (σε αυτή την περίπτωση, μεμονωμένου μεγέθους κρέμες για καφέ). Τυπώνει όλα τα υλικά επί του σκάφους, χρησιμοποιώντας μελάνια με βάση τη σόγια. Μηχανήματα στεγνού καθαρισμού που χρησιμοποιούν ακίνδυνα απορρυπαντικά που παρασκευάζονται με εκχυλίσματα σόγιας, μπανάνας και πορτοκαλιού αντικαθιστούν τον προηγούμενο εξοπλισμό. Πέντε πλοία έχουν εξοπλιστεί για να χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια από την ξηρά όταν υπάρχει διαθέσιμη. Τα θαλασσινά που σερβίρονται επί του σκάφους είναι από βιώσιμη προέλευση. Και στα ιατρικά κέντρα των πλοίων, η Holland America έχει υλοποιήσει την ψηφιακή τεχνολογία για την εξάλειψη των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται από τα παραδοσιακά μηχανήματα ακτίνων Χ. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Σε κάθε πλοίο, υπάρχουν περιβαλλοντικοί αξιωματικοί που παρέχουν περιβαλλοντική εκπαίδευση για όλα τα πληρώματα του πλοίου και επιβλέπουν τη συμμόρφωση με τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Η γραμμή κρουαζιέρας έχει αναγνωριστεί από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τους διαχειριστές λιμένων και ακόμη και την Ακτοφυλακή των ΗΠΑ για τις περιβαλλοντικές πρακτικές της. Η Holland America έχει λάβει τη διετή διάκριση "Βραβείο Περιβαλλοντικής Προστασίας Υποναυάρχου William M. Benkert", το 2010 και το 2012 για τα εξαιρετικά επιτεύγματά της στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Η γραμμή κρουαζιέρας συνεργάζεται με κρατικούς φορείς για τις δοκιμές σε νέες τεχνολογίες μείωσης εκπομπών και συστήματα καθαρισμού υδάτων και επίσης έχει εγκαταστήσει ειδικά προγράμματα υπολογιστών που βοηθούν στην πρόληψη των συγκρούσεων με τις φάλαινες. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 21 από 78

22 Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Ο περιβαλλοντικός αξιωματικός του κάθε πλοίου προσφέρει περιβαλλοντικές παρουσιάσεις σε κάθε κρουαζιέρα. Στις κρουαζιέρες στην Αλάσκα και Ανταρκτική, ηχητικά συστήματα παρέχουν επίσης μια ποικιλία από περιβαλλοντικές και οικολογικές παρουσιάσεις. MSC CRUISES Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Τα πλοία της MSC Cruises είναι εξοπλισμένα με αποτεφρωτήρες απορριμμάτων, πολτοποιητές, μύλους και συμπιεστές για την επεξεργασία των απορριμμάτων, καθώς και εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων. Τα επικίνδυνα ή πιθανώς επικίνδυνα σκουπίδια συλλέγονται σε κατάλληλους περιέκτες. Όλα τα απόβλητα υφίστανται επεξεργασία, όπως τα δοχεία αλουμινίου, τα οποία ανακυκλώνονται και μετατρέπονται σε φύλλο αλουμινίου στο λιμάνι. Υπάρχουν επίσης φιλικές προς το περιβάλλον μονάδες αποτέφρωσης για ξύλο αλλά και χαρτί. Η πολιτική μείωσης πλαστικού της MSC Cruises βασίζεται στις ακόλουθες ενέργειες: αντικατάσταση, όπου είναι εφικτό, των πλαστικών δοχείων με χάρτινα ή γυάλινα, αγορές εφοδίων σε χύδην συσκευασία, ανταλλαγή κενών δοχείων με πλήρη δοχεία σε συνεργασία με τους προμηθευτές, και αντικατάσταση των μικρών πλαστικών αναλώσιμων ειδών με αντικείμενα καθορισμένης ποσότητας. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Κάθε πλοίο έχει έναν περιβαλλοντικό σύμβουλο και η MSC χρησιμοποιεί επίσης έναν περιβαλλοντικό συντονιστή στην ξηρά, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την εποπτεία όλων των περιβαλλοντικών λειτουργιών σε όλο το στόλο. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Το MSC Splendida και το MSC Fantasia έλαβαν το αναγνωρισμένου κύρους βραβείο "Six Golden Pearls" (Έξι Χρυσά Μαργαριτάρια) από τη διεθνή νηογνώμονα Bureau Veritas. Το MSC Splendida έλαβε επίσης την πρώτη κατονομασία Energy Efficient Design (Σχεδίαση Ενεργειακής Αποδοτικότητας) από την Bureau Veritas. Πιο πρόσφατα, το MSC Preziosa έλαβε την διάκριση "Seven Golden Pearls" από την Bureau Veritas. Η MSC Cruises ήταν μία από τις Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 22 από 78

23 πρώτες γραμμές που υποστήριξε το έργο "Venice Blue Flag" (Γαλάζια Σημαία της Βενετίας), που έχει συσταθεί για τον έλεγχο των εκπομπών σε όλα τα πλοία διαμετακόμισης μεταξύ Bocca di Porto Lido και του Ναυτικού Σταθμού της πρωτεύουσας σε αυτή τη λιμνοθάλασσα. Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Κάθε κάρτα επιβάτη κρουαζιέρας παίζει διπλό ρόλο σαν διακόπτης on/off για την ηλεκτρική ενέργεια και τον κλιματισμό στην καμπίνα του, το σύστημα απενεργοποιεί ορισμένα φώτα, στεγνωτήρες μαλλιών και κλιματιστικά μηχανήματα, όταν η καμπίνα είναι άδεια. Περιβαλλοντικοί σύμβουλοι έχουν συμπεριληφθεί στο Ημερήσιο Πρόγραμμα. NORWEGIAN CRUISE LINE Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Η Norwegian χρησιμοποιεί μια Πολιτική Ασφαλείας και Περιβαλλοντικής Προστασίας (Safety and Environmental Protection Policy), η οποία καθοδηγεί τις δράσεις της σχετικά με την ορθή διάθεση ή επαναχρησιμοποίηση των υλικών αποβλήτων, μειώνοντας έτσι τις επιπτώσεις από τις δραστηριότητές της επάνω στο περιβάλλον και προλαμβάνοντας τη ρύπανση από ατυχήματα. Οι επιχείρηση αυτή επεξεργάζεται και φέρνει στην ξηρά σχεδόν όλα τα στερεά απόβλητα υλικά, αποτεφρώνει ορισμένα αντικείμενα αποβλήτων για μείωση του όγκου και επιτυγχάνει ένα ποσοστό ανακύκλωσης άνω του 30 τοις εκατό των υλικών. Το μόνο στερεά απόβλητα που απορρίπτονται στη θάλασσα είναι τα απορρίμματα τροφίμων, τα οποία η γραμμή κρουαζιέρας τα θεωρεί ασφαλή, διότι είναι βιοδιασπώμενα. Το μαγειρικό λάδι ανακυκλώνεται σχεδόν σε κάθε λιμάνι, είτε από εμπορικό πωλητή, ή, στο Μαϊάμι, από γεωργό ο οποίος το μετατρέπει σε καύσιμο βιο-ντίζελ. Κάθε πλοίο είναι εξοπλισμένο με ένα προηγμένο σύστημα επεξεργασίας λυμάτων που τηρεί υψηλά πρότυπα καθαριότητας. Τα πλοία χρησιμοποιούν επίσης τους πιο σύγχρονους διαχωριστές ελαιωδών υδάτων με διάσπαση του γαλακτώματος, οι οποίοι διασφαλίζουν ότι μόνο το καθαρό νερό αποβάλλεται προς τη θάλασσα. Πρόσθετα Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 23 από 78

24 προγράμματα υπάρχουν διαθέσιμα και εγκατεστημένα για να μειώνουν την κατανάλωση καυσίμου και τις εκπομπές προς την ατμόσφαιρα. Σε κάθε νέο πλοίο, η Norwegian προσθέτει υπερσύγχρονα συστήματα για το περιβάλλον, όπως τεχνολογίες που μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας και προηγμένα συστήματα επεξεργασίας υδάτων. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Όλα τα μέλη του πληρώματος λαμβάνουν περιβαλλοντική κατάρτιση μέσω εκπαίδευσης σε όλη την διάρκεια της θητείας τους στη Norwegian. Ένα υπηρεσιακό κλιμάκιο της ακτής είναι εξειδικευμένο στην προστασία του περιβάλλοντος, και εκπαιδευμένοι περιβαλλοντικοί υπάλληλοι επιβιβάζονται σε κάθε πλοίο της Norwegian. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Η Norwegian είναι διαπιστευμένη με το διεθνές πρότυπο ISO για τα Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, το οποίο αναγνωρίζει ότι η Norwegian χρησιμοποιεί ένα βασικό σύνολο προτύπων για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την αύξηση της λειτουργικής απόδοσης. Η γραμμή έχει λάβει διάφορα περιβαλλοντικά βραβεία, όπως το Gold 2010 William M. Benkert Marine Environmental Protection Award (Προστασίας του Περιβάλλοντος) του Λιμενικού Σώματος των ΗΠΑ, το Green Gateway Award (Βραβείο Πράσινης Πύλης) του λιμένα του Σηάτλ για την εξαιρετική περιβαλλοντική διαχείριση, το Cruise Ship Environmental Award (Περιβαλλοντικό Βραβείο Κρουαζιερόπλοιου) του λιμένα του Σαν Φρανσίσκο και το βραβείο Venice Blue Flag (Γαλάζια Σημαία Βενετίας) για τη χρήση καυσίμων χαμηλότερης περιεκτικότητας σε θείο στο λιμάνι της Βενετίας. Η Norwegian επίσης πειραματίζεται με καινοτόμες συσκευές καθαρισμού καυσαερίων στο Pride of America, με στόχο τη μείωση των εκπομπών θείου. Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Η Norwegian έχει συνεργαστεί με την NextEra Energy Resources ώστε να δοθεί στους επιβάτες η δυνατότητα να αντισταθμίσουν τα ίχνη του άνθρακα. Οι συνεισφορές από τους επιβάτες χρησιμοποιούνται για την κατασκευή έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επάνω στο πλοίο, οι επιβάτες ενθαρρύνονται να ανακυκλώνουν. Το πλήρωμα για παιδιά διδάσκει τους νεαρούς επισκέπτες για το καθαρό νερό και την Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 24 από 78

25 πρόληψη της ρύπανσης μέσω του προγράμματος Officer Snook. Οι δραστηριότητες μπορεί να περιλαμβάνουν μια προσομοίωση καθαρισμού στην παραλία και ένα διαγωνισμό αφίσας με θέμα το περιβάλλον. PAUL GAUGUIN CRUISES Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Τα ανακυκλώσιμα απορρίμματα διαχωρίζονται επί του σκάφους για την ορθή διάθεση στην ξηρά. Η Paul Gauguin Cruises συλλέγει και αποθηκεύει όλα τα χημικά και επικίνδυνα απόβλητα που παράγονται επί του σκάφους για απόρριψη σε συνεργασία με αδειοδοτημένες εταιρίες στην ξηρά. Απόβλητα από εκτυπωτές και φυσίγγια μελάνης φωτοτυπικών αποστέλλονται στην ξηρά για ανακύκλωση, όπως και τα χρησιμοποιημένα μαγειρικά έλαια από τα μαγειρεία. Η γραμμή κρουαζιέρας επιχειρεί να μειώσει την κατανάλωση καυσίμου μέσω του σχεδιασμού των δρομολογίων και τη χρήση καυσίμων που κάνουν καθαρότερη καύση με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε θείο για την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Τα μέλη του πληρώματος και στα δύο πλοία συμμετέχουν τακτικά στην περιβαλλοντική εκπαίδευση και στα μαθήματα. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Η Paul Gauguin Cruises ήταν η πρώτη ταξιδιωτική εταιρεία που κέρδισε την διάκριση "e-stewards Enterprise" (επιχείρηση με οικολογική διαχείριση) για την επίτευξη των πρακτικών ανακύκλωσης σε παγκόσμιο επίπεδο για τα ηλεκτρονικά της. Το 1 "e-stewards Standard for Responsible Recycling and Reuse of Electronic Equipment" δημιουργήθηκε από την Basel Action Network, η οποία ανέπτυξε το πιο αυστηρό πρότυπο στον κόσμο για την ανακύκλωση των ηλεκτρονικών. Ο υπέρμαχος περιβαλλοντικών θεμάτων Jean-Michel Cousteau της Ocean Futures Society φιλοξενεί πολλούς επισκέπτες κάθε χρόνο στην Paul Gauguin, παρέχοντας μια σειρά διαλέξεων με βίντεο από το έργο του στους ωκεανούς του 1 Πρότυπο Οικολογικής Διαχείρισης για την Υπεύθυνη Ανακύκλωση και Επαναχρησιμοποίηση Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 25 από 78

26 κόσμου. Και άλλοι εμπειρογνώμονες διατήρησης συμμετέχουν σε κρουαζιέρες όλο το χρόνο. Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Οι επιβάτες εφοδιάζονται με επαναχρησιμοποιούμενες φιάλες νερού για χρήση σε όλα τα ταξίδια τους, αυτό μειώνει κατά πολύ το ποσό των αποβλήτων που προέρχονται από τα πλαστικά μπουκάλια νερού. PRINCESS CRUISES Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Η Princess έχει μια πολιτική "μηδενικής απόρριψης στερεών αποβλήτων", που απαγορεύει τη διάθεση ανεπεξέργαστων, μη βιοαποδομήσιμων στερεών απόβλητων στον ωκεανό. Όλα τα στερεά απόβλητα - όπως μέταλλο, γυαλί και πλαστικό - είτε αποτεφρώνονται επί του σκάφους ή εκφορτώνονται για ανακύκλωση ή άλλη διάθεση. Για την ελαχιστοποίηση των πλαστικών, η Princess συνεργάζεται με προμηθευτές για την αντικατάσταση των πλαστικών συσκευασιών με βιοαποδομήσιμα υλικά και για την εξάλειψη ή τη μείωση των υλικών συσκευασίας. Όλα τα πλοία φέρουν εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού που χρησιμοποιούν βιο-αντιδραστήρες. Επιπλέον, 11 από τα 16 πλοία του στόλου έχουν επίσης προηγμένα συστήματα επεξεργασίας νερού που χρησιμοποιούν διήθηση σε μεμβράνη και υπεριώδη ακτινοβολία. Τα ανακυκλώσιμα υλικά και τα επικίνδυνα απόβλητα, όπως μπαταρίες, διαλύτες και ιατρικά απόβλητα ταξινομούνται, διαχωρίζονται και αποθηκεύονται έως ότου να μπορούν να εκφορτωθούν. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Η Princess τοποθετεί περιβαλλοντικούς υπαλλήλους σκάφους, στα πλοία της, και όλα τα μέλη του πληρώματος παρακολουθούν υποχρεωτική εκπαίδευση για το περιβάλλον. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Δέκα πλοία της Princess μπορούν σήμερα να συνδεθούν με την οικολογική, τοπική υδροηλεκτρική ενέργεια όταν δένουν στο Seattle, το Juneau, το Los Angeles and το Vancouver. Επίσης, η Princess παρακολουθεί τις εκπομπές Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 26 από 78

27 στον αέρα, αγοράζει καύσιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο και παίρνει προφυλάξεις για την πρόληψη των πετρελαιοκηλίδων. Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Ειδικά σημειωμένα δοχεία μοιράζονται σε κάθε πλοίο του στόλου για να ενθαρρύνουν τους επισκέπτες προς την ανακύκλωση. OCEANIA CRUISES/REGENT SEVEN SEAS CRUISES Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Οι δίδυμες γραμμές, οι οποίες διευθύνονται και οι δυο από την Prestige Cruise Holdings, διαχειρίζονται τα απόβλητα, επαναχρησιμοποιούν το νερό, ανακυκλώνουν και διαθέτουν τα απόβλητα στην ξηρά. Στον εξοπλισμό επί του σκάφους, που υποστηρίζει τα προγράμματα αυτά περιλαμβάνονται μύλοι για τα τρόφιμα και τα απόβλητα των προϊόντων, διαχωριστές για προϊόντα μαγειρείου και ανακύκλωση, θραυστήρες για το γυαλί, αλουμίνιο και χαρτόνι, αποτεφρωτήρες για τρόφιμα, χαρτόνι, χαρτί και άλλα παραπροϊόντα των αποβλήτων, και προηγμένες τεχνολογίες στην επεξεργασία των λυμάτων. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Εκτός από έναν περιβαλλοντικό υπεύθυνο επάνω σε κάθε σκάφος για την εκπαίδευση των μελών του πληρώματος, η μητρική εταιρεία των δύο γραμμών κρουαζιέρας απασχολεί και έναν διευθυντή διατήρησης της ενέργειας. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Η Prestige Cruise Holdings παρουσιάζει εννέα νέες πρωτοβουλίες για την ενεργειακή αποδοτικότητα κατά τα επόμενα χρόνια. Αυτές περιλαμβάνουν επίστρωση με ειδική μεμβράνη σε όλα τα παράθυρα για να μειώσει τις επιπτώσεις της θερμότητας από τον ήλιο και να βοηθήσει στη μείωση του κόστους του κλιματισμού, και πρόσθεση νέου λογισμικού ηλεκτρονικών υπολογιστών για την παρακολούθηση της ενεργειακής απόδοσης και των επιδόσεων του πλοίου. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 27 από 78

28 Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Οι επιβάτες μπορούν να συμμετέχουν σε διαλέξεις επί του σκάφους, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν οικολογικά θέματα όπως η θαλάσσια ζωή και το περιβάλλον. ROYAL CARIBBEAN/CELEBRITY/AZAMARA Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Ως μέρος της οικογένειας της Royal Caribbean Cruises Ltd, οι γραμμές αυτές συμμετέχουν στο πρόγραμμα Save the Waves (Σώστε τα Κύματα), το οποίο χρησιμοποιεί ένα προηγμένο σύστημα καθαρισμού λυμάτων που επεξεργάζεται τα λύματα επάνω στο πλοίο. Υπάρχει μια πολιτική μηδενικής απόρριψης για τα στερεά απόβλητα, τα απόβλητα τροφίμων πολτοποιούνται και απορρίπτονται πάνω από 12 μίλια από την ξηρά. Για να εξαλείψουν τα περιττά απόβλητα εν τη γενέσει τους, η γραμμή σταμάτησε τα πλαστικά αντικείμενα που συνήθως διατίθενται σε κρουαζιερόπλοια - όπως μπουκάλια σαμπουάν, πλαστικά πιάτα και μαχαιροπήρουνα - και τα αντικατέστησε με επαναχρησιμοποιήσιμα ή βιοαποδομήσιμα αντικείμενα. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Περιβαλλοντικός αξιωματικός έχει την ευθύνη για το γενικό πρόγραμμα σε κάθε πλοίο. Όλο το πλήρωμα λαμβάνει εκπαίδευση σχετικά με τις περιβαλλοντικές του ευθύνες. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Το Explorer of the Seas της Royal Caribbean είναι εξοπλισμένο με ένα ατμοσφαιρικό και ωκεανογραφικό εργαστήριο για να βοηθήσει τους επιστήμονες να διεξάγουν την έρευνα των ωκεανών και του κλίματος. Το εργαστήριο, που λειτουργεί από το Πανεπιστήμιο της 2 Σχολής Rosenstiel Θαλάσσιας και Ατμοσφαιρικής Επιστήμης του Μαϊάμι, μπορεί να παρακολουθεί τους ρύπους στον αέρα και τη θάλασσα, να μετρά τη ροή των ρευμάτων για να κατανοεί την ισορροπία και την κατανομή της θερμότητας στον πλανήτη, να συλλέγει δεδομένα για χρήση σε μοντέλα ωκεανών και τυφώνων, και να παρακολουθεί τους πληθυσμούς των οργανισμών που ζουν στη θάλασσα. Παρά το γεγονός ότι πρόκειται για 2 Rosenstiel School of Marine and Atmospheric Science RSMAS Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 28 από 78

