Κατευθυντήριες γραμμές για τους ελέγχους των αποβλήτων πριν από τις εργασίες κατεδάφισης και ανακαίνισης κτιρίων

Transcript

1 Κατευθυντήριες γραμμές για τους ελέγχους των αποβλήτων πριν από τις εργασίες κατεδάφισης και ανακαίνισης κτιρίων Διαχείριση των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων της ΕΕ -2- Μάιος 2018

2 Πίνακας περιεχομένων Πρόλογος Εισαγωγή Σκοπός του ελέγχου των αποβλήτων Συμμετέχοντες στον έλεγχο των αποβλήτων Έλεγχος των αποβλήτων Μητρώο υλικών και στοιχείων Συστάσεις για τη διαχείριση αποβλήτων Υποβολή εκθέσεων Εκτίμηση ποιότητας των ελέγχων των αποβλήτων Απαιτήσεις για ελεγκτές Ιχνηλασιμότητα Συνιστώμενη διαδικασία ελέγχου των αποβλήτων Επιτελική μελέτη Επιτόπια έρευνα Μητρώο υλικών και στοιχείων Συστάσεις για τη διαχείριση αποβλήτων Υποβολή εκθέσεων Ευρωπαϊκός κατάλογος αποβλήτων Συνιστώμενο υπόδειγμα για το μητρώο υλικών Συνιστώμενο υπόδειγμα για το μητρώο στοιχείων του κτιρίου Συνιστώμενο υπόδειγμα για συστάσεις για τη διαχείριση αποβλήτων Συνιστώμενο υπόδειγμα για την ιχνηλασιμότητα αποβλήτων Παραρτήματα Παραδείγματα συνθηκών διεθνών, ευρωπαϊκών και εθνικών πολιτικών και πλαισίων Παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών Διακίνηση των αποβλήτων Κατεργασία και επεξεργασία των αποβλήτων Διαχείριση και διασφάλιση ποιότητας Γλωσσάριο ΕΝΤΥΠΟ ΕΛΕΓΧΟΥ Ταυτοποίηση και στατιστικά στοιχεία (οι βασικές πτυχές επισημαίνονται με γκρι χρώμα)

3 Πρόλογος Τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων (απόβλητα Κ&Κ), όταν μετρηθούν σε όγκο, αποτελούν τη μεγαλύτερη ροή αποβλήτων στην ΕΕ. Παρόλο που η συντριπτική πλειονότητα των αποβλήτων Κ&Κ είναι ανακυκλώσιμα, ένα σύνηθες εμπόδιο για την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων Κ&Κ στην ΕΕ είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στην ποιότητα των ανακυκλωμένων υλικών Κ&Κ. Η παρούσα κατευθυντήρια γραμμή εναρμονίζεται με τις ευρωπαϊκές στρατηγικές για τον τομέα των κατασκευών και τη διαχείριση αποβλήτων. Η κατευθυντήρια γραμμή εναρμονίζεται με τους στόχους της οδηγίας πλαίσιο για τα απόβλητα 2008/98/ΕΚ η οποία θέτει ως στόχο την ανακύκλωση του 70% των αποβλήτων Κ&Κ έως το Η κατευθυντήρια γραμμή εναρμονίζεται επίσης με τη στρατηγική «Κατασκευές 2020» 1, καθώς και με την ανακοίνωση για τις ευκαιρίες αποδοτικής χρήσης των πόρων στον οικοδομικό τομέα 2. Επιπλέον, εντάσσεται στο πλαίσιο της πιο πρόσφατης και φιλόδοξης δέσμης μέτρων για την κυκλική οικονομία που παρουσίασε η Επιτροπή το , η οποία περιλαμβάνει αναθεωρημένες νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τα απόβλητα ώστε να ενθαρρύνει τη μετάβαση της ΕΕ προς μια κυκλική οικονομία. Σ αυτή τη δέσμη μέτρων για την κυκλική οικονομία, τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων αναγνωρίζονται ως βασική πτυχή, ενώ η προκαταρκτική εκτίμηση αποτελεί σημαντικό κομμάτι της διαχείρισης των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων. Είναι μία από τις τρεις δράσεις που προβλέπονται στο παράρτημα 1 του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία 4 (CEAP). Η παρούσα κατευθυντήρια γραμμή επιδιώκει να προσφέρει μια μεθοδολογία διενέργειας της εκτίμησης αυτής προκειμένου να στηρίξει τις εθνικές αρχές ώστε πράγματι να επιτευχθεί ο στόχος της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για την ανακύκλωση των αποβλήτων Κ&Κ. 1. Εισαγωγή Το παρόν έγγραφο παρέχει καθοδήγηση σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές εκτίμησης των ροών των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων πριν από την κατεδάφιση ή την ανακαίνιση κτιρίων και υποδομών, τον επονομαζόμενο «έλεγχο αποβλήτων». Στόχος της καθοδήγησης είναι να διευκολύνει και να μεγιστοποιήσει την ανάκτηση υλικών και συστατικών από την κατεδάφιση ή την ανακαίνιση κτιρίων και υποδομών για την επωφελή επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση, χωρίς να υπονομεύονται τα μέτρα ασφαλείας και οι πρακτικές που περιγράφονται στο ευρωπαϊκό πρωτόκολλο για τις κατεδαφίσεις. Το πρωτόκολλο αυτό αναφέρει ότι: Κάθε έργο κατεδάφισης, ανακαίνισης ή κατασκευής πρέπει να χαρακτηρίζεται από αρτιότητα σχεδιασμού και διαχείρισης προκειμένου να μειώνονται οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία και να εξασφαλίζονται, ταυτόχρονα, σημαντικά οφέλη από πλευράς κόστους. Πρέπει να διενεργούνται έλεγχοι αποβλήτων (ή έλεγχος πριν από την κατεδάφιση όπως ορίζεται στο ευρωπαϊκό πρωτόκολλο για τις κατεδαφίσεις) πριν από κάθε έργο ανακαίνισης ή κατεδάφισης, για κάθε υλικό που πρόκειται να επαναχρησιμοποιηθεί ή να ανακυκλωθεί, καθώς και για τυχόν επικίνδυνα απόβλητα. 1 Στρατηγική για τη βιώσιμη ανταγωνιστικότητα του κατασκευαστικού τομέα και των επιχειρήσεών του, COM(2012) 433, 2 COM (2014) 445 final,

4 Οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να αποφασίσουν τις οριακές τιμές για τους ελέγχους πριν από την κατεδάφιση (οι οποίες αυτή τη στιγμή διαφέρουν πολύ στην ΕΕ). Οι έλεγχοι των αποβλήτων συνεκτιμούν πλήρως τις τοπικές αγορές όσον αφορά τα απόβλητα Κ&Κ και τα επαναχρησιμοποιήσιμα και ανακυκλώσιμα υλικά. Ένας άρτιος έλεγχος αποβλήτων πρέπει να διενεργείται από ειδικό εμπειρογνώμονα (ο ελεγκτής). Το πεδίο εφαρμογής της κατευθυντήριας οδηγίας περιλαμβάνει τα απόβλητα από τις εργασίες κατασκευής, ανακαίνισης και κατεδάφισης. Δεν συμπεριλαμβάνει, ωστόσο, το στάδιο σχεδιασμού ούτε τα χώματα εκσκαφής και βυθοκόρησης. Όσον αφορά τη γεωγραφική κάλυψη, το παρόν έγγραφο εκπονήθηκε με σκοπό την εφαρμογή του και στα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Περιλαμβάνει ορθές πρακτικές από ολόκληρη την ΕΕ οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης τόσο για τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής όσο και για τους επαγγελματίες του κλάδου. Η κατευθυντήρια γραμμή αφορά τις ακόλουθες ομάδες-στόχους ενδιαφερόμενων φορέων: επαγγελματίες του κλάδου τον κατασκευαστικό τομέα (συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών ανακαίνισης και των εργολάβων κατεδαφίσεων), εταιρείες επεξεργασίας, μεταφοράς και διακίνησης αποβλήτων, καθώς και εταιρείες ανακύκλωσης δημόσιες αρχές σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ενωσιακό επίπεδο οργανισμούς πιστοποίησης ποιότητας για κτίρια και υποδομές Σκοπός του ελέγχου των αποβλήτων Ο έλεγχος των αποβλήτων πριν από την κατεδάφιση ή την ανακαίνιση κτιρίων και υποδομών αποτελεί ειδικό καθήκον στο πλαίσιο του σχεδιασμού ενός έργου. Είναι απαραίτητο να είναι κατανοητό το είδος και η ποσότητα των στοιχείων και υλικών που θα αποδομηθούν και/ή κατεδαφιστούν και να εκδοθούν συστάσεις για τον περαιτέρω χειρισμό τους. Μπορεί επίσης να διενεργηθεί εκτίμηση των βιώσιμων οδών ανάκτησης υλικών (συμπεριλαμβανομένης της επαναχρησιμοποίησης και της πιθανής αξίας της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης στο εργοτάξιο και εκτός εργοταξίου και της σχετικής εξοικονόμησης κόστους και ανάκτησης ενέργειας). Ο έλεγχος των αποβλήτων θα πρέπει επίσης να λάβει υπόψη κάθε σχετική νομοθεσία, όπως τις απαιτήσεις για περιβαλλοντικές άδειες αν τα απόβλητα πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στο εργοτάξιο ή κάθε απόβλητο το οποίο ενδέχεται να είναι επικίνδυνο και του οποίου η διαχείριση πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με εξειδικευμένη νομοθεσία για τα απόβλητα. Ιδανικά, οι έλεγχοι των αποβλήτων θα πρέπει να διενεργούνται πριν από την προκήρυξη των διαγωνισμών και θα πρέπει να αποτελούν μέρος των προδιαγραφών των διαγωνισμών. Ως ελάχιστη απαίτηση, όμως, θα πρέπει να εκτελούνται πριν από την υποβολή αίτησης για άδεια κατεδάφισης ή ανακαίνισης. Τα ευρήματα των ελέγχων στηρίζουν τις αποφάσεις των αρχών για την έγκριση των προγραμματισμένων εργασιών. Η έκθεση ελέγχου θα πρέπει να αναθεωρείται λαμβανομένων υπόψη των τελικών αποτελεσμάτων της διαδικασίας κατασκευής, κατεδάφισης ή ανακαίνισης. Η διενέργεια ενός ελέγχου αποβλήτων προσφέρει μια σειρά από πλεονεκτήματα τόσο οικονομικά όσο και περιβαλλοντικά ενώ ταυτόχρονα προσφέρει σημαντική προστιθέμενη αξία σε ολόκληρο το έργο: Οι έλεγχοι αποβλήτων είναι το πρώτο βήμα προς την ανακύκλωση. Οι έλεγχοι αποβλήτων προάγουν τον δίκαιο ανταγωνισμό μεταξύ των εργολάβων. Οι έλεγχοι αποβλήτων αυξάνουν την ενημέρωση και διευκολύνουν τις διαδικασίες ιχνηλασιμότητας. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τα υλικά που θα απελευθερωθούν, ιδιαίτερα τα επικίνδυνα, για να -5-

5 αποφεύγουμε απρόβλεπτα κόστη κατά τη διάρκεια των εργασιών. Η περιβαλλοντική και τεχνική ποιότητα των υλικών μπορεί να ελεγχθεί. Οι περιβαλλοντικές πτυχές που θα βελτιωθούν περιλαμβάνουν: Προσδιορισμός των υφιστάμενων ρύπων Συνδρομή στη διασφάλιση της απομάκρυνσής τους με περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο. Επίτευξη υψηλότερης περιβαλλοντικής ποιότητας για τα υλικά των ανακυκλώσιμων αποβλήτων. Οι πτυχές της τεχνικής ποιότητας που θα βελτιωθούν περιλαμβάνουν την ταυτοποίηση πακέτων ανακυκλωμένων υλικών «υψηλότερης ποιότητας» (για παράδειγμα σκυροδέματος). Οι έλεγχοι των αποβλήτων συμβάλλουν στην καλύτερη διαχείριση των αποβλήτων κατεδαφίσεων. Η γνώση των ποσοτήτων και της φύσης των υλικών που προβλέπονται οδηγεί στη βελτιστοποίηση των εργασιών (πόσοι κάδοι θα απαιτηθούν, διαλογή στο εργοτάξιο ή διαλογή εκτός εργοταξίου κ.λπ.) Συμμετέχοντες στον έλεγχο των αποβλήτων Το σχήμα 1 απεικονίζει τη διαδικασία διαχείρισης αποβλήτων, δείχνοντας τους εμπλεκόμενους δρώντες και τις σχέσεις μεταξύ σταδίων και αρμοδιοτήτων. Οι εμπλεκόμενοι δρώντες είναι: Ο ιδιοκτήτης του ακινήτου είναι αρμόδιος να ορίσει έναν ελεγκτή που θα σχεδιάσει τον έλεγχο των αποβλήτων για την ταυτοποίηση και ταξινόμηση των αποβλήτων, καθώς επίσης και για τον προκαταρκτικό σχεδιασμό του χειρισμού τους. Η αρχή εκδίδει άδειες κατεδάφισης ή ανακαίνισης και θα πρέπει να θεσπίσει μηχανισμούς για να βεβαιώσει (απευθείας ή με την παρέμβαση τρίτων μερών) ότι οι έλεγχοι των αποβλήτων που διενεργούνται περιλαμβάνουν σύστημα ελέγχου ποιότητας και ότι οι συστάσεις τους ακολουθούνται. Ο ελεγκτής ή η ομάδα ελεγκτών είναι ο εμπειρογνώμονας που είναι αρμόδιος για τον έλεγχο των αποβλήτων. Ο ελεγκτής πρέπει να είναι ειδικός εμπειρογνώμονας με κατάλληλες γνώσεις σχετικά με τα δομικά υλικά σύγχρονων και ιστορικών κτιρίων (συμπεριλαμβανομένων των επικίνδυνων υλικών), τις σύγχρονες και ιστορικές οικοδομικές τεχνικές και το ιστορικό κατασκευών. Επίσης, πρέπει να είναι εξοικειωμένος με τις τεχνικές κατεδάφισης, τη διαχείριση και την επεξεργασία των αποβλήτων, καθώς και με τις (τοπικές) αγορές. Ο εργολάβος είναι αρμόδιος για τις εργασίες κατεδάφισης/αποδόμησης/ανακαίνισης που ορίζονται στη σύμβαση με τον ιδιοκτήτη. Ο εργολάβος θα πρέπει να συμβάλλει σε πτυχές ιχνηλασιμότητας των αποβλήτων. Ο διαχειριστής των αποβλήτων είναι αρμόδιος για την κατάλληλη διαχείριση και απόρριψη των αποβλήτων που λαμβάνονται από τον κάτοχο ή τον παραγωγό των αποβλήτων. Ο διαχειριστής των αποβλήτων θα πρέπει επίσης να συμβάλλει σε πτυχές ιχνηλασιμότητας των αποβλήτων. Ο κατασκευαστής των προϊόντων μπορεί να συμβάλει στον έλεγχο των αποβλήτων παρέχοντας λύσεις και/ή απαιτήσεις για τα επαναχρησιμοποιήσιμα/ανακυκλώσιμα υλικά και συστατικά. -6-

6 Ιδιοκτήτη ς του κτιρίου Ελεγκτής Επίπεδα επίδοσης του εργολάβου Έλεγχος των αποβλήτων Άδεια Απαιτήσεις για την ποιότητα και τον διαχωρισμό των αποβλήτων Νομικές απαιτήσεις Αίτηση αδείας Εργολάβος Κατεδάφιση ή ανακαίνιση Οικοδομική αρχή Διαχείριση στο εργοτάξιο Τελική επιθεώρηση Συνιστώμενη διαχείριση αποβλήτων Διαχείριση εκτός του εργοταξίου Διαχειριστής των αποβλήτων Δευτερογενής χρήση Κατασκευαστ ής των προϊόντων Σχήμα 1: Ρόλος των δρώντων του ελέγχου των αποβλήτων στη διαδικασία διαχείρισης των αποβλήτων 2. Έλεγχος των αποβλήτων Ο έλεγχος των αποβλήτων στοχεύει να δημιουργήσει μια σαφή εικόνα της «προς κατεδάφιση» κτιριακής υποδομής, συμπεριλαμβανομένων εκτιμήσεων των απόβλητων υλικών που θα απελευθερωθούν και συστάσεων για τη διαχείριση των αποβλήτων. Είναι ένα πρώτο βήμα προς την ανακύκλωση και την ορθή διαχείριση αποβλήτων. Η διαδικασία ελέγχου στοχεύει να δημιουργήσει τα έγγραφα που πρέπει να επισυνάψει ο ιδιοκτήτης σε μια αίτηση άδειας κατεδάφισης ή ανακαίνισης που θα υποβληθεί σε προκήρυξη διαγωνισμών. Επιπρόσθετα, το αποτέλεσμα του ελέγχου θα πρέπει να παρέχει αξιόπιστες εκτιμήσεις των απόβλητων υλικών ώστε να μπορούν να συγκριθούν με τα αποτελέσματα της έκθεσης της διαχείρισης αποβλήτων Μητρώο υλικών και στοιχείων Αποτελεί καθήκον του κατόχου αποβλήτων να αποκτήσει γνώση για τα αντικείμενα και τις ουσίες που προορίζονται για απόρριψη και για την πιθανή επικίνδυνη φύση τους και τη μόλυνση που έχουν υποστεί. Το μητρώο των υλικών και των δομικών στοιχείων είναι συνεπώς το βασικό προϊόν του ελέγχου αποβλήτων που έχει οργανώσει ο κάτοχος των αποβλήτων (συνήθως ο ιδιοκτήτης του κτιρίου ή της υποδομής) και έχει διενεργήσει ο ελεγκτής. Το μητρώο βασίζεται συνήθως στην εκτίμηση υλικών που παρέχει η επιτελική μελέτη και/ή επιτόπια έρευνα (βλέπε παράρτημα Β). Η εκτίμηση υλικών στοχεύει στην παρουσίαση αξιόπιστων δεδομένων για το είδος και την ποσότητα των αποβλήτων κατεδάφισης. Βασίζεται σε επιτελική μελέτη, επιτόπια επίσκεψη και σε πρόσθετες εργασίες με στόχο τη διασφάλιση της ποιότητας των δεδομένων. Τα απόβλητα κατεδάφισης παράγονται από εργασίες αποδόμησης και κατεδάφισης και ενδέχεται επίσης να περιλαμβάνουν υλικά από τη λειτουργία και χρήση του ακινήτου. Η εκτίμηση υλικών θα πρέπει να συμπληρώνεται από την εξέταση της ευκολίας ανάκτησης αυτών των υλικών. Όσον αφορά τα κτίρια, συνιστάται να -7-

