Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Transcript

1 Δ.Π.Μ.Σ. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ-ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΩΡΟ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ι. ΠΟΛΥΖΟΣ, Σ. ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ Αρχιτέκτων Μηχανικός Ε.Μ.Π. Γεωπόνος Α.Π.Θ.

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Η πολιτική της Ευρωπαικής Ένωσης για το περιβάλλον 2. Ο Θεσμός της Πράσινης Πρωτεύουσας της Ευρώπης o Σύντομο Ιστορικό του Θεσμού o Όραμα και στόχος o Κριτήρια αξιολόγησης o Η διαδικασία του διαγωνισμού o Οι υποψήφιες πόλεις o Οι 8 τελικές υποψηφιότητες και τα χαρακτηριστικά τους 3. Στοκχόλμη:Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το Κριτική αποτίμηση του θεσμού 5. Οι πράσινες προοπτικές των Ελληνικών πόλεων

3 Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 1. 6ο Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον 2. Θεματική Στρατηγική για το Αστικό Περιβάλλον 3. Αστική διάσταση στις κοινοτικές πολιτικές για την περίοδο Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης 5. Πρόγραμμα URBACT II

4 Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Η ιδέα της Πράσινης Πρωτεύουσας της Ευρώπης ξεκίνησε στο Ταλίν της Εσθονίας το Μαΐο του Στο Ταλίν, 15 ευρωπαϊκές πόλεις και η ένωση των εσθονικών πόλεων υπέγραψαν ένα κοινό υπόμνημα προτείνοντας την καθιέρωση του Βραβείου για την Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Ο Ο σόχος στόχος της πρωτοβουλίας είναι να βελτιωθεί το ευρωπαϊκό αστικό περιβάλλον διαβίωσης - και έτσι το περιβάλλον συνολικά. Με 80 % του ευρωπαϊκού πληθυσμού να ζει σε αστικό περιβάλλον, είναι φυσικό ότι οι πόλεις διαδραματίζουν βασικό ρόλο στο να καταστήσουν το περιβάλλον πιό πράσινο και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των πολιτών της Ευρώπης.

5 ΟΡΑΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΣ Οι στόχοι του βραβείου της Πράσινης Πρωτεύουσας της Ευρώπης είναι: Να ανταμείψει α ε τις πόλεις που έο έχουν υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα Να ενθαρρύνει τις πόλεις να θέσουν υψηλούς στόχους για περιβαλλοντική βελτίωση και βιώσιμη ανάπτυξη Να δημιουργήσει ένα πρότυπο για να εμπνεύσει άλλες πόλεις και να προωθήσει την καλύτερη πρακτική και εμπειρία Το κυρίαρχο μήνυμα είναι ότι οι Ευρωπαίοι έχουν το δικαίωμα να ζήσουν σε υγιείς αστικές περιοχές, και οι πόλεις πρέπει να προσπαθήσουν να βελτιώσουν βλ τη ποιότητα ζωής των πολιτών τους και να μειώσουν τις επιδράσεις τους στο παγκόσμιο περιβάλλον.

6 Συμβολή στην κλιματική αλλαγή Τοπικό δίκτυο μεταφορών ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Έκταση ελεύθερων χώρων μέσα στην πόλη Ποιότητα του αέρα Ηχορρύπανση Παραγωγή ρ γ γή και διαχείριση αποβλήτων βή Κατανάλωση νερού Διαχείριση λυμάτων Διαχείριση αστικού περιβάλλοντος Βιώσιμη διαχείριση γης

7 Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ (Ι) 1ος Γύρος Αξιολόγησης Οι υποψήφιες πόλεις περιέγραψαν: τα περιβαλλοντικά αποτελέσματα που έχουν πραγματοποιήσει. τα μέτρα που έλαβαν και τις υποχρεώσεις που ανέλαβαν για την επίτευξη καθενός από τουσ δείκτες αξιολόγησης. το προτεινόμενο πρόγραμμα δράσεών τους. Στον πρώτο κύκλο καμία τεκμηρίωση η δεν ζητήθηκε. η Κάθε μέλος της επιτροπής αξιολόγησε τις πληροφορίες όσον αφορά την αντίστοιχη περιοχή δεικτών του/της και έδωσε τα αποτελέσματα για κάθε πόλη σε σχέση με κάθε έναν από τους δί δείκτες.

8 Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ (ΙΙ) 1ος Γύρος Αξιολόγησης Συμμετείχαν 35 πόλεις με περισσότερους από κατοίκους από 17 Ευρωπαικές χώρες. Amsterdam, Netherlands Munich, Germany Bordeaux, France Münster, Germany Bremen, Germany Oslo, Norway Bristol, United Kingdom Pamplona, Spain Cluj-Napoca, Romania Prague, Czech Republic Copenhagen, Denmark Riga, Latvia Dublin, Ireland Rotterdam, Netherlands Espoo, Finland Freiburg, Germany Hamburg, Germany Hannover, Germany Helsinki, Finland Kaunas, Lithuania Łódź, Poland Magdeburg, Germany Malmø, Sweden Murcia, Spain Sabadell, Spain Stockholm, Sweden Tampere, Finland Toruń, Poland Valencia, Spain Vienna, Austria Montpellier, France Vilnius, Lithuania Vitoria-Gasteiz, Spain Zaragoza, Spain

9 Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ (ΙΙΙ) Οι οκτώ πόλεις με την υψηλότερη βαθμολογία συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο επιλέκτων υποψηφίων και πήγαν στο 2ο γύρο αξιολόγησης. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι όλες οι πόλεις διαγωνίστηκαν και για το 2010 και το 2011 και όλες αξιολογήθηκαν με τον ίδιο τρόπο. Οι 8 τελικές υποψήφιες πόλεις ήταν: Amsterdam Bristol Copenhagen Freiburg Hamburg Münster Oslo Stockholm

10 Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ IV 2ος Γύρος Αξιολόγησης Οργανώθηκε συνάντηση με τις 8 τελικές υποψήφιες πόλεις με τους ακόλουθους στόχους: Συνάντηση της επιτροπής αξιολόγησης με την ομάδα που ήταν υπεύθυνη για την υποστήριξη της υποψηφιότητας της κάθε πόλης. Κάθε πόλη έκανε 20λεπτη παρουσίαση υποστηρίζοντας την υποψηφιότητά της. Οι πόλεις κλήθηκαν να εστιάσουν στη γενική τους απόδοση και στο όραμα της εργασίας τους. Υποβολή ερωτήσεων από την επιτροπή.

11 ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Η τελική αξιολόγηση και ο συνοπτικός πίνακας των αποτελεσμάτων δείχνουν ότι το Αμβούργο και η Στοκχόλμη βγαίνουν πρώτη και δεύτερη πόλη αντίστοιχα. Κατά συνέπεια, η επιτροπή αξιολόγησης αποφασίζει ότι : η Στοκχόλμη επιλέγεται ως Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης του 2010 το Αμβούργο επιλέγεται ως Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης του μβ ργ γ ς ρ η ρ ης ρ ης 2011.

12 ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ : ΠΡΑΣΙΝΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ 2010

13 Το όραμα για το 2030 που συνδυάζει την αύξηση με τη βιώσιμη ανάπτυξη περισσότεροι κάτοικοι Μεγαλύτερη αστική πυκνότητα Ενεργειακή αυτονομία το 2050 Χρήση/ανακύκλωση Χ ή / ύ λ του νερού Αστικό περιβάλλον και πράσινες ζώνες Συνδυασμένες βιώσιμες λύσεις Ευαισθητοποίηση των πολιτών

14 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 6ο πρόγραμμα για το περιβάλλον Συνδυασμένο σύστημα διαχείρισης Οι περιβαλλοντικοί στόχοι παρακολουθούνται όπως και οι οικονομικοί στόχοι Περιβαλλοντικοί δείκτες

15 Η ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ HAMMARBY Έκταση 180 εκταρίων νέα διαμερίσματα m2 γραφείων και υπηρεσιών Χρόνος κατασκευής Βιώσιμη Βώ ανάπτυξη Χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Συνδυασμένο σύστημα μεταφορών και χρήσεων γής Μοντέλο οικολογικής ποδηλασίας

16 ΔΥΟ ΝΕΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΕΝΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

17 ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΔΙΟΞΕΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ

18 ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

19 ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ- ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ Από 158 σε 30 ή 64kwh/m 2 /έτος ΕΝΕΡΓΕΙΑ Χρήση φωτοβολταικών Καλύτερη χρήση της θέρμανσης Μείωση των αναγκών για εισαγόμενη ενέργεια Παραγωγή Π ή βιοαερίου από σκουπίδια

20 ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑ-ΓΕΝΝΗΣΗ Βιοκαύσιμα, αξιοποίηση αποβλήτων Αντλίες θέρμανσης για αξιοποίηση του νερού των λυμάτων Μερίδιο αγοράς 75% Ορυκτά καύσιμα 21% Δροσισμός των προαστίων

21 ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΙΚΙΑΚΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΗ Σήμερα 32 από τα 75 απαρριματοφόρα χρησιμοποιούν βιοαέριο Το 2010 όλα τα απορριματοφόρα θα χρησιμοποιούν μη ορυκτά καύσιμα ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Αποτέφρωση απορριμάτων τόνοι/ 000 ό / έτος 2ΤWh για θέρμανση 500GWh ηλεκτρική ενέργεια Βιολογική γ ή κομποστοποίηση η τόνοι/ έτος Βιοαέριο Βιολίπασμα

22 ΟΓΚΩΔΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΛΑΒΗ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΑ ΟΓΚΩΔΗ ΟΙΚΙΑΚΑ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΑ ΑΠΟ ΜΙΚΡΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Κέντρο ανακύκλωσης ΕΠΙΒΛΑΒΗ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΑ 20 σταθμοί συλλογής 1 κινητός σταθμός συλλογής 20 κέντρα συλλογής χημικών 1200 κέντρα συλλογής μπαταριών Φαρμακεία

23 ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

24 Βιώσιμες μεταφορές με το καρότο και το μαστίγιο!! ΚΑΡΟΤΟ Βελτιωμένοι ποδηλατόδρομοι Αύξηση της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς Νέοι τρόποι μετακίνησης Σύλλογοι ατόμων που μοιράζονται το αυτοκίνητό τους Καλύτερη πληροφόρηση Προσαρμοζόμενα στην κυκλοφορία συστήματα σηματοδότησης Υπηρεσίες logistics Καθαρά αυτοκίνητα ΜΑΣΤΙΓΙΟ Περιβαλλοντικέσ ζώνες για φορτηγά και λεωφορεία Φορολογία κυκλοφοριακής συμφόρησης

25 Αυτοκίνητα, ποδήλατα και μέσα μαζικής μεταφοράς στο κέντρο της πόλης

26 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΑΘΑΡΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΗ ΣΟΥΗΔΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΣΤΟΚΧΟΛΜΗΣ

27 ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ

28 ΤΕΛΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ 20% μείωση της κυκλοφορίας 10-14% 14% μείωση των αερίων ρύπων 2-10% καλύτερη ποιότητα αέρα Μικρότερη έκθεση των πολιτών στη ρύπανση Από την μεγάλη απόρριψη στην τεράστια αποδοχή

29 Η ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΡΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΥ ΑΕΡΑ ΠΟΛΥ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Διοξείδιο του θείου,οξείδια του αζώτου,μόλυβδος,βενζένιο,μονοξείδιο του άνθρακα ΠΟΛΥ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Αρσενικό,κάδμιο,νικέλιο,βενζοπυρένιο,όζον ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Διοξείδιο του αζώτου,σωματίδια ΡΜ 10

30 ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΝΕΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΤΡΑΜ ΝΕΟ ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΤΡΟ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

