Εβδοµαδιαίο ελτίο Οικονοµικών Εξελίξεων ιεύθυνση Οικονοµικών Μελετών Παρασκευή 31 Οκτωβρίου Ελληνική Οικονοµία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Transcript

1 Εβδοµαδιαίο ελτίο Οικονοµικών Εξελίξεων ιεύθυνση Οικονοµικών Μελετών Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2014 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονοµία Ολοκληρώθηκε µε επιτυχία η νέα συνολική αξιολόγηση της ποιότητας του ενεργητικού (Asset Quality Review, ή AQR) και της κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών συστηµικών τραπεζών µε βάση τα αποτελέσµατα του AQR και υπό την επίδραση συνθηκών έντονης οικονοµικής κρίσης (stress tests). Οι σχετικοί έλεγχοι και η συνολική αξιολόγηση διενεργήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA) εν όψει της έναρξης της λειτουργίας του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισµού (ΕΕΜ) των τραπεζών της Ζώνης του Ευρώ από την ΕΚΤ από τον Νοέµβριο Τα αποτελέσµατα της ανωτέρω νέας Συνολικής Αξιολόγησης για τις ελληνικές τράπεζες (βλ. Πίνακα 1) ήταν γενικά πολύ ικανοποιητικά και πολύ καλύτερα του αναµενοµένου. Αποτελούν δε, έναν από τους πιο σηµαντικούς σταθµούς στην πορεία της ελληνικής οικονοµίας για έξοδο από τη βαθειά ύφεση και από τη µεγαλύτερη κρίση της ιστορίας της. Τα αποτελέσµατα αυτά δείχνουν ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν τώρα ξεφύγει οριστικά από τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης στον οποίο περιήλθαν εξαιτίας της δηµοσιονοµικής εκτροπής και της ουσιαστικής χρεοκοπίας του ελληνικού δηµοσίου. Οι ελληνικές τράπεζες είναι σήµερα επαρκώς κεφαλαιοποιηµένες και έτοιµες να συµβάλλουν και πάλι ενεργά στη χρηµατοδότηση της πραγµατικής οικονοµίας για οριστική έξοδο της ελληνικής οικονοµίας από την κρίση και είσοδό της σε πορεία αυτοδύναµης και διεθνώς ανταγωνιστικής ανάπτυξης. Η νέα αύξηση των ιδιωτικών καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες ακόµη και τον Σεπτ.2014, µήνα κατά τον οποίο σηµειώθηκε µεγάλη αύξηση των φορολογικών εσόδων του κράτους κατά 13%, σε ετήσια βάση (καθαρά έσοδα τακτικού προϋπολογισµού: +15,1% σε ετήσια βάση), δείχνει ότι η πορεία επιστροφής των καταθέσεων που αποσύρθηκαν στην περίοδο της κρίσης βρίσκεται σε πολύ καλό δρόµο. Η συνέχιση της επιστροφής των καταθέσεων που αυξήθηκαν στα 164,7 δις τον Σεπτ.2014, µπορεί να σηµατοδοτήσει τη θετική αύξηση της πιστωτικής επέκτασης των τραπεζών προς τον ιδιωτικό τοµέα από τις αρχές του 2015, παρά το ότι αυτή η επέκταση ήταν ακόµη αρνητική στο -3,5% τον Σεπτ Πιο αναλυτικά, µε το AQR, η περίµετρος των µη εξυπηρετούµενων και των υπό αναδιάρθρωση - υπό παρακολούθηση δανείων των 4 ελληνικών τραπεζών διευρύνθηκε, σηµαντικά για ορισµένες τράπεζες και σε σχετικά περιορισµένο βαθµό για άλλες τράπεζες και ιδιαίτερα για την Alpha Bank. Αυτό είχε ως αποτέλεσµα την αύξηση των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις και τη συνεπαγόµενη µείωση της κεφαλαιακής τους βάσης (Common Equity Tear 1, ή CET 1) κατά 7,35 δις, όπως φαίνεται στον Πίνακα 1. Συνολική αύξηση των προβλέψεων 7,348 Alpha Bank 1,113 Eurobank Ergasias SA 1,278 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος 2,247 Τράπεζα Πειραιώς 2,709 Πηγή: Bloomberg Πίνακας 1. Αποτελέσµατα AQR Πίνακας 2. Αποτελέσµατα Συνολικής Αξιολόγησης των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ. Στατικό Υπόδειγµα Σενάριο Βασικό υσµενές Υστέρηση (-)/Πλεόνασµα (+) κεφαλαίων για το δυσµενές Ελάχιστα Όρια Βασικών 8,00% Κεφαλαίων 1(%) 5,50% σε δισ. Alpha 13,81% 8,07% 1,33 Πειραιώς 9,03% 4,39% -0,66 Εθνική 5,75% -0,42% -3,43 Eurobank 2,03% -6,42% -4,63 υναµικό Υπόδειγµα Σενάριο Υστέρηση (-)/Πλεόνασµα (+) Βασικό υσµενές κεφαλαίων για το δυσµενές Ελάχιστα Όρια Βασικών 8,00% Κεφαλαίων 1(%) 5,50% σε δισ. Alpha 13,32% 8,45% 1,75 Πειραιώς 11,40% 6,68% 0,80 Εθνική 13,32% 8,87% 2,02 Eurobank 15,13% 5,45% -0,02 Πηγή: ECB Παρά την επίπτωση της ανωτέρω επιβάρυνσης, όλες οι τράπεζες αξιολογήθηκαν ως επαρκώς κεφαλαιοποιηµένες µε βάση το δυναµικό σενάριο, όπως φαίνεται στον Πίνακα 2. Αυτό το Σενάριο συµπεριλαµβάνει τις αυξήσεις ιδίων κεφαλαίων ύψους 8,3 δις που πραγµατοποίησαν οι τέσσερις ελληνικές τράπεζες τον Μάρτιο-Απρίλιο 2014 και επιπλέον τις κινήσεις για περαιτέρω ενίσχυση της κεφαλαιακής τους επάρκειας που προβλέπονται στα (εγκεκριµένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή) επιχειρηµατικά τους προγράµµατα. Μάλιστα, η πολύ ικανοποιητική κεφαλαιακή βάση της Alpha Bank πιστοποιήθηκε ακόµη και µε το Στατικό Υπόδειγµα, όπως φαίνεται στον Πίνακα 2. ηλαδή ακόµη και χωρίς να λαµβάνονται υπόψη η ΑΜΚ ύψους 1,2 δις του Μαρτίου 2014 και οι κινήσεις της Τράπεζας για περαιτέρω βελτίωση της κερδοφορίας της και της κεφαλαιακής της δοµής που προβλέπονται στο επιχειρηµατικό της πρόγραµµα για τα επόµενα έτη, οι οποίες ήδη εφαρµόζονται µε σηµαντική επιτυχία (βλέπε για παράδειγµα την επιτυχή υλοποίηση της εθελουσίας αποχώρησης από την Τράπεζα εργαζοµένων). Ακόµη και µε το Στατικό Υπόδειγµα, δηλαδή µε βάση τα οικονοµικά δεδοµένα που ίσχυαν την 31 η εκεµβρίου 2013, η Alpha Bank είχε στο Βασικό Σενάριο δείκτη

2 βασικών ιδίων κεφαλαίων 13,8%, ο οποίος ακόµη και στο υσµενές Σενάριο διαµορφωνόταν στο 8,1%, µε πλεόνασµα ιδίων κεφαλαίων στο δυσµενές σενάριο ύψους 1,33 εκατ. Με την εφαρµογή του υναµικού Υποδείγµατος το πλεόνασµα των ιδίων κεφαλαίων στο υσµενές Σενάριο ανερχόταν για την Alpha Bank στο σηµαντικό ποσό των 1,75 δις. Σηµειώνεται επίσης ότι στα ανωτέρω δεν περιλαµβάνεται η σηµαντική θετική επίπτωση στην κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών που θα προκύψει από την εφαρµογή των πρόσφατων νοµοθετικών ρυθµίσεων που επιτρέπουν τη µετατροπή µέρους των αναβαλλόµενων απαιτήσεων των ελληνικών τραπεζών έναντι της µελλοντικής τους φορολογίας σε αναβαλλόµενες οριστικές και εκκαθαρισµένες απαιτήσεις έναντι του ηµοσίου. Σε κάθε περίπτωση, από τα ανωτέρω προκύπτει ότι µε τη γνωµοδότηση και της ΕΚΤ, οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν πλέον πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες στο ορατό µέλλον και στο βαθµό που θα προκύψουν τέτοιες ανάγκες θα είναι πολύ λίγες και θα µπορούν εύκολα να καλυφθούν από τους ιδιώτες µετόχους των τραπεζών. Αυτό σηµαίνει ότι τα διαθέσιµα κεφάλαια ύψους 11,5 δις που διακρατεί το Ταµείο Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), µε αντίστοιχη αύξηση του ηµοσίου Χρέους της χώρας, δεν χρειάζονται πλέον για κάλυψη κεφαλαιακών αναγκών των Τραπεζών. Μπορούν, εποµένως, να επιστραφούν στον Ευρωπαϊκό Μηχανισµό Σταθερότητας (ESM), µε ισόποση µείωση του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης της χώρας στα 306 δις (168,1% του ΑΕΠ) στο τέλος του 2014, από 317,5 δις (174,4% του ΑΕΠ) στο τέλος του 1 ου 6µήνου Η εξασφάλιση πιστωτικών γραµµών για την εγγύηση της οµαλής χρηµατοδότησης των σηµαντικά µειωµένων δανειακών αναγκών της χώρας από το 2015 και στα επόµενα έτη θα πρέπει να γίνει µε επιβάρυνση του δηµοσίου χρέους µόνο αν αυτές οι πιστώσεις πράγµατι χρησιµοποιηθούν. Η επιτυχία των ελληνικών τραπεζών στη διαγνωστική εξέταση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανοίγει το δρόµο στη διαχείριση δύο κορυφαίας σηµασίας ζητηµάτων. Πρώτον, τις διαπραγµατεύσεις για την ελάφρυνση του δηµοσίου χρέους και την έξοδο από το Μνηµόνιο µε επιστροφή στις αγορές, στο βαθµό που µπορεί να επιταχυνθεί η µείωση του δηµοσίου χρέους µέσω εξάσκησης των τραπεζικών warrants του ΤΧΣ στην κατοχή των επενδυτών, και δεύτερον, την αύξηση της ρευστότητας στην ελληνική οικονοµία, παρά την ανάγκη διατήρησης σε υψηλό επίπεδο της κεφαλαιακής ευρωστίας των τραπεζών, σε µια περίοδο υψηλών επισφαλειών. Στο πλαίσιο αυτό είναι επιτακτική η ανάγκη ταχείας αποκατάστασης του ιδιωτικού ιδιοκτησιακού χαρακτήρα των τραπεζών, χωρίς την τροχοπέδη της κρατικής συµµετοχής στον τραπεζικό τοµέα της οικονοµίας. Η εξάρτηση των τραπεζών από εξω-επιχειρησιακά κέντρα αποφάσεων (όπως το ΤΧΣ) παίζει καθοριστικό ρόλο όσον αφορά στον τρόπο που οι επενδυτές και οι εταιρίες διαβάθµισης της πιστοληπτικής ικανότητας αξιολογούν τις προοπτικές της κάθε τράπεζας. Σηµαντικό ρόλο, π.χ. παίζει το µέγεθος της κεφαλαιοποίησης, προσαρµοσµένης, όµως, για το µέρος των µετοχών που είναι εκτός διαπραγµάτευσης στο χρηµατιστήριο, µε επιπτώσεις στο κόστος δανεισµού, στις δυνατότητες άντλησης κεφαλαίων, κ.