ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Η ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Transcript

1 Δεκέμβριος 2009 ΤΕΥΧΟΣ 01 Ηλεκτρονική έκδοση του ΠΣΧΜ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ 1 Η ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΑΓΩΓΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΥΨΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Ελληνικά Βραβεία Επιχειρήσεων για το Περιβάλλον

2 Συντελεστές / Συνεργάτες ΜΟΝΙΜΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΔΕΛΤΙΟΥ ΠΣΧΜ Νίκου Γιάννα, Σύνδεσμος ΔΣ με Μόνιμη Επιτροπή Σύνταξης Δελτίου Βασίλης Αναλυτής, Συντονιστής Μόνιμης Επιτροπή Σύνταξης Δελτίου Αθανασιάδη Μαρία, Επιμελήτρια Μόνιμης Επιτροπή Σύνταξης Δελτίου Βαγενάς Νίκος, Μέλος Μόνιμης Επιτροπή Σύνταξης Δελτίου Κατεβάτης Γιάννης, Μέλος Μόνιμης Επιτροπή Σύνταξης Δελτίου Κατσιώτης Μάριος, Μέλος Μόνιμης Επιτροπή Σύνταξης Δελτίου Πρόεδρος ΠΣΧΜ Γιώργος Ηλιόπουλος giliopoulos@epta.gr Αρχισυνταξία Βασίλης Αναλυτής banalytis@yahoo.gr Ειδικοί Συνεργάτες Μαρία Αθανασιάδη m_athan2@hotmail.com Γιάννα Νίκου NikouG@ypan.gr Μιχάλης Μακρυλός mmakrylos@gmail.com Κώστας Βαφειάδης kvafeiadis@qualco.gr ΠΣΧΜ Διεύθυνση AΡΙΣΤΕΙΔΟΥ Καλιθέα Τηλέφωνο (30) Fax (30) info@psxm.org Επ. ιστοσελίδας ΠΣΧΜ: Μ. Μακρυλός mmakrylos@gmail.com Web Development Π.Γ. Διονυσόπουλος Μέλη Α. Κουλίδης Π. Παναγιωτίδης Μ. Σάββας Εκδότης Δημήτρης Παπουτσής dimitris@newslink.gr Σχεδιασμός / Σελιδοποίηση Γίωργος Τούμπαλης georgetoubalis@gmail.com Εμπορική Διεύθυνση Θανάσης Σκουρλάς thanos@newslink.gr Γραμματεία Εύη Σαρρή Μάρκετινγκ Αγγελική Κοντούλη Web Design Graphics Θάνος Τσάντας Development Σέβη Αγγελετοπούλου Διανομή Newslink Hellas public@newslink.gr 25-27, Σαρανταπόρου 11144, Αθήνα Ελλάδα Εγγραφή Μελών

3 Περιεχόμενα Tο παρόν τεύχος αποτελεί - μετά από μία ολιγόμηνη διακοπή- συνέχεια του Δελτίου του ΠΣΧΜ. Το Δελτίο θα εκδίδεται πλέον σε μηνιαία βάση και θα αποστέλλεται ηλεκτρονικά. Είμαστε στη διάθεση σας για κάθε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση, καθώς και για αποστολή υλικού και άρθρων προς δημοσίευση στο Δελτίο. Για τη Μόνιμη Επιτροπή Σύνταξης του Δελτίου Βασίλης Αναλυτής Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ banalytis@yahoo.gr Για ηλεκτρονική εγγραφή και παραλαβή του Δελτίου επισκεφτείτε τη διεύθυνση: 3 Περιεχόμενα Μήνυμα Προέδρου 5 ΠΣΧΜ Εν δράσει 6 Εκδηλώσεις 9 ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ 13 Ενέργεια ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΑΓΩΓΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Ειδήσεις Νέα ΕΣΠΕΡΙΔΑ ΠΣΧΜ ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 23 ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ: 25 1) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ & ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ, 2) ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ 3) ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Ενέργεια: -Θεμέλιο κάθε μοντέλου ανάπτυξης. 26 -Η ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 28 3ο Διεθνές Συνεδρίο ΕΕΔΣΑ 34 «Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων: Στοχεύοντας σε μια Κοινωνία Μηδενικών Αποβλήτων». «Για την προβολή σας στο Δελτίο του ΠΣΧΜ παρακαλώ επικοινωνήστε με τον κ. Θανάση Σκουρλά στο ».

4 φροντίζουμε το περιβάλλον για εσάς... H POLYECO A.E. ιδρύθηκε το 2001 από την οικογένεια Ιωάννη Πολυχρονόπουλου και αποτελεί την πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα πλήρως αδειοδοτημένη βιομηχανία ολοκληρωμένης διαχείρισης και αξιοποίησης αποβλήτων στην Ελλάδα. Η POLYECO Α.Ε. δραστηριοποιείται στους ακόλουθους τομείς: Μελέτη, διαχείριση και περιβαλλοντικά ασφαλής τελική διάθεση αποβλήτων. Αξιοποίηση επικινδύνων και μη επικινδύνων βιομηχανικών αποβλήτων με τη μετατροπή τους σε: εναλλακτικό καύσιμο, πρώτη ύλη για άλλες δραστηριότητες και εμπορεύσιμα παραπροϊόντα. Αποστολή αποβλήτων σε αδειοδοτημένους οίκους του εξωτερικού για τελική διάθεση. Παραγωγή πρόσθετων υλικών για την τσιμεντοβιομηχανία. Με σημαντικές υποδομές και επενδύσεις είναι: Νο 1 Βιομηχανία διαχείρισης και αξιοποίησης βιομηχανικών αποβλήτων. Νο 1 Εταιρεία διαχείρισης επικινδύνων και μη επικινδύνων αποβλήτων. Εξυπηρετεί: Πάνω από 800 επιχειρήσεις 1000 βιομηχανίες και άλλες εγκαταστάσεις Πελάτες μας είναι οι μεγαλύτερες εταιρείες από όλους τους Παραγωγικούς Κλάδος της χώρας. Η αφοσίωση στους πελάτες μας, η καθιέρωση και διατήρηση μακροχρόνιων σχέσεων εμπιστοσύνης και η στενή συνεργασία με αυτούς, μας δίνει την δυνατότητα να παρέχουμε τις πιο καινοτόμες, τις πιο αξιόπιστες και οικονομικά συμφέρουσες λύσεις στους τομείς δραστηριοποίησης μας. Δραστηριότητες Παραγωγή Υγρού Εναλλακτικού Καυσίμου Παραγωγή Στερεού Εναλλακτικού Καυσίμου Συσκευασία & Ανασυσκευασία Αποβλήτων Προσωρινή Αποθήκευση Αποβλήτων Καθαρισμός Δεξαμενών & Επιτόπου Επεξεργασία Πετρελαιοειδών Λασπών Αποσυναρμολόγηση & Απορρύπανση Εγκαταστάσεων Διασυνοριακή Μεταφορά Αποβλήτων Διαχείριση και Αποξήλωση Αμιάντου Συλλογή, Μεταφορά, Επεξεργασία Μπαταριών Διαχείριση Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (e-waste) Διαχείριση Αποβλήτων Συνεργείων Διαχείριση Αποβλήτων Στεγνοκαθαριστηρίων Διαχείριση Ανακυκλώσιμων Υλικών Απορρύπανση Μετασχηματιστών από PCB s Καταστροφή - Τεμαχισμός Ακατάλληλων Προϊόντων Καταστροφή Αρχείων και Απορρήτων Εγγράφων, με Διαδικασία Αδειοδοτημένη από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Polyeco A.E. Βιομηχανία Διαχείρισης & Αξιοποίησης Αποβλήτων 16ο χλμ. Εθνικής Οδού Αθηνών - Κορίνθου, Τ.Θ. 24, Ασπρόπυργος. Τηλ.: , fax: Εγκαταστάσεις Θεσσαλονίκης: Βιομηχανική περιοχή Θεσ/νίκης, Τ.Θ. 1013, Σίνδος Τηλ.: , fax:

5 Μήνυμα Προέδρου ΠΣΧΜ Μηνυμα Προέδρου ΠΣΧΜ Χρηματοοικονομική κρίση και Έλληνες Μηχανικοί υλική και κανονιστική υποστήριξη του Κράτους, απαιτεί την πολιτική απόφαση και φυσικά απαιτεί την αγαστή συνεργασία του παραγωγικού με τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Χαρακτηριστική κατεύθυνση ανάπτυξης, που υιοθετείται επί του παρόντος παγκοσμίως, είναι αυτή των «πράσινων» δραστηριοτήτων. Η ανάπτυξη αυτή φιλοδοξεί να προσφέρει ενέργεια, προϊόντα και υπηρεσίες σε αρμονική σύνδεση με το φυσικό περιβάλλον και μέσα από αειφόρες παραγωγικές διεργασίες και διαδικασίες. Ο κλάδος των Διπλωματούχων Χημικών Μηχανικών, ως κατεξοχήν ασχολούμενος: με θέματα τεχνολογίας περιβάλλοντος, με θέματα ανάπτυξης νέων υλικών φιλικών προς το περιβάλλον, καθώς και με θέματα διεργασιών μετατροπής της ύλης και της ενέργειας προς χρήσιμα προϊόντα που συνδυάζουν τη φιλικότητα προς το περιβάλλον, με την οικονομία και την αειφορία, επιφορτίζεται με υψηλό μερίδιο ευθύνης για την ανάπτυξη και την εκκίνηση της «πράσινης» και αειφόρου τεχνολογικής μεταστροφής, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο 5 Οι Διπλωματούχοι Μηχανικοί ως ουσιαστικοί συντελεστές της παραγωγής, τόσο στις κατασκευές όσο και στη βιομηχανία, βρέθηκαν αντιμέτωποι με την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση. Η παγκόσμια ύφεση στις παραγωγικές δραστηριότητες, με τις ανάλογες επιπτώσεις και στη χώρα μας, δημιούργησε έντονο προβληματισμό στον τεχνικό και επιχειρηματικό κόσμο. Οι Μηχανικοί βρέθηκαν στο επίκεντρο της γενικευμένης συζήτησης, αφού σταδιακά άρχισαν πολλοί να διακρίνουν ότι αποτελούν μέρος της λύσης του προβλήματος. Αν και αρχικά μέσα στο κλίμα του γενικευμένου πανικού περιορίστηκαν στην ανάγνωση της επισφάλειας των θέσεων εργασίας των ιδίων, όπως και γενικότερα του εργατικού δυναμικού, δεν άργησαν να συνειδητοποιήσουν ότι αυτοί οι ίδιοι αποτελούν τους παραγωγούς και τους διαχειριστές της τεχνογνωσίας και της νέας γνώσης, δηλαδή του συντελεστή της παραγωγής που θα μπορούσε να παρακάμψει την τρέχουσα οικονομική ύφεση και να προσφέρει νέα πεδία δραστηριοποίησης, με νέες θέσεις εργασίας και προοπτικές σύντομης εξόδου από το βεβαρημένο κλίμα που απορρέει από το χρηματοοικονομικό τομέα της οικονομίας. Όμως, η χάραξη και η εκκίνηση μιας νέας δυναμικής πορείας ανάπτυξης απαιτεί την και στη χώρα μας. Η Ελλάδα οφείλει να υποστηρίξει το έμψυχο επιστημονικό δυναμικό της προς την πορεία αυτή και να εφαρμόσει ένα νέο κανονιστικό πλαίσιο που θα υποστηρίζεται από τις πλέον σύγχρονες τεχνολογίες της πληροφορίας και των επικοινωνιών, ώστε να σταματήσουν να παγιδεύονται οι τεχνικοί επιστήμονες της χώρας μέσα στα γραφειοκρατικά γρανάζια, καθώς και μέσα στο υφιστάμενο πεπαλαιωμένο και περίπλοκο νομο-κανονιστικό πλαίσιο που οδηγεί σε άδικους αποκλεισμούς στην εφαρμογή της τεχνικής γνώσης.

6 ΠΣΧΜ Εν Δράσει ΠΣΧΜ Εν Δράσει Ικανοποίηση Αιτήματος ΠΣΧΜ για τις αναθέσεις μαθημάτων Γυμνασίου και Ενιάίου Λυκείου Ο ΠΣΧΜ διαπίστωσε με ικανοποίηση ότι έπαψαν να υφίστανται κάποιες παράδοξες καταστάσεις, που σχετίζονταν με τις αναθέσεις των μαθημάτων Γυμνασίου και Γενικού Λυκείου. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την απόφαση /Γ2/ του ΥΠΕΠΘ, οι Χημικοί Μηχανικοί (ΠΕ 12.08) που εργάζονται ως καθηγητές στη Δ/θμια Εκπαίδευση μπορούν να διδάσκουν: i) στο Γυμνάσιο τα μαθήματα «Χημεία» και «Τεχνολογία» (Α ανάθεση), και ii) στο Γενικό Λύκειο: τα μαθήματα «Χημεία», «Τεχνολογία», «Ιστορία των Επιστημών» και «Βιομηχανική Παραγωγή και Ενέργεια» (Α ανάθεση), και τα μαθήματα, «Ιστορία των Επιστημών και της Τεχνολογίας» και «Τεχνολογία και Ανάπτυξη» (Β ανάθεση). Ικανοποιήθηκε, έτσι, ένα πάγιο και δίκαιο αίτημα του ΠΣΧΜ, το οποίο είχε αναδειχθεί με το συντονισμό του τ. Αντιπροέδρου Δ. Βασιλακόπουλου, και υποστήριζε ότι αφού οι Χημικοί Μηχανικοί δικαιούνται να διδάσκουν «Χημεία» στο Λύκειο, δεν είναι δυνατό να μην τους επιτρέπεται να τη διδάξουν στο Γυμνάσιο. Αρση αδικίας απο το Υπ.Μεταφορών μετά απο δυναμική παρέμβαση του ΠΣΧΜ για την δυνατότητα των ΧΜ να αναλαμβάνουν καθήκοντα προισταμένου λειτουργίας ΙΚΤΕΟ Το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών με τις Υπουργικές Αποφάσεις Φ50 /37493/4560/2009 και Φ50/37494/4561/2009 (Φ.Ε.Κ. 1397/Β'/ ), που αφορούν αντίστοιχα στους όρους και στις προϋποθέσεις για τη χορήγηση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας Ιδιωτικών Κέντρων Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων (ΙΚΤΕΟ) και στην Πιστοποίηση προσωπικού Ιδιωτικών Κ.Τ.Ε.Ο. τεχνικού ελέγχου Βαρέων Οχημάτων, κάνει αποδεκτούς και τους Διπλωματούχους Χημικούς Μηχανικούς μέλη Τ.Ε.Ε. ως προϊστάμενους υπεύθυνους λειτουργίας του ΙΚΤΕΟ, ως υπεύθυνους γραμμής ελέγχου και ως φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τα απαιτούμενα ακαδημαϊκά προσόντα για να πιστοποιηθούν ως ελεγκτικό προσωπικό σε ΙΚΤΕΟ Βαρέων Οχημάτων. Επισημαίνεται ότι, ο ΠΣΧΜ μετά από σχετική εισήγηση του συν. Κ. Χατζηλυμπέρη είχε διαμαρτυρηθεί κατά την έκδοση της προηγούμενης σχετικής απόφασης του ΥΜΕ (30861/3651 του 2007, ΦΕΚ 895/Β') τονίζοντας ότι: (α) Ο κλάδος των Χημικών Μηχανικών είναι θεσμικά και νομικά ο κύρια υπεύθυνος για θέματα καυσίμων, λιπαντικών, καύσης, καυσαερίων, καταλυτών και για όλα τα συνεπακόλουθα θέματα περιβάλλοντος. Δε θα πρέπει να παραβλέπεται ότι η κοινωνική αποστολή των ΚΤΕΟ αφορά σε σημαντικό μέρος της στην προστασία του περιβάλλοντος από τα οχήματα και τους εκπεμπόμενους ρύπους αυτών. (β) Εάν τα παραπάνω αντικείμενα θεωρηθούν μερικά στο σύνολο ενός οχήματος ώστε να πιστοποιηθεί ένας χημικός μηχανικός κατά την ευρωπαϊκή οδηγία ΕΑ-5/02, τότε το ίδιο συμβαίνει και για τα αντικείμενα που γνωρίζει σύμφωνα με τις σπουδές του ένας ηλεκτρολόγος, ή ηλεκτρονικός μηχανικός (δηλ. σε ειδικότητες μηχανικών που από την αρχική Υπ. Απόφαση αναγνωριζόταν το δικαίωμα ανάληψης της σχετικής ευθύνης). (γ) Οι σπουδές των Διπλωματούχων Χημικών Μηχανικών καλύπτουν τις γνώσεις του Μηχανικού Διεργασιών (Process Engineer, Verfahrentechnik), τίτλος που θεωρείται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ως επαγγελματικά ισότιμος αυτού του Μηχανολόγου Μηχανικού. Επιπλέον, με την Υπουργική Απόφαση Φ50 /37493/4560/2009 εναρμονίζεται το καθεστώς λειτουργίας των ΙΚΤΕΟ με τη σχετική Ευρωπαϊκή και Ελληνική επαγγελματική νομοθεσία, ενώ παραμένει σε εκκρεμότητα το θέμα της μελέτης και της εγκατάστασης εξοπλισμού του ΙΚΤΕΟ, αφού συνδυάζεται με την αδιευκρίνιστη νομική κατάσταση περί επαγγελματικών δικαιωμάτων των Πτυχιούχων Μηχανικών Τ.Ε. και των Διπλωματούχων Μηχανικών άλλων ειδικοτήτων κατά το Νόμο 6422 του

7 ΠΣΧΜ Εν Δράσει 7 Επιτυχημένη η Εσπερίδα Περ. Τμ. Κ- Δ Θεσσαλίας ΠΣΧΜ και Περιφ. Τμ. Κ- Δ Θεσσαλίας ΤΕΕ για την Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων ΤΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑ- ΔΟΣ - ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑKO ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤ. & ΔΥΤ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ,Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤ. & ΔΥΤ. ΘΕΣ- ΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ Η ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤ/ΣΗ ΛΑ- ΡΙΣΑΣ με τη συμμετοχή του Ελληνικού Οργανισμού Περιβάλλοντος (Ε.Ο.Π), στο πλαίσιο του Διημέρου που διοργάνωσαν για τον εορτασμό της παγκόσμιας ημέρας περιβάλλοντος, που καθιερώθηκε να γιορτάζεται στις 5 Ιουνίου, διεξήγαγαν με επιτυχία επιστημονική εκδήλωση με θέμα «Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων» Τα θέματα που αναπτύχθηκαν στην Εσπερίδα από ειδικούς ήταν τα ακολουθα ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΝΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ «Η Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων. Παρόν και προοπτικές» «Θεσμικό Πλαίσιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων στην Ελλάδα» «Εναλλακτική Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων» ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ «Mέθοδοι διαχείρισης στερεών αποβλήτων και εφαρμογή τους στην Ελλάδα» «Ενεργειακή αξιοποίηση & θερμική επεξεργασία αποβλήτων» «Προτάσεις για ένα σύγχρονο σύστημα διαχείρισης στερεών αποβλήτων» «Η επίδραση της βιώσιμης διαχείρισης στερεών αποβλήτων στα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας» ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟ- ΒΛΗΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ & ΔΥΤ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων στη Δυτική Θεσσαλία Δομή & Λειτουργία του ΦοΔΣΑ Δήμων & Κοινοτήτων Ν. Λάρισας Σχέδια Εισήγηση εκ μέρους Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λάρισας. Στο τέλος έγινε επικοδομητικός και ζωντανός διάλογος με ερωτήσεις και παρεμβάσεις εκπροσώπων φορεών της Πολιτείας (ΥΠΕΧΩΔΕ, ΟΤΑ), Επιστημονικής Κοινότητας και του Τεχνικού Κόσμου (ΤΕΕ, ΠΣΧΜ κλπ)

8 «Για την προβολή σας στο Δελτίο του ΠΣΧΜ παρακαλώ επικοινωνήστε με τον κ. Θανάση Σκουρλά στο ».

9 Εκδηλώσεις Ελληνικά Βραβεία Επιχειρήσεων για το Περιβάλλον 9 «Μέσα στο ζεστό κλίμα φιλοξενίας του Κέντρου Γαία, στο Μουσείο Γουλανδρή, στην Κηφισιά, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 4 Μαρτίου η 2η τελετή απονομής των Ελληνικών Βραβείων Επιχειρήσεων για το Περιβάλλον, τη διοργάνωση των οποίων είχε αναλάβει ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Προστασίας Περιβάλλοντος - ΠΑΣΕΠΠΕ με την υποστήριξη του Συμβουλίου ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος για το Περιβάλλον Σταύρος Δήμας, ο οποίος έχει θέσει το διεθνή διαγωνισμό υπό την αιγίδα της Επιτροπής και η οικοδέσποινα Νίκη Γουλανδρή, τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση. Ο πρώτος, ταξίδεψε από τις Βρυξέλλες ειδικά για την τελετή, αμέσως μετά τη χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος στην οποία προΐσταται, η δεύτερη, άοκνη και προσηνής πάντα, παρακολούθησε την τελετή, απένειμε βραβεία και σχολίασε την αξία τέτοιων πρωτοβουλιών, δηλώνοντας ότι «αποτελεί ιστορική στιγμή που έχουμε απόψε τον Επίτροπο στο χώρο μας». Ο γνωστός δημοσιογράφος και διευθυντής του περιοδικού Περιβάλλον 21, κ. Αλέκος Μάρκελλος, συντόνισε την τελετή μαζί με την αντιπρόεδρο του ΠΑΣΕΠΠΕ και εθνικό συντονιστή των Ευρωπαϊκών Βραβείων στην Ελλάδα, κα Αθηνά Μπούρκα, και τόνισε στην εναρκτήρια ομιλία του ότι στα Ελληνικά Βραβεία Επιχειρήσεων για το Περιβάλλον «υπάρχει συναγωνισμός και όχι ανταγωνισμός μιας και από τα αποτελέσματα κερδίζουν όλοι», ενώ μαζί με την κα Μπούρκα ευχήθηκαν στον Ευρωπαίο Επίτροπο σύντομα να κληθεί να βραβεύσει και μια ελληνική επιχείρηση στα επόμενα ευρωπαϊκά βραβεία. Ο Σταύρος Δήμας στάθηκε κυρίως στη λειτουργία του σύγχρονου επιχειρείν, το οποίο περιλαμβάνει αναπόσπαστα τις φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές ενώ τόνισε για ακόμη μια φορά ότι η στροφή στην πράσινη οικονομία θα αποτελέσει τη λύση στο οικονομικό αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει ο πλανήτης. «Δεν είναι τυχαίο που πλέον τα εθνικά προγράμματα οικονομικής ανάπτυξης στοχεύουν κυρίως στις πρακτικές εξοικονόμησης ενέργειας. Το βλέπουμε σε όλες τις χώρες του κόσμου, από τις ΗΠΑ μέχρι την Κίνα, η οποία διαθέτει σήμερα το 2% του ΑΕΠ της για την αποδοτικότητα της ενέργειας», επεσήμανε. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο της συνέχισης της πολιτικής του καριέρας και μετά το πέρας των ευρωπαϊκών του υποχρεώσεων, ενώ υπεραμύνθηκε των κατηγοριών που έχει δεχτεί περί των συνεχών καταδικών της Ελλάδας από τα ευρωπαϊκά όργανα ύστερα από δικές του παρεμβάσεις. «Πατριωτισμός σημαίνει η αγάπη για τον πολιτισμό και τη φύση της χώρας μας. Όσοι το κάνουν αυτό υπάρχει συναγωνισμός και όχι ανταγωνισμός μιας και από τα αποτελέσματα κερδίζουν όλοι» και την προστατεύουν είναι οι πραγματικοί πατριώτες» είπε με νόημα ο διακεκριμένος Έλληνας πολιτικός. Ο Ευθύμιος Βιδάλης, Διευθυντής του Συμβουλίου ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, τόνισε ότι σήμερα η αλληλεξάρτηση μεταξύ περιβαλλοντικής συμπεριφοράς και επιχειρηματικής δράσης είναι αυτονόητη και εξέφρασε την ευχή οι συμμετοχές των εταιρειών σε παρόμοιες βραβεύσεις να είναι ολοένα και αυξανόμενες, παρά τα στενά όρια που καθορίζει η διεθνής οικονομική συγκυρία. Την εκδήλωση χαιρέτισαν ανεβαίνοντας στο βήμα ο Ανδρέας Κουσκούρης, πρόεδρος του ΠΑΣΕΠΠΕ, ο Αντιδήμαρχος Αθηνών Γιώργος Δημόπουλος και ο πρώην πρύτανης του ΕΜΠ και πρόεδρος της Επιτροπής Αξιολόγησης των Βραβείων Ανδρέας Ανδρεόπουλος.

10 Εκδηλώσεις Οι ελληνικές επιχειρήσεις που απέσπασαν βραβεία είναι οι εξής: Α. Βραβείο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης 1ο Βραβείο: VODAFONE ΠΑΝΑΦΟΝ ΑΕΕΤ 2ο Βραβείο: ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε. 3ο Βραβείο: ALDEMAR HOTELS SPA Β. Βραβείο Οικολογικού Προϊόντος 1ο Βραβείο: FRIGOGLASS 2ο Βραβείο: PISCINES IDEALES Γ. Βραβείο Καθαρής Τεχνολογίας 1ο Βραβείο: ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. 2ο Βραβείο: ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΑΪΡΙΔΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΜ- ΠΟΡΙΚΗ Α.Ε. Δ. Βραβείο Αειφόρου Κατασκευής Βραβείο: ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε. Χορηγοί της εκδήλωσης ήταν οι εταιρίες ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ, INTERAMERICAN και Α. ΚΑΟΥΣΗΣ Α.Ε, ενώ υποστηρικτές είναι οι εταιρίες ΑΕΙΦΟΡΟΣ Α.Ε.- ΕΠΕΞΕΡΓΑ- ΣΙΑ ΜΕΤΑΛΛΩΝ, ΕΠΕΜ Α.Ε., ΕΠΤΑ Α.Ε. και ENVITEC Α.Ε.. Χορηγοί επικοινωνίας υπήρξαν ο ραδιοφωνικός σταθμός REAL FM, η εφημερίδα REAL NEWS, το περιοδικό ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 21 και το ενημερωτικό portal Zougla.gr. Τη διοργάνωση της Τελετής είχε αναλάβει η εταιρία CONNECTIVE COMMUNICATIONS. Ελληνικά Βραβεία Επιχειρήσεων για το Περιβάλλον Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟ- ΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (ΠΑΣΕΠΠΕ) ανέλαβε εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τη διοργάνωση των Ελληνικών Βραβείων Επιχειρήσεων για το Περιβάλλον, ως εθνικός συντονιστής των αντίστοιχων Ευρωπαϊκών. Τα Ευρωπαϊκά Βραβεία (EUROPEAN BUSINESS AWARDS FOR THE ENVIRONMENT) ξεκίνησαν το 1987 και λαμβάνουν χώρα κάθε 2 χρόνια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι επιχειρήσεις έχουν δικαίωμα συμμετοχής, μόνο εάν έχουν προταθεί από θεσμοθετημένα βραβεία στη χώρα που εδρεύουν. Στόχος των Ελληνικών Βραβείων είναι να δοθεί η δυνατότητα στις ελληνικές επιχειρήσεις να συμμετάσχουν στον Ευρωπαϊκό αυτό θεσμό, αναδεικνύοντας τις περιβαλλοντικές τους επιδόσεις ανάμεσα στις μεγαλύτερες εταιρείες της Ευρώπης. Κριτήρια Αξιολόγησης Τα κριτήρια αξιολόγησης των επιχειρήσεων για τις τρεις πρώτες κατηγορίες έχουν αναπτυχθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος και ανανεώνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, με στόχο την απρόσκοπτη και αντικειμενική αξιολόγηση των υποψηφίων. Για το Βραβείο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, τα βασικά κριτήρια επιλογής των υποψηφίων είναι η δέσμευση της διοίκησης, ο βαθμός ενσωμάτωσης περιβαλλοντικών διαδικασιών στις διαδικασίες της επιχείρησης, η συνεχής βελτίωση, η εταιρική κοινωνική ευθύνη, η συμμετοχή των εργαζομένων και η δυνατότητα μεταφοράς της πρακτικής σε άλλους οργανισμούς. Για τα υπόλοιπα βραβεία, τα κριτήρια επιλογής των υποψηφίων είναι ο βαθμός καινοτομίας, το περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό όφελος, η δέσμευση και η δυνατότητα μεταφοράς της πρακτικής αυτής σε άλλους οργανισμούς. Τα κριτήρια αξιολόγησης των επιχειρήσεων για την τέταρτη κατηγορία έχουν αναπτυχθεί από την Ομάδα Έργου του Ευρωπαϊκού συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος LIFE Περιβάλλον «Αειφόρος Κατασκευή στο Δημόσιο και Ιδιωτικό Τομέα μέσω της Ολοκληρωμένης Πολιτικής Προϊόντων» - SUSCON. Τα βασικά κριτήρια επιλογής στην υποκατηγορία του κτηρίου αφορούν στην περιβαλλοντική, ενεργειακή, κοινωνική και οικονομική επίδοση, καθώς και σε θέματα αισθητικής και χωροταξίας. Τα βασικά κριτήρια επιλογής στην υποκατηγορία οδικού έργου αφορούν στην περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική επίδοση, την αισθητική και τη χωροταξία καθώς το βαθμό καινοτομίας που παρουσιάζει. Επιτροπή Αξιολόγησης Για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων των υποψήφιων επιχειρήσεων στις τρεις πρώτες κατηγορίες, βάσει κριτηρίων που έχει αναπτύξει η Ε.Ε., συστήθηκε ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης, αποτελούμενη από εκπροσώπους των εξής φορέων: Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., Υπουργείο Ανάπτυξης, Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών, Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σύνδεσμο Ελληνικών Χημικών 10

11 Εκδηλώσεις 11 Βιομηχανιών, Πανελλήνιο Σύλλογο Χημικών Μηχανικών, Πανελλήνιο Σύλλογο Διπλωματούχων Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων, ΕΛΟΤ, Εμπορικό Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, Σύλλογο Περιβαλλοντολόγων Ελλάδας και μία περιβαλλοντική οργάνωση. Ειδικά για την τέταρτη κατηγορία (αειφόρος κατασκευή), η Επιτροπή Αξιολόγησης απαρτίστηκε από εκπροσώπους των εξής φορέων: Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε (Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας & Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων), Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Πανελλήνια Ένωση Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΔ- ΜΕΔΕ), Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Ε.Μ.Π., Εκπρόσωποi της Ομάδας Έργου LIFE. Ο ΠΑΣΕΠΠΕ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Προστασίας Περιβάλλοντος) αποτελεί το σωματείο φορέα των επιχειρήσεων του κλάδου Προστασίας του Περιβάλλοντος. Μέλη του Συνδέσμου, που σήμερα ξεπερνούν τα 70, είναι, σύμφωνα με το καταστατικό, όλα τα νομικά πρόσωπα που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Προστασίας του Περιβάλλοντος. Κύριοι σκοποί του ΠΑΣΕΠΠΕ είναι η διαφύλαξη και η προαγωγή των κοινών επαγγελματικών συμφερόντων των μελών του, στα πλαίσιο της εξυπηρέτησης του κοινωνικού συνόλου, και η αναγνώριση και κατοχύρωση των δικαιωμάτων αυτών, καθώς και η προβολή και η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου, που διέπει την άσκηση και ανάπτυξη των δραστηριοτήτων όλου του φάσματος προστασίας Περιβάλλοντος, ταυτόχρονα με την προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας προς τις ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης Το Συμβούλιο ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη αποτελεί μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρία που ιδρύθηκε το 2008 από 31 ελληνικές επιχειρήσεις - μέλη του ΣΕΒ που εκπροσωπούν κυρίως τη μεταποίηση. Στόχος του είναι να αποτελέσει τον ισχυρό και δυναμικό συντελεστή των επιχειρήσεων, που θέλουν και μπορούν να παίξουν ηγετικό ρόλο στην προώθηση της Βιώσιμης Ανάπτυξης στην ελληνική επιχειρηματική πραγματικότητα και στη δημιουργία του απαραίτητου πλαισίου διαλόγου για τη συζήτηση και τη στάθμιση των κρίσιμων θεμάτων της Βιώσιμης Ανάπτυξης μεταξύ επιχειρήσεων, Πολιτείας και, γενικότερα, της κοινωνίας. Το Συμβούλιο ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη προωθεί δράσεις επικοινωνίας, ενημέρωσης & επιμόρφωσης των μελών και της κοινωνίας γενικότερα, δράσεις συνεργασίας και ενέργειες προβολής της έννοιας της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Το Συμβούλιο συμμετέχει στο περιφερειακό δίκτυο του World Business Council for Sustainable Development. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΔΕ- ΣΜΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (ΠΑΣΕΠΠΕ) Τρουβάς Ιωάννης Πρόεδρος Κουσκούρης Ανδρέας Αντιπρόεδρος με αρμοδιότητα FEAD & Εξωτερικό Πολυχρονοπούλου Ελένη Αντιπρόεδρος Δρακόπουλος Χρήστος Γενικός Γραμματέας Ρούμελης Νικόλαος Ταμίας Αναλυτής Βασίλης Σύμβουλος επί Δημοσίων Σχέσεων Γκαμαράζη Τζούλη Ειδικός Επιστημονικός Σύμβουλος «Είναι ιδιαίτερα ευχάριστο για τον ΠΣΧΜ το γεγονός ότι τέσσερα από τα μέλη του ΔΣ, οι Κος. Τρουβάς Ιωάννης (Πρόεδρος), Κος. Αναλυτής Βασίλης (Σύμβουλος επί Δημοσίων Σχέσεων), Κα. Γκαμαράζη Τζούλη (Ειδικός Επιστημονικός Σύμβουλος) και ο Κος Ρούμελης Νικόλαος είναι συνάδελφοι Χημικοί Μηχανικοί και μέλη του ΠΣΧΜ»

12 «Για την προβολή σας στο Δελτίο του ΠΣΧΜ παρακαλώ επικοινωνήστε με τον κ. Θανάση Σκουρλά στο ». 12

13 Αρθρο ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ * Απόσπασμα ομιλίας στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής από τον Δρ. Χημικό Μηχανικό ΕΜΠ, Ευστράτιο. Καλογήρου, Πρόεδρο του Συμβουλίου Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων Ελλάδος (ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ, ). 13 Ι. Το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων-χυτα Συνολικά παράγονται ημερησίως, σε όλη την ελληνική επικράτεια, περίπου 15,000 τόνοι απορριμμάτων, ήτοι περίπου 5,5 εκατ. τόνοι ετησίως, εκ των οποίων 2,5 εκατ. τόνοι ετησίως στην Αττική. Με τη μέθοδο διαχείρισης των ΧΥΤΑ απαιτείται ιδιαίτερα μεγάλη έκταση γης και απαξιώνονται οι γειτονικές προς τον ΧΥΤΑ περιοχές, ενώ σύμφωνα και με την Ευρωπαϊκή Ένωση από επιβάλλεται η λειτουργία των υφισταμένων ΧΥΤΑ, αποκλειστικά ως ΧΥΤΥ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων), με υποχρεωτική την προηγουμένως εφαρμογή της ανακύκλωσης στην πηγή και των εναλλακτικών τεχνολογιών επεξεργασίας, οι οποίες αναλύονται στη συνέχεια. ΙΙ. Τεχνολογίες Επεξεργασίας Απορριμμάτων Η διαχείριση των απορριμμάτων εξυπηρετεί δύο σκοπούς: (α) την ανάκτηση υλικών από το ενεργειακό περιεχόμενο των απορριμμάτων και (β) την μείωση του όγκου και του βάρους και την μετατροπή των απορριμμάτων σε μια μορφή που επιτρέπει την τελική διάθεσή τους με ασφαλή και σωστό τρόπο. Αναλύονται οι κυριότερες: 1. Αερόβια Μηχανική Βιολογική Επεξεργασία (ΜΒΕ) Περιλαμβάνει: (α) μονάδα ανάκτησης ανακυκλώσιμων υλικών ή παραγωγής RDF (είδος δευτερογενούς καυσίμου με κυρίως χαρτί και πλαστικό), (β) μονάδα αερόβιας κομποστοποίησης των οργανικών προς παραγωγή του εδαφοβελτιωτικού κομπόστ (compost), γ) μονάδα καύσης του RDF. Το ΕΜΑΚ Α. Λιοσίων κατασκευάστηκε με την προϋπόθεση ότι το RDF θα χρησιμοποιηθεί ως καύσιμη ύλη ή σε εργοστάσιο λιγνίτη ή σε τσιμεντοβιομηχανία. Δυστυχώς, ακόμη δεν λειτουργεί σύμφωνα με τον σχεδιασμό του γιατί υπάρχει αδυναμία αξιοποίησης των παραγόμενων (από σύμμεικτα απορρίμματα) προϊόντων κομπόστ (λόγω των προσμίξεων που περιέχει όπως πλαστικά, γυαλιά, βαρέα μέταλλα, κ.λπ.) και RDF (λόγω υψηλής περιεκτικότητας σε χλώριο, υψηλό ποσοστό υγρασίας & προσμίξεις με βαρέα μέταλλα), με αποτέλεσμα τα επεξεργασμένα αυτά προϊόντα να οδηγούνται και πάλι στον μοναδικό ΧΥΤΑ της Αττικής στα Α. Λιόσια ως «απορρίμματα». 2. Αναερόβια Χώνευση H αναερόβια επεξεργασία του οργανικού κλάσματος των ΑΣΑ γίνεται σε κλειστούς βιοαντιδραστήρες κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες με στόχο την ανάκτηση ενέργειας σε μορφή μεθανίου (βιοαερίου), τη μείωση του όγκου των ΑΣΑ και τη βιολογική σταθεροποίησή τους. Το κόστος της αναερόβιας μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας ανά τόνο οργανικού κλάσματος είναι σημαντικά μεγαλύτερο από αυτό της αερόβιας μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας (διπλάσιο έως τριπλάσιο), ακόμα και αν ληφθούν υπόψη τα έσοδα από την αξιοποίηση του παραγομένου βιοαερίου. Αυτό διότι η ικανότητα παραγωγής ηλεκτρισμού από την ενεργειακή αξιοποίηση του παραγόμενου βιοαερίου είναι μικρή καθώς ανέρχεται σε Kwh ανά τόνο ΑΣΑ 3. Βιολογική Ξήρανση Είναι προεπεξεργασία με στόχο την μετατροπή των Α.Σ.Α. σε SRF, είδος δευτερογενούς καυσίμου που χρησιμοποιείται είτε για συναποτέφρωση με συμβατικά καύσιμα είτε για καύση με παραγωγή ενέργειας. Η μεν πρώτη περίπτωση έχει περιορισμένη εφαρμογή λόγω περιβαλλοντικών και λειτουργικών δυσκολιών (π.χ.: υψηλή περιεκτικότητα σε χλώριο κ.α.). Η δε τεχνολογία της αποκλειστικής καύσης SRF για παραγωγή ενέργειας είναι απαγορευτική για λόγους κόστους, σύμφωνα και με την πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης, διότι η όλη διεργασία απαιτεί δύο εργοστάσια, ένα πρώτο Βιολογικής Ξήρανσης για την παραγωγή του δευτερογενούς καυσίμου SRF και ένα δεύτερο για την ενεργειακή αξιοποίηση της καύσιμης ύλης (SRF), αλλιώς το παραγόμενο SRF θα πρέπει να απορρίπτεται ξανά σε ΧΥΤΑ. 4. Ενεργειακή αξιοποίηση (Θερμική Επεξεργασία - Καύση Αποβλήτων με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας και ανάκτηση μετάλλων ) Η Θερμική Επεξεργασία Αποβλήτων με ανάκτηση ενέργειας και μετάλλων (Waste to Energy/WTE) είναι η πλέον διαδεδομένη τεχνολογία παγκοσμίως μετά τους ΧΥΤΑ. Βασίζεται στην απευθείας καύση σύμμεικτων απορριμμάτων με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας και απομένει μόνον ένα 20-28% υπόλειμμα. Συνεπώς επιτυγχάνουμε 72-80% μείωση του βάρους

14 Αρθρο των απορριμμάτων και 90% μείωση του όγκου τους. 4.1 Παραγωγή Ενέργειας Η ικανότητα παραγωγής ηλεκτρισμού από τις εγκαταστάσεις WTE, ανέρχεται σε Kwh ανά τόνο ΑΣΑ, η οποία αντιστοιχεί στην ελάττωση της ανάγκης εξόρυξης λιγνίτη (κατά ένα τόνο περίπου ανά τόνο καιγόμενου ΑΣΑ). Η μείωση εκπομπής αερίων θερμοκηπίου (σε σχέση με Χ.Υ.Τ.Α.), εκτιμάται ότι είναι ισοδύναμη με 1 τόνο CO2. Ακόμη σημαντική είναι η συμβολή στη διάσωση εκτάσεων γης, καθώς μια μονάδα WTE απαιτεί έκταση μόλις στρέμματα. Πέραν της ηλεκτρικής παραγωγής, υπάρχει και η δυνατότητα παροχής ατμού, ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για θέρμανση το χειμώνα, ψύξη το καλοκαίρι και διάθεση σε βιομηχανικούς αποδέκτες καθ όλο το έτος. Υπάρχουν πολλά εγκατεστημένα δίκτυα τηλεθέρμανσης, όπως π.χ., το Spittelau της Βιέννης που φαίνεται στην ακόλουθη φωτογραφία. Μάλιστα στα πλαίσια της επίσημης επίσκεψης του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κ. Παπούλια στην Αυστρία, η επίσημη αντιπροσωπεία επισκέφθηκε την εν λόγω μονάδα, στις 3 Ιουλίου 2008, και έμεινε κατενθουσιασμένη από την υπερσύγχρονη αυτή εγκατάσταση ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων, μέσα στο κέντρο της πόλης, μόλις λίγα μέτρα από σπίτια και από νοσοκομείο, χωρίς ουδεμία περιβαλλοντική επιβάρυνση για τους περιοίκους. Μάλιστα, η Επιτροπή Περιβάλλοντος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την 17η Ιουνίου 2008, πήρε μία σημαντική απόφαση σύμφωνα με την οποία η ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων, είναι μία διεργασία ανάκτησης ενέργειας. Πιο πρόσφατα, την 19η Νοεμβρίου 2008, η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2008/98 για τα απόβλητα, στην οποία οφείλουν να εναρμονιστούν όλα τα κράτη μέλη, αναβάθμισε την ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων στην ιεραρχία. 4.2 Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Σύμφωνα με τη CEWEP (Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Μονάδων Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων), κατά το έτος 2006, στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) αποτεφρώθηκαν 52 εκατομμύρια τόνοι απορριμμάτων, με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας. Οι προκύπτουσες, κατά την θερμική επεξεργασία, τοξικές αέριες εκπομπές (διοξίνες, φουράνια, βαρέα μέταλλα, κ.λπ), ελέγχονται πλήρως από τα υπερσύγχρονα συστήματα χημικού καθαρισμού των απαερίων, σε επίπεδα αρκετά χαμηλότερα από τα όρια των Οδηγιών της Ε.Ε. (ενδεικτικά οι διοξίνες στις Ευρωπαϊκές WTE μονάδες ανέρχονται σε ποσοστό 1-10% των ορίων της Οδηγίας 2000/76/Ε.Ε.). Επιπλέον, το μεγαλύτερο τμήμα της τέφρας που προκύπτει από την θερμική επεξεργασία (τέφρα πυθμένα) μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κατασκευαστικά έργα (εφόσον θεωρείται αδρανές / σταθεροποιημένο υλικό το οποίο σήμερα χρησιμοποιείται σε κατασκευές δρόμων και πεζοδρομίων, δομικό υλικό κ.λ.π.), και το υπόλοιπο πολύ μικρό ποσοστό (ιπτάμενη τέφρα) να ενταφιαστεί (μετά από φυσικοχημική σταθεροποίηση - στερεοποίηση) σε Χ.Υ.Τ.Υ. (Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων). Σήμερα, λειτουργούν περισσότερα από 600 εργοστάσια θερμικής επεξεργασίας αποβλήτων με παραγωγή ενέργειας, πολλά από τα οποία εντοπίζονται σε περιβαλλοντολογικά ευαισθητοποιημένες χώρες, όπως η Γερμανία, η Δανία, η Γαλλία, η Σουηδία, το Βέλγιο, η Νορβηγία, η Ιαπωνία, η Ελβετία, η Αυστρία και η Ολλανδία. Mόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν περίπου 400 μονάδες WTE, πολλές από τις οποίες (τουλάχιστον 50) κατασκευάστηκαν την τελευταία δεκαετία και περίπου 100 νέα εργοστάσια αναμένονται σε όλη την Ευρώπη μέσα στην επόμενη εξαετία. Με έμφαση στα βασικά πλεονεκτήματα (μείωση όγκου και βάρους Σ.Α., απουσία παθογόνων παραγόντων, μικρές απαιτούμενες εκτάσεις) και ιδιαίτερα βαρύνουσα την δυνατότητα ανάκτησης ενέργειας, η θερμική επεξεργασία ενεργειακή αξιοποίηση έχει καταφέρει να εμφανίζει αυξητική τάση. 14

15 Αρθρο Θερμική Επεξεργασία & Ανακύκλωση Ένα επιχείρημα κατά των εγκαταστάσεων WTE, ότι αποτρέπουν τους πολίτες από την ανακύκλωση, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα καθώς η μέθοδος WTE δεν αντικαθιστά την ανακύκλωση, αλλά αντικαθιστά την ταφή. Η απόδειξη είναι σαφής: Χώρες που εφαρμόζουν WTE ηγούνται της ανακύκλωσης (όπως Γερμανία, Δανία, Σουηδία, Βέλγιο, Ολλανδία, Αυστρία κ.α). Επιπλέον, στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται ξεκάθαρα πως την τελευταία δεκαετία η ανάπτυξη της θερμικής αξιοποίησης των αποβλήτων δεν έγινε εις βάρος της ανακύκλωσης, αλλά εις βάρος των Χ.Υ.Τ.Α., καθώς ανακύκλωση και καύση (μπλε και ανοιχτό μπλε χρώμα, αντίστοιχα) παρουσιάζουν διαχρονικά αυξητικές τάσεις, σε αντίθεση με την υγειονομική ταφή (γκρι χρώμα). 4.4 Εκπομπές Αερίων Θερμοκηπίου Το μεθάνιο (CH4), που παράγεται σε αρκετά σημαντικές ποσότητες σε ΧΥΤΑ και αποτελεί το πιο επιβλαβές αέριο του φαινόμενου του θερμοκηπίου (21 φορές πιο ισχυρό αέριο από το CO2), είναι ίσως ο πιο χαρακτηριστικός ρύπος, του οποίου η παραγωγή αποφεύγεται κατά την εφαρμογή μεθόδων θερμικής επεξεργασίας ΑΣΑ με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας. Επίσης, αξιοσημείωτη είναι η μείωση των εκπομπών CΟ2, καθώς οι εκπομπές CO2 κατά την καύση ΑΣΑ για την παραγωγή ενέργειας είναι σημαντικά μικρότερες από εκείνες άλλων συμβατικών καυσίμων, όπως π.χ. λιγνίτη, πετρελαίου κ.α., ενώ παράλληλα εξοικονομούνται ποσότητες των καυσίμων αυτών, αφού ένας τόνος ΑΣΑ αντικαθιστά ένα τόνο λιγνίτη. Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α Τ Α Όσον αφορά τη διαχείριση απορριμμάτων, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να μεταβάλλει την θέση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να προωθηθεί από την προτελευταία θέση, μεταξύ των πρώτων. Η λειτουργία οποιουδήποτε νέου ΧΥΤΑ πλέον αποτελεί προσωρινή λύση μέχρι την κατασκευή υπερσύγχρονων μονάδων θερμικής επεξεργασίας απορριμμάτων με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας /WTE. Η ανακύκλωση αποτελεί αποτελεσματική μέθοδο μόνο όταν γίνεται σε συνδυασμό με τη διαλογή απορριμμάτων στην πηγή, αλλιώς καταλήγουμε σε αδιέξοδες πρακτικές. Καταλήγοντας, είναι ολοφάνερο και τεκμηριώνεται επιστημονικά πως η καύση απορριμμάτων με ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας και ανάκτηση μετάλλων είναι, σε συνεργασία με την ανακύκλωση στην πηγή, η μόνη τελική (και όχι προσωρινή) λύση διαχείρισης έναντι της ταφής και όλων των άλλων μεθόδων επεξεργασίας που παράγουν ενδιάμεσα δευτερογενή καύσιμα και λίπασμα χωρίς καμία εμπορική αξία. Συμπερασματικά θα πρέπει να εφαρμοσθεί δοκιμασμένη λύση διαχείρισης για τα απορρίμματα στην Αττική και κατ επέκταση στην Ελλάδα, όπως είναι η ενεργειακή αξιοποίηση σύμμεικτων απορριμμάτων καύση, τεχνολογία φιλική προς το περιβάλλον, με σημαντικά περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα έναντι των ΧΥΤΑ και άλλων μεθόδων, η οποία σε συνεργασία με την ανακύκλωση αποτελεί την οικονομικότερη και μόνη ολοκληρωμένη διαχείριση αστικών στερεών απορριμμάτων. Συνεπώς, η χώρα μας οφείλει να εφαρμόσει την μέθοδο (καύση με παραγωγή ενέργειας) που κυριαρχεί σήμερα σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (με 400 μονάδες), και όχι να πειραματιστεί σε μονάδα βιολογικής ξήρανσης 700,000 τόνων το έτος που δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο και ούτε να εφαρμόσει ξανά ανεπιτυχείς λύσεις του παρελθόντος τύπου ΕΜΑΚ Α. Λιοσίων.

