Transcript

1 καθηγητης Κ.Ν.ΜΑΛΙΖΟΣ Επιπλοκες Καταγμάτων Ορθοπαιδική Κλινική Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ας

2 επιπλοκές καταγμάτων γενικές: τοπικές: πρώιμες ( απώτερες αιμορραγία καταπληξία λιπώδης εμβολή καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια πρώιμες (ως μέρος αρχικής κάκωσης ή πρώτες ημέρες ή εβδ)

3 πρώιμες τοπικές επιπλοκές καταγμάτων επείγουσες : κάκωση σπλάχνων αγγείων νεύρων σύνδρομο διαμερίσματος αίμαρθρο λοίμωξη αεριογόνος γάγγραινα

4 πρώιμες τοπικές επιπλοκές καταγμάτων λιγότερο επείγουσες : φυσαλίδες κατάγματος έλκη από γύψο έλκη από πίεση (κατακλίσεις) παγίδευση νεύρου οστεοποιός μυοσίτιδα / έκτοπη οστεοποίηση κάκωση συνδέσμων κάκωση τενόντων δυσκαμψία άρθρωσης, αλγοδυστροφία

5 τοπικές επιπλοκές καταγμάτων απώτερες : καθυστερημένη πώρωση πώρωση σε πλημμελή θέση ψευδάρθρωση ίσχαιμος νέκρωση μυϊκή ρίκνωση αστάθεια άρθρωσης οστεοαρθρίτιδα

6 πρώιμες τοπικές επιπλοκές καταγμάτων κάκωση σπλάχνων: σε # πλευρών : διάτρηση πνεύμονα απειλητικός για ζωή πνευμοθώρακας σε # πυέλου: ρήξη ουροδόχου κύστης ρήξη ουρήθρας *** επείγουσα αντιμετώπιση

7 πρώιμες τοπικές επιπλοκές καταγμάτων κάκωση αγγείων : συχνά σε # γύρω από γόνατο, αγκώνα διάφυση βραχιονίου, μηριαίου διατομή, διάσχιση, συμπίεση, ή κακοποίηση αρτ => παροδική μείωση αγγειακής ροής έντονη ισχαιμία ιστικό θάνατο περιφερική γάγγραινα

8 συχνότερες κακώσεις αγγείων κάκωση αγγείο # 1ης πλευράς υποκλείδιος εξάρθρημα ώμου υπερκονδύλιο # βραχιονίου εξάρθρημα αγκώνα μασχαλιαία βραχιόνιος βραχιόνιος # πυέλου ιερά & έσω λαγόνιος υπερκονδύλιο # μηριαίου εξάρθρημα γόνατος μηριαία ιγνυακή # εγγύς κνήμης ιγνυακή & κλάδοι

9 κάκωση αγγείων κλινική εικόνα : παραισθησίες ή αιμμωδίες δακτύλων ψυχρό, ωχρό ή ελαφρά κυανωτικό άκρο ασθενής ή απουσία σφυγμού σε υποψία: επείγουσα αγγειογραφία θεραπεία: αφαίρεση επιδέσμων, νάρθηκα & νέα α/α αναδίπλωση ή συμπίεση αρτ άμεση ανάταξη # διατομή αρτ αναστόμωση ή φλεβικό μόσχευμα θρόμβωση ενδαρτηρεκτομή σταθερή εσωτερική οστεοσύνθεση

10 κάκωση αγγείου α/α: # μηριαίου αγγειογραφία: διατομή μηριαίας αρτ περιφερική γάγγραινα παρά αγγειακή αποκατάσταση

11 πρώιμες τοπικές επιπλοκές καταγμάτων κάκωση νεύρων : συχνά σε # βραχιονίου γύρω από γόνατο, αγκώνα σε κλειστές κακώσεις: σπάνια σοβαρός τραυματισμός αυτόματη αποκατάσταση 90% σε 4 μήνες σε ανοικτά # : συχνά διατομή νεύρου χειρουργική διερεύνηση & συρραφή άμεσα ή σε 3 εβδ (νευρική βλάβη μετά χειρισμό # πρώιμη διερεύνηση)

12 συχνότερες κακώσεις νεύρων κάκωση νεύρο εξάρθρημα ώμου μασχαλιαίο # διάφυσης βραχιονίου κερκιδικό υπερκονδύλιο # βραχιονίου κερκιδικό ή μέσο # παρατροχίλιας απόφυσης ωλένιο εξάρθρημα- # Monteggia οπίσθιο μεσόστεο εξάρθρημα ισχίου ισχιακό εξάρθρημα γόνατος περονιαίο

13 πρώιμες τοπικές επιπλοκές καταγμάτων οξεία παγίδευση νεύρου συχνά σε # ή εξάρθρημα καρπού υπαισθησία ή παραισθησίες στην κατανομή ωλένιου ή μέσου ν αρχικά παρακολούθηση αν παραμονή 48h μετά ανάταξη # χειρουργική διερεύνηση & αποσυμπίεση

14 σύνδρομο διαμερίσματος παθοφυσιολογία: φαύλος κύκλος αιμορραγία, οίδημα, ή λοίμωξη μπορεί πίεσης μυϊκού διαμερίσματος => τριχοειδικής ροής => μυϊκή ισχαιμία, νέο οίδημα, πίεσης =>πιο έντονη ισχαιμία σε <12h => νέκρωση νεύρων & μυών μέσα στο διαμέρισμα ισχαιμική ρίκνωση Volkmann

15 φαύλος κύκλος ισχαιμίας Volkmann βλάβη αρτ άμεση κάκωση ισχαιμία οίδημα αιματικής ροής painful pale pulseless paraesthetic paralysed πίεσης διαμερίσματος διατομή περιτονιών JBJS Br, 1979; 61:298

16 σύνδρομο διαμερίσματος συχνότερα σε # αγκώνα οστών αντιβραχίου εγγύς τριτημόριο κνήμης πολλαπλά # άκρου ποδός κακώσεις σύνθλιψης κυκλοτερή εγκαύματα ή άκρας χείρας

17 σύνδρομο διαμερίσματος κλινική εικόνα τα 5 P: Pain πόνος Paraesthesia παραισθησίες Pallor ωχρότητα Paralysis παράλυση Pulselessness έλλειψη σφυγμού πρώιμο σύμπτωμα: πόνος & διαταραχή αισθητικότητας η παρουσία σφυγμού δεν αποκλείει ύπαρξη ισχαιμίας *** υψηλή υποψία έγκαιρη διάγνωση οι μυς νεκρώνονται μετά 4-6h ισχαιμίας

18 σύνδρομο διαμερίσματος εξέταση άκρου κάθε 15 μέτρηση ενδοδιαμερισματικής πίεσης με καθετήρα διπλού αυλού θεραπεία: χειρουργική αποσυμπίεση διαμερίσματος διάνοιξη περιτονιών το τραύμα παραμένει ανοικτό & μετά 2ημέρες: αν μυϊκή νέκρωση χειρουργικός καθαρισμός αν υγιείς ιστοί συρραφή χωρίς τάση ή δερματικό μόσχευμα ή επούλωση κατά β σκοπό

19 σύνδρομο διαμερίσματος οίδημα φυσαλίδες αποσυμπίεση διάνοιξη περιτονιών

20 πρώιμες τοπικές επιπλοκές καταγμάτων αίμαρθρος: σε # με συμμετοχή άρθρωσης διόγκωση άρθρωσης άρθρωση υπό τάση αντίσταση ασθενούς στην κίνησή της αναρρόφηση άρθρωσης πριν την αντιμετώπιση #

21 λοίμωξη συχνότερα σε ανοικτά # μετατραυματική λοίμωξη πιο συχνή αιτία χρόνιας οστεομυελίτιδας δεν εμποδίζει απαραίτητα πώρωση # αλλά καθυστέρηση πώρωσης πιθανότητα επανακατάγματος

22 ιστορικό ανοικτού # λοίμωξη χειρ θεραπεία κλειστού # κλινική εικόνα: φλεγμονή τραύματος εκροή οροπυώδους υγρού κ/α υγρού: + Staph ή μικτή αποικία μικροβίων αν κ/α: αλλά ύποπτη κλ εικόνα συνεχή παρακολούθηση ασθενούς & προφυλακτική ενδοφλέβια αντιβίωση

23 λοίμωξη # αυχένα μηριαίου εσωτερική οστεοσύνθεση 2εβδ: παρεκτόπιση μηριαίας κεφαλής χρόνια οστεομυελίτιδα & νέκρωση μηριαίας κεφαλής

24 λοίμωξη θεραπεία όλα τα ανοικτά # ως δυνητικά μολυσμένα οξεία λοίμωξη: διάνοιξη ιστών γύρω από # & παροχέτευση αντιβίωση σύμφωνα με αντιβιόγραμμα χρόνια οστεομυελίτιδα: καθημερινή αλλαγή πυορροούν συριγγίου ακινητοποίηση # (πώρωση) συχνά εξωτερική οστεοσύνθεση αν προϋπάρχει σταθερός ενδομυελικός ήλος: όχι αφαίρεση

25 αεριογόνος γάγγραινα σε ρυπαρό τραύμα με νεκρωτικούς ιστούς στο οποίο συρραφή χωρίς επαρκή χειρουργικό καθαρισμό αίτιο: κλωστηρίδια (Clostridium welchii) (αναερόβιοι μικροοργανισμοί επιζούν & πολ/ζονται σε ιστούς με χαμηλή τάση οξυγόνου) παραγωγή τοξινών καταστροφή κυτταρικού τοιχώματος νέκρωση ιστών επιτάχυνση διασποράς νόσου

26 αεριογόνος γάγγραινα κλινικά συμπτώματα σε 24h από κάκωση : ισχυρός πόνος οίδημα γύρω από τραύμα συχνά καφεοειδής έκκριση σχηματισμός αερίου συνήθως όχι πολύ έντονος πυρετική κίνηση μικρή ή καθόλου καρδιακός ρυθμός χαρακτηριστική οσμή τοξιναιμία κώμα θάνατος Δ.Δ. αναερόβια κυτταρίτιδα

27 αεριογόνος γάγγραινα α/α: διάχυση αερίου στους μύες κνήμης

28 αεριογόνος γάγγραινα πρόληψη σε βαθιά διατιτραίνοντα τραύματα μυών: χειρουργική διερεύνηση & αφαίρεση νεκρωτικών ιστών σε αμφιβολία για βιωσιμότητα ιστών: παραμονή τραύματος ανοικτό

29 αεριογόνος γάγγραινα Θεραπεία: πρώιμη διάγνωση αποσυμπίεση τραύματος αφαίρεση νεκρού ιστού χορήγηση υγρών I.V. αντιβίωση υπερβαρικό οξυγόνο ακρωτηριασμός

30 πρώιμες τοπικές επιπλοκές καταγμάτων φυσαλίδες #: λόγω αποκόλλησης επιπολής στιβάδων δέρματος από οίδημα πρόληψη: ελαστική επίδεση κάλυψη με στείρα στεγνή γάζα έλκη από γύψο & έλκη από πίεση: σε σημεία πίεσης δέρματος από γύψο & ιδίως πάνω από οστικές προεξοχές σε χρήση νάρθηκα τύπου Thomas : μπορεί έλκη από πίεση στο γλουτό & λαγόνια ακρολοφία

31 έλκη από πίεση έλκη από δακτύλιο του νάρθηκα Thomas

32 απώτερες επιπλοκές καταγμάτων καθυστερημένη πώρωση βιολογικοί παράγοντες: ανεπαρκής αιματική παροχή (συντριπτικά #) σοβαρή βλάβη μαλακών μορίων αποκόλληση περιοστέου (ιατρογενώς) μηχανικοί παράγοντες: ατελής ναρθηκοποίηση υπερβολικά άκαμπτη οστεοσύνθεση λοίμωξη

33 καθυστερημένη πώρωση παράγοντες που σχετίζονται με ασθενή: παχυσαρκία κινητικότητα ακινησία διαταραχές προσωπικότητας

34 αίτια καθυστερημένης πώρωσης φλεγμονή κενό από υπερβολική έλξη σοβαρή βλάβη με καταστροφή μαλακών μορίων απόσταση άκρων # λόγω ακέραιης περόνης

