ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ : ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ

Transcript

1 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ : ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ Το 2011 χαρακτηρίζεται αφ ενός από την διεύρυνση της φτώχειας, ως αποτέλεσμ α της οικονομικής κρίσης στη χώρα μ ας και αφ ετέρου από την ανάπτυξη πλήθους πρωτοβουλιών κοινωνικής αλληλεγγύης που προέρχονται από συλλογικότητες πολιτών. Σε κάθε γωνιά της χώρας ξεφυτρώνουν χώροι κοινωνικής αλληλεγγύης για να στηρίξουν όσους έχουν ανάγκη από τροφή, υπηρεσίες υγείας, και εν γένει ανθρώπους μ ε ελάχιστα ή μ ηδενικά εισοδήμ ατα: Κοινωνικά παντοπωλεία, Κοινωνικά φαρμ ακεία και ιατρεία, Καταναλωτικοί Συνεταιρισμ οί, Συνεταιριστικές επιχειρήσεις, Συλλογικές Κουζίνες, Χαριστικά ήκαι ανταλλακτικά παζάρια, Αυτοδιαχειριζόμ ενοι αστικοί αγροί, Συνεταιριστικά Καφενεία, Κοινωνικά Πολιτιστικά Στέκια. Ακόμ η, συλλογικότητες πολιτών προωθούν δράσεις ενάντια στα χαράτσια στους λογαριασμ ούς της Δ ΕΗ, κινητοποιούνται για να μ ην κοπεί το ρεύμ α σε όσους αδυνατούν να πληρώσουν τα χαράτσια, συγκεντρώνουν χρήμ ατα για την ενίσχυση απεργών κλπ. Στη συνέχεια αναφέρουμ ε μ ερικά χαρακτηριστικά παραδείγμ ατα που προέρχονται κυρίως από συλλογικότητες πολιτών. Τοπικά Κοινωνικά δίκτυα ανταλλαγής υπηρεσιών Τα τοπικά κοινωνικά δίκτυα ανταλλαγών αποτελούν ένα ανεξάρτητο σύστημ α ανταλλαγής υπηρεσιών που λειτουργούν χωρίς χρήμ ατα, χωρίς επιδίωξη «κέρδους» για τους συμμ ετέχοντες στα δίκτυα. «Τα κοινωνικά δίκτυα ανταλλαγών απαντούν μ ε πολύ πειστικό τρόπο στις ανάγκες των ανθρώπων που δεν μ πορούν να διαθέσουν χρήμ ατα για να καλύψουν τις ανάγκες τους, ανέργων, ανθρώπων που αντιμετωπίζουν ακραία φτώχεια και μ εγάλες κοινωνικές ανισότητες. Τα εναλλακτικά δίκτυα δημ ιουργούν απασχόληση και θέτουν τις προϋποθέσεις επιβίωσης κοινωνικών ομ άδων που βρίσκονται εκτός αγοράς»(1) Στην Ελλάδα λειτουργούν ήδη 26 τοπικά δίκτυα ανταλλαγών ( το Πανελλαδικό Δ ίκτυο «Πελίτι», o «Οβολός» στην Πάτρα, η Εναλλακτική Μονάδα Ροδόπης ( Ε. Μ. ΡΟ), το Δ ίκτυο Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης Μαγνησίας, μ ε την Τοπική Εναλλακτική Μονάδα ( TEM), το Συριανό Δ ίκτυο Ανταλλαγής υπηρεσιών και προϊόντων, η Τράπεζα Χρόνου Πλατείας Συντάγμ ατος, η Τράπεζα Χρόνου και Αλληλεγγύης Μοσχάτου, το Μπουτσούνι Ανταλλακτικό Δ ίκτυο Κέρκυρας, Ομοτράπεζοι Θεσσαλονίκης, το Δ ίκτυο Ανταλλαγών Νομ ών