16 16 Computers Networks Support ΚΑΘΕΤΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΥΨΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ 25 Sarantaporou Av Athens Tel.: , Fax.: , «Για την προβολή σας στο Δελτίο του ΠΣΧΜ παρακαλώ επικοινωνήστε με τον κ. Θανάση Σκουρλά στο ».

17 Ενέργεια ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΑΓΩΓΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΥΨΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Εισαγωγή Έργα Αγωγών Υψηλής Πίεσης στο 3ο ΚΠΣ Στο Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) περιλαμβάνονται τα εξής: Κεντρικός Αγωγός Μεταφοράς υψηλής πίεσης (πίεση σχεδιασμού άνω των 19 barg) από τα Ελληνοβουλγαρικά Σύνορα μέχρι την Αττική, μήκους 512 km, από τον οποίο ξεκινούν κλάδοι μεταφοράς υψηλής πίεσης προς διάφορες περιοχές της χώρας. Βαλβιδοστάσια (Line valve stations). Πρόκειται για υπόγειες διατάξεις σωληνώσεων, με τις οποίες αποκόπτεται ή ρυθμίζεται η τροφοδοσία των επιμέρους τμημάτων του αγωγού. Σταθμοί Αποστολής/ Παραλαβής Ξέστρου (Scraper Stations). Πρόκειται για διατάξεις με τις οποίες επιτυγχάνεται ο καθαρισμός και ο μηχανικός έλεγχος των τμημάτων του κυρίου αγωγού (pigging). Αυτό γίνεται με την αποστολή και την παραλαβή ενός ξέστρου ελέγχου και καθαρισμού (intelligent pig). Μετρητικοί Ρυθμιστικοί Σταθμοί (Metering Regulating Stations) για μέτρηση των ποσοτήτων του αερίου και σύνδεση του συστήματος μεταφοράς με τα δίκτυα διανομής, τα οποία έχουν πίεση ίση ή μικρότερη από 19 bar. Οι εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG: Liquified Natural Gas) στη βραχονησίδα Ρεβυθούσα, η οποία βρίσκεται περίπου 500 μέτρα νοτίως της Αγίας Τριάδας Μεγάρων Αττικής. Κέντρα Λειτουργίας και Συντήρησης (ΟΜC: Operation & Maintenance Centers) σε διάφορα σημεία του αγωγού. Tο Κέντρο Ελέγχου (GCC: Gas Control Center) στο Πάτημα της Ελευσίνας, καθώς και το Εφεδρικό Κέντρο Ελέγχου (BCC: Back-up Control Center) στη Θεσσαλονίκη. Το ΕΣΦΑ, μέχρι και την περίοδο του 2 ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης ( ), διακινούσε ρωσικό φυσικό αέριο από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και αλγερινό υγροποιημένο φυσικό αέριο από τον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας. Οι εγκαταστάσεις της ΔΕΗ στο Λαύριο αποτελούσαν το νοτιότερο άκρο του, ενώ προς ανατολάς εκτεινόταν μέχρι την Κομοτηνή. Στο 3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης ( ), από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΑΝΤΑΓΩ- ΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ» (ΕΠΑΝ), συγχρηματοδοτήθηκαν και ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΣΩΛΗΝΩΝ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ υλοποιήθηκαν τα ακόλουθα έργα κατασκευής αγωγών υψηλής πίεσης, αρχικά της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ) Α.Ε. και στη συνέχεια του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) Α.Ε. :

18 Ενέργεια ΣΤΟΙΒΑΞΗ ΧΑΛΥΒΔΙΝΩΝ ΑΓΩΓΩΝ ΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΥΨΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ «ΚΟ- ΜΟΤΗΝΗ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ -ΕΛ- ΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ ΣΥΝΟΡΑ». Αφορά μελέτη, προμήθεια υλικών και κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης διαμέτρου 36 in, συνολικού μήκους περίπου 86 km για τη σύνδεση Κομοτηνής με Αλεξανδρούπολη και με το τουρκικό δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου υψηλής πίεσης στην περιοχή των Κήπων στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Το έργο αναφέρεται συχνά στον τύπο ως «ελληνοτουρκικός αγωγός», ή συντομογραφικά ως ITG (Interconnector Turkey- Greece). Με το έργο αυτό, η τροφοδοσία του ΕΣΦΑ ενισχύθηκε με μια επιπλέον πηγή από την Κεντρική Ασία. Με την πρόσφατη (αρχές του 2009) κρίση στις σχέσεις Ρωσίας Ουκρανίας, η οποία προκάλεσε το ολιγοήμερο «κλείσιμο της στρόφιγγας» του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, έγινε ακόμα πιο αισθητή η ανάγκη για την ύπαρξη εναλλακτικών πηγών τροφοδοσίας για την ομαλή λειτουργία του ΕΣΦΑ. ΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΥΨΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ. Αφορά Μελέτη, προμήθεια υλικών και κατασκευή αγωγού Φυσικού Αερίου Υψηλής Πίεσης (70 barg), διαμέτρου 30 in, από τα Μέγαρα μέχρι την Κόρινθο (περιοχή Άγιοι Θεόδωροι) συνολικού μήκους περίπου 41,5 km και δικτύου Φυσικού Αερίου Υψηλής Πίεσης (70 barg), διαμέτρου 20 in, από την Κόρινθο (περιοχή Άγιοι Θεόδωροι) μέχρι τις εγκαταστάσεις της «ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ ΕΛΛΑΣ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε.» συνολικού μήκους περίπου 1,5 km. Το έργο αυτό αποτελεί την υποδομή, τόσο για την τροφοδότηση βιομηχανικών καταναλωτών, μέσω δικτύου διανομής στην περιοχή της Κορίνθου, όσο και για τη μελλοντική επέκταση του ΕΣΦΑ προς την Πελοπόννησο. ΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΥΨΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΜΑΥ- ΡΟΝΕΡΙ - ΑΝΤΙΚΥΡΑ ΒΟΙΩΤΙΑΣ. Αφορά Μελέτη, προμήθεια υλικών και κατασκευή Αγωγού Υψηλής Πίεσης (70 barg), Φ 20 in, συνολικού μήκους περίπου 28 km για την μεταφορά Φυσικού Αερίου από τη θέση Μαυρονέρι του κεντρικού αγωγού μεταφοράς προς την Αντίκυρα Βοιωτίας και έως τις εγκαταστάσεις της Βιομηχανίας "Αλουμίνιο της Ελλάδος (Aluminium de Grece - AdG)". ΑΓΩΓΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΥΨΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΔΥΤΙ- ΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ (ΑΜΠΕΛΙΑ - ΤΡΙΚΑΛΑ - ΚΑΡΔΙ- ΤΣΑ). Αφορά Μελέτη, προμήθεια υλικών και κατασκευή Αγωγού Υψηλής Πίεσης (70 barg), Φ 10 in, συνολικού μήκους περίπου 72 km για την μεταφορά Φυσικού Αερίου από τη θέση Αμπελιά Λάρισας του κεντρικού αγωγού μεταφοράς προς την Αντίκυρα Βοιωτίας και έως την περιοχή της πόλης των Τρικάλων. Το έργο αυτό αποτελεί την υποδομή, για την τροφοδότηση με φυσικό αέριο των πόλεων της Καρδίτσας και των Τρικάλων, η οποία έχει ήδη πραγματοποιηθεί από το φθινόπωρο του Κατά την τρέχουσα περίοδο, όλοι οι αγωγοί που προαναφέραμε, έχουν τροφοδοτηθεί με φυσικό αέριο και λειτουργούν κανονικά. Μια αποτύπωση του ΕΣΦΑ με τις προαναφερθείσες επεκτάσεις παρατίθεται στην εικόνα 1. Στο παρόν άρθρο επιχειρείται μια απλοποιημένη παρουσίαση της υλοποίησης και της παρακολούθησης της προόδου του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου ενός έργου κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης, με βάση τα όσα εφαρμόστηκαν, με μικρές διαφοροποιήσεις κατά περίπτωση, στα ανωτέρω έργα. Υλοποίηση Έργου Διαγωνιστική Διαδικασία Τα έργα αγωγών υψηλής πίεσης συνήθως προκηρύσσονται από τον Κύριο του Έργου (ΚΤΕ) ως EPC (Engi- 18