29 μακροχρόνια επιστημονική μελέτη και ανάλυση, το Εθνικό Κέντρο τυφώνα χρησιμοποιεί επίσης τα στοιχεία αυτά για τη βελτίωση των προβλέψεων της καταιγίδας. Η εταιρεία εγκαθιστά νέες γεννήτριες, οι οποίες θα παράγουν ηλεκτρική ενέργεια πολύ πιο αποτελεσματικά, στα πλοία κατηγορίας Radiance και Millennium. Η Royal Caribbean επενδύει επίσης σε εναλλακτικές τεχνολογίες μείωσης των εκπομπών για να καθαρίζει τις εκπομπές των ορυκτών καυσίμων πριν απελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα. Συνεχίζει να δοκιμάζει δύο τέτοια συστήματα καθαρισμού αερίων. Το Ocean Fund, που ιδρύθηκε το 1996 από την Royal Caribbean Cruises Ltd, έχει αναθέσει από τότε περισσότερα από 12 εκατομμύρια δολάρια σε επιχορηγήσεις σε περισσότερες από 70 οργανώσεις θαλάσσιας συντήρησης αφιερωμένες στην προστασία των οικοσυστημάτων των ωκεανών του κόσμου. Το Celebrity Xpedition Galapagos Fund, που ιδρύθηκε το 2006, υποστηρίζει τη διατήρηση και την προστασία των νησιών Γκαλαπάγκος μέσα από δωρεές των επιβατών. Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Το πρόγραμμα Adventure Ocean της Royal Caribbean προσφέρει στα παιδιά και στους έφηβους παρεμβατικά επιστημονικά πειράματα που αφορούν το περιβάλλον. Στην Καραϊβική, για παράδειγμα, οι νέοι επισκέπτες μπορούν να αναλύσουν τα σύννεφα της περιοχής, τη θερμοκρασία του αέρα, τη βροχόπτωση, την υγρασία και άλλα πολλά σε ειδικές τάξεις "εκπαίδευσης-ψυχαγωγίας". SEABOURN Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Η Seabourn λειτουργεί, όπως κάνουν οι περισσότερες γραμμές κρουαζιέρας, σύμφωνα με ένα εκτεταμένο δίκτυο διεθνών κατευθυντήριων γραμμών και περιορισμών που σκοπό έχουν να ελαχιστοποιήσουν το οικολογικό αποτύπωμά της. Οι οικολογικές πολιτικές περιλαμβάνουν τη χρήση συστημάτων επεξεργασίας νερού και φιλικά προς το περιβάλλον είδη καθαρισμού, Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 29 από 78

30 ανακύκλωση, δωρεές αντικειμένων για επαναχρησιμοποίηση και προμήθεια θαλασσινών από οικολογικές πηγές. Η γραμμή κρουαζιέρας έχει αυξημένη απόδοση καυσίμων κατά 5 τοις εκατό από το 2010, και σε όλες τις καμπίνες των επιβατών έχουν εγκατασταθεί τουαλέτες νεροχύτες και ντους χαμηλής ροής. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Υπάρχει περιβαλλοντικός αξιωματικός στα σκάφη της Seabourn, σε κάθε κρουαζιέρα, και ως μέρος της διατήρησης της πιστοποίησης ISO, οι στόχοι συνεχώς τίθενται υψηλότερα και η πρόοδος παρακολουθείται και καταγράφεται. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Τα σκάφη κατηγορίας Odyssey της Seabourn πληρούν ή υπερβαίνουν τα περιβαλλοντικά πρότυπα. Τα Odyssey, Sojourn και Quest της Seabourn, διαθέτουν προηγμένα συστήματα επεξεργασίας λυμάτων, εξελιγμένα συστήματα για τη διαχείριση των αποβλήτων τροφίμων που μειώνουν την κατανάλωση νερού στα μαγειρεία, και συσκευές ψύξης που μειώνουν την ποσότητα της ενέργειας που απαιτείται για την ψύξη στους δημόσιους χώρους και σουίτες. Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Τα προγράμματα κρουαζιέρας περιλαμβάνουν διανομή γενικών πληροφοριών σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον. Στα προγράμματα αναφέρονται επίσης συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, όπως είναι η εθελοντική επαναχρησιμοποίηση λινών στα μπάνια και μειωμένη αλλαγή κλινοσκεπασμάτων. Η ανακύκλωση ενθαρρύνεται, όπως και ο σεβασμός για το περιβάλλον και τους αυτόχθονες πολιτισμούς κατά τη διάρκεια των εκδρομών. SILVERSEA Συστήματα Επάνω στα Πλοία: Τα Silver Spirit, Silver Whisper και Silver Shadow είναι όλα εξοπλισμένα με συστήματα πλοήγησης που αξιολογούν τις συνθήκες στη θάλασσα και ρυθμίζουν την ταχύτητα του πλοίου ανάλογα για να επιτευχθεί μεγαλύτερη εξοικονόμηση καυσίμου. Τα LED φώτα που υπάρχουν στο Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 30 από 78

31 Silver Spirit μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας. Η γραμμή κρουαζιέρας δωρίζει αχρείαστα κρεβάτια, έπιπλα και λευκά είδη σε φιλανθρωπίες. Ευαισθητοποίηση Πληρώματος: Τα μέλη του πληρώματος είναι ειδικά εκπαιδευμένα και υπεύθυνα για τη διαλογή, επεξεργασία, αποθήκευση, ανακύκλωση και διάθεση των αποβλήτων. Οι υπεύθυνοι καθαριότητας χρησιμοποιούν φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα καθαρισμού σε όλα τα πλοία. Ειδικά Έργα/Βραβεία: Η Silversea χρησιμοποιεί το πιο σύγχρονο diesel-ηλεκτρικό σύστημα πρόωσης στο Silver Spirit που επιτρέπει ένα μεγάλο μέρος της ισχύος του κινητήρα να αποκοπεί όταν η απαίτηση ισχύος είναι μικρότερη, μειώνοντας την κατανάλωση καυσίμου και τις εκπομπές στον αέρα. Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης επιβατών: Μια σειρά από εκδρομές εστιάζει στην εκπαίδευση των επιβατών σχετικά με τα αυτόχθονα είδη σε καταφύγια άγριας ζωής, όπως το Καταφύγιο Ελεφάντων στο Mwaluganje της Κένυα και ένα Καταφύγιο Λεμούριων στη Μαδαγασκάρη. Οι επισκέπτες ενθαρρύνονται να επαναχρησιμοποιούν κλινοσκεπάσματα και πετσέτες, να κρατούν τις πόρτες της βεράντας κλειστές για την εξοικονόμηση ενέργειας και να κάνουν ανακύκλωση στους κάδους με σήμανση στα ανοικτά καταστρώματα. Πηγή: ( ) Green Cruising Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 31 από 78

32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ Το νερό είναι ένας πολύτιμος πόρος που επηρεάζεται αρνητικά από τα λιμάνια και τη ναυτιλία γενικά κατά πολλούς τρόπους. Εκτός από τη λήψη μέτρων για τη μείωση της κατανάλωσης του νερού στους λιμένες, οι λιμενικές αρχές θα πρέπει επίσης να συμμορφώνονται και με τους κανονισμούς που διέπουν τις επιπτώσεις από τα πλοία και τις λιμενικές δραστηριότητες στα ύδατα εντός του λιμένα. Επί του παρόντος, οι ναυτιλιακές δραστηριότητες ευθύνονται για το ένα πέμπτο περίπου των παγκόσμιων απορρίψεων αποβλήτων και καταλοίπων στη θάλασσα ( 3 EMSA 2013). Κανονισμός Σε διεθνές επίπεδο, η κύρια πράξη για τη ρύθμιση των απορρίψεων από πλοία δια θαλάσσης είναι το Παράρτημα IV της Σύμβασης 4 MARPOL 1973/8. Σε γενικές γραμμές, οι κανονισμοί στο πλαίσιο του παραρτήματος IV αφορούν την απόρριψη των υγρών αποβλήτων σε συγκεκριμένη απόσταση από την ξηρά. Θεωρείται δεδομένο, για παράδειγμα, ότι τα μεγάλα βάθη των ωκεανών μπορούν να αφομοιώσουν και να εξαλείψουν τις συνέπειες των επεξεργασμένων λυμάτων μέσω των φυσικών βακτηριακών διεργασιών. Πολλά μέτρα μπορούν να ληφθούν από τις κυβερνήσεις και τις λιμενικές αρχές, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ναυτιλιακές πρακτικές ελαχιστοποιούν τις αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα του νερού. Οι περιορισμοί στην απόρριψη λειτουργούν με δύο κύριους τρόπους: ρυθμίζοντας το πού μπορεί και πού δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, και περιορίζοντας το πόσο μπορεί να απορριφθεί. Τριάντα πολιτείες περίπου στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δημιουργήσει τέτοιες ζώνες μη-απόρριψης ( 5 NDZs). Τρεις διαφορετικές Οδηγίες περί προστασίας χρησιμοποιούνται: η προστασία των υδάτινων οικοτόπων όπου υπάρχουν διαθέσιμες εγκαταστάσεις απάντλησης, η προστασία των ειδικών υδάτινων οικοτόπων ή ειδών, και η προστασία των περιοχών πρόσληψης πόσιμου νερού για την προστασία της 3 European Maritime Safety Agency: Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια στη Θάλασσα 4 MARPOL: Marine Pollution 5 No-Discharge Zones Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 32 από 78

33 ανθρώπινης υγείας. Τον Μάρτιο του 2012, δημιουργήθηκε η μεγαλύτερη NDZ (ζώνη μη-απόρριψης) στις ΗΠΑ: η NDZ των Θαλάσσιων Υδάτων της Καλιφόρνιας, που καλύπτει πάνω από χλμ. ακτογραμμής. Όταν θα λειτουργήσει όπως πρέπει, η NDZ της Καλιφόρνια θα πρέπει να μειώσει την ετήσια απόρριψη που ξεπερνά τα 76 εκατομμύρια λίτρα λυμάτων από φορτηγά και κρουαζιερόπλοια που καταπλέουν στους λιμένες της Καλιφόρνια σύμφωνα με τα δεδομένα της σημερινής κατάστασης. Αυτό αναμένεται να δημιουργήσει σημαντικά θετικά αποτελέσματα για την παράκτια βιοποικιλότητα, εκτός βέβαια από τη δημόσια υγεία και την υδατοκαλλιέργεια. Τα ρυθμιστικά όρια για τις ποσότητες και τα είδη των ρύπων που μπορούν να απορριφθούν συχνά χορηγούνται μέσω αδειών και πράξεων αδειοδότησης. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, τα εμπορικά πλοία και κρουαζιερόπλοια δικαιούνται την Γενική Άδεια Σκάφους 6 (VGP), που καταρτίστηκε από την EPA 7 το Η VGP θέτει γενικά όρια που καλύπτουν 26 είδη απορρίψεων από σαπουνόνερα (graywater) μέχρι νερά σεντίνας πλοίου (bilgewater), διάφορα είδη αποβλήτων, από λιπαντέλαια, πετρέλαια, υγρά καυσαέρια, και ούτω καθεξής. Η άδεια περιλαμβάνει τις λειτουργικές απαιτήσεις και μια σειρά από πρακτικές βέλτιστης διαχείρισης. Για παράδειγμα, η Άδεια συνιστά στους φορείς εκμετάλλευσης πλοίων να χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια από την ξηρά, όπου αυτό είναι δυνατόν, ως μέσο για τη μείωση του ποσού της απόρριψης θαλασσινού νερού ψύξης που παράγεται ως υποπροϊόν των θερμοβόρων μηχανισμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του πλοίου. Ο Κανονισμός περί υφαλοχρωματισμών (μοράβιες ή φαρμάκια για τα ύφαλα πλοίων) αποτελεί ακόμα ένα σημαντικό ρυθμιστικό μέτρο για τη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων στις θαλάσσιες περιοχές που επηρεάζονται από τη ναυτιλία και τα λιμάνια. Η λέξη (αντιρρυπαντικό) υφαλόχρωμα περιγράφει τα συστήματα και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση ή την πρόληψη της συσσώρευσης οργανικών ή ανόργανων επικαθήσεων επάνω στον εξοπλισμό που βρίσκεται εντός της θάλασσας. Οι αντιρρυπαντικές επεξεργασίες αποτελούν σημαντικό μέτρο μείωσης του κόστους στον τομέα της ναυτιλίας: η συσσώρευση των οργανισμών, όπως τα μαλάκια και τα φύκια στην κάτω πλευρά του κήτους, μπορεί να αυξήσει την τριβή, εμποδίζοντας την ομαλή ολίσθηση μέσα στη θάλασσα, 6 VGP-Vessel General Permit 7 EPA-Environmental protection Agency-Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 33 από 78

34 επιβραδύνοντας το πλοίο, κι έτσι να αυξηθούν οι απαιτήσεις σε καύσιμα. Ωστόσο, τα επιβλαβή συστατικά που χρησιμοποιούνται για να σκοτώνουν τους βιορυπαντικούς οργανισμούς - όπως το αρσενικό, και διάφορες άλλες μεταλλικές ενώσεις που περιλαμβάνονται στις βαφές - τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 βρέθηκε ότι έχουν σοβαρές υπολειμματικές επιπτώσεις στο υδάτινο περιβάλλον στο οποίο πρόκειται να εισαχθούν, και μπορούν ακόμη να εισέλθουν και στην τροφική αλυσίδα. Σε διεθνές επίπεδο, η 8 Διεθνής Σύμβαση για τον Έλεγχο των Επιβλαβών Συστημάτων Υφαλοχρωματισμού στα Πλοία - η οποία εγκρίθηκε το 2001 και τέθηκε σε ισχύ το απαγορεύει τη χρήση ορισμένων επιβλαβών ενώσεων που χρησιμοποιούνται στα αντιρρυπαντικά συστήματα των υφαλοχρωματισμών, και θέσπισε ένα μηχανισμό για τη διασφάλιση ότι τα μελλοντικά συστήματα υφαλοχρωματισμού δεν θα περιλαμβάνουν επιβλαβείς ουσίες. Υπάρχουν επίσης διάφορα εθνικά πλαίσια. Εγκαταστάσεις υποδοχής λυμάτων Οι λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο για τη μείωση των απορρίψεων των πλοίων στη θάλασσα. Αρκετοί κανονισμοί στο πλαίσιο του MARPOL 1973/78 περιέχουν απαιτήσεις σχετικά με τις εγκαταστάσεις υποδοχής. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδική οδηγία με επίκεντρο τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής αποβλήτων εγκρίθηκε το 2000 (2000/59/ΕΚ). Ο κύριος στόχος της οδηγίας ήταν να μειωθούν οι παράνομες απορρίψεις εντός του λιμένα μέσω της προώθησης της καλύτερης διαθεσιμότητας των λιμενικών υπηρεσιών υποδοχής αποβλήτων. Περιλαμβάνει διάφορες απαιτήσεις για τα κράτη-μέλη, περιλαμβάνοντας τη διαμόρφωση και εφαρμογή ενός προγράμματος υποδοχής και διακίνησης αποβλήτων (σε συνεννόηση με τους ενδιαφερόμενους φορείς), και υποχρεωτικής παράδοσης των αποβλήτων για κάθε πλοίο που δεν διαθέτει επαρκή ικανότητα αποθήκευσης αποβλήτων για το ταξίδι του έως τον επόμενο προγραμματισμένο λιμένα. Η Οδηγία εισάγει επίσης υποχρεωτική έμμεση χρηματοδότηση των συστημάτων διάθεσης αποβλήτων, σύμφωνα με την οποία οι πλοιοκτήτες θα πρέπει να πληρώνουν για τη διάθεση των αποβλήτων ως μέρος των λιμενικών τελών, ανεξάρτητα από το αν θα γίνει ή όχι διάθεση αποβλήτων. Το μέτρο αυτό αποτελεί 8 International Convention on the Control of Harmful Anti-Fouling Systems on Ships Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 34 από 78

35 αντικίνητρο για την απόρριψη αποβλήτων στη θάλασσα πριν από την άφιξη στο λιμάνι. Με όλο και πιο αυστηρούς κανονισμούς σχετικά με την απόρριψη από τα πλοία σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, η ανάπτυξη των κατάλληλων εγκαταστάσεων υποδοχής μπορεί επομένως να αποτελέσει το βασικό στοιχείο για την αύξηση της ελκυστικότητας του λιμένα για τους ναυλωτές και τη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών του γύρω χώρου. Μερικά λιμάνια έχουν συνεργαστεί με τις τοπικές αρχές, προκειμένου να χειριστούν λύματα από τα πλοία. Στα λιμάνια Trelleborg στη Σουηδία και Kalundborg στη Δανία, για παράδειγμα, το μαύρο νερό (blackwater 9 ) και το γκρι νερό (greywater 10 ) αντλείται απευθείας από τα αγκυροβόλια προς τη δημοτική μονάδα επεξεργασίας λυμάτων. Στο λιμάνι Kapellskär στη Σουηδία, το ίδιο το λιμάνι κατασκεύασε μονάδα επεξεργασίας λυμάτων που πωλήθηκε στη συνέχεια στην πόλη. Σε μεγαλύτερα λιμάνια, όπως το λιμάνι του Ρότερνταμ, απαιτούνται πιο πολύπλοκα συστήματα. Με πάνω από είκοσι φορείς παροχής υπηρεσιών διάθεσης λυμάτων που λειτουργούν εντός του λιμένα του Ρότερνταμ, η αρχή έχει τοποθετήσει μηχανισμούς ανταλλαγής πληροφοριών και ενεργεί ως διεπαφή ανάμεσα στους πράκτορες των πλοίων και τους συλλέκτες αποβλήτων. Λύματα, ιλύς και πετρελαιοκηλίδες Εκτός από τις απορρίψεις λυμάτων από πλοία, τα λιμάνια θα πρέπει επίσης να αναπτύξουν στρατηγικές για να αντιμετωπίσουν μια σειρά από πιθανές επιπτώσεις της ποιότητας του νερού που προκύπτουν από τις δικές τους δραστηριότητες και τη φυσική τους διάταξη. Η διαδικασία εφοδιασμού των πλοίων με καύσιμα δημιουργεί συχνά μια σειρά από κινδύνους ρύπων, οι οποίοι, όχι λίγες φορές, είναι πετρελαιοκηλίδες. Μια σειρά από σημαντικά μέτρα μπορεί να ληφθεί στα λιμάνια ανεφοδιασμού καυσίμων για να εξασφαλιστεί ότι ο κίνδυνος των διαρροών πετρελαίου θα μειωθεί δραστικά. Το λιμάνι του Gothenburg, μέσα από το οποίο διέρχεται περίπου το ήμισυ των εισαγωγών πετρελαίου της Σουηδίας, έχει αναλάβει μια σειρά από μέτρα για να 9 Με ανθρώπινα απόβλητα 10 Με απόβλητα πλύσεων Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 35 από 78

