EUROPOL : ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗΣ

Transcript

1 A TEI ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ EUROPOL : ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗΣ ΚΑΤΣΙΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΗΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2003 Εκπονηθείσα πτυχιακή εργασία Απαραίτητη για την κτήση Του βασικού τττυχίου

2 A TEI ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ -ν; Ζ-Ί - 1 οΐ t 7 ^ EUROPOL ; ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗΣ ΚΑΤΣΙΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΗΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2003 ΕκτΓονηθείσα πτυχιακή εργασία απαραίτητη για την κτήση του βασικού τττυχίου.

3 Ευχαριστώ θερμά τη σύζυγό μου Κωνσταντίνα για τη συμπαράστασή της και ιδιαίτερα τον κ. Μιχάλη Χρυσομάλλη για την καθοδήγησή του κατά την εκπόνηση της εργασίας.

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΕΡΟΣ A Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ( ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡ. ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ) ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ 1 ΗΟΜΑΔΑΤΡΕνΙ ΟΙ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ SCHENGEN SCHENGEN ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (S.I.S) ΓΡΑΦΕΙΑ SIRENE ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ SCHENGEN...8 Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ - Ο ΤΡΙΤΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ 1. Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΜΑΑΣΤΡΙΧΤ Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ EYROPOL Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΕ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ INTERPOL Η INTERPOL ΣΧΕΣΕΙΣ S I S. - INTERPOL Η ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ EUROPOL ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ EUROPOL ΣΤΟΧΟΙ - ΣΚΟΠΟΙ (άρθρο 2)... 20

5 2.2 ΠΕΔΙΟ ΕΥΘΥΝΗΣ ΜΕΣΑ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ EUROPOL ΕΘΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΗΣ EUROPOL (άρθρο 4) ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ (άρθρο 5) Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ EUROPOL ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ( άρθρο 28) ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ (άρθρο 29) ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (άρθρο 30) Ο ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΚΤΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (άρθρο7) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (άρθ.8) ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ(άρθ.9) Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (άρθρο 14) ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ - ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ (άρθρο 19) Η ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΟΠΤΙΚΗ ΑΡΧΗ (άρθρο 23) Η ΚΟΙΝΗ ΕΠΟΠΤΙΚΗ ΑΡΧΗ (άρθρο 24) Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (άρθρο 25) ΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΩ ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ Ή ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (άρθρο 38) ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ (άρθρο 35) ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ(άρθρο 34) ΣΧΕΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΡΙΤΑ ΚΡΑΤΗ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ(άρθρο 42) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΦΕΚ /98

6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Από την ίδρυση των Ευρ. Κοινοτήτων και κατά τα πρώτα στάδια της ενοποιητικής διαδικασίας ο χώρος της δημόσιας τάξης και ασφάλειας δεν αποτέλεσε πεδίο παραχώρησης κρατικών αρμοδιοτήτων στους κοινοτικούς θεσμούς και κατ επέκταση εφαρμογής της κοινοτικής μεθόδου. Αντίθετα, οι ιδρυτικές Συνθήκες περιλαμβάνουν σειρά ρητρών διαφυγής για λόγους δημόσιας τάξης, σύμφωνα με τις οποίες τα Κράτη-μέλη μπορούν να θέτουν περιορισμούς στις κοινοτικές ελευθερίες που δικαιολογούνται για λόγους δημόσιας τάξης και ασφάλειας. Η εμφάνιση όμως σύγχρονων μορφών εγκληματικότητας όπως η τρομοκρατία και το λαθρεμπόριο που έχουν έντονα διεθνή χαρακτήρα, σε συνδυασμό με την κατάργηση των εσωτερικών συνόρων και των συνοριακών ελέγχων που επέφερε η εσωτερική Αγορά και αφορούσε τόσο τους υπηκόους των Κρατών-μελών όσο και τους υπηκόους τρίτων χωρών μετά τη διάβαση των εξωτερικών συνόρων της Κοινότητας, δημιούργησαν την ανάγκη συνεργασίας των Κρατώνμελών της Κοινότητας στο χώρο της δημόσιας τάξης. 2. Αν και τα Κράτη-μέλη ουδέποτε μέχρι σήμερα δέχτηκαν να περάσει η συνεργασία τους στο χώρο της δημόσιας τάξης στο πλαίσιο της υπερεθνικής (κοινοτικής) μεθόδου, ανέπτυξαν έντονη διακυβερνητική συνεργασία που σταδιακά άρχισε να ενισχύεται με την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό η αστυνομική συνεργασία αποτέλεσε αντικείμενο του Τρίτου Πυλώνα της Ένωσης, είτε υπό τον τίτλο "Συνεργασία στη Δικαιοσύνη και στις Εσωτερικές Υποθέσεις " ( Συνθήκη του Μάαστριχτ) είτε υπό τον τίτλο Αστυνομική και Δικαστική Συνεργασία στις Ποινικές Υποθέσεις " ( Συνθήκη του Αμστερνταμ ). Η συνεργασία αυτή, αν και σε διακυβερνητικό επίπεδο, έχει ως στόχους ( άρθρο 29 ΣυνθΕΕ ) την εγκαθίδρυση για τους ευρωπαίους πολίτες ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, που επιτυγχάνεται με την πρόληψη και την