Πιερίας και Βέροιας, το Δ ίκτυο αγροτών καταναλωτών «Αγροναύτες», το «Φασόλι» στην Αθήνα κ. ά). Υπολογίζεται ότι το 2012 πάνω από 90 περιοχές της χώρας θα συναλλάσσονται μ ε τοπικό κοινωνικό νόμισμ α δηλαδή ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών. Η βασική φιλοσοφία των τοπικών κοινωνικών δικτύων ανταλλαγών είναι: «Μοιραστείτε Χαρίστε Ανταλλάξτε. Δ εν έχει τιμ ή αλλά έχει αξία» και συνδέεται μ ε μ ια ευρύτερη στάση ζωής: ανακυκλώνουμ ε, δεν πετάμ ε, επαναχρησιμοποιούμ ε, μεταποιούμ ε, μαγειρεύουμ ε, φυτεύουμ ε, ζούμ ε, διασκεδάζουμ ε, συνυπάρχουμ ε ανακαλύπτοντας ξανά την αξία των αγαθών. (2) Στην Ιεράπετρα, 160 πολίτες περίπου, έχουν δημ ιουργήσει ένα «Δ ίκτυο Εναλλακτικής Οικονομ ίας» και ανταλλάσσουν τους τελευταίους μ ήνες προϊόντα, υπηρεσίες και γνώσεις χωρίς την μ εσολάβηση χρήμ ατος, αλλά μ ε βάση το «Καερέτι», λέξη μ ε τουρκο αραβική ρίζα που σημ αίνει προσφέρω μ ια μ ικρή βοήθεια σε κάποιον. Αντίστοιχες πρωτοβουλίες στην Κρήτη υπάρχουν στα Χανιά ( Κίνημ α συναλλαγής παραγωγού καταναλωτή «ΥΝΙ ΠΙΡΟΥΝΙ»), στο Ηράκλειο ( LETS NET), στο Ρέθυμνο ( Ομ άδα Τσουκνίδα), ενώ το τριήμ ερο 1 18/12/2011 πραγμ ατοποιήθηκε στην Ιεράπετρα η πρώτη πανελλαδική συνάντηση εναλλακτικής οικονομ ίας.

2 Οι υπηρεσίες που ανταλλάσσονται στην περιοχή της Ιεράπετρας είναι οι ακόλουθες: ηλεκτρολόγου, υδραυλικού, ράπτη, τοποθέτησης πλακιδίων, ελαιοχρωματισμ ού, ξυλουργικών εργασιών, κηπουρικών εργασιών, ιατρικές υπηρεσίες, γραφιστικές εργασίες, μ οντάζ ήχου εικόνας, εκμ άθηση ξένων γλωσσών, χορού, υπολογιστών, μαθήμ ατα Γυμ νασίου Λυκείου, λογιστικές υπηρεσίες, τοπογραφικές συμ βουλές, νομ ικές συμ βουλές, αγροτικές εργασίες και αγαθά και πολλά άλλα. «Δ ίκτυα Κοινωνικής Αλληλεγγύης» Στην Κοζάνη, προωθείται η δημ ιουργία ενός Δ ικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης «στο οποίο θα συμμ ετέχουν φορείς και συλλογικότητες της περιοχής μ ε σκοπό, αφ ενός την προστασία των συμ πολιτών μας από την φτώχεια και την περιθωριοποίηση και αφ ετέρου την διαμ όρφωση ενός διαφορετικού κοινωνικού και ηθικού πρότυπου, μ έσα από το οποίο θα αντέξουμ ε την οικονομ ική κρίση και από το οποίο θα προκύψουν καινούργιες αξίες... Δ ιατηρώντας το στέκι μ ας στην πόλη ενεργό μ ε κοινωνικές και πολιτιστικές δράσεις σε μ ια προσπάθεια να ξαναζωντανέψουμ ε την γειτονιά μ έλη της Κίνησης παραδίδουν μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας σε παιδιά μ εταναστών και οικονομ ικά ευπαθών οικογενειών καταγράφουμε ζητήμ ατα που αφορούν στις κοινωνίες των τοπικών διαμερισμ άτων προτάσσοντας τη συλλογική δράση απέναντι στο φόβο, την ανασφάλεια και την ατομ ική απομ όνωση που δημ ιουργεί η οικονομ ική κρίση..» (3) Στον Δήμ ο Σαρωνικού Αττικής ξεκίνησε μ ια συλλογική προσπάθεια από κατοίκους της περιοχής μ ε την μ ορφή Αστικής μ η κερδοσκοπικής Εταιρείας, μ ε την ονομ ασία Δ ίκτυο Σαρωνικού. «Σκοπός αυτής της προσπάθειας εκτός από την χαρά και την ικανοποίηση που αντλούν τα μ έλη είναι η εφαρμ ογή της αλληλεγγύης στην πράξη, η βελτίωση της καθημ ερινότητας μ ε τον εντοπισμ ό και την ανάδειξη των προβλημ άτων που ταλαιπωρούν όλους και την υλοποίηση δράσεων για την επίλυσή τους, η ανάπτυξη του τόπου, η προστασία του περιβάλλοντος η διεκδίκηση των δικαιωμ άτων μ ας ως κατοίκων κ. ά». Στο «Δ ίκτυο Σαρωνικού» κάθε ενδιαφερόμ ενος που εγγράφεται ως μ έλος δηλώνει υποχρεωτικά μ ια ομάδα ( εργασίας) στην οποία εντάσσεται. «Η πιο δραστήρια ομ άδα είναι η Αλληλεγγύη Σαρωνικού, κύριος στόχος της οποίας είναι η δημ ιουργία κοινωνικού παντοπωλείου,, όχι όμ ως μ ε την συνηθισμ ένη μ ορφή Οι εθελοντές διανέμ ουν οι ίδιοι κατ οίκον τα τρόφιμ α αλλά και άλλα είδη οικιακής χρήσης, ένδυσης και υπόδυσης στους έχοντες πραγμ ατική ανάγκη» (3) Ko ινωνικά Παντοπωλεία Στην Κατερίνη, ιδιώτες, εταιρείες, σχολεία και απλοί πολίτες, έσπευσαν να στηρίξουν την προσπάθεια των «Αλληλέγγυων» της «Εθελοντικής Ομ άδας Δ ράσης Νομ ού Πιερίας», η οποία λειτουργεί το «Κοινωνικό Παντοπωλείο» στην οδό Υψηλάντου2. Στις 31/12/2011, ολοκληρώθηκε σε συνεργασία με τους «Γιατρούς του Κόσμ ου» η προσπάθεια συγκέντρωσης τροφίμ ων για τις κοινωνικά ευπαθείς ομ άδες. «Τις τελευταίες 4 εβδομ άδες συγκεντρώθηκαν συνολικά πάνω από 3,5 τόνοι τρόφιμ α, το μ εγαλύτερο μέρος των οποίων διανεμ ήθηκε σε 133 οικογένειες μ ε συνολικά 457 μ έλη που αντιμ ετωπίζουν οικονομικά προβλήμ ατα, χρήζουν άμ εσης βοήθειας και θα συνεχίσουν να βιώνουν την κρίση και μ ετά τις γιορτές..», λένε μ έλη της Σ. Ε των «Αλληλέγγυων», εξηγώντας τους λόγους ίδρυσης του «Κοινωνικού Παντοπωλείου Κατερίνης». Αντίστοιχο εγχείρημ α προωθείται από τους «Γιατρούς του Κόσμ ου» και στον Δήμ ο Περάμ ατος Αττικής. Δημ οτικά Κοινωνικά Παντοπωλεία, παρόμ οιου ή διαφορετικού χαρακτήρα, λειτουργούν στους Δήμους Αθήνας ( Σοφοκλέους 66), Πειραιά, Νέα Ιωνίας, Αγ. Αναργύρων, Μαρκόπουλου Αττικής, Ηλιούπολης,

3 Καλαμ άτας, Λάρισας, Χανίων, Ρεθύμ νου, Ιεράπετρας, Χανίων, Θεσσαλονίκης κ. ά, καθώς και στις Νομ αρχίες Δ ωδεκανήσου, Κρήτης, κ. ά K οινωνικά Ιατρεία Αλληλεγγύης Από τον περασμ ένο Νοέμ βρη λειτουργεί στην Θεσσαλονίκη το αυτοδιαχειριζόμ ενο «Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης», που παρέχει δωρεάν ιατροφαρμ ακευτική περίθαλψη σε ανασφάλιστους Έλληνες και μ ετανάστες και στεγάζεται σε ένα χώρο παραχωρημ ένο από το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης. Όπως αναφέρουν οι εμ πνευστές του «οι ανάγκες του κόσμ ου είναι τόσο πολλές και γι αυτό προσπαθούμ ε οι υπηρεσίες μ ας να δίνονται σε ανασφάλιστους, αυτούς που δεν καλύπτονται καθόλου από το εθνικό σύστημα υγείας, που τα κενά του κράτους τους αφήνουν στην απόλυτη ανάγκη Είμ αστε αλληλέγγυοι σε όσους το εθνικό σύστημ α υγείας έχει ξεγραμμ ένους, σε όλους αυτούς για τους οποίους η υγεία είναι άπιαστο προνόμ ιο. Δ εν πρόκειται για απλή φιλευσπλαχνία, αλλά για έμ πραχτη αλληλεγγύη.. Το ιατρείο στεγάζεται στην οδό Αισώπου 24. Καθημ ερινά λειτουργεί Παθολογικό Ιατρείο, τρείς φορές την εβδομ άδα Παιδιατρικό και Οδοντιατρείο και από μ ια φορά Νευρολογικό και Ψυχιατρικό. Παράλληλα λειτουργεί και Φαρμ ακείο για τους ασθενείς (4) Πρωτοβουλίες στον τομ έα της υγείας έχουν πάρει ΜΚΟ όπως οι «Γιατροί του Κόσμ ου», οι οποίοι λειτουργούν Πολυϊατρεία στην Αθήνα, στο Πέραμ α, στην Θεσσαλονίκη στα Χανιά και στην Καβάλα, συνελεύσεις πολιτών όπως ο «Κοινωνικός χώρος για την υγεία» στα Άνω Πετράλωνα ( Κατάληψη ΠΙΚΠΑ ), δημ οτικές παρατάξεις ( Πρέβεζα κ. α),, ενώ από τον περασμ ένο Σεπτέμ βριο λειτουργεί στον Δήμο Ελληνικού Δ ίκτυο Εθελοντών Γιατρών οι οποίοι δημ ιούργησαν το Κοινωνικό Ιατρείο και Φαρμακείο Ελληνικού Αργυρούπολης, το οποίο μ πορεί να χρησιμ οποιούν οι ανασφάλιστοι και άποροι δημ ότες των δήμ ων Ελληνικού Αργυρούπολης, Γλυφάδας, Αλίμ ου, Αγίου Δημ ητρίου. Άστεγοι Στην χώρα μ ας οι άστεγοι υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τις , εκ των οποίων, άνω των στην περιοχή της Αττικής. Στον Δήμ ο Αθήνας λειτουργεί Ίδρυμ α Αστέγων ( Πειραιώς ), ενώ υπάρχουν καταγεγραμμ ένοι άνθρωποι που κοιμ ούνται τις νύχτες σε παγκάκια και χαρτόκουτα, σύμ φωνα μ ε την Δημ οτική Παράταξη «Ανοιχτή Πόλη». Το σημ ερινό «προφίλ» των αστέγων έχει πλέον αλλάξει, ενώ οι κρατικές υποδομ ές για την αντιμετώπιση του προβλήμ ατος είναι στεγών ανύπαρκτες. Από πρωτοβουλίες πολιτών όπως η Μ. Κ. Ο «Κλίμ ακα» αναζητούνται λύσεις όπως οι «ξενώνες νύχτας». Δ ραστηριοποιούνται επίσης «Οι φίλοι των αστέγων» στην περιοχή του Πεδίου Άρεως, ενώ άλλοι φορείς προωθούν την κοινωνική αξιοποίηση άδειων ή εγκαταλειμμ ένων κτιρίων κ. ά. Συσσίτια αλληλεγγύης Στην περιοχή της πρωτεύουσας αλλά και σε όλη την χώρα, χιλιάδες άνθρωποι σιτίζονται καθημ ερινά από τα συσσίτια διαφόρων Ιδρυμ άτων και Οργανισμ ών. Ο Δήμ ος Αθήνας και η Αρχιεπισκοπή Αθηνών, καθημ ερινά διανέμ ουν αντίστοιχα και μ ερίδες φαγητού σε χαμ ηλοσυνταξιούχους και χαμηλόμ ισθους, σε απολυμ ένους και άνεργους, σε άστεγους, σε μ ονογονεϊκές οικογένειες κ. α. Σύμ φωνα μ ε δημοσιευμ ένα στοιχεία, το 60% των σιτιζόμ ενων από τα συσσίτια αλληλεγγύης είναι Έλληνες, το 16,6 % μ ετανάστες από αφρικανικές χώρες, το 13, 8% από χώρες της ανατολικής Ευρώπης και το 9,6% από ασιατικές χώρες.

4 Συλλογικές κουζίνες Στο «Αυτόνομ ο Στέκι» (Z ωοδ. Πηγής και Ισαύρων Εξάρχεια) φιλοξενείται η «Συλλογική Κουζίνα Ανέργων» και η Συλλογική Κουζίνα του Σωμ ατείου Βάσης Εργαζομ ένων στις ΜΚΟ ( ΣΒΕΜΚΟ) Στο Στέκι Μεταναστών Κοινωνικό Κέντρο Τσαμ αδού 13 Εξάρχεια, λειτουργεί η Συλλογική Κουζίνα Εl Che f. Συνεταιρισμοί αλληλέγγ υας οικονομ ίας. Ο «Σπόρος» είναι ένας προμ ηθευτικός Συνεταιρισμ ός που λειτουργεί από το Όπως αναφέρουν οι δημ ιουργοί του «θέλουμ ε να πειραματιστούμ ε σε ένα διαφορετικό εναλλακτικό μ οντέλο εμ πορίου που στη θέση του κέρδους θα βάζει ένα πλήθος στόχων: την αυτονομ ία και την αξιοπρεπή διαβίωση του παραγωγού, την βιωσιμ ότητα της δομ ής της διακίνησης, την διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, την ποιότητα και την προσιτή τιμ ή για τον χρήστη. Θέλουμ ε αυτές οι επιμ έρους επιδιώξεις να ρυθμ ίζονται από σχέσεις εμ πιστοσύνης και αμ οιβαιότητας, μ ε την συμμ ετοχή όλων των εμπλεκόμ ενων και όχι από το «αόρατο» χέρι της αγοράς» Στο Θησείο ( Νηλέως 35), λειτουργεί ο Συνεταιρισμ ός Αλληλέγγυας Οικονομ ίας «Συν Άλλοις» Στον Δήμ ο Ελληνικού Αργυρούπολης ( Τριπόλεως 19), στεγάζεται ο Προμηθευτικός Συνεταιρισμ ός «ο Βλαστός» Στην Ακαδημ ία Πλάτωνος ( Μοναστηρίου 140 και Τηλεφάνους) λειτουργεί το Συνεργατικό Μη Κερδοσκοπικό Καφενείο «.. για την προώθηση της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομ ίας όπου η υπεραξία της εργασίας δεν καρπώνεται αλλά αξιοποιείται». Στο Κουκάκι ( Ολυμ πίου 17) λειτουργεί η Κολλεκτίβα εργασίας / Καφενείο «Το Παγκάκι», η οποία επισημ αίνει : «υπάρχουν δρόμ οι συλλογικών απαντήσεων σε ένα κομ βικό για την ατομική και κοινωνική