36 εξασφαλίσει ότι τα αέρια και τα έλαια δεν θα εκχέονται αθέλητα στο περιβάλλον κατά τη διάρκεια του ανεφοδιασμού καυσίμων. Στο πλαίσιο της μελέτης-έργου, 'Πράσινος Ανεφοδιασμός' (Green Bunkering), που διεξήγαγε, το λιμάνι του Γκέτεμποργκ θέσπισε ένα αυστηρό σύνολο κανόνων το 1999, που περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, οι οποίες απαιτούν την εγκατάσταση ηλεκτρονικών συναγερμών υπερχείλισης, με ετοιμότητα μετακίνησης τουλάχιστον 50 μέτρων από πετρελαιοφράγματα με απορροφητικό υλικό, και ενδελεχή επιθεώρηση όλων των φορτηγίδων πλοίων, από το Λιμεναρχείο, μεταξύ άλλων ενεργειών. Το λιμάνι έχει επίσης δώσει εντολές να παραληφθεί εξοπλισμός πρόληψης διαρροών στις εγκαταστάσεις καυσίμων και ότι όλοι οι χειριστές ανεφοδιασμού πλοίων θα πρέπει να παρακολουθήσουν ειδικά προγράμματα κατάρτισης για να εκπαιδευτούν στις τεχνικές του ασφαλούς ανεφοδιασμού καυσίμων. Το Γκέτεμποργκ παρουσίασε ισχυρά επιχειρήματα για την επέκταση των πράσινων πρακτικών ανεφοδιασμού καυσίμων και στην υπόλοιπη Σουηδία, υποστηρίζοντας το 2011 νομοσχέδιο που απαιτεί τακτικό έλεγχο της πίεσης των συστημάτων ανεφοδιασμού καυσίμων στις Σουηδικές φορτηγίδες προκειμένου να αποφευχθούν διαρροές και πετρελαιοκηλίδες. Τα όμβρια ύδατα αποτελούν άλλον έναν παράγοντα κινδύνου για την ποιότητα των υδάτων εντός των λιμένων που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η απορροή από τα όμβρια ύδατα μπορεί να μεταφέρει πολλούς ρύπους μέσα στον κόλπο, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων πετρελαίου από οχήματα, σκουπίδια, οικοδομικά υλικά, άμμο και άλλα ιζήματα, βαρέα μέταλλα, λύματα από ζώα, λιπάσματα και φυτοφάρμακα, καθώς και διάφορες άλλες ουσίες και υλικά του αστικού συστήματος. Στο πλαίσιο του Εθνικού Συστήματος Εξάλειψης Απόρριψης Ρύπων 11, τα περισσότερα λιμάνια των ΗΠΑ απαιτούν Επίσημα Προγράμματα Μετρίασης Αστικών Ομβρίων 12, υποδεικνύοντας μια σειρά από μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της απορροής ομβρίων. Το σχέδιο SUSMP του λιμένα του Σαν Ντιέγκο, για παράδειγμα, ενσωματώνει διάφορες εφαρμογές σχεδίασης σε κάθε νέο έργο εμπορικής και βιομηχανικής ανάπτυξης το οποίο θα καταλαμβάνει εμβαδό μεγαλύτερο από ένα στρέμμα στην αποβάθρα και στις περιοχές συντήρησης του λιμανιού. Οι απαιτήσεις σύμφωνα με το σχέδιο SUSMP περιλαμβάνουν τη χρήση διαπερατών επιφανειών (αποστραγγιστικά πεζοδρόμια και επιφανειακές κατασκευές), 11 NPDES-National Pollutant Discharge Elimination System 12 SUSMPs-Standard Urban Stormwater Mitigation Plans Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 36 από 78

37 καθώς και το σχεδιασμό κλίσεων και διαβαθμίσεων του εδάφους για να εξασφαλίζουν την αποχέτευση ή τη συγκράτηση σε καθορισμένες ζώνες. Τα ζητήματα που προκύπτουν σχετικά με τη διαχείριση των υδάτων μπορεί να είναι ιδιαίτερα πιεστικά στα λιμάνια ξηρού χύδην φορτίου, τα οποία απαιτούν τακτικό καθαρισμό. Στο λιμάνι της Nantes-Saint-Nazaire, μια εκτεταμένη μονάδα επεξεργασίας λυμάτων έχει κατασκευαστεί για να αντιμετωπίσει την απορροή από τις αποβάθρες ξηρού χύδην φορτίου. Το νερό κοσκινίζεται πρώτα πριν υποστεί χημική επεξεργασία, σε μια διαδικασία που μειώνει σημαντικά τους ρύπους στο νερό της απορροής. Το εργοστάσιο είχε συγχρηματοδοτηθεί μαζί με την περιφερειακή αρχή υπεύθυνη των υδάτων. Βιοποικιλότητα και βιοασφάλεια Χωρίς να υπάρχουν κατάλληλοι μηχανισμοί μετριασμού, οι δραστηριότητες από τη ναυτιλία και τα λιμάνια μπορούν να έχουν καταστροφικές συνέπειες για τη βιοποικιλότητα και ακόμη και τη βιοασφάλεια των περιοχών στις οποίες οι δραστηριότητες πραγματοποιούνται. Ενώ υπάρχει συναίνεση σχετικά με τις δυσμενείς επιπτώσεις, οι λύσεις σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, εξακολουθούν να αποδεικνύονται ανέφικτες. Οι λιμένες θα πρέπει να είναι οι ηγετικοί φορείς στις προσπάθειες για τη διασφάλιση ότι η ανάπτυξη δεν θα αποβεί καταστροφική εις βάρος της βιοποικιλότητας και της βιοασφάλειας. Οι κύριες νομοθετικές πράξεις, που παρουσιάζονται πιο κάτω, αναφέρονται στον πίνακα 40. Διαχείριση του υδάτινου έρματος Το έρμα από νερό είναι ένα ουσιαστικό στοιχείο της ναυσιπλοΐας: το θαλασσινό νερό αντλείται μέσα στο πλοίο για να βοηθήσει στη μείωση των καταπονήσεων του κύτους, αντικαθιστά το βάρος που χάνεται μέσω της κατανάλωσης καυσίμου και νερού, ενώ στο ταξίδι, βελτιστοποιεί την ευελιξία του σκάφους και βελτιώνει την πρόωση. Ωστόσο, οι πρακτικές της λήψης και της αποστράγγισης του υδάτινου έρματος μπορεί να έχει εκτεταμένες συνέπειες, επειδή το νερό που μεταφέρεται με τον τρόπο αυτό περιέχει μια σειρά από μικρόβια, μικρά ασπόνδυλα, προνύμφες, και Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 37 από 78

38 βακτήρια που αποτελούν τα υδρόβια χωροκατακτητικά είδη ( 13 AIS). Ενώ είναι σχετικά αβλαβή για το οικοσύστημα καταγωγής τους, αυτά τα AIS μπορούν να αποδειχτούν καταστροφικά στο οικολογικό σύστημα στο οποίο εισάγονται. Μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή βλάβη στην βιοποικιλότητα μέσω της απώλειας του φυσικού περιβάλλοντος και της μαζικής θανάτωσης των ειδών, να προκαλέσουν ζημιές σε εθνικές οικονομίες μέσω της βιο-ρύπανσης και των δυσμενών επιπτώσεων στην παράκτια υδατοκαλλιέργεια, και ακόμη να θέσουν σε κίνδυνο και την ανθρώπινη υγεία. Στα γνωστά παραδείγματα επιδρομών διαφόρων ειδών λόγω απόρριψης έρματος περιλαμβάνονται: η επιδημία χολέρας του Περού το 1991, η οποία πιστεύεται ότι είχε εισαχθεί σε τρία ξεχωριστά λιμάνια μέσω υδάτινου έρματος από το Μπαγκλαντές, και εξαπλώθηκε σε όλη τη Νότια Αμερική, σκοτώνοντας περισσότερα από δέκα χιλιάδες άτομα μέχρι το 1994, η εισαγωγή του μυδιού ζέβρα στην Ιρλανδία, τη Βαλτική Θάλασσα και το ανατολικό ήμισυ των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία εκτιμάται ότι είχε προκαλέσει ζημιές από 750 εκατομμύρια δολάρια μέχρι 1 δισ. δολάρια μεταξύ 1989 και 2000 μόνο στις ΗΠΑ, κυρίως μέσω της ρύπανσης των υποδομών (έμφραξη σε σωληνώσεις εισαγωγής, υδατοφράκτες και αρδευτικά κανάλια), και η παγκόσμια εξάπλωση των τοξικών φυκιών, τα οποία μπορούν να σκοτώσουν πληθυσμούς ωκεάνιας ζωής σε τεράστιες κλίμακες με την ελάττωση του οξυγόνου λόγω της 'έξαρσης των φυκών', και να μολύνουν εκτρεφόμενα οστρακοειδή τα οποία έτσι προκαλούν ασθένειες και θάνατο, όταν φαγωθούν (παραλυτική δηλητηρίαση οστρακοειδών) (Globallast 2004). Επομένως τα μέτρα για την καλύτερη διαχείριση του υδάτινου έρματος είναι ζωτικής σημασίας στην προσπάθεια για τη μείωση της αρνητικής βιοποικιλότητας, τις επιδράσεις στην υγεία και τις οικονομικές επιπτώσεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη της παγκόσμιας ναυτιλίας. Σε διεθνές επίπεδο, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας 14 προβλέπει ότι τα Κράτη θα εργάζονται "για την πρόληψη, τη μείωση και τον έλεγχο της ρύπανσης του θαλασσίου περιβάλλοντος η οποία προκαλείται από τις ανθρώπινες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της εκούσιας ή ακούσιας εισαγωγής επιβλαβών ή ξένων ειδών σε ένα συγκεκριμένο μέρος του θαλάσσιου 13 Aquatic Invasive Species 14 UN Convention on the Law of the Sea Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 38 από 78

39 περιβάλλοντος." Οι πρώτες ειδικές κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση του προβλήματος των υδρόβιων χωροκατακτητικών ειδών εισήχθησαν το 1991 από την MEPC, αναγνωρίστηκαν κατά τη διάσκεψη UNCED στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1992, και τελικά εγκρίθηκαν από τη συνέλευση του 15 ΙΜΟ, τον Νοέμβριο του Τελικώς ελήφθησαν μέτρα προς τον υποχρεωτικό έλεγχο του έρματος με την υπογραφή της Διεθνούς Σύμβασης για τον Έλεγχο και τη Διαχείριση του Υδάτινου Έρματος και των Ιζημάτων των Πλοίων 16 (Σύμβαση BWM), το Από τον Ιούνιο του 2013, η σύμβαση αυτή δεν ήταν ακόμη σε ισχύ, διότι οι 37 δεσμευμένοι συνυπογράφοντες υπολείπονταν του ορίου επικύρωσης της τάξης του 35% της παγκόσμιας χωρητικότητας (tonnage) της εμπορικής ναυτιλίας. Με εξαίρεση τις Νήσους Marshall, τη Λιβερία, τη Νορβηγία και τη Γαλλία, πολλά από τα σημαντικά σε δυναμικό σημαίας κράτη, όπως η Ινδία, η Ιαπωνία, η Κίνα και ο Παναμάς, δεν έχουν προχωρήσει σε επικύρωση. Η απροθυμία φαίνεται να προέρχεται από τις ανησυχίες σχετικά με τις τεχνικές προκλήσεις που εμπλέκονται με τη συμμόρφωση (IHS 2013). Τα λιμάνια των κρατών που έχουν ήδη επικυρώσει τη σύμβαση BWM απαιτούν από τις ναυτιλιακές εταιρίες να αναλάβουν τουλάχιστον τρία είδη μέτρων προκειμένου να επιτευχθεί η συμμόρφωση. Πρώτον, σύμφωνα με τον κανονισμό D-1 της BWM 2004, τα σκάφη πρέπει να εκτελέσουν τη λεγόμενη 'ανταλλαγή' υδάτινου έρματος. Αυτό περιλαμβάνει την αντικατάσταση του νερού που λαμβάνεται κατά την έναρξη του ταξιδιού στο λιμάνι ή σε παράκτια περιοχή με νερό από τον ωκεανό στα ανοιχτά. Εκτός του ότι το νερό του ωκεανού από τα ανοιχτά περιέχει γενικά λιγότερους οργανισμούς, και αυτοί ακόμα που περιέχει είναι λιγότερο πιθανό να επιβιώσουν στο παράκτιο περιβάλλον του κράτους που εμπίπτει στον κανονισμό. Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και κράτη που δεν έχουν συνυπογράψει τη σύμβαση, όπως η Νέα Ζηλανδία, έχουν εδώ και καιρό απαιτήσει υποχρεωτικά μέτρα ανταλλαγής. Το Εισαγωγικό Πρότυπο Υγείας για τα Υδάτινα Έρματα Πλοίων από Όλες τις Χώρες 17, της Νέας Ζηλανδίας που θεσπίστηκε το 1998, απαιτεί όλα τα ύδατα που παραλαμβάνονται στο λιμένα της αλλοδαπής να απορρίπτονται και να αντικαθιστώνται στα ανοιχτά του ωκεανού πριν από την άφιξη στα ύδατα της Νέας Ζηλανδίας. 15 Διεθνής Οργανισμός Ναυσιπλοΐας (International Maritime Organization 16 Convention for the Control and Management of Ships' Ballast Water and Sediments 17 Import Health Standard for Ships' Ballast Water from All Countries Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 39 από 78

40 Δεύτερον, ο κανονισμός D-2 της σύμβασης BWM του 2004 προβλέπει ότι το υδάτινο έρμα θα πρέπει να υφίσταται επεξεργασία έτσι ώστε να απομακρύνονται ή να εξουδετερώνονται τα χωροκατακτητικά είδη. Προκειμένου να υπάρξει συμμόρφωση, οι πλοιοκτήτες θα πρέπει να εφαρμόσουν συστήματα στα οποία έχει χορηγηθεί έγκριση. Για τις τεχνικές που χρησιμοποιούν χημική επεξεργασία, οι δραστικές ουσίες πρέπει να λάβουν προ-έγκριση, πριν από τη λήψη 'έγκριση τύπου'. Τα περισσότερα κράτη χρησιμοποιούν ανεξάρτητους νηογνώμονες που εκδίδουν την έγκριση τύπου, η οποία ελέγχεται από τον ΙΜΟ. Από τα μέσα του 2013, περίπου 29 συστήματα είχαν λάβει έγκριση τύπου. Τα εγκεκριμένα συστήματα χρησιμοποιούν ένα συνδυασμό από τρία κύρια είδη τεχνολογίας επεξεργασίας (IHS 2013): μηχανική (που περιλαμβάνει διήθηση και κυκλωνικό διαχωρισμό), χημική επεξεργασία και βιοκτόνα (χλωρίωση, υπολειμματικός έλεγχος, προηγμένη οξείδωση, κλπ.), και φυσική απολύμανση (υπεριώδες, θερμότητα, σπηλαίωση, ηλεκτρόλυση, οζονισμός, κ.λπ.). Ένα από τα πρώτα συστήματα επεξεργασίας, για παράδειγμα, σχεδιάστηκε από τη σουηδική εταιρεία Alfa Laval, και χρησιμοποιεί ένα συνδυασμό επεξεργασίας UV και διήθησης κατά τη διάρκεια τόσο του ερματισμού όσο και του αφερματισμού με σκοπό να αφαιρεί τους οργανισμούς. Στα υφιστάμενα εμπόδια για την εφαρμογή των συστημάτων επεξεργασίας περιλαμβάνονται: το κόστος (το οποίο καταρρίπτεται λόγω της αύξησης του ανταγωνισμού, καθώς χορηγούνται εγκρίσεις), το αποτύπωμα του συστήματος επί του πλοίου (περιλαμβάνοντας τις απαιτήσεις χώρου αλλά και ενέργειας), και ο κίνδυνος έκρηξης (IHS 2013). Τρίτον, υπάρχουν μέτρα που σχετίζονται με την παραγωγή πληροφοριών σχετικά με το νερό έρματος και τον προγραμματισμό του BWM. Ο Καναδάς, για παράδειγμα, δημοσίευσε τις μη δεσμευτικές "Καναδικές Οδηγίες Διαχείρισης των Υδάτων Έρματος" 18 ήδη από το 2000, και τις μετέτρεψε σε δεσμευτικούς Κανονισμούς για το Όλα τα πλοία πρέπει να υποβάλλουν σχέδια BWM για έλεγχο από την εθνική Διοίκηση, αν και μόνο τα καναδικά σκάφη υπόκεινται σε διαδικασίες έγκρισης. Ο πλοίαρχος κάθε πλοίου με προορισμό τους λιμένες του Καναδά πρέπει να παράσχει μια 'φόρμα αναφοράς υδάτινου έρματος' προς τον Υπουργό Μεταφορών πριν από την είσοδο στα ύδατα του Καναδά, αναφέροντας λεπτομερώς κατά πόσον μεταφέρεται ή όχι νερό έρματος, τη διαμόρφωση του σχεδίου BWM του σκάφους (περιλαμβανομένης και της πιστοποίησης από 18 Canadian Ballast Water Management Guidelines Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 40 από 78