7 καταπολέμηση της εγκληματικότητας και την στενότερη συνεργασία μεταξύ των αστυνομικών δυνάμεων των Κρατών-μελών. 3. Η διακυβερνητική φύση του Τρίτου Πυλώνα δεν εμπόδισε την ίδρυση κοινών μηχανισμών και θεσμών. Μεταξύ αυτών περίοπτη θέση καταλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία - γνωστή ως EUROPOL - που η ίδρυσή της προβλέπεται από την ίδια τη Συνθήκη της ΕΕ ( άρθρο 30 ) και έλαβε χώρα το 1995, Η πτυχιακή εργασία που ακολουθεί έχει ως στόχο να προσεγγίσει κυρίως την Europol αναλύοντας τους σκοπούς της ίδρυσής της, τους μηχανισμούς που διαθέτει, καθώς και τα μέσα και τη λειτουργία τους, 4 Το περιεχόμενο της εργασίας χωρίζεται σε τρία Μέρη. Στο πρώτο Μέρος ( Συνεργασία των Κρατών-μελών των Κοινοτήτων στο χώρο της δημόσιας τάξης ) καταγράφονται οι προσπάθειες συνεργασίας στο χώρο της δημόσιας τάξης πριν από την ίδρυση της ΕΕ. Η αναφορά στο " Κοινοτικό Κεκτημένο επικεντρώνεται κυρίως στους μηχανισμούς TREVI και Schengen, Στο δεύτερο Μέρος ( Συνεργασία στο χώρο της δημόσιας τάξης μετά την ίδρυση της ΕΕ ) οι αναφορές επικεντρώνονται στις Συνθήκες της ΕΕ ( Μάαστριχτ, Άμστερνταμ ) και στη δομή του Τρίτου Πυλώνα της ΕΕ, που αποτελεί το πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται όλες οι προσπάθειες συνεργασίας των αστυνομικών και δικαστικών αρχών των Κρατών-μελών. Τέλος στο τρίτο Μέρος αναφερόμαστε στην Europol προσεγγίζοντας αναλυτικά τους σκοπούς της ίδρυσής της, το θεσμικό μηχανισμό της, τη λειτουργία και τα μέσα που διαθέτει για την επίτευξη των σκοπών της. Ακολουθούν συμπερασματικές παρατηρήσεις και παράρτημα τεκμηρίωσης.

8 Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ( ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡ. ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ) ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ Μολονότι οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες ιδρύθηκαν προς επιδίωξη κυρίως οικονομικού σκοπού και κατά πρώτο λόγο για τη δημιουργία μιας κοινής αγοράς, οι προσπάθειες για περαιτέρω συνεργασία σε θέματα πέραν των οικονομικών δραστηριοτήτων δεν είναι άγνωστες στην κοινοτική πρακτική. Αφορμή για τη συνεργασία μεταξύ των Κρατών-μελών των Κοινοτήτων σε αστυνομικά θέματα υπήρξαν τα φαινόμενα τρομοκρατίας και άλλων σύγχρονων μορφών εγκληματικής δραστηριότητας, που εμφανίστηκαν στη δεκαετία του 1970 και ταλάνισαν τα ευρωπαϊκά κράτη επί μακρόν. 1. HOMAAATREVI Η προσπάθεια έμεινε γνωστή ως TREVI (Terrorisoie, ΚοάίοσΙίεπιβ, Extreoiisoie, Violense, International) το 1975 δημιουργήθηκε ατύπως από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Ρώμη, Η ομάδα αυτή αποτελείτο από τους αρμοδίους υπουργούς των Κρατών-μελών, συνήρχετο σε επίπεδο υπουργών, ανωτέρων στελεχών και ομάδων εργασίας και είχε ως κύριο στόχο την ανταλλαγή πληροφοριών σε θέματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας, Η ομάδα TREVi διακρινόταν σε πέντε υποομάδες κάθε μια από τις οποίες είχε συγκεκριμένο τομέα εργασίας( τρομοκρατία, ναρκωτικά, κατάργηση των ελέγχων στα ενδοκοινοτικά σύνορα και ίδρυση μιας Ευρωπαϊκής αστυνομίας). Παρότι η ομάδα TREVI δεν εντάχτηκε ποτέ στο θεσμικό πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων είχε όμως ρόλο παρατηρητή, Η πολιτική και τα κείμενά της περιορίζονταν σε συστάσεις προς τα Κράτημέλη να ακολουθήσουν μια συγκεκριμένη πολιτική. Ήδη από το 1990 (δηλαδή πριν το Μάαστριχ)η ομάδα TREVI επεξεργάσθηκε ένα σχέδιο για τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Υπηρεσίας με πρώτο σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών μεταξύ των αστυνομικών

9 υπηρεσιών των Κρατών-μελών. Πρώτο βήμα ήταν η δημιουργία της ομάδας EDU (European Drugs Unit) για την καταπολέμηση της μάστιγας των ναρκωτικών. Ήδη πάντως από το 1988 η Επιτροπή των Ευρ. Κοινοτήτων είχε συστήσει την UCLAF (Unite de Coordination de la lutte Antifraude) ως ξεχωριστό τμήμα των υπηρεσιών για την καταπολέμηση της απάτης σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της κοινότητας. Σκοπός της η δυνατότητα να διενεργεί ελέγχους σε κοινοτικό επίπεδο, σε όλες εκείνες τις περιπτώσεις που υπάρχει παροχή κοινοτικών πόρων και υπάρχει υποψία μη σύμφωνης προς το κοινοτικό δίκαιο διαχείρισης των πόρων. Το 1989 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δημιούργησε μια επιτροπή από εθνικούς αντιπροσώπους με την ονομασία CE1.AD (Comitee European de la lutte Antidrogue ) Έργο της επιτροττής αποτελεί η καταπολέμηση των ναρκωτικών όχι μόνο από αστυνομική σκοπιά αλλά και από πλευράς υγείας και οικονομίας. 2. ΟΙ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ SCHENGEN Εξετάζοντας το παρελθόν της "Ευρωαστυνόμευσης είναι χρήσιμο να κάνουμε μια μικρή αναφορά στην περίφημη πια συμφωνία Schengen (πιο πολύ για τις αντιδράσεις τις οποίες προκάλεσε από την πλευρά, κυρίως της ορθόδοξης εκκλησίας) Η συμφωνία Schengen ( μικρή κωμόπολη του Λουξεμβούργου) υπεγράφη στις 14 Ιουνίου 1985 από τις κυβερνήσεις της οικονομικής ένωσης BENELUX (Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο) και της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και της Γαλλικής Δημοκρατίας. Εφαρμόστηκε προσωρινά από την επομένη της υπογραφής της και τέθηκε οριστικά σε ισχύ στις Η συμφωνία ήταν η έμπρακτη και επίσημη έκφραση της βούλησης των συμβαλλομένων μερών για τη δημιουργία ενός κοινού χώρου κυκλοφορίας αγαθών και προσώπων, ώστε να αποφευχθεί η επανάληψη των επεισοδίων που είχαν προκληθεί ένα χρόνο νωρίτερα, όταν οι Ιταλοί τελωνιακοί προέβησαν σε