7 διενεργείται εκτίμηση υλικών για κάθε όροφο. Η εκτίμηση υλικών θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον: Το είδος του υλικού που θα ταξινομηθεί στην κατηγορία των αδρανών αποβλήτων, των μη αδρανών, μη επικίνδυνων ή επικίνδυνων αποβλήτων, αναφέροντας λεπτομερώς τον κωδικό Eural (από τον ευρωπαϊκό κατάλογο αποβλήτων) και περιγραφή (καθώς οι κωδικοί Eural δεν παρέχουν αρκετές πληροφορίες). Ποσοτικό προσδιορισμό σε τόνους, κυβικά μέτρα και/ή άλλες σχετικές μονάδες μέτρησης. Ο κάτοχος αποβλήτων ή η οικοδομική αρχή μπορεί να ζητήσουν πρόσθετες πληροφορίες, όπως: Μητρώο στοιχείων, που συνιστάται στην αποδόμηση και επαναχρησιμοποίηση. Υλικά αυτών των στοιχείων δεν θα πρέπει να αποκλείονται από το μητρώο αποβλήτων (ενδέχεται να υπάρχουν εξαιρέσεις, π.χ. αν ο έλεγχος είναι μέρος του εγκεκριμένου σχεδίου αποδόμησης). Τη θέση των απόβλητων υλικών (και στοιχείων) στο κτίριο, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η αποδοτικότητα και η ασφάλεια της κατεδάφισης ή της ανακαίνισης. Την ποιότητα του υλικού για να εκτιμηθούν οι προσμείξεις που μπορεί να υπάρχουν. Όσο λιγότερες είναι οι προσμείξεις στο κλάσμα των αποβλήτων, τόσο υψηλότερη αξία μπορούν να έχουν. Τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησής τους προκειμένου να εκτιμηθεί η δυνατότητα απευθείας επαναχρησιμοποίησης του υλικού η οποία εξαρτάται από τη φύση του υλικού και την κατάσταση του υλικού. Παράγοντες που επηρεάζουν την ανάκτηση υλικών κατά τη διαδικασία κατεδάφισης Ο βαθμός στον οποίο είναι δυνατή η αποτελεσματική ανάκτηση υλικών κατά τη διαδικασία κατεδάφισης εξαρτάται από ευρύ φάσμα παραγόντων, μεταξύ των οποίων οι ακόλουθοι: Η ασφάλεια, η οποία μπορεί να αυξάνει το κόστος του έργου. Ο χρόνος. Για την επιλεκτική κατεδάφιση απαιτείται περισσότερος χρόνος από ό,τι για την παραδοσιακή κατεδάφιση, με συνέπεια να αναμένεται επίσης υψηλότερο κόστος. Θα πρέπει να εξετάζονται οι βέλτιστες λύσεις σχετικά με τη δυνητική ανακυκλωσιμότητα και επαναχρησιμοποίηση. Δυνατότητα εφαρμογής από οικονομική άποψη και αποδοχή εκ μέρους της αγοράς. Το κόστος της αφαίρεσης ενός στοιχείου (π.χ. ενός κεραμιδιού στέγης) θα πρέπει να αντισταθμίζεται από την τιμή του ενώ, ταυτόχρονα, το επαναχρησιμοποιούμενο στοιχείο θα πρέπει να είναι ανταγωνιστικό και αποδεκτό από τους μελλοντικούς χρήστες. Για ορισμένα υλικά, π.χ. σίδηρος/μέταλλα/απομέταλλα, οι τιμές της αγοράς παρουσιάζουν έντονες διακυμάνσεις σε συνάρτηση επίσης με την εποχικότητα. Ο χώρος. Όταν υπάρχει περιορισμός χώρου σε ένα εργοτάξιο, ο διαχωρισμός των υλικών που συλλέγονται θα πρέπει να πραγματοποιείται σε μονάδα διαλογής. Οι περιορισμοί όσον αφορά τον χώρο προϋποθέτουν άρτιο σχεδιασμό. Η τοποθεσία. Ο αριθμός των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης στην ευρύτερη περιοχή του εργοταξίου ή η παροχή τοπικών υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων ενδέχεται να περιορίζουν τις δυνατότητες ανάκτησης υλικών από ένα έργο αποδόμησης. Οι καιρικές συνθήκες. Ορισμένες τεχνικές ενδέχεται να εξαρτώνται από συγκεκριμένες καιρικές συνθήκες οι οποίες είναι πιθανό να μην συμπίπτουν με τον χρόνο εκτέλεσης του έργου. Πηγή: Κοινό Κέντρο Ερευνών/Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος, Best Environmental Management Practice of the Building and Construction Sector, 2015, σ. 28, στα αγγλικά 2.2. Συστάσεις για τη διαχείριση αποβλήτων Ο έλεγχος των αποβλήτων μπορεί να συμπληρωθεί με συστάσεις σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης των αποβλήτων στο εργοτάξιο. Τα ζητήματα προς εξέταση μπορούν να περιλαμβάνουν τα παρακάτω: Συστάσεις για την ασφαλή απομάκρυνση επικίνδυνων αποβλήτων Πρέπει επίσης να γίνουν συστάσεις σχετικά με τη λήψη πιθανών προφυλάξεων για την υγεία και την ασφάλεια κατά τη φάση της αποδόμησης ή τη φάση της διαχείρισης των αποβλήτων. Προσδιορισμός της πιθανής εκτροπής των αποβλήτων για ορισμένες ταυτοποιημένες ροές αποβλήτων -8-

8 (επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, επίχωση, ανάκτηση ενέργειας και εξουδετέρωση) και εκτίμηση των ποσοστών εκτροπής 5. Μπορούν να δοθούν διάφορες εναλλακτικές για κάθε ομάδα υλικών ή ροή αποβλήτων. Προσδιορισμός των (οικονομικά ή περιβαλλοντικά) επωφελών δραστηριοτήτων διαλογής στο εργοτάξιο που μπορεί να περιλαμβάνουν την περιγραφή των απαιτήσεων της εγκατάστασης για την αποθήκευση, τον χειρισμό, τον διαχωρισμό και για οποιαδήποτε άλλη εργασία διαχείρισης των διάφορων ροών αποβλήτων. Ανακυκλωμένα υλικά - REACH Παρότι η καταχώριση βάσει των υποχρεώσεων του κανονισμού REACH δεν ισχύει για τα απόβλητα, η εν λόγω καταχώριση μπορεί να καταστεί υποχρεωτική όταν τα απόβλητα παύουν να είναι απόβλητα. Κατά συνέπεια, ο κανονισμός REACH έχει εφαρμογή μόνον όταν υλικά όπως τα ανακυκλωμένα αδρανή δεν θεωρούνται πλέον απόβλητα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση των ανακυκλωμένων αδρανών υλικών, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι, ακόμη και όταν παύουν να είναι απόβλητα, εξακολουθούν να μην υπόκεινται στην υποχρέωση καταχώρισης βάσει του REACH. Ο λόγος είναι ότι τα ανακυκλωμένα αδρανή υλικά θεωρούνται αντικείμενο, κατά την έννοια του REACH. Τα αντικείμενα εξαιρούνται από την υποχρέωση καταχώρισης. Λόγω του άρθρου 7 παράγραφος 2 και του άρθρου 33 του κανονισμού REACH, οι ουσίες που προκαλούν πολύ μεγάλη ανησυχία και περιέχονται σε αντικείμενα σε συγκεντρώσεις που υπερβαίνουν το 0,1 % κατά βάρος πρέπει να κοινοποιούνται. Κατά κανόνα, οι εν λόγω ουσίες δεν ταυτοποιούνται στα ανακυκλωμένα αδρανή υλικά. Πηγή: ECHA, Καθοδήγηση σχετικά με τα απόβλητα και τις ανακτημένες ουσίες, 2010, προσάρτημα 1, κεφάλαιο στα αγγλικά 2.3. Υποβολή εκθέσεων Η τελική έκθεση του ελέγχου θα πρέπει να καταρτιστεί από τον ελεγκτή. Η έκθεση του ελέγχου των αποβλήτων θα υπογραφεί από τον ελεγκτή ο οποίος θα βεβαιώνει την ακρίβεια του περιεχομένου. Συνιστάται να αναθεωρήσει την έκθεση τρίτο μέρος, όπως αναφέρεται στην ενότητα για την εκτίμηση της ποιότητας. Η έκθεση πρέπει να περιλαμβάνει τις πληροφορίες για το ίδιο το έργο, όλες τις πληροφορίες που συλλέγονται κατά τη διάρκεια της επιτελικής μελέτης και της επιτόπιας έρευνας και κάθε πληροφορία που μπορεί να είναι χρήσιμη για τον ιδιοκτήτη, τον εργολάβο ή οποιοδήποτε άλλο ενδιαφερόμενο μέρος εμπλέκεται στην αλυσίδα αξίας του έργου. 3. Εκτίμηση ποιότητας των ελέγχων των αποβλήτων Το επίπεδο της απαιτούμενης παρακολούθησης της διαδικασίας διαφέρει ανά χώρα ή περιφέρεια, από περιστασιακές επιθεωρήσεις (π.χ. Φινλανδία) έως τη λεπτομερή σύγκριση των συστάσεων των ελέγχων των αποβλήτων με τα πραγματικά αποτελέσματα (π.χ. Χώρα των Βάσκων). Παρατηρήθηκε, εντούτοις, ότι στις χώρες ή περιφέρειες με τους πιο απαιτητικούς κανονισμούς, οι απαιτήσεις αυτές δεν τηρούνται αυστηρά. Τα τελευταία χρόνια, πολλές χώρες ανέπτυξαν ηλεκτρονικά συστήματα υποβολής εκθέσεων και ειδοποιήσεων (π.χ. Σκωτία, Τσεχική Δημοκρατία) για να αυξήσουν την αποδοτικότητα της διαδικασίας. Τα εν λόγω συστήματα δεν χρησιμοποιούνται συγκεκριμένα για να παρακολουθούν τα αποτελέσματα των ελέγχων, αλλά ενσωματώνουν ορισμένα σημαντικά μέρη αυτών (π.χ. υποβολή εκθέσεων αποβλήτων στην Τσεχική Δημοκρατία, ορισμός αρμοδιοτήτων στη Σκωτία) και επομένως μπορούν να επεκταθούν στο μέλλον. Η εκτίμηση της ποιότητας του ελέγχου των αποβλήτων θα βασιστεί στις δύο κύριες πτυχές που εμφανίζονται στις παρακάτω ενότητες. 5 Παράρτημα 3 του Πρωτοκόλλου για τη διαχείριση των αποβλήτων κατασκευών, ENCORD

9 3.1. Απαιτήσεις για ελεγκτές Οι ελεγκτές θα πρέπει να πληρούν ένα σύνολο ελάχιστων απαιτήσεων: Δεξιότητες. Οι ελεγκτές θα πρέπει να διαθέτουν συνδυασμό γνώσης και εμπειρίας. Η εμπειρία εξασφαλίζει σημαντικό υπόβαθρο που μπορεί να συμπληρώσει το εκπαιδευτικό υπόβαθρο και την ειδική κατάρτιση του ελεγκτή. Επαρκή εκπαίδευση και ειδική κατάρτιση. Οι ελεγκτές θα πρέπει να διαθέτουν γνώσεις για τις σύγχρονες και ιστορικές κατασκευές, τα κατασκευαστικά συστήματα, την τυποποίηση, τα υλικά και τις επικίνδυνες ουσίες. Για παράδειγμα, οι αρχιτέκτονες και οι σχεδιαστές διαθέτουν γνώση των κτιριακών τύπων, των τυποποιημένων λεπτομερειών και των συνθέσεων των πολύπλευρων στοιχείων (π.χ. οι κατοικίες από πάνελ στην ανατολική Ευρώπη είναι ιδιαίτερα τυποποιημένες) και μπορούν να διενεργήσουν την εκτίμηση αποτελεσματικά, αλλά ενδέχεται να μην διαθέτουν γνώσεις για την ταυτοποίηση των υλικών και των επικίνδυνων υλικών που θα συμβάλουν σε μια επιτυχημένη διαδικασία ελέγχου. Ανεξαρτησία. Ο εμπειρογνώμων πρέπει να είναι ουδέτερος και ανεξάρτητος (τουλάχιστον ανεξάρτητος από την εταιρεία κατεδαφίσεων που εκτελεί τις εργασίες κατεδάφισης), έτσι ώστε τα αποτελέσματα που θα προκύψουν να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη που εμπλέκονται στη διαδικασία Ιχνηλασιμότητα Οι έλεγχοι των αποβλήτων θα πρέπει να θεωρούνται «ζωντανά» έγγραφα που αναθεωρούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Είναι σημαντικό να βεβαιώνεται η ποιότητα του ελέγχου που διενεργείται και αυτό θα πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση σε 3 στάδια. Στάδιο 1: Αρχική εκτίμηση κατά τη διάρκεια του ελέγχου των αποβλήτων. Μετά τη διενέργεια (και καταχώριση) του ελέγχου των αποβλήτων, πρέπει να γίνεται έλεγχος της ποιότητάς του (από πιστοποιημένο ελεγκτή- τρίτο μέρος, δημόσιους φορείς ή επαγγελματικές ενώσεις). Στάδιο 2: Επαλήθευση μετά ή κατά τη διάρκεια των εργασιών κατεδάφισης. Είναι σημαντικό να εξεταστούν τα εξής ζητήματα: τι γίνεται με τα επικίνδυνα απόβλητα (για να διασφαλιστεί ότι απομακρύνονται και απορρίπτονται ορθά), η παρουσία κρυμμένων επικίνδυνων αποβλήτων, οι ποσότητες που απελευθερώθηκαν θα πρέπει να συγκριθούν με τις εκτιμήσεις. Οι διαφορές που διαπιστώνονται στους αριθμούς θα πρέπει να γνωστοποιούνται και να αιτιολογούνται. Τα υλικά που συλλέχθηκαν μαζί και τα υλικά που διαχωρίστηκαν. Στάδιο 3: Επαλήθευση με τη διαδικασία διαχείρισης. Εξέταση όχι μόνο των ποσοτήτων και των ποσοστών διαχωρισμού αλλά και του είδους της διαχείρισης αποβλήτων που πραγματοποιήθηκε. Κάθε διαφορά που διαπιστώνεται θα πρέπει να γνωστοποιείται και να αιτιολογείται. Τι έγινε με τα επικίνδυνα απόβλητα; Ποια υλικά συλλέχθηκαν χωριστά / συλλέχθηκαν επιλεκτικά, αλλά τοποθετήθηκαν σε ανάμεικτο κάδο; Πώς (και πού) μετρήθηκαν οι ποσότητες; 4. Συνιστώμενη διαδικασία ελέγχου των αποβλήτων Μια αποτελεσματική διαδικασία ελέγχου των αποβλήτων θα πρέπει να ακολουθεί τα βήματα που απεικονίζει το σχήμα 2. Περαιτέρω περιγραφή κάθε βήματος παρέχεται στις επόμενες ενότητες. -10-

10 Διασφάλιση ποιότητας Επιτελική μελέτη Επιτόπια έρευνα Αρχική τεκμηρίωση κτιρίου Πρωτόκολλα συντήρησης Ταυτοποίηση αποβλήτων, μετρήσεις, δειγματοληψία και ανάλυση Μητρώο Ταξινόμηση αποβλήτων και εκτίμηση ποσοτήτων Συστάσεις σχετικά με τη διαχείριση Ζητήματα νομικά, για την υγεία και την ασφάλεια και άλλα Υποβολή εκθέσεων Υποδείγματα Σχήμα 2: Γενικό σχεδιάγραμμα του ελέγχου των αποβλήτων 4.1. Επιτελική μελέτη Η επιτελική μελέτη στοχεύει να συγκεντρώσει όλες τις σχετικές πληροφορίες από την τεκμηρίωση του κτιρίου ή άλλες εργασίες. Είναι πολύ σημαντικό να συλλεχθούν τουλάχιστον τα παρακάτω: Η ηλικία του κτιρίου ή της υποδομής - πληροφορίες σχετικά με το ιστορικό του κτιρίου και το είδος των υλικών και των κατασκευαστικών τεχνικών που πρέπει να αναμένονται. Οι γνώσεις αυτές είναι σημαντικές αν δεν υπάρχουν διαθέσιμα σχέδια. Τα σχέδια - τα αρχιτεκτονικά σχέδια και τεχνικά σχέδια περιέχουν πληροφορίες που είναι χρήσιμες για τον σχεδιασμό της επιτόπιας έρευνας και την κατάρτιση του μητρώου αποβλήτων, ανεξαρτήτως του αν συνοδεύονται από προδιαγραφές διαγωνισμού ή τεκμηρίωση των εργασιών κατασκευής και/ή ανακαίνισης όπως πραγματικά έγιναν. Χρησιμεύουν για την προκαταρκτική ταυτοποίηση της ημερομηνίας/περιόδου κατασκευής, των διαστάσεων, της τυπολογίας της κατασκευής, της σύνθεσης, του είδους των υλικών, της θέσης των μηχανημάτων και των εγκαταστάσεων, των λεπτομερειών των κρυμμένων ή δυσπρόσιτων χώρων, καθώς και για τον σχεδιασμό της επιτόπιας έρευνας. Η τεκμηρίωση χρήσης - συγκεκριμένα, το ιστορικό συντήρησης και ανακαινίσεων είναι σημαντικό, καθώς τα υλικά ενδέχεται να διαφέρουν από το έτος της πρώτης ολοκλήρωσης του κτιρίου. Οι περιγραφές των εργασιών παραγωγής και των αδειών εκμετάλλευσης αποτελούν χρήσιμη πηγή πληροφοριών σχετικά με την αποθήκευση και τη χρήση επικίνδυνων προϊόντων (που μπορεί να έχουν μολύνει άλλα υλικά). Κατάλογος επικίνδυνων ουσιών - αν δεν υπάρχει εκτίμηση των επικίνδυνων ουσιών, ο ελεγκτής θα πρέπει να λάβει σχετικά μέτρα για να βεβαιώσει ότι τα ζητήματα υγείας και ασφάλειας καλύπτονται κατά την πραγματοποίηση της επιτόπιας επίσκεψης. Οι περιβάλλοντες χώροι και οι τρόποι πρόσβασης - Οι γνώσεις για τους περιβάλλοντες χώρους είναι σημαντικές για τον σχεδιασμό της βέλτιστης στρατηγικής για την πραγματοποίηση της διαχείρισης των αποβλήτων. Τοπικές παροχές Τοποθεσία μάντρας στην περιοχή Σ αυτό το στάδιο, ο ελεγκτής θα πρέπει να συλλέξει όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για τον σωστό σχεδιασμό της επιτόπιας επίσκεψης. Κατά τη διάρκεια της επιτόπιας επίσκεψης, θα πρέπει να ελεγχθεί το πρώτο σχέδιο πιθανών υλικών και αβέβαιων στοιχείων, βάσει της μελέτης του συνόλου της τεκμηρίωσης. Οι πληροφορίες μπορούν να συμπληρωθούν με υπολογιστικά μοντέλα ή λύσεις ΤΠ ή άλλα εργαλεία που θα έχουν αναπτύξει οι ίδιοι οι -11-

11 ελεγκτές. Το σύνολο των πληροφοριών που έχουν συλλεχθεί σ αυτό το στάδιο του ελέγχου θα πρέπει να αποτελούν μέρος της έκθεσης ή να περιληφθούν σε παράρτημα στην τελική έκθεση Επιτόπια έρευνα Κατά τη διάρκεια της επιτόπιας έρευνας, κάθε δωμάτιο ή αίθουσα του προς κατεδάφιση κτιρίου υποβάλλεται σε οπτικό έλεγχο και απογράφεται, σε πολλές περιπτώσεις με αποδόμηση. Αν είναι αναγκαίο, λαμβάνονται δείγματα για ανάλυση. Επειδή κάθε κτίριο είναι διαφορετικό, δεν είναι δυνατό να διαμορφωθεί μόνο μία καθολική μέθοδος συλλογής δεδομένων, αλλά είναι σημαντικό οι εργασίες να πραγματοποιούνται με συστηματικό και μεθοδικό τρόπο. Μια καλή και αποδοτική προσέγγιση αποτελείται από 4 μέρη: Επιτόπια επίσκεψη και γενική ανάλυση του κτιρίου (έλεγχος των γνώσεων που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της επιτελικής μελέτης). Γενικός έλεγχος και απογραφή. Ο γενικός έλεγχος και η απογραφή γίνονται για να αποκτηθεί μια ιδέα (για κάθε τμήμα του κτιρίου) των υλικών που προκύπτουν και για να συλλεχθούν οι αναγκαίες πληροφορίες για την ταυτοποίηση, τον ποσοτικό προσδιορισμό και τον εντοπισμό τους στο κτίριο. Λεπτομερής έλεγχος και απογραφή. Γίνεται λεπτομερής απογραφή στα διάφορα δωμάτια/αίθουσες (επενδύσεις δαπέδων, μονάδες φωτισμού, εσωτερικοί τοίχοι, ψευδοροφές κ.λπ.) Δειγματοληψία και ανάλυση (δεν μπορούν να ταυτοποιηθούν οπτικά όλα τα υλικά, επομένως, πρέπει να γίνεται δειγματοληψία και ανάλυση στα «ύποπτα» υλικά). Η επιτόπια επίσκεψη περιλαμβάνει οπτικούς ελέγχους, συγκρίσεις ευρημάτων με συλλεχθέντα έγγραφα, προγραμματισμό επιθεωρήσεων και μετρήσεων, προκαταρκτικό σχεδιασμό τεχνικών αποδόμησης και χειρισμού αποβλήτων στο εργοτάξιο, καθώς και επικοινωνία μεταξύ των δρώντων που έχει εμπλέξει στη διαδικασία ο ιδιοκτήτης. Ο ελεγκτής θα πρέπει να έχει ως στόχο: Να αξιολογεί αν τα σχέδια και τα έγγραφα των ιδιοκτητών του ακινήτου συμφωνούν με την πραγματική κατάσταση. Να προσδιορίζει θέσεις, διαφορετικά δομικά και τεχνικά συστήματα και τα υλικά τους, με ιδιαίτερη προσοχή στα υλικά που μπορεί να φαίνεται ότι μοιάζουν πολύ, για παράδειγμα στις περιπτώσεις σύνθετων συστημάτων όπου ένα υλικό μπορεί να είναι καλυμμένο από ένα άλλο υλικό. Να πραγματοποιεί μετρήσεις ή να επιβεβαιώνει αυτές που λήφθηκαν κατά τη διάρκεια της επιτελικής μελέτης. Να σχεδιάζει διαγράμματα, να κρατά σημειώσεις, να φωτογραφίζει τα διάφορα μέρη και να τα συμπεριλαμβάνει στην έκθεση για να διευκολύνει την κατανόηση της τελικής έκθεσης. Να διασφαλίζει την ταυτοποίηση όλων των υλικών. Σε καλυμμένους χώρους, είναι σημαντικό να αφαιρείτε μικρό μέρος της κάλυψης για να βεβαιωθείτε ότι τα υλικά κάτω από αυτή είναι τα αναμενόμενα. Να λαμβάνει δείγματα των υλικών για να βεβαιώσει τη φύση και την ποσότητα των υλικών που μελετώνται. Θα πρέπει να γίνεται οπτικός έλεγχος των εν λόγω δειγμάτων τη στιγμή της συλλογής και υποβολής των παρατηρήσεων. Η επιτόπια επίσκεψη πρέπει να εφαρμόσει μη αποδομητικές ή αποδομητικές τεχνικές προκειμένου να εκτιμηθεί σωστά το σύνολο του εύρους των υλικών. Οι αποδομητικές τεχνικές θα είναι πιθανόν: άνοιγμα ψευδοροφών και τοίχων, άνοιγμα κατακόρυφων σωμάτων, διάνοιξη οπών σε επενδύσεις τοίχων και δαπέδων, (μερική) αποσυναρμολόγηση τεχνικών εγκαταστάσεων (αεραγωγών...), αφαίρεση επιστρώσεων επιφανειών, διάτρηση για την παρατήρηση της σύνθεσης σε διαφορετικά επίπεδα βάθους ή οποιαδήποτε άλλη εργασία κρίνεται απαραίτητη για τη συμπλήρωση των πληροφοριών για τα υλικά. Καθώς είναι εξαιρετικά πιθανό να απαιτηθούν αποδομητικές τεχνικές, η επιτόπια έρευνα είναι καλύτερα να εκτελείται όταν το κτίριο δεν χρησιμοποιείται πλέον. -12-

12 Αν η επιτελική μελέτη υποδεικνύει την ύπαρξη επικίνδυνων ουσιών στο εργοτάξιο, ή αν σε οποιοδήποτε στάδιο υπάρχει υποψία παρουσίας επικίνδυνων ουσιών, θα πρέπει να θεσπιστούν πρωτόκολλα εργασίας με επικίνδυνες ουσίες και να εφαρμοστούν μέτρα προστασίας των εργαζομένων κατά τη διάρκεια της επιτόπιας επίσκεψης, κυρίως κατά τα στάδια αποδόμησης. Η επιτόπια επίσκεψη θα πρέπει να επιτρέπει στον ελεγκτή να συμπληρώσει τις πληροφορίες που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια της επιτελικής μελέτης και να λάβει κάθε δείγμα που απαιτείται για τη διενέργεια της εκτίμησης των υλικών. Η επιτόπια επίσκεψη μπορεί και θα πρέπει να συμπληρώνεται με ορισμένες από τις παρακάτω εργασίες: Χημική ανάλυση δειγμάτων για την επιβεβαίωση της ταυτοποίησης των υλικών. Μηχανική δοκιμή για τη μελέτη των ιδιοτήτων των υλικών προκειμένου να εξεταστεί η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησής τους. Μη αποδομητική δοκιμή που πραγματοποιείται στο εργοτάξιο για την καλύτερη ταυτοποίηση υλικών και/ή την εύρεση κρυμμένων υλικών. Πιθανές τεχνικές περιλαμβάνουν φασματόμετρα εγγύς υπερύθρου, εξοπλισμό υπερήχων, ανιχνευτές μετάλλων, εύκαμπτες κάμερες για οπτικό έλεγχο κούφιων περιοχών στο εσωτερικό τοίχων κ.λπ Μητρώο υλικών και στοιχείων Το ελάχιστο σύνολο δεδομένων που θα περιλαμβάνει αυτό το τμήμα θα πρέπει να αποτελεί σύνοψη των ανωτέρω πληροφοριών για το σύνολο του κτιρίου. Οι πληροφορίες για τα δομικά και μη δομικά στοιχεία (όπως για παράδειγμα για τις κολώνες, τις δοκούς, τους τοίχους, τις πλάκες κ.λπ. και επίσης τα έπιπλα, τον φωτισμό, τα ηλεκτρονικά στοιχεία, τα χάρτινα στοιχεία κ.λπ.) και τα αντίστοιχα υλικά θα πρέπει επίσης να οργανωθούν ώστε να παρέχουν, όχι μόνο τη συνολική ποσότητα αποβλήτων, αλλά και τη συνολική ποσότητα των διαφορετικών ειδών υλικών. Παρόλο που αυτό το σύνολο δεδομένων θεωρείται το ελάχιστο για την πλήρη εκτίμηση υλικών, για την αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού των ελέγχων των αποβλήτων συνιστάται ιδιαίτερα να: Διαχωρίζεται η πηγή των αποβλήτων ανά τους διάφορους ορόφους του κτιρίου. Εξετάζεται το εφικτό του διαχωρισμού. Περιλαμβάνονται φωτογραφίες με λεπτομέρειες για να είναι πιο ευανάγνωστη η έκθεση. Συνιστάται η εν λόγω εκτίμηση να διενεργείται όχι μόνο για κάθε κτίριο αλλά επίσης και για κάθε όροφο του κτιρίου. Οι πληροφορίες αυτές θα είναι πολύ σημαντικές προκειμένου να εκτιμηθεί και να αποφασιστεί η διαδικασία διαχείρισης αποβλήτων που θα εφαρμοστεί. Η εκτίμηση υλικών θα πρέπει να συμπληρώνεται από την εξέταση της ευκολίας ανάκτησης αυτών των υλικών. Ως εκ τούτου, είναι πολύ σημαντικό να εκτιμηθεί αν τα απόβλητα θα μπορούν να διαχωριστούν από τεχνικής και οικονομικής άποψης, για να αποφασιστεί ποια θα είναι τα διάφορα είδη λύσεων που θα προταθούν κατά τη διάρκεια του σταδίου σχεδιασμού της διαχείρισης των αποβλήτων στο πλαίσιο του ελέγχου των αποβλήτων. Το σύνολο των ανωτέρω πληροφοριών θα πρέπει να συμπληρώνεται από φωτογραφίες για τη διευκόλυνση της εργασίας του εργολάβου κατά την εκτέλεση των εργασιών κατασκευής, κατεδάφισης ή ανακαίνισης. Οι φωτογραφίες θα πρέπει να είναι ευκρινείς και να δείχνουν σαφώς τις πληροφορίες που σκοπεύουν να παράσχουν. (Αποτελεί καλή πρακτική η σημείωση της θέσης της εικονιζόμενης λεπτομέρειας πάνω στη φωτογραφία.) -13-

13 Διαχείριση άλλων αποβλήτων Διαχείριση ανακυκλώσιμων αποβλήτων Διαχείριση στοιχείων Ευθύνη του κατόχου των αποβλήτων Ευθύνη του ελεγκτή Ευθύνη του διαχειριστή των αποβλήτων Στοιχεία Μολυσμένα Μη μολυσμένα Μη επαναχρησιμο ποιούμενα Επαναχρησ ιμοποιούμε να Δεν επαναχρησιμ οποιήθηκαν Επαναχρ ησιμοποί ηση Υλικά Μη επικίνδυνα Ανακυκλώσι μα Ανακύκλω ση Μολυσμένα Μη ανακυκλώσιμ α Δεν ανακυκλώθη καν Επίχωση 7 Ανάκτηση ενέργειας Υγειονομικ ή ταφή Σχήμα 3: Διαδικασία λήψης αποφάσεων στη δημιουργία του μητρώου και συστάσεις διαχείρισης -14-

14 5. Συστάσεις για τη διαχείριση αποβλήτων Οι συστάσεις αυτές μπορούν να περιλαμβάνουν συμβουλές και κατευθυντήριες γραμμές για την ασφαλή απομάκρυνση επικίνδυνων απόβλητων υλικών, τις δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης ή ανακύκλωσης για ορισμένα (υψηλής αξίας) υλικά που υπάρχουν στο κτίριο, (νομικά δεσμευτικές) προϋποθέσεις για την αποθήκευση, τη μεταφορά και την επεξεργασία ορισμένων υλικών, συστάσεις που προέρχονται από τους περιορισμούς της επιτόπιας έρευνας κ.λπ. Ο έλεγχος των αποβλήτων θα πρέπει να προσδιορίζει τους χώρους του κτιρίου που ενδέχεται να έχουν μολυνθεί και τον βέλτιστο τρόπο χειρισμού τους πριν από την έναρξη άλλων εργασιών στο πλαίσιο του έργου. Αν είναι δυνατό, θα πρέπει να συνιστάται επιλεκτική αποσυναρμολόγηση προκειμένου να μεγιστοποιηθούν τα απόβλητα. Θα πρέπει να εξετάζονται συγκεκριμένα τα υλικά που περιέχουν αμίαντο, ενώ ο έλεγχος των αποβλήτων θα πρέπει να περιλαμβάνει παραπομπή στην εθνική νομοθεσία που ρυθμίζει τον τρόπο χειρισμού των συγκεκριμένων απόβλητων υλικών. Συνιστάται η κατάρτιση σχεδίου ελέγχου της υγείας και της ασφάλειας του περιβάλλοντος που να περιγράφει τις εργασίες που πρέπει να εκτελεστούν για να αποφευχθεί η μόλυνση των υλικών και του περιβάλλοντος στους περιβάλλοντες χώρους, συμπεριλαμβανομένων μέτρων μετριασμού του κινδύνου προς εφαρμογή για να ελαχιστοποιηθεί η έκθεση των εργαζομένων και του περιβάλλοντος. Κάθε πιθανός κίνδυνος για τους εργαζόμενους θα πρέπει να εξετάζεται συγκεκριμένα και να αναφέρεται ώστε να συμπεριλαμβάνεται στο σχέδιο για την υγεία και την ασφάλεια Υποβολή εκθέσεων Η τελική έκθεση βασίζεται στην έκθεση της επιτελικής μελέτης, στα πρακτικά της επιτόπιας επίσκεψης, στην έκθεση της εκτίμησης των υλικών και πιθανόν στην έκθεση των συστάσεων για τη διαχείριση του εργοταξίου. Το κύριο τμήμα της τελικής έκθεσης περιλαμβάνει τις παρακάτω πληροφορίες: Πεδίο εφαρμογής της έκθεσης (σημαντικό) Παρουσίαση του έργου: σύντομη περιγραφή του έργου με λεπτομερείς πληροφορίες για τις εργασίες που θα εκτελεστούν, συμπεριλαμβανομένων όχι μόνο των μερών που επηρεάζονται άμεσα από τις εργασίες αλλά και των μερών που πρέπει να διατηρηθούν. Γενική περιγραφή του έργου Βασικές πληροφορίες για τον ιδιοκτήτη και το ακίνητο Θέση του εργοταξίου, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για τη γειτονιά, κατά περίπτωση Ιστορικό σημαντικών ανακαινίσεων και προηγούμενης/-ων χρήσης/-ων Σύνοψη και συμπεράσματα της επιτελικής μελέτης Σύνοψη του ελέγχου των αποβλήτων (σημαντικό) Σύνοψη των δεδομένων που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια του ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων, αλλά όχι αποκλειστικά, των παρακάτω: Κλασμάτων αποβλήτων που προκύπτουν (σε τόνους, m 3 ή άλλες μονάδες) Συνολικά απόβλητα που προκύπτουν (σε τόνους, m 3 ή άλλες μονάδες) Σύνοψη με τα επικίνδυνα απόβλητα που ταυτοποιήθηκαν στο κτίριο ή την υποδομή Περιγραφή της μεθοδολογίας που ακολουθήθηκε, συμπεριλαμβανομένων των βημάτων που πραγματοποιήθηκαν και των τεχνικών που χρησιμοποιήθηκαν. -15-