41 νηογνώμονα ή τη διοίκηση (του κράτους) της σημαίας), εάν οι διαδικασίες του BWM έχουν πραγματοποιηθεί, καθώς και διάφορα άλλα στοιχεία και πληροφορίες. Τα μη συμμορφούμενα σκάφη υπόκεινται σε έλεγχο και κράτηση. Προστασία και διατήρηση Εκτός από την επιβολή της συμμόρφωσης με τα πρωτόκολλα διαχείρισης υδάτινου έρματος, οι αρχές μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν αντισταθμιστικά μέτρα για τον περιορισμό των αυξημένων εκπομπών που σχετίζονται με την ανάπτυξη των λιμενικών έργων. Μερικές φορές αυτό περιλαμβάνει απλά μια αλλαγή στα πλαίσια χρήσης γης, που ορίζει ότι ένα ορισμένο ποσοστό οικιστικά ανεπτυγμένης γης πρέπει να περιλαμβάνει χώρους πρασίνου. Αυτή είναι μια πολιτική η οποία χρησιμοποιείται στο λιμάνι του Brisbane, όπου όλες οι νέες οικοδομικές αναπτύξεις πρέπει να διαθέτουν τουλάχιστον το 5% της νέας χερσαίας Λιμενικής γης σε περιοχές πρασίνου, και όπου το 9% του τρέχοντος σχεδίου χρήσης γης καταλαμβάνεται από χώρους πρασίνου, συμπεριλαμβανομένων 150 εκτάριων υγροτόπων. Ομοίως, το λιμάνι του Durban έχει δηλώσει περίπου 20 εκτάρια του εμβαδού του λιμανιού του, που περιλαμβάνει κυρίως ευαίσθητους βάλτους μαγκρόβιας, μια περιοχή φυσικής κληρονομιάς. Τέτοια μέτρα μπορεί να αυξήσουν την οπτική έλξη των εν λόγω λιμένων, αλλά και να συμβάλλουν στον περιορισμό των συχνά εξαιρετικά καταστροφικών συνεπειών των λιμένων στην τοπική βιοποικιλότητα. Ολοκληρωμένη παράκτια ή ποτάμια διαχείριση Δεδομένου ότι οι λιμένες βρίσκονται στα άκρα των υδάτινων μαζών, η δραστηριότητά τους πολύ συχνά υπόκειται στο ρυθμιστικό πλαίσιο που έχει συσταθεί για να διέπει τις παράκτιες ή παραποτάμιες περιοχές στην αντίστοιχη δικαιοδοσία τους. Τα ολοκληρωμένα παράκτια ή ποτάμια πλαίσια διαχείρισης, με αυξανόμενο ρυθμό περιλαμβάνουν τους παράγοντες των λιμένων στις πολιτικές τους γύρω από τη βιοποικιλότητα. Από τα μέσα τουλάχιστον της δεκαετίας του 1990, οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής έχουν εργαστεί προς τις 'ολοκληρωμένες' προσεγγίσεις για τη διαχείριση των παράκτιων ή ποτάμιων περιβαλλόντων. Και οι δύο αυτές οι προσεγγίσεις εμπίπτουν στην έννοια της ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδάτινων πόρων Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 41 από 78

42 (IWRM 19 ). Παρά το γεγονός ότι οι ανθρώπινες κοινωνίες έχουν εύλογα διαχειριστεί τους υδάτινους πόρους τους κατά ένα 'ολοκληρωμένο' τρόπο για χιλιετίες, το IWRM για πρώτη φορά διαδόθηκε ως έννοια πολιτικής σε διεθνές επίπεδο κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Ύδωρ στο Mar del Plata, Αργεντινή, το 1977 (Rahaman & Varis 2005). Ο όρος ορίστηκε το 2002 από την "Παγκόσμια Σύμπραξη για το Ύδωρ" ως μια διαδικασία, η οποία προωθεί την συντονισμένη ανάπτυξη και διαχείριση του νερού, της γης και των σχετικών πόρων, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η επακόλουθη οικονομική και κοινωνική ευημερία με δίκαιο τρόπο χωρίς να διακυβεύεται η βιωσιμότητα των ζωτικών οικοσυστημάτων". Η ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών και η ολοκληρωμένη διαχείριση των λεκανών απορροής των ποταμών συνεχίζουν σε αυτό το ίδιο πνεύμα, αν και κάθε μία δίνει έμφαση σε ελαφρώς διαφορετικές πτυχές που επηρεάζουν τις λιμενικές διεργασίες με διαφορετικούς τρόπους. Πράγματι, ενώ και οι δυο εστιάζουν στην προστασία του νερού ως φυσικού πόρου, η πρώτη εστιάζει περισσότερο στο θαλάσσιο περιβάλλον στο σύνολό του, ενώ η δεύτερη δίνει έμφαση στο νερό ως αναλώσιμου πόρου που χρησιμοποιείται από τους ανθρώπους, τη βιομηχανία και τη γεωργία. Κατ' αρχάς εξετάζοντας την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών (ICM), η Μικτή Ομάδα Εμπειρογνωμόνων περί Επιστημονικών Πτυχών της Προστασίας του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (GESAMP 20 ), το 1996 έδωσε έναν ορισμό ο οποίος, εξυπηρετώντας όλες τις προθέσεις και τους σκοπούς, έχει γίνει ο παραδειγματικός: "Η ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών είναι μια διαδικασία που ενώνει την κυβέρνηση και την κοινότητα, την επιστήμη και τη διαχείριση, τα τομεακά και τα δημόσια συμφέροντα στην προετοιμασία και την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την προστασία και ανάπτυξη των παράκτιων οικοσυστημάτων και πόρων". Η ολοκλήρωση έτσι, εννοείται εδώ, όχι μόνο σε σχέση με την ολιστική προσέγγιση που υιοθετείται κατά τη διαχείριση των υδάτινων πόρων (συμπεριλαμβανομένης της παράκτιας χλωρίδας και πανίδας, καθώς και των κοινωνικών συστημάτων και οικονομικών παραγόντων), αλλά αναφέρεται επίσης και στο εύρος των παραγόντων που εμπλέκονται. Επομένως το ICM είναι διατομεακό και διεπιστημονικό. 19 Integrated Water Resources Management 20 Group of Experts on the Scientific Aspects of Marine Environmental Protection) Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 42 από 78

43 Ο βαθμός στον οποίο ένα συγκεκριμένο λιμάνι θα επηρεαστεί από τους κανόνες του ICM εξαρτάται από την αυστηρότητα του εθνικού κανονιστικού πλαισίου. Σε μια χώρα όπως η Νέα Ζηλανδία, για παράδειγμα, το ICM έχει υλοποιηθεί ως μέρος του Νόμου για τη Διαχείριση των Πόρων 21 (RMA) από το Το RMA περιλαμβάνει ένα υποχρεωτικό σύνολο παράκτιων αναπτυξιακών στόχων, που αναφέρονται ως Δήλωση Παράκτιας Πολιτικής Νέας Ζηλανδίας 22, με την οποία όλη η μελλοντική παράκτια ανάπτυξη πρέπει να επιδείξει συμμόρφωση, συμπεριλαμβανομένων των λιμένων. Στην περίπτωση της ολοκληρωμένης διαχείρισης της ποτάμιας λεκάνης απορροής (IRBM), το νερό αντιμετωπίζεται περισσότερο ως πόρος που αποτελεί αντικείμενο αντικρουόμενων προτύπων χρήσης, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας του περιβάλλοντος, των μεταφορών, της βιομηχανίας, της εγχώριας κατανάλωσης και της γεωργίας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το IRBM χρησιμοποιείται συχνά ως εργαλείο διαχείρισης των συγκρούσεων, για να διαιτητεύσει μεταξύ των αμφισβητήσεων σχετικά με τα επίπεδα του νερού κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου, για παράδειγμα. Για τη διαφορά του ICM, το IRBM συχνά χαίρει πολυδικαιοδοσίας. Για τον τομέα των λιμένων, αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα υδάτινα σώματα που λειτουργούν ως διάδρομοι προς τους εσωτερικούς λιμένες. Η λεκάνη απορροής του ποταμού Ρήνου, για παράδειγμα, καλύπτει περίπου km 2 της βορειοδυτικής Ευρώπης, διασχίζοντας 9 διαφορετικές χώρες και χρησιμεύει ως μια σημαντική ναυτική οδός για τη μεταφορά εμπορευμάτων. Ποντοπόρα πλοία μπορούν να πλοηγηθούν μέχρι το Μανχάιμ της Γερμανίας, και φορτηγίδες μέχρι τη Βασιλεία, Ελβετία (Philip et al. 2008). Σε διεθνές επίπεδο, οι αρχές του IRBM τηρούνται κατά μήκος του Ρήνου από τη Διεθνή Επιτροπή για την Προστασία του Ρήνου (International Commission for the Protection of the Rhine-ICPR), που ιδρύθηκε το 1963 από τη Γαλλία, την Ολλανδία, την Ελβετία, το Λουξεμβούργο και τη Γερμανία. Διάφοροι υπουργοί από τα κράτη-μέλη εκπροσωπούνται σε αυτό το όργανο, όπως οι υπουργοί μεταφορών. 21 RMA-Resource Management Act 22 New Zealand Coastal Policy Statement Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 43 από 78

44 Στερεά Απόβλητα Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων στους λιμένες περιλαμβάνει τη συλλογή, μεταφορά, επεξεργασία ή διάθεση, το σχεδιασμό και την παρακολούθηση των αχρείαστων υλικών των υπο-προϊόντων που παράγονται μέσω της λιμενικής δραστηριότητας. Τα στερεά απόβλητα μπορεί να προέρχονται από πολλές πηγές σε ένα λιμάνι, από τις λιμενικές εγκαταστάσεις μέχρι τα σκάφη και την επεξεργασία του ίδιου του φορτίου (π.χ. διυλιστήρια πετρελαίου). Συνήθως, η διαχείριση των αποβλήτων πραγματοποιείται μέσω τριών βασικών στρατηγικών, που εφαρμόζονται σε διάφορες φάσεις του κύκλου ζωής. Πρώτον, υπάρχουν αποτρεπτικά μέτρα που προσπαθούν να μειώσουν το συνολικό ποσό των αποβλήτων που παράγονται εξαρχής. Δεύτερον, υπάρχουν μέτρα αντιμετώπισης που επιδιώκουν την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων που έχουν παραχθεί. Και τρίτον, υπάρχουν τελικά μέτρα που επιδιώκουν τη βελτίωση μέσω της τελικής διάθεσης και της επεξεργασίας των αποβλήτων, τα οποία δεν μπορούν ούτε να ανακυκλωθούν, ούτε να επαναχρησιμοποιηθούν. Εγκαταστάσεις υποδοχής Ακριβώς όπως με τα λύματα, η λήψη και η διαχείριση των στερεών αποβλήτων στους λιμένες είναι συχνά καλύτερο να αναλαμβάνεται σε συντονισμό με τις δημοτικές αρχές ή τους τοπικούς υπεργολάβους. Σε ορισμένους λιμένες, αυτό οδηγεί σε καινοτόμες συνεργασίες που κάνουν χρήση της συγκεκριμένης εξειδίκευσης του λιμανιού. Σε συνεργασία με την Περιφέρεια της Φλάνδρας, για παράδειγμα, το λιμάνι της Αμβέρσας έχει αρχίσει να πειραματίζεται με διάφορους τρόπους για την ανακύκλωση του κέικ φίλτρου (filter cake-πλακούντας διήθησης) που παράγεται μέσα από τη μηχανική αφυδάτωση της εκβάθυνσης του εδάφους. Το έργο Amoras παράγει επομένως καθαρό νερό από τα στερεά παραπροϊόντα της εκβάθυνσης, ενώ το έργο VAMORAS ψάχνει τρόπους για να το επανα-χρησιμοποιήσει, σύμφωνα με την επονομαζόμενη 'από λίκνο σε λίκνο' πολιτική (cradle-to-cradle). Οι πιθανές εφαρμογές των αποστραγγισμένων χωμάτων βυθοκόρησης περιλαμβάνουν τη δημιουργία τούβλων, σκυροδέματος, κόκκων αργίλου και οδικών θεμελίων. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 44 από 78

45 Με μια παρόμοια κίνηση, ο λιμένας του Aalborg στη Δανία έχει χρησιμοποιήσει την εξειδίκευσή του ως λιμάνι οργανικού ξηρού χύδην φορτίου για να ανακυκλώνει τα στερεά υποπροϊόντα των δραστηριοτήτων του. Κάθε χρόνο, περίπου 300 τόνοι οργανικών αποβλήτων παράγονται στο λιμάνι λόγω της διαρροής των χύμα προϊόντων όπως η σόγια, το καλαμπόκι, ο πολτός καρπών και τα σφάγνα (είδος βρύου). Αντί να απορριφθούν, τα οργανικά αυτά υλικά αποστέλλονται σε μια τοπική μονάδα παραγωγής βιοαερίου και χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Θαλάσσια συντρίμμια Τα θαλάσσια συντρίμμια είναι ένα σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα στο οποίο οι λιμενικές αρχές θα μπορούσαν να διαδραματίσουν έναν πιο ενεργό ρόλο, ιδιαίτερα στους αλιευτικούς λιμένες. Τα θαλάσσια συντρίμμια προέρχονται συχνά από την ξηρά, και φθάνουν στον ωκεανό αφού παρασυρθούν από τον αέρα και τη θάλασσα, αλλά παράγονται επίσης από τη ναυτιλία και την αλιεία. Πολλά είδη απειλούνται με εξαφάνιση λόγω των εξουθενωτικών τους επιπτώσεων. Στα λιμάνια του Groningen, οι αρχές φιλοξενούν και υποστηρίζουν το ίδρυμα KIMO, το οποίο διευθύνει ένα πρόγραμμα με την ονομασία 'Αλιεία Απορριμμάτων' (Fishing for Litter). Στο πλαίσιο του προγράμματος, τα αλιευτικά σκάφη είναι εφοδιασμένα με μεγάλους σάκους για τη συλλογή απορριμμάτων που βρίσκουν στη θάλασσα. Οι σάκοι συλλέγονται για διάθεση στο λιμάνι όταν γεμίσουν. Με τη συμμετοχή των βασικών ενδιαφερόμενων μερών, όπως οι αλιείς, οι λιμένες μπορούν να παρέχουν τις βάσεις για μια τέτοια ξεκάθαρη και θετική περιβαλλοντική δράση, και όχι απλώς επιδιώκουν να μετριάσουν τις δικές τους επιπτώσεις. Πηγή: ( ) The Competitiveness of Global Port-Cities: Synthesis Report (μετάφραση) Cities-Synthesis-Report.pdf Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 45 από 78

46 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ο COSTA CROCIERE Η COSTA CROCIERE ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ Η Costa Cruises, ο μεγαλύτερος τουριστικός όμιλος της Ιταλίας και η μεγαλύτερη τουριστική εταιρεία κρουαζιέρας της Ευρώπης, πρωτοπορεί στην ευρωπαϊκή αγορά, όχι μόνο από άποψη αριθμού επισκεπτών, αλλά και λόγω της δέσμευσής της για την προστασία του περιβάλλοντος. Η Costa Cruises όχι μόνο λειτουργεί σε συμμόρφωση με την περιβαλλοντική νομοθεσία και τους κανονισμούς που ισχύουν, αλλά και επισπεύδει την καθιέρωση, σε εθελοντική βάση, των πιθανών λύσεων για τη βελτίωση της προστασίας του περιβάλλοντος. Το σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης που υπάρχει σε όλα τα πλοία της Costa είναι το μόνο στον τομέα της κρουαζιέρας που αναπτύσσεται βάσει του προτύπου UNI EN ISO 14001/2004. Δεδομένου ότι ο στόλος της Costa είναι ο μόνος στόλος κρουαζιέρας με ιταλική σημαία, είναι και ο μόνος που υπόκειται στους συχνά αυστηρότερους νόμους που εφαρμόζονται στα πλοία με ιταλική σημαία, όσον αφορά το περιβάλλον, την ασφάλεια και την κοινωνική ευθύνη. Όπου είναι δυνατόν η Costa Cruises ξεπερνά τη σημερινή νομοθεσία, θέτοντας υψηλότερα πρότυπα και καθιερώνοντας ένα σύστημα που είναι αυστηρότερο ακόμα και από την τοπική, εθνική και διεθνή νομοθεσία και τους κανονισμούς, επισπεύδοντας την εισαγωγή πιθανών λύσεων για τη βελτίωση της προστασίας του περιβάλλοντος. Η δέσμευση αυτή αναγνωρίζεται με το συμβολισμό Green Star που εκδίδεται από την υπηρεσία RINA (το ιταλικό Νηολόγιο). Η εθελοντική αυτή σημειογραφία ξεπερνά τα όρια που επιβάλλονται από τους ισχύοντες διεθνείς κανονισμούς της Marpol και έχει ανατεθεί σε όλα τα πλοία του στόλου της Costa. Επιπλέον, οι πιο πρόσφατης Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 46 από 78

47 κατασκευής ναυαρχίδες, το Costa Fascinosa και το Costa Favolosa, έχουν λάβει το χαρακτηρισμό του "Green Plus" από την RINA, μια μετεξέλιξη της σημειογραφίας του Green Star. Το Green Plus λαμβάνει υπόψη 11 πιθανές πηγές ρύπανσης σε ένα πλοίο (συμπεριλαμβάνοντας τα απόβλητα, τα γκρίζα νερά, τα μαύρα νερά, το λάδι των μηχανημάτων, το CO2, το όζον, τα αέρια του θερμοκηπίου, τα αιωρούμενα σωματίδια, τα οξείδια του θείου, το άζωτο, το υδάτινο έρμα) και θεσπίζει αυστηρές απαιτήσεις προστασίας για κάθε ένα από αυτά. Ένα άλλο παράδειγμα της δέσμευσης της Costa στην προσδοκία εισαγωγής πιθανών λύσεων για την προστασία του περιβάλλοντος αντιπροσωπεύεται από τα τελευταία πλοία που θα ενταχθούν στο στόλο (Costa Fascinosa, Costa Favolosa, Costa Deliziosa και Costa Luminosa), τα οποία είναι μερικά από τα πρώτα στον κόσμο που διαθέτουν το σύστημα "cold ironing" (alternative maritime power 23 ). Αυτό μειώνει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις ακόμη περισσότερο όταν τα πλοία βρίσκονται στο λιμάνι. Τα πλοία της Costa είναι μερικά από τα πιο προηγμένα στον κόσμο, όσον αφορά τόσο το σχεδιασμό όσο και τη διαχείρισή τους, στην προστασία του περιβάλλοντος και την εξοικονόμηση ενέργειας. Αυτές είναι οι κύριες ενέργειες για την προστασία του περιβάλλοντος που εκτελούνται επί του σκάφους: ξεχωριστή συλλογή για το 100% των στερεών αποβλήτων επί του σκάφους, καμία απόρριψη στερεών αποβλήτων στη θάλασσα (τα τρόφιμα υφίστανται κατάλληλη επεξεργασία με ξεχωριστή διαδικασία), καμία απόρριψη ειδικών αποβλήτων στη θάλασσα, ανακύκλωση γυαλιού, αλουμινίου και χαρτιού, το μεγαλύτερο μέρος του νερού που χρησιμοποιείται στα πλοία της Costa παράγεται επί του σκάφους από αφαλατωτές, τα μαύρα και γκρι νερά πάντα απορρίπτονται σε απόσταση μεγαλύτερη από 12 μίλια από την ακτή αντί των 3 μιλίων που απαιτούνται από το νόμο, 23 Εναλλακτική (Ηλεκτρική) Ενέργεια για Θαλάσσια Χρήση. Αυτό το σύστημα επιτρέπει στα αγκυροβολημένα πλοία να λαμβάνουν ηλεκτρική ισχύ από την ακτή, πράγμα που σημαίνει ότι οι μηχανές τους δεν χρειάζεται να συνεχίζουν να δουλεύουν για να τροφοδοτούν τις γεννήτριες του σκάφους. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 47 από 78