35 καθυστερημένη πώρωση κλινική εικόνα: επώδυνη εστία # σε κάμψη οστού: έντονος πόνος α/α: ορατή γραμμή # ελάχιστος σχηματισμός πώρου ελάχιστη περιοστική αντίδραση άκρα οστών όχι σκληρυντικά ή ατροφικά

36 λοίμωξη & καθυστερημένη πώρωση 6 εβδ 1 έτος

37 καθυστερημένη πώρωση συντηρητική θεραπεία: α) αντιμετώπιση πιθανού αιτίου β) ευόδωση πώρωσης με κατάλληλο βιολογικό περιβάλλον: - σταθεροποίηση: με γύψο ή εσωτερική οστεοσύνθεση (αποτροπή διατμητικών δυνάμεων στο σημείο #) - φόρτιση # : ενθάρρυνση μυϊκή άσκηση φόρτιση άκρου σε γύψο ή κηδεμόνα

38 καθυστερημένη πώρωση χειρουργική θεραπεία: όταν δεν υπάρχει ένδειξη σχηματισμού πώρου μετά 6 μήνες οστεοσύνθεση & οστικά μοσχεύματα σχεδιασμός επέμβασης ώστε μικρότερη δυνατή βλάβη μαλακών μορίων

39 μη πώρωση # α/α: ευκρινής εστία # ψευδάρθρωση κενό # ως μορφή ψευδούς άρθρωσης Υπερτροφική : α/α: διογκωμένα- υπερτροφικά άκρα # (ενεργός οστεογένεση αλλά όχι ικανή για γεφύρωση κενού) Ατροφική : α/α: ατροφικά ή κωνοειδή άκρα # (διακοπή οστεογένεσης)

40 ψευδάρθρωση υπερτροφική ψευδάρθρωση ατροφική ψευδάρθρωση

41 αίτια: ψευδάρθρωση κάκωση: απώλεια μαλακών μορίων απώλεια οστού ακέραιο παρακείμενο οστούν παρεμβολή μαλακών μορίων οστούν: πτωχή αγγείωση πτωχή παροχέτευση αιματώματος λοίμωξη παθολογικό #

42 αίτια: ψευδάρθρωση χειρουργός: απόσπαση προσοχής κακή οστεοσύνθεση κακή τοποθέτηση γύψου ανυπομονησία ασθενής: παχυσαρκία υπερκινητικότητα ακινησία απειθαρχία

43 ψευδάρθρωση

44 ψευδάρθρωση θεραπεία Συντηρητική : αφαιρούμενος νάρθηκας (μη συμπτωματική) λειτουργικός νάρθηκας (υπερτροφική) ηλεκτρομαγνητική διέγερση παλμικοί υπέρηχοι χαμηλής έντασης Χειρουργική : υπερτροφική: οστεοσύνθεση (εσωτ ή εξωτ) ατροφική: οστεοσύνθεση (Ilizarov) & οστικά μοσχεύματα

45 ψευδάρθρωση υπερτροφική ψευδαρθρώση μετά εσωτερική οστεοσύνθεση σταθερή εσωτερική οστεοσύνθεση πώρωση

46 πώρωση σε πλημμελή θέση πώρωση οστικών άκρων σε μη αποδεκτή θέση: απαράδεκτη γωνίωση, στροφή, βράχυνση - συνήθως κλινικά ορατή - στροφική παραμόρφωση: σύγκριση άκρου με το υγιές (ιδίως 3 πρώτες εβδ) - α/α: έλεγχος θέσης # (ιδίως 3 πρώτες εβδ) αίτια: - αποτυχία επαρκούς ανάταξης # - αποτυχία συγκράτησης ανάταξης - προοδευτική καθίζηση συντριπτικού ή οστεοπορωτικού #

47 πώρωση σε πλημμελή θέση εφίππευση γωνίωση

48 πώρωση σε πλημμελή θέση Θεραπεία: 1. Ενήλικες: αν γωνίωση >10-15 σε μακρό οστούν ή σημαντική στροφική παραμόρφωση: νέα ανάταξη ή οστεοτομία & εσωτ οστεοσύνθεση ανατομική ανάταξη # αποκατάσταση άξονα & στροφής 2. Παιδιά: ανακατασκευή & διόρθωση με πάροδο χρόνου: γωνιώδεις παραμορφώσεις όχι οι στροφικές παραμορφώσεις

49 πώρωση σε πλημμελή θέση 3.Κάτω άκρα: βράχυνση >2cm μη αποδεκτή από ασθενή επέμβαση επιμήκυνσης 4.Προσδοκίες ασθενούς: διαφορετικές από χειρουργό δεν πρέπει να αγνοούνται 5. Συζήτηση & ενημέρωση ασθενούς: αποφυγή παρεξηγήσεων 6. Γωνιώδης παραμόρφωση >15 μπορεί ασύμμετρη φόρτιση άρθρωσης πρώιμη οστεοαρθρίτιδα

50 ισχαιμική νέκρωση κεφαλή μηριαίου (# αυχένα μηριαίου ή εξάρθρημα ισχίου) κεντρικός πόλος σκαφοειδούς μηνοειδές οστούν (εξάρθρημα) σώμα αστραγάλου (# αυχένα αστραγάλου) ισχαιμία: άμεση επιπλοκή # αλλά απώτερα κλινικά & α/α ευρήματα (άλγος & α/α: οστικής πυκνότητας )

51 ίσχαιμος νέκρωση κεφαλή μηριαίου σκαφοειδές αστράγαλος

52 ισχαιμική νέκρωση Θεραπεία: κεφαλή μηριαίου ολική αρθροπλαστική αρθρόδεση ισχίου αγγειούμενο μόσχευμα σκαφοειδές αγγειούμενο μόσχευμα αρθρόδεση καρπού αστράγαλος αρθρόδεση ΠΔΚ

53 διαταραχή ανάπτυξης βλάβη συζευκτικού χόνδρου στα παιδιά διαταραχή ή αναστολή ανάπτυξης εγκάρσιο # δια συζευκτικού χόνδρου: ανατομική ανάταξη σπάνια διαταραχή # διασχίζει κάθετα συζευκτικό χόνδρο: ασύμμετρη ανάπτυξη & γωνίωση

54 κατακλίσεις συνήθως σε ηλικιωμένους ή παράλυτους ασθενείς δέρμα πάνω από ιερό & πτέρνες πρόληψη: πρώιμη κινητοποίηση & προσεκτική νοσηλευτική φροντίδα δύσκολη θεραπεία: χειρουργικός καθαρισμός δερματικά μοσχεύματα

55 οστεοποιός μυοσίτιδα έκτοπη οστεοποίηση των μυών συχνά σε : εξάρθρημα αγκώνα, βίαια κάκωση βραχιονίου, δελτοειδούς ή τετρακεφάλου άλγος, τοπική ευαισθησία & οίδημα α/α: διάχυτη επασβέστωση μαλακών μορίων (2 σαφής οστική μάζα (8 εβδ) (ψηλαφητή) (2-3εβδ) θεραπεία: ανάπαυση άρθρωσης σε λειτουργική θέση μέχρι υποχώρηση άλγους προοδευτικά ήπιες ενεργητικές κινήσεις αργότερα χειρουργική αφαίρεση οστικής μάζας

56 κακώσεις τενόντων τενοντίτιδα οπίσθιος κνημιαίος σε # έσω σφυρού ρήξη μακρού εκτείνοντα αντίχειρα 6-12 εβδ μετά # περιφερικού άκρου κερκίδας καθυστερημένη ρήξη μακράς κεφαλής δικεφάλου σε υποκεφαλικό # βραχιονίου

57 Ωλένιο νεύρο: παγίδευση νεύρων υπαισθησία ή παραισθησίες απώλεια μυϊκής ισχύος μυϊκή ατροφία σε βλαισό αγκώνα από ψευδάρθρωση # έξω κονδύλου Μέσο νεύρο στον καρπό: κακώσεις στον καρπό Οπίσθιο κνημιαίο νεύρο: κακώσεις ΠΔΚ θεραπεία: άμεση αποσυμπίεση νεύρου

58 μυϊκή ρίκνωση Ισχαιμική ρίκνωση Volkmann (σε βλάβη αρτ ή σ. διαμερίσματος) αντιβράχιο, κέρι, κνήμη, πόδι παραμόρφωση δυσκαμψία διαταραχή αισθητικότητας (+/-) ατροφία δυσκαμψία (γαμψοδακτυλία, γαμψοποδία) θεραπεία: νευρικά μοσχεύματα τενοντομεταφορές

59 ισχαιμική ρίκνωση Volkmann ρίκνωση αντιβραχίου ρίκνωση μικρών μυών άκρας χειρός ρίκνωση γαστροκνημίας γαμψοδακτυλία

60 αστάθεια άρθρωσης αίτια: Χαλάρωση συνδέσμων: γόνατο, ΠΔΚ, ΜΚΦ αντίχειρα Μυϊκή αδυναμία: παρατεταμένη ακινητοποίηση σε νάρθηκα γόνατο, ΠΔΚ Οστική απώλεια: κάκωση από πυροβόλο, ανοικτά # ώμος, επιγονατίδα χρόνια αστάθεια καρπού : # γύρω από καρπό

61 δυσκαμψία άρθρωσης πιο συχνά: γόνατο, αγκώνας, ώμος & μικρές αρθρώσεις χεριού αίτια: οίδημα & ίνωση θυλάκου, συνδέσμων, μυών γύρω από άρθρωση συμφύσεις μαλακών μορίων παρατεταμένη ακινητοποίηση πρόληψη: άμεση κινησιοθεραπεία αρθρώσεων θεραπεία: φυσιοθεραπεία χειρουργική απελευθέρωση συμφύσεων

62 αλγοδυστροφία (σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου) παλιότερα ατροφία Sudeck (1900) σήμερα τελικό στάδιο μετατραυματικής αντανακλαστικής συμπαθητικής δυστροφίας κλ.εικ: συνεχές καυστικό άλγος τοπικό οίδημα ερυθρότητα τοπικής θερμοκρασίας ευαισθησία ήπια δυσκαμψία γειτονικών αρθρώσεων δέρμα: ωχρό, ατροφικό περιορισμός κινήσεων μόνιμη παραμόρφωση α/α: χαρακτηριστική διάχυτη οστεοπόρωση

63 αλγοδυστροφία (σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου) Θεραπεία: αρχικά στάδια: αντιφλεγμονώδη φάρμακα προχωρημένα στάδια: I.V. χορήγηση συμπαθητικολυτικών φαρμάκων διήθηση γαγγλίων συμπαθητικού συστήματος

64 οστεοαρθρίτιδα σε # με συμμετοχή άρθρωσης μπορεί καταστροφή αρθρικού χόνδρου πρώιμη ΟΑ πώρωση σε πλημμελή θέση # μετάφυσης μακρού οστού δευτεροπαθή ΟΑ πώρωση σε πλημμελή θέση # διάφυσης μακρού οστού δευτεροπαθή ΟΑ

65 # εκ κοπώσεως ή # από καταπόνηση: # σε φυσιολογικό οστούν χωρίς τραυματισμό, λόγω επαναλαμβανόμενων δυνάμεων: κάμψης & συμπίεσης δυνάμεις κάμψης: διάσπαση φλοιού αν συνεχής επαναλαμβανόμενη φόρτιση => επέκταση σε όλη διάμετρο οστού ενήλικες) (νεαροί δυνάμεις συμπίεσης: σε μαλακό σπογγώδες οστούν ενσφηνωμένο #

66 # εκ κοπώσεως συχνότερα: διάφυση βραχιονίου ισθμός 5ου οσφυϊκού σπονδύλου ηβοϊσχιακοί κλάδοι αυχένας μηριαίου διάφυση μηριαίου επιγονατίδα διάφυση κνήμης περιφερικό τμήμα περόνης πτέρνα σκαφοειδές ταρσού μετατάρσια

67 # εκ κοπώσεως

68 # εκ κοπώσεως κλινική εικόνα: αρχικά: πόνος μετά άσκηση πόνος κατά την άσκηση πόνος χωρίς άσκηση α/α: μικρή ακτινοδιαυγής εγκάρσια γραμμή στο φλοιό εστιακή περιοστική αντίδραση # από συμπίεση: διάχυτη γραμμή σκλήρυνσης Δ.Δ. οστεομυελίτιδα σκορβούτο σύνδρομο κακοποιημένου παιδιού

69 εκ κοπώσεως θεραπεία: ελαστική επίδεση αποφυγή έντονης δραστηριότητας # εκ κοπώσεως αυχένα μηριαίου (ηλικιωμένοι): προληπτική ήλωση

70 παθολογικά # υποχώρηση παθολογικού οστούν αίτια: συστηματικές παθήσεις οστών ατελής οστεογένεση μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση μεταβολικά νοσήματα οστών μυέλωμα πολλαπλή ινώδης δυσπλασία νόσος Paget

71 παθολογικά # καλοήθη τοπικά αίτια χρόνια φλεγμονή απλή οστική κύστη ινώδες έλλειμμα φλοιού χονδρομυξοειδές ίνωμα ανευρυσματική κύστη οστών χόνδρωμα μονήρης ινώδης δυσπλασία

72 παθολογικά # πρωτοπαθείς κακοήθεις όγκοι χονδροσάρκωμα οστεοσάρκωμα σάρκωμα Ewing μεταστατικοί όγκοι μαστός, πνεύμονας, νεφροί, θυρεοειδής, παχύ έντερο, προστάτης

73 παθολογικά # χονδροσάρκωμα νόσος Paget μεταστάσεις

74 παθολογικά # συχνότερη αιτία σε ασθενείς < 20 ετών : καλοήθεις όγκοι οστών & κύστεις σε ασθενείς >40 ετών : μυελωμάτωση μεταστατικά καρκινώματα ν. Paget ιστορικό κλινική εξέταση α/α εξέταση αίματος (γενική, ΤΚΕ, ηλεκτροφόρηση πρωτεϊνών) εξέταση ούρων σπινθηρογράφημα βιοψία

75 παθολογικά # αρχές θεραπείας # : ανάταξη ακινητοποίηση άσκηση επιλογή μεθόδου εξαρτάται από: κατάσταση οστού υποκείμενη παθολογία

76 κακώσεις συζευκτικού χόνδρου (σ.χ.) > 10% # σε παιδιά ταξινόμηση Salter & Harris: τύπος 1: εγκάρσιο # δια υπερτροφικής ή επασβεστωμένης ζώνης σ.χ. ακόμη κι αν παρεκτοπισμένο #, όχι βλάβη ζώνης ανάπτυξης φυσιολογική ανάπτυξη τύπος 2: ίδιος με 1 αλλά παρεκτροπή γραμμής # στο ένα άκρο περιφερικά σ.χ. & απόσπαση τρίγωνου τεμαχίου οστού από μετάφυση

77 κακώσεις συζευκτικού χόνδρου (σ.χ.) τύπος 3: # που διασχίζει κάθετα σ.χ. & επίφυση συνεχίζει κατά μήκος υπερτροφικής στιβάδας τραυματισμός ζώνης ανάπτυξης διαταραχή ανάπτυξης τύπος 4: όπως τύπος 3 αλλά # συνεχίζει προς μετάφυση παρεκτοπισμένα # ασυμμετρία ανάπτυξης οστού τύπος 5: αξονική συμπίεση σ.χ. α/α: μη ορατό #, όμως σύνθλιψη σ.χ. διαταραχή ανάπτυξης Rang τύπος 6: κάκωση περιχονδρίου δακτυλίου (ζώνη Ranvier) σοβαρή διαταραχή ανάπτυξης

78 κακώσεις συζευκτικού χόνδρου

79 κακώσεις συζευκτικού χόνδρου (σ.χ.) μηχανισμός κάκωσης: πτώση ή ελκυσμός συχνότερα σε αγόρια νηπιακή ηλικία & ετών α/α: δύσκολη διάγνωση (σ.χ. ακτινοδιαπερατός & επίφυση μη πλήρως οστεοποιημένη) σύγκριση με υγιή πλευρά επί υποψία επανάληψη μετά 4-5ημέρες χαρακτηριστικά ευρήματα: διεύρυνση κενού σ.χ. μη ομαλή άρθρωση γωνίωση άξονα επίφυσης

80 κακώσεις συζευκτικού χόνδρου τύπος 4 τύπος 2

81 κακώσεις συζευκτικού χόνδρου (σ.χ.) θεραπεία: απαρεκτόπιστα # : ακινητοποίηση με νάρθηκα ή γύψο για 2-4 εβδ παρεκτοπισμένα # τύπου 1 & 2 : κλειστή ανάταξη ακινητοποίηση σε νάρθηκα για 3-6 εβδ τύπου 3 & 4: κλειστή ανάταξη ακινητοποίηση σε γύψο 4-8 εβδ ή ανοικτή ανάταξη καθήλωση με βελόνα Kirschner νάρθηκας 4-6 εβδ

82 κακώσεις συζευκτικού χόνδρου (σ.χ.) Επιπλοκές : τύπος 1& 2 γύρω από γόνατο: διαταραχή ανάπτυξης τύπος 3 & 4 : πρώιμη σύγκλιση τμήματος σ.χ. ασύμμετρη ανάπτυξη οστικών άκρων τύπος 5: πρώιμη σύγκλιση σ.χ. καθυστέρηση ανάπτυξης

83 κακώσεις αρθρώσεων από δυνάμεις στρέψης ή κάμψης που διατείνουν συνδέσμους & θύλακο διάταση & ρήξη συνδέσμων διάταση (sprain) sprain): επώδυνη βίαιη κίνηση άρθρωσης τάση (strain): φυσικό αποτέλεσμα δράσης δύναμης κακώσεις συνδέσμων από διάταση ως μερική ρήξη πλήρης ρήξη (rupture) rupture): αποτέλεσμα ισχυρής δύναμης

84 κακώσεις αρθρώσεων διάταση συνδέσμου με σύνθλιψη οστού ρήξη συνδέσμου υπερξάρθρημα αποσπαστική κάκωση συνδέσμου πλήρες εξάρθρημα

85 διάταση συνδέσμων ρήξη μόνο μερικές ίνες συνδέσμου από βίαιη πλάγια κάμψη ή στροφή σε αφύσικη θέση σταθερή άρθρωση οιδηματώδης & επώδυνη άρθρωση εκχυμώσεις ιστών θεραπεία: σφικτή επίδεση & ανάπαυση ως υποχώρηση οξέος άλγους ενεργητική κινησιοθεραπεία & ασκήσεις ενίσχυσης μυών

86 ρήξη συνδέσμων πλήρης ρήξη συνδέσμου από βίαιη πλήξη σε αφύσικη θέση ασταθής άρθρωση μερικές φορές & απόσπαση οστούν άλγος οίδημα άρθρωσης - αίμαρθρο συχνά: γόνατο, ΠΔΚ, δάκτυλα θεραπεία: συντηρητική χειρουργική

87 εξάρθρημα & υπεξάρθρημα εξάρθρημα: πλήρης παρεκτόπιση αρθρικών επιφανειών, όχι επαφή υπεξάρθρημα: μικρότερου βαθμού παρεκτόπιση, υπάρχει επαφή αρθρικών επιφανειών παραμόρφωση άρθρωσης επώδυνη & περιορισμένη κίνηση άρθρωσης διάγνωση με α/α δοκιμασία apprehension test δοκιμασία προκαταβολικού φόβου

88 εξάρθρημα & υπεξάρθρημα Υποτροπιάζον εξάρθρημα: μόνιμη βλάβη συνδέσμων & άρθρωσης υποτροπές εξερθρήματος ώμος, επιγονατιδομηριαία άρθρωση σε Καθ εξιν εξάρθρημα: εξάρθρημα ή υπεξάρθρημα με απλή σύσπαση μυών λόγω χαλάρωσης συνδέσμων αλλά & συχνά σε νευρωσική προσωπικότητα

89 εξάρθρημα θεραπεία: ανάταξη υπό γενική αναισθησία ακινητοποίηση άρθρωσης 3-4 εβδ επιπλοκές: αγγειακή βλάβη κάκωση νεύρων ίσχαιμος νέκρωση οστού έκτοπη οστεοποίηση δυσκαμψία άρθρωσης δευτεροπαθής ΟΑ