ο.κ. Το γεγονός, λοιπόν, ότι ένα µεγάλο τµήµα της κεφαλαιοποίησης των τραπεζών είναι εκτός χρηµατιστηρίου (και στο χαρτοφυλάκιο του ΤΧΣ) επηρεάζει αρνητικά την εικόνα, και κατ επέκταση, τη λειτουργία των τραπεζών. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι οι ανωτέρω ευνοϊκές εξελίξεις στον χρηµατοοικονοµικό τοµέα της χώρας συµβαίνουν σε µια περίοδο όπου: α) Ο προϋπολογισµός του 2014 εκτελείται πολύ καλύτερα του αναµενοµένου έως τον Σεπτ.2014, µε πολύ πιθανή την προοπτική το πρωτογενές πλεόνασµα του 2014 να είναι στο επίπεδο του 2,0% του ΑΕΠ, έναντι του 1,5% του ΑΕΠ που είχε προϋπολογιστεί µε βάση το Πρόγραµµα Οικονοµικής Πολιτικής. β) Αναµένεται ήδη η επίτευξη σηµαντικού θετικού ρυθµού αύξησης του ΑΕΠ στο 3 ο 3µηνο του 2014, υπό την επίπτωση της πολύ καλύτερης του αναµενοµένου τουριστικής περιόδου στο 9µηνο.2014, όπου σηµειώνεται ήδη και σηµαντική αύξηση της απασχόλησης και µείωση της ανεργίας. Οι τεράστιες µακροοικονοµικές ανισορροπίες έχουν πλέον εξαλειφθεί οριστικά και το τραπεζικό σύστηµα της χώρας είναι υγιές και έτοιµο να συµβάλει στην ανάπτυξη. Επιπλέον, η ανάκαµψη στηρίζεται τώρα στη µεγάλη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας µε την εφαρµογή του πιο προωθηµένου προγράµµατος διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων που έχει εφαρµοστεί ποτέ σε χώρα µέλος του ΟΟΣΑ και της ΕΕ-28. Ήδη, µόνο το 2014 η Ελλάδα βελτίωσε κατά 10 θέσεις την κατάταξή της στους δείκτες ανταγωνιστικότητας του World Economic Forum (WEF) και µόλις τώρα ανακοινώθηκε η νέα βελτίωση της θέσης της Ελλάδος στην κατάταξη του Doing Business. Αυτά είναι τα επιτεύγµατα που πρέπει να διαφυλάξουµε ως κόρη οφθαλµού στα επόµενα 3µηνα διότι από αυτά τα επιτεύγµατα εξαρτάται η έξοδος της χώρας από την κρίση, η σηµαντική αύξηση της απασχόλησης στα επόµενα έτη και η επανένταξη της µεγάλης πλειοψηφίας του πληθυσµού σε πορεία αύξησης της οικονοµικής και κοινωνικής του ευηµερίας. Παγκόσµια Οικονοµία Ιστορική συνεδρίαση της Επιτροπής Νοµισµατικής Πολιτικής της Fed (FOMC) στις , καθώς η οµοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ έθεσε τέλος στον 3o γύρο του προγράµµατος αγοράς οµολόγων (QE3), το οποίο αµφισβητήθηκε έντονα όσον αφορά την αποτελεσµατικότητα του. Ειδικότερα, στη διήµερη συνεδρίαση της FOMC ελήφθη η απόφαση να µειωθεί 2

3 περαιτέρω κατά $ 15 δις το πρόγραµµα αγοράς περιουσιακών στοιχείων τον Νοέµ.2014 και ουσιαστικά να θέσει τέλος στο QE3. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε η FOMC µετά τη λήξη της διήµερης συνεδρίασής της, αναφέρεται µε σαφήνεια ότι δεν θα αυξήσει τα επιτόκια για αξιοσηµείωτη χρονική περίοδο παρά µόνο εάν η οικονοµία κινηθεί καλύτερα από τις προβλέψεις της. Η FOMC εκτιµά ότι υπήρξε ουσιαστική βελτίωση στις προοπτικές της αγοράς εργασίας από την αρχή εφαρµογής του προγράµµατος αγοράς οµολόγων, καθώς οι κίνδυνοι για το εργατικό δυναµικό περιορίζονται σταδιακά. Όσον αφορά τον πληθωρισµό, η FOMC εκτίµησε πως η µείωση της τιµής του πετρελαίου δεν αναµένεται να επιδράσει αρνητικά στον πληθωρισµό. Ωστόσο, κύκλοι της αγοράς, δεν αποκλείουν την αύξηση της µεταβλητότητας στις αγορές τις επόµενες ηµέρες, καθώς θα αφοµοιώνεται πλήρως η απόφαση της Fed, Στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία Τραπεζών (EFB), προέβη σε αναθεώρηση των εκτιµήσεών της για την πορεία της οικονοµίας στην Ευρωζώνη εκτιµώντας ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 0,8% το 2014 (από 1,1% που προέβλεπε τον Ιούν.2014) και κατά 1,2% (από 1,5% το 2015). Η EFB εκτιµά αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 0,7% και των επενδύσεων κατά 1,2% το 2014 και κατά 1,0% και 2,0% αντίστοιχα το Παράλληλα, εκτιµάται ότι δεν θα υπάρξει φαινόµενο αποπληθωρισµού στην Ευρωζώνη, αλλά µια µακρά περίοδο χαµηλού πληθωρισµού, µε διαµόρφωσή του σε µέσα επίπεδα περί το 0,6% το 2014 και το 1,0% το Όσον αφορά τη δηµοσιονοµική εικόνα της Ευρωζώνης, εκτιµάται ότι το έλλειµµα θα µειωθεί στο 2,6% του ΑΕΠ το 2014 και να περιορισθεί στο 2,3% το Η EFB εκτιµά ότι η νοµισµατική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) δε θα µεταβληθεί τόσο το 2014 όσο και το Στην έκθεση τονίζεται, ότι η ανάκαµψη δεν θα είναι τόσο ισχυρή, ώστε να συµβάλει σε ουσιαστική µείωση της ανεργίας, µε αποτέλεσµα το ποσοστό ανεργίας να κυµανθεί περί το 11,6% το 2014 και στο 11,3% το Τέλος, το δηµόσιο χρέος θα παραµείνει στο 95,4% του ΑΕΠ το 2014 και στο 95,3% το Η Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία Τραπεζών, εκτιµά ότι η πρόσφατη νοµισµατική πολιτική που έχει υιοθετήσει η ΕΚΤ µπορεί να συµβάλει στον περιορισµό του κινδύνου του αποπληθωρισµού αλλά απαιτείται ταχεία πρόοδος και υλοποίηση δοµικών µεταρρυθµίσεων σε όλη την Ευρωζώνη µε έµφαση επενδύσεις σε τοµείς όπως η εκπαίδευση και οι υποδοµές. Προκειµένου να αποκατασταθεί η εµπιστοσύνη των επενδυτών είναι αναγκαία η ύπαρξη τραπεζικής ένωσης αλλά και η βελτίωση του µηχανισµού επίβλεψης της ενιαίας αγοράς χρηµατοοικονοµικών υπηρεσιών. Τέλος, έµφαση θα πρέπει να δοθεί στην ανάπτυξη νέων χρηµατοοικονοµικών προϊόντων προκειµένου να ενισχυθούν οι ισολογισµοί και των µικροµεσαίων επιχειρήσεων. Η ΕΚΤ από κοινού µε την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΒΑ), ολοκλήρωσε την αξιολόγηση των 130 µεγαλύτερων τραπεζών της Ζώνης του Ευρώ (ΖτΕ), εν όψει της έναρξης από τις της λειτουργίας του νέου Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισµού (ΕΕΜ). Η συνολική αξία του ενεργητικού που αξιολογήθηκε ήταν 22 τρις, ήτοι το 81,6% του συνολικού ενεργητικού των τραπεζών που θα ενταχθούν στον ΕΕΜ. Η ιδιαιτερότητα της άσκησης εστιαζόταν στη χρήση αυστηρότερων κριτηρίων ως προς την αποτίµηση της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, τα οποία ήταν: α) ο έλεγχος της ποιότητας των στοιχείων του ενεργητικού (Asset Quality Review,- AQR) και β) η ανάλυση ευαισθησίας των τραπεζών σε δύο υποδείγµατα, το στατικό και το δυναµικό καθένα από τα οποία επιµεριζόταν σε δύο υποθετικά σενάρια, το βασικό και το δυσµενές, ενσωµατώνοντας τα αποτελέσµατα του ελέγχου της ποιότητας του ενεργητικού. Η AQR διεξήχθη βάσει της αξίας του ενεργητικού των τραπεζών τον εκ.2013, το οποίο αποτέλεσε το χρονικό σηµείο εκκίνησης της αξιολόγησης. Βάσει της οδηγίας (CRR/CRD IV) σχετικά µε τις κεφαλαιακές απαιτήσεις, το ελάχιστο επίπεδο για το δείκτη κεφαλαίου κοινών µετοχών (CET 1 ratio) ήταν 8,0%, ενώ το σενάριο των δυσµενών εξελίξεων έθετε ως ελάχιστη τιµή του δείκτη CET 1 το 5,5% και ως παραδοχή τη µηδενική οικονοµική ανάπτυξη και την σταθερότητα των τραπεζών ως προς την σύνθεση των δραστηριοτήτων τους και το επιχειρηµατικό µοντέλο. Το µοντέλο του δυναµικού ισολογισµού περιλαµβάνει τα εγκεκριµένα σχέδια αναδιάρθρωσης των τραπεζών που είναι σε εξέλιξη. Ωστόσο, δεν περιλαµβάνεται η θετική επίδραση από την πρόσφατη νοµοθετική ρύθµιση για την µετατροπή µέρους των αναβαλλόµενων φορολογικών απαιτήσεων των ελληνικών τραπεζών σε αναβαλλόµενες οριστικές και εκκαθαρισµένες απαιτήσεις έναντι του ηµοσίου. Τα αποτελέσµατα της άσκησης προσοµοίωσης των ευρωπαϊκών τραπεζών, θέτουν τις βάσεις για την οµοιόµορφη απεικόνιση των στοιχείων των ευρωπαϊκών τραπεζών, την ανάδειξη των πραγµατικών ή/και πιθανών µελλοντικών αδυναµιών και προτείνουν µέτρα, ενισχύοντας την εµπιστοσύνη και την αξιοπιστία στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστηµα. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα αποτελέσµατα ανέδειξαν 25 πιστωτικά ιδρύµατα µε συνολική κεφαλαιακή υστέρηση ύψους 24,6 δισ.. Ωστόσο, λαµβάνοντας υπόψη τα κεφάλαια που αντλήθηκαν µετά το χρονικό σηµείο εκκίνησης της αξιολόγησης, ο αριθµός των τραπεζών που εµφανίζουν κεφαλαιακό έλλειµµα µειώνεται σε δεκατρείς, οι οποίες καλούνται να καλύψουν 9,5 δισ.. Μέχρι τις οι δεκατρείς τράπεζες θα πρέπει να υποβάλουν σχέδια για το πώς θα καλύψουν τις κεφαλαιακές τους ελλείψεις και εντός 6-9 µηνών να ενισχύσουν τους ισολογισµούς τους. Σηµειώνεται ότι εντός του 2014 το σύνολο των τραπεζών στην ΖτΕ άντλησε συνολικά κεφάλαια ύψους 57,1 δισ.. Ως εκ τούτου, ενισχύονται οι προσδοκίες για την σταδιακή ανάκαµψη της πιστωτικής επέκτασης στην Ευρωζώνη. Με το νέο τυποποιηµένο ορισµό των µη 3