48 διαθέτουν διπλό διαχωριστήρα για λαδόνερα και σεντινόνερα, διαθέτουν "Λευκό Κουτί" για την περαιτέρω επαλήθευση της περιεκτικότητας σε έλαιο των νερών της αποχέτευσης, δειγματοληψία και ανάλυση των καυσαερίων της μηχανής και των γεννητριών, δειγματοληψία και ανάλυση των εκπομπών του αποτεφρωτήρα, έλεγχος ηλεκτρομαγνητικών εκπομπών (περιοχές επισκεπτών και πληρώματος), υπόκεινται σε ελέγχους τρίτων. Πολυάριθμες διαδικασίες διενεργούνται επίσης επάνω στα πλοία της Costa για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και των καυσίμων, και ως εκ τούτου, των εκπομπών που παράγονται. Ακολουθεί σύντομη αναφορά των μεθόδων με τις οποίες η Costa Cruises εξοικονομεί ενέργεια: χρήση οικολογικών βαφών πυριτίου για το κύτος του πλοίου. Αυτά τα χρώματα μειώνουν το σχηματισμό μικρο-οργανισμών στο κύτος, βελτιώνοντας την υδροδυναμική του απόδοση, χωρίς να απελευθερώνουν τοξικές ουσίες στη θάλασσα, ενημερωτική εκστρατεία που απευθύνεται τόσο στο πλήρωμα όσο και στους επισκέπτες, για να αυξήσουν τις γνώσεις τους και την προσοχή τους ώστε να μην σπαταλούν ενέργεια και νερό, χρήση λαμπτήρων LED, χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας, συστήματα αντίστροφης όσμωσης για την παραγωγή πόσιμου νερού επί του σκάφους, εγκατάσταση συστήματος που ρυθμίζει αυτόματα τη φωτεινότητα του εξωτερικού φωτισμού του πλοίου σύμφωνα με το διαθέσιμο φως του ήλιου, σύστημα οικονομητήρα που χρησιμοποιεί το ζεστό νερό που παράγεται από τις μηχανές για να παρέχει θερμότητα στις καμπίνες και τους κοινόχρηστους χώρους, Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 48 από 78

49 βελτιστοποίηση του συστήματος κλιματισμού σε κοινόχρηστους χώρους: το επίπεδο του κλιματισμού ρυθμίζεται αυτόματα ανάλογα με το πόσοι άνθρωποι βρίσκονται στην περιοχή και την εξωτερική θερμοκρασία, αντιστροφείς συχνότητος για τη βελτιστοποίηση του συστήματος κλιματισμού του πλοίου και τον εξαερισμό του μηχανοστασίου, κάρτες-κλειδιά ώστε να ανάβουν τα φώτα της καμπίνας μόνο όταν ο επισκέπτης τοποθετεί την κάρτα της καμπίνας του στην ειδική υποδοχή, μειωτήρες ροής για τις μπανιέρες και τα ντους στις καμπίνες που μειώνουν την κατανάλωση νερού, σύστημα υπερχείλισης πισίνας: βελτίωση του συστήματος που ελέγχει τη στάθμη του νερού στις πισίνες για τον περιορισμό της κατανάλωσης νερού, εγκατάσταση αυτόματων πνευματικών βαλβίδων για να διατηρείται σταθερή η θερμοκρασία του καυσίμου. Αυτό εξοικονομεί ατμό που χρησιμοποιείται για θέρμανση, σύστημα που ελέγχει αυτόματα τη θερμοκρασία του νερού ψύξης του κινητήρα με βάση το φορτίο, περιοδικό πρόγραμμα καθαρισμού προπέλας για να διατηρείται η καλή απόδοση της πρόωσης. Τα σημαντικά περιβαλλοντικά αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν από την Costa Cruises τεκμηριώνονται και περιγράφονται στην 24 Κοινωνική και Περιβαλλοντική Έκθεση. Η Κοινωνική και Περιβαλλοντική Έκθεση βασίζεται στο 25 "B.E.S.T. 4", το ολοκληρωμένο σύστημα τεσσάρων συστημάτων εθελοντικής πιστοποίησης που η Costa, με παγκόσμια πρωτιά, έλαβε από την RINA το Πρόκειται για ένα σύστημα που ενσωματώνει τη διαχείριση διαφόρων πτυχών της εταιρείας όσον αφορά την ποιότητα (UNI EN ISO 9001, 2000), το περιβάλλον (UNI EN ISO 14001, 2004), την ασφάλεια (OHSAS 18001, 2007) και την κοινωνική ευθύνη (SA 8000, 2008, που προέρχεται από το πρώτο εθελοντικό πιλοτικό έργο στον τομέα της ναυτιλίας), εξασφαλίζοντας τη μέτρηση των επιδόσεων των επιχειρήσεων και τη συνεχή βελτίωση. 24 (Social and Environmental Report) ( 25 (Business Excellence Sustainable Task Βιώσιμο Έργο Επιχειρηματικής Αριστείας) Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 49 από 78

50 Η έκτη Κοινωνική και Περιβαλλοντική Έκθεση (οικονομικό έτος Δεκέμβριος 2009/Νοέμβριος 2010) περιγράφει τα κύρια αποτελέσματα της προστασίας του περιβάλλοντος που επετεύχθη από την Costa: Αύξηση 26%, από το 2009, της ποσότητας των αποβλήτων (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο) που ανακυκλώνεται στα λιμάνια. Ένα διαχωρισμένο σύστημα συλλογής υπάρχει διαθέσιμο σε όλα τα πλοία της Costa που καλύπτουν το 100% των στερεών αποβλήτων, τα οποία στη συνέχεια εκφορτώνονται σε ξεχωριστή μορφή, όπως απαιτείται από τα προγράμματα ανάκτησης και ανακύκλωσης, όπου αυτά είναι διαθέσιμα. Το 2010, η Costa Cruises προώθησε νέες συμφωνίες στους λιμένες στους οποίους δένουν τα πλοία της εταιρείας, πράγμα που αυξάνει σημαντικά την ποσότητα των ανακυκλωμένων απορριμμάτων. Μοναδικά πειράματα βρίσκονται σε εξέλιξη για την επέκταση της δέσμευσης της Costa Cruises για την αξιοποίηση των απορριμμάτων. Τον Σεπτέμβριο του 2011 ξεκίνησε το Ευρωπαϊκό έργο 26 "Sustainable Cruise", υπό την ηγεσία της Costa Cruises. Επάνω στο Costa Pacifica, για πρώτη φορά στον ναυτιλιακό κλάδο, με το πρόγραμμα "Sustainable Cruise" θα γίνεται επεξεργασία των οργανικών αποβλήτων (τρόφιμα) σε πειραματική βάση κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μετατρέπονται σε ένα υλικό που να μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί ως λίπασμα ή ως καύσιμο. Άλλα πειράματα θα πραγματοποιηθούν για την εκμετάλλευση υλικών συσκευασίας και χάρτου. Το έργο θα ολοκληρωθεί στο τέλος του Ιουνίου Το έργο "Sustainable Cruise" χρηματοδοτείται από το "LIFE", χρηματοδοτικός φορέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την υποστήριξη καινοτόμων περιβαλλοντικών έργων. Μείωση, την περίοδο , κατά 11% περίπου στην κατανάλωση καυσίμου και κατά συνέπεια των εκπομπών CO2 που παράγονται. Η μείωση αυτή επετεύχθη μέσω μιας σειράς πρωτοβουλιών για την εξοικονόμηση ενέργειας επάνω στο πλοίο. Περιλαμβάνουν τη χρήση οικολογικών βαφών πυριτίου για το 27 κύτος του πλοίου, οι οποίες μειώνουν το σχηματισμό των μικρο-οργανισμών στο κύτος, βελτιώνοντας την υδροδυναμική απόδοση, χωρίς απελευθέρωση τοξικών ουσιών στη θάλασσα. Επίσης γίνεται χρήση λαμπτήρων 26 ελεύθερη μετάφραση: "Οικολογική Κρουαζιέρα" 27 Τα βρεχάμενα Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 50 από 78

51 LED χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας, υπάρχουν συστήματα που ρυθμίζουν αυτόματα τη φωτεινότητα του εξωτερικού φωτισμού του πλοίου σύμφωνα με το διαθέσιμο φως του ήλιου, γίνεται βελτιστοποίηση του συστήματος κλιματισμού στους κοινόχρηστους χώρους, ρύθμιση του επιπέδου του κλιματισμού αυτόματα ανάλογα με το πλήθος των ανθρώπων στο σημείο και την εξωτερική θερμοκρασία, χρήση αντιστροφέων συχνότητας (inverters) για τη βελτιστοποίηση του συστήματος κλιματισμού του πλοίου και τον αερισμό του μηχανοστασίου. Τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν από την Costa Cruises αναγνωρίστηκαν στις 25 Νοεμβρίου 2011 στην τελετή ABB 28 Energy Efficiency Award 2011, το οποίο απονέμει η κορυφαία εταιρεία στην ενέργεια και στην τεχνολογία αυτοματισμών, η ΑΒΒ, στις εταιρείες με εξαιρετική ενεργειακή απόδοση. Τα πλοία του στόλου της Costa κάνουν χρήση προϊόντων επί του σκάφους που κατασκευάζονται από την Ecolab, τον παγκόσμιο ηγέτη σε προϊόντα καθαρισμού και υπηρεσίες που παρέχουν τα καλύτερα αποτελέσματα με τις ελάχιστες πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η κοινωνική και περιβαλλοντική δέσμευση της Costa Cruises αποδεικνύεται επίσης από άλλες σημαντικές πρωτοβουλίες. Η περιβαλλοντική πολιτική της Εταιρείας, για παράδειγμα, απαγορεύει στα πλοία της να απορρίπτουν νερά της σεντίνας, ακόμη και αν έχουν υποστεί κατάλληλη επεξεργασία, στο «Καταφύγιο Φαλαινών" (Whale Sanctuary), μια περιοχή περίπου km 2 στην Mar Ligure με ιδιαίτερα υψηλή συγκέντρωση θαλάσσιων θηλαστικών. Επιπλέον, από το 2005 η Costa Cruises έχει εργαστεί σε ένα σχέδιο που διοργανώθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την παρακολούθηση της κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο. Η Costa Cruises πιστεύει στον υπεύθυνο τουρισμό και τον προωθεί ενεργά, όχι μόνο στα πλοία της, αλλά και στην ξηρά. Οι εκδρομές που διατίθενται στα δρομολόγια διοργανώνονται με τον μεγαλύτερο σεβασμό για το περιβάλλον. Το 2012, η Costa πρόσφερε περίπου 300 εκδρομές με στοιχεία οικολογικού τουρισμού, προτείνοντας 28 Βραβείο Ενεργειακής Αποδοτικότητας Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 51 από 78

52 επισκέψεις σε πάρκα, προστατευμένες περιοχές και φυσικά καταφύγια, εκδρομές με περιορισμένο αντίκτυπο στο οικοσύστημα, καθώς και εκδρομές σε περιοχές ανάπτυξης που στοχεύουν στην προστασία του περιβάλλοντος και τη διατήρηση της ευζωίας και ευημερίας του τοπικού πληθυσμού. Η δέσμευση της Costa Cruises για το περιβάλλον δεν περιορίζεται στα πλοία της εταιρείας. Ξεχωριστά συστήματα συλλογής υπάρχουν σε λειτουργία, τόσο στα κεντρικά γραφεία της Εταιρείας όσο και στο Palacrociere, τον τερματικό σταθμό Savona τον οποίο διαχειρίζεται η Costa. Το Costa Building, νέα έδρα της ιταλικής εταιρείας στην Piazza Piccapietra στη Γένοβα, που εγκαινιάστηκε το καλοκαίρι του 2010, είναι ένα από τα πρώτα κτίρια στην Ιταλία με "μηδενικές επιτόπιες εκπομπές" διοξειδίου του άνθρακα, συμβάλλοντας στη διατήρηση του καθαρού αέρα της πόλης και την επίτευξη αποτελεσματικότητας τελικής κατανάλωσης 140% καλύτερη από ένα "παραδοσιακό" κτίριο. Πηγή: ( ) Costa Crociere and environmental care (μετάφραση) Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 52 από 78

53 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Ο CARNIVAL CRUISE LINES Η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ CARNIVAL CRUISE LINES Τα κρουαζιερόπλοια παράγουν τριπλάσιο CO 2 από τα αεροπλάνα. Τα κρουαζιερόπλοια προκαλούν μια σειρά από περιβαλλοντικά προβλήματα, από το ότι εκπέμπουν τρεις φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από τα αεροπλάνα, μέχρι το ότι λειτουργούν με το φθηνότερο και κατώτερης κατηγορίας καθαρότητας καύσιμο. Στη συνέχεια, υπάρχει το θέμα των αποβλήτων που πρέπει να αναλογιστούμε, με λίτρα λυμάτων που παράγονται στα μεγαλύτερα πλοία, μαζί με λίτρα νερού σεντίνας. Από το 2010, η Carnival Cruise Lines ήταν η μεγαλύτερη επιχείρηση κρουαζιέρας στον κόσμο, και μετά από κάποιο αρνητικό σχόλιο στον Τύπο, η εταιρεία προσπάθησε να μειώσει το αποτύπωμα του άνθρακα μέσω μια σειράς από μέτρα. Πρόστιμο Το 2002 η επιχείρηση κρουαζιέρας ομολόγησε την ενοχή της για την απόρριψη ελαιωδών αποβλήτων στη θάλασσα από τα κύτη των πλοίων τους σε πολλές περιπτώσεις από το 1996 έως το Η εταιρεία βρέθηκε επίσης ότι είχε Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 53 από 78

54 παραποιήσει τα Βιβλία Καταγραφής Ελαίων, σε μια προσπάθεια να κρύψει τις πρακτικές της και διατάχθηκε να πληρώσει 18 εκατομμύρια δολάρια σε πρόστιμα. Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Στην ετήσια έκθεσή της, το 2008, η Carnival αποκάλυψε ότι τα πλοία της ελευθέρωναν 712 κιλά CO2 ανά χιλιόμετρο κατά μέσο όρο. Αυτό μετατρέπεται σε 401 g CO2 ανά επιβάτη, όταν τα πλοία είναι γεμάτα. Αυτό το αποτύπωμα άνθρακα είναι 36 φορές μεγαλύτερο από ό,τι κάποιου που ταξιδεύει με τρένο και τρεις φορές μεγαλύτερο από ό,τι κάποιου που ταξιδεύει με ένα Boeing 747 ή ένα επιβατηγό οχηματαγωγό πλοίο. Λύσεις Σε μια προσπάθεια να μειώσει τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον, η Carnival έχει θέσει σε εφαρμογή μια σειρά μέτρων για τα κρουαζιερόπλοιά της. Σύμφωνα με την Carnival, δεν απορρίπτει κανένα απόβλητο στη θάλασσα, επιλέγοντας αντ' αυτού να ανακυκλώνει και να αποτεφρώνει ή να εκφορτώνει όλα τα υλικά των αποβλήτων από τα πλοία της στην ξηρά. Η εταιρεία έχει επίσης εγκαταστήσει δοχεία-αποδέκτες ανακύκλωσης σε όλα τα πλοία της για να μπορούν οι επισκέπτες να απορρίπτουν τρόφιμα, γυαλί, αλουμίνιο και πλαστικό. Η εταιρεία ισχυρίζεται, επίσης, ότι ερευνά διάφορες επιλογές για την επεξεργασία των λυμάτων από νιπτήρες, ντουζιέρες και κουζίνες για να μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν για τις τουαλέτες, τα πλυντήρια και για την καθαριότητα του καταστρώματος. Έλεγχοι εξοικονόμησης ενέργειας και νερού διενεργούνται πλέον σε όλα τα πλοία της Carnival. Μείωση Αποτυπώματος Η Carnival πρόκειται να μειώσει το Αποτύπωμα αερίου θερμοκηπίου της κατά 20 % Προς τιμήν της Ημέρας της Γης και της σημασίας που αποδίδεται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, η Carnival Corporation, όντας η μεγαλύτερη εταιρεία κρουαζιέρας στον κόσμο, ανακοίνωσε ότι θα επιτύχει τον στόχο της να μειώσει το ποσοστό αερίων θερμοκηπίου (GHG) από τις λειτουργίες των πλοίων της κατά 20 τοις εκατό. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 54 από 78

