ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Ιστορία Κατασκευών

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ιστορία Κατασκευών Ενότητα 2.1: Το Δομικό Σύστημα «ΔΟΚΟΣ ΕΠΙ ΣΤΥΛΩΝ» -Η εφαρμογή του συστήματος κατά την Προϊστορία Δρ Σταματίνα Γ. Μαλικούτη Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε.

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοποί ενότητας Η γενικότερη και ειδικότερη τοποθέτηση των φοιτητών στα ζητήματα της εξέλιξης του συγκεκριμένου δομικού συστήματος στο πλαίσιο του τεχνικού και του άλλου πολιτισμού κάθε εποχής ανάπτυξης και διάδοσής του. Η γνώση της οικείας αρχιτεκτονικής και οικοδομικής τεχνολογίας, παράλληλα με την κατανόηση των αρχών διαμόρφωσης του συστήματος. Η απόκτηση βασικής ικανότητας για τη συγκριτική παράθεση των δομικών αρχών του συστήματος και για την αναγνώριση των επιδράσεών του στον τρέχοντα δομικό σχεδιασμό των κτιρίων. 4

5 Περιεχόμενα ενότητας Συνοπτική αναφορά στη χρήση του συστήματος κατά την Προϊστορία, στον Αιγυπτιακό πολιτισμό, καθώς και στους ελληνικούς πολιτισμούς Μινωικό, Κυκλαδικό, Μυκηναϊκό. 5

6 Η πέτρα σχετίζεται με τη γέννηση του τεχνικού πολιτισμού. Η εμφάνιση των πρώτων εργαλείων -από θραύσματα πυριτόλιθου, τα οποία εξαφανίζονται μόνο μετά την ανάπτυξη της μεταλλουργίας- είναι από λαξευτή πέτρα. (Jacomy, 1900: 27, 35) Πηγή εικόνας: Jacomy B. (1995), Συνοπτική Ιστορία των Τεχνικών, Αθήνα: Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, σελ

7 Προϊστορικό εργαλείο διάνοιξης οπών με λειασμένη πέτρα. Μουσείο Προϊστορίας, Neubrandenburg, Germany. Φωτογράφηση: Σταμ., Μαλικούτη, Μάιος

8 Νεολιθικό σπήλαιο «Φράγχθι» Ερμιονίδας. Τα ευρήματα αποδεικνύουν την κατοίκησή του από το π.χ. Στο σπήλαιο βρέθηκε και οψιδιανός από τη Μήλο. Είναι πολύ γνωστό στον διεθνή χώρο. Φωτογράφηση από την Κοιλάδα Ερμιονίδας: Στ. Μαλικούτη, Σεπτέμβριος

9 Επιμήκης κατοικία Νεολιθικής εποχής στη Βόρεια Ευρώπη, με κορμούς δένδρων ως φέροντα στοιχεία και κλαδιά άχυρα ως επένδυση. Μακέτα. Όψη κατά το μήκος. Μουσείο Προϊστορίας, Neubrandenburg, Germany. Φωτ. Σταμ. Μαλικούτη, Μάιος

10 Επιμήκης κατοικία Νεολιθικής εποχής στη Βόρεια Ευρώπη, με κορμούς δένδρων ως φέροντα στοιχεία και κλαδιά άχυρα ως επένδυση. Μακέτα. Όψη κατά το πλάτος. Μουσείο Προϊστορίας, Neubrandenburg, Germany. Φωτ. Σταμ. Μαλικούτη, Μάιος

11 Οικισμός Σέσκλου, Θεσσαλία [Πηγή εικόνας: παρουσίαση, 1 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slide No 35] 11

12 Το σύστημα «δοκός επί στύλων» στα μεγαλιθικά μνημεία της Ευρώπης. Το κρομλέχ στο Stonehenge στη Μ. Βρεταννία. Φωτ.: προσφορά Μάριου Μυλωνά, φοιτητή Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. Τ.Ε.Ι. Πειραιά, ακαδ. έτος

13 Το σύστημα «δοκός επί στύλων» στα μεγαλιθικά μνημεία της Ευρώπης. Το κρομλέχ στο Stonehenge στη Μ. Βρεταννία. Φωτ.: προσφορά Μάριου Μυλωνά, φοιτητή Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. Τ.Ε.Ι. Πειραιά, ακαδ. έτος

14 Μάλτα: Ναός Mnjandra [Πηγή εικόνας: παρουσίαση, 1 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slide No 36] 14

15 Μενχίρ στη Σαρδηνία Πηγή: it.wikipedia.org Ντολμέν στο Paulnabrone, Burren, County Clare, Ιρλανδία Πηγή: en.wikipedia.org 15

16 Το δομικό σύστημα «δοκός επί στύλων» στην Αίγυπτο 16

17 ΑΙΓΥΠΤΟΣ: Λούξορ, ναός Άμωνα, περίβολος με διπλή κιονοστοιχία στις 3 πλευρές, περίπου π.χ. [Πηγή εικόνας: Garbini G. (1967), Ο Αρχαίος Κόσμος, σειρά ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΧΝΗΣ, 2 ος τόμος, Αθήνα: εκδόσεις Φυτράκη, σελ. 124, εικόνα 77] 17

18 ΑΙΓΥΠΤΟΣ: Λούξορ, ναός Άμωνα, κιονοστοιχία με παπυρόμορφα κιονόκρανα (ανοικτό άνθος, h=22,57m), περίπου π.χ. [Πηγή εικόνας: Garbini G. (1967), Ο Αρχαίος Κόσμος, σειρά ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΧΝΗΣ, 2 ος τόμος, Αθήνα: εκδόσεις Φυτράκη, σελ. 125, εικόνα 78] 18

19 : Αιγυπτιακοί κίονες με κιονόκρανα λωτόμορφα και παπυρόμορφα / 5.: πεσσός Οικισμός Σέσκλου, Θεσσαλία [Πηγή εικόνας: Μπούρας Χ. (1991), Μαθήματα Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής, Αθήνα: Συμμετρία, σελ. 34] 19

20 Αιγυπτιακά κιονόκρανα α)με ανοικτό άνθος λωτού β)σε σχήμα φοίνικα γ)με κλειστό άνθος λωτού δ)-ε)σύνθετα [Πηγή εικόνας: Μπούρας Χ. (1991), Μαθήματα Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής, Αθήνα: Συμμετρία, σελ. 35] 20

21 ΑΙΓΥΠΤΟΣ: Γκίζα, ναός Κοιλάδας Χεφρήνος, 4η δυναστεία συμπαγείς ασβεστόλιθοι επενδεδυμένοι με πλάκες από κόκκινο γρανίτη /μονολιθικές κολόνες από κόκκινο γρανίτη /δάπεδο από αλάβαστρο [Πηγή εικόνας: Garbini G. (1967), Ο Αρχαίος Κόσμος, σειρά ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΧΝΗΣ, 2ος τόμος, Αθήνα: εκδόσεις Φυτράκη, σελ. 115, εικόνα 67] 21

22 ΑΙΓΥΠΤΟΣ: Θήβες, ναός Ραμσή Γ, περίπου π.χ. [Πηγή εικόνας: Garbini G. (1967), Ο Αρχαίος Κόσμος, σειρά ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΕΧΝΗΣ, 2 ος τόμος, Αθήνα: εκδόσεις Φυτράκη, σελ. 126, εικόνα 80] 22

23 Αίγυπτος Ναός Χονσού στο Καρνάκ κάτοψη διαμήκης τομή αξονομετρικό [Πηγή εικόνας: Μπούρας Χ. (1991), Μαθήματα Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής, Αθήνα: Συμμετρία, σελ. 39] 23

24 Αίγυπτος, Ντέυρ-Ελ-Μπαχρί, ναός βασίλισσας Χατσεψούτ, περίπου π.χ. /ασβεστόλιθος σε ψαμμολιθικό βράχο [Πηγή εικόνας: παρουσίαση, 2 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slide No 14] 24

25 Αίγυπτος, πυραμίδα Dahshour [Πηγή εικόνας: παρουσίαση, 2 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slide No 24] 25

26 Αίγυπτος, πυραμίδα Zoser [Πηγή εικόνας: παρουσίαση, 2 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slide No 26] 26

27 Το δομικό σύστημα «δοκός επί στύλων» στον ελλαδικό χώρο (πολιτισμοί Μινωϊκός - Κυκλαδικός - Μυκηναϊκός) 27

28 Πηγή: 28

29 Μινωική Κρήτη: μορφή κιόνων [Πηγή εικόνας 1: Μπούρας Χ. (1991), Μαθήματα Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής, Αθήνα: Συμμετρία, σελ. 88 /Πηγή εικόνας 2: παρουσίαση, 3 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slidenο9] 29 2

30 Ανάκτορο Κνωσού [Πηγή εικόνας: παρουσίαση, 3 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slide No 15] 30

31 Μινωική Κρήτη: ελλειπτικό σπίτι στο Χαμαίζι [Πηγή: παρουσίαση, 3 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slide No 21] 31

32 Πηγή: 32

33 Ανάκτορο Τίρυνθας [Πηγή εικόνας: παρουσίαση, 3 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slide 33 No 35]

34 1 Μυκήνες, Πύλη Λεόντων [Πηγή εικόνας 1: παρουσίαση, 3 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slide No 39/ Πηγή εικόνας 2: Μπούρας Χ. (1991), σελ. 110] 34 2

35 Μινωική Κρήτη: ελλειπτικό σπίτι στο Χαμαίζι [Πηγή: παρουσίαση, 3 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slide No 21] 35

36 Πηγή: 36

37 Ανάκτορο Τίρυνθας [Πηγή εικόνας: παρουσίαση, 3 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slide No 35] 37

38 1 Μυκήνες, Πύλη Λεόντων [Πηγή εικόνας 1: παρουσίαση, 3 ο μάθημα, ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Πρόγραμμα Αρχιτεκτονικής, εαρινό εξάμηνο , Frederick University Cyprus, AARCH 120, slide No 39/ Πηγή εικόνας 2: Μπούρας Χ. (1991), σελ. 110] 38 2

39 Ο δρόμος και η είσοδος στον Θησαυρό του Ατρέα, Μυκήνες /πάνω από το επιστήλιο της εισόδου, μπορείτε να δείτε το ανακουφιστικό τρίγωνο που δημιουργείται με το εκφορικό σύστημα δόμησης. Πηγή εικόνας: asure_of_atreus.jpg 39

40 εκφορικό σύστημα Μυκηναϊκή γέφυρα στον δρόμο Λυγουριού Ναυπλίου. Φωτ. Σταμ. Μαλικούτη, Αύγουστος

41 Το εσωτερικό της μυκηναϊκής γέφυρας στον δρόμο Λυγουριού Ναυπλίου. Φωτ. : προσφορά Δημήτρη Παπαδόπουλου, φοιτητή Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών Τ.Ε. Τ.Ε.Ι. Πειραιά, ακαδημαϊκό έτος

42 Τέλος Ενότητας