15 Κατάλογος των εγγράφων που υπήρχαν, για παράδειγμα εκτίμηση επικίνδυνων ουσιών, οποιαδήποτε πληροφορία για το κτίριο ή τα δομικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν αρχικά κ.λπ. Άλλα υποστηρικτικά υλικά, όπου υπήρχαν (φωτογραφίες, σχέδια του εργοταξίου και κάθε άλλο έγγραφο που θα μπορούσε να είναι χρήσιμο για την ορθή εκτέλεση του έργου). Μητρώο (υποχρεωτικό) Το μητρώο των κλασμάτων των αποβλήτων και των στοιχείων είναι το βασικότερο κομμάτι της έκθεσης του ελέγχου των αποβλήτων. Η έκθεση μπορεί να υποβληθεί με τη χρήση των υποδειγμάτων της ενότητας 8 και της ενότητας 9 Ε και μπορεί να περιέχει τα παρακάτω μέρη: Μητρώο υλικών (σημαντικό): συνιστάται να καταρτιστεί σύμφωνα με τα επίπεδα αναφοράς που περιγράφει το Πρωτόκολλο για τη μέτρηση των αποβλήτων κατασκευών 6 με τις παρακάτω επιλογές: Βασικά δεδομένα Επικίνδυνα Μη επικίνδυνα Ενδιάμεσα δεδομένα Επικίνδυνα Μη επικίνδυνα (μη αδρανή) Μη επικίνδυνα (αδρανή) Λεπτομερή δεδομένα Είδος υλικού + κωδικός αποβλήτων (EWC + EURAL) Σχήμα 4: Επίπεδα αναφοράς κλασμάτων αποβλήτων Το μητρώο στοιχείων (προαιρετικό) μπορεί να έχει παρόμοια δομή. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα υλικά των στοιχείων που απαριθμούνται σ αυτό το τμήμα δεν μπορούν να αποκλειστούν από το μητρώο των απόβλητων υλικών (με εξαίρεση την «μερική επαναχρησιμοποίηση»). Βασικά δεδομένα Επικίνδυνα Μη επικίνδυνα Ενδιάμεσα δεδομένα Επικίνδυνα Μη επικίνδυνα (μη επαναχρησιμοποιούμενα) Μη επικίνδυνα (επαναχρησιμοποιούμενα) Λεπτομερή δεδομένα Επικίνδυνα Μη επικίνδυνα (μη επαναχρησιμοποιούμενα) Πιθανή επαναχρησιμοποίηση Μερική επαναχρησιμοποίηση Σχήμα 5: Επίπεδα αναφοράς απόβλητων στοιχείων Αν έχει διενεργηθεί πιο λεπτομερής εκτίμηση, μπορεί να συμπεριληφθεί σύνοψη ανά όροφο/επίπεδο. Τα έγγραφα που έχουν συμπληρωθεί με κάθε λεπτομέρεια θα πρέπει να συμπεριληφθούν ως παραρτήματα της έκθεσης. 6 Πρωτόκολλο για τη μέτρηση των αποβλήτων κατασκευών, ENCORD

16 Συστάσεις για τη διαχείριση αποβλήτων (προαιρετικό) Σύνοψη ανά είδος λύσης και συνιστώμενη διαχείριση κάθε ροής αποβλήτων. Εκτίμηση των επιτεύξιμων στόχων ανάκτησης και ποσοστά απόρριψης, που μπορούν να συμπληρωθούν με τη χρήση του συνιστώμενου υποδείγματος (βλέπε ενότητα 10). Κατάλογος των τοπικών μονάδων διαχείρισης αποβλήτων (αν είναι δυνατό) με προσδιορισμό των υπηρεσιών τους. Διαδικασία ιχνηλασιμότητας αποβλήτων συμπεριλαμβανομένων των συνιστώμενων υποδειγμάτων προς χρήση (βλέπε ενότητα 11) και, όταν είναι δυνατό, το άτομο/-α ή τον οργανισμό/-ούς που είναι αρμόδιοι να πραγματοποιήσουν ιχνηλασιμότητα αποβλήτων μέχρι την τελική λύση. Άλλες πληροφορίες που ενδιαφέρουν τα εμπλεκόμενα στο έργο ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων, αλλά όχι αποκλειστικά, του νομικού πλαισίου της χώρας και της σύνοψης των αρμοδιοτήτων και της ευθύνης κάθε ενδιαφερόμενου μέρους, κατευθυντήριων γραμμών / συμβουλών / εστίασης της προσοχής σχετικά με τις προγραμματισμένες εργασίες επιλεκτικής κατεδάφισης, για παράδειγμα: συμβουλές και κατευθυντήριες γραμμές για την ασφαλή απομάκρυνση επικίνδυνων απόβλητων υλικών, δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης ή ανακύκλωσης για ορισμένα (υψηλής αξίας) υλικά που υπάρχουν στο κτίριο, (νομικά δεσμευτικές) προϋποθέσεις για την αποθήκευση, τη μεταφορά και την επεξεργασία ορισμένων υλικών, συστάσεις που προέρχονται από τους περιορισμούς της επιτόπιας έρευνας κ.λπ. -17-

17 6. Ευρωπαϊκός κατάλογος αποβλήτων 7 Ο κατάλογος απαριθμεί απόβλητα τα οποία ορίζονται με έναν εξαψήφιο κωδικό. Τα διάφορα είδη αποβλήτων διαιρούνται σε 20 κεφάλαια. Οι αριθμοί αυτών των κεφαλαίων είναι τα δύο πρώτα ψηφία του κωδικού των αποβλήτων. Το κεφάλαιο 17 συγκεντρώνει τα «Απόβλητα από κατασκευές και κατεδαφίσεις (περιλαμβάνεται χώμα εκσκαφής από μολυσμένες τοποθεσίες)», αλλά ορισμένα απόβλητα που μπορούν να βρεθούν σε ένα εργοτάξιο μπορούν να συνδέονται με άλλα κεφάλαια. Ανεξαρτήτως του είδους, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι στο κτίριο θα πρέπει να υπάρχουν άλλα είδη αποβλήτων, όπως έπιπλα, εξοπλισμός πυρασφάλειας κ.λπ., που πρέπει να καταγραφούν στον έλεγχο αποβλήτων. Τα διάφορα είδη αποβλήτων που πρέπει να ταυτοποιηθούν θα πρέπει να ανήκουν σε μία από τις παρακάτω ομάδες: Αδρανή απόβλητα- απόβλητα που δεν υφίστανται καμία σημαντική φυσική, χημική ή βιολογική μετατροπή. Τα αδρανή απόβλητα δεν θα επηρεάσουν άλλα υλικά, ακόμα κι αν έρθουν σε επαφή με οποιονδήποτε τρόπο που μπορεί να προκαλέσει περιβαλλοντική ρύπανση ή επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Η εκπλυσιμότητα και η περιεκτικότητα των αποβλήτων σε ρύπους πρέπει να είναι αμελητέα. Μη αδρανή, μη επικίνδυνα υλικά - Αυτή η ομάδα αποβλήτων μπορεί να διαιρεθεί σε: Μέταλλα - Γενικά, τα μέταλλα είναι εύκολα ανακυκλώσιμα, αλλά αν μολυνθούν ή περιέχουν μεγάλο μείγμα μετάλλων, ενδέχεται να μην είναι ανακυκλώσιμα και να χρειάζεται να γίνει υγειονομική ταφή τους. Ξύλο - Το ξύλο θα πρέπει να διαιρείται περαιτέρω σε μη επεξεργασμένο (καθαρό) ξύλο, ξύλο επεξεργασμένο χωρίς επικίνδυνες ουσίες και ξύλο επεξεργασμένο με επικίνδυνες ουσίες (τα οποία θα πρέπει να χειρίζεται κανείς ως επικίνδυνα υλικά). PVC - Το PVC (πολυβινυλοχλωρίδιο) μπορεί να ανακυκλωθεί εύκολα μηχανικά, αλλά με κατάλληλη διαλογή μπορούν να βελτιστοποιηθούν τα ποσοστά ανακύκλωσης PVC. Τα κύρια είδη PVC που έχουν εντοπιστεί είναι: σκληρό PVC και μαλακό PVC. Κονίαμα - Απαντάται κυρίως σε υλικά δομικών κατασκευών με βάση τον γύψο. Υλικά συσκευασίας - Τα απόβλητα συσκευασίας υπόκεινται σε ειδικό κανονισμό (οδηγία 94/62/ΕΚ και τροποποιήσεις). Ανάμεικτα μη επικίνδυνα απόβλητα - έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με τα οικιακά απόβλητα και η επεξεργασία τους μπορεί να γίνει με τις ίδιες διαδικασίες. Επικίνδυνα απόβλητα - Τα επικίνδυνα απόβλητα ορίστηκαν στην οδηγία 2008/98/ΕΚ ως τα απόβλητα που εμφανίζουν μια ή περισσότερες από τις επικίνδυνες ιδιότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα III. Τα επικίνδυνα απόβλητα υπόκεινται σε ειδικές προφυλάξεις για την απόρριψή τους και ρυθμίζονται σε όλη την Ευρώπη. Λαμβάνοντας υπόψη τους διάφορους κανονισμούς στα διάφορα κράτη μέλη, η ενότητα αυτή αντιπροσωπεύει μόνο /955/ΕΕ: Απόφαση EΕ της Επιτροπής, της 18ης Δεκεμβρίου 2014, για την τροποποίηση της απόφασης 2000/532/ΕΚ όσον αφορά τον κατάλογο των αποβλήτων σύμφωνα με την οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. -18-

18 τη συνηθέστερη κατάσταση στις ευρωπαϊκές χώρες και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται αποκλειστικά ως σύσταση. Ακολουθεί μη εξαντλητικός κατάλογος των υλικών που μπορεί να περιλαμβάνονται σε εργασίες κατασκευής και κατεδάφισης. 17 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΙΣ (ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΧΩΜΑ ΕΚΣΚΑΦΗΣ ΑΠΟ ΜΟΛΥΣΜΕΝΕΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΕΣ) σκυρόδεμα, τούβλα, πλακάκια και κεραμικά σκυρόδεμα τούβλα πλακάκια και κεραμικά * μείγματα ή επιμέρους κλάσματα από σκυρόδεμα, τούβλα, πλακάκια και κεραμικά που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες μείγμα σκυροδέματος, τούβλων, πλακακίων και κεραμικών, εκτός εκείνων που αναφέρονται στο ξύλο, γυαλί και πλαστικό ξύλο γυαλί πλαστικό * 8 γυαλί, πλαστικό και ξύλο που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες ή έχουν μολυνθεί από αυτές μείγματα ασφάλτου και ορυκτής πίσσας, λιθανθρακόπισσα και προϊόντα πίσσας * μείγματα ορυκτής ασφάλτου που περιέχουν λιθανθρακόπισσα μείγματα ορυκτής ασφάλτου, εκτός εκείνων που αναφέρονται στο * λιθανθρακόπισσα και προϊόντα πίσσας μέταλλα (συμπεριλαμβανομένων των κραμάτων τους) χαλκός, μπρούντζος, ορείχαλκος αλουμίνιο μόλυβδος ψευδάργυρος σίδηρος και χάλυβας κασσίτερος μεικτά μέταλλα * απόβλητα μετάλλων μολυσμένα από επικίνδυνες ουσίες * καλώδια που περιέχουν πετρέλαιο, λιθανθρακόπισσα και άλλες επικίνδυνες ουσίες καλώδια, εκτός εκείνων που αναφέρονται στο χώματα (συμπεριλαμβανομένων των χωμάτων εκσκαφής από μολυσμένες τοποθεσίες), πέτρες και μπάζα εκσκαφών * χώματα και πέτρες που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες χώματα και πέτρες, εκτός εκείνων που αναφέρονται στο * μπάζα εκσκαφών που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες μπάζα εκσκαφών, εκτός εκείνων που αναφέρονται στο * έρμα σιδηροτροχιών που περιέχει επικίνδυνες ουσίες έρμα σιδηροτροχιών, εκτός εκείνου που αναφέρεται στο μονωτικά υλικά και υλικά δομικών κατασκευών που περιέχουν αμίαντο * μονωτικά υλικά που περιέχουν αμίαντο * άλλα μονωτικά υλικά που αποτελούνται από επικίνδυνες ουσίες ή τις περιέχουν μονωτικά υλικά, εκτός εκείνων που αναφέρονται στα και * υλικά δομικών κατασκευών που περιέχουν αμίαντο (7) υλικά δομικών κατασκευών με βάση τον γύψο * υλικά δομικών κατασκευών με βάση τον γύψο μολυσμένα από επικίνδυνες ουσίες υλικά δομικών κατασκευών με βάση τον γύψο, εκτός εκείνων που αναφέρονται στο άλλα απόβλητα δομικών κατασκευών και κατεδαφίσεων * απόβλητα δομικών κατασκευών και κατεδαφίσεων που περιέχουν υδράργυρο 8 Απόσπασμα από το COM/2000/

19 * απόβλητα δομικών κατασκευών και κατεδαφίσεων που περιέχουν PCB (π.χ. στεγανωτικά υλικά που περιέχουν PCB, δάπεδα με βάση ρητίνες που περιέχουν PCB, μονάδες στεγανοποιημένης υαλόφραξης που περιέχουν PCB, πυκνωτές που περιέχουν PCB) * άλλα απόβλητα δομικών κατασκευών και κατεδαφίσεων (συμπεριλαμβανομένων των μειγμάτων αποβλήτων) που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες μείγματα αποβλήτων δομικών κατασκευών και κατεδαφίσεων, εκτός εκείνων που αναφέρονται στα , και

20 2 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΚΗΠΕΥΤΙΚΗ, ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ, ΘΗΡΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ, ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 2 01 απόβλητα από γεωργία, κηπευτική, υδατοκαλλιέργεια, δασοκομία, θήρα και αλιεία * αγροχημικά απόβλητα που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες 3 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΑΜΠΛΑΔΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΩΝ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΠΟΛΤΟΥ, ΧΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΝΙΟΥ 3 03 απόβλητα από την παραγωγή και κατεργασία πολτού, χαρτιού και χαρτονιού απόβλητα από την επιλογή χαρτιού και χαρτονιών που προορίζονται για ανακύκλωση 4 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣ, ΓΟΥΝΑΣ ΚΑΙ ΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑΣ απόβλητα από τη βιομηχανία υφαντουργίας απόβλητα από κατεργασμένες υφαντουργικές ίνες 08 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ, ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ (ΠΔΠΧ) ΕΠΙΣΤΡΩΣΕΩΝ (ΧΡΩΜΑΤΑ, ΒΕΡΝΙΚΙΑ ΚΑΙ ΣΜΑΛΤΟΥ ΥΑΛΟΥ) ΣΤΕΓΑΝΩΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΑΝΩΝ ΕΚΤΥΠΩΣΗΣ απόβλητα από την ΠΔΠΧ καθώς και την αφαίρεση χρωμάτων και βερνικιών * απόβλητα από χρώματα και βερνίκια που περιέχουν οργανικούς διαλύτες ή άλλες επικίνδυνες ουσίες απόβλητα από χρώματα και βερνίκια, εκτός εκείνων που αναφέρονται στο * λάσπες από χρώματα ή βερνίκια που περιέχουν οργανικούς διαλύτες ή άλλες επικίνδυνες ουσίες * υδατικά αιωρήματα που περιέχουν χρώματα ή βερνίκια με οργανικούς διαλύτες ή άλλες επικίνδυνες ουσίες 8 02 απόβλητα από την ΠΔΠΧ άλλων επικαλύψεων (συμπεριλαμβανομένων των κεραμικών υλικών) υδαρείς λάσπες που περιέχουν κεραμικά υλικά 8 04 απόβλητα από την ΠΔΠΧ κολλών και στεγανωτικών υλικών (αναφέρονται και υδατοστεγανωτικά προϊόντα) * απόβλητα κολλών και στεγανωτικών υλικών που περιέχουν οργανικούς διαλύτες ή άλλες επικίνδυνες ουσίες απόβλητα κολλών και στεγανωτικών υλικών, εκτός εκείνων που αναφέρονται στο ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ απόβλητα από τη μορφοποίηση και τη φυσική και μηχανική επιφανειακή επεξεργασία μετάλλων και πλαστικών * γαλακτώματα και διαλύματα μεταλλοτεχνίας που δεν περιέχουν αλογόνα * λάσπες μεταλλοτεχνίας που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες 13 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΥΓΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ (εκτός βρώσιμων ελαίων και εκείνων που περιλαμβάνονται στα κεφάλαια 05, 12 και 19) απόβλητα έλαια μηχανής, κιβωτίου ταχυτήτων και λίπανσης * μη χλωριωμένα έλαια μηχανής, κιβωτίου ταχυτήτων και λίπανσης με βάση τα ορυκτά περιεχόμενα διαχωριστή ελαίου/νερού * λάσπες διαχωριστή ελαίου/νερού 14 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΟΡΓΑΝΙΚΟΥΣ ΔΙΑΛΥΤΕΣ, ΨΥΚΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΑ (εκτός 07 και 08) απόβλητα από οργανικούς διαλύτες, ψυκτικές ουσίες και αφρώδη/αερολυματικά προωθητικά * άλλοι αλογονωμένοι διαλύτες και μείγματα διαλυτών * άλλοι διαλύτες και μείγματα διαλυτών 15 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ, ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΣΚΟΥΠΙΣΜΑΤΟΣ, ΥΛΙΚΑ ΦΙΛΤΡΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΣ ΡΟΥΧΙΣΜΟΣ ΜΗ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΟΜΕΝΑ ΑΛΛΩΣ συσκευασία (συμπεριλαμβανομένων των ιδιαιτέρως συλλεγέντων αστικών αποβλήτων συσκευασίας) συσκευασία από χαρτί και χαρτόνι πλαστική συσκευασία -21-