19 Ενέργεια 19 neering, Procurement, Construction: Μελέτη, Προμήθεια Υλικών, Κατασκευή), όταν στις υποχρεώσεις του αναδόχου περιλαμβάνεται η εκπόνηση του λεπτομερούς σχεδιασμού (detailed design) με την ακριβή όδευση του αγωγού. Σε αντίθετη περίπτωση, όταν δηλαδή ο λεπτομερής σχεδιασμός έχει εκπονηθεί προγενέστερα και έχει ενσωματωθεί στα τεύχη δημοπράτησης, το έργο προκηρύσσεται ως PC (Procurement Construction: Προμήθεια, Κατασκευή). Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι στον όρο «προμήθεια» δεν περιλαμβάνονται οι χαλύβδινοι αγωγοί με εξωτερική επένδυση (μόνωση) πολυαιθυλενίου, για τους οποίους διενεργείται από τον ΚΤΕ ξεχωριστός διαγωνισμός, μπορούν όμως να περιλαμβάνονται τα υπόλοιπα υλικά, όπως βάνες υψηλής πίεσης, εργοστασιακές καμπύλες (hot bends), εξαρτήματα βαλβιδοστασίων κλπ.. Στα έργα αγωγών υψηλής πίεσης δεν χρησιμοποιείται Αναλυτικό Τιμολόγιο Μελέτης με επιμέρους κατ άρθρο τιμές, αλλά ζητείται κατ αποκοπήν τίμημα (lump-sum price) για το σύνολο του έργου. Ανάλυση και παρακολούθηση Έργου Είναι προφανές ότι για τις ανάγκες παρακολούθησης της προόδου του έργου και τις αντίστοιχες πιστοποιήσεις το κατ αποκοπήν τίμημα θα πρέπει να επιμεριστεί σε επιμέρους δραστηριότητες με συντελεστές βαρύτητας (weighting factors), οι οποίοι καθορίζονται από τον κύριο του έργου και περιλαμβάνονται στα τεύχη του διαγωνισμού. Μία τυπική ανάλυση του κατ αποκοπήν τιμήματος (lump sum price breakdown) ανά δραστηριότητα, μαζί με σύντομο σχολιασμό και κάποιους ενδεικτικούς συντελεστές βαρύτητας (Σ.Β.), παρατίθεται στον πίνακα που ακολουθεί: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ - ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ 1 Εκπόνηση Λεπτομερούς Σχεδιασμού. Η εργασία αυτή περιλαμβάνεται μόνο στα έργα τα οποία προκηρύσσονται ως EPC. 5,00% 2 Κινητοποίηση και εγκατάσταση Αναδόχου. Περιλαμβάνεται η διαμόρφωση των εργοταξιακών εγκαταστάσεων (site facilities) 4,00% 3 Διάνοιξη ζώνης εργασίας (ROW: Right of Way) και οδών πρόσβασης (access roads). H ζώνη εργασίας διανοίγεται εκατέρωθεν του αγωγού (τυπικό πλάτος ζώνης: 26 μέτρα). Το δικαίωμα διέλευσης του αγωγού από τις ιδιωτικές εκτάσεις αποκτάται με διαδικασία δουλείας γης (easement). 5,00% 4 Εκσκαφή ορύγματος (trenching). Η κεντρική γραμμή του ορύγματος πρέπει να ακολουθεί την πορεία του αγωγού. 7,00% 5 Μεταφορά και διασπορά (haul/stringing) σωλήνων στη ζώνη εργασίας 2,50% 6 Διαμόρφωση καμπυλών αγωγών (hot bends). Χρησιμοποιούνται στα σημεία αλλαγής διεύθυνσης ή κλίσης του αγωγού. 1,00% 7 Συγκολλήσεις σωληναγωγού (welding). 15,00% 8 Έλεγχοι/Επιθεωρήσεις συγκολλήσεων. 3,50% 9 Μονώσεις συγκολλήσεων. 3,00% 10 Διάστρωση πυθμένα (bedding). 2,00% 11 Τοποθέτηση σωληναγωγού στο όρυγμα (lowering). 5,00% 12 Ειδικές συνδέσεις τοποθετημένων στο όρυγμα τμημάτων αγωγού 3,00%

20 Ενέργεια 13 Επικάλυψη σωληναγωγού (padding). Συνήθως γίνεται με αδρανές υλικό (άμμο) με ειδικές προδιαγραφές κοκκομετρίας και συμπύκνωσης. 4,50% 14 Εγκατάσταση αγωγού HDPE για τοποθέτηση καλωδίου οπτικών ινών. 0,80% 15 Συστήματα καθοδικής προστασίας και γειώσεων σωληναγωγού. 2,00% 16 Επίχωση ορύγματος (backfilling). 5,00% 17 Ειδικές διασταυρώσεις (ανοικτή εκσκαφή). H μέθοδος της ανοικτής εκσκαφής (open cut) χρησιμοποιείται συνήθως σε διασταυρώσεις του αγωγού με αγροτικές ή επαρχιακές οδούς με χαμηλό κυκλοφοριακό φόρτο 4,00% 18 Ειδικές διασταυρώσεις (υπόγεια διάτρηση). H μέθοδος της υπόγειας διάτρησης (boring) χρησιμοποιείται συνήθως σε διασταυρώσεις του αγωγού με εθνικές οδούς, επαρχιακές οδούς με υψηλό κυκλοφοριακό φόρτο, σιδηροδρομικές γραμμές κλπ. 0,50% 19 Ειδικές διασταυρώσεις (υδάτινα ρεύματα, φαράγγια) 3,00% 20 Καθαρισμός, διαμέτρηση, υδραυλική δοκιμή και ξήρανση σωληναγωγού 2,00% 21 Αντιδιαβρωτική προστασία σε μεγάλες κλίσεις εδάφους 4,00% 22 Βαλβιδοστάσια (Εργασίες Π/Μ και Η/Μ). Στις εργασίες Π/Μ περιλαμβάνονται εκσκαφές, επιχώσεις, σκυροδετήσεις, περίφραξη κλπ. Στις εργασίες Η/Μ περιλαμβάνονται Συγκολλήσεις, μονώσεις, γειώσεις, ηλεκτροφωτισμοί, έλεγχοι - δοκιμές, κλπ. 1,50% 23 Σταθμοί Αποστολής/ Παραλαβής Ξέστρου (Εργασίες Π/Μ και Η/Μ). Στις εργασίες Π/Μ περιλαμβάνονται εκσκαφές, επιχώσεις, σκυροδετήσεις, περίφραξη κλπ. Στις εργασίες Η/Μ περιλαμβάνονται συγκολλήσεις, μονώσεις, γειώσεις, ηλεκτροφωτισμοί, έλεγχοι - δοκιμές, κλπ. 9,00% 24 Αποκατάσταση ζώνης εργασίας. Μετά την αποκατάσταση της ζώνης εργασίας από τον ανάδοχο της κατασκευής στην κατάσταση πριν από την εκσκαφή, ο Κύριος του Έργου αναλαμβάνει με ανάθεση σε εξειδικεύμενους αναδόχους την εκπόνηση μελέτης και την εκτέλεση εργασιών για την αισθητική/φυτοτεχνική αποκατάσταση της ζώνης εργασίας. 4,00% 25 Σήμανση όδευσης σωληναγωγού. Η σήμανση της όδευσης γίνεται με ειδικούς στύλους επισήμανσης (marker posts) με πινακίδες πορτοκαλί χρώματος, στις οποίες περιλαμβάνονται πληροφορίες για τη θέση του αγωγού κάτω από το έδαφος. 0,70% 26 Προπαρασκευαστικές εργασίες για μηχανική περαίωση (precomissioning). 1,00% 27 Τελική τεχνική τεκμηρίωση έργου (FDP: Final Documentation Pacakge). Περιλαμβάνονται τα σχέδια του αγωγού όπως έχει κατασκευαστεί (as built), έντυπα ποιότητας κλπ. 2,00% ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ: 100,0% 20