4 εξυπηρετούµενων δανείων, τα µη εξυπηρετούµενα ανοίγµατα των τραπεζών αυξήθηκαν κατά 136 δισ., προσεγγίζοντας τα 879 δισ.. Ως εκ τούτου, υπό τις παραδοχές του δυσµενούς σεναρίου τα κεφάλαια των ευρωπαϊκών τραπεζών µειώνονται κατά 263 δισ. και ο δείκτης CET1 µειώνεται σε 8,3% από 12,4% (διάµεση τιµή). O οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης S&P, σε έκθεση του για την οικονοµική πορεία της Ευρωζώνης διαπιστώνει ότι η κρίση που έπληξε την Ευρωζώνη εισέρχεται σε µια νέα φάση η οποία απαιτεί αρκετό χρονικό διάστηµα προκειµένου να εξαλειφθούν όλες οι εκκρεµότητες. Η Ευρωζώνη εισέρχεται σε µία περίοδο χαµηλής ανάπτυξης, εν µέσω συνέχισης της διαδικασίας αποµόχλευσης και εξασθένισης των αναπτυξιακών ρυθµών της παγκόσµιας οικονοµίας. Σύµφωνα µε τους συγγραφείς της εκθέσεως τα προβλήµατα στην Ευρωζώνη δεν έχουν επιλυθεί και η εφαρµοζόµενη νοµισµατική πολιτική συµβάλει βραχυπρόθεσµα, στη σταθεροποίηση των οικονοµιών. Χαρακτηριστικό παράδειγµα ότι το ΑΕΠ των χωρών που έχουν θετική προοπτική για αναβάθµιση της πιστοληπτικής τους αξιολόγησης αντιστοιχεί περίπου στο 3% του συνολικού ΑΕΠ της Ευρωζώνης, ενώ το ΑΕΠ των χωρών µε αρνητική προοπτική αντιστοιχεί στο 40%. Η επιδείνωση της οικονοµικής κατάστασης αποτυπώνεται και από το ότι το 2006 οι χώρες που την άριστη αξιολόγηση (ΑΑΑ) ήταν οκτώ και σήµερα αριθµούν µόνο δύο (Γερµανία, Λουξεµβούργο). Στις ΗΠΑ, ο πληθωρισµός µε βάση τον ΤΚ διατηρήθηκε στο 1,7% τον Σεπτ.2014 (δηµοσκόπηση Bloomberg: 1.6%), όπως και τον Αύγ.2014 από 2,0% τον Ιούλ Αντίστοιχα, ο δοµικός ΤΚ παρέµεινε επίσης στο 1,7% τον Σεπτ.2014 (δηµοσκόπηση Bloomberg: 1,6%), όπως και τον Αύγ.2014 και έναντι 1,9% τον Ιούλ Οι κυριότερες µηνιαίες αυξήσεις καταγράφηκαν στον τοµέα της στέγασης (+0,3%), στα τρόφιµα (+0,4%), στα µεταχειρισµένα οχήµατα (+0,4%), στον τοµέα των υπηρεσιών µεταφορών (+0,2%) και τον τοµέα των υπηρεσιών υγείας (+0,3%). Αντίθετα, η κυριότερη µηνιαία µείωση καταγράφηκε στον τοµέα των προϊόντων ενέργειας (-2,0%). Η πρόσφατη υποχώρηση στις τιµές του πετρελαίου και της βενζίνης εκτιµάται ότι θα έχει πτωτική τάση (αν συνεχισθεί) στον πληθωρισµό και δεν αποκλείεται ο ΤΚ να διαµορφωθεί περί το 1,2% το εκ Ο δοµικός εξάλλου, εκτιµάται ότι θα διαµορφωθεί ελαφρώς υψηλότερα από τον γενικό ΤΚ. Ωστόσο, θα πρέπει να σηµειώσουµε ότι η πρόσφατη ανατίµηση του δολαρίου αναµένεται να έχει πτωτική επίδραση στον πληθωρισµό, καθώς θα µειώσει τις τιµές των εισαγόµενων αγαθών. Η άνοδος του δείκτη καταναλωτικής εµπιστοσύνης του Conference Board, στο 94,5 τον Οκτ.2014 (υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτ.2007) από 89,0 τον Σεπτ.2014 και 93,4 τον Αύγ.2014, επιβεβαιώνει την άποψη ότι καταναλωτές είναι περισσότερο αισιόδοξοι, λόγω των βελτιούµενων συνθηκών στην αγορά εργασίας, της πτωτικής πορείας της τιµής στη βενζίνη. Σηµειώνεται, ότι η µέτρηση υπερέβη κατά πολύ την εκτίµηση της αγοράς (δηµοσκόπηση Bloomberg: 87,0). Ωστόσο, οι παραγγελίες των διαρκών καταναλωτικών αγαθών σηµείωσαν πτώση κατά -1,3% σε µηνιαία βάση τον Σεπτ.2014 (δηµοσκόπηση Bloomberg: +0,5%) από -18,3% τον Αύγ.2014 και αύξηση +22,5% τον Ιούλ Στην αγορά ακινήτων, οι πωλήσεις νέων κατοικιών αυξήθηκαν κατά 0,2% σε µηνιαία βάση τον Σεπτ.2014 (δηµοσκόπηση Bloomberg: -6,8%) έναντι αύξησης +15,3% τον Αύγ Σε ετήσια βάση οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 17,0%. Σε παρόµοια πορεία και οι επικείµενες πωλήσεις κατοικιών οι οποίες αυξήθηκαν κατά 0,3% σε µηνιαία βάση τον Σεπτ.2014, από µείωση -1,0% τον Αύγ Σε ετήσια βάση οι επικείµενες πωλήσεις σηµείωσαν άνοδο 3,0%. Οι αυξήσεις των πωλήσεων επηρεάζονται ακόµα από τα αυστηρά πιστωτικά κριτήρια προς τους δανειολήπτες, ωστόσο η πρόσφατη υποχώρηση των επιτοκίων στη στεγαστική πίστη και η αύξηση της απασχόλησης, εκτιµάται ότι θα βοηθήσουν την αγορά ακινήτων. Όσον αφορά τις τιµές ακινήτων, ο δείκτης τιµών κατοικιών FHFA σηµείωσε άνοδο κατά 0,5% σε µηνιαία βάση τον Αύγ.2014 από +0,2% τον Ιούλ.2014 και +0,3% τον Ιούν.2014 σε αντίθεση µε τον δείκτη τιµών κατοικιών S&P/Case-Shiller Composite-20 ο οποίος υποχώρησε κατά -0,2% σε µηνιαία βάση τον Αύγ.2014 από -0,5% τον Ιούλ.2014 και -0,3% τον Ιούν Σε ετήσια βάση, ο δείκτης σηµείωσε αύξηση 5,6%. Στον τοµέα της παραγωγής, ο ενοποιηµένος δείκτης Markit PMI (Composite) υποχώρησε τον Οκτ.2014 στο 57,4, από 59,0 τον Σεπτ.2014 και 59,7 τον Αύγ Επίσης, ο δείκτης Markit PMI Manufacturing κινήθηκε πτωτικά τον Οκτ.2014 στο 56,2, από 57,5 τον Σεπτ.2014 και ο δείκτης Markit PMI Services µειώθηκε στο 57,3 τον Οκτ.2014 από 58,9 τον Σεπτ Στην αγορά εργασίας, οι εβδοµαδιαίες αιτήσεις για εγγραφή στα ταµεία ανεργίας αυξήθηκαν κατά την εβδοµάδα έως στις από την περασµένη εβδοµάδα. Πορεία εβδοµαδιαίων αιτήσεων ανεργίας ( ) Ο κινητός µέσος όρος 4-εβδοµάδων, ο οποίος θεωρείται ως πιο αξιόπιστο µέτρο αξιολόγησης της αγοράς εργασίας, δεδοµένου ότι αποµακρύνει την εβδοµαδιαία µεταβλητότητα µειώθηκε κατά στις (αναθεωρηµένη µέτρηση) που αποτελεί και το χαµηλότερο επίπεδο από τις Σηµειώνεται ότι πρόκειται για την έκτη κατά σειρά 4

5 εβδοµάδα που τα επιδόµατα ανεργίας διατηρούνται κάτω από το επίπεδο των Η διατήρηση των επιδοµάτων ανεργίας σε σχετικά χαµηλά επίπεδα προϊδεάζει ότι θα υπάρξει αύξηση των προσλήψεων τους επόµενους µήνες. Σε µέσα επίπεδα για την περίοδο , οι αιτήσεις των επιδοµάτων ανεργίας διαµορφώνονται στις µε ιστορικά υψηλό τις (Οκτ.1982) και ιστορικά χαµηλό τις Σηµειώνεται ότι η µείωση των εγγραφών στα ταµεία ανεργίας, ήταν καλύτερη των προσδοκιών της αγοράς, η οποία προέβλεπε αύξηση των επιδοµάτων στις Στην Ευρώπη, ο ενοποιηµένος δείκτης PMI Markit στη ΖτΕ βελτιώθηκε απροσδόκητα τον Οκτ.2014 στο 52,2 (έναντι εκτίµησης για υποχώρηση στο 51,5), από 52,0 τον Σεπ., και 51,9 τον Οκτ.2013, ενισχύοντας τις προσδοκίες για αποτροπή µιας νέας πτώσης του ΑΕΠ στη ΖτΕ το 2ο 6µηνο Σε αυτό το επίπεδο, σύµφωνα µε την Capital Economics, ο δείκτης συµβαδίζει µε περιορισµένη αύξηση του ΑΕΠ περί το 0,2% σε 3µηνιαία βάση, µετά την µηδενική αύξησή του στο 2 ο 3µηνο Η βελτίωση προήλθε από την άνοδο του δείκτη ΡΜΙ στην µεταποίηση στο 50,7 τον Οκτ.2014, από 50,3 τον Σεπ.2014, ενώ ο PMI στις υπηρεσίες παρέµεινε στο 52,4 και τον Οκτ Ωστόσο, ανησυχητική είναι η εξέλιξη της υποχώρησης του υποδείκτη στην απασχόληση σε επίπεδο κάτω του 50, για πρώτη φορά από τον Ιαν.2014, ενώ εντείνεται ο κίνδυνος αποπληθωρισµού αφού ο υποδείκτης τιµών εισροών-εκροών υποχώρησε στο χαµηλότερο επίπεδο από τον Φεβ.2010, στο 47, ΖτΕ: είκτης ΡΜΙ (ενοποιηµένος) και ΑΕΠ (% 3µηνιαία µεταβολή) Δείκτης ΡΜΙ ΑΕΠ (% 3μηνιαία βάση) 0,4% 0,3% 0,2% 0,1% 0,0% -0,1% -0,2% -0,3% -0,4% -0,5% -0,6% Επίσης, ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης στη ΖτΕ βελτιώθηκε στο -11,1 τον Οκτ.2014, από το υψηλό -11,4 τον Σεπ.2014, αλλά εξακολουθεί να διαµορφώνεται σε χαµηλό επίπεδο, από το -7,1 τον Μάιο Αναµένεται έτσι επιβράδυνση της καταναλωτικής δαπάνης το 2 ο 6µηνο 2014, µετά την πολύ ικανοποιητική αύξησή της κατά +0,7% σε 3µηνιαία βάση το 2 ο 3µηνο Πάντως, η τάση βελτίωσης του ανωτέρου δείκτη εκτιµάται ότι θα συνεχισθεί, καθώς η υποχώρηση του πληθωρισµού και οι βελτιωµένες συνθήκες στην αγορά εργασίας επιδρούν θετικά στο εισόδηµα των νοικοκυριών. Όσον αφορά στις οικονοµίες της ΖτΕ, στη Γερµανία, ο ενοποιηµένος δείκτης ΡΜΙ Markit βελτιώθηκε περαιτέρω στο 54,3 τον Οκτ.2014, από 54,1 τον Σεπ.2014, επιβεβαιώνοντας ότι η κάµψη της οικονοµίας το 2 ο 3µηνο 2014 ήταν παροδική και πιθανότατα θα επανέλθει σε θετικό ρυθµό ανάπτυξης, µετά την πτώση του ΑΕΠ κατά -0,2% σε 3µηνιαία βάση το 2 ο 3µηνο Πολύ ικανοποιητική εξέλιξη είναι η επάνοδος του δείκτη ΡΜΙ στη µεταποίηση σε επίπεδο που συµβαδίζει µε ανάκαµψη του κλάδου, στο 51,8 τον Οκτ.2014, από 49,9 τον Σεπ Ωστόσο, ο δείκτης επιχειρηµατικών προσδοκιών Ifo µειώθηκε για 6 ο συνεχή µήνα, πολύ περισσότερο από τις εκτιµήσεις, στο 103,2 τον Οκτ.2014, από 104,7 τον Σεπ η πτώση του δείκτη δεν δικαιολογείται, δεδοµένου της ανόδου του ενοποιηµένου δείκτη ΡΜΙ, αλλά και της πτώσης της τιµής της ενέργειας αλλά και της υποτίµησης του ευρώ, που θα έπρεπε να τονώσουν την εµπιστοσύνη. Ενδεχοµένως, η χειροτέρευση να αποδίδεται στην µεγάλη πτώση που σηµείωσαν οι εξαγωγές κατά -5,8% σε ετήσια βάση τον Αύγ.2014, αλλά και τις πρόσφατες αναταραχές στις διεθνείς χρηµατιστηριακές αγορές. 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% -2,0% -4,0% -6,0% -8,0% -10,0% Q Q Q Q Γερμανία: ΑΕΠ και Δείκτης Ifo ΑΕΠ(% ετήσια βάση) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών Ifo Q Q Q Q Q Q Οι καταναλωτές, από την άλλη πλευρά, εµφανίζονται πιο αισιόδοξοι, αφού ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης Gfk ανήλθε στο 8,5 τον Οκτ.2014, από 8,3 τον Σεπ Στη Γαλλία, ο ενοποιηµένος δείκτης PMI Markit υποχώρησε εκ νέου στο 48,0 τον Οκτ.2014, από 48,4 τον Σεπ.2014, καθώς σηµειώθηκε πτώση τόσο του δείκτη ΡΜΙ στη µεταποίηση (Οκτ.2014: 47,3, Σεπ.2014: 48,8), όσο και του δείκτη στις υπηρεσίες (Οκτ.2014: 48,1, Σεπ.2014: 48,4). Η περιοριστική δηµοσιονοµική πολιτική που πρέπει να εφαρµόσει η κυβέρνηση καθώς το πρωτογενές πλεόνασµα της γενικής κυβέρνησης θα ανέλθει στο -2,3% του ΑΕΠ το 2014, υψηλότερα από τον αρχικό στόχο που είχε τεθεί από την Ε. Επιτροπή, επιδρά αρνητικά στην ανάπτυξη. Σηµειώνεται ότι η οικονοµία έµεινε στάσιµη το 1 ο 6µηνο 2014 και αναµένεται ανάλογη πορεία και στο 2 ο 6µηνο Η πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τοµέα συνεχίζει να υποχωρεί κατά -1,2% τον Σεπ.2014, από -1,5% τον Αύγ.2014 και -1,6% τον Ιούλ Η βελτίωση αυτή προήλθε κυρίως από τον σηµαντικά περιορισµένο ρυθµό µείωσης των καταναλωτικών δανείων στο -1,0% σε ετήσια βάση τον Σεπ.2014, από -1,5% τον Αύγ Προς το σύνολο των επιχειρήσεων η πιστωτική επέκταση υποχώρησε κατά -2,0% σε ετήσια βάση τον Σεπ.2014, από -2,2% τον Αύγ Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q

6 Γενικά, η πιστωτική επέκταση στη ΖτΕ εξακολουθεί για 3 ο κατά σειρά έτος να µειώνεται, αν και προβλέπεται βελτίωση προς το τέλος του 2014 και κατά το 2015, καθώς τα αποτελέσµατα των stress tests τον Οκτ.2014 κρίνονται ιδιαίτερα θετικά για το σύνολο της Ευρωζώνης. Ωστόσο στις χώρες της περιφέρειας οι προοπτικές ουσιαστικής ενίσχυσης της χρηµατοδότησης είναι ακόµη περιορισµένες. Στην Κίνα, ο δείκτης PMI στη µεταποίηση που καταρτίζεται από την HSBC/Markit ανήλθε στο 50,4 τον Οκτ.2014 (υψηλό 3 µηνών) από 50,2 τον Σεπτ.2014 καλύτερα από τις προσδοκίες των αναλυτών. Η οριακή αύξηση του δείκτη οφείλεται κυρίως της ανόδου του υποδείκτη απασχόλησης, ενώ υποχώρηση σηµείωσαν οι υποδείκτες παραγωγής και νέων παραγγελιών ,4 51,4 50,9 50,8 51,0 50,5 50,5 49,5 είκτης PMI στη µεταποίηση (Οκτ Οκτ.2014) 50,2 50,3 50,4 48,5 48,0 48,1 50,8 51,0 49,4 50,7 51,7 51,7 51,1 51,1 50,2 50,2 50,4 10/13 11/13 12/13 01/14 02/14 03/14 04/14 05/14 06/14 07/14 08/14 09/14 10/14 PMI Πηγές: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κίνας, Markit HSBC/ Markit PMI Η άνοδος του δείκτη ΡΜΙ στη µεταποίηση, αποτελεί θετική ένδειξη για την πορεία της οικονοµίας. Ωστόσο, η εξέλιξη των υποδεικτών δείχνει ότι η ζήτηση από το εξωτερικό είναι εντονότερη συγκριτικά µε το εσωτερικό. Εκτιµάται ότι η αδύναµη ζήτηση στο εσωτερικό της χώρας θα συνεχίσει να ασκεί αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη. Η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να λαµβάνει µέτρα για την ενίσχυση της ανάπτυξης όπως η µείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, η επιτάχυνση της κατασκευής έργων υποδοµής και η παροχή επιπρόσθετης ρευστότητας στις µεγάλες τράπεζες, µέσω µείωσης του ποσοστού των υποχρεωτικών δεσµεύσεων ή των επιτοκίων. Στην Ιαπωνία, το εµπορικό ισοζύγιο παρέµεινε ελλειµµατικό τον Σεπτ.2014 (για 27 ο συνεχή µήνα) µε βάση τα µη εποχικά προσαρµοσµένα στοιχεία. Ανήλθε στα -958,3 δισ., έναντι -948,5 δισ. τον Αύγ.2014 και έναντι -943,2 δισ. τον Σεπτ.2013 ξεπερνώντας τις προσδοκίες της αγοράς. Η αύξηση των εξαγωγών και των εισαγωγών ήταν περίπου µε τον ίδιο ρυθµό σε ετήσια βάση. Ειδικότερα, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 6,9% σε ετήσια βάση τον Σεπτ.2014 (υψηλότερος ρυθµός από Φεβρ.2014), έναντι µείωσης -1,3% τον Αύγ Οι εξαγωγές στην Ασία (54% των συνολικών εξαγωγών) αυξήθηκαν κατά 8,1% και οι εξαγωγές στην Κίνα (18% των συνολικών εξαγωγών) κατά 8,8%. Επίσης, οι εξαγωγές στις ΗΠΑ (18% των συνολικών εξαγωγών) αυξήθηκαν κατά 4,4%. Οι εισαγωγές σηµείωσαν αύξηση κατά 6,2% σε ετήσια βάση τον Σεπτ.2014, έναντι µείωσης -1,5% σε ετήσια βάση τον Αύγ Οι εισαγωγές από την Ασία (47% των συνολικών εισαγωγών) αυξήθηκαν κατά 8,8% σε ετήσια βάση µε τις εισαγωγές από την Κίνα (25% των συνολικών εισαγωγών) να έχουν αυξηθεί κατά 8,3% σε ετήσια βάση. Συνεχίστηκε η αύξηση των λιανικών πωλήσεων (για 3 ο συνεχή µήνα) κατά 2,3% σε ετήσια βάση τον Σεπτ.2014 από 1,2% τον Αύγ Η µεγαλύτερη αύξηση σε ετήσια βάση κατεγράφη στις πωλήσεις ενδυµάτων (9,7%) καλλυντικών ( 3,7%) και τροφίµων & ποτών (3,4%). Μείωση παρουσίασαν µόνο οι πωλήσεις µηχανηµάτων κατά -3,2% σε ετήσια βάση. Η συνέχιση της αύξησης των λιανικών πωλήσεων αποτελεί ένδειξη ότι η ζήτηση στη χώρα ανακάµπτει και ότι θα υπάρξει θετική επίδραση στο ΑΕΠ. Αυτή η θετική εξέλιξη εκτιµάται ότι θα συµβάλλει στην απόφαση της κυβέρνησης να αυξήσει για 2 η φορά τον φόρο κατανάλωσης τον Οκτ.2015 από 8% σε 10%, καθώς η αρνητική επίδρασή του την 1 η φορά δεν έχει µεγάλη διάρκεια. Η βιοµηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 2,7% σε µηνιαία βάση τον Σεπτ.2014 (υψηλότερος ρυθµός 8- µήνου), έναντι υποχώρησης κατά -1,9% τον Αύγ Αύξηση όµως σηµείωσε η βιοµηχανική παραγωγή και σε ετήσια βάση (Σεπτ.2014: 0,6%) έναντι µείωσης -3,3% τον Αύγ Σύµφωνα µε έρευνα οι επιχειρήσεις προβλέπουν ότι η βιοµηχανική παραγωγή θα µειωθεί οριακά κατά - 0,1% σε µηνιαία βάση τον Οκτ.2014 και ότι θα αυξηθεί κατά +1,0% τον Νοέµ Στις αγορές κεφαλαίου, επικρατούν ανοδικές τάσεις. Στο θετικό κλίµα σηµαντικό ρόλο έχουν διαδραµατίσει η ανακοίνωση των αποτελεσµάτων των ασκήσεων προσοµοίωσης ακραίων καταστάσεων (Stress Test) που διενεργήθηκαν υπό την εποπτεία της ΕΚΤ και η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι καµία χώρα της Ευρωζώνης δεν έχει υποβάλει ελλειµµατικό προϋπολογισµό που να υπερβαίνει τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το εύρος τιµών αγοράς της ελληνικής 10ετίας λήξης 2024 στις διαµορφωνόταν µεταξύ 72,24-73,36 ή απόδοση 7,40%-7,61%. Σηµειώνεται ότι στις το 10- ετές οµόλογο είχε καταγράψει χαµηλό 5,475%. Οι πρώτες αγορές καλυµµένων οµολόγων από την ΕΚΤ, σηµειώθηκαν την περασµένη εβδοµάδα, ύψους 1,704 δισ. στο πλαίσιο του προγράµµατος 6

7 ενίσχυσης της ρευστότητας το οποίο είχε ανακοινώσει την ΕΚΤ τον Σεπτέµβριο. Αποδόσεις 10 -ετών ομολόγων (%) Διαφορά απόδοσης με 10-ετές ομόλογο Γερμανίας 27/10/ /10/2014 Μονάδες βάσης 27/10/ /10/2014 Μονάδες βάσης Ελλάδα 7,33 8, Ισπανία 2,12 2, Ιταλία 2,50 2, Πορτογαλία 3,24 3, Γαλλία 1,29 1, Ολλανδία 1,05 1, Γερμανία 0,87 0,85 2 5Y CDS 27/10/ /10/2014 Μονάδες βάσης Ελλάδα Ισπανία Ιταλία Πορτογαλία Γαλλία Ολλανδία Γερμανία Πηγή: Reuters Η διαφορά απόδοσης του ελληνικού 10ετούς από το αντίστοιχο γερµανικό υποχώρησε στις 646 µονάδες βάσης ( ) από 723 µονάδες βάσης ( ). Η νέα ελληνική 5ετία που εκδόθηκε στις 99,13 µονάδες βάσης διαπραγµατεύεται ( ) στις 93,56 µονάδες βάσης µε απόδοση 6,45% από 4,95% που ήταν στην έκδοση του. Η απόδοση του 10ετούς γερµανικού οµολόγου διαµορφώνονταν στο 0,87% ( ). Η Ιρλανδική 10-ετία εµφανίζει απόδοση 1,81%, η 10- ετία της Πορτογαλίας διαµορφώνεται στο 3,24%, της Ισπανίας στο 2,12% και της Ιταλίας στο 2,50%. Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού οµολόγου σε σχέση µε το αντίστοιχο γερµανικό, ανήλθε στις 237 µ.β την , από 263 µ.β. την , ενώ του 10-ετούς ιταλικού οµολόγου µειώθηκε στις 163 µ.β. από 175 µ.β.. Η απόδοση του 10-ετούς οµολόγου των ΗΠΑ διαµορφωνόταν στο 2,28% την , καθώς εκτιµάται µείωση των ρυθµών ανάπτυξης της παγκόσµιας οικονοµίας. Στις ΗΠΑ, το δηµόσιο άντλησε ( ) το συνολικό ποσό των $ 29 δισ. µέσω δηµοπρασίας 2- ετών οµολόγων µε µέσο επιτόκιο δανεισµού 0,425% και συντελεστή κάλυψης 3,11 έναντι µέσου όρου αντιστοίχων δηµοπρασιών 3,56. Η συµµετοχή των αλλοδαπών επενδυτών ανήλθε στο 36,7%. Επίσης, στις το δηµόσιο είχε αντλήσει µέσω δηµοπρασίας 3-µηνων και 6-µηνων έντοκων γραµµατίων (ΕΓ ) $ 54 δις µε µέσο επιτόκιο 0,02% στη δηµοπρασία των 3-µηνων ΕΓ και 0,05% στη δηµοπρασία των 6-µηνων ΕΓ. Αγορές συναλλάγµατος: Ο σταθµισµένος δείκτης δολαρίου ο οποίος µετρά την επίδοση του δολαρίου έναντι 6 βασικών νοµισµάτων υποχωρεί στο 85,39 ( ) από 85,27 ( ). Σύµφωνα µε τα στοιχεία του χρηµατιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ, για µη εµπορικές συναλλαγές (specs) την εβδοµάδα που έληξε στις µειώθηκαν κατά $ 1,13 δισ. µε τις συνολικές καθαρές (αγορές µείον πωλήσεις) θέσεις να διαµορφώνονται σε θετικό επίπεδο για 24η εβδοµάδα και συγκεκριµένα στα $ 46,53 δισ.. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για µη εµπορικές συναλλαγές (specs), την εβδοµάδα που έληξε την αυξήθηκαν κατά $ 0,78 δισ. µε αποτέλεσµα οι συνολικές καθαρές (αγορές µείον πωλήσεις) θέσεις να διαµορφωθούν στα $-25,37 δισ. από $-24,59 δισ. την προηγούµενη εβδοµάδα. Το δολάριο διαπραγµατευόταν στα 1,2737 USD/EUR στις λίγες ώρες πριν την ανακοίνωση της απόφασης της Επιτροπής Νοµισµατικής Πολιτικής της Fed. Η απόφαση της Fed να διακόψει το πρόγραµµα ενίσχυσης της ρευστότητας (QE3) και να δώσει έµφαση στην πρόοδο που έχει σηµειώσει η οικονοµία των ΗΠΑ, αύξησε το αγοραστικό ενδιαφέρον για το δολάριο ΗΠΑ µε αποτέλεσµα το τελευταίο να διασπάσει την εποµένη της ανακοίνωσης το επίπεδο των 1,26 USD/EUR. Πορεία σταθµισµένου δείκτη δολαρίου-ηπα (ηµερήσιες τιµές) Το Γουάν Κίνας ενισχύεται έναντι του δολαρίου-ηπα για 4 η κατά σειρά εβδοµάδα. Θετικό ρόλο στην ενίσχυση του γουάν διαδραµάτισε και η πληροφορία ότι η ΕΚΤ σχεδιάζει να προσθέσει το γουάν στα συναλλαγµατικά της αποθέµατα. Άλλωστε σε έρευνα µεταξύ 69 κεντρικών τραπεζών περίπου οι 46 θεωρούν ότι το γουάν αυξάνει την ελκυστικότητα του λόγω της συµπεριφοράς του αλλά και της επίδρασης που ασκεί η οικονοµία της Κίνας σε παγκόσµιο επίπεδο. Έτσι, οι απώλειες του Γουάν από τις αρχές του έτους έναντι του δολαρίου ΗΠΑ µειώθηκαν στο 0,94% ( ). Η ΤτΚίνας καθόρισε τη µέση τιµή fixing στις στα 6,1405 CNY/USD. Υπενθυµίζεται ότι από τη µέση τιµή fixing η ΤτΚίνας επιτρέπει µια µέγιστη ηµερήσια διακύµανση ±2%. Η στερλίνα, σε εβδοµαδιαία βάση, εξασθενεί έναντι του δολαρίου και ενισχύεται έναντι του ευρώ. Στις διαπραγµατευόταν στα $1,5970 και στα 1,2690, έναντι $1,6149 και 1,2650 στις ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονοµία Πιστωτική Επέκταση: Ο ετήσιος ρυθµός πτώσης των τραπεζικών χορηγήσεων προς τον ιδιωτικό τοµέα διατηρήθηκε στο -3,5% τον Σεπτ.2014, όπως και τον Αύγ.2014, από -3,7% τον Ιούλ.2014 και - 3,9% τον Σεπτ Ταυτόχρονα, η αρνητική µηνιαία καθαρή ροή της χρηµατοδότησης βελτιώθηκε ελαφρώς, καθώς µειώθηκε στα 405 εκατ. τον Σεπτ.2014 από 478 τον Αύγ.2014 και από 1,16 δις τον Ιούλ Ειδικότερα: Στον τοµέα των επιχειρήσεων, ο ρυθµός πτώσης των πιστώσεων διαµορφώθηκε στο -4,7% σε ετήσια βάση τον Σεπτ.2014, από -4,6% τον Αύγ.2014 και από -4,9% τον Ιούλ Παράλληλα, η αρνητική 7

8 µηνιαία καθαρή ροή πιστώσεων αυξήθηκε ελαφρά σε 270 εκατ. τον Σεπτ.2014, από 195 εκατ. τον Αύγ.2014, αλλά παραµένει σηµαντικά µειωµένη από το υψηλό αρνητικό επίπεδο των 707 εκατ. τον Ιούλ Στους επιµέρους κλάδους σηµειώθηκαν οι ακόλουθες εξελίξεις: α) Ο ρυθµός πτώσης των πιστώσεων στη Γεωργία επιδεινώθηκε στο -5,8% σε ετήσια βάση τον Σεπτ.2014 από -4,5% τον Αύγ.2014 και -5,3% τον Ιούλ β) Η αρνητική πιστωτική επέκταση στη Βιοµηχανία βελτιώθηκε σε -4,5% τον Σεπτ.2014 από -4,9% τον Αυγ.2014 και -6,1% τον Ιούλ.2014, ενώ στον Κατασκευαστικό Κλάδο ο ρυθµός πτώσης επίσης βελτιώθηκε σε -2,6% τον Σεπτ.2014, από -2,9% τον Αύγ.2014 και -2,4% τον Ιούλ γ) Ο κλάδος του Εµπορίου κατέγραψε οριακή βελτίωση του ρυθµού πιστωτικής επέκτασης στο -3,7% τον Σεπτ.2014, από -3,8% τον Αύγ.2014 και από το υψηλό -4,7% τον Ιούλ δ) Ο κλάδος του Τουρισµού παρουσίασε µικρή επιδείνωση του αρνητικού ρυθµού πιστωτικής εξάπλωσης σε -1,3% τον Σεπτ.2014 από -0,7% τον Αυγ.2014, από -1,5% τον Ιούλ.2014 ενώ ε) η πτώση των πιστώσεων στον κλάδο της Ναυτιλίας ήταν στο -5,2% τον Σεπτ.2014 από -5,5% τον Αύγ.2014 και -4,8% τον Ιούλ Τέλος, στον κλάδο του Ηλεκτρισµού-Φωταερίου- Ύδρευσης, η πτώση των πιστώσεων ήταν στο υψηλό (λόγω δανεισµού της ΕΗ από τις αγορές οµολόγων) -14,4% τον Σεπτ.2014, από -15,4% τον Αύγ.2014 και -15,2% τον Ιούλ Στον κλάδο των Μεταφορών, Επικοινωνιών πλην Ναυτιλίας ο ρυθµός της αρνητικής πιστωτικής επέκτασης διατηρήθηκε στο πολύ υψηλό (λόγω δανεισµού του ΟΤΕ από της αγορές οµολόγων) -14,0% τον Σεπτ.2014 από - 11,7% τον Αυγ Χρηµατοδότηση προς τον Ιδιωτικό Τοµέα (ετήσιοι ρυθµοί µεταβολής) Σεπτ.2014 Αυγ.2014 Ιούλ.2014 Σεπτ.2013 Σύνολο ιδιωτικού τοµέα -3,5-3,5-3,7-3,9 Α. Επιχειρήσεις -4,7-4,6-4,9-4,7 -Γεωργία -5,8-4,5-5,3 2,3 -Βιοµηχανία -4,5-4,9-6,1-1,9 -Εµπόριο -3,7-3,8-4,7-7,8 -Τουρισµός -1,3-0,7-1,5-1,5 -Ναυτιλία -5,2-5,5-4,8-4,4 -Κατασκευές -2,6-2,9-2,4 0,4 -Ηλεκτρισµός-Φωταέριο-Ύδρευση -14,4-15,4-15,2-5,7 -Μεταφορές, Επικοινωνίες πλήν Ναυτιλίας -14,0-11,7-10,0-5,9 Β. Ελεύθεροι Επαγγελµατίες 0,9 0,4 0,2-0,9 Γ. Νοικοκυριά -2,9-2,9-2,9-3,6 -Καταν/κή Πίστη + Λοιπά Καταν/κά -2,4-2,8-2,8-4,5 -Στεγαστικά άνεια -3,1-3,0-3,0-3,2 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Ο ρυθµός της πιστωτικής επέκτασης στον κλάδο των ελεύθερων επαγγελµατιών είναι θετικός και αυξάνεται οριακά σε 0,9% τον Σεπτ.2014 από 0,4% τον Αύγ.2014 µε την θετική µηνιαία καθαρή ροή να διαµορφώνεται σε 61 εκατ. τον Σεπτ.2014 από αρνητική καθαρή ροή 21 εκατ. τον Αύγ Η πιστωτική συρρίκνωση στον τοµέα των νοικοκυριών, παραµένει τον Σεπτ.2014 στο επίπεδο του Αυγ.2014 ήτοι στο -2,9%. Ωστόσο, παρατηρείται βελτίωση της αρνητικής µηνιαίας καθαρής ροής σε 196 εκατ. τον Σεπτ.2014 από 262 εκατ. τον Αύγ Αναλυτικότερα: α) ο αρνητικός ρυθµός πιστωτικής επέκτασης της στεγαστικής πίστης επιδεινώθηκε οριακά στο -3,1% τον Σεπτ.2014 από -3,0% τον Αύγ.2014, ενώ β) ο ρυθµός πιστωτικής συρρίκνωσης της καταναλωτικής πίστης µειώθηκε στο -2,4% τον Σεπτ.2014 από - 2,8% τον Αύγ Καταθέσεις Ιδιωτών: Οι θετικές ροές των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστηµα συνεχίσθηκαν και τον Σεπτ.2014 µε σηµαντικό ρυθµό για 7 ο κατά σειρά µήνα, λόγω του βελτιωµένου οικονοµικού κλίµατος και της επιτυχούς εξόδου του Κράτους και των Τραπεζών στις διεθνείς αγορές. Σηµειώνεται ότι το οικονοµικό κλίµα διαδραµατίζει σηµαντικό ρόλο στην εξέλιξη των καταθέσεων. Η εκροή καταθέσεων από το τραπεζικό σύστηµα ελάµβανε µεγαλύτερη έκταση στους µήνες που υπήρχε έξαρση της αβεβαιότητας (λόγω εγχώριων πολιτικών εξελίξεων, ή λόγω της τραπεζικής κρίσης στην Κύπρο), ενώ στους µήνες κατά τους οποίους ενισχύεται η εµπιστοσύνη λαµβάνει χώρα εισροή καταθέσεων στο τραπεζικό σύστηµα. Η ανακοίνωση των εξαιρετικά θετικών αποτελεσµάτων της Συνολικής Αξιολόγησης των Ελληνικών Τραπεζών από την ΕΚΤ αποτελεί µεγάλη ευκαιρία για τη χώρα να προσελκύσει πίσω τις καταθέσεις που έχασε στην περίοδο της µεγάλης κρίσης. Αυτή η ευνοϊκή εξέλιξη έχει τεράστια σηµασία για την ανάκαµψη της οικονοµίας και την προσπάθεια της χώρας για έξοδο από τη µεγαλύτερη κρίση της ιστορίας της. Παράλληλα, διαφαίνεται ότι η δηµιουργία καταθέσεων µέσω της λειτουργίας του τραπεζικού συστήµατος αρχίζει σταδιακά να ενισχύεται, λόγω και της βελτίωσης των πιστωτικών συνθηκών. Είναι γνωστό ότι η πιστωτική επέκταση συνδέεται άµεσα µε την εξέλιξη των καταθέσεων. Όσον αφορά τα συγκεκριµένα στοιχεία σηµειώνονται τα ακόλουθα: Το υπόλοιπο των καταθέσεων του ιδιωτικού τοµέα ανήλθε στα 164,7 δις τον Σεπτ.2014, σηµειώνοντας νέα αύξηση κατά 519 δις σε µηνιαία βάση, έναντι της αύξησής τους κατά 1,0 δις τον Αύγ.2014, 160 εκατ. τον Ιουλ.2014, 959 εκατ. τον Ιούν.2014 και 702 εκατ. τον Μάιο Σηµειώνεται ότι η αύξηση των καταθέσεων των ιδιωτών τον Σεπτ.2014 έλαβε χώρα παρά τη µεγάλη αύξηση και των φορολογικών εσόδων του κράτους κατά το µήνα αυτό Δεκ-08 Μαρ-09 Ιουν-09 Σεπ-09 Δεκ-09 Καταθέσεις Εγχώριου Ιδιωτικού Τομέα Μαρ-10 Ιουν-10 Σεπ-10 Δεκ-10 Μαρ-11 Ιουν-11 Σεπ-11 Επισηµαίνεται ότι από τον Ιαν.2014 έως τον Σεπτ.2014, οι ιδιωτικές καταθέσεις έχουν αυξηθεί κατά 3,7 δις (εκ των οποίων τα 2,3 δις από τις επιχειρήσεις και τα 1,4 δις από τα νοικοκυριά), ενώ Δεκ-11 Μαρ-12 Ιουν-12 Σεπ-12 Δεκ-12 Μαρ-13 Ιουν-13 Σεπ-13 Δεκ-13 Μαρ-14 Ιουν-14 Σεπ-14 8

9 από το τέλος Ιουνίου 2012 (καταθέσεις: 150,6 δις) ως το τέλος Σεπτ.2014 έχουν ήδη επιστρέψει στο τραπεζικό σύστηµα καταθέσεις ύψους 14,2 δις. Επίσης, τον Σεπτ.2014 το υπόλοιπο των ιδιωτικών καταθέσεων ήταν αισθητά υψηλότερο του Σεπτ.2013 ( 164,7 δις, έναντι 161,3 δις αντίστοιχα). Άξιο αναφοράς είναι ότι από τον Ιαν.2012 ως τα µέσα του Ιούν.2012 παρατηρήθηκε καθαρή εκροή καταθέσεων ύψους 18,4 δις. Καθώς θα ανακάµπτει η οικονοµική δραστηριότητα, η αποταµίευση των νοικοκυριών και η ζήτηση καταθέσεων θα αυξηθούν, ενώ βαθµιαία θα χορηγούνται περισσότερα νέα δάνεια, εξέλιξη που θα συµβάλει επίσης σε αύξηση των καταθέσεων. Παράλληλα, η επιστροφή των καταθέσεων και γενικότερα η εισροή κεφαλαίων που ήδη παρατηρείται από το εξωτερικό κυρίως για αγορές ακινήτων (8µηνο 2014: 133,5 εκατ., 8µηνο 2013: 79,4 εκατ. πηγή: ΤτΕλλάδος) συµβάλουν στη δηµιουργία χρήµατος στην Ελλάδα και θα εντείνονται όσο συγκεντρώνονται και άλλες ενδείξεις ότι η ελληνική οικονοµία ξεπερνά την κρίση. Τέλος, όπως ήδη προαναφέρθηκε, τα επιτυχή αποτελέσµατα της άσκησης προσοµοίωσης ακραίων καταστάσεων των τεσσάρων συστηµικών εµπορικών τραπεζών, που επιβεβαιώνουν την υψηλή κεφαλαιακή τους επάρκεια και τη διαµόρφωση ενός τεράστιου όγκου προβλέψεων για την ενεργή διαχείριση των προβληµατικών τους απαιτήσεων, θα συµβάλλει στην περαιτέρω επανάκαµψη των ιδιωτικών καταθέσεων στο τραπεζικό σύστηµα. Αυτό βέβαια θα συµβεί εάν η εντυπωσιακή πορεία εφαρµογής του προγράµµατος προσαρµογής και ανάκαµψης του χρηµατοοικονοµικού συστήµατος της χώρας και της οικονοµίας γενικότερα, που λαµβάνει χώρα τα τελευταία 2,5 έτη, συνεχιστεί απρόσκοπτα. Εµπορευµατικές Συναλλαγές (ΕΛΣΤΑΤ): Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή µειώθηκαν κατά -5,9% σε ετήσια βάση τον Αύγ.2014, έναντι αύξησής τους κατά 1,9% τον Ιούλ.2014 και έναντι µείωσής τους κατά -4,6% τον Αύγ Στο 8µηνο 2014 οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή υποχώρησαν κατά -3,0% σε ετήσια βάση, έναντι µικρότερης πτώσης τους κατά -2,0% στο 8µηνο Συγκεκριµένα, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή διαµορφώθηκαν σε 10,72 δις στο 8µηνο 2014 από 11,05 δις στο 8µηνο Ειδικότερα, η πτώση των εξαγωγών αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή στο 8µηνο 2014 οφείλεται στην πτώση των εξαγωγών προς τις τρίτες χώρες κατά -3,8% σε ετήσια βάση από -7,6% στο 8µηνο Μικρότερη µείωση, κατά -2,5% σε ετήσια βάση, σηµείωσαν αντίστοιχα οι εξαγωγές προς τις χώρες της ΕΕ-28, µετά την αύξησή τους κατά 1,4% στο αντίστοιχο διάστηµα Οι εισαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή ήταν σηµαντικά αυξηµένες κατά 6,4% στο 8µηνο 2014, έναντι της µείωσής τους κατά -4,9% στο αντίστοιχο περσυνό διάστηµα. Οι εξαγωγές αγαθών µε πετρελαιοειδή, µειώθηκαν κατά -3,9% σε ετήσια βάση στο 8µηνο 2014, έναντι αύξησής τους κατά 6,2% στο 8µηνο Πιο συγκεκριµένα, οι εξαγωγές αγαθών µε πετρελαιοειδή ανήλθαν στα 17,71 δις στο 8µηνο 2014, έναντι 18,43 δις στο 8µηνο Εξαγωγές µε πετρελαιοειδή Ιαν-Αύγ 2013 Ιαν-Αύγ , ,9 % µεταβολή 6,2% -3,9% Εισαγωγές µε πετρελαιοειδή Ιαν-Αύγ 2013 Ιαν-Αύγ , ,3 % µεταβολή -4,6% -0,2% Εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή Ιαν-Αύγ 2013 Ιαν-Αύγ , ,5 % µεταβολή -2,0% -3,0% Εισαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή Ιαν-Αύγ 2013 Ιαν-Αύγ , ,6 % µεταβολή -4,9% 6,4% Η µείωση των εξαγωγών αγαθών στο 8µηνο 2014 σχετίζεται ασφαλώς και µε τα γεωπολιτικά και οικονοµικά προβλήµατα που αντιµετωπίζουν ορισµένες παραδοσιακές αγορές της Ελλάδος, όπως οι χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, καθώς και οι Τουρκία, Κύπρος και Ρωσία - Ουκρανία. Επίσης, κατά το 2014 σηµειώθηκε µεγάλη πτώση των εξαγωγών ελαιολάδου λόγω µειωµένης εγχώριας παραγωγής, ενώ η έξαρση του εξωτερικού τουρισµού στη χώρα συνέβαλε επίσης στον περιορισµό των προς εξαγωγή ποσοτήτων ορισµένων κατηγοριών τροφίµων και αγροτικών προϊόντων. Σε κάθε περίπτωση, η πορεία αύξησης του εξαγωγικού προσανατολισµού των εγχώριων επιχειρηµατικών µονάδων συνεχίζεται απρόσκοπτα, στα πλαίσια της δραστικά βελτιωµένης διεθνούς ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής οικονοµίας. Με την αναµενόµενη δε ενίσχυση και των επιχειρηµατικών επενδύσεων στα επόµενα έτη, µε προσέλκυση και σηµαντικών Ξένων Άµεσων Επενδύσεων, αναµένεται µεγάλη αύξηση της προσφοράς εξαγώγιµων αγαθών από την Ελλάδα. Οι εισαγωγές αγαθών µε πετρελαιοειδή, µειώθηκαν οριακά κατά -0,2% σε ετήσια βάση στο 8µηνο 2014 από µείωση κατά -4,6% στο 8µηνο Ειδικότερα τον Αύγ.2014 οι εισαγωγές αγαθών µε πετρελαιοειδή σηµείωσαν αισθητή υποχώρηση κατά 16,3%, έναντι µικρότερης µείωσης κατά -4,8% τον Αύγ Νοτιανατολική Ευρώπη Κύπρος: Με βάση τα εποχικά διορθωµένα στοιχεία, τo ΑΕΠ της Κύπρου µειώθηκε λιγότερο του αναµενοµένου κατά -3,2% σε ετήσια βάση στο 1 ο 6µηνο 2014, ενώ η Τρόικα τον Ιούλ.2014 εκτιµούσε την συρρίκνωση του ΑΕΠ το 2014 στο -4,2%. Η 9

10 εξέλιξη οφείλεται σε µεγάλο βαθµό στη µικρότερη του αναµενοµένου µείωση της τελικής κατανάλωσης κατά -2,6% σε ετήσια βάση στο 1 ο 6µηνο.2014 και επίσης τη µικρότερη του αναµενοµένου πτώση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου κατά -2,5% στο ίδιο χρονικό διάστηµα. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών είχαν αύξηση στο 1 ο 6µηνο 2014 κατά +0,8% και οι εισαγωγές κατά +1,0%. Στην συνολική τελική κατανάλωση συµµετέχουν η ιδιωτική κατανάλωση κατά µέσο όρο 76,6%, τα µη κερδοσκοπικά ιδρύµατα που εξυπηρετούν τα νοικοκυριά κατά 1,3% και η δηµόσια κατανάλωση κατά 22,1%. Αυτό δείχνει τον σηµαντικό ρόλο της ιδιωτικής κατανάλωσης στην διαµόρφωση του ΑΕΠ στην Κύπρο κατά το 1 ο 6µηνο Ο κατασκευαστικός κλάδος από το 2009 έως σήµερα συνεχίζει να σηµειώνει σηµαντική πτώση. Ο είκτης Παραγωγής στις Κατασκευές µειώθηκε κατά -13,0%, σε ετήσια βάση το 1 ο 6µηνο.2014 έναντι µείωσης κατά -29,8% όλο το 2013 και κατά -19,3% το ,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% -2,0% -4,0% -6,0% Κύπρος: ΑΕΠ σε % ετήσιες μεταβολές Επίσης οι πωλήσεις τσιµέντου που υποχώρησαν στο 9µηνο 2014 κατά -17,7% σε ετήσια βάση, στους 330,3 χιλ. τόνους, έναντι 401,5 χιλ. τόνων στο 9µηνο Η πτώση της κατανάλωσης τσιµέντου στο 9µηνο 2013 ήταν στο -32,2% σε ετήσια βάση. Ωστόσο, τον Σεπτ.2014 η µείωση στην κατανάλωση τσιµέντου ήταν χαµηλότερη στο -10,8% σε ετήσια βάση. Προκύπτει ότι και το 2014 συνεχίζεται η ύφεση στις κατασκευές µε χαµηλότερο ρυθµό σε σχέση µε τα προηγούµενα έτη. Αν υποθέσουµε ότι το 2 ο 6µηνο 2014 το ΑΕΠ θα κινηθεί όπως και το 1 ο 6µηνο, τότε το 2014 ως σύνολο µπορεί να µειωθεί κατά -2,2% περίπου, µε πιθανή µείωση της τελικής κατανάλωσης κατά -1,2% και των επενδύσεων κατά -7,3% περίπου. Σηµαντική συµβολή στην διαµόρφωση του ΑΕΠ το 2014 εκτιµάται ότι θα έχει η ιδιωτική κατανάλωση που εκτιµάται ότι τελικά θα µειωθεί οριακά κατά -0,2% το 2014 συµβάλλοντας έτσι στην διαµόρφωση του περιορισµένου ρυθµού πτώσης της τελικής κατανάλωσης κατά -1,2% το Σηµειώνεται ότι η Κυβέρνηση της Κύπρου, στον Προϋπολογισµό για το 2015, προβλέπει την πτώση του ΑΕΠ το 2014 στο -3,0%, ενώ το ΝΤ (Οκτ.2014) κατά -3,2%. Η EBRD (Σεπτ.2014) εκτιµά την µείωση του ΑΕΠ του 2014 στο -3,5% και στασιµότητα το 2015, ενώ το Κέντρο Οικονοµικών Ερευνών του Πανεπιστηµίου της Κύπρου προβλέπει µείωση του ΑΕΠ στο -2,4% το 2014 (πτώση κατά -1,9% σε ετήσια βάση το 3ο 3µηνο.2014 και κατά -1,4% το 4ο 3µηνο.2014), µε πιθανότητα, ωστόσο, οριακής πτώσης κατά -0,4% στο Τέλος σηµειώνεται ότι στο πρόσφατο Bloomberg consensus forecast (διάµεσος προβλέψεων) για την Κύπρο, το ΑΕΠ αναµένεται να µειωθεί κατά -2,2% το 3ο 3µηνο του 2014 και κατά -1,9% το 4ο 3µηνο 2014 µε αποτέλεσµα όλο το 2014 να µειωθεί κατά -2,8%. Αισιοδοξία προκαλούν ωστόσο, τα επιµέρους διαθέσιµα στοιχεία του 3 ου 3µήνου 2014 που συµβάλλουν στην διαµόρφωση του ΑΕΠ για το 3 ο 3µηνο, όπως είναι η θετική πορεία του τουρισµού, των λιανικών πωλήσεων, η συγκράτηση της ανεργίας στο επίπεδο του 15%, η συγκροτηµένη πορεία ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζικού συστήµατος καθώς και η καλή πορεία των δηµοσιονοµικών. Η τελική εικόνα του ΑΕΠ για το 2014 θα εξαρτηθεί κυρίως από τις οικονοµικές εξελίξεις του 4 ου 3µήνου του Με βάση τα ανωτέρω και λαµβάνοντας υπόψη το περιβάλλον που διαµορφώθηκε στην Ευρωζώνη το 2ο 6µηνο του 2014, το πιθανότερο είναι να έχουµε µείωση του πραγµατικού ΑΕΠ της Κύπρου περί το -2,5% το 2014 µε άνοδό του κατά +0,6% το 2015, υπό την προϋπόθεση τήρησης των όρων του Μνηµονίου. Την ανακοινώθηκε η αναθεώρηση των στοιχείων του ονοµαστικού ΑΕΠ της Κύπρου βάσει της µεθοδολογίας ESA 2010 που αντικατέστησε την παλαιότερη µεθοδολογία µέτρησης του ΑΕΠ, ESA95, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο δεν επηρέασε το ΑΕΠ της Κύπρου σε πραγµατικούς όρους (έτος βάσης 2005). Η αναθεώρηση αυτή έφερε το ΑΕΠ της Κύπρου του 2010 σε υψηλότερα επίπεδα κατά +9,5% σε σχέση µε αυτό που είχε εκτιµηθεί βάσει της µεθοδολογίας ΕSA95, που είναι και το µεγαλύτερο ποσοστό αναθεώρησης στην ΕΕ (ΕΕ µέσος όρος +3,7% και +3,5% στην Ευρωζώνη). Το ονοµαστικό ΑΕΠ του 2013 είναι υψηλότερο κατά +9,8% από το εκτιµώµενο µε την µεθοδολογία (ESA 95), ήτοι υψηλότερο κατά 1,6 δισ. ενώ το ΑΕΠ του 2012 είναι επίσης υψηλότερο κατά + 9,5%, ήτοι κατά επιπλέον 1,7 δις. Από τα στοιχεία της Eurostat και της Cystat, προκύπτει ότι η µείωση του ΑΕΠ σε πραγµατικούς όρους, από το υψηλό του έτους 2008 µέχρι και το 10

11 2014, λαµβάνοντας την κάπως απαισιόδοξη εκτίµηση της Τρόικα του Ιούλ.2014, ανέρχεται στο σωρευτικό ποσοστό του -11,9%, ενώ από το έτος 2012, δηλαδή την εποχή του Μνηµονίου, το σωρευτικό ποσοστό συρρίκνωσης του ΑΕΠ εκτιµάται στο -9,3%. Ακολουθώντας την πρόβλεψη της Τρόικα του Ιούλ.2014 για την πιθανή µεταβολή του ΑΕΠ έως το 2016, συνάγεται ότι το ΑΕΠ το 2016 πιθανόν να προσεγγίσει το επίπεδο που είχε κατά το έτος 2006, εξέλιξη που θεωρείται αρκετά ικανοποιητική. Αντίστοιχα, σε µέσα ετήσια επίπεδα, η άνοδος του πραγµατικού ΑΕΠ κατά την περίοδο άγγιξε το +4,1%, αλλά µε βάση τις πρόσφατες εκτιµήσεις του ΝΤ (Οκτ.2014), ο ρυθµός µεταβολής του πραγµατικού ΑΕΠ περιορίζεται πλέον στο µέσο ετήσιο επίπεδο του +2% για τα έτη , ποσοστό που ανέρχεται στο µισό του µέσου ρυθµού ανάπτυξης που είχαµε έως το δις 25,000 20,000 15,000 10,000 5,000 0,000 Κύπρος: Ονομαστικό και Πραγματικό ΑΕΠ e 2015e 2016e 2017e 2018e 2019e 2020e Ονομαστικό ΑΕΠ Πραγματικό ΑΕΠ Τέλος, όσον αφορά την µείωση του ονοµαστικού ΑΕΠ από το υψηλό του έτους 2011 έως και το 2014 εκτιµάται στο σωρευτικό ποσοστό του -11,0%, ενώ από το έτος 2012 έως και το 2014, δηλαδή την εποχή του Μνηµονίου, στο σωρευτικό ποσοστό της συρρίκνωσης εκτιµάται στο -10,6%. Σε µέσα ετήσια επίπεδα, η άνοδος του ονοµαστικού ΑΕΠ κατά την περίοδο ήταν +7,4%, αλλά µε βάση τις εκτιµήσεις του ΝΤ (Οκτ.2014), ο ρυθµός µεταβολής του ονοµαστικού ΑΕΠ στην περίοδο περιορίζεται στο +4%. Η αναθεώρηση του ΑΕΠ της Κύπρου προς τα επάνω συνεπάγεται ότι το δηµόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ στο τέλος του 2013, µε την νέα εκτίµηση του ΑΕΠ, φτάνει το 101,8%, από 111,7% του ΑΕΠ. Αν µάλιστα λάβουµε υπόψη τις προβλέψεις της ΕΕ για την Κύπρο (Ιούλ.2014) όσον αφορά το ύψος του δηµοσίου χρέους και το ονοµαστικό ΑΕΠ κατά τα έτη και µε την υπόθεση ότι οι ποσοστιαίες µεταβολές του ονοµαστικού ΑΕΠ είναι οι ίδιες και στο αναθεωρηµένο ΑΕΠ, προκύπτει ότι το δηµόσιο χρέος το 2015 από το 124,4% του ΑΕΠ µειώνεται στο 113,3%. Για το 2014 το δηµόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ εκτιµούταν από την ΕΕ στο 119,9%, ενώ µε τα νέα στοιχεία µειώνεται στο 109,2% του ΑΕΠ. Ανάλογες εκτιµήσεις ισχύουν και για το Η καλύτερη εικόνα για το δηµόσιο χρέος προκύπτει επίσης και από την αύξηση της σταθµισµένης µέσης διάρκειας αυτού στα 7,8 έτη τον Ιούν.2014, από 4,7 έτη στο τέλος του 2012, µε ποσοστό χρέους µόνο 9,4% να λήγει σε ένα έτος από 21,2% που ήταν στο τέλος του % 100% 80% 60% 40% 20% 0% Δημόσιο Χρέος (αναθεωρημένο) (% ΑΕΠ) Με βάση την ληκτότητα του χρέους, σχετικά µεγάλο µέρος του χρέους λήγει το 2019 ( 2,3 δις) και το 2020 ( 2 δις), ενώ το 2015 λήγει 1,3 δις, λόγω λήξης του οµολόγου της πρώην Λαϊκής Τραπέζης και νυν Τραπέζης Κύπρου ύψους 1,1 δισ. που έχει εν µέρει ανακυκλωθεί. Σηµειώνεται τέλος ότι το µέσο σταθµικό επιτόκιο του ηµοσίου Χρέους της Κύπρου το 3 ο 3µηνο του 2014 ήταν στο 2,9%, από 4,2% το 2012 και 3,0% το 2013 (ΥΠΟΙΚ, Οκτ.2014). Το δηµοσιονοµικό ισοζύγιο Κύπρου εµφανίζεται βελτιωµένο σε σχέση µε αυτό που ήταν γνωστό έως σήµερα και που στηριζόταν στην παλαιότερη εκτίµηση του ΑΕΠ. Συγκεκριµένα, το έλλειµµα της Γενικής Κυβέρνησης του 2013, µε βάση τις νέες εκτιµήσεις του ΑΕΠ της Κύπρου (µεθοδολογία ESA 2010) ήταν στο -5,0% του ΑΕΠ, έναντι -5,4% του ΑΕΠ µε βάση το παλαιό ΑΕΠ. Λαµβάνοντας υπόψη τις εκτιµήσεις της ΕΕ (Ιούλ.2014) για το δηµοσιονοµικό έλλειµµα στα έτη , προκύπτει ότι το 2014 το έλλειµµα µειώνεται στο - 4,8% του ΑΕΠ από -5,3% του ΑΕΠ, για το 2015 έλλειµµα -4,7% (από -5,1%) και για το 2016 έλλειµµα -2,2% του ΑΕΠ έναντι -2,4% που προέκυπτε από την παλαιά εκτίµηση του ΑΕΠ. 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% -2,0% -4,0% -6,0% -8,0% Κύπρος: Ισοζύγιο και Πρωτογενές Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης Δημοσιονομικό Ισοζύγιο (αναθεωρημένο) (% ΑΕΠ) Πρωτογενές Ισοζύγιο (αναθεωρημένο) (% του ΑΕΠ) Τέλος µικρότερες είναι οι επιπτώσεις από την αναθεώρηση του ΑΕΠ στο πρωτογενές ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης. Συγκεκριµένα, το 2013, µε βάση το παλαιό ΑΕΠ (ΕSA95), το πρωτογενές έλλειµµα ανερχόταν στο -2,0% του ΑΕΠ, ενώ τώρα µε το αναθεωρηµένο ΑΕΠ, στο -1,9%. Αντίστοιχα για το 2014, το πρωτογενές έλλειµµα εκτιµάται στο - 1,6% του ΑΕΠ µε βάση το αναθεωρηµένο ΑΕΠ έναντι -1,7% του ΑΕΠ µε βάση το παλαιό ΑΕΠ. 2014e 2015e 2016e 11

12 Στο Ισοζύγιο Πληρωµών, µε βάση τα στοιχεία του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών του έτους 2013, προκύπτει ότι το έλλειµµα στο ισοζύγιο αυτό, µε βάση τα αναθεωρηµένα στοιχεία του ΑΕΠ, περιορίζεται στο -1,7% του ΑΕΠ, από -1,9%, ενώ για το έτος 2014 το έλλειµµα παραµένει σταθερό στο εκτιµώµενο -0,1% του ΑΕΠ. Για τα έτη , το ΙΤΣ γίνεται πλεονασµατικό στο + 0,2% και +0,6% του ΑΕΠ αντίστοιχα, είτε αυτό είναι αναθεωρηµένο είτε είναι εκτιµηµένο µε το παλαιό σύστηµα. 2% 0% -2% -4% -6% -8% -10% -12% -14% -16% -18% Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (% του ΑΕΠ) Ισοζύγιο τρεχουσών συναλαλγών/αναθεωρημένου ΑΕΠ Ισοζύγιο τρεχουσών συναλαλγών/αεπ Το ποσοστό της ανεργίας στην Κύπρο, σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της έρευνας εργατικού δυναµικού της Cystat, ανήλθε στο 16,2% στο 1 ο 6µήνο.2014, µε προοπτική να διαµορφωθεί κάτω του 16% όλο το 2014 σε µέσα επίπεδα αν και η εκτίµηση από πλευράς ΝΤ (Οκτ.2014) δίνει µέσο ετήσιο ποσοστό στο 16,6% και το 16,1% το Πάντως, θετικές ενδείξεις για την διαµόρφωση της ανεργίας σε χαµηλότερα επίπεδα κατά το 3 ο 3µηνο 2014 αποτελούν τα στοιχεία των εγγεγραµµένων ανέργων του Σεπτ.2014 που εµφανίζουν µείωση του αριθµού τους κατά -8,4% σε ετήσια βάση (εποχικά διορθωµένα στοιχεία). Το χρηµατοπιστωτικό σύστηµα της Κύπρου ήταν ο κατ εξοχήν τοµέας όπως και ο κατασκευαστικός που επλήγησαν από την πρόσφατη οικονοµική κρίση. Ο χρηµατοπιστωτικός τοµέας συρρικνώθηκε σηµαντικά κατά τα έτη , εισήχθησαν περιορισµοί στην κίνηση κεφαλαίων και χρειάσθηκαν σηµαντικά ποσά για την ανακεφαλαιοποίησή του που κατέστη αναγκαία από τον µεγάλο αριθµό των επισφαλειών. Με επιτυχία και µε ιδιωτικά µέσα έγινε η ανακεφαλαιοποίηση της Ελληνικής Τραπέζης, ενώ η Τράπεζα Κύπρου χρειάσθηκε µέσω bail-in ποσά άνω των 4 δισ. και οι συνεργατικές ποσά ύψους 1,5 δισ. που προήλθαν από το πακέτο στήριξης της Κύπρου, ύψους 10 δισ. Η Τράπεζα Κύπρου έχει ήδη αντλήσει από τις αγορές ποσά άνω του 1 δισ. ενώ η Ελληνική Τράπεζα έχει ήδη προγραµµατίσει τις ενέργειές της για άµεση δράση αν χρειαστεί. Επιπλέον, υπάρχει το απόθεµα του 1 δισ. που έχει προβλεφθεί για την περίπτωση που θα παρουσιαστεί ανάγκη στο πακέτο της Κύπρου. Σηµειώνεται ότι τα επισφαλή δάνεια στις συνεργατικές τράπεζες στην Κύπρο τον Ιούν.2014 έφτασαν στο 53,1% στο σύνολο του δανειακού χαρτοφυλακίου έναντι 46,5% στο σύνολο του τραπεζικού συστήµατος στην Κύπρο µε τις υπόλοιπες εµπορικές χαµηλότερα στο 44,7%. Η προσοχή των νοµισµατικών αρχών της Κύπρου εστιάζεται στη µείωση των επισφαλών δανείων τα οποία άγγιξαν τα 27,9 δισ. στο τέλος Αυγ.2014 ήτοι ποσοστό 47,6% του συνόλου των δανείων. Ωστόσο, τα στοιχεία της ΤτΚύπρου υποδεικνύουν ότι οι επισφάλειες αυξάνουν από τον Ιούν.2014 µε βραδύτερο ρυθµό. Η απασχόληση µειώνεται και το 2014, αλλά µε χαµηλότερους ρυθµούς από το Στο 1 ο 6µηνο 2014 η απασχόληση µειώθηκε κατά -0,7% σε ετήσια βάση, ενώ µέσα στο 2 ο 3µηνο 2014 υπήρξε άνοδος κατά +0,3% σε ετήσια βάση. Αυτό δείχνει ότι τελικά η απασχόληση το 2014 θα µειωθεί κατά ποσοστό λιγότερο του -2%. Πάντως, το ΝΤ (Οκτ.2014) εκτιµά την απασχόληση στην Κύπρο για το 2014 στους 355 χιλ. από 365 χιλ. το 2013 (-2,7%) ενώ για το 2015 προβλέπει στασιµότητα στις 355 χιλ. Στη Συνεργατική Τράπεζα ετέθη στόχος ώστε οι προβλέψεις για τα δάνεια σε καθυστέρηση (άνω των 90 ηµερών) να υπερβούν το 60% στο τέλος του 2017 από 43,5% τον Ιούν.2014 καθώς επίσης και τα δάνεια σε καθυστέρηση από εκατ. τον Ιούν.2014 να πέσουν σε λιγότερο των εκατ. στο τέλος του Ο είκτης Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων (Core Tier 1) θα πρέπει στο ίδιο διάστηµα να ανέλθει στο 13,6% (Ιούν.2014) άνω του 15% και η µόχλευση να υποχωρήσει κάτω από το 10%. Έως τα µέσα στου 2014, τα Συνεταιριστικά Πιστωτικά Ιδρύµατα (που έχουν ενταχθεί στη Συνεργατική Τράπεζα), συµπτύχθηκαν από 93 σε