21 ξύλινες συσκευασίες μεταλλική συσκευασία συνθετική συσκευασία μεικτή συσκευασία * συσκευασίες που περιέχουν κατάλοιπα επικινδύνων ουσιών ή έχουν μολυνθεί από αυτές απορροφητικά υλικά, υλικά φίλτρων, υφάσματα σκουπίσματος και προστατευτικός ρουχισμός * απορροφητικά υλικά, υλικά φίλτρων (συμπεριλαμβανομένων των φίλτρων ελαίου που δεν προδιαγράφονται άλλως), υφάσματα σκουπίσματος, προστατευτικός ρουχισμός που έχουν μολυνθεί από επικίνδυνες ουσίες 16 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΗ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΟΜΕΝΑ ΑΛΛΩΣ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟ οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους από διάφορα μέσα μεταφοράς (συμπεριλαμβανομένων των μηχανισμών παντός εδάφους) και απόβλητα από τη διάλυση οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους και από τη συντήρηση οχημάτων (εξαιρουμένων των 13, 14, και 16 08) * φίλτρα λαδιού * υγρά φρένων * αντιψυκτικά υγρά που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες απόβλητα από ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό * μετασχηματιστές και πυκνωτές που περιέχουν PCB * απορριπτόμενος εξοπλισμός που περιέχει χλωροφθοράνθρακες, HCFC, HFC * απορριπτόμενος εξοπλισμός που περιέχει επικίνδυνα συστατικά στοιχεία (2), εκτός εκείνων που αναφέρονται στο έως απορριπτόμενος εξοπλισμός που περιέχει επικίνδυνα συστατικά στοιχεία, εκτός εκείνου που αναφέρεται στο έως αέρια σε δοχεία πίεσης και απορριπτόμενες χημικές ουσίες * εργαστηριακά χημικά υλικά που αποτελούνται από επικίνδυνες ουσίες ή τα οποία περιέχουν επικίνδυνες ουσίες, περιλαμβανομένων μειγμάτων εργαστηριακών χημικών υλικών μπαταρίες και συσσωρευτές * μπαταρίες μολύβδου * μπαταρίες Ni-Cd 18 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Ή ΖΩΩΝ ΚΑΙ/Ή ΑΠΟ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ (εξαιρούνται απόβλητα κουζίνας και εστιατορίων που δεν προκύπτουν άμεσα από το σύστημα υγείας) απόβλητα από την περιγεννητική φροντίδα, τη διάγνωση, τη θεραπεία ή την πρόληψη ασθενειών σε ανθρώπους *φαρμακευτικές ουσίες, εκτός εκείνων που αναφέρονται στο ΑΣΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ (ΟΙΚΙΑΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΙΔΡΥΜΑΤΑ), ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΙΣΤΑ ΣΥΛΛΕΓΕΝΤΩΝ ΜΕΡΩΝ άλλα αστικά απόβλητα ανάμεικτα αστικά απόβλητα ογκώδη απόβλητα. -22-

22 7. Συνιστώμενο υπόδειγμα για το μητρώο υλικών Ελάχιστη περιεκτικότητα: ΚΤΙΡΙΟ: Σχετικές πληροφορίες: Είδος υλικού Ταυτοποίηση υλικού Κωδικός αποβλήτων (EWC Τοποθεσί α Ποσότητα Μονάδα Παρατηρήσεις ή άλλες πληροφορίες Συνοπτικός πίνακας Κτίριο Είδος υλικού Αδρανή απόβλητα Ταυτοποίηση υλικού Κωδικός αποβλήτων (EWC και EURAL) Ποσότητα Μονάδες Συνολική ποσότητα Μη αδρανή, μη επικίνδυνα απόβλητα Επικίνδυνα απόβλητα -23-

23 Συνιστώμενη περιεκτικότητα. Λεπτομερής εκτίμηση. ΚΤΙΡΙΟ: Όροφος: Άλλες σχετικές πληροφορίες: Μονάδα κατασκευής: Είδος υλικού Ταυτοποίηση υλικού Κωδικός αποβλήτων (EWC και EURAL) Τοποθεσί α Ποσότητα Μονά δα Πιθανές λύσεις 1 Συνιστώμενη λύση 2 Προφυλάξεις προς λήψη κατά τη διάρκεια της φάσης αποδόμησης 3 Φωτογραφίες και σημειώσεις 1 Επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, επίχωση, ανάκτηση ενέργειας, εξουδετέρωση. 2 Η συνιστώμενη λύση πρέπει να προσδιορίζεται λαμβάνοντας υπόψη την ιεραρχία της επεξεργασίας αποβλήτων και τις πιθανές δυνατότητες κοντά στο εργοτάξιο. 3 Π.χ.: μην αφήνετε το πλαίσιο πάνω στις γυψοσανίδες, αφαιρείτε τις πρίζες με προσοχή κ.λπ. -24-

24 Συνιστώμενη περιεκτικότητα. Σύνοψη Κτίριο Όροφος Υλικό προς εκκένωση Μονάδες κατασκευής Ποσότητα/βάρος Μονάδα Συνιστώμενη λύση ΣΥΝΟΛΟ ΑΔΡΑΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Κτίριο Ισόγειο, Α όροφος, Β όροφος ΣΥΝΟΛΟ ΜΗ ΑΔΡΑΝΩΝ ΜΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ -25-

25 8. Συνιστώμενο υπόδειγμα για το μητρώο στοιχείων του κτιρίου ΚΤΙΡΙΟ: Όροφος: Άλλες σχετικές πληροφορίες: Μονάδα κατασκευής: Στοιχείο Μονάδες Τοποθεσία Επαναχρησιμοπ οιούμενο Πιθανές αγορές Ποσότητα Ταυτοποίηση υλικών και κωδικοί αποβλήτων Προφυλάξεις προς λήψη κατά τη διάρκεια της φάσης αποδόμησης Φωτογραφίες και σημειώσεις Τα υλικά που υπάρχουν στα διάφορα στοιχεία θα πρέπει να αναφέρονται λεπτομερώς με τη χρήση των υποδειγμάτων που παρέχονται στην ενότητα

26 9. Συνιστώμενο υπόδειγμα για συστάσεις για τη διαχείριση αποβλήτων ΚΤΙΡΙΟ: Όροφος: Άλλες σχετικές πληροφορίες: Μονάδα κατασκευής Είδος υλικού Κωδικός αποβλήτων (EWC και EURAL) Τοποθεσία Πιθανές λύσεις 1 Συνιστώμενη λύση 2 Προφυλάξεις προς λήψη κατά τη διάρκεια της φάσης αποδόμησης 3 Προφυλάξεις χειρισμού Νομικές προϋποθέσεις για την αποθήκευση / τη μεταφορά / την επεξεργασία 4 Επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, επίχωση, ανάκτηση ενέργειας, εξουδετέρωση. 5 Η συνιστώμενη λύση πρέπει να προσδιορίζεται λαμβάνοντας υπόψη την ιεραρχία της επεξεργασίας αποβλήτων και τις πιθανές δυνατότητες κοντά στο εργοτάξιο. 6 Π.χ.: μην αφήνετε το πλαίσιο πάνω στις γυψοσανίδες, αφαιρείτε τις πρίζες με προσοχή κ.λπ. -27-

27 ΣΥΝΟΨΗ ΑΝΑ ΕΙΔΟΣ ΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΙΘΑΝΩΝ ΠΟΣΟΣΤΩΝ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ Είδος υλικού Υλικό/Απόβλητα Ποσότητα Μονάδα Παρατηρήσεις Επαναχρησιμοποίηση Συνολική χωρητικότητα του υλικού που επαναχρησιμοποιήθηκε Ποσοστό υλικού που επαναχρησιμοποιήθηκε Ανακύκλωση Συνολική χωρητικότητα του υλικού που ανακυκλώθηκε Ποσοστό υλικού που ανακυκλώθηκε Επίχωση Συνολική χωρητικότητα του υλικού που επιχώθηκε Ποσοστό υλικού που επιχώθηκε Ανάκτηση ενέργειας Συνολική χωρητικότητα για ανάκτηση ενέργειας Ποσοστό για ανάκτηση ενέργειας Εξουδετέρωση Συνολική χωρητικότητα του υλικού που εξουδετερώθηκε Ποσοστό υλικού που εξουδετερώθηκε Ποσοστό επαναχρησιμοποίησης % Ποσοστό ανακύκλωσης % Ποσοστό επίχωσης % Ποσοστό ανάκτησης ενέργειας % Ποσοστό εξουδετέρωσης % -31-

28 10. Συνιστώμενο υπόδειγμα για την ιχνηλασιμότητα αποβλήτων Έλεγχος των αποβλήτων Εβδομάδα 1 Εβδομάδα 2 Εβδομάδα 3 Ροή αποβλήτων Κωδικός αποβλήτων (EWC και EURAL) Είδος υλικού Εντοπίστηκε στον έλεγχο των αποβλήτων Διαλογή Ανάγκη διαχωρισμού Παράχθηκε Παρεκκλίσεις Διαχείριση Επαναχρησιμοποίηση Αξιοποίηση Απόρριψη Έγινε διαχείριση Παρεκκλίσεις Αιτιολογήσεις και υποστηρικτικά έγγραφα -31-

29 11. Παραρτήματα Παραδείγματα συνθηκών διεθνών, ευρωπαϊκών και εθνικών πολιτικών και πλαισίων Παράδειγμα 1: Δέσμη μέτρων για την κυκλική οικονομία όσον αφορά την επίχωση 9 Έως το 2020, η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και επίχωση μη επικίνδυνων αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων του καταλόγου αποβλήτων θα αυξηθεί τουλάχιστον σε ποσοστό 70 % κατά βάρος σε όλα τα κράτη μέλη. Εξαίρεση προβλέπεται για τα υλικά που απαντούν στη φύση και τα οποία ορίζονται στην κατηγορία Για την επαλήθευση της συμμόρφωσης με το άρθρο 11 παράγραφος 2 στοιχείο β) 10, η ποσότητα των αποβλήτων που χρησιμοποιήθηκαν για εργασίες επίχωσης αναφέρεται χωριστά από την ποσότητα των αποβλήτων που προετοιμάστηκαν για επαναχρησιμοποίηση ή ανακυκλώθηκαν. Η επανεπεξεργασία των αποβλήτων σε υλικά τα οποία πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για εργασίες επίχωσης πρέπει επίσης να αναφέρεται ως επίχωση. Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2016, στα αγγλικά Παράδειγμα 2: Ιδιωτικά και/ή εθνικά συστήματα για τη βιωσιμότητα του κατασκευαστικού τομέα Τα συστήματα διαβάθμισης LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) εντάσσονται στο πλαίσιο ενός προαιρετικού προγράμματος που αποσκοπεί στην αντικειμενική μέτρηση του βαθμού βιωσιμότητας ενός κτιρίου σε διάφορους βασικούς τομείς: α) περιβαλλοντικές επιπτώσεις στον χώρο και την τοποθεσία β) αποδοτική χρήση ύδατος γ) ενεργειακή απόδοση δ) επιλογή υλικών ε) ποιότητα περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων. Το εν λόγω σύστημα ενθαρρύνει επίσης την καινοτομία. Πηγή: στα αγγλικά Η μέθοδος BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) είναι μια μέθοδος αξιολόγησης της βιωσιμότητας για έργα ρυθμιστικού σχεδιασμού, υποδομές και κτίρια. Εξετάζει μια σειρά σταδίων του κύκλου ζωής, όπως η ανέγερση νέας δομικής κατασκευής, η ανακαίνιση και η επαναχρησιμοποίηση. Πηγή: στα αγγλικά Το HQE (Haute Qualité Environnementale / Υψηλή Ποιότητα Περιβάλλοντος) είναι ένα γαλλικό πιστοποιητικό το οποίο χορηγείται και σε διεθνή κλίμακα για έργα δομικών κατασκευών και διαχείρισης, καθώς και για έργα πολεοδομικού σχεδιασμού. Το HQE προάγει βέλτιστες πρακτικές και τη βιώσιμη ποιότητα στο πλαίσιο δομικών έργων, ενώ προσφέρει επίσης καθοδήγηση από εμπειρογνώμονες καθ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του έργου. Πηγή: στα αγγλικά και τα γαλλικά Παράδειγμα 3: Ανακύκλωση PVC Οι ενώσεις PVC (πολυβινυλοχλωρίδιο) είναι εύκολα ανακυκλώσιμες με φυσική, χημική ή ενεργειακή μετατροπή. Έπειτα από τον μηχανικό διαχωρισμό, τη λείανση, την έκπλυση και την επεξεργασία για την απομάκρυνση των προσμείξεων, υποβάλλονται σε επανεπεξεργασία με τη χρήση διαφόρων τεχνικών (κόκκοι ή σκόνη) και επαναχρησιμοποιούνται στην παραγωγή. Στα κυριότερα στοιχεία των κτιρίων που περιέχουν PVC περιλαμβάνονται οι σωληνώσεις/αρμώσεις και τα πλαίσια παραθύρων. Σε διάφορα κράτη μέλη και περιφέρειες της Ευρώπης, τα πλαίσια παραθύρων από PVC διαχωρίζονται στην πηγή και συλλέγονται χωριστά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα πλαίσια παραθύρων ενδέχεται να παραδίδονται σε χώρους συλλογής χωρίς κόστος. Το PVC ανακυκλώνεται σε νέα πλαίσια παραθύρων, ενώ έχει εξελιχθεί επίσης η τεχνολογία για την ανακύκλωση σωλήνων PVC σε νέους σωλήνες. Πράγματι, η πρόοδος αυτή έχει επιτευχθεί σε βιομηχανική κλίμακα από τις αρχές του αιώνα. Πηγή: Fédération Internationale du Recyclage (FIR), 2016 και στα αγγλικά και γαλλικά Παράδειγμα 4: Ανακύκλωση ξύλου σε ξυλόπλακες Το ξύλο μπορεί να ανακυκλωθεί σε μοριοσανίδες. Το 2014 η ευρωπαϊκή βιομηχανία μοριοσανίδων κατανάλωσε στις χώρες μέλη της EPF 18,5 εκατ. τόνους ξύλου ως πρώτη ύλη. Το μέσο ποσοστό του ανακτημένου ξύλου ήταν 32%, ενώ οι άλλες κατηγορίες πρώτων υλών που υποβάλλονται σε επεξεργασία είναι η στρογγυλεμένη ξυλεία (29%) και βιομηχανικά υποπροϊόντα (39%). Το ανακτημένο ξύλο συνέχισε να χρησιμοποιείται ως η σημαντικότερη πηγή πρώτης ύλης στο Βέλγιο, τη Δανία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Αυστρία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Γαλλία χρησιμοποίησαν επίσης σημαντικές ποσότητες ανακτημένου 9 10 Δέσμη μέτρων για την κυκλική οικονομία, COM(2015) 595 final Δέσμη μέτρων για την κυκλική οικονομία, COM(2015) 595 final -32-

30 ξύλου για την παραγωγή μοριοσανίδων, στοιχείο που αντικατοπτρίζει το διογκούμενο πρόβλημα της διαθεσιμότητας ξύλου. Άλλες ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν πρωτίστως στρογγυλεμένη ξυλεία και βιομηχανικά κατάλοιπα λόγω της έλλειψης αποδοτικού συστήματος συλλογής ή χάρη στην άσκηση λιγότερων πιέσεων από τον τομέα βιοενέργειας, στον οποίο παρέχονται πολλά κίνητρα. Το μερίδιο των αποβλήτων Κ&Κ στο επιμέρους κλάσμα του ανακτημένου ξύλου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ξυλοπλακών είναι επί του παρόντος αρκετά χαμηλό, αλλά παρουσιάζει άνοδο με τη βελτίωση του κατάλληλου διαχωρισμού στην πηγή και της συλλογής από εργοτάξια Κ&Κ. Πηγή: European Panel Federation (Ευρωπαϊκή ομοσπονδία κατασκευαστών ξυλοπλακών - EPF) και Europanels, στα αγγλικά Παράδειγμα 5: Ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση ορυκτού μαλλιού Το ορυκτό μαλλί μπορεί να ανακυκλωθεί σε νέα προϊόντα ορυκτού μαλλιού και να χρησιμεύσει, για παράδειγμα, ως πρώτη ύλη για τούβλα και πλακάκια οροφών. Απόβλητα ορυκτού μαλλιού από τις κατασκευές προκύπτουν σε πολύ μικρές ποσότητες στα εργοτάξια δομικών κατασκευών και ανακαινίσεων. Δεδομένου ότι το ορυκτό μαλλί είναι εκ φύσεως ευέλικτο, συχνά το εναπομένον υλικό επαναχρησιμοποιείται άμεσα εντός του εργοταξίου για την κάλυψη, π.χ., κενών, με αποτέλεσμα να προκύπτουν τελικά μικρές ποσότητες αποβλήτων από το εναπομένον υλικό. Η ανακύκλωση αυτής της ροής καθαρών αποβλήτων είναι τεχνικώς εφικτή, αλλά πρόκειται για δαπανηρή διαδικασία που απαιτεί κατάλληλη υποδομή για όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς. Οι απαιτήσεις επιλεκτικής κατεδάφισης και διαχωρισμού των ροών αποβλήτων συνιστούν προϋπόθεση, ενώ είναι συχνά αναγκαία κατόπιν η διαλογή για τη διασφάλιση επαρκούς επιπέδου καθαρισμού της ροής αποβλήτων. Επί του παρόντος, η δημιουργία αποβλήτων ορυκτού μαλλιού από τις εργασίες κατεδάφισης είναι αρκετά περιορισμένη, αλλά οι ποσότητες θα αυξηθούν στο μέλλον, δεδομένου ότι αυξάνεται η παλαιότητα των κτιρίων που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970 ή του 1980 και ο μέσος χρόνος ανακαίνισης ανέρχεται σε 30+ έτη. Κατά συνέπεια, η συλλογή και η ανακύκλωση του ορυκτού μαλλιού ως απόβλητου υλικού κατεδαφίσεων βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις τεχνικές κατεδάφισης και διαλογής, καθώς και στα πλαίσια της οικονομικής βιωσιμότητας και των κανονιστικών διατάξεων. Ο υποχρεωτικός διαχωρισμός, οι υποχρεώσεις μετά τη διαλογή και η κατάρτιση θα μπορούσαν να βελτιώσουν την κατάσταση αυτή, παρότι οι μικρές ποσότητες (επίσης κατά βάρος) των αποβλήτων ορυκτού μαλλιού από τις κατεδαφίσεις εξακολουθούν να αποτελούν φραγμό στην εξεύρεση οικονομικά αποδοτικών λύσεων. Ενημερωτικό δελτίο σχετικά με τη διαχείριση αποβλήτων μονωτικών υλικών από ορυκτό μαλλί: al.pdf Ορυκτό μαλλί βίντεο αποδόμησης στην πράξη: Πηγή: European Insulation Manufacturers Association (Ευρωπαϊκή Ένωση Κατασκευαστών Μονωτικών Υλικών - EURIMA), 2016, στα αγγλικά Παράδειγμα 6: EMAS Βέλτιστες πρακτικές περιβαλλοντικής διαχείρισης για τον τομέα διαχείρισης των αποβλήτων Το σύστημα οικολογικής διαχείρισης και οικολογικού ελέγχου (EMAS) της ΕΕ είναι ένα προαιρετικό σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης για όλους τους τύπους ιδιωτικών και δημόσιων οργανισμών, με στόχο την αξιολόγηση, την υποβολή στοιχείων και τη βελτίωση των περιβαλλοντικών τους επιδόσεων. Διαπιστώνεται συνεχής αύξηση του αριθμού των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών αρχών που καταρτίζουν στρατηγικές ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων. Το Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε διαβούλευση με τα κράτη μέλη της ΕΕ και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, προσδιορίζει, αξιολογεί και τεκμηριώνει βέλτιστες πρακτικές περιβαλλοντικής διαχείρισης για διάφορους τομείς, μεταξύ των οποίων και ο τομέας δομικών κατασκευών 11. Το JRC καταρτίζει επί του παρόντος το έγγραφο με τίτλο «Best Environmental Management Practice in the Waste Management Sector» (Βέλτιστες πρακτικές περιβαλλοντικής διαχείρισης για τον τομέα διαχείρισης των αποβλήτων), το οποίο θα καλύπτει τρεις ροές αποβλήτων: απόβλητα Κ&Κ, αστικά στερεά απόβλητα και ιατρικά απόβλητα. Το έγγραφο θα καλύπτει τις ακόλουθες δραστηριότητες που συνδέονται με τα απόβλητα: διαχείριση, πρόληψη δημιουργίας, επαναχρησιμοποίηση, συλλογή και επεξεργασία αποβλήτων. Πηγή: Το συνοδευτικό έγγραφο αναφοράς των τομεακών εγγράφων αναφοράς του EMAS σχετικά με τις βέλτιστες περιβαλλοντικές πρακτικές διαχείρισης για τον τομέα διαχείρισης των αποβλήτων (σ. 273), στα αγγλικά, Κοινό Κέντρο Ερευνών, 2016, στα αγγλικά 11 Κοινό Κέντρο Ερευνών,

