Νέες Τάσεις στην χρήση ουσιών

Transcript

1 Νέες Τάσεις στην χρήση ουσιών Καινούργιες πληθυσμιακές ομάδες στόχοι Καινούργιοι τρόποι πρόσβασης και αγοράς Designer drugs και καινούργιες, συνθετικές ουσίες περιστασιακής χρήσης Κάκια Νικολάου Ψυχίατρος Επιστημονικά Υπεύθυνη Τμήματος Αποκατάστασης Εξαρτημένων ΙΑΝΟΣ Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Αύγουστος 2011

2 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Τάση προς σύγκλιση: παγκοσμιοποίηση των επιδημιολογικών δεδομένων Αλλαγή προφίλ χρήστη Στάση προς την χρήση Πολυτοξικομανία Καινούργιοι οδοί χορήγησης Διαθεσιμότητα Ψυχιατρική Συν-νοσηρότητα Κατάχρηση φαρμακευτικών σκευασμάτων, μη ψυχοτρόπων ουσιών Εξαρτητικές συμπεριφορές Μη συνήθη έκδοχα Αλλαγή κύριας ουσίας χρήσης Designer drugs και καινούργιες συνθετικές ουσίες περιστασιακής χρήσης (παράγωγα ή ανάλογα) Kαινούργιες ομάδες στόχοι χρηστών Καινούργιοι τρόποι πρόσβασης και αγοράς

3 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Κατάχρηση φαρμακευτικών σκευασμάτων, μη ψυχοτρόπων ουσιών (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αναλγητικά, ηπακτικά, διουρητικά, συμπληρώματα διατροφής) Μη συνήθη έκδοχα (MPTP τοξικότητα στα βασικά γάγγλια μη αναστρέψιμο παρκινσονικό σύνδρομο, 1976 ΗΠΑ) Εξαρτητικές συμπεριφορές (τυχερά παιγνίδια)

4 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Κατάχρηση φαρμακευτικών σκευασμάτων, μη ψυχοτρόπων ουσιών Etaqualone, methaqualone, υπναγωγό, κατασταλτικό Pregabalin (Lyrica ): αντιεπιληπτικό, ηρεμιστικό, σχετίζεται με τον ενδογενη νευροδιαβιβαστη gamma-aminobutyric acid (μειώνει την αποδέσμευση γλουταμάτης και νοραδρεναλίνης) Benzydamine hydrochloride (Tantum ): τοπικό αναισθητικό/ αναλγητικό για εξελκώσεις του στόματος (άφθες). Διεγερτικό του ΚΝΣ, ψευδαισθησιογόνο. Αναφέρθηκε κατάχρηση σε Ρουμανία και Πολωνία Μη συνήθη έκδοχα Levamisole: κτηνιατρικό, αντι-παρασιτικό σκεύασμα, χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν και σε ανθρώπους σαν διεγερτικό του ανοσοποιητικού. Στην Ευρώπη από το 2004 σε δείγματα κοκαίνης, το 2009 κυρίως στις ΗΠΑ. Προκαλεί ακοκιοκυτταραιμία. Επιμόλυνση ηρωίνης με Σπόρους άνθρακα (Bacillus Anthracis): σε Σκωτία, Γερμανία, Αγγλία ( ) Ηρωίνη η οποία περιείχε: Brucine (104mg/g), Alprazolam, Paracetamol, Caffeine, Domperidon Η Brucine είναι συγγενής της στρυχνίνης, αλλά λιγότερο τοξική. (2011) Εξαρτητικές Συμπεριφορές Διαδίκτυο (Παιγνίδια, Κοινωνική δικτύωση, Πορνογραφία, Ηλεκτρονικός τζόγος) Body Building Πλαστικές εγχειρήσεις Υπερφαγία/ Παχυσαρκία (;)

5 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Αλλαγή κύριας ουσίας χρήσης

6 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Αλλαγή κύριας ουσίας χρήσης Μεγάλη αύξηση στην χρήση διεγερτικών ουσιών αμφεταμίνες phenethylylamines ecstasy cocaine piperazines cathinones Εκτοπισμός παλιών ουσιών Κυρίως σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ολλανδία και η Ισπανία

7 Γιατί κάποιες ουσίες έρχονται και παρέρχονται ενώ κάποιες άλλες μένουν διαχρονικά; Είναι «καλύτερη» η δράση τους; Ποια φαρμακοκινητικά/ -δυναμικά στοιχεία καθιστούν μια ουσία «καλύτερη»; Χρόνος ημίσειας ζωής Χρόνος έναρξης δράσης Ισχύς (ευφορία, αλλοίωση ψυχικών λειτουργιών) Αξιοπιστία Στερητικό σύνδρομο Ανοχή Οδός χορήγησης Ποιες άλλοι παράμετροι και ποιοι παράγοντες παίζουν επίσης ρόλο στην επικράτηση μιας ουσίας;

8 Ποιες παράμετροι και ποιοι παράγοντες παίζουν ρόλο στην επικράτηση μιας ουσίας τον 21ο αιώνα; Επιχειρηματικότητα Παγκοσμιοποίηση Νέες Τεχνολογίες Πρόοδος στην πρόσβαση στην Πληροφόρηση Διαδίκτυο Επικοινωνίες Καινοτόμες στρατηγικές προώθησης και διαφήμισης Οργανωμένο Έγκλημα Νομοθεσία Νόμοι της Αγοράς (Προσφορά και Ζήτηση) Οι Νέες Συνθετικές Ουσίες είναι φτηνότερες στην παραγωγή τους

9 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Παραγωγή Designer drugs και άλλων καινούργιων συνθετικών ουσιών (παράγωγα και ανάλογα ουσιών) για περιστασιακή χρήση κυρίως Καινούργιες Ομάδες Στόχοι Χρηστών Καινούργιοι τρόποι πρόσβασης και αγοράς

10 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Καθηγητής Κ.Ν. ΣΤΕΦΑΝΗΣ ΕΠΙΨΥ Σωρανού του Εφεσίου 2 Παπάγου, Αθήνα Ιωάννα Σιάμου Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης» Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης για τις Εξαρτήσεις και τα Ναρκωτικά, ΕΚΤΕΠΝ EARLY WARNING SYSTEM, EMCDDA, Lisbon REITOX National Focal Points EWS INTERPOL Law Enforcement EWS, Europol National Units Public Health Alert: Risks, Hazards, Scientific Evidence, Prevalence, Quality of Data

11 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Designer Drugs και καινούργιες συνθετικές ουσίες Designer drugs: συνθετικές ουσίες σχεδιασμένες για να αποφύγουν τον Νόμο περί Ναρκωτικών. Νόμιμες, διότι μέχρι χθες δεν υπήρχαν, οπόταν δεν υπάγονται στον Νόμο περί Ναρκωτικών Καινούργιες συνθετικές ουσίες: χημικές ουσίες, οι οποίες προέρχονται (δομικά παράγωγα) από υπάρχουσες, παράνομες ουσίες, ή σχετίζονται (ανάλογα) με αυτές. Διατηρούν τις ψυχοτρόπες ιδιότητες/ δράσεις αλλά υπεκφεύγουν του Νόμου περί Ναρκωτικών. Έρευνα Χημικά Σκευάσματα Designer Drugs/ Party Pills Παράγωγα ή ανάλογα γνωστών, παράνομων ουσιών / Mεταβολίτες φαρμάκων Herbal Highs Legal Highs Παράγονται με απίστευτη ταχύτητα, με σκοπό πάντα την παράκαμψη του Νόμου περί Ναρκωτικών της κάθε χώρας: Khat cathinone analogues (mephedrone, methylone, methedrone) napthalene analogues (naphyrone)

12 Νομοθετικές Ρυθμίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση Κατά κανόνα οι ευρωπαϊκές χώρες κατηγοριοποιούν μια ουσία σαν παράνομη χρησιμοποιώντας εξατομικευμένα την ειδική για κάθε ουσία χημική ονομασία Αυτό μπορεί να γίνει με την καθιερωμένη διαδικασία, η οποία, ανάλογα με την χώρα, μπορεί να διαρκέσει από βδμ έως μήνες, ή με την ταχεία ή ακόμα και κατεπείγουσα διαδικασία Βέλγιο και Τσεχία: 1 χρόνος Δανία, Ισπανία, Εσθονία, Γερμανία, Ολλανδία, Σουηδία, Η.Β., Νορβηγία, Ουγγαρία: άμεση εφαρμογή ή εντός ολίγων ημερών Ελλάδα (1-2 μήνες, η μόνη χώρα που εμπλέκει το ΕΚΤΕΠΝ), Κύπρος (6-12 μήνες), και οι δύο ΔΕΝ διαθέτουν επείγουσες διαδικασίες Διάφορες συμβάσεις/ αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών (UN Single Convention on Narcotic Drugs, 1961, UN Convention on Psychotropic Substances, 1971), προνοούν ότι: μπορεί να καταχωρηθούν σαν παράνομες και όλες οι ουσίες που ανήκουν στην ίδια χημική ομάδα είτε σαν δομικά παράγωγα, είτε σαν ανάλογα Generic legislation: τα ισομερή, οι αιθέρες, οι εστέρες και τα άλατα μιας ουσίας, δηλ τα δομικά παράγωγα υπάγονται σαν χημικές οικογένειες σε «νομοθετικές ρυθμίσεις για παρόμοια γενόσημα» Analogue legislation: μια πιο γενική κατάταξη βάσει ομοιότητας στην χημική σύνθεση ή/ και στην φαρμακολογική δράση (παρόμοια ψυχοτρόπος δράση) Για την Διαδικασία αξιολόγησης επικινδυνότητας για καταχώρηση μιας ουσίας σαν παράνομης συνυπολογίζονται οι κίνδυνοι που εμπεριέχονται ή προκαλούνται από: - την χρήση, την παραγωγή, την διακίνηση μιας καινούργιας ουσίας και την πιθανή εμπλοκή του οργανωμένου εγκλήματος - Κοινωνικοί παράμετροι, προβλήματα δημόσιας και ατομικής υγείας - Προβλήματα που δυνατόν να προκύψουν από την απαγόρευση μιας ουσίας - Λαμβάνονται υπ όψη τα επιστημονικά δεδομένα από υπηρεσίες υγείας και οι πληροφορίες από τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου

13 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Designer Drugs, καινούργιες συνθετικές ουσίες Μέχρι το τέλος του 20ου αιώνα οι πλέον συνήθεις ουσίες για περιστασιακή χρήση ήταν η κοκαϊνη, η κεταμίνη, οι αμφεταμίνες και το MDMA (ecstacy), οι οποίες αγοράζονταν από τους μικροεμπόρους στον δρόμο και ήταν βεβαίως παράνομες. Τα τελευταία 5-10 χρόνια παρατηρείται μια τεράστια αύξηση στην ζήτηση, χρήση και διαθεσιμότητα καινούργιων, συνθετικών ουσιών, κυρίως διεγερτικών για περιστασιακή χρήση Legal Highs «νόμιμα διεγερτικά» (σκόνη, δισκία ή κάψουλες) Herbal Highs «διεγερτικά βότανα»

14 Legal Highs «Νόμιμα Διεγερτικά» Καινούργιες συνθετικές ουσίες για περιστασιακή χρήση ( recreational drugs ), συνήθως διεγερτικές ή/ και ψευδαισθησιογόνες Κατασκευάζονται στην Κίνα, ΝΑ Ασία, Ινδονησία, Μαλαισία και εισάγονται στην Ευρώπη σαν λευκή σκόνη με διάφορες ονομασίες Η μετατροπή τους σε κάψουλες ή δισκία γίνεται τοπικά Πωλούνται κυρίως μέσω του διαδικτύου (50%), μέσω Head Shops και μέσω φίλων για νεαρότερες ηλικίες

15 Herbal Highs «διεγερτικά βότανα» Μείγματα «βοτάνων» ή «λιβάνια» ( herbal mixtures, herbal blend, herbal incense ), τα οποία δεν περιέχουν καπνό ή κάνναβη και διαφημίζονται σαν «φυτικά προϊόντα» Κάποιες φορές τα βότανα αυτά περιέχουν ατροπίνη και μεγάλες ποσότητες συνθετικής τοκοφερόλης (Βιταμίνης Ε), όπως επίσης και βαρέα μέταλλα (Pb κλπ) Τα βότανα περιέχουν ενδεχομένως περισσότερες από μία ουσία, οι οποίες ψεκάζονται πάνω σε αυτά, και καπνίζονται Συνήθως περιέχουν συνθετικούς αγωνιστές κανναβινοειδών υποδοχέων Spice Tα βότανα έχουν επιλεχθεί για την φήμη τους σαν «υποκατάστατα κάνναβης», δύο όμως μόνο φαίνεται να έχουν ψυχοτρόπο δράση, τα υπόλοιπα είναι αθώα Είδος Canavalia maritima Nymphaea alba & N. caerulea Scutellaria nana Pedicularis densiflora Leonotis leonurus Zornia latifolia & Z. diphylla Nelumbo nucifera Leonurus sibiricus Althaea officinalis Rosa canina Οικογένεια Fabaceae Nymphaeaceae Lamiaceae Orobanchaceae Lamiaceae Fabaceae Nelumbonaceae Lamiaceae Malvaceae Roseceae

16 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Ομάδες Στόχοι Καινούργιες Ομάδες Στόχοι, οι οποίες μέχρι τώρα δεν είχαν πρόσβαση σε αγορά ουσιών γιατί δεν ήθελαν να εμπλακούν σε παράνομες δραστηριότητες. Psychonaut = Ψυχοναύτης :άτομα που εξερευνούν το μυαλό τους προκαλώντας επί τούτου διαταραχή του επιπέδου συνειδήσεως και αλλοιωμένες, νοητικές καταστάσεις, πειραματιζόμενοι με ψυχοδραστικές ουσίες Ο διακριτικός και ασφαλής τρόπος προμήθειας από το Διαδίκτυο δημιουργεί αυτόματα καινούργιες ομάδες πιθανών αγοραστών Η ελκυστικότητα αυξάνεται με την υπόσχεση αγοράς «νόμιμων, διεγερτικών ουσιών» Οι μεγαλύτερες ηλικιακά, και πιο εύρωστες οικονομικά ομάδες προτιμούν την αγορά μέσω διαδικτύου Οι νεαρώτερες ηλικίες προτιμούν την αγορά από φίλους (δεν διαθέτουν πιστωτική), ή από Head Shops Συνήθως άντρες, σε νυκτερινά κέντρα (discos, clubs, bars, pubs), υπαίθρια μουσικά φεστιβάλ, νεαροί μαθητές και φοιτητές, νεαροί ενήλικες επαγγελματίες, ομοφυλόφιλοι, στην Ιρλανδία σε παραστρατιωτικές οργανώσεις

17 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Καινούργιοι τρόποι πρόσβασης και αγοράς, Head Shops Smart Shops Καταστήματα σε κεντρικές οδούς (ή αυτοσχέδια σε μουσικά φεστιβάλ) τα οποία είναι «νόμιμα» και πουλούν «φυτικά προϊόντα» και παραφερνάλια για την χρήση τους (πίπες καπνίσματος κλπ) Μεγάλο πρόβλημα ιδιαίτερα στην Ιρλανδία. Αρχές του 2010 υπήρχαν πάνω από 100, μετά από αστυνομική παρέμβαση τον 9/2010 καταμετρήθηκαν μόνο 19 Σε ένα 40% των κατασχέσεων στην Ιρλανδία (2010) δεν μπόρεσε να γίνει ταυτοποίηση των ουσιών

18 Head Shops

19 Head Shops

20 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Καινούργιοι τρόποι πρόσβασης και αγοράς, Διαδίκτυο Psychonaut Web Mapping Research Project 2010 EMCDDA Internet Survey 2009 Ελκυστικός τρόπος για μεγαλύτερες ηλικίες και συγκεκριμένες ομάδες πελατών (επαγγελματίες ψηλότερου κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου, χρήστες που επιδιώκουν ανωνυμία και μη εμπλοκή σε παράνομες δραστηριότητες) 50-70% των χρηστών αυτών των ουσιών χρησιμοποιούν το διαδίκτυο σαν την κύρια πηγή πληροφόρησης τους γι αυτές Υπάρχουν εκατοντάδες δικτυότοποι, οι περισσότεροι εκ των οποίων βρίσκονται εκτός Ευρώπης και το 83% χρησιμοποιεί την αγγλική γλώσσα (52% αμιγώς αγγλικά και 31% μαζί με μια άλλη γλώσσα). Το 2011 καταμετρήθηκαν 15 γλώσσες (μεταξύ των οποίων και η ελληνική) Τα sites δηλώνουν ότι «τα προϊόντα» are not tested for human consumption/ are research chemicals/ are not tested for risks 50% των sites πωλούν προϊόντα spice, «βότανα», το 80% πωλούν σκόνες και χάπια Αποστέλλονται ταχυδρομικά σε χώρες όπου ενδεχομένως οι ουσίες αυτές είναι παράνομες

21 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ: Καινούργιοι τρόποι πρόσβασης και αγοράς, Διαδίκτυο, Επικινδυνότητα Τα προϊόντα χαρακτηρίζονται σαν κάτι αθώο και αβλαβές: φυτική τροφή, άλατα μπάνιου, αρωματικά χώρου, καθαριστικό ηλεκτρικής σκούπας (!), χημικά για ερευνητικούς σκοπούς, λιβάνια Αόριστη και ασαφής περιγραφή, το 67% έχει πολύ περιορισμένες ή καθόλου πληροφορίες για τα συστατικά, τις ποσότητες που περιέχονται, την δοσολογία, τις παρενέργειες Η ονομασία δεν έχει καμία σχέση με την χημική σύσταση και είναι ψεύτικη, προβάλλεται η φυτική προέλευση και η νομιμότητα Τεράστιο εύρος ποικιλίας των δραστικών ουσιών που περιέχονται Ασυνέπεια στην προμήθεια ίδιων προϊόντων πιθανότητα αγοράς μιας διαφορετικής ουσίας (ακούσια ή εκούσια) αύξηση κινδύνου τοξικότητας Αλλαγή/ Αντικατάσταση/ Υποκατάσταση των δραστικών συστατικών με: αδρανείς ουσίες αλλεργιογόνες ουσίες άγνωστες ουσίες τοξικές ουσίες μόνο καφεϊνη παράνομες ουσίες

22 Papaver Somniferum ΟΠΙΟΕΙΔΗ/ ΟΠΙΟΥΧΑ Ηρωίνη

23

24

25 Οπιούχα: Φεντανύλη (Durogesic ) Συνθετικό οπιούχο, πρωτοπαρασκευάστηκε την δεκαετία του φορές πιο ισχυρό από την μορφίνη, πολύ μικρός χρόνος ημίσειας ζωής, μεγάλη χημική συγγένεια με τον μ-υποδοχέα Χρησιμοποιείται στην αναισθησία σαν ενδοφλέβιο αναλγητικό Πολύ λιπόφιλο, διαπερνά ταχύτατα τον αιματο-εγκεφαλικό φραγμό Πολύ μικρό μοριακό βάρος, κατάλληλο για διαδερμική χρήση: Ρatch (Fentanyl Transdermal System, Durogesic, Janssen) για επίμονο, μέτριο έως σοβαρό, χρόνιο άλγος. Αποδέσμευση: 25, 75, 100 μg/ ώρα Επίσης: ενδορινικά, ενδοφλέβια, από του στόματος, υπογλώσσια

26 Manipulation of a Durogesic patch. A. 100 μg/h Durogesic Patch. B. Injection of saline into a Durogesic patch. C. Removal of the diluted contents of Durogesic patch.

27 ΤΑΪ/THAI Ουσία η οποία μέχρι στιγμής φαίνεται να αφορούν αποκλειστικά την Ελλάδα, εφ όσον δεν υπάρχει καμιά αναφορά από άλλα κράτη-μέλη. Οι πληροφορίες μας είναι μέχρι τώρα αποκλειστικά από αναφορές χρηστών, δεν είχαμε κατάσχεση και καμιά χημική ανάλυση, δεν γνωρίζουμε τι περιέχει. Κατασταλτική ουσία, μάλλον οπιοειδές + βενζοδιαζεπίνη (μορφίνη ή ηρωίνη + Tavor) Συνήθως i.v. Χρήση Απαντάται σε Αττική και Θεσσαλονίκη, πιο ακριβή στην Αθήνα

28 Βενζοδιαζεπίνες: Alprazolam (Xanax ) 7 κρατούμενοι σε αγγλική φυλακή εμφάνισαν συμπτώματα υπερβολικής δόσης από BZD, εισήχθησαν σε νοσοκομείο, η τοξικολογική έδειξε ότι τα δισκία που πήραν (από την Θαϋλάνδη) περιείχαν Alprazolam σε δόση 20 φορές μεγαλύτερη από την κανονική (5/2010) «Σας ενημερώνουμε ότι οι υπηρεσίες υγείας της Γαλλίας πρόκειται να στείλουν ένα ενημερωτικό δελτίο για την ουσία Alprazolam (βενζοδιαζεπίνη) ως παράγοντα νοθείας της ηρωίνης. Έξι (6) περιστατικά τοξίκωσης και ένας (1) θάνατος αναφέρθηκαν στη νοτιο-δυτική Γαλλία λόγω χρήσης ηρωίνης με Alprazolam. Αυτή η παρτίδα ηρωίνης αγοράστηκε στην Ισπανία και θα μπορούσε να αποτελέσει ένδειξη διακίνησης νοθευμένης ηρωίνης με υψηλές δόσεις Alprazolam.» (3/2011)

29 Βενζοδιαζεπίνες: Phenazepam (7-bromo-5-(2-chlorophenyl)-1,3-dihydro-1,4-benzodiazepin-2-one) Συντέθηκε την δεκαετία του 70 στην τέως Σοβιετική Ένωση Συνταγογραφείται μόνο στις χώρες της τέως Σοβιετικής Ένωσης σαν αντιεπιληπτικό, αγχολυτικό, στην αναισθησία 5 φορές πιο ισχυρό από την διαζεπάμη Χρόνος ημίσειας ζωής 60 ώρες, μέγιστη δράση μετά από 2-3 ώρες, μεγάλος κίνδυνος υπερβολικής δόσης Δόση: 1-2 mg Αναφέρεται παράνομη χρήση σε Φιλλανδία (βρέθηκε ήδη από το 2003 σε 20 περιπτώσεις οδήγησης υπό την επήρεια, εισάγεται εύκολα από την Ρωσσία και την Εσθονία), Σουηδία και ΗΠΑ Υπερβολική δόση το 2010 σε τρία άτομα στην Αγγλία και σε έξι άτομα στην Σκωτία. Το 2010 και το 2011 κατασχέθηκαν μεγάλες ποσότητες στο Η.Β. Ανιχνεύθηκε σε εννέα (9) δείγματα αίματος σε νεκροψίες χρηστών στο Dundee, Σκωτία, το Στις 7 περιπτώσεις η αιτία θανάτου ήταν υπερβολική δόση από οπιούχα και στις υπόλοιπες δύο άλλα αίτια (Maskell et al, 2011). Σε δύο περιπτώσεις, μία στο Η.Β. και μία στις ΗΠΑ, το 2010, ο θάνατος αποδόθηκε σε αναπνευστική καταστολή από Phenazepam Πωλείται νόμιμα από το Διαδίκτυο, δεν υπάγεται στις συμβάσεις των Η.Ε. Σε μορφή σκόνης ή σε διάλυμα 1 mg/ml Σε συνδυασμό με dimethocaine Προωθείται σαν ανάλογο της Διαζεπάμης, τις πιο πολλές φορές οι χρήστες το αγοράζουν και το χρησιμοποιούν σαν διαζεπάμη

30 GHB, (και τα ανάλογα GBL, BD) Gamma-hydroxybutyric acid / Gamma-hydroxybutyrate Παράχθηκε συνθετικά το 1960, αργότερα βρέθηκε να υπάρχει ενδογενώς σε μικρές ποσότητες στον οργανισμό Προϊόν της μεταθανάτιας αποσύνθεσης Έχει ερευνηθεί και έχουν προταθεί διάφορες ιατρικές ενδείξεις σαν Sodium Oxybate (Xyrem ): γυναικολογία, αναισθησία (Γαλλία, Γερμανία), στερητικό από αλκοόλ/ οπιοειδή (Αυστρία, Ιταλία), ναρκοληψία, καταπληξία, κατάθλιψη Την δεκαετία του 1980 χρησιμοποιήθηκε από body-builders και την δεκαετία του 1990 εμφανίστηκε στην σκηνή της περιστασιακής χρήσης των νυκτερινών κέντρων διασκέδασης liquid X, liquid E, liquid ecstacy, woman viagra, k.o. Tropfen, easy-lay Από το 2001 παράνομο στην Ευρώπη Συνήθως σε υγρή μορφή, και σε σκόνη/ κάψουλες, («Ναρκωτικό του βιασμού», date rape drug ) Δίνεται κρυφά μέσα στο ποτό ( drink spiking ) με σκοπό την άρση αναστολών, την καταστολή και την επακόλουθη αμνησία. Η έρευνα δείχνει όμως ότι σε περιπτώσεις σεξουαλικής επίθεσης κατά κανόνα ανιχνεύονται αλκοόλ και Flunitrazepam (Hipnosedon, Vulbegal ) Ευφορία, χαλάρωση, αγχόλυση, υπναγωγό, ενίσχυση σεξουαλικής διάθεσης και αυξητικής ορμόνης

31 GHB, (και τα ανάλογα GBL, BD) Παρόμοιος μηχανισμός δράσης με BZD, βαρβιτουρικά, αλκοόλ αθροιστική δράση Δρα σε ειδικούς GHB-υποδοχείς αλλά και στους GABA-B, σε μικρές δόσεις προκαλεί απελευθέρωση ντοπαμίνης σε μεγάλες αναστολή, αναστέλλει την νοαδρεναλίνη, αυξάνει την σεροτονίνη, και πιθανότατα αυξάνει τα ενδογενή οπιοειδή (Dynorphin). Αύξηση έκκρισης προλακτίνης και αυξητικής ορμόνης Διαλύεται σε νερό: 1 ml περιέχει συνήθως 1 gr GHB Συνήθης δοσολογία: gr για χαλάρωση 1-2 gr για ευφορία 2-4 gr για ύπνο Άμεση έναρξη δράσης: σε 15 λεπτά Διάρκεια δράσης: 3-4 ώρες Χρόνος ανίχνευσης στα ούρα: 12 ώρες Η ανάπτυξη ανοχής είναι ταχύτατη, διασταυρούμενη ανοχή με αλκοόλ και BZD Σωματική εξάρτηση αναπτύσσεται μετά από 3-6 μήνες συστηματικής χρήσης, χρήση έως και ανά 3 ώρες

32 GHB, (και τα ανάλογα GBL, BD) Απότομη καμπύλη ανταπόκρισης στην δόση: πολύ μικρή αύξηση δόσης GHB μπορεί να προκαλέσει ναυτία, έμετους, μυοκλονίες, παραισθήσεις, αμνησία και διαταραχή επιπέδου συνειδήσεως Υπερβολική δόση: διέγερση, επιθετικότητα, υποθερμία, αταξία, σύγχυση, κώμα, βραδυκαρδία, κεντρική αναπνευστική καταστολή, θάνατος (από υποξαιμία, υπερκαπνία). Ιδιαίτερα στην Ισπανία παρατηρήθηκαν την τελευταία δεκαετία πολλά περιστατικά υπερβολικής δόσης: νεαροί άνδρες, παρουσιάζονται στα επείγοντα το Σαββατοκυρίακο, 73% είχαν κάνει χρήση και αλκοόλ, 86% και άλλων παράνομων ουσιών Υποστήριξη ζωτικών λειτουργιών, όλοι οι ασθενείς ανένηψαν μετά από ώρες Θάνατοι από GHB: δύσκολο να αποδοθούν αποκλειστικά στο GHB, δεδομένης της ταυτόχρονης χρήσης και άλλων ουσιών Βαρύ έως βαρύτατο στερητικό διάρκειας 2 βδμ με ανάγκη για νοσηλεία Εικόνα στερητικού: όπως στις BDZ και στο αλκοόλ, ενδεχομένως και εμφάνιση οργανικού παραληρήματος Θεραπεία στερητικού: μεγάλες δόσεις BZD

33 GHB, (και τα ανάλογα GBL, BD) Gamma-butyrolactone, GBL / 1,4-butanediol, BD: χρησιμοποιούνται ευρύτατα σαν διαλύτες στην χημική βιομηχανία, είναι δηλ. διαθέσιμα, νόμιμα και φτηνά Από το GBL πολύ εύκολα παρασκευάζεται το GHB: προσθήκη υδροξειδίου του Νατρίου (εξωθερμική αντίδραση, το GBL είναι εύφλεκτο) Στον οργανισμό μεταβολίζονται ταχύτατα σε GHB. Το BD μετατρέπεται σε GHB από την alcohol dehydrogenase, το οποίο σημαίνει ότι σε ταυτόχρονη χρήση αλκοόλ, δηλ. ο κανόνας σε αυτά τα άτομα, επιβραδύνεται ο μεταβολισμός και παρατείνεται η δράση και των δύο ουσιών Αυξάνεται ο κίνδυνος τοξικότητας To 2007 βρέθηκαν μεγάλες ποσότητες BD να περιέχονται στο υλικό ενός παιδικού παιγνιδιού από την Κίνα, με τοξικές επιδράσεις σε παιδιά στην Β. Αμερική, το οποίο βέβαια αποσύρθηκε

34 ΔΙΕΓΕΡΤΙΚΑ

35 Cocaine: Erythroxylum Coca

36 Cocaine: Erythroxylum Coca

37 Παράγωγα Κοκαϊνης Dimethocaine 3-diethylamino-2,2-dimethylopropyl)4aminobenzoate Παράγωγο της κοκαϊνης με ένα p-nh2 pharmacophore Έχει βρεθεί σε μορφή σκόνης σε τρία προϊόντα σε Head Shops (2010) Τοπικά αναισθητική και διεγερτική δράση Αναστολέας επαναπρόσληψης ντοπαμίνης αύξηση ντοπαμίνης συναπτικά Fluorotropacocaine

38 Αμφεταμίνες: κρυσταλλική Μεθαμφεταμινη

39 ΣΙΣΑ/SHISA/SISA: κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη Ονομασία η οποία μέχρι στιγμής φαίνεται να αφορά αποκλειστικά την Ελλάδα, εφ όσον δεν υπάρχει καμιά αναφορά από άλλα κράτη-μέλη. Οι πληροφορίες μας ήταν μέχρι τώρα αποκλειστικά από αναφορές χρηστών, δεν είχαμε κατάσχεση και καμιά χημική ανάλυση, δεν γνωρίζαμε τι περιέχουν. Η λέξη Shisha, από την περσική λέξη shīshe, σημαίνει γυαλί, και είναι ο κοινός όρος για τη γυάλινη πίπα στην Αίγυπτο, Σουδάν, και τις Αραβικές χώρες του Περσικού Κόλπου (Κουβέιτ, Μπαχρέιν, Κατάρ, Ομαν, ΗΑΕ και Σαουδικη Αραβία), και στην Αλγερία, Μαρόκο, Τυνησία, Σομαλία και Υεμένη. Στην Αλβανία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη η γυάλινη πίπα λέγεται «lula» ή «lulava» στη γλώσσα Ρομάν. Η λέξη «shishe» αναφέρεται στο κομμάτι του μπουκαλιού. Στην Κροατία, Σερβία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, FYROM και στη Βουλγαρία η λέξη nargile χρησιμοποιείται για την πίπα. Η λέξη Šiša (шиша) συνήθως αναφέρεται στον καπνό που καπνίζεται μέσα σ αυτήν. Πρόκειται για διεγερτική ουσία, αναφέρεται ότι περιέχει υγρά μπαταρίας (θειϊκό οξύ απαραίτητο για την παρασκευή μεθαμφεταμίνης) Τοπικό φαινόμενο στην Αττική Σε σκόνη και κρυσταλλική μορφή, συνήθως καπνίζεται αλλά και i.v. χρήση Πρόσφατα (3/ 2012) ταυτοποιήθηκε από το Γενικό Χημείο του κράτους κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη

40

41

42

43 Συνθετικά Παράγωγα Αμφεταμινών Συμπαθητικομιμητική και αντιχολινεργική δράση Δύσκολη η ανίχνευση, η πλήρης ταυτοποίηση και η διαφοροποίηση μεταξύ τους, ακόμα και με gas chromatography/ mass spectrometry. Παρουσιάζουν σχεδόν ταυτόσημα φάσματα και χρόνους συγκράτησης κάποιων ισομερών Οι πρόδρομες ουσίες που χρησιμοποιούνται διαφοροποιούνται συνεχώς με ελάχιστες χημικές παρεμβάσεις για παράκαμψη του ελέγχου από τις αρχές και για εύκολη και φτηνή πρόσβαση στο εμπόριο masking (UNODC: United Nations Office Drugs & Crime 14/3/2012) Phenethylamines Dimethylamylamine/DMAA Fluoro-methoxy-phenylalkylamines Ring Methyl un- or substituted Phenyisopropylamines Πιπεραζίνες

44 Συνθετικά Παράγωγα Αμφεταμινών Συμπαθητικομιμητική και αντιχολινεργική δράση Δύσκολη η ανίχνευση, η πλήρης ταυτοποίηση και η διαφοροποίηση μεταξύ τους, ακόμα και με gas chromatography/ mass spectrometry. Παρουσιάζουν σχεδόν ταυτόσημα φάσματα και χρόνους συγκράτησης κάποιων ισομερών Οι πρόδρομες ουσίες που χρησιμοποιούνται διαφοροποιούνται συνεχώς με ελάχιστες χημικές παρεμβάσεις για παράκαμψη του ελέγχου από τις αρχές και για εύκολη και φτηνή πρόσβαση στο εμπόριο masking (UNODC: United Nations Office Drugs & Crime 14/3/2012) Phenethylamines Dimethylamylamine/DMAA Fluoro-methoxy-phenylalkylamines Ring Methyl un- or substituted Phenyisopropylamines Πιπεραζίνες

45 Συνθετικά Παράγωγα αμφεταμινών: Phenethylamines MDMA PMMA DOI 4MTA: Thio amphetamine, Flat liners MDAI 5-IAI MDAT MMDAT D2PM Benzofury BDF, Bromo-DragonFly MDPV 2-DPMP 4-FMP 1-phenyl-1-propanamine

46 Συνθετικά Παράγωγα Αμφεταμινών: Phenethylamines MDMA (ecstasy) (3,4-methylenedioxymetamphetamine) MDMA (ecstasy) is a synthetic drug (belongs to the family of Phenethylamines) that has stimulant and psychoactive properties. It is taken orally as a capsule or tablet. Short-term effects include feelings of mental stimulation, emotional warmth, enhanced sensory perception, and increased physical energy. Adverse health effects can include nausea, chills, sweating, teeth clenching, muscle cramping, and blurred vision. Το MDMA παρεμβαίνει στην ρύθμιση της θερμοκρασίας του οργανισμού. Σε συνδυασμό με την κόπωση, εφίδρωση, αφυδάτωση, που συνεπάγεται η συνθήκη λήψης του MDMA υπερθερμία, υπερπυρεξία μυική υπερτονία, ταχυκαρδία, υπερτονία, οξέωση, σοκ, ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων θάνατος. Θεραπεία: ενυδάτωση, ψύξη, άμεση χορήγηση BZD. (Dantrolene, Cyproheptadine ;) Το 2009 παρατηρήθηκε μείωση της ποσότητας MDMA που περιεχόταν στα δισκία ecstasy λόγω μείωσης (κατασχέσεις) στην διαθεσιμότητα της πρόδρομης ουσίας PMK, κάτι που ευνόησε την προώθηση άλλων συνθετικών παραγώγων. Από το 2010 χρησιμοποιείται το PMK-glycidate, ένα παράγωγο του PMK, το οποίο εύκολα μετατρέπεται στην «γονεϊκή» μορφη.

47 Συνθετικά Παράγωγα αμφεταμινών: Phenethylamines, PMMA Para-methoxy-amphetamine Aνήκει στην ομάδα των φαινεθυλαμινών, είναι δομικό παράγωγο της ουσίας PMA (υπεύθυνο για αρκετούς θανάτους την δεκαετία του 70, death ) και της μεθαμφεταμίνης Αργή έναρξη δράσης, λιγότερο ισχυρή διεγερτική δράση από το MDMA (ecstacy) και τις αμφεταμίνες, κάτι που ωθεί πολλούς χρήστες σε επαναλαμβανόμενες δόσεις, μεγαλύτερος κίνδυνος υπερβολικής δόσης Σε μορφή σκόνης/ δισκία (που μοιάζουν με ecstacy) συχνά αναμεμειγμένο με αμφεταμίνες ή MDMA Συχνά πωλείται για αμφεταμίνες ή MDMA Ανίχνευση της ουσίας σε οδηγούς οχημάτων Αναφέρονται 19 θάνατοι στην Ευρώπη, ιδιαίτερα σε Νορβηγία και Ολλανδία από το καλοκαίρι του 2010 Καρδιακή αρρυθμία, ψευδαισθήσεις, ψυχοκινητική διέγερση, υπερθερμία, σύγχυση, κώμα, επιληπτικές κρίσεις, προοδευτική ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων

48 Συνθετικά Παράγωγα αμφεταμινών: Phenethylamines Aura, Ivory Wave, Vanilla Sky Με την ονομασία αυτή περιγράφεται μια διεγερτική ουσία στην οποία ταυτοποιήθηκαν MDPV και Lignocaine. Τον Αυγουστο του 2010 καταγράφηκαν 26 περιστατικά στα Επείγοντα Νοσοκομείων στο Εδιμβούργο με πρόσφατη χρήση Ivory Wave (3 ώρες έως 1 βδμ) και με κλινική εικόνα (παραισθήσεις, αυπνία, διέγερση, παράνοια, άγχος, ανησυχία, επιθετικότητα, ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών, θωρακικό άλγος, δυστονία, ακαθησία, αυξημένη CPK) Σε κάποιους από τους ασθενείς ανιχνεύθηκε, όχι η αναμενόμενη αλλά μια άλλη φαινεθυλαμίνη, η 2-DPMP Πρόσφατα στην Αμερική ενοχοποιείται για εξαιρετικά ακραίες, βίαιες συμπεριφορές έως και καννιβαλιστικές (;)

49 Παράγωγα αμφεταμινών: Phenethylamines, Ν-ΕΤΗΥLΑΜΙΝΕ N-ethylamphetamine. Αφορά μία διεγερτική ουσία της οικογένειας των φαινεθυλαμινών που δομικά σχετίζεται με τη μεθαμφεταμίνη. Υπάρχει ελάχιστη σχετική βιβλιογραφία δημοσιευμένη για αυτό το παράγωγο αμφεταμίνης το οποίο έχει αναφερθεί ότι έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν σαν ουσία που καταστέλλει την όρεξη για φαγητό (Tessel et al 1975)*. καταταγμένη στον Πίνακα IV της Σύμβασης των Ενωμένων Εθνών (1971) για τις ψυχότροπες ουσίες. Δεν θεωρείται επομένως μία νέα ψυχοδραστική ουσία. Το Γαλλικό Εθνικό Κέντρο για τα Ναρκωτικά ανέφερε μία κατάσχεση της ουσίας που αφορούσε 28 γρ. λευκής σκόνης το Νοέμβριο του 2010 στο αεροδρόμιο Roissy. Η ουσία έχει κατασχεθεί επίσης δύο φορές στην Τουρκία 1η Κατάσχεση:159 γρ. (συμπεριλαμβανομένης και της ουσίας α-pvp), 2η Κατάσχεση: 3,3 γρ. Οι κατασχέσεις πραγματοποιήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη το Νοέμβριο του 2010 και τον Μάρτιο του 2011 αντίστοιχα.

50

51 Παράγωγα αμφεταμινών: Phenethylamines, 4-FMP 4-Fluroamphetamine Μικρότερη ισχύς από τις αμφεταμίνες Απασχολεί τις αρχές και τις υπηρεσίες υγείας από το 2008, έχει κατασχεθεί σε μεγάλες ποσότητες Συχνά ανιχνεύεται σε δισκία MDMA

52 Συνθετικά Παράγωγα αμφεταμινών: Phenethylamines, 4-methylamphetamine 3 θάνατοι στο Βέλγιο το θάνατοι στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2011 μαζί με χρήση και άλλων ουσιών Ταυτοποιήθηκε σε ένα μείγμα αμφεταμίνης, καφεϊνης και di-(phenylisopropyl)- amine (DPIA) στην Γερμανία το 2011

53

54 Συνθετικά Παράγωγα αμφεταμινών: Phenethylamines : 1-phenyl-1propanamine, ισομερές του beta-methyl-phenethylamine (β-me-pea) του οποίου η ψυχοδραστικότητα δεν έχει τεκμηριωθεί. Κατάσχεση λευκής σκόνης και δισκίων λευκού χρώματος με το λογότυπο Motorola που περιείχε εκτός από την ουσία αυτή και λιδοκαίνη και καφείνη, βάρους περίπου 4 κιλών στη Σόφια τον Μάιο του 2011.

55 Παράγωγα αμφεταμινών: Dimethylamylamine/DMAA 4-methylhexan-2-amine Έχει βρεθεί σε οκτώ διαφορετικά προϊόντα σε μορφή δισκίου ή κάψουλας σε Head Shops μαζί με άλλες ουσίες όπως καφεϊνη ή/και 2phenethylamine (2010) Διαφημίζεται σαν συμπλήρωμα διατροφής και διεγερτικό γενικής χρήσης

56 Παράγωγα αμφεταμινών: Πιπεραζίνες 1-Benzylpiperazine, BZP Trifluormethylphenylpiperazine, TFMPP 1-(3-chlorophenyl) piperazine, mcpp Διεγερτική δράση, παρόμοια με των αμφεταμινών. Αυξάνουν την απελευθέρωση κατεχολαμινών (ντοπαμίνης), πολύ μικρός χρόνος ημίσειας ζωής. Η πιπεραζίνη αναπτύχθηκε για να χρησιμοποιηθεί σαν ανθελμινθικό για την θεραπεία προσβολής του εντέρου από σκώληκες, δεν εγκρίθηκε όμως ποτέ. Την δεκαετία του 70 ερευνήθηκε για την αντικαταθλιπτική του δράση. Παρόμοιες ιδιότητες με την dexamphetamine, 1/10 της ισχύος αυτής. H χρήση BZP και TFMPP μαζί προκαλεί ένα αποτέλεσμα παρόμοιο με αυτό του ΜDMA. Συμπαθητικομιμητική δράση υπερθερμία υποστήριξη, BZD H mcpp συχνά ανιχνεύεται σε δισκία ecstacy Συχνά διαφημίζονται σαν «φυτικά διεγερτικά» ή «φυτικά χάπια διασκέδασης» για ευνόητους λόγους, παρ όλο που είναι 100% συνθετικά. Παρουσιάζουν όμως μια δομική συγγένεια με την piperidine, η οποία είναι ένα συστατικό του αλκαλοειδούς piperine που περιέχεται στο φυτό του μαύρου πιπεριού (Piper nigrum). (Αντιψυχωτικά: πιπεραζίνικές φαινοθειαζίνες: τριφθοριοπεραζίνη, Stelazine )

57 Παράγωγα αμφεταμινών: Arylcyclohexylamines Methoxetamine Η Methoxetamine είναι μία ουσία που δομικά σχετίζεται με την Κεταμίνη. Κλινικά χαρακτηριστικά είναι ενδεικτικά της οξείας συμπαθητικομιμητικής τοξικότητας, καθώς επίσης και μίας διασχιστικής/ κατασταλτικής κατάστασης, παρόμοιας με αυτή που παρατηρείται λόγω χρήσης Κεταμίνης, και έντονων αντιληπτικών διαταραχών. Πολύ πιο ισχυρή από την κεταμίνη, καταναλώνεται σαν κεταμίνη και ο χρήστης εκπλήσσεται από την ισχύ της ουσίας. Ενδορινικά και υπογλώσσια, σπανιότερα πρωκτικά και εισπνοή. Ανταγωνιστής των NMDA υποδοχέων. Τους διατηρεί ανοικτούς όπως και το PCP. Αναστέλλει την επαναπρόσληψη της dopamine. Για πρώτη φορά κοινοποιήθηκαν στοιχεία για την ουσία αυτή το Νοέμβριο του Η Methoxetamine είναι ελεγχόμενη ουσία στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη Δανία. Τον Ιανουάριο 2012 θάνατος ενός 27 χρονου στην Σουηδία. Βρέθηκε στο αίμα του 8,6 µg Methoxetamine, όπως επίσης και 0,001 µg THC, spiceanalogues AM694, AM2201 and JWH 018 Τον Φεβρουάριο του 2012 στην Ιταλία σε βιολογικά υλικά και σε υπολείμματα προϊόντος που είχε χρησιμοποιήσει ένας 27χρονος νεαρός ο οποίος προσήλθε σε νοσοκομείο (στο τμήμα επειγόντων περιστατικών) με συμπτώματα ταχυκαρδίας, σύγχυσης, παραισθήσεων και έντονης ταραχής.

58 Catha edulis (Celastraceae): Khat

59 KHAT - ΚΑΘΙΝΟΝΕΣ Catha edulis (Celastraceae): Khat θαμνώδες φυτό, αυτοφυεί στα οροπέδια της ανατ. Αφρικής (Κένυα, Σομαλία) και της Αραβικής Χερσονήσου, πολιτισμικά αποδεκτή χρήση από τους γέροντες σε κοινωνικές εκδηλώσεις, ήπια διεγερτική δράση, για χρόνια εισαγόταν νόμιμα, αυθημερόν, αεροπορικώς στο Η.Β., η δραστική ουσία υπάρχει μόνο στα φρέσκα φυτά Σταδιακά εξέλειψε η περιορισμένη σε συγκεκριμένα πολιτισμικά πλαίσια χρήση και επεκτάθηκε σε άλλες ομάδες

60 KHAT ΚΑΘΙΝΟΝΕΣ Συνθετικά Παράγωγα: (μέχρι στιγμής 30) 4-methylmethcathinone (Mephedrone) Buphedrone: 2- (methylamino)-1 phenylbutan-1-one, δομικό ισομερές της mephedrone, πρωτοσυντέθηκε το 1928 methedrone: (4- methoxymethcathinone) παράγωγο του PMMA methylone: β-keto-cathinone, παράγωγο του MDMA flephedrone Naphyrone: παράγωγο της pyrovalerone (παράνομη από το 1971), (2010) MPBP (4-methyl-α-pyrrolidinobutiophenone), σχετίζεται με την pyrovalerone και την MPPP, (2010) ΒΚ-ΜΒDB Ethcathinone Iso-ethcathinone: δομικό ισομερές του προηγούμενου N-ethylbuphedrone (NEB) (2 (ethylamino)-1-phenylbutan-1-one (Nethylbuphedrone) (2011) Βrephedrone / 4-BMC (1-(4-bromophenyl)-2-methylaminopropan-1-one) Ιso-pentedrone (1-methylamino-1-phenyl-pentan-2-one) (2011) 4-ethylmethcathinone (4-EMC) (RS)-2-methylamino-1-(4-ethylphenyl) propane-1-one) (2011)