55 Ο στόχος αυτός επινοήθηκε από την εταιρεία ως μέρος των συνεχιζόμενων προσπαθειών της Carnival για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία της. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, η Carnival και οι 10 γραμμές της σε όλο τον κόσμο έχουν αναπτύξει και συνεχίζουν να αναπτύσσουν, δραστική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και πρωτοβουλίες διατήρησης, πολλές από τις οποίες υπερβαίνουν τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς. Η Carnival θεωρεί την ποσότητα των εκλύσεων αερίων του θερμοκηπίου ότι αποτελεί ένδειξη της περιβαλλοντικής τους συνείδησης και άρα βελτίωσης, και γι' αυτό η εταιρεία επικεντρώνεται καθημερινά στην εύρεση καινοτόμων τρόπων για να μειώσει αυτές τις εκλύσεις. Η ανακοινώσεις ότι η Carnival βρίσκεται σε καλό δρόμο για την εκπλήρωση αυτού του στόχου δεν λείπουν από τις εκδηλώσεις εορτασμού οικολογικών ημερών, για παράδειγμα της Ημέρας της Γης και όλα όσα συμβολίζει. Στην πραγματικότητα, η Carnival έχει ήδη μειώσει τις εκπομπές της κατά περισσότερο από 19 τοις εκατό από το 2005 και είναι πιθανό να υπερβεί το στόχο της για 20 τοις εκατό μέχρι το Αυτό μιλάει από μόνο του για τη δέσμευσή τους να αναζητούν διαρκώς νέους τρόπους για να ανεβάσουν τον πήχη της περιβαλλοντικής συνείδησης σε επίπεδα παγκόσμιας ηγεσίας και απόδοσης. Ως μέρος των πρωτοβουλιών για τη μείωση των ατμοσφαιρικών εκπομπών που ανακοινώθηκε το Σεπτέμβριο του 2013, η Carnival έχει πρωτοπορήσει σε μια προσπάθεια νεωτεριστική από όλες τις απόψεις για τα δεδομένα του κλάδου για να αναπτύξει την υπερσύγχρονη και πρωτοποριακή τεχνολογία καθαρισμού καυσαερίων που απομακρύνει τους ρύπους από τα καυσαέρια σε οποιαδήποτε κατάσταση λειτουργίας του πλοίου, δηλαδή ενώ βρίσκεται στη θάλασσα, εν μέσω ελιγμών, αλλά και στο λιμάνι. Η εταιρεία συνεχίζει σήμερα την εγκατάσταση των συστημάτων στο στόλο της, πράγμα που αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόοδο στην περιβαλλοντική τεχνολογία και τη μείωση των εκπομπών του αέρα. Εκτός από αυτά τα επιτεύγματα, η Carnival έχει κάνει τις ακόλουθες προόδους στον περιβαλλοντικό κατάλογο των προσπαθειών της: Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 55 από 78

56 Συνεχίζει να εγκαθιστά εθελοντικά Προηγμένα Συστήματα Επεξεργασίας Υδάτινων Αποβλήτων 29 και να εργάζεται επάνω στην έρευνα και την ανάπτυξη για πιθανές εγκαταστάσεις σε νέα και υπάρχοντα πλοία. Σχεδόν το ήμισυ του στόλου της εταιρείας (48 από 101 πλοία) διαθέτει εγκατεστημένα τέτοια συστήματα. Διαθέτει επίσης εγκατεστημένα συστήματα ισχύος ξηράς για το σκάφος - γνωστή ως "cold ironing" - σε 20 τοις εκατό του στόλου της εταιρείας για να μπορεί να συνδέεται στο ηλεκτρικό δίκτυο κάποιου λιμένα, μειώνοντας σημαντικά τις εκπομπές αερίων ρύπων στους λιμένες που έχουν ικανότητες παροχής ισχύος από την ξηρά. Επιπλέον, πολλά πλοία στο στόλο της Carnival έχουν μερικώς εγκατεστημένα συστήματα plug-in (ισχυολήπτες άμεσης διασύνδεσης) τα οποία μπορούν να μετασκευαστούν σε πλήρεις εγκαταστάσεις, εφόσον έχουν διαταχθεί σε προορισμό όπου το λιμάνι διαθέτει υποδομές και την ικανότητα για διασύνδεση ενέργειας ξηράς. Το 2013, η κατανάλωση καυσίμου μειώθηκε περισσότερο από πέντε τοις εκατό από το Επίσης είχαν 18 τοις εκατό αύξηση των μη επικίνδυνων αποβλήτων που ανακυκλώθηκαν από τα πλοία την περίοδο Το εκατό τοις εκατό των Λειτουργικών Γραμμών της Carnival και των πλοίων τους έχουν πιστοποιηθεί σύμφωνα με το πρότυπο ISO 14001, μία από τις κορυφαίες πιστοποιήσεις στον κόσμο συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης. Επιπλέον, η AIDA Cruises, μία από τις 10 εταιρείες της Carnival, θα χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά στο κόσμο σε κρουαζιερόπλοια τα Καινοτομικά Συστήματα Λίπανσης Αέρος της Mitsubishi (MALS 30 ), τα οποία μειώνουν την οπισθέλκουσα και εξοικονομούν προωστική ισχύ. Αυτό το σύστημα θα επιτρέπει στα πλοία να γλιστρούν επάνω σε ένα 'χαλί αερόφουσκας' (air-bubble carpet), πράγμα που αναμένεται να εξοικονομήσει ποσοστό επτά τοις εκατό της ισχύος λειτουργίας. Η AIDA, επίσης, συνεργάστηκε πρόσφατα με την Becker Marine Systems για να αναπτύξει μια πρωτοποριακή εναλλακτική ιδέα - μια υβριδική φορτηγίδα Αερίου Υγρού Αζώτου (LNG) - που έχει προγραμματιστεί να τεθεί σε λειτουργία στο Αμβούργο το τρέχον έτος, που θα μειώνει τις εκπομπές οξειδίων του αζώτου έως και κατά 80 τοις εκατό και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 30 τοις εκατό. 29 Advanced Waste Water Treatment Systems 30 Mitsubishi Air Lubrication Systems Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 56 από 78

57 Αυτή η νέα τεχνολογία θα δίνει τη δυνατότητα να λειτουργήσουν τα κρουαζιερόπλοια με τις χαμηλότερες εκπομπές ρύπων και τον πιο φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο μέχρι σήμερα κατά δήλωση ηγετικών στελεχών της Carnival. Η εταιρεία γνωρίζει και αποδέχεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην προστασία του περιβάλλοντος, τη βελτίωση της ποιότητας των αέριων εκπομπών και την προώθηση της τεχνολογίας για τη βιομηχανία. Κατάρτιση Διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα έχουν επίσης τεθεί σε εφαρμογή επάνω σε όλα τα πλοία της Carnival. Όλοι οι εργαζόμενοι πρέπει να παρακολουθήσουν μαθήματα που τους εξοικειώνουν με τις διαδικασίες διαχείρισης αποβλήτων πλοίων. Ανώτερη εκπαίδευση παρέχεται επίσης στους εργαζόμενους σε θέσεις-κλειδιά, όπου μπορεί να επηρεαστεί το περιβάλλον. Αποτέλεσμα Το 2009 η Carnival Cruise Lines τιμήθηκε με το βραβείο 31 "Innovation in Environmental Practices" από το 32 Greater Miami Chamber of Commerce για την προσπάθειά της να μειώσει τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον. Έως το 2010 δεν ήταν ακόμα σαφές με ποιο ποσοστό η εταιρεία είχε μειώσει το αποτύπωμα άνθρακά της. Πηγή: ( ) The Environmental Analysis of Carnival Cruise Lines (μετάφραση) 31 Καινοτομία στις Περιβαλλοντικές Πρακτικές 32 Ανώτερο Εμπορικό Επιμελητήριο του Μαϊάμι Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 57 από 78

58 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Ο ROYAL CARIBBEAN CRUISES ROYAL CARIBBEAN CRUISES Ύδρευση και Αποχέτευση Ύδρευση Τα πλοία απαιτούν σημαντικές ποσότητες γλυκού νερού για πόση και για χρήση σε ντους, νεροχύτες, τουαλέτες, μαγειρεία, πισίνες και spa (θερμοπισίνες). Η παραγωγή γλυκού νερού για τα πλοία γίνεται με έναν από τους εξής δύο τρόπους: είτε με την παραγωγή του επί του σκάφους, είτε με την απόκτησή του από τοπικές πηγές σε λιμάνια (γνωστό ως ανεφοδιασμός). Το πόσιμο νερό αντλείται μόνο από περιοχές όπου η χρήση των υδάτινων πόρων δεν θα επιβαρύνει την τοπική κοινωνία από κοινωνική, ανθρώπινης υγιεινής ή περιβαλλοντική άποψη. Η πλειοψηφία του γλυκού νερού παράγεται επί του σκάφους, με τη χρήση αφαλάτωσης με ατμό ή αντίστροφη όσμωση για να μετατρέψουμε το θαλασσινό νερό σε γλυκό πόσιμο νερό. Τα συστήματα αφαλάτωσης ατμού χρησιμοποιούν εξατμιστές (βαπορέτες) που βράζουν το νερό της θάλασσας και δημιουργούν ατμό, ο οποίος στη συνέχεια συμπυκνώνεται σε γλυκό νερό. Αν και αυτή η διαδικασία απαιτεί υψηλά επίπεδα ενέργειας, όποτε είναι δυνατόν αποφεύγεται η ανάγκη να χρησιμοποιηθούν Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 58 από 78

59 επιπλέον καύσιμα με τη χρήση της απορριπτόμενης θερμότητας από το νερό ψύξης των κινητήρων diesel και του ατμού από λέβητες καυσαερίων (ανάκτηση απορριπτόμενης θερμότητας) για τη θέρμανση του νερού μέχρι να γίνει ατμός. Τα συστήματα αντίστροφης όσμωσης λειτουργούν με την άντληση θαλασσινού νερού υπό πολύ υψηλή πίεση διαμέσου ενός φίλτρου (ή ημι-διαπερατής μεμβράνης). Το φίλτρο επιτρέπει μόνο στα μόρια του νερού να περάσουν, ενώ τα μόρια άλατος συγκρατούνται και απορρίπτονται πάλι στη θάλασσα. Τα συστήματα αντίστροφης όσμωσης που έχουν εγκατασταθεί στα πλοία της εταιρείας σήμερα είναι πολύ πιο αποτελεσματικά από τις προηγούμενες μονάδες. Τα σημερινά συστήματα παρέχουν την ίδια ποσότητα νερού καταναλώνοντας μόνο 35 τοις εκατό περίπου της ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζονταν τα αντίστοιχα συστήματα μόλις λίγα χρόνια πριν. Κατά μέσο όρο κάθε άνθρωπος στις Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιεί περίπου 380 λίτρα νερού την ημέρα. Στα πλοία της εταιρείας, χρησιμοποιούνται περίπου λίτρα νερού ανά άτομο την ημέρα, μια εξοικονόμηση 150 με 190 λίτρα γλυκού νερού ανά άτομο την ημέρα σε σύγκριση με τη μέση χρήση ενός ανθρώπου στο σπίτι. Παρά το επίπεδο αυτό αποτελεσματικότητας, η εταιρεία δηλώνει ότι προσπαθεί ακόμα να εφαρμόσει μέτρα συντήρησης για την περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης νερού, και ως εκ τούτου της χρήσης ενέργειας, χωρίς να επηρεαστεί αρνητικά η άνεση των πελατών της. Μερικές από τις πρωτοβουλίες εξοικονόμησης νερού περιλαμβάνουν: εγκατάσταση νέων παγομηχανών που χρησιμοποιούν 65 τοις εκατό λιγότερο νερό από ό,τι οι προηγούμενες μηχανές, αντικατάσταση των παγοστρωμάτων με κρύα ποταμίσια βράχια σε σημεία με μπουφέ, εγκατάσταση αερισμού νεροχύτη και συστήματα ντους χαμηλής ροής στις καμπίνες πληρώματος και επισκεπτών, χρήση τεχνολογίας μείωσης νερού στις κουζίνες και στα πλυντήρια, και μειωμένη ροή στα πλυντήρια πιάτων, αερισμό στους νεροχύτες και εξοπλισμό πλυντηρίων χαμηλής κατανάλωσης, και Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 59 από 78

60 επανάχρηση καθαρών συμπυκνωμάτων νερού από τις μονάδες κλιματισμού των πλοίων στα σημεία των πλυντηρίων. Λύματα Όπως και οι άλλοι τύποι πλοίων, τα κρουαζιερόπλοια παράγουν μια σειρά από διαφορετικά είδη υγρών αποβλήτων, όπως σεντινόνερα, γκρίζα νερά και μαύρα νερά. Σεντινόνερα Τα νερά της σεντίνας είναι ένα μίγμα υγρών, κυρίως γλυκού νερού, που συλλέγεται από μηχανοστάσια και εσωτερικά συστήματα αποχέτευσης. Η σεντίνα, που βρίσκεται στο μηχανοστάσιο, στο χαμηλότερο σημείο του σκάφους, συλλέγει τα νερά, τα καθαριστικά υγρά και τα ρευστά των μηχανών από συστήματα που λειτουργούν. Το νερό της σεντίνας συλλέγεται και περιοδικά αντλείται σε ειδικές δεξαμενές συγκράτησης όπου υποβάλλεται σε επεξεργασία για να αφαιρεθούν οι ρύποι που μας απασχολούν. Το νερό στη συνέχεια υφίσταται επεξεργασία μέχρι να φτάσει σε επίπεδα που καλύπτουν τους κανονισμούς τόσο των ΗΠΑ όσο και τους διεθνείς και στη συνέχεια απορρίπτονται. Σχεδόν 20 χρόνια πριν, κάποιοι επιτήδειοι μηχανικοί σε μια σειρά Διεθνών πλοίων της Royal Caribbean άρχισαν να αψηφούν την πολιτική της εταιρείας επιχειρώντας λαθροχειρία σε ορισμένες σωληνώσεις έτσι ώστε τα σεντινόνερα να παρακάμπτουν τους διαχωριστές ελαιωδών υδάτων και να αντλούνται μέσα στη θάλασσα. Οι μηχανικοί κατόπιν παραποιούσαν το Βιβλίο Καταγραφής Ελαίων των πλοίων για να αποκρύπτουν από την εταιρεία και την Ακτοφυλακή των ΗΠΑ τις απορρίψεις με μολυσμένα από έλαια σεντινόνερα. Αυτά τα περιστατικά, που συνέβησαν στις αρχές της δεκαετίας του ενενήντα, ήταν ασυγχώρητα. Ως απάντηση, η εταιρεία έλαβε, και διατηρεί, εκτενή μέτρα για την παρακολούθηση και την επιβολή της συμμόρφωσης και συνεχίζει να αποδεικνύει τη δέσμευσή της να Υπερκαλύπτει τους πολιτειακούς, εθνικούς και διεθνείς κανονισμούς. Σήμερα, τα πλοία της εταιρείας καθαρίζουν τα σεντινόνερα σε επίπεδο τρεις φορές καθαρότερο από τους αυστηρούς διεθνείς κανονισμούς. Κάθε πλοίο του στόλου είναι πλέον εξοπλισμένο με δυο τουλάχιστον διαχωριστήρες ελαιωδών υδάτων και δύο Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 60 από 78

61 μετρητές ποσοστού ελαίου για την παρακολούθηση των απορρίψεων από τις σεντίνες. Επιπλέον, έχουν εξοπλίσει κάθε ένα από τα πλοία τους με ένα σύστημα περιορισμένης πρόσβασης, προστασίας απόρριψης ελαιωδών νερών σεντίνας που είναι γνωστό ως το "White Box" (λευκό κουτί). Αυτό το αυτοματοποιημένο και "απαραβίαστο" σύστημα ελέγχει τη ροή και αναλύει το επεξεργασμένο νερό, ώστε να εξασφαλίζεται ότι πληρούνται τα νόμιμα όρια και τα αυστηρότερα πρότυπα της εταιρείας πριν από την απόρριψη. Graywater και Blackwater Το γκρίζο νερό (graywater) είναι νερό αποστράγγισης από ντους, μπανιέρες, νιπτήρες, πλυντήρια ρούχων, πλυντήρια πιάτων και μαγειρεία (κουζίνες). Περιλαμβάνει, επίσης, την αποστράγγιση από πισίνες και spa, και συμπυκνώματα από τα συστήματα κλιματισμού. Το μαύρο νερό (blackwater) προέρχεται από τουαλέτες, ουρητήρια και ιατρικές εγκαταστάσεις, και συγκεντρώνεται και διατηρείται χωριστά από το graywater. Οι αμερικανικοί και διεθνείς νόμοι επιτρέπουν την απόρριψη του ανεπεξέργαστου graywater από τα πλοία εντός 12 ναυτικών μιλίων από την ξηρά σε πολλές περιοχές. Από το 1998, η πολιτική της εταιρείας έχει θεσπίσει την απόρριψη του graywater σε απόσταση μεγαλύτερη από 12 ναυτικά μίλια από την ξηρά σε όλες τις περιοχές του κόσμου. Ομοίως, τα διεθνή πρότυπα απαιτούν τα πλοία να απορρίπτουν το ανεπεξέργαστο blackwater πέραν των 12 ναυτικών μιλίων και με ταχύτητα όχι μικρότερη των τεσσάρων κόμβων (για να εξασφαλιστεί η επαρκής διασπορά στη στήλη του ύδατος). Το πρότυπο της εταιρείας είναι να επιτρέπει την απόρριψη του blackwater μόνο πέραν των 12 ναυτικών μιλίων και μόνο με ταχύτητα μεγαλύτερη από έξι κόμβους. Σύμφωνα με το στόχο της εταιρείας ο οποίος είναι η απόρριψη μόνο του νερού που υπερβαίνει και τα πιο κορυφαία πρότυπα επεξεργασίας αστικών λυμάτων, οι εσωτερικές πολιτικές απόρριψης για το graywater και blackwater είναι αυστηρότερες από τους αμερικανικούς και τους διεθνείς κυβερνητικούς κανονισμούς. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 61 από 78

62 Προηγμένος Καθαρισμός Λυμάτων Το 1999, ξεκίνησε η έρευνα και η ανάπτυξη που απαιτείται για την εγκατάσταση και τη λειτουργία των συστημάτων 33 Προηγμένου Καθαρισμού Λυμάτων στα πλοία της εταιρείας. Αυτά τα συστήματα εκτελούν σωστή επεξεργασία στο blackwater και graywater πριν από την απόρριψη και παράγουν μια εκροή που είναι καθαρότερη από ό,τι απαιτείται από τους διεθνείς κανονισμούς λυμάτων και από το είδος λύματος που αποβάλλεται από τους περισσότερους δήμους. Η εγκατάσταση των συστημάτων αυτών γίνεται επί του σκάφους στα πλοία της Royal Caribbean International και Celebrity Cruises, με κόστος άνω των 150 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ. Να σημειωθεί ότι αυτό δεν απαιτείται από την ισχύουσα ρύθμιση ή το νόμο. Τα τελευταία χρόνια, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος προς την επίτευξη του στόχου ο οποίος είναι κάθε πλοίο της Royal Caribbean International και Celebrity να είναι εξοπλισμένο με ένα σύστημα AWP. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν κάποιες τεχνικές και επιχειρησιακές προκλήσεις. Η εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία ενός συστήματος AWP δεν είναι θέμα μόνο επιλογής ενός ετοιμοπαράδοτου εξοπλισμού. Αυτό ισχύει ακόμα και για εκείνα τα συστήματα που έχουν αποδείξει την αξία τους σε εφαρμογές με έδρα την ξηρά. Τα συστήματα AWP είναι μια νέα, και δύσκολη τεχνολογία που έχει αποδειχθεί ότι είναι πιο δύσκολο να εφαρμοστεί με επιτυχία σε ένα κρουαζιερόπλοιο από ό,τι πολλοί από τους υποστηρικτές τους αναμένουν. Για παράδειγμα, πριν από μερικά χρόνια, ένα από τα πολλά υποσχόμενα, καινοτόμα συστήματα που αξιολογήθηκαν εκτενώς και υπήρχε η προσμονή ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει αποτελεσματικά αποδείχτηκε ακατάλληλο όπως είχε σχεδιαστεί. Ενώ αυτή η προσπάθεια ήταν απογοητευτική, αποκτήθηκε μεγάλη γνώση για την επιστήμη και την τεχνολογία που εμπλέκονται. Το πιο σημαντικό, αυτή η εμπειρία δεν θα αποτρέψει την εταιρεία, όπως δηλώνει, από τον απώτερο στόχο της. Διαχείριση Αποβλήτων και Χημικών Προϊόντων Στερεά Απόβλητα Η εταιρεία λαμβάνει μεγάλα μέτρα για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στα πλοία της. Τα μέλη των πληρωμάτων εργάζονται επιμελώς για τη μείωση, 33 Advanced Wastewater Purification AWP Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 62 από 78