31 Παράδειγμα 7: Κατάλογος υλικών Κ&Κ που πρέπει να απομακρύνονται από το κτίριο πριν από την κατεδάφιση - παράδειγμα του αυστριακού προτύπου ÖNORM B3151 Υλικά Κ&Κ που αποτελούν ή περιέχουν επικίνδυνες ουσίες: ελεύθερες τεχνητές ορυκτές ίνες (εάν είναι επικίνδυνες), συστατικά ή μέρη που περιέχουν ορυκτέλαια (όπως δεξαμενές πετρελαίου), ανιχνευτές καπνού με ραδιενεργά συστατικά, βιομηχανικές καπνοδόχοι (π.χ. πλαίσια, τούβλα ή επενδύσεις από πυράργιλο), μονωτικό υλικό από συστατικά στοιχεία που περιέχουν χλωροφθοράνθρακες ((H)CFC) (όπως πολυστρωματικά στοιχεία), σκωρίες (π.χ. σκωρίες σε επενδύσεις οροφών), χώματα που περιέχουν μολυσμένα έλαια ή άλλως μολυσμένα χώματα, υπολείμματα πυρκαγιάς ή άλλως μολυσμένα υπολείμματα, μονωτικά υλικά που περιέχουν πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCB), ηλεκτρικές ιδιότητες ή ηλεκτρικός εξοπλισμός με ρύπους (π.χ. λαμπτήρες ατμών υδραργύρου, λυχνίες φθορισμού, λαμπτήρες ενεργειακής απόδοσης, πυκνωτές που περιέχουν PCB, άλλα εξαρτήματα ηλεκτρικού εξοπλισμού που περιέχουν PCB, καλώδια που περιέχουν υγρά μονωτικά υλικά), ψυκτικά υγρά και μονωτικά υλικά από συσκευές ψύξης ή μονάδες κλιματισμού που περιέχουν χλωροφθοράνθρακες ((H)CFC), υλικά που περιέχουν πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAH) (όπως ορυκτή ασφαλτόπισσα, ασφαλτωμένο χαρτόνι, κομμάτια από φελλό, σκωρίες), συστατικά στοιχεία που περιέχουν ή έχουν εμποτιστεί με άλατα, έλαια, πίσσα ή φαινόλη (π.χ. εμποτισμένο ξύλο, χαρτόνι, στρωτήρες σιδηροδρόμων, ιστοί), υλικά που περιέχουν αμίαντο (π.χ. αμιαντοτσιμέντο, ψεκασμένος αμίαντος, θερμοσυσσωρευτές θέρμανσης, επένδυση δαπέδου με αμίαντο), άλλα επικίνδυνα υλικά. Πηγή: στα αγγλικά και τα γερμανικά Παράδειγμα 8: Βουλγαρικό διάταγμα σχετικά με τα απόβλητα Κ&Κ που χρησιμοποιούνται για επίχωση Σύμφωνα με το βουλγαρικό διάταγμα σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων και τη χρήση ανακυκλωμένων δομικών υλικών, τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων μπορούν να χρησιμοποιούνται για επίχωση μόνο υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων που χρησιμοποιούνται πληρούν τις απαιτήσεις του έργου το αρμόδιο πρόσωπο για την ανάκτηση των υλικών είναι κάτοχος άδειας ανάκτησης κωδικός εργασιών R10. Σύμφωνα με το ίδιο διάταγμα, οι εργασίες επίχωσης μπορούν να θεωρηθούν ανάκτηση υλικών μόνο αν τα απόβλητα Κ&Κ είναι αδρανή και έχουν υποβληθεί σε επεξεργασία. Πηγή: Υπουργείο Περιβάλλοντος και Υδάτων της Βουλγαρίας, 2016 Παράδειγμα 9: Το γαλλικό παράδειγμα ταυτοποίησης αποβλήτων από εργασίες κατεδάφισης και ανακαίνισης κτιρίων Το γαλλικό κανονιστικό πλαίσιο για έργα δομικών και άλλων κατασκευών προσδιορίζει τον τρόπο ταυτοποίησης των αποβλήτων που προκύπτουν από εργασίες κατεδάφισης και ανακαίνισης κτιρίων. Πρόκειται για κτίρια η συνολική επιφάνεια των οποίων υπερβαίνει τα τετραγωνικά μέτρα για κάθε όροφο ή εκμετάλλευση, βιομηχανικό ή εμπορικό κτίριο που έχει εκτεθεί σε επικίνδυνες ουσίες. Οι εργασίες αφορούν την ανοικοδόμηση και/ή την κατεδάφιση μεγάλου τμήματος της δομής του κτιρίου. Ο αναθέτων φορέας οφείλει να προβεί σε ταυτοποίηση πριν από την υποβολή αίτησης για άδεια κατεδάφισης ή πριν από την αποδοχή εκτιμήσεων για την ανάθεση της σύμβασης έργου. Με την ταυτοποίηση καταγράφονται σε κατάλογο η φύση, η ποσότητα και η θέση των υλικών και των αποβλήτων, καθώς και τα μέσα διαχείρισής τους, κυρίως για τα υλικά και τα απόβλητα που επαναχρησιμοποιούνται εντός του εργοταξίου, ανακτώνται ή εξουδετερώνονται. Ο κατάλογος αυτός παρέχεται σε όλους όσοι συμμετέχουν στις εργασίες κατεδάφισης. Κατά την ολοκλήρωση του έργου, η αναθέτουσα αρχή συντάσσει αξιολόγηση του έργου στην οποία δηλώνεται η φύση και η ποσότητα των υλικών που όντως επαναχρησιμοποιήθηκαν στο εργοτάξιο και των αποβλήτων που ανακτήθηκαν ή εξουδετερώθηκαν. Ο αναθέτων φορέας αποστέλλει το έντυπο στον γαλλικό οργανισμό διαχείρισης περιβάλλοντος και ενέργειας, ο οποίος υποβάλλει ετήσια έκθεση στο αρμόδιο υπουργείο δομικών -34- κατασκευών.

32 Πηγή: Cerema, 2016, και Παράδειγμα 10: Η γαλλική προσέγγιση της περιβαλλοντικής εκτίμησης όσον αφορά τα απόβλητα στον κλάδο της οδοποιίας Από την αρχή του έτους 2000, το γαλλικό Υπουργείο Βιώσιμης Ανάπτυξης μελετά τη δυνατότητα υιοθέτησης ενιαίας και εναρμονισμένης προσέγγισης για τη βελτίωση της χρήσης εναλλακτικών υλικών που παράγονται από μη επικίνδυνα απόβλητα στον κλάδο της οδοποιίας. Η διαδικασία, η οποία διεξήχθη σε συνεργασία με τους οικονομικούς ενδιαφερόμενους φορείς του τομέα, οδήγησε στην ανάπτυξη μιας μεθόδου που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2011 από τη SETRA (νυν Cerema). Η μέθοδος αυτή παρέχει μια προσέγγιση όσον αφορά την περιβαλλοντική εκτίμηση εναλλακτικών υλικών στον κλάδο της οδοποιίας βάσει της οποίας λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα στοιχεία: - οι βελτιώσεις των ευρωπαϊκών προτύπων για τις δοκιμές έκπλυσης - η ανατροφοδότηση από τις μελέτες αξιολόγησης και σκοπιμότητας όσον αφορά τη χρήση ορισμένων τύπων ανακυκλωμένων αποβλήτων στον κλάδο της οδοποιίας - η προσέγγιση που επιλέχθηκε στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής απόφασης 2003/33/ΕΚ, η οποία επιτρέπει τη δημιουργία ευρωπαϊκής εναρμονισμένης διαδικασίας και αποθήκευσης. Η συγκεκριμένη προσέγγιση έχει εφαρμοστεί σε 3 πηγές αποβλήτων: απόβλητα κατεδαφίσεων, τέφρα κλιβάνου από αποτεφρωτές μη επικίνδυνων αποβλήτων και απόβλητα τέφρας χάλυβα. Επί του παρόντος εφαρμόζεται στα ιζήματα βυθοκόρησης, στην άμμο χυτηρίου και στην τέφρα θερμοηλεκτρικών σταθμών παραγωγής ενέργειας. Πηγή: Cerema, 2016, http: // στα γαλλικά Παράδειγμα 11: Επιβολή αποκεντρωμένων φόρων σε απόβλητα άμμου, χαλίκων και πετρωμάτων η περίπτωση της Ιταλίας Στην Ιταλία, η εφαρμογή φόρων στην άμμο, στους χάλικες και τα πετρώματα υπόκειται σε αποκεντρωμένη διαχείριση και χρησιμοποιείται από τις αρχές της δεκαετίας του Δεν εφαρμόζεται ενιαίος εθνικός φορολογικός συντελεστής. Αντιθέτως, κάθε περιφέρεια εφαρμόζει διαφορετικούς συντελεστές, σε επαρχιακό και δημοτικό επίπεδο, ανά κυβικό μέτρο άμμου, χαλίκων και πετρωμάτων που εξορύσσονται. Τα έσοδα από τους φόρους εισπράττονται από τους δήμους και η νομοθεσία επιβάλλει τη δέσμευσή τους για την υλοποίηση «αντισταθμιστικών επενδύσεων» στους τόπους όπου πραγματοποιούνται εξορυκτικές εργασίες. Στην Ιταλία, η επιβολή τέλους στα αδρανή υλικά αποτελεί μόνο ένα στοιχείο ενός εξαιρετικά πολύπλοκου συστήματος σχεδιασμού, αδειοδότησης και ρύθμισης που συνδέεται με τις εξορυκτικές εργασίες. Τα τέλη εξόρυξης δεν αποσκοπούν πρωτίστως ούτε στη μείωση της ποσότητας που εξορύσσεται ούτε στην προώθηση της ανακύκλωσης. Απεναντίας, σκοπός τους είναι η συμβολή στο εξωτερικό κόστος που συνδέεται με τις εξορυκτικές εργασίες μέσω της χρηματοδότησης επενδύσεων για τη συντήρηση του εδάφους που υλοποιούνται από δήμους και άλλα θεσμικά όργανα που μοιράζονται τα έσοδα, τα οποία εισπράττουν κατά κύριο λόγο οι δήμοι. Από τα πορίσματα της ανάλυσης προκύπτει ότι τα αποτελέσματα των τελών εξόρυξης είναι εξαιρετικά περιορισμένα. Το επίπεδο φορολόγησης είναι εν γένει υπερβολικά χαμηλό (περίπου 0,41-0,57 EUR /m3) ώστε να έχει πραγματικό αντίκτυπο στη ζήτηση. Πηγή: Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), Effectiveness of environmental taxes and charges for managing sand, gravel and rock extraction in selected EU countries, αριθ. 2/2008, στα αγγλικά Παράδειγμα 12: Ιστορική αναδρομή της ανακύκλωσης αποβλήτων Κ&Κ στις Κάτω Χώρες Η ανακύκλωση των αποβλήτων Κ&Κ στις Κάτω Χώρες ξεκίνησε τη δεκαετία του Παράγοντας καθοριστικής σημασίας ήταν το πρόβλημα της μόλυνσης του εδάφους από την υγειονομική ταφή. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, οι Κάτω Χώρες προέβησαν στην ανάπτυξη της οικείας ιεράρχησης των αποβλήτων. Η νέα πολιτική περιελάμβανε την εφαρμογή απαγορεύσεων υγειονομικής ταφής και στόχων ανακύκλωσης. Καταρτίστηκε εθνικό σχέδιο για τα απόβλητα Κ&Κ με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων φορέων και την ανάθεση καθηκόντων και αρμοδιοτήτων σε κάθε ενδιαφερόμενο φορέα. Ειδικό καθήκον για τον κλάδο της ανακύκλωσης αποτελούσε η ανάπτυξη συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας. Η ανακύκλωση ξεκίνησε με σχετικά απλές εργασίες σύνθλιψης αδρανών αποβλήτων Κ&Κ για τη μετατροπή τους σε ανακυκλωμένα αδρανή υλικά. Τα υλικά αυτά χρησιμοποιήθηκαν σε διάφορες εφαρμογές, μεταξύ των οποίων αυτό που αποκαλείται πλέον «επίχωση». Η σύνθλιψη αδρανών αποβλήτων Κ&Κ αποτελεί την κύρια δραστηριότητα επί σειρά ετών. Δεδομένου επίσης ότι απαγορεύτηκε η υγειονομική ταφή μεικτών αποβλήτων Κ&Κ, συγκροτήθηκαν νέες μονάδες για τη διαλογή του εν λόγω υλικού. Οι μονάδες αυτές ανακτούν υλικά, όπως ξύλο, μέταλλο, πλαστικό και αδρανή υλικά. Το υπολειπόμενο επιμέρους κλάσμα χρησιμοποιείται εν μέρει για την παραγωγή δευτερογενούς καυσίμου. -35-