13 Η Τράπεζα Κύπρου ανακεφαλαιοποιήθηκε τον Σεπτ.2014 µε επιτυχία, συγκεντρώνοντας 1 δισ. από τις αγορές. Στο µετοχικό κεφάλαιο εκτός των άλλων θεσµικών µετέχει και η EBRD µε ποσοστό συµµετοχής στο µετοχικό κεφάλαιο 5,1% και µε συµβολή ύψους 115 εκατ. στην ΑΜΚ. Η εν λόγω Τράπεζα εξεδήλωσε την πρόθεσή της να επενδύσει στην Κύπρο συνολικά 700 εκατ. έως το 2020 στο χρηµατοπιστωτικό τοµέα, στους τοµείς της ενέργειας και των υποδοµών και στις επικείµενες ιδιωτικοποιήσεις. Η επιτυχής ΑΜΚ της Τραπέζης Κύπρου µε συµµετοχή ισχυρών θεσµικών επενδυτών επιβεβαιώνει την εµπιστοσύνη προς την ακολουθουµένη οικονοµική πολιτική. Η Τράπεζα Κύπρου στις 20 Νοε.2014 απέκτησε νέο Σ µε την συµµετοχή των επενδυτικών χαρτοφυλακίων που µετείχαν στην ΑΜΚ (Renova, EBRD, TD Asset Management, επενδυτικών χαρτοφυλακίων ελεγχόµενων από τον W. Ross) µε προτεινόµενο νέο Πρόεδρο της Τραπέζης τον πρώην /ντα Σύµβουλο της Deutsche Bank, ενώ προγραµµατίζεται η επαναδιαπραγµάτευση της µετοχής της στο Χρηµατιστήριο Κύπρου (ΧΑΚ). Η ρευστότητα της Τραπέζης Κύπρου µέσω του Ευρωσυστήµατος µειώθηκε στα 8,60 δις τον Σεπτ.2014, από 9,63 δισ. τον Αύγ.2014 και 11,49 δισ. τον Σεπτ.2013, ενώ αποπλήρωσε περί τα 800 εκατ. µέσω των αντληθέντων κεφαλαίων της πρόσφατης ΑΜΚ. Άµεση σχέση µε τις παραπάνω τραπεζικές εξελίξεις έχει και η πλήρης απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων που αναµένεται να γίνει σύντοµα, αφού ήδη έχει επιτευχθεί η απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων στο εσωτερικό της χώρας. Βασικός λόγος καθυστέρησης αποτελεί η δυστοκία στην υλοποίηση των όρων του Μνηµονίου που αφορά τις εκποιήσεις (foreclosures) που καθυστερεί και την ολοκλήρωση της 5 ης επιθεώρησης του προγράµµατος της Κύπρου που πραγµατοποιήθηκε τον Ιουλ Τον Σεπτ.2014 ψηφίσθηκε ο νόµος για τις εκποιήσεις από την Βουλή της Κύπρου, ωστόσο οι δανειστές διατύπωσαν κάποιες αντιρρήσεις µε αποτέλεσµα ο Πρόεδρος της Κύπρου να αναπέµψει ορισµένα νοµοθετήµατα στο Ανώτατο ικαστήριο της χώρας για γνωµοδότηση. Τα νοµοθετήµατα τα οποία βρίσκονται ενώπιον του Ανωτάτου ικαστηρίου µετά την αναφορά του πρόεδρου της ηµοκρατίας είναι: Τον Νόµο του 2014 περί της Αναστολής Είσπραξης Οφειλών, Προστασίας της Κύριας Κατοικίας και της Επαγγελµατικής Στέγης και της Ρύθµισης Άλλων Συναφών Θεµάτων (Προσωρινές ιατάξεις). Τον Νόµο του 2014 περί Απαλλαγής Εγγυητών από την Εγγύηση Εκπλήρωσης της Υπόσχεσης ή της Υποχρέωσης Χρέους µετά την Εκποίηση Ενυπόθηκου Ακινήτου. Τον Νόµο 2014 περί Απαλλαγής Ενυπόθηκου Οφειλέτη και Εγγυητών από την Εγγύηση Εκπλήρωσης της Υπόσχεσης ή της Υποχρέωσης Χρέους µετά την Εκποίηση Ενυπόθηκου Ακινήτου. Τον Νόµο 2014 περί Αναστολής της Ισχύος του περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων (Τροποποιητικού) Νόµου του Οι νοµικές υπηρεσίας της Προεδρίας της ηµοκρατίας οµιλούν για πιθανή διατάραξη της δηµοσιονοµικής πειθαρχίας της χώρας σε περίπτωση απόρριψης των αναφορών του προέδρου της ηµοκρατίας για τα τέσσερα νοµοθετήµατα που αφορούν στις εκποιήσεις ενυπόθηκων ακινήτων. Απόρριψη των αναφορών του Προέδρου θα οδηγήσει σε αύξηση των επισφαλών δανείων και θα διαταραχθεί το δηµοσιονοµικό συµφέρον της χώρας όπως και η δηµοσιονοµική πειθαρχία σύµφωνα µε την νοµική υπηρεσία καθώς η Βουλή δεν στάθµισε αυτά µε την προστασία των δικαιωµάτων τρίτων. Η απόφαση του Ανωτάτου ικαστηρίου της Κύπρου µετά από αναβολές θα ανακοινωθεί στις 31 Οκτ Εκτιµάται ότι οι θέσεις του Προέδρου της ηµοκρατίας θα υπερισχύσουν και από οι νόµοι που διέπουν τις εκποιήσεις θα εφαρµόζονται στην Κύπρο. Αποτέλεσµα των ανωτέρω θα είναι και η εκταµίευση της εκκρεµούσης δόσης των 350 εκατ. από το ESM και των 86 εκατ. από το ΝΤ, που θα έπρεπε να είχε καταβληθεί τον Σεπτ Έως σήµερα η Κύπρος έχει εισπράξει 5,771 εκατ. από τα οποία τα 5,350 είναι µέσω ESM και τα υπόλοιπα 421 µέσω ΝΤ. 13

14 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) Ετήσια στοιχεία * ΑΕΠ (σε σταθερές τιµές αγοράς) -0,4-4,4-5,4-8,9-6,6-3,3 0,7 Ιδιωτική Κατανάλωση 3,0-1,0-7,1-10,6-7,8-1,9 0,2 ηµόσια Κατανάλωση -2,1 1,6-4,3-6,6-5,0-6,5-2,0 Ακαθάριστες Επενδύσεις -6,6-13,2-20,9-16,8-28,7-4,6 2,5 - Κατοικίες -33,6-20,7-21,6-18,0-32,9-37,8-28,2 - Εξοπλισµός -4,7-18,0-8,4-18,0-17,1-7,2 5,9 Ανεργία (%) 7,6 9,5 12,5 17,7 24,2 27,5 26,7 Συνολική Απασχόληση 1,2-0,6-2,6-5,6-8,3-3,7 0,6 είκτης Τιµών Καταναλωτή (µέσα επίπεδα) 4,2 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,0 Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος 4,9 5,2-0,1-1,8-6,2-7,8-1,5 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τοµέα) 15,9 4,1 0,0-3,1-4,0-3,9-2,7 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -5,0-10,4-5,6-3,3-0, ,0 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών µε κεφαλαιακές µεταβιβάσεις (% ΑΕΠ) -12,7-10,0-9,0-8,7-1,2 1,4 1,8 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ και ΟΜ Alpha Bank. * Προβλέψεις ΟΑ, Alpha Bank είκτες Οικονοµικής Συγκυρίας έτος Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 διαθέσιµη περίοδος Οικονοµική ραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίµων) -8,4-8,4-9,1-1,8-0,2 2,4 2,4 (8µην.) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 7,0 6,4 15,2 21,3 36,0 29,8 (9µην.) Οικοδοµική ραστηριότητα -25,6-30,7-21,9 2,2-17,0 17,4-4,3 (7µην.) Μεταποίηση -1,1 2,2-3,9-3,0 0,1-1,8 0,3 (8µην.) είκτης Υπευθύνων Προµηθειών ΡΜΙ στη µεταποίηση 46,0 45,2 47,7 48,7 50,7 50,5 48,4 (Σεπτ.) είκτης Οικονοµικού Κλίµατος 90,8 92,6 91,8 91,6 95,0 99,4 102,2 (Οκτ.) είκτης Επιχειρηµατικών Προσδοκιών στη Μεταποίηση 87,8 90,6 90,1 85,4 90,0 95,6 95,3 (Σεπτ.) είκτης Εµπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-67,0-73,0-65,0-63,0-52,0-50,9 (Οκτ.) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τοµέας -3,9-4,1-3,9-3,9-4,1-3,5-3,5 (Αύγ.) Επιχειρήσεις -4,9-4,9-4,7-4,9-5,3-4,7-4,6 (Αύγ.) - Βιοµηχανία -2,8-1,1-1,9-2,8-4,5-5,5-4,9 (Αύγ.) - Κατασκευές 0,6-0,3 0,4 0,6-2,6-2,2-2,9 (Αύγ.) - Τουρισµός -2,6-0,7-1,5-2,6-2,0-1,5-0,7 (Αύγ.) Νοικοκυριά -3,5-3,6-3,6-3,5-3,4-3,0-2,9 (Αύγ.) - Καταναλωτική Πίστη -3,9-5,2-4,8-3,9-3,4-2,7-2,9 (Αύγ.) - Στεγαστικά άνεια -3,3-3,2-3,2-3,3-3,4-3,2-3,0 (Αύγ.) Τιµές είκτης Τιµών Καταναλωτή -0,9-0,5-1,0-2,2-1,3-1,5-0,8 (Σεπτ.) οµικός Πληθωρισµός -1,7-1,5-2,0-2,1-1,0-1,2-0,4 (Σεπτ.) είκτης Τιµών ιαµερισµάτων -10,8-12,0-10,1-9,5-8,5-7,3-7,9 (1ο 6µην.) Επιτόκια Ταµιευτηρίου 0,38 0,39 0,37 0,32 0,28 0,27 0,21 (Αύγ.) άνεια προς επιχειρήσεις 7,34 7,41 7,29 7,21 7,19 7,08 6,70 (Αύγ.) Καταναλωτικών ανείων (σύνολο µε επιβαρύνσεις) 10,47 9,78 10,83 10,82 11,05 9,79 8,70 (Αύγ.) Στεγαστικών ανείων (σύνολο µε επιβαρύνσεις) 3,07 3,07 2,99 2,99 2,99 3,22 3,61 (Αύγ.) Απόδοση 10-ετούς Οµολόγου 10,05 10,24 10,23 8,60 7,59 6,17 5,60 (Αύγ.) ΑΕΠ σε σταθερές τιµές -3,3-4,0-3,2-2,3-1,1-0,3-0,7 (6µην.) Τελική Κατανάλωση -3,0-6,4-6,1-0,8-0,1 0,0-0,1 (6µην.) Επενδύσεις -4,6-11,5-12,9-15,3-7,9-0,8-4,2 (6µην.) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 2,1 1,6 5,2 0,5 5,4 5,3 5,3 (6µην.) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -1,6-11,1 2,7-5,6 2,2 4,6 3,4 (6µην.) Ισοζύγιο Πληρωµών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 22,5 11,1 16,8 22,5 5,4 11,5 15,4 (8µην.) Εισαγωγές Αγαθών 39,8 19,3 29,7 39,8 10,0 20,5 27,7 (8µην.) Εµπορικό Ισοζύγιο -17,2-8,3-12,9-17,2-4,6-9,0-12,3 (8µην.) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 19,5 6,5 18,2 19,5 5,0 9,8 16,3 (8µην.) Aναλογία Αδήλων Πόρων προς Εµπορικό Έλλειµµα 113,3 78,5 141,4 113,3 109,0 108,0 132,2 (8µην.) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών (κεφαλ. µεταβιβ.) 2,3-1,8 5,3 2,3 0,4 0,7 4,0 (8µην.) Άµεσες Επενδύσεις (καθ. µεταβολή ροής) 2,4 1,1 0,9 2,4 0,1 0,6 0,9 (8µην.) Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου (καθ. µεταβολή ροής) -6,6-9,8-7,5-6,6 0,3 4,5-1,1 (8µην.) Χρηµατιστήριο Γενικός είκτης Τιµών ΧΑ 1.162,7 847, , , , , ,6 (Σεπτ.) (% µεταβολή Γ ) 28,1 38,7 37,2 28,1 53,7 43,3 4,7 (Σεπτ.) Χρηµατιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 39,6 29,3 31,6 39,6 39,9 41,3 36,7 (Σεπτ.) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος και ΕΛΣΤΑΤ.