10 απεργία διάρκειας δημιουργώντας τεράστιες ουρές στα σύνορα και προκαλώντας διατάραξη του οδικού δικτύου σχεδόν της μισής Ευρώπης. Η Ελλάδα εντάχθηκε στη συμφωνία ως παρατηρητής από τον Απρίλιο του 1992 και πλήρες μέλος το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου. Η συμφωνία Schengen αποσκοπούσε κυρίως στην σταδιακή άρση των ελέγχων στα κοινά σύνορα των συμβαλλομένων μερών. Για το λόγο αυτό 7 από τα 33 άρθρα της συμφωνίας αφορούσαν την αστυνομική συνεργασία και την καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης. Αντιθέτως η σύμβαση που υπεγράφη από τα ίδια συμβαλλόμενα μέρη στις ανέπτυξε, με σκοπό την διεξαγωγή ελέγχων στα κοινά εξωτερικά σύνορα, την αστυνομική, τελωνιακή και δικαστική συνεργασία. 2.1 SCHENGEN ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ {S.I.S) Οι ρυθμίσεις αυτές αποτέλεσαν την πρώτη σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνεργασία μεταξύ Κρατών-μελών σε αστυνομικά θέματα όπου τελικά η εκχώρηση κρατικών αρμοδιοτήτων υπήρξε σημαντικότατη. Υποστηρικτικό ρόλο στην εν λόγω αστυνομική συνεργασία παίζουν οι ρυθμίσεις για το σύστημα πληροφοριών Schengen (S.I.S.) με τη δημιουργία τράπεζας δεδομένων Το άνοιγμα των συνόρων με την κατάργηση των σχετικών ελέγχων κατά τη διάβασή τους, δημιουργούσε μεταξύ των Συμβαλλομένων Μερών (Σ.Μ.) σημαντικά ελλείμματα ασφάλειας δεδομένου ότι οι εγκληματίες θα μπορούσαν τώρα να δρουν με καλύτερες προϋποθέσεις, αφού κάνοντας χρήση της ελεύθερης διάβασης των συνόρων θα μπορούσαν να μεταφέρουν τη δραστηριότητά τους στο έδαφος άλλου Σ.Μ. και να βρίσκουν εκεί καταφύγιο. Η ανάγκη καταπολέμησης αυτών των νέων δυνατοτήτων που παρείχε στην εγκληματικότητα η κατάργηση των συνόρων, επέβαλε όχι μόνο τη συνεργασία των αστυνομικών αρχών, αλλά και τη δημιουργία μιας κοινής τράπεζας πληροφοριών, που θα παρείχε αξιόπιστα αλλά και τάχιστα

11 πληροφορίες στις αρμόδιες αρχές για καταζητούμενους εγκληματίες που έχουν ενδεχομένως καταφύγει σε έδαφος άλλου Σ.Μ Σημαντικό αλλά και έντονα αμφιλεγόμενο σημείο της Σύμβασης Εφαρμογής αποτελεί η δημιουργία αυτής της τράπεζας πληροφοριών με τίτλο Schengen Information System (S.I.S.) κοινού σε ότι αφορά τη δομή και τη λειτουργία του για όλα τα Σ.Μ Ο στόχος του συστήματος πληροφοριών (παρ.93) είναι διπλός. Η προστασία της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης και της ασφάλειας του κράτους, και η εφαρμογή των διατάξεων της σύμβασης για την κυκλοφορία των προσώπων στο χώρο Schengen. Η δήλωση αυτή των σκοπών του συστήματος είναι προφανώς περιοριστική και επιτρέπει το συμπέρασμα ότι οι πληροφορίες που παρέχονται στο σύστημα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα Συμβαλλόμενα Μέρη για άλλους σκοπούς. Το σύστημα πληροφοριών Schengen (S.I.S) διακρίνεται σ' ένα κεντρικό σύστημα και σε ένα εθνικό τμήμα σε κάθε Σ.Μ. το οποίο εγκαθιστά και διατηρεί για λογαριασμό του και με δική του ευθύνη. Το κεντρικό σύστημα δηλαδή η τεχνική υπηρεσία υποστήριξης.εγκαταστάθηκε στο Στρασβούργο και υπεύθυνη για την εν λόγω υπηρεσία είναι η Γαλλική Δημοκρατία, η εγκατάσταση όμως και η όλη λειτουργία του συστήματος, διατηρείται για λογαριασμό όλων των Συμβαλλομένων Μερών και με κοινή τους ευθύνη. Αντίθετα προς το κεντρικό σύστημα κάθε Σ.Μ. εγκαθιστά και διατηρεί για λογαριασμό του και με δική του ευθύνη το εθνικό του τμήμα συστήματος πληροφοριών. Η διαχείριση του εθνικού τμήματος ανατίθεται σε μια Κεντρική Εθνική Αρχή η οποία είναι υπεύθυνη για την ορθή λειτουργία του εθνικού συστήματος και κάθε Σ.Μ. πραγματοποιεί τις καταχωρήσεις του μέσω αυτής της αρχής.