ζωή ζήτημ α, την εργασία» Ανταλλακτικά Χαριστικά Παζάρια Ο «Σκόρος» ( Ζωοδ. Πηγής και Ερεσσού Εξάρχεια), είναι το χαριστικό παζάρι του «Σπόρου». «Το παζάρι μ ας δεν είναι φιλανθρωπικό. Δ εν χρειάζεται να είστε φτωχός, άτομ ο μ ε μειωμ ένη αγοραστική δύναμ η. Η επαναχρησιμ οποίηση και η μ εταποίηση δεν είναι ούτε μειονέκτημ α ούτε μ ιζέρια. Είναι αντίσταση και μ άλιστα δημ ιουργική σ έναν πολιτισμ ό που δίνει αξία στο περιτύλιγμ α αλλά χάνει στην ουσία. Η πρότασή μ ας, μ ας αφορά όλους. Έχει να κάνει μ ε την αμ φισβήτησητης κατανάλωσης, την απόρριψη του δόγματος καταναλώνω άρα υπάρχω, κατανάλωση ευτυχία, πληρότητα». «A νταλλακτικό παζάρι αλληλεγγύης βιβλίων» λειτουργεί τις Κυριακές στην πλατεία Συντάγματος.«Οι άνθρωποι που περιμ ένουν και στηρίζουν αυτή την δράση, συνεχώς πληθαίνουν μ ε συζητήσεις, προσφορές, ανταλλαγές και άλλες πρωτοβουλίες μ ε χρώμ ατα, ζωγραφιές και παιγνίδια. A νταλλάσσοντας, ακούμ ε ο ένας τον άλλο, μοιραζόμ αστε συναισθήμ ατα, ιδέες, αξίες και αναδεικνύουμ ε ένα νέο πολιτισμ ό, μ ιας κοινωνίας μ ε αξιοπρέπεια και συνοχή ενισχύεται όλο και περισσότερο η πεποίθηση όσων συμμ ετέχουν για την αναγκαιότητα και την αξία της ανταλλακτικής οικονομ ίας που ακυρώνει την παντοδυναμ ία του χρήμ ατος και των τραπεζών»

5 A στικοί αγροί Στον χώρο της πρώην Αμ ερικάνικης βάσης, στο Ελληνικό, από τις αρχές του 2011 λειτουργεί από μια ομ άδα πολιτών ένας Αυτοδιαχειριζόμ ενος Αγρός ο οποίος, όπως αναφέρουν οι εμ πνευστές του «εντάσσεται στις δραστηριότητες της εναλλακτικής, κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομ ίας ως συλλογική προσπάθεια απάντησης στην κρίση που μ αστίζει την ελληνική κοινωνία απαντώντας σε τέσσερις σοβαρές πτυχές της: περιβαλλοντική οικονομική κοινωνική κρίση, καθώς και κρίση παιδείας Με τον αυτοδιαχειριζόμ ενο αγρό εναντιωνόμ αστε ενεργά σε ένα σύστημ α που στηρίζεται στην διάσπαση και τον ατομισμ ό, στον υλικό πλουτισμ ό και την αλόγιστη κατανάλωση. Δραστηριοποιούμ αστε μ ε πολλή προσωπική εργασία και μ ε μ οναδικό μέλημ α το συλλογικό όφελος. Η καλλιέργεια είναι δηλαδή μ η κερδοσκοπική. Η δράση μ ας αυτή, μ έσα από τις αρχές της συλλογικότητας, της συντροφικότητας, της ισονομ ίας και της συνεχούς εκπαίδευσης, μ πορεί να αποτελέσει ταυτόχρονα εργαστήριο έρευνας για την ανάπτυξη ενός νέου τύπου κοινωνικών και οικονομ ικών δραστηριοτήτων, να γεφυρώσει το χάσμ α μ εταξύ αστών και αγροτών και να φέρει κοντά στην φύση τον άνθρωπο της πόλης. Η ομ αδικότητα, η συνεργατικότητα, η συντροφικότητα, το κοινό όνειρο, η θετική αισιόδοξη σκέψη και δράση, θα μ ας δείξουν έναν δρόμ ο για έξοδο από την κρίση, κυρίως την κοινωνική.» Πρωτοβουλίες στον αστικό χώρο έχουν ληφθεί από πολίτες στο Πάρκο Τρίτση («Αγρός»), στο πρώην στρατόπεδο Καρατάσου, στην Πολίχνη Θεσσαλονίκης («Περιαστικές Καλλιέργειες» ΠΕΡ. ΚΑ ) κ. ά. Επίσης, προωθούνται από κάποιους Δήμ ους, ( Αλεξανδρούπολης, Θέρμ ης Θεσσαλονίκης κ. α) αντίστοιχα εγχειρήμ ατα αλλά μ ε διαφορετικό χαρακτήρα, ενώ έχουν εμ φανιστεί και πρωτοβουλίες δημιουργίας ο σχολικών κήπων σε διάφορες περιοχές της χώρας( 2 Γυμ νάσιο Ηλιούπολης, 5o Δημ οτικό Σχολείο Μυτιλήνης κ. ά). To N τουλάπι» αποτελεί ένα «Δ ίκτυο για την τροφοσυλλεκτική Δ ράση», μ ε διακύβευμα «την πρόσβαση σε καλής ποιότητας και φτηνή τροφή, συνειδητοποίηση σχετικά μ ε την διατροφή μ ας, επαφή με μ ικρούς παραγωγούς χωρίς μ εσάζοντες, μοίρασμ α γνώσεων, τεχνικών, τροφής». «Συλλέγουμ ε βότανα, φρούτα και καρπούς. Καλλιεργούμ ε σε μ παλκόνια, χωράφια και κήπους. Ενημερωνόμ αστε μ έσω λίστας για νέες αφίξεις προϊόντων Ανοίγουμ ε το «Ντουλάπι» στο ευρύ κοινό κάθε Τρίτη 6 11 μμ στο Αυτόνομο Στέκι, Ζωοδ. Πηλής και Ισαύρων, Εξάρχεια.» Επίλογος: Αλληλεγγύη και αντίσταση «Το κίνημ α από τα κάτω αναπτύσσεται, λειτουργεί πέρα από την κρίση και κάνει τις ουτοπίες του πραγμ ατικότητα. Ήδη χιλιάδες άνθρωποι στην Ελλάδα παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους και γίνονται μ έρος της λύσης, όχι του προβλήμ ατος Στην έλλειψη χρημ άτων απαντάμ ε μ ε αλληλέγγυα ανταλλαγή χωρίς χρήμ ατα και μ ε χαριστικά παζάρια. Στην έλλειψη τροφής απαντάμ ε μ ε αυτοκαλλιέργεια, αυτοδιαχειριζόμ ενους κήπους και διατήρηση παραδοσιακών σπόρων. Στην ανεργία απαντάμ ε με συνεταιρισμ ούς και εργασιακές κολεκτίβες, στην έλλειψη στέγασης μ ε κοινωνικές καταλήψεις στέγης και οικοκοινότητες, ενώ στην έλλειψη συντροφικότητας μ ε συλλογικές κουζίνες. Στο έλλειμμ α δημ οκρατίας και την πολιτική ολιγαρχία απαντάμ ε μ ε αμεσοδημ οκρατικές συνελεύσεις γειτονιών και παίρνουμ ε την κατάσταση στα χέρια μ ας γιατί δεν πάει άλλο. Δ εν υπάρχουν περιθώρια για απαισιοδοξία και μεμψιμ οιρίες. Οι ουτοπίες μ ας είναι η πραγμ ατικότητα του αύριο» (5) Παραπομπές

6 1. Γιώργος Σταθάκης, αντιπρύτανης Πανεπιστημ ίου Κρήτης, 2. «ΒΙΟΖΩ», Ιανουάρ «Εποχή», «Δρόμ ος της Αριστεράς», 24/12/11 5.«Ηλιόσποροι», Πρωτοβουλίες Αλληλεγγύης και αντίστασης, Δ εκ.2011