33 Η ποιότητα των ανακυκλωμένων αδρανών υλικών έχει βελτιωθεί με την πάροδο των ετών. Βελτιώθηκαν οι διαδικασίες καθώς και ο έλεγχος ποιότητας. Εδώ και πολλά έτη πλέον, τα ανακυκλωμένα αδρανή υλικά συμπεριλαμβάνονται στις προδιαγραφές του Υπουργείου Μεταφορών αμιγώς βάσει των εξεχόντων τεχνικών χαρακτηριστικών τους. Η ποιότητα του περιβάλλοντος διασφαλίζεται πλήρως μέσω συστημάτων πιστοποίησης που περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις του διατάγματος περί ποιότητας του εδάφους. Παρατηρείται διαρκής αύξηση της χρήσης ανακυκλωμένων υλικών και στην παραγωγή σκυροδέματος. Παρόμοια διαδικασία ακολουθείται και για την ανακύκλωση της ασφάλτου. Σήμερα, σχεδόν όλες οι ποσότητες ασφάλτου ανακυκλώνονται σε νέα άσφαλτο. Συχνή είναι επίσης και η ανακύκλωση ξύλου, παρότι κύρια εναλλακτική λύση για το ξύλο εξακολουθεί να αποτελεί η βιομάζα για την παραγωγή ενέργειας (ανάκτηση ενέργειας). Η ανακύκλωση διαφόρων άλλων υλικών έχει αποδειχθεί πιο δύσκολη. Τα εν λόγω υλικά αποτελούν μικρότερα επιμέρους κλάσματα αποβλήτων Κ&Κ και η ανακύκλωση αυτών των επιμέρους κλασμάτων προϋποθέτει συνήθως περισσότερα υλικά εισαγωγής. Άλλα υλικά, τα οποία υποβάλλονται σταδιακά σε ανακύκλωση, είναι τα ακόλουθα: Επίπεδο γυαλί: Υφίσταται σύστημα συλλογής για το επίπεδο γυαλί το οποίο ξεκίνησε από την υαλοβιομηχανία και το γυαλί μπορεί να παραδίδεται δωρεάν σε σημεία συλλογής. Πλαίσια παραθύρων PVC: Υφίσταται σύστημα συλλογής για τα πλαίσια παραθύρου PVC, τα οποία μπορούν επίσης να παραδίδονται δωρεάν σε σημεία συλλογής. Γύψος: Πριν από μερικά έτη, συνάφθηκε συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης και του κλάδου με σκοπό οι Κάτω Χώρες να κατακτήσουν την κορυφή στον τομέα της ανακύκλωσης γύψου. Ο γύψος φυλάσσεται χωριστά, κυρίως για να μην επηρεάζεται η ποιότητα της ανακύκλωσης αδρανών αποβλήτων Κ&Κ. Σωλήνες PVC: Ένας φορέας ανακύκλωσης ανέπτυξε μια διαδικασία ανακύκλωσης για τους σωλήνες PVC. Το PVC υποβάλλεται σε λεπτότατο διαμερισμό ώστε να πληροί τις απαιτήσεις χρήσης του σε νέους σωλήνες PVC. Υλικά οροφών: Τα ασφαλτούχα υλικά οροφών μπορούν να υποβάλλονται σε διαδικασίες ανάκτησης και επεξεργασίας, και να χρησιμοποιούνται κατόπιν εν μέρει σε νέες κατασκευές οροφών και εν μέρει στην παραγωγή ασφάλτου. Πηγή: European Panel Federation (EPF), 2016, στα αγγλικά Παράδειγμα 13: Το πρόγραμμα για τη μείωση του αμιάντου στην Πολωνία ( ) Οι στόχοι του προγράμματος για τη μείωση του αμιάντου στην Πολωνία κατά την περίοδο είναι οι ακόλουθοι: 1) απομάκρυνση και διάθεση των προϊόντων που περιέχουν αμίαντο, 2) ελαχιστοποίηση των αρνητικών για την υγεία επιπτώσεων που συνεπάγεται η παρουσία αμιάντου στην Πολωνία, 3) εξουδετέρωση των αρνητικών επιπτώσεων του αμιάντου στο περιβάλλον. Το πρόγραμμα ομαδοποιεί τις δραστηριότητες που έχουν προγραμματιστεί για την εφαρμογή του, σε κεντρικό επίπεδο, σε περιφερειακό επίπεδο (ή επαρχιών) και σε τοπικό επίπεδο, σε πέντε θεματικούς τομείς: a. νομοθετικές δραστηριότητες b. εκπαιδευτικές και ενημερωτικές δραστηριότητες που απευθύνονται σε παιδιά και νέους, προγράμματα κατάρτισης για τους υπαλλήλους της κυβέρνησης και των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης, δημιουργία υλικού κατάρτισης, προώθηση τεχνολογιών για την καταστροφή των ινών αμιάντου, διοργάνωση εθνικών και διεθνών προγραμμάτων κατάρτισης, σεμιναρίων, διασκέψεων, συνεδρίων και της αντίστοιχης συμμετοχής c. δραστηριότητες που αφορούν την απομάκρυνση αμιάντου και προϊόντων που περιέχουν αμίαντο από τις δομικές κατασκευές, τις εγκαταστάσεις δημόσιων υπηρεσιών και τους χώρους πρώην παραγωγών προϊόντων αμιάντου, τον καθαρισμό των εγκαταστάσεων, την κατασκευή χώρων υγειονομικής ταφής d. παρακολούθηση της εφαρμογής του προγράμματος μέσω ηλεκτρονικού συστήματος χωροταξικών πληροφοριών e. δραστηριότητες στον τομέα της αξιολόγησης της έκθεσης και της προστασίας της υγείας. Το πρόγραμμα για τη μείωση του αμιάντου στην Πολωνία έχει δημοσιευτεί στα αγγλικά στον ακόλουθο ιστότοπο: Πηγή: Υπουργείο Περιβάλλοντος της Πολωνίας, 2016 Παράδειγμα 14: Σουηδικές κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση των πόρων και των αποβλήτων στον τομέα των κατασκευών και των κατεδαφίσεων Οι κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση των πόρων και των αποβλήτων στον τομέα των κατασκευών και των κατεδαφίσεων εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 2007 από τη σουηδική ομοσπονδία δομικών κατασκευών. Η τελευταία επικαιροποιημένη έκδοση των κατευθυντήριων γραμμών, η οποία δημοσιεύτηκε το 2016, περιέχει κανονιστικά κείμενα του κλάδου για τις ακόλουθες διαδικασίες: έλεγχος πριν από την κατεδάφιση, σε συνδυασμό με τη σύναψη συμβάσεων κατάρτιση καταλόγων παραδειγμάτων και οδηγών για συγκεκριμένα υλικά, τα οποία προκύπτουν συνήθως από τις εργασίες -36-

34 κατεδαφίσεων και θα πρέπει να προσδιορίζονται στα έγγραφα τεκμηρίωσης του ελέγχου πριν από την κατεδάφιση επαναχρησιμοποίηση, διαλογή αποβλήτων στην πηγή και διαχείριση αποβλήτων, σε συνδυασμό με τη σύναψη συμβάσεων με εργολάβους κατεδαφίσεων διαλογή αποβλήτων στην πηγή και διαχείριση αποβλήτων, σε συνδυασμό με τη σύναψη συμβάσεων με εργολάβους δομικών κατασκευών. Πηγή: Sveriges Byggindustrier, 2016, στα αγγλικά και τα σουηδικά 12. Παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών Διακίνηση των αποβλήτων Παράδειγμα 1: Tracimat- Βελγικό παράδειγμα παρακολούθησης των αποβλήτων Κ&Κ Ο Tracimat 12 είναι ένας ανεξάρτητος οργανισμός διαχείρισης έργων κατεδαφίσεων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, αναγνωρισμένος από τις βελγικές δημόσιες αρχές οι οποίες χορηγούν «πιστοποιητικό επιλεκτικής κατεδάφισης» για συγκεκριμένα υλικά Κ&Κ που συλλέγονται επιλεκτικά στο εργοτάξιο κατεδάφισης και εισάγονται στη συνέχεια σε σύστημα παρακολούθησης. Το πιστοποιητικό κατεδάφισης υποδεικνύει στον φορέα επεξεργασίας αν το υλικό Κ&Κ μπορεί να γίνει αποδεκτό ως «υλικό χαμηλού περιβαλλοντικού κινδύνου», που σημαίνει ότι ο αγοραστής (μονάδα ανακύκλωσης) μπορεί να είναι σε μεγάλο βαθμό βέβαιος ότι το υλικό Κ&Κ τηρεί τα πρότυπα ποιότητας για την επεξεργασία του στη μονάδα ανακύκλωσης. Κατά συνέπεια, το «υλικό χαμηλού περιβαλλοντικού κινδύνου» μπορεί να υποβληθεί σε επεξεργασία χωριστά από το «υλικό υψηλού περιβαλλοντικού κινδύνου». Λόγω της άγνωστης προέλευσης και/ή της άγνωστης ποιότητάς του, το «υλικό υψηλού περιβαλλοντικού κινδύνου» πρέπει να υποβληθεί σε αυστηρότερο έλεγχο από το «υλικό χαμηλού περιβαλλοντικού κινδύνου», με συνέπεια η επεξεργασία του να έχει υψηλότερο κόστος. Όλες αυτές οι ενέργειες θα τονώσουν την εμπιστοσύνη στους εργολάβους κατεδαφίσεων και στα ανακυκλωμένα προϊόντα, με αποτέλεσμα τη βελτίωση και την επέκταση του εμπορίου ανακυκλωμένων υλικών Κ&Κ. Στο μέλλον, οι αρμόδιες δημόσιες αρχές θα μπορούσαν ενδεχομένως να αναγνωρίσουν και άλλους οργανισμούς διαχείρισης αποβλήτων κατεδαφίσεων. Ο Tracimat δεν χορηγεί πιστοποιητικό επιλεκτικής κατεδάφισης εάν τα απόβλητα δεν εισαχθούν στο σύστημα ιχνηλασιμότητας. Η διαδικασία παρακολούθησης ξεκινά με την κατάρτιση καταλόγου κατεδάφισης και σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων από εμπειρογνώμονα πριν από την έναρξη των εργασιών επιλεκτικής κατεδάφισης και αποσυναρμολόγησης. Προκειμένου να διασφαλίζεται η ποιότητά τους, ο κατάλογος κατεδάφισης και το σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων πρέπει να καταρτίζονται σύμφωνα με συγκεκριμένη διαδικασία. Ο Tracimat ελέγχει την ποιότητα του καταλόγου κατεδάφισης και του σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων και εκδίδει σχετική δήλωση συμμόρφωσης. Ο Tracimat ελέγχει αν έχουν διατεθεί κατά τρόπο επιλεκτικό και ορθό τόσο τα επικίνδυνα όσο και τα μη επικίνδυνα απόβλητα που περιπλέκουν την ανακύκλωση του συγκεκριμένου υλικού Κ&Κ που προκύπτει από εργασίες κατεδάφισης. Ο Tracimat εστίαζε αρχικά στα λιθώδη επιμέρους κλάσματα των αποβλήτων, τα οποία αντιπροσωπεύουν μακράν, από πλευράς βάρους, το υψηλότερο ποσοστό των αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων, ενώ θα συμπεριλάβει και άλλα υλικά Κ&Κ σε μεταγενέστερο στάδιο. Το «eenheidsreglement» είναι ένας κανονισμός πιστοποίησης για ανακυκλωμένα αδρανή υλικά που συνίσταται στη διενέργεια εσωτερικού ελέγχου και εξωτερικού ελέγχου από διαπιστευμένο οργανισμό πιστοποίησης. Το γενικό σύνθημα της συγκεκριμένης πολιτικής είναι το εξής «Από καθαρά υλικά εισαγωγής λαμβάνονται καθαρά υλικά εξαγωγής». Διευκρινίζεται επίσης η διάκριση μεταξύ ροών με προφίλ χαμηλότερου περιβαλλοντικού κινδύνου (ΠΧΠΚ) και ροών με προφίλ υψηλού περιβαλλοντικού κινδύνου (ΠΥΠΚ). Στην πραγματικότητα, το σύστημα Tracimat αποτελεί, πέραν των λοιπών δυνατοτήτων του, έναν τρόπο αποδοχής ώστε ο υπεύθυνος σύνθλιψης να αποδεχθεί τα υπολείμματα ως υλικά ΠΧΠΚ. Κατά συνέπεια, το «eenheidsreglement» είναι αυτοτελές και αποτελεί σύστημα διαχείρισης και ρύθμισης της πιστοποίησης για τα ανακυκλωμένα αδρανή υλικά. Το Tracimat αποτελεί ένα είδος συστήματος παρακολούθησης των υπολειμμάτων που προκύπτουν από τη διαδικασία επιλεκτικής κατεδάφισης. Πηγή: Φλαμανδική συνομοσπονδία κατασκευαστικών εταιρειών, 2016, στα αγγλικά Το συγκεκριμένο έργο έχει λάβει χρηματοδότηση στο πλαίσιο του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την έρευνα και την καινοτομία «Ορίζοντας 2020» βάσει της συμφωνίας επιχορήγησης αριθ

35 Παράδειγμα 2: Ivestigo - Γαλλικό ηλεκτρονικό σύστημα ιχνηλασιμότητας Το Ivestigo είναι λογισμικό ιχνηλασιμότητας για τα απόβλητα Κ&Κ. Πρόκειται για μια διαδικτυακή πλατφόρμα που δημιουργήθηκε από τη γαλλική ένωση του κλάδου κατεδαφίσεων (SNED) και αποσκοπεί στη διευκόλυνση της ιχνηλασιμότητας και στην τήρηση των γαλλικών κανονισμών για τα απόβλητα εκ μέρους των εταιρειών. Ειδικότερα, ο χρήστης μπορεί να δημιουργεί, να επεξεργάζεται και να εκτυπώνει έντυπα παρακολούθησης για όλα τα απόβλητα Κ&Κ (αδρανή, μη επικίνδυνα, επικίνδυνα και αμίαντος), και να τηρεί μητρώο αποβλήτων για κάθε σειρά εργασιών κατεδάφισης σύμφωνα με τους γαλλικούς κανονισμούς. Ένας πίνακας εργαλείων χειρισμού και διάφοροι δείκτες επιτρέπουν στις εταιρείες να παρακολουθούν επιμελώς τα απόβλητα που παράγουν και να βελτιώνουν την επικοινωνία με τους πελάτες. Τέλος, η χρήση του Ivestigo είναι δωρεάν για τα μέλη της γαλλικής ένωσης του κλάδου κατεδαφίσεων. Πηγή: Ivestigo, 2016, στα γαλλικά Κατεργασία και επεξεργασία των αποβλήτων Παράδειγμα 3: Επαναχρησιμοποίηση δομικών υλικών σε προσωρινό εργοτάξιο - το παράδειγμα του Ολυμπιακού Πάρκου του Λονδίνου 2012 Η ολυμπιακή αρχή υλοποίησης (Olympic Delivery Authority - ODA) έθεσε απαιτητικούς στόχους βιωσιμότητας για τις εργασίες κατεδάφισης στο Ολυμπιακό Πάρκο, συμπεριλαμβανομένου του συνολικού στόχου της τάξης τουλάχιστον του 90% κατά βάρος για τα υλικά κατεδαφίσεων που έπρεπε να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν. Ο συνολικός στόχος της ODA ξεπεράστηκε κατά 8,5 %, καθώς τα απόβλητα που υποβλήθηκαν σε υγειονομική ταφή αποβλήτων δεν υπερέβησαν τους τόνους. Στα κυριότερα διδάγματα που έχουν αντληθεί από το εν λόγω έργο περιλαμβάνονται τα ακόλουθα: 1) Διενέργεια ελέγχου πριν από την κατεδάφιση, συμπεριλαμβανομένης μελέτης σχετικά με τις δυνατότητες ανάκτησης. 2) Χρήση των εν λόγω δεδομένων και διαβουλεύσεις με ειδικούς σε θέματα ανάκτησης, με σκοπό τον καθορισμό γενικών στόχων για την επαναχρησιμοποίηση και ανάκτηση βασικών υλικών πριν από τη δημοσίευση πρόσκλησης υποβολής προσφορών, κατά προτίμηση σε συνδυασμό με στόχους για τις ανθρακούχες εκπομπές. 3) Θέσπιση σαφών στόχων ανάκτησης και επαναχρησιμοποίησης, οι οποίοι θα είναι χωριστοί και συμπληρωματικοί του συνολικού στόχου ανακύκλωσης, και σαφής δήλωση των στόχων αυτών στις διαδικασίες πρόσκλησης υποβολής προσφορών και στις συμβάσεις. Ρητός προσδιορισμός της ευθύνης για τις εργασίες κατεδάφισης. 4) Παροχή κινήτρων για τη χρήση εξειδικευμένων αναδόχων και την επίτευξη των στόχων επαναχρησιμοποίησης. 5) Απαίτηση υπολογισμού, στο πλαίσιο του έργου, των συνολικών επιπτώσεων των ανθρακούχων εκπομπών της διαδικασίας κατεδάφισης και της νέας δομικής κατασκευής στον χώρο. 6) Απαίτηση καταχώρισης της επαναχρησιμοποίησης στη βάση δεδομένων των υλικών και απαίτηση ένταξής της στα σχέδια διαχείρισης αποβλήτων του εργοταξίου. 7) Σύσταση για διοργάνωση συναντήσεων εργασίας της ομάδας σχεδιασμού και για επικοινωνία με άλλα έργα τοπικής ανάπλασης. Οι τακτικές επιτόπιες επισκέψεις είναι ζωτικής σημασίας. 8) Ένταξη της χρήσης των υλικών που επαναχρησιμοποιήθηκαν επιτόπου στις συμβάσεις σχεδιασμού και κατασκευής για τη νέα δομική κατασκευή. 9) Η εξασφάλιση επαρκούς χώρου αποθήκευσης είναι καθοριστικής σημασίας για τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης των προϊόντων του τομέα δομικών κατασκευών. Πηγή: BioRegional, 2011, στα αγγλικά Παράδειγμα 4: OPALIS Διαδικτυακός κατάλογος του επαγγελματικού κλάδου των δομικών υλικών προς περισυλλογή και διάσωση στην ευρύτερη περιοχή των Βρυξελλών Το έργο OPALIS είναι ένας δικτυακός τόπος ο οποίος λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ των εμπόρων μεταχειρισμένων προϊόντων και των παραγγελιοδόχων, όπως αρχιτέκτονες, αφενός, και των αναδόχων δομικών κατασκευών, αφετέρου, με την παροχή διαδικτυακού καταλόγου του επαγγελματικού κλάδου των δομικών υλικών προς περισυλλογή και διάσωση, ο οποίος αυξάνει, με τον τρόπο αυτό, τις δυνατότητες τόσο της περισυλλογής υλικών προς διάσωση όσο και της προσφοράς των εν λόγω υλικών προς πώληση. Ο εν λόγω διαδικτυακός τόπος περιλαμβάνει αναλυτικές πληροφορίες και φωτογραφίες από όλους τους εμπόρους που δραστηριοποιούνται σε ακτίνα μιας ώρας οδικής απόστασης από τις Βρυξέλλες (αλλά παρέχει επίσης ορισμένες επωνυμίες εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες), καθώς και πληροφορίες σχετικά με διάφορους τύπους υλικών. Δεδομένου του τοπικού χαρακτήρα του έργου, ο δικτυακός τόπος είναι δίγλωσσος, στα γαλλικά και τα ολλανδικά. -38-

36 Πηγή: Opalis, 2016, στα γαλλικά και τα ολλανδικά Διαχείριση και διασφάλιση ποιότητας Παράδειγμα 5: Ολλανδικό σύστημα πιστοποίησης για τις διαδικασίες κατεδάφισης (BRL SVMS-007) Το σύστημα BRL SVMS-007 αποτελεί ένα προαιρετικό (νομικά μη δεσμευτικό) μέσο για την ενθάρρυνση της εφαρμογής ποιοτικής διαδικασίας κατεδαφίσεων. Οι πελάτες που υιοθετούν αυτό το σύστημα πιστοποίησης των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων και πρόσκλησης υποβολής προσφορών εξασφαλίζουν περιβαλλοντικά ορθές και ασφαλείς εργασίες κατεδάφισης εντός του εργοταξίου. Το σύστημα υπόκειται στον έλεγχο τρίτων και του Συμβουλίου Διαπίστευσης. Η πιστοποιημένη διαδικασία κατεδάφισης περιλαμβάνει τέσσερα στάδια: Στάδιο 1 Έλεγχος πριν από την κατεδάφιση: Ο εργολάβος κατεδάφισης προβαίνει σε εκ των προτέρων επιθεώρηση του έργου κατεδάφισης και σε καταγραφή των υλικών (επικίνδυνων και μη επικίνδυνων) ώστε να διαμορφώσει μια γενική εικόνα σχετικά με τη φύση, την ποσότητα και τυχόν μόλυνση των υλικών που θα παραχθούν από την κατεδάφιση. Καταρτίζεται κατάλογος των κινδύνων επαγγελματικής ασφάλειας και των κινδύνων για την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής. Στάδιο 2 Σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων: Καταρτίζεται σχέδιο διαχείρισης των αποβλήτων το οποίο περιλαμβάνει περιγραφή της μεθόδου επιλεκτικής κατεδάφισης και φιλικής προς το περιβάλλον κατεδάφισης, της επεξεργασίας και απομάκρυνσης των παραγόμενων ροών υλικών, των μέτρων ασφαλείας που πρέπει να ληφθούν και των απαιτήσεων εφαρμογής του πελάτη. Στάδιο 3 Εκτέλεση: Οι εργασίες κατεδάφισης εκτελούνται σύμφωνα με το σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων. Εξασφαλίζεται η συμμετοχή εμπειρογνωμόνων του τομέα της ασφάλειας και της περιβαλλοντικά φιλικής κατεδάφισης και οι πιστοποιημένοι εργολάβοι κατεδαφίσεων εργάζονται με εγκεκριμένο εξοπλισμό. Ο εργολάβος κατεδάφισης πρέπει να διασφαλίζει ότι η τοποθεσία των εργασιών κατεδάφισης είναι ασφαλής και άρτια οργανωμένη και ότι οι ροές υλικών που παράγονται δεν μολύνουν το έδαφος και την ευρύτερη περιοχή. Στάδιο 4 Τελική έκθεση: Η παράδοση του έργου πραγματοποιείται σε διαβούλευση με τα εμπλεκόμενα μέρη. Ο εργολάβος κατεδάφισης καταρτίζει τελική έκθεση σχετικά με τα υλικά που παράχθηκαν από την κατεδάφιση, η οποία διαβιβάζεται στον πελάτη κατόπιν αιτήματος. Πηγή: BRL SVMS-007, 2016, στα αγγλικά και τα ολλανδικά Παράδειγμα 6: Πρότυπα για την ανακύκλωση ξύλου Επί 15 και πλέον έτη, οι παραγωγοί εφαρμόζουν βιομηχανικά πρότυπα για τη χρήση ανακυκλωμένου ξύλου στην παραγωγή ξυλοπλακών. Το πρώτο πρότυπο της EPF αποσκοπεί στην παροχή εγγυήσεων για την ασφάλεια των ξυλοπλακών σε βαθμό που να θεωρούνται εξίσου ασφαλείς με τα παιχνίδια και για τον φιλικό προς το περιβάλλον χαρακτήρα τους. Βασίζεται σε ευρωπαϊκά πρότυπα για την ασφάλεια των παιχνιδιών που καθορίζουν οριακές τιμές για την παρουσία δυνητικών ρύπων. Το δεύτερο βιομηχανικό πρότυπο της EPF περιγράφει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες το ανακυκλωμένο ξύλο μπορεί να γίνει αποδεκτό για την παραγωγή ξυλοπλακών. Το εν λόγω πρότυπο περιλαμβάνει γενικές απαιτήσεις σχετικά με την ποιότητα και τη χημική μόλυνση, κατηγορίες μη αποδεκτών υλικών (π.χ. ξύλο που έχει υποβληθεί σε επεξεργασία με PCP), καθώς και μεθόδους αναφοράς για τις διαδικασίες δειγματοληψίας και δοκιμής. Πηγή: European Panel Federation (EPF), 2016, στα αγγλικά Παράδειγμα 7: QUALIRECYCLE BTP, γαλλικό εργαλείο ελέγχου ειδικά σχεδιασμένο για τις εταιρείες διαχείρισης αποβλήτων Κ&Κ Το προαιρετικό γαλλικό σύστημα διαχείρισης και ελέγχου QUALIRECYCLE BTP είναι ένα σύστημα διαχείρισης που αναπτύχθηκε από το Syndicat des Recycleurs du BTP (SR BTP) μέσω του οποίου οι εταιρείες διαχείρισης αποβλήτων μπορούν να αξιολογούν, να υποβάλλουν στοιχεία και να βελτιώνουν τις επιδόσεις τους στους τομείς της συμμόρφωσης, του περιβάλλοντος και της ασφάλειας και να αποδεικνύουν τη δέσμευσή τους για τα ζητήματα ανάκτησης. Το πλαίσιο του συστήματος περιλαμβάνει 5 ενότητες με υποχρεωτικές και συνιστώμενες παραμέτρους για την αξιολόγηση του επιπέδου: διακυβέρνησης και διαφάνειας συμμόρφωσης προς το κανονιστικό πλαίσιο παρακολούθησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της δραστηριότητας ασφάλειας των ατόμων και συνθηκών εργασίας επιδόσεων όσον αφορά τα ποσοστά διαλογής και ανάκτησης. -39-

37 Το σήμα παραδίδεται από την επιτροπή παρακολούθησης του Syndicat des Recycleurs du BTP (επαγγελματική οργάνωση που συνδέεται με τη γαλλική ένωση του κλάδου των δομικών κατασκευών), μετά τη διενέργεια ελέγχου επισήμανσης από ανεξάρτητο σύμβουλο. Πηγή: SR BTP, στα γαλλικά -40-

38 13. Γλωσσάριο «Ελεγκτής»: ο εμπειρογνώμονας ή η ομάδα εμπειρογνωμόνων (ομάδα ελεγκτών) που διενεργεί τον έλεγχο των αποβλήτων. Μπορεί να εκπροσωπείται από τον ιδιοκτήτη του κτιρίου ή έναν σύμβουλο (π.χ. αρχιτέκτονα ή μηχανικό) που ενεργεί για λογαριασμό του ιδιοκτήτη. «Αρχή»: η εθνική ή περιφερειακή διοίκηση που είναι αρμόδια για την χορήγηση αδειών κατεδάφισης ή ανακαίνισης και την εποπτεία της διαδικασίας κατεδάφισης ή ανακαίνισης. «Ιδιοκτήτης ακινήτου»: ο ιδιοκτήτης του κτιρίου ή της υποδομής, ο κατασκευαστής ή το μέρος που ορίζει η εθνική νομοθεσία ως αρχικό κάτοχο των αποβλήτων. «Αποδόμηση»: η απομάκρυνση δομικών στοιχείων από το εργοτάξιο κατεδάφισης προκειμένου να μεγιστοποιηθεί ή ανάκτηση και επαναχρησιμοποίησή τους. «Επικίνδυνα απόβλητα»: απόβλητα τα οποία λόγω των (εγγενών) χημικών ή άλλων ιδιοτήτων τους ενέχουν κίνδυνο για το περιβάλλον και/ή την υγεία του ανθρώπου. Τα απόβλητα τα οποία αναφέρονται ως επικίνδυνα στον ευρωπαϊκό κατάλογο αποβλήτων σημειώνονται με αστερίσκο στον κατάλογο αποβλήτων. «Ανάκτηση»: κάθε εργασία που εκτελείται για σκοπούς ανάκτησης, ανακύκλωσης ή επαναχρησιμοποίησης των αποβλήτων. «Ανακύκλωση»: η διαδικασία κατά την οποία γίνεται συλλογή, επεξεργασία και αναπαραγωγή υλικών σε νέα προϊόντα ή χρήση ως υποκατάστατων πρώτων υλών. «Επαναχρησιμοποίηση»: η χρήση υλικών ή δομικών στοιχείων σε περισσότερες από μία περιστάσεις, είτε για τον ίδιο ή για διαφορετικό σκοπό, χωρίς να υφίσταται ανάγκη επανεπεξεργασίας. «Επιλεκτική κατεδάφιση»: η απομάκρυνση υλικών από ένα εργοτάξιο κατεδάφισης με προκαθορισμένη σειρά προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η απόδοση της ανάκτησης και της ανακύκλωσης. «Απόβλητα»: κάθε ουσία ή αντικείμενο που απορρίπτει ο κάτοχος ή που πρέπει να απορριφθεί 13 με εξαίρεση τα παρακάτω: α) μη μολυσμένο έδαφος και άλλο υλικό που απαντά στη φύση και έχει εκσκαφεί κατά τη διάρκεια κατασκευαστικών εργασιών εφόσον υπάρχει εγγύηση ότι το υλικό θα χρησιμοποιηθεί για σκοπούς κατασκευής στη φυσική του κατάσταση στο εργοτάξιο όπου έγινε η εκσκαφή του και β) λύματα (όπως απόβλητα από βιομηχανικές δραστηριότητες που απορρίπτονται μέσω δεξαμενόπλοιων, υγειονομικών υπονόμων, φρεατίων αποστράγγισης επιφανειακών υδάτων, υδατορευμάτων κ.λπ.). Ως αντικείμενο νοείται εδώ το πλήρες στοιχείο ή μέρος αυτού που απομακρύνθηκε από το κτίριο ή την υποδομή κατά τη διάρκεια της διαδικασίας κατεδάφισης, αποδόμησης ή ανακαίνισης και ως ουσία νοείται το απόβλητο υλικό που μπορεί να ταξινομηθεί σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κατάλογο αποβλήτων. «Έλεγχος των αποβλήτων»: η εκτίμηση των ροών αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων πριν από την κατεδάφιση ή την ανακαίνιση κτιρίων και υποδομών. Περιλαμβάνει ποιοτική και ποσοτική εκτίμηση των αποβλήτων που θα παραχθούν από ένα κτίριο που πρόκειται να κατεδαφιστεί ή να ανακαινιστεί. Επιπρόσθετα του μητρώου, ο έλεγχος των αποβλήτων ενδέχεται να περιλαμβάνει συστάσεις για συγκεκριμένες επιλογές διαχείρισης γι αυτά τα απόβλητα υλικά, ανάλογα με διάφορα ζητήματα (όπως η νομοθεσία, τα οικονομικά ή η διαθεσιμότητα της υποδομής επεξεργασίας). Είναι σημαντικό ο όρος «έλεγχος των αποβλήτων» να εξετάζεται με την ευρεία έννοια της λέξης και να περιλαμβάνει τουλάχιστον κάθε πρωτοβουλία που οδηγεί σε τεκμηριωμένη εργασία. Για τον σκοπό του παρόντος εγγράφου, ο έλεγχος των αποβλήτων θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ως η 13 Οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών.

39 ποιοτική και ποσοτική εκτίμηση των αποβλήτων που θα παραχθούν από δραστηριότητες κατασκευής, κατεδάφισης/αποδόμησης ή ανακαίνισης που περιλαμβάνουν υπολειμματικά απόβλητα τα οποία δεν αποτελούν μέρος του κτιρίου. Σημαντικό τμήμα του ελέγχου των αποβλήτων είναι επίσης και η ταυτοποίηση και απομάκρυνση υλικών/συστατικών που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες. «Κάτοχος αποβλήτων»: ο παραγωγός αποβλήτων ή το φυσικό ή νομικό πρόσωπο στην κατοχή του οποίου ευρίσκονται τα απόβλητα 1. Ο κάτοχος αποβλήτων είναι ο ιδιοκτήτης του κτιρίου ή της υποδομής, αν δεν προβλέπεται αλλιώς στην εθνική νομοθεσία ή στη σύμβαση κατεδάφισης/ανακαίνισης. Αποτελεί καθήκον του κατόχου αποβλήτων να αποκτήσει γνώση για τα αντικείμενα και τις ουσίες που προορίζονται για απόρριψη και για την επικίνδυνη φύση και μόλυνσή τους. «Παραγωγός αποβλήτων»: κάθε πρόσωπο του οποίου οι δραστηριότητες παράγουν απόβλητα 1. Ο παραγωγός αποβλήτων είναι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εκτελεί την εργασία κατεδάφισης/ανακαίνισης. «Μητρώο»: ο κατάλογος με τα είδη και τις ποσότητες των αποβλήτων.

40 ΕΝΤΥΠΟ ΕΛΕΓΧΟΥ Ταυτοποίηση και στατιστικά στοιχεία (οι βασικές πτυχές επισημαίνονται με γκρι χρώμα) Πληροφορίες για το κτίριο Ονοματεπώνυμο, ταυτότητα και στοιχεία επικοινωνίας του ιδιοκτήτη του κτιρίου / της δομής. Ταυτοποίηση του έτους σχεδιασμού / κατασκευής / ανακαίνισης. Ταυτοποίηση των κύριων παρεμβάσεων ανακαίνισης, αν υπάρχουν. Ταυτοποίηση των χρήσεων και των εργασιών που πραγματοποιούνται. Μητρώο στοιχείων, που περιλαμβάνει είδη, ποσότητες, θέση, περιγραφές, σχέδια και φωτογραφίες. Μητρώο αποβλήτων Παρουσιάστε αξιόπιστα δεδομένα για τα είδη (αδρανή, μη αδρανή ή επικίνδυνα) και τις ποσότητες των αποβλήτων (τόνοι, m 3 ή άλλες μονάδες). Εξαντλητική ταυτοποίηση και ποσοτικός προσδιορισμός των επικίνδυνων υλικών και των επικίνδυνων ουσιών. Ταυτοποίηση και ποσοτικός προσδιορισμός των μολυσμένων υλικών. Χρήση του ευρωπαϊκού καταλόγου αποβλήτων για τη διασφάλιση της συγκρισιμότητας των δεδομένων σε ολόκληρη την ΕΕ. Συμπεριλάβετε επίσης υλικά λόγω της λειτουργίας και της χρήσης του ακινήτου. Καταρτίστε μια σαφή και ευανάγνωστη έκθεση, συνοψίζοντας τις ποσότητες ανά είδος και ροή αποβλήτων. Συνθήκες στα όρια του εργοταξίου κατεδάφισης Εντοπίστε τις ευαίσθητες περιοχές γύρω από το εργοτάξιο κατεδάφισης (σχολεία, νοσοκομεία, ζώνες κυκλοφορίας πεζών κ.λπ.). Εντοπίστε τους τρόπους πρόσβασης, τους περιβάλλοντες χώρους και τους ελεύθερους χώρους για να σχεδιάσετε τη βέλτιστη στρατηγική για τη διαχείριση αποβλήτων. Εντοπίστε επίσης τους κοντινούς σταθμούς μεταφοράς αποβλήτων, τις υπηρεσίες διαλογής και ανακύκλωσης και τις μονάδες διαχείρισης αποβλήτων Απαιτούμενα ελεγκτή Εκπαιδευτικό υπόβαθρο σε δομικά υλικά, κατασκευαστικά συστήματα, την κατεδάφιση και επικίνδυνες ουσίες. Διαθέτει ειδική κατάρτιση και εμπειρία. Λαμβάνεται υπόψη η ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης. Λαμβάνονται υπόψη δεοντολογικά ζητήματα (περιβαλλοντικά ζητήματα και ζητήματα σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια). Ανεξάρτητος από τον ιδιοκτήτη του κτιρίου, τους εργολάβους και τις εταιρείες κατεδαφίσεων. Ιχνηλασιμότητα και έλεγχος Προσθέστε περιγραφή του υλικού, προέλευση και ποιότητα στους κωδικούς του ευρωπαϊκού καταλόγου αποβλήτων. Διασφαλίστε αποτελεσματική εποπτεία από τις τοπικές αρχές ή από ανεξάρτητο τρίτο μέρος. Πιστοποιήστε ότι τα απόβλητα κατεδαφίσεων συλλέγονται επιλεκτικά και περνούν ακολούθως από σύστημα παρακολούθησης, βεβαιώνοντας με αυτό τον τρόπο την εταιρεία επεξεργασίας για την ποιότητα των ανακυκλωμένων αποβλήτων κατεδαφίσεων Ελέγξτε την ιχνηλασιμότητα και τις αποκλίσεις με τα παρακάτω 3 βασικά έγγραφα: Έλεγχος αποβλήτων (πριν από την κατεδάφιση) - Έκθεση επιτόπου διαχείρισης αποβλήτων - Τελική έκθεση διαχείρισης αποβλήτων Εφαρμογή Απαγορεύεται η παράνομη υγειονομική ταφή και οι παραβάτες διώκονται. Η διοίκηση περιλαμβάνει τους ελέγχους αποβλήτων στις υποχρεωτικές απαιτήσεις για τις άδειες. Οι εργασίες κατεδάφισης και η σχετική τεκμηρίωση εποπτεύονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα από τη διοίκηση. Οι οικολογικές δημόσιες συμβάσεις χρησιμοποιούνται τακτικά στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων. Η διοίκηση προωθεί τους ελέγχους των αποβλήτων και φροντίζει για τη διάχυση βέλτιστων και χείριστων πρακτικών.

41 Ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ούτε όσοι ενεργούν εξ ονόματός της φέρουν ευθύνη για τον τρόπο με τον οποίο ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν οι πληροφορίες που περιέχονται στην παρούσα δημοσίευση ή για τα λάθη που μπορεί να υπάρχουν σε αυτήν, παρά την προσεκτική προετοιμασία και τον ενδελεχή έλεγχό της. Η παρούσα δημοσίευση δεν απηχεί απαραιτήτως την άποψη και την επίσημη θέση ούτε της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε οποιασδήποτε εκ των υπηρεσιών της. Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική Διεύθυνση Εσωτερικής Αγοράς, Βιομηχανίας, Επιχειρηματικότητας και ΜΜΕ