31 ΔΙΕΘΝΕΣ ΛΙΜΑΝΙ Υψηλά περιβαλλοντικά standards Αξιολογήθηκε 7ο από 800 λιμάνια Μείωση SOx και ΝΟx κατά 60% και 40% αντίστοιχα μέσα σε 10 χρόνια Διαφοροποιημένα λιμενικά κόστη Εκπτώσεις σε πλοία με χαμηλό ποσοστό καυσίμων με θείο Σύστημα ενεργειακού ανεφοδιασμού μέσω της ξηράς

32 ΒΙΩΣΙΜΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ Πόσιμο νερό υψηλής ποιότητας Πλήρης εναρμόνιση με την Ευρωπαική Οδηγία για την ποιότητα του πόσιμου νερού Προστατευόμενες Π ό περιοχές Τριτογενής διαχείριση λυμάτων 98% μείωση του φωσφόρουφ 70% μείωση του αζώτου Υψηλής απόδοσης πρόγραμμα ελέγχου Από το κέντρο τησ πόλης μέχρι 30 χιλιόμετρα μέσα στο Αρχιπέλαγος της Στοκχόλμης περισσότερα από 30 σημεία ελέχγου του νερού

33 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΝΕΡΟΥ ΤΗΣ ΣΤΟΚΧΟΛΜΗΣ Σε συμφωνία με την οδηγία της Ευρωπαικής Ένωσης Η Στοκχόλμη θα έχει πάντα καλή ποιότητα νερού Τα υδάτινα οικοσυστήματα της Στοκχόλμης θα είναι ελκυστικοί χώροι αναψυχής για όλους

34 Η ΠΡΑΣΙΝΗ ΚΑΙ ΓΑΛΑΖΙΑ ΠΟΛΗ 8 φυσικές και πολιτιστικές προστατευόμενες περιοχές Εθνικό πάρκο της πόλης της Στοκχόλμης Βάση δεδομένων για τα προστατευόμενα είδη 85% των κατοίκων ικανοποιημένοι από την προσβασιμότητά τους στα πάρκα και στους άλλους χώρους πρασίνου

35 ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ 1. Άμεσες προοπτικές ΜΟΝΟ για τις πόλεις της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης 2. Καλύτερες προοπτικές για τις πόλεις του Ευρωπαικού Νότου μελλοντικά 3. Δυσκολίες για τις Ανατολικές χώρες που έχουν να επιλύσουν σοβαρότερα περιβαλλοντικά προβλήματα 4. Σημαντική συμβολή (σε συνδυασμό με άλλες Ευρωπαικές Περιβαλλοντικές Πρωτοβουλίες) στην ευαισθητοποίηση των Ευρωπαικών Πόλεων για την υιοθέτηση πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον και τον πολίτη 5. Σημαντική συμβολή στην ευαισθητοποίηση των πολιτών να υιοθετήσουν πράσινες πρακτικές σε προσωπικό επίπεδο, μέσω των προγραμμάτων δράσης των βραβευμένων αλλά και των υποψηφίων πόλεων 6. Δυνατότητα να λειτουργήσει μελλοντικά ως Παγκόσμιος Θεσμός βελτίωσης και ανάπτυξης του Αστικού Περιβάλλοντος με όρους Αειφορίας

36 ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ 1. Οι μόνες Ελληνικές Πόλεις που θα μπορούσαν να διεκδικήσουν τον τίτλο της Πράσινης Πρωτεύουσας της Ευρώπης, με βάση το πληθυσμιακό τους μέγεθος είναι η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη 2. Στην Ελλάδα ένα μεγάλο μέρος των πολιτικών για το περιβάλλον καθορίζεται από την Κεντρική Διοίκηση και όχι από την Τοπική Αυτοδιοίκηση 3. Δεν έχουν συνολικές πολιτικές φιλικές προς το περιβάλλον που: Να θέτουν συγκεκριμένους και μετρήσιμους περιβαλλοντικούς στόχους Να έχουν θέσει έτος βάσης μετρήσεων των στόχων αυτών Να έχουν θέσει έτος-στόχο