12 2.2 ΓΡΑΦΕΙΑ SIRENE Η απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος πληροφοριών απαιτούσε και τη λειτουργία ενός γραφείου, το οποίο θα ήταν υπεύθυνο για τη διαβίβαση οποιασδήποτε συμπληρωματικής πληροφορίας σε περίπτωση που υπάρχει καταχώρηση στο σύστημα πληροφοριών και ο χρήστης επιζητά επιπρόσθετες πληροφορίες. Τα γραφεία αυτά - η λειτουργία των οποίων δεν προβλέπεται ρητά στη σύμβαση - ονομάζονται γραφεία SIRENE( βυρρίοπιοπίατγ Information Request at the National Entries) λειτουργούν σε 24ωρη βάση και παρέχουν κυρίως συμπληρωματικές πληροφορίες κατά την αστυνομική συνεργασία Ας δούμε ένα παράδειγμα για να κατανοήσουμε καλύτερα τη λειτουργία των γραφείων SIRENE. Στο αεροδρόμιο του Μονάχου διαπιστώνεται από τις Γερμανικές αρχές, καταχώρηση για σύλληψη και έκδοση προσώπου που έγινε από το Ελληνικό τμήμα του συστήματος πληροφοριών. Οι Γερμανικές αρχές για να πραγματοποιήσουν τη σύλληψη και την έκδοση στην Ελλάδα του συγκεκριμένου προσώπου, χρειάζονται περαιτέρω πληροφορίες οι οποίες δεν περιέχονται στο σύστημα. Αυτές τις πληροφορίες καλούνται να παρέχουν τα εθνικά γραφεία S1RENE. Σύμφωνα με τις εκθέσεις της αρμόδιας επιτροπής, η μέχρι τώρα λειτουργία του συστήματος και με τα 10 Σ,Μ. κρίνεται ικανοποιητική. Το σύστημα όμως είναι προϊόν της δεκαετίας Σήμερα η τεχνολογία εξελίσσεται ταχύτατα και το σύστημα μοιάζει να έχει φτάσει στα όρια του. Οι τεχνικές αδυναμίες του οδηγούν σε αμφισβήτηση όσο αφορά τις ικανότητες προστασίας των δεδομένων. Για το λόγο αυτό μελετάται ήδη το S.I.S. ( II ) που θα ανταποκρίνεται στα νέα επιστημονικά δεδομένα και η λειτουργία του προβλέπεται να αρχίσει το 2004.

13 2.3 ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ SCHENGEN. Οι συμφωνίες Schengen αποτέλεσαν πράγματι ένα εργαστήρι μέσα στο οποίο δοκιμάστηκαν επιτυχώς βήματα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Σε γενικές γραμμές το αποτέλεσμα μπορεί να θεωρηθεί ως θετικό. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει η Ευρώπη των πολιτών, η Ευρωπαϊκή ενοποίηση με παράλληλους συνοριακούς έλεγχους, με σύνορα να χωρίζουν τους Ευρωπαίους πολίτες. Η κατάργηση όμως των συνοριακών ελέγχων έθεσε αυτομάτως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ευαίσθητα θέματα εσωτερικής πολιτικής όπως της εσωτερικής ασφάλειας, της μετανάστευσης, του ασύλου. Μια από τις κύριες αδυναμίες των συμφωνιών Schengen ήταν ότι είχαν ασύντακτο χαρακτήρα με αποτέλεσμα να μετέχουν σ αυτό κράτη που δεν αποτελούν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εξ αυτού, ο κίνδυνος ανεξάρτητων και ανεξέλεγκτων κινήσεων παρίσταται ως ιδιαίτερα μεγάλος. Με την κατάργηση των συνοριακών ελέγχων από την μια πλευρά τονώθηκε το συναίσθημα του πολίτη ότι "ανήκει" σε μια Κοινότητα ευρωπαίων πολιτών, απ την άλλη όμως πολλές φορές τα κράτη προσπάθησαν να λύσουν μέσω της διεθνούς συνεργασίας και του διεθνούς δικαίου, προβλήματα που δεν μπορούσαν να επιλύσουν σε εθνικό επίπεδο με εθνικά εργαλεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η δημιουργία αρχείου προσωπικών δεδομένων, θέμα το οποίο σε εθνικό επίπεδο μπορεί να συναντούσε εντονότατες αντιδράσεις. Πρέπει επίσης να υπογραμμίσουμε την έλλειψη επαρκούς και άμεσου κοινοβουλευτικού και δικαστικού ελέγχου, με αποτέλεσμα την αδιαφάνεια σε θέματα ατομικών ελευθεριών, που θα έπρεπε να είναι κύριο και πρωταρχικό μέλημα κάθε ενοποιητικού εγχειρήματος. Με το 'άνοιγμα των συνόρων, η Ευρώπη είχε ένα επιπλέον πρόβλημα τους οικονομικούς λαθρομετανάστες, οι οποίοι με το πρόσχημα του ασύλου επιζητούν την καλυτέρευση της τύχης τους στις πλούσιες δυτικές χώρες. Ο αποτελεσματικός όμως και πλήρης έλεγχος των συνόρων είναι εξαιρετικά