63 επανάχρηση και ανακύκλωση όλων των υλικών για τα οποία υπάρχουν αυτές οι δυνατότητες, και οι πολιτικές της εταιρείας, οι διαδικασίες, ο εξοπλισμός και η εκπαίδευση συμβάλουν στη διασφάλιση ότι κανένα στερεό απόβλητο δεν θα καταλήγει στον ωκεανό - ποτέ και πουθενά. Μείωση Το πρώτο βήμα για τη διαχείριση των αποβλήτων είναι να μειωθεί η ποσότητα των υλικών που καταφθάνουν στα πλοία της εταιρείας. Υπάρχει οργανωμένη συνεργασία με τους προμηθευτές των πλοίων για να διασφαλιστεί η πράσινη (οικολογική) εφοδιαστική αλυσίδα, η μείωση των υλικών συσκευασίας και η χρήση περισσότερο βιώσιμων πόρων. Επανάχρηση Για να ελαττωθεί κι άλλο η παραγωγή στερεών αποβλήτων, η εταιρεία συμμετέχει σε προγράμματα επιστροφής δοχείων με τους προμηθευτές της. Στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών, θα λαμβάνουν συμπυκνωμένα είδη καθαρισμού, προϊόντα διατροφής και άλλα υλικά σε δοχεία που θα μπορούν να επιστρέφονται στους προμηθευτές για επαναχρησιμοποίηση. Έχουν επίσης δημιουργήσει μια πρότυπη βάση δεδομένων με δωρεές, που θα παρέχει στο στόλο καταστήματα τα οποία δέχονται αντικείμενα ποιότητας, όπως στρώματα, σεντόνια, πετσέτες και έπιπλα, για επαναχρησιμοποίηση. Ρούχα, παπούτσια, αξεσουάρ, παιχνίδια και άλλα αντικείμενα που δωρίζονται από μέλη των πληρωμάτων διαχωρίζονται και τοποθετούνται σε μεγάλα κουτιά σε κάθε πλοίο για το πρόγραμμα δωρεάς. Ανακύκλωση Οι προσπάθειες ανακύκλωσης της εταιρείας αποτελούν τον πυρήνα της στρατηγικής για τη διαχείριση των αποβλήτων της. Όλα τα σκουπίδια στα πλοία περνούν από διαλογή με το χέρι από τα μέλη του πληρώματος για να καθορίσουν τι μπορεί να ανακυκλωθεί. Ανακυκλώσιμα υλικά που παράγονται στα πλοία περιλαμβάνουν κουτιά από γυαλί, χαρτί, χαρτόνι, δοχεία από Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 63 από 78

64 αλουμίνιο και χάλυβα, παλιοσίδερα, τέφρα αποτεφρωτήρα, πλαστικά, κασέτες γραφίτη (από εκτυπωτές), ξύλινες παλέτες, μπαταρίες, λαμπτήρες φθορισμού, ηλεκτρονικά, πλαστικές μεμβράνες και λάδι της κουζίνας. Περιβαλλοντικές ομάδες επί των πλοίων συλλέγουν και ταξινομούν τα σκουπίδια ως κατηγορίες αποβλήτων που υποβάλλονται σε επεξεργασία με διάφορα μέσα και εξοπλισμούς. Για παράδειγμα, οι ομάδες χρησιμοποιούν αποσυμπιεστές για την απελευθέρωση των υγρών υπολειμμάτων από τα πεπιεσμένα δοχεία (αεροζόλ), συμπιεστές για την επεξεργασία πλαστικού, χαρτονιού, και μετάλλου, θραυστήρες γυαλιού, και θραυστήρες φθοριζόντων λαμπτήρων για να διαχωρίζουν τον υδράργυρο, το αλουμίνιο και το γυαλί για ανακύκλωση. Κάθε πλοίο είναι επίσης εξοπλισμένο με ειδικά σχεδιασμένες εγκαταστάσεις αποθήκευσης με ελεγχόμενο κλιματικό περιβάλλον που τους επιτρέπει να διατηρούν τα ανακυκλώσιμα υλικά έως ότου φτάσουν στα προβλεπόμενα και εγκεκριμένα κέντρα ανακύκλωσης. Όταν οι λιμενικές κοινότητες έχουν έλλειψη κατάλληλων εγκαταστάσεων ανακύκλωσης, η εταιρεία προσπαθεί να συνεργάζεται με τις τοπικές κυβερνήσεις και τους επιχειρηματίες ώστε να δημιουργούνται νέες προοπτικές ανακύκλωσης. Σε γενικές γραμμές, στο μέτρο του δυνατού, γίνεται αποθήκευση των ανακυκλώσιμων επάνω στο σκάφος έως ότου να υπάρξει η δυνατότητα εκφόρτωσής τους σε κάποιο λιμένα, με επαρκείς εγκαταστάσεις ανακύκλωσης. Σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, τους προμηθευτές, τις περιβαλλοντικές ομάδες και τα κέντρα ανακύκλωσης, έχουν υπογραφεί συμφωνίες σε πολλά διαφορετικά λιμάνια στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, τον Καναδά, την Καραϊβική και τη Νότια Αμερική με τις εταιρείες που λαμβάνουν διαχωρισμένα και ταξινομημένα υλικά, συμπεριλαμβάνοντας δοχεία αλουμινίου και απομέταλλα (άχρηστα μέταλλα), για ανακύκλωση. Διαχείριση Επικίνδυνων Αποβλήτων Η δέσμευση της εταιρείας για την αποτελεσματική περιβαλλοντική διαχείριση μέσω της πολιτικής Συμμόρφωσης Υπερκαλύπτω 34 που ακολουθεί η εταιρεία περιλαμβάνει τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων. Όπως και στην ξηρά, τα επικίνδυνα απόβλητα που πρέπει να φροντιστούν επί του σκάφους περιλαμβάνουν υδράργυρο 34 Above and Beyond Compliance Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 64 από 78

65 από λαμπτήρες φθορισμού, ασήμι και χημικά από την επεξεργασία φωτογραφίας, υπερχλωραιθυλένιο (perc) από το στεγνό καθάρισμα, εύφλεκτα υγρά (διαλύτες, υγρά αναπτήρων, υπολείμματα από χρώματα και διαλυτικά και απόβλητα από αεροζόλ), και μόλυβδο, νικέλιο και κάδμιο από τις μπαταρίες. Πρόσθετα ειδικά είδη αποβλήτων περιλαμβάνουν τα ιατρικά απόβλητα (π.χ. βελόνες), τα πετρελαιοειδή απόβλητα και τα λιπαντικά. Αν και τα πλοία της εταιρείας παράγουν μόνο πολύ μικρές ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων, όπως ορίζεται από το 35 Νόμο Διατήρησης και Εκμετάλλευσης Πόρων των ΗΠΑ, η πιθανότητα των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων κάνει τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων μία από τις υψηλότερες προτεραιότητές της. Ως εκ τούτου, η πολιτική της εταιρείας λέει ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορούν τα επικίνδυνα απόβλητα να απορρίπτονται σε δοχεία απορριμμάτων ή συστημάτων για graywater (νεροχύτες και αποχετεύσεις) και blackwater (τουαλέτες). Αντ' αυτού, κάθε τύπος αυτών των ειδικών αποβλήτων διαθέτει την κατάλληλη καθορισμένη διαδικασία χειρισμού και ελέγχου. Τα επικίνδυνα απόβλητα διαχωρίζονται σε στεγανά δοχεία και παραδίδονται σε εγκεκριμένη εγκατάσταση απόρριψης στην ξηρά, ή, για ορισμένους τύπους ιατρικών αποβλήτων, αποτεφρώνονται επί του σκάφους. Επειδή η ανακύκλωση επικίνδυνων υλικών είναι η πιο βιώσιμη επιλογή, όπου είναι δυνατόν γίνεται ανακύκλωση των αποβλήτων, όπως λαμπτήρες φθορισμού και μπαταρίες, που θα ταξινομούνταν ως επικίνδυνα αν είχαν μεταφερθεί στην ξηρά ως σκουπίδια. Τα επικίνδυνα απόβλητα τα αναλαμβάνουν μόνο εξειδικευμένοι εργολάβοι που συμμορφώνονται με το κατάλληλο πρόγραμμα επεξεργασίας που έχει αναπτυχτεί για τους εγκεκριμένους φορείς επικίνδυνων αποβλήτων. Όταν δεν υπάρχει εγκεκριμένη εγκατάσταση ανακύκλωσης, τα πλοία της εταιρείας πακετάρουν και αποθηκεύουν τα επικίνδυνα υλικά για να γίνει ανακύκλωση στα λιμάνια που διαθέτουν τις κατάλληλες εγκαταστάσεις ανακύκλωσης. Διαχείριση Χημικών Ουσιών Το πρόγραμμα διαχείρισης των χημικών ουσιών της εταιρείας ρυθμίζει την αγορά, το χειρισμό, τη διανομή, τη χρήση και τη απόρριψη των χημικών προϊόντων. Μέσω αυτής της διαδικασίας, είναι σε θέση να εντοπίζει τα πιο βιώσιμα και αποτελεσματικά 35 Resource Conservation and Recovery Act RCRA Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 65 από 78

66 χημικά προϊόντα για χρήση σε όλο το στόλο, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα δυσμενών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Οι χημικές ουσίες που έχουν εγκριθεί για χρήση στα πλοία τους υπάρχουν σε έναν κεντρικό 36 Κατάλογο Αγοράς Χημικών σε βάση δεδομένων της RCL. Ο κατάλογος αυτός αναφέρεται στη βάση δεδομένων Chemwatch, η οποία περιέχει τυποποιημένες, εύκολα ανακτήσιμες πληροφορίες για κάθε χημικό προϊόν, τον κατάλληλο χειρισμό και τη χρήση του, αξιολογήσεις του κατασκευαστή για την υγεία, την ευφλεκτότητα και τη δραστικότητα, και τις ελάχιστες απαιτήσεις για τον εξοπλισμό ατομικής προστασίας. Αυτά τα στοιχεία είναι διαθέσιμα σε 25 διαφορετικές γλώσσες σε ολόκληρο τον στόλο της εταιρείας. Ως συμπλήρωμα αυτής της διαδικασίας, έχει αναπτυχτεί ένα Πράσινο Σύστημα Αξιολόγησης (Green Rating System) για τις χημικές ουσίες των πλοίων της RCL. Το σύστημα αυτό λαμβάνει υπόψη κάθε συστατικό ενός χημικού προϊόντος και εξετάζει πώς αυτό επηρεάζει το περιβάλλον, πράγμα που επιτρέπει να εντοπιστούν, και να αφαιρεθούν από τη χρήση στα πλοία, όλα τα χημικά προϊόντα που πιθανώς θα μπορούσαν να βλάψουν το περιβάλλον. Αυτό το σύστημα όχι μόνο έχει μειώσει τους πιθανούς κινδύνους από τις χημικές ουσίες, αλλά και έχει βελτιώσει την παρακολούθηση, τη χρήση και την αποθήκευση των χημικών ουσιών και πρόσφερε ώθηση στα κίνητρα των προμηθευτών πλοίων να παρέχουν φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα. Πηγή: ( ) Our Approach to Sound Stewardship Single_Pages.pdf 36 Chemical Purchasing List CPL Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 66 από 78

67 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Ο MEDITERRANEAN SHIPPING COMPANY MEDITERRANEAN SHIPPING COMPANY ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΟΙ ΦΙΛΟΔΟΞΙΕΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ MEDITERRANEAN SHIPPING COMPANY Η Αποστολή της Εταιρείας Σε συνεργασία με τη βιομηχανία η MSC θα είναι πρωτοπόρος με θετικές αλλαγές από ηθική και περιβαλλοντική άποψη για να διασφαλίσει ότι η ναυτιλία θα ηγηθεί στην προσπάθεια προς την βιωσιμότητα. Θα παρέχει βοήθεια στη βιομηχανία για να γίνει πιο βιώσιμη με τη συνεχή ανάπτυξη της παγκόσμιας εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Αυτό θα επιτευχτεί με τη χρησιμοποίηση ενός πλαισίου που αποτελείται από έξι τομείς που θα βοηθήσουν στη συνεχή πρόκληση προς τη βιωσιμότητα του έργου της εταιρείας. Οι έξι βασικοί τομείς είναι: Υγεία και Ασφάλεια Περιβάλλον και Κλίμα Κοινωνική και Εργασιακή προοπτική Βιωσιμότητα Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 67 από 78

68 Έρευνα και Ανάπτυξη Ηθική και Δεοντολογία Η Συντέλεση του Αποτυπώματος Άνθρακα Στις θαλάσσιες μεταφορές, υπάρχουν δύο κύρια συστατικά τα οποία έχουν αντίκτυπο στο περιβάλλον μας: τα "στοιχεία του φορτίου" και τα "στοιχεία του πλοίου". Αυτά εξηγούνται παρακάτω. Στοιχεία φορτίου βάρος τύπος φορτίου φορτία ψυγείων χημικά επικίνδυνα φορτία καπνογόνα τύπος συσκευασίας απαιτήσεις παράδοσης που επηρεάζουν: trim (ζυγοστάθμιση βυθισμάτων-διαγωγή πλοίου) υδάτινο έρμα αέρια ψυγείων κατανάλωση καυσίμου κατανάλωση ελαίου ταχύτητα λασπώδη κατάλοιπα πετρελαίου Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 68 από 78

69 Στοιχεία πλοίου τύπος πλοίου υδροστατικά στοιχεία τύπος κινητήρα σχέδιο συντήρησης κινητήρας κύτος κατοικήσιμοι χώροι απαιτήσεις παράδοσης που επηρεάζουν: κατανάλωση καυσίμου κατανάλωση ελαίου λασπώδη κατάλοιπα πετρελαίου βαφή, βερνίκι (λάκα) κ.λπ. απόβλητα, λύματα ενέργειες Οι επιπτώσεις της ρύπανσης και των δύο αυτών στοιχείων μπορούν να υπολογιστούν μέσω μαθηματικών μοντέλων. Η MSC έχει επινοήσει τη δική της μέθοδο υπολογισμού, αλλά συμβουλεύεται επίσης και το 37 Δείκτη Σχεδιασμού Ενεργειακής Αποτελεσματικότητας ο οποίος αναπτύχθηκε από τον 38 Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό, ένα υποκατάστημα των Ηνωμένων Εθνών. Αυτά τα στοιχεία είναι διαθέσιμα κατ' απαίτηση. Η βιωσιμότητα για την MSC και οι φιλοδοξίες έως το 2020 Η βιωσιμότητα ορίζεται ως η έννοια της ποιότητας του να μην είναι κάτι επιβλαβές για το περιβάλλον ή να προκαλεί την εξάντληση των φυσικών πόρων, συμβάλλοντας 37 Energy Efficiency Design Index EEDI 38 International Maritime Organization ΙΜΟ Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 69 από 78

70 έτσι στη μακροπρόθεσμη οικολογική ισορροπία. Η έκθεση που περιλαμβάνει τις φιλοδοξίες της εταιρείας περιγράφει κάθε τομέα στον οποίο επενδύουν για να βελτιώσουν την περιβαλλοντική τους απόδοση. Υπήρξε σημαντική και συνεχής επένδυση στην επιστημονική έρευνα για τις εκπομπές ρύπων που αποδίδονται στις ωκεάνιες μεταφορές με πλοία κοντέινερ. Οι υπολογισμοί των εκπομπών διαφέρουν δραματικά μεταξύ των εταιρειών και των μεταφορέων. Ενώ η MSC έχει συμμετέχει ενεργά σε διάφορους φορείς, αυτός είναι ο λόγος που δεν έχει δημοσιεύσει μοντέλο υπολογισμού εκπομπών. Πολύ απλά, υπάρχει ένα τεράστιο ποσό επιστημονικών δεδομένων που πρόκειται να συλλεχθούν και να αναλυθούν, και υπάρχει η πρόθεση να συνεχίσουν να μαθαίνουν μαζί με τους εταίρους τους. Μετά από 12 χρόνια εργασίας για τη βελτίωση της βιωσιμότητας, ο κλάδος έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει. Οι Στόχοι Βιωσιμότητας για το 2020 θέτουν φιλόδοξους στόχους σε μια πορεία προς ένα βελτιωμένο αποτύπωμα άνθρακα. Οι στόχοι αυτοί έχουν πλέον υλοποιηθεί σε συγκεκριμένες ενέργειες, σύμφωνα με την εταιρική φιλοσοφία "Σκεπτόμαστε με καινοτομία και ενεργούμε με βιωσιμότητα". Φιλοδοξίες βιωσιμότητας της Mediterranean Shipping Company Η εταιρεία αναγνωρίζει ότι η ναυτιλιακή βιομηχανία δεν είναι βιώσιμη με τις τρέχουσες πρακτικές της. Για παράδειγμα, το Πρωτόκολλο του Κιότο και της ΕΕ έχουν θέσει στόχους μείωσης των εκπομπών στην ξηρά κατά τοις εκατό. Ο ναυτιλιακός κλάδος πρέπει να μειώσει τις υπεράκτιες εκπομπές τουλάχιστον κατά την ίδια ποσότητα ή περισσότερο. Δεν αρκεί η χρήση νέας τεχνολογίας. Νέα έρευνα είναι απαραίτητη για να προχωρήσουμε. Τα τελευταία χρόνια, έχουν κατασκευαστεί μεγάλα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (κοντέινερ) από έως teu. Ένα κανονικό κοντέινερ σαράντα ποδών (40x8x8 πόδια) ισούται με δύο TEUs (20x8x8 πόδια το καθένα) για να βελτιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητα των μεταφορών. Η κατανάλωση καυσίμου ανά φερτό τόνο και οι εκπομπές στην ατμόσφαιρα έχουν μειωθεί κατά ανάλογο ποσό. 39 teu: twenty-foot equivalent unit - πρότυπη μονάδα ικανότητας μεταφοράς φορτίου ενός πλοίου, ή ικανότητας χειρισμού φορτίου ενός τερματικού σταθμού. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 70 από 78

71 Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να βελτιωθεί η φήμη του κλάδου είναι να γίνονται καινοτόμες ενέργειες και να κερδίζεται το δικαίωμα του ισχυρισμού ότι αυτός είναι ένας τομέας που προσφέρει απόλυτη αποτελεσματικότητα στις μεταφορές, παραμένοντας ανταγωνιστικός και προωθώντας τη συνεργασία στα μη εμπορικά στοιχεία των επιχειρήσεων. Το 40 Σύστημα Γνωστοποίησης Περιστατικών Φορτίου είναι ένα ορόσημο-παράδειγμα της χρηστής συνεργασίας μεταξύ των μεγάλων μεταφορέων. Έχει ως αποτέλεσμα μια ενεργή και καλά εδραιωμένη οργάνωση που έχει επιτύχει τους στόχους της με αποτελεσματικό, γρήγορο και οικονομικά αποδοτικό τρόπο. Η καινοτομία είναι ζωτικής σημασίας για τον κλάδο της ναυτιλίας, αλλά θα πρέπει να ακολουθεί την ίδια προσέγγιση της σταθερής συνεργασίας, η οποία θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα, την απόδοση και τα αποτελέσματα, καθώς και την ενθάρρυνση της δημιουργικότητας και, τελικά, τη μείωση του κόστους. Από ηθική άποψη, η συνεργασία θα πρέπει να είναι ανοικτή και διαφανής, με στόχο την επίτευξη περιβαλλοντικών οφελών, παρά ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Περιβάλλον και κλίμα επίτευξη θετικής συνεισφοράς στη βιοποικιλότητα και την προστασία της υδάτινης ζωής Στην MSC ο στόχος είναι η ηγεσία στην ανάπτυξη της βιοποικιλότητας και της προστασίας της υδρόβιας ζωής στη θάλασσα και στους λιμένες. Γι αυτούς τους λόγους: * Ενθαρρύνουν το διάλογο με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών αρχών και των οργανώσεων προστασίας της φύσης. * Ενθαρρύνουν την αύξηση της βιοποικιλότητας σε όλες τις θάλασσες του κόσμου. Εφόσον είναι αναγκαίο δρουν από κοινού με τις αρχές και τις οργανώσεις για την προστασία των τοπικών βιοτόπων. Διαχειρίζονται εκ των προτέρων τα επιχειρησιακά τους συστήματα για την προώθηση της προστασίας της υδρόβιας ζωής και των περιοχών όπου δραστηριοποιούνται τα πλοία. 40 Cargo Incident Notification System CINS Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 71 από 78

72 Δίνεται πάντα προτεραιότητα στην ασφάλεια, την υγεία και το περιβάλλον κατά τη διάρκεια εργασιών αποκατάστασης των καταστροφών. Στο περιβαλλοντικό σκέλος της επιχείρησης δίνεται έμφαση ενεργά στην προστασία του εδάφους και του υπεδάφους και στην αποφυγή οποιασδήποτε μόλυνσης των θαλάσσιων, υπόγειων ή επιφανειακών υδάτων. Προστασία του κλίματος Στην MSC εργάζονται συνεχώς για την ελαχιστοποίηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την παροχή λύσεων για καινοτομίες που θα βελτιώσουν τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος. * Έχει επιτευχτεί ελαχιστοποίηση των εκπομπών CO2 με την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης, με τη χρήση καυσίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, με τη χρήση νέων ενεργειακά αποδοτικών τεχνολογιών και τη βελτίωση των υπηρεσιών της εφοδιαστικής αλυσίδας και των υλικοτεχνικών δικτύων. * Αυτές οι καθημερινές δράσεις επιτρέπουν την ελαχιστοποίηση των εκπομπών CO2 που είναι συνυφασμένες με τις υπηρεσίες που παρέχουν στους πελάτες τους. * Προσπαθούν να βοηθήσουν στο να αποτραπούν οι καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής με την προστασία των ανθρώπων, της ιδιοκτησίας και του περιβάλλοντος. Περαιτέρω μείωση άλλων περιβαλλοντικών επιπτώσεων Η εταιρεία στοχεύει στο να είναι "κορυφαία στο είδος", με τη διαχείριση και την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεών της. * Είναι αποφασισμένοι να συμμορφώνονται με όλους τους ισχύοντες νόμους, τα πρότυπα και τις απαιτήσεις. * Επενδύουν στην ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των υπηρεσιών τους. * Εφαρμόζουν αποτελεσματικά συστήματα διαχείρισης με στόχο την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεών τους. Εκπαιδεύουν και καταρτίζουν τους υπαλλήλους τους, και εργάζονται προς την επίτευξη της λειτουργικής αριστείας. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 72 από 78

73 Βιωσιμότητα οι προσπάθειες για την οικολογική ναυτιλία Οι προσπάθειες της εταιρείας γίνονται για την παροχή βιώσιμων λύσεων για τη θαλάσσια ναυσιπλοΐα με διαφανή τρόπο. Ο στόχος τους είναι να βρίσκονται στην κορυφή των συστημάτων ψηφιοποίησης, στις διαδικασίες και τα συστήματα ανάπτυξης λογισμικών εφαρμογών για την παροχή βελτιστοποιημένου αποτελέσματος και τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας της επεξεργασίας. Η εξάλειψη του ανθρώπινου λάθους και η εφαρμογή αυστηρών κατευθυντήριων γραμμών για τη διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος, και η εγγύηση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων και των γειτονικών κοινοτήτων σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τις δραστηριότητές τους. * Η ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν βελτιστοποιείται, εάν ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος του ανθρώπινου λάθους. * Επιδεικνύουν μια συστηματική και προορατική προσέγγιση για την υγεία, την ασφάλεια και τη διαχείριση του περιβαλλοντικού κινδύνου. Έρευνα και ανάπτυξη χρήση νέων τεχνολογιών για τη μείωση των επιπτώσεων των υπηρεσιών στο περιβάλλον Στόχος της εταιρίας είναι να μειώσει την κατανάλωση καυσίμων και, ως εκ τούτου, τα αέρια του θερμοκηπίου. Όπου είναι δυνατόν, χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες για την εκμηδένιση αυτών των επιπτώσεων. Ασκούν στενό έλεγχο στα δύο στοιχεία που δημιουργούν περιβαλλοντικές επιπτώσεις: το φορτίο και το πλοίο. * Γίνεται έλεγχος στα χαρακτηριστικά του φορτίου και εφαρμόζεται αξιολόγηση των κινδύνων και του συστήματος διαχείρισης, με την ανταλλαγή δεδομένων και τη σύνδεση διαφορετικών συστημάτων για την απόκτηση και τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων και του ελέγχου. * Διενεργείται συνεχής ανάπτυξη των συστημάτων για τη βελτίωση των διαδικασιών ελέγχου. Συστήματα EEDI, ΕΕΟΙ, SEEMP, οικολογικές νομοθεσίες και τεχνικά δεδομένα πλοίων συνδέονται μέσω διαφορετικών εφαρμογών για τη βελτιστοποίηση του φορτίου και της χωρητικότητας των πλοίων. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 73 από 78

74 Από το 2008 έχει ξεκινήσει ένα νέο κατασκευαστικό πρόγραμμα για τελευταίας τεχνολογίας, καινοτομικά πλοία με πολύ μεγαλύτερη χωρητικότητα σε κιβώτιακοντέινερ, σε συνδυασμό με τις τελευταίες τεχνολογίες στους κινητήρες. Η βελτιστοποίηση του σχεδιασμού επιτυγχάνεται μέσω των δοκιμών και της υδροδυναμικής μεθοδολογίας, με αποτέλεσμα μια οικολογικά αποτελεσματική σχεδίαση του πλοίου. * Εγκαθίστανται επί του σκάφους συστήματα λήψης ισχύος από την ξηρά για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου. * Γίνεται χρήση ανεφοδιασμού καυσίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο για να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του θείου ή τα φαινόμενα της όξινης βροχής. * Γίνεται χρήση απόδοση ισχύος του κινητήρα με γνώμονα τη μείωση της κατανάλωσης και των εκπομπών οξειδίων του αζώτου. H MSC Cruises σκοπεύει να εντάξει στο στόλο της ένα σύνολο κρουαζιερόπλοιων ως πρωτότυπα τα οποία θα είναι το αποτέλεσμα μιας μακράς διαδικασίας ανάπτυξης, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος της STX ECORIZON, που οδηγεί στη δημιουργία μιας νέας γενιάς πλοίων που είναι καθαρότερα, πιο αποδοτικά και πιο τεχνολογικά. Θα περιλαμβάνουν μηδενικές υδάτινες εκπομπές, ενώ το κύτος και το σύστημα προώθησης θα βελτιστοποιηθεί για καλύτερη ενεργειακή απόδοση. Η εγκατάσταση συστημάτων καθαρισμού αερίων (scrubbers) θα επιτρέψει την εξουδετέρωση των αναθυμιάσεων και τις εκπομπές CO2 να είναι σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις των διεθνών ναυτιλιακών κανονισμών. Επιπλέον, τα πλοία θα διαθέτουν πολλές τεχνολογικές καινοτομίες που, μεταξύ άλλων, θα μειώνουν περαιτέρω την κατανάλωση καυσίμου κατά 25% και προηγμένα συστήματα ασφαλείας που θα υπερβαίνουν ό,τι απαιτείται από τους διεθνείς κανονισμούς. Πηγή: ( ) MSC Sustainability Ambitions Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 74 από 78

75 ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΗΡΗΣΗΣ ΠΡΟΤΥΠΩΝ, ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ, ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΠΡΟΤΥΠΑ-ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ- ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΜΕΛΕΤΕΣ- ΕΚΘΕΣΕΙΣ- ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ- ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ- ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ- ΟΡΑΜΑ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ- ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ- ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΒΡΑΒΕΙΑ-ΕΠΑΙΝΟΙ- ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ COSTA CROCIERE UNI EN ISO 14001/2004, UNI EN ISO 9001, 2000 OHSAS 18001, 2007, SA 8000, 2008 Social and Environmental Report. Cold Ironing, Whale Sanctuary (μη απόρριψη σεντινόνερων), Παρακολούθηση κλιματικής αλλαγής Μεσογείου, Λευκό Κουτί, Costa Building (μηδενικές επιτόπιες εκπομπές), οικολογικές εκδρομές. Sustainable Cruise, Βαφές Πυριτίου, LED αυτόματης ρύθμισης, Κλιματιστικά Αυτόματης Ρύθμισης. Προγράμματα ενημέρωσης σε επισκέπτες και πληρώματα για εξοικονόμηση ενέργειας, συστήματα ορθολογικής χρήσης φωτισμού. Green Star, Green Plus, B.E.S.T. 4, Energy Efficiency Award Αύξηση ανακύκλωσης στους λιμένες 26%, Μείωση 11% στην κατανάλωση καυσίμου, αύξηση ενεργειακής απόδοσης επί του πλοίου. CARNIVAL CRUISE LINES All U.S. and international safety regulations, ISO Ενίσχυση Λειτουργικής Αξιοπιστίας, Εισαγωγή Νέων Πυροσβεστικών Τεχνολογιών. Κανένα απόβλητο στη θάλασσα, Παραδοχή μεγέθους εκπομπών άνθρακα και μέτρα για τη μείωση του αποτυπώματος, τεχνολογία καθαρισμού καυσαερίων σε όλες τις φάσεις λειτουργίας του πλοίου, Advanced Waste Water Treatment Systems, Mitsubishi Air Lubrication Systems, υβριδική φορτηγίδα Αερίου Υγρού Αζώτου. Επεξεργασία λυμάτων για χρήση καθαριότητας χώρων, Ανακύκλωση, Αποτέφρωση. Μαθήματα διαδικασίας διαχείρισης αποβλήτων πλοίων σε εργαζομένους, εκπαιδευτικά προγράμματα περιβαλλοντικής συνείδησης. Innovation in Environmental Practices. Μείωση αποτυπώματος άνθρακα κατά 19%, αύξηση υδροδυναμικής απόδοσης κύτους, βελτιστοποιημένες διαδικασίες καθαρισμού υδάτινων λυμάτων. ROYAL CARIBBEAN CRUISES ΙΜΟ safety regulations, Safe Return to Port, Probabilistic Damage Stability Rules, ISO 9001:2000 (Quality Management), ISO 14001:2004 (Environmental Management) Save the Waves Program, Stewardship Report. White Box, Advanced Wastewater Purification, Διαλογή αποβλήτων με το χέρι, Green Rating System για τις χημικές ουσίες, The Ocean Fund, Αξιωματικοί Περιβάλλοντος, Above and Beyond Compliance, G.I.V.E (Get Involved, Volunteer Everywhere). Propulsion and Hull Design System, Heating Ventilation & Air Conditioning, Operational Conservation Measures. Υποχρεωτική περιβαλλοντική εκπαίδευση σε πληρώματα σύμφωνα με διεθνείς νόμους, περιβαλλοντική ενημέρωση σε επισκέπτες. Doing It All: World Savers Awards 2011, Gold Award for Overall Eco-Friendly Green Cruise Ship, Best Eco-Friendly Cruise Line, Green Gateway Partnership Award. 77% μείωση του CO 2, βελτίωση διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών, ενεργειακή εξοικονόμηση σε χώρους επιβατών. MEDITERRANEAN SHIPPING COMPANY International Convention for the Safety of Life at Sea (SOLAS), International Maritime Organization (IMO). Στόχοι Βιωσιμότητας για το Μέθοδος Ανάλυσης Ενεργειακής Αποτελεσματικότητας, Οργανώσεις προστασίας βιοτόπων. Στόχοι Βιωσιμότητας για το 2020, Συνεργασία Συστημάτων EEDI, ΕΕΟΙ, SEEMP. Συνεργασία λιμένων για ορθολογική χρήση νερού, εκπαίδευση επί της απαγόρευσης απόρριψης στον ωκεανό, συστήματα ανακύκλωσης επί του πλοίου, επιστροφή δοχείων σε προμηθευτές. LTLF International Shipping Company of the Year Award, Maritime & Logistics Award. Μείωση κατανάλωσης καυσίμου κατά 25%, μείωση εκπομπών CO 2, εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας τελιού χρήστη. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 75 από 78

76 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Προς τα τέλη του 1990, στην περιοχή των θαλασσών που περιβάλλουν την Ευρώπη (δηλαδή Βαλτική Θάλασσα, Βόρεια Θάλασσα, Βορειοανατολικός ατλαντικός, Μεσόγειος Θάλασσα και Μαύρη θάλασσα) οι εκπομπές διοξειδίου του θείου (SO2) από τη διεθνή ναυτιλία υπολογίζονταν σε 2,3 εκατομμύρια τόνους ετησίως, το διοξείδιο του αζώτου (NOx) σε 3,3 εκατομμύρια τόνους και τα επιμερισμένα υλικά (διεθνώς PM-particulate matter) σε 250,000 τόνους. Οι αριθμοί αυτοί, σύμφωνα με τα επιχειρησιακά σενάρια, έως το 2020 αναμένονται να αυξηθούν κατά 40 έως 50%. 41 Οι εκπομπές ρύπων πλοίων συνεχώς αυξάνονται ενώ οι εκπομπές ρύπων ξηράς ελαττώνονται. Έως το 2020, εάν δεν παρθούν τα κατάλληλα μέτρα, η ναυτιλία θα είναι ο χειρότερος παραγωγός αερίων ρύπων ξεπερνώντας ακόμα και τις εκλύσεις της ξηράς. Οι βιομηχανίες διαθέτουν ευρεία κλίμακα επιλογών για να καταφέρουν να επιβραδύνουν και να εξαλείψουν τη μόλυνση. Οι λύσεις αυτές περιλαμβάνουν τη χρήση καυσίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, την τοποθέτηση διηθητικών διατάξεων στα κυκλώματα καυσαερίων, τις μετατροπές και τον εκσυγχρονισμό των κινητήριων μηχανημάτων προώθησης και υδροπροώθησης, την προσαρμογή για καύσιμο το φυσικό αέριο, τον εκσυγχρονισμό της υδροδυναμικής με χρήση καινοτομικών βαφών κύτους αλλά και ριζοσπαστικά συστήματα μείωσης αντίστασης, καθώς και χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας όπως ο άνεμος, ο ήλιος και η ηλεκτρική ενέργεια από την ακτή. Οι εταιρείες με τη στάση τους αποδεικνύουν ότι είναι έτοιμες να δεχτούν τα σκληρά μέτρα που επιβάλλονται από τους διεθνείς οργανισμούς θαλάσσιας ασφαλείας και την υιοθεσία προτύπων και προδιαγραφών που ξεπερνούν κάθε προηγούμενο. Παρά τα διογκωμένα ποσά των δαπανών που απαιτούνται, δεκάδες προγράμματα τεχνολογικής εξέλιξης υλοποιούνται κάθε χρόνο για τις ανάγκες της έρευνας και ανάπτυξης των καλύτερων και πιο οικολογικών, από την άποψη της περιβαλλοντικής εναρμόνισης, τεχνολογικών συστημάτων που θα οδηγήσουν τη 41 Πηγή: Transport & Environment, Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 76 από 78

77 ναυτιλία τις επόμενες δεκαετίες στην κορυφή των υπέρμαχων της ομορφιάς και της βιωσιμότητας του πλανήτη μας. Καθώς οι αριθμοί των επιβατών και των πολυτελών υπηρεσιών που τους παρέχονται συνεχώς αυξάνονται μέσα από την υλοποίηση των πιο φανταστικών ιδεών διακόσμησης, άνεσης και εξυπηρέτησης, ανάλογα αναμένουμε να δούμε και τα θλιβερά ποσοστά των στατιστικών αναλύσεων γύρω από τις οικολογικές καταστροφές να πέφτουν χωρίς καμία τάση να ξανανέβουν. Ίσως τότε μπορέσουμε να επιβιβαστούμε σε ένα πλοίο χαμογελώντας από ευχαρίστηση και ξέροντας ότι ο καθένας έχει κάνει το καθήκον του, γνωρίζοντας ότι στο τέλος του ταξιδιού μας τίποτα δεν θα έχει πέσει στη θάλασσα, κανένας ρύπος δεν θα έχει μολύνει τον αέρα και κανένα ON της φύσης δεν θα κοιτάζει με απορία κάποιο καινούριο αντικείμενο που ο αέρας ή το θαλάσσιο ρεύμα έφερε στην είσοδο της φωλιάς του. Φοιτήτρια: ΓΕΡΑΛΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΗΝΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Σελ. 77 από 78