14 δαπανηρός κάτι που θέτει σε κίνδυνο την οικονομική ανάπτυξη των Κρατών-μελών. Μια άλλη ένσταση για το συνολικό οικοδόμημα του Schengen εστιάζεται στην πολυπλοκότητά του. Για λόγους εθνικών ευαισθησιών και ιδιαιτεροτήτων, συχνά γίνονται παραπομπές σε εθνικά δίκαια με αποτέλεσμα τη δύσκολη πρακτική εφαρμογή που οδηγεί μοιραία σε αδιαφάνεια. Αδυναμία του συστήματος αποτελεί και η συχνή αναφορά σε γενικές ρήτρες της δημόσιας ασφάλειας και των εθνικών συμφερόντων. Σε μια συνέντευξή του είπε ο καθηγητής Σπ. Σημίτης "Αυτές οι ρήτρες είναι απαράδεκτες, σήμερα πρέπει να υποκατασταθούν με διατάξεις οι οποίες να λένε ακριβώς σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα. Και αυτό να σημαίνει ότι αποκλειστικά σε αυτές τις ιδιαίτερα βαριές και σημαντικές περττπώσεις και καμιά άλλη". Κλείνοντας τη σχετική προβληματική και ως ένα γενικό συμπέρασμα, η προσχώρηση της Ελλάδας στις συμφωνίες Schengen είχε σε γενικές γραμμές θετικά αποτελέσματα. Το μοναδικό ίσως θέμα το οποίο δικαιολογεί αυστηρή κριτική και ως προς το οποίο προβλήθηκαν - όχι μόνο στην Ελλάδα - αιτιολογημένες αντιρρήσεις, είναι η καταχώρηση υπόπτων στο σύστημα. Οι ενστάσεις αυτές και η κριτική έχει φέρει θετικά αποτελέσματα αφού, δεν αποτολμήθηκε η ένταξη υπόπτων σε λίστες με βάσει την παρ. 2 του άρθρου 99, που αφορά υπόνοιες για πρόθεση διάπραξης αξιόποινης πράξης. Ένα από τα θετικά που θα πρέπει να καταλογίζουμε στη χώρα μας από την ένταξη στις συμφωνίες Schengen είναι η ώθηση που δόθηκε στη δημόσια διοίκηση, να ασχοληθεί με τη φύλαξη των Ελληνικών συνόρων ( ίδρυση σώματος συνοροφυλάκων ) η οποία ήταν τα προηγούμενα χρόνια αρκετά προβληματική.

15 Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ - Ο ΤΡΙΤΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ 1. Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΜΑΑΣΤΡΙΧΤ Στην προσττάθειά μας να μιλήσουμε και να εξηγήσουμε τη λειτουργία του νομικού οικοδομήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) είναι σκόπιμο να αναφερθούμε στις δύο βασικές Συνθήκες που αποτελούν το θεμέλιο λίθο της. Στις τριάντα πέντε χρόνια περίπου μετά τη γέννηση της των Ευρ, Κοινοτήτων τα δώδεκα Κράτη-μέλη της υπέγραψαν στη μικρή Ολλανδική πόλη του Μάαστριχτ τη Συνθήκη για την ίδρυση της ΕΕ, που έμεινε γνωστή ως Συνθήκη του Μάαστριχτ. Είχαν προηγηθεί οι Διακυβερνητικές Διασκέψεις των Κρατών-μελών για τη δημιουργία της πολιτικής - οικονομικής - νομισματικής ένωσης που διήρκεσαν όλο το 1991 και το αποτέλεσμα των οποίων εγκρίθηκε από τους αρχηγούς των κρατών των κυβερνήσεων, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο Μάαστριχ. Η Συνθήκη για την Ε.Ε. τέθηκε σε εφαρμογή την Ι'^ Νοεμβρίου Από την ημερομηνία αυτή η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα μετονομάζεται σε Ευρωπαϊκή Κοινότητα και συνεχίζοντάς την ύπαρξή της αναπτυσσόμενη εντάσσεται στο πλαίσιο της ΕΕ. που αποτελεί την υπερδομή όλων των μορφών συνεργασίας μεταξύ των Κρατών-μελών. Μαζί με τις Κοινότητες και τον οικονομικό τομέα συνεργασίας η ΕΕ περικλείει και τη συνεργασία στην Εξωτερική Πολιτική και Άμυνα ( Κοινή Εξωτερική Πολιτική / Πολιτική Ασφάλειας- ΚΕΠΠΑ ) ενώ προστίθεται ένα νέο κεφάλαιο με τίτλο διατάξεις σχετικά με τη Συνεργασία στους τομείς της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων. Ο τίτλος αυτός έγινε αργότερα γνωστός ως "τρίτος πυλώνας της Ε.Ε.

16 2. Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ Στη συνθήκη του Μάαστριχ για την Ε.Ε. ττροβλεπόταν η ρήτρα για την αναθεώρηση, μια διαδικασία που θα άρχιζε το Η δυνατότητα αυτή είχε προνοητικά προβλεφθεί διότι κανείς δεν θα μπορούσε εκ των προτέρων να γνωρίζει τις αδυναμίες που θα παρουσιαζόταν στην πρακτική εφαρμογή των διατάξεών τους. Οι εξελίξεις επίσης ήταν ραγδαίες και στην Ανατολική Ευρώπη. Η κατάρευση ουσιαστικά και τυπικά του ανατολικού μπλόκ σηματοδοτούσε μια νέα φάση στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Προέκυψε η επιθυμία των πρώην σοσιαλιστικών χωρών να γίνουν μέλη της Ένωσης και η ιστορική ευθύνη της Ένωσης να προετοιμάσει την υποδοχή αυτών των χωρών στους κόλπους της. Η Ευρώπη των πολιτών δεν μπορούσε πια να αγνοεί το άλλο "μισό"της. Στις 17 Ιουνίου 1997 οι αρχηγοί των Κρατών και των κυβερνήσεων συμφώνησαν στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας σε μια νέα συνθήκη που αποτελούσε τη συμπλήρωση και τροποποίηση της συνθήκης του Μάαστριχτ( διαδικασία που προβλεπόταν από την ίδια τη Συνθήκη του Μάαστριχτ). Η συνθήκη του Άμστερνταμ υπεγράφη στην ομώνυμη πόλη στις 2 Οκτωβρίου Οι διατάξεις σχετικά με τη συνεργασία στους τομείς της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων - τίτλος ο οποίος έγινε ευρύτερα γνωστός από το Μάαστριχτ ως τρίτος πυλώνας - με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ υπέστη γενναία συρρίκνωση και έγινε " Διατάξεις γα την αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις γνωστότερος ως τίτλος 6 ^ με τα άρθρα 29 έως και 42. Το υπόλοιπο του τρίτου πυλώνα πάντως, εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα και στην υπερεθνική δράση της ένωσης με τον τίτλο θεωρήσεις, άσυλο, μετανάστευση και άλλες πολιτικές σχετικές με την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων

17 01 ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΕΕ (Αμστερνταμ) Πρώτος πυλώνας: Ευρωπαϊκές Κοινότητες Δεύτερος πυλώνας: Κοινή εξωτερική πολιτική κ πολιπκή ασφάλειας Τρίτος πυλώνας: συνεργασία σε θέματα εσωτερικής ασφάλειας και δικαιοσύνης Τελωνιακή ένωση και : εσωτερική αγορά, Γεωργική πολιτική Διαρθρωτική πολιτική ; Εμπορική πολιτική Νέες ή τροποποιημένες διατάξεις Ιθαγένεια της Ένωσης [ Μόρφωση και ' πολιτισμός : Διευρωπαϊκά δίκτυα Προστασία των ί καταναλωτών Υγεία! Έρευνα και περιβάλλον Κοινωνική πολιτική Πολιτική ασύλου Εξωτερικά σύνορα ι Μεταναστευτική πολιτική I ΕΚΑΕ! Εξωτερική πολιτική Συνεργασία, κοινές θέσεις και ενέργειες Διατήρηση της ειρήνης Ανθρώπινα δικαιώματα Δημοκρατία Βοήθεια στις τρίτες χώρες Πολιπκή ασφάλειας Με στήριγμα τη ΔΕΕ: ζητήματα ασφάλειας της ΕΕ Αφοπλισμός Οικονομικές τπυχές των εξοπλισμών Μακροπρόθεσμα ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλείας Δικαστική συνεργασία σε θέματα αστικού και ποινικού δικαίου Αστυνομική συνεργασία Καταπολέμηση τω φυλετικών διακρίσεων και της ξενοφοβίας Καταπολέμηση των ναρκωτικών και του λαθρεμπορίου όπλων Καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος Καταπολέμηση της τρομοκρατίας Εγκληματικές πράξεις κατά παιδιών και εμπορία ανθρώπων

18 3. Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ EUROPOL Διακηρυγμένος και πανηγυρικός στόχος της Ένωσης, αποτελεί η παροχή στους πολίτες της υψηλού επιπέδου προστασίας μέσα σ' ένα χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Η αστυνομική συνεργασία σήμερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι αναγκαία και επιβεβλημένη, όχι λόγω μόνο καταργήσεως των συνόρων ( έλεγχοι στα σύνορα, κεκτημένο Schengen) το οποίο θα έπρεπε κατά τα υπογράψαντα κράτη να καλυφθεί με συνοδευτικά μέτρα, αλλά κυρίως λόγω των μορφών εγκληματικότητας και της μορφής που εμφανίζεται αυτή σήμερα. Η σύγχρονη εγκληματικότητα απέκτησε οργανωμένες μορφές που δρουν σε διεθνές επίπεδο και η αντιμετώπισή τους μόνο με διεθνή συνεργασία μπορεί να επιτευχθεί. Η αστυνομική συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτελεί πλέον πραγματικότητα και καταλαμβάνει προέχουσα θέση στη θεματολογία του τρίτου πυλώνα της Ε.Ε. μετά τη συνθήκη του Άμστερνταμ. Στο άρθρο 29 του τίτλου VI της Συνθήκης Ε.Ε. προβλέφθηκε ανάμεσα στα άλλα και αστυνομική συνεργασία. Ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται με την πρόληψη και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας οργανωμένης ή μη (ιδίως της τρομοκρατίας, της εμπορίας ανθρώπων, των εγκλημάτων κατά ανηλίκων ατόμων -παιδιών - της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και το 'ξέπλυμα χρήματος που προέρχεται από δραστηριότητες της δωροδοκίας, της απάτης κλπ) μέσω: Στενότερης συνεργασίας μεταξύ αστυνομικών δυνάμεων, τελωνειακών και άλλων αρμοδίων αρχών στα κράτη μέλη, τόσο απευθείας όσο και μέσο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας ( Europol ), Στενότερης συνεργασίας μεταξύ δικαστικών και άλλων αρμοδίων αρχών των κρατών μελών. Προσέγγιση όπου είναι αναγκαίο των κανόνων σε ποινικές υποθέσεις. Η από κοινού δράση στον τομέα της αστυνομικής συνεργασίας περιλαμβάνει:

19 1) Την επιχειρησιακή συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων αρχών συμπεριλαμβανσμένων και των αστυνομικών, τελωνειακών και άλλων ειδικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου των κρατών μελών, σε σχέση με την πρόληψη, την εξακρίβωση και την διερεύνηση των αξιοποίνων πράξεων. 2) Τη συλλογή, αποθήκευση, επεξεργασία, ανάλυση και ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που κατέχουν οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου, για αναφορές ως προς τις καταχωρήσεις υπόπτων οικονομικών συναλλαγών, ιδίως μέσο της Europol, υπό την επιφύλαξη κατάλληλων διατάξεων για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 3) Συνεργασία και κοινές πρωτοβουλίες για την κατάρτιση, την ανταλλαγή αξιωματικών - συνδέσμων, την απόσπαση υπαλλήλων, τη χρησιμοποίηση εξοπλισμού και την εγκληματολογική έρευνα. 4) Την κοινή αξιολόγηση ιδιαιτέρων τεχνικών έρευνας σε σχέση με την εξακρίβωση σοβαρών μορφών οργανωμένης εγκληματικότητας. Η προώθηση της αστυνομικής συνεργασίας γίνεται από το Συμβούλιο μέσω της Europol, το οποίο υποχρεούται εντός πέντε ετών από την ημερομηνία ισχύος της συνθήκης του Άμστερνταμ ( δηλ. την ) και σύμφωνα με το άρθρο 30, να επιβεβαιώσει τον μελλοντικό επιχειρησιακό ρόλο της Europol.Το Συμβούλιο προωθεί τη συνεργασία μέσω της Europol με τους εξής τρόπους; 1. παρέχοντας τη δυνατότητα στην Europol να διευκολύνει, να υποστηρίζει την προετοιμασία και να ενθαρρύνει το συντονισμό και τη διεξαγωγή ειδικών δράσεων έρευνας από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρησιακών δράσεων από κοινές ομάδες, οι οποίες περιλαμβάνουν εκπροσώπους της Europol ως υποστήριξη. 2. Θεσπίζοντας μέτρα που επιτρέπουν στη Europol να ζητεί από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών να διενεργούν και να σαντονίζουν τις έρευνες τους για συγκεκριμένες υποθέσεις, καθώς και να

20 αναπτύσσει ειδική τεχνογνωσία η οποία μπορεί να τίθεται στη διάθεση των κρατών μελών, για να τα συνδράμει κατά την έρευνα υποθέσεων οργανωμένης εγκληματικότητας. 3. Προωθώντας την καθιέρωση επαφών μεταξύ εισαγγελικώνανακριτικών υπαλλήλων ειδικών στην καταττολέμηση της οργανωμένης εγκληματικότητας σε στενή συνεργασία με τη ΕυτοροΙ. 4. Εγκαθιδρύοντας δίκτυο έρευνας, τεκμηρίωσης και στατιστικής σχετικά με τη διασυνοριακή εγκληματικότητα 4. Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΕ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ INTERPOL 4.1 Η INTERPOL Ο Διεθνής Οργανισμός Εγκληματολογικής ( Interpol ) αποτελεί την πρώτη σε παγκόσμια βάση διεθνή συνεργασία σε αστυνομικά θέματα, συνεργασία δηλαδή που εκφεύγει των συνόρων της ευρωπαϊκής ηπείρου. Μολονότι η αστυνομική συνεργασία στα πλαίσια της ΙηΐΘτροΙ δεν περιορίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κρίνεται σκόπιμη μια σύντομη αναφορά στην εν λόγω συνεργασία για να δειχθούν καλύτερα οι διαστάσεις της αστυνομικής συνεργασίας στα πλαίσια της Ε.Ε. Η Interpol ιδρύθηκε το 1923 στη Βιέννη της Αυστρίας από αστυνομικό συνέδριο που διοργανώθηκε στην αυστριακή πρωτεύουσα. Σήμερα στην Interpol συμπράττουν πάνω από 160 κράτη μεταξύ των οποίων και όλα τα Κράτη-μέλη της Ε.Ε. Για την αντιμετώπιση ειδικών τοπικών προβλημάτων και ειδικά για την ευρωπαϊκή ήπειρο, με στόχο την εντατικοποίηση της συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, συγκροτήθηκε το ευρωπαϊκό τοπικό συνέδριο και από το 1987 η τοπική ευρωπαϊκή γραμματεία. Το κύριο έργο της Interpol συνίσταται στον καθορισμό τρόπων άμεσης υπηρεσιακής επικοινωνίας μεταξύ των αστυνομιών των συνεργαζόμενων κρατών για τη δίωξη των εγκλημάτων, των οποίων οι δράστες κινούνται

21 στο διεθνή χώρο, έξω δηλαδή αττό το κράτος του οττοίου φέρουν την ιθαγένεια. Με βάση το άρθρο 2 του καταστατικού της Ιπ1θη3θΙ στόχος της είναι η αμοιβαία υποστήριξη όλων των συμμετεχόντων αστυνομικών υπηρεσιών (και πάντοτε στα επιτρετττά πλαίσια των εθνικών νομοθεσιών) για τη δίωξη του εγκλήματος. Οι ενέργειες που διενεργούνται στα πλαίσια της Interpol είναι κατά βάση εθνικές έρευνες και διεξάγονται σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία του κάθε κράτους. Γενικές ρυθμίσεις αναφέρονται μόνο για την κεντρική εγκατάσταση στη Lyon της Γαλλίας. 4.2 ΣΧΕΣΕΙΣ S.I.S. - INTERPOL Μετά την καθιέρωση της αστυνομικής συνεργασίας με βάση τις συμφωνίες Schengen οι έρευνες μέσω Interpol για τα κράτη μέλη που μετέχουν στις συμφωνίες Schengen δεν είναι πλέον δυνατή. Στο S.I.S (Schengen Information System) όπως είδαμε καταχωρούνται πρόσωπα και αντικείμενα και μεταφορικά μέσα. Κατά συνέπεια για ορισμένες καταχωρίσεις υφίστανται δύο παράλληλοι δίαυλοι πληροφοριών δηλ. το S.I.S και η Interpol. Ο τελικός στόχος είναι η ενίσχυση της καταπολέμησης της διεθνούς εγκληματικότητας. Το S.I.S και η Intrerpol διαδραματίζουν χωριστό ρόλο, έχουν χωριστά καθήκοντα και ακολουθούν διαφορετικές διαδικασίες. Η μεταξύ τους διάκριση δεν είναι αρκετά σαφής για τα κατά τόπους αστυνομικά όργανα, ούτε για τους άλλους χρήστες και ειδικότερα για τις δικαστικές αρχές. Αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε συγχύσεις και καθυστερήσεις στον τομέα της έρευνας, διπλοχρησία και αλληλοκαλύψεις, απώλειες πληροφοριών κλπ. πράγμα που θα ήταν παράδοξο σε σχέση με τον επιδιωκόμενο στόχο και είναι δυνατό να παρατηρείται έλλειμα απόδοσης και ασφάλειας. Η Interpol και το S.I.S. είναι δύο διαφορετικά όργανα και κατά συνέπεια είναι σκόπιμο, ακόμη και απαραίτητο να επισημανθούν οι διαφορές που υφίστανται μεταξύ τους προκειμένου να καταδειχθεί η

22 συμπληρωματικότητα τους, Η σύμβαση εφαρμογής Schengen καθιστά υττοχρεωτική τη χρήση του από τα συμβαλλόμενα μέρη. Βάσει του άρθρου 93 της Σύμβασης εφαρμογής το οποίο ορίζει ότι " το σύστημα πληροφοριών Schengen έχει ως αντικείμενο, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας σύμβασης, την προστασία της δημόσιας τάξης και ασφάλειας περιλαμβανομένης και της κρατικής ασφάλειας και την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας Σύμβασης για την κυκλοφορία των προσώπων στην επικράτεια των συμβαλλομένων μερών χρησιμοποιώντας πληροφορίες που διαβιβάζονται μέσο του εν λόγω συστήματος Μια καταχώρηση μέσο του S.I.S. έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα, όταν πληρεί βέβαια ορισμένες προϋποθέσεις. Η υποχρέωση αυτή δεν ισχύει για την Interpol. Οι καταχωρήσεις μέσω της Interpol αξιολογούνται από την αρμόδια για την έρευνα αρχή. Για το λόγο αυτό άλλωστε το 1995 με επιστολή του, ο τότε πρόεδρος της εκτελεστικής επιτροπής S.I.S. Βέλγος υπουργός, επεσήμανε προς τους ομολόγους του την προτεραιότητα του S.I.S. έναντι της Interpol.

23 Η EUROPOL Η ιδέα για την ίδρυση της Europol ανάγεται στο 1991, όταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο Λουξεμβούργο, ύστερα από Γερμανική πρόταση ανάθεσε την εκπόνηση μελέτης σχετικά με τις δυνατότητες και τις προοπτικές ίδρυσης μιας ευρωπαϊκής αστυνομικής υπηρεσίας. Αν και η πρόταση προήλθε από την Γερμανική πλευρά, στη χώρα αυτή η συγκεκριμένη πρόταση προκάλεσε τις πλέον εκτεταμένες συζητήσεις αλά και αμφισβητήσεις των λύσεων που τελικά προκρίθηκαν. Επειδή υπήρξε η εκτίμηση ότι η ίδρυση μιας τέτοιας υπηρεσίας θα απαιτούσε ικανό χρονικό διάστημα και καθώς οι ανάγκες για την καταπολέμηση της οργανωμένης εγκληματικότητας ( ιδίως στον τομέα της καταπολέμησης των ναρκωτικών και το ξέπλυμα χρήματος ) απαιτούσε άμεσα λήψη μέτρων, σποφασίστηκε η ίδρυση της EDU (European Drug Unit ), η οποία θα ασκούσε προσωρινά και μέχρι την ίδρυση της Europol καθήκοντα σχετικά με τη δίωξη των ναρκωτικών. Η συνθήκη του Μάαστριχ - όπως είδαμε - περιέλαβε για πρώτη φορά την αστυνομική συνεργασία ως θέμα κοινού ενδιαφέροντος και προέβλεπε την ίδρυση μίας " Ευρωπαϊκής αστυνομικής υπηρεσίας (Άρθρο ΚΙ σημ.9) Στις τα κράτη μέλη της Ε.Ε. υπέγραψαν τελικά τη σύμβαση για τη Europol με νομική βάση το άρθρο Κ3 της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα επικύρωσε τη σύμβαση με το νόμο 2605/ 98 ( ΦΕΚ.Α88/1998 ) και τελικά τέθηκε σε ισχύ την Η Europol ανέλαβε τις εργασίες της την γιατί σύμφωνα με το άρθρο 45 παραγρ. 4 της σύμβασης, η Europol δεν θα αναλάμβανε τις προβλεπόμενες στη σύμβαση δραστηριότητες της, μέχρι να τεθεί σε ισχύ η τελευταία από τις πράξεις πσυ προβλέπονται στο άρθρο 5 παραγρ. 7 της σύμβασης, κάτι που κατέστη δυνατόν την

24 1. Η ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ EUROPOL Η νομική μορφή της Europol ήταν σαφής και συγκεκριμένη από την ίδρυσή της. Κατά ρητή πρόβλεψη του άρθρου 26 της σύμβασης η Europol έχει νομική προσωπικότητα { την ευρύτερη δυνατή που αναγνωρίζεται από τις εθνικές νομοθεσίες στα νομικά πρόσωπα ) ενώ έχει τα δικά της όργανα. Αποτελεί δηλ. οργανισμό ο οποίος δρα ανεξάρτητα από τα αποτελούντα σε αυτό κράτη. Δεν πρόκειται δηλαδή για ένα όργανο της ΕΕ στα πλαίσια της διακυβερνητικής συνεργασίας του τρίτου πυλώνα, αλλά για αυτοτελή και ανεξάρτητο διεθνή οργανισμό και δεν έχει καμιά συγγένεια με οργανισμούς που ιδρύονται στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και υπάγονται κατά κανόνα στη διοικητική εποτπεία της Επιτροπής. Με τη δημιουργία της Europol η συνεργασία σε αστυνομικά θέματα, η οποία είχε εμφανώς ένα οριζόντιο χαρακτήρα, δηλαδή χαρακτήρα συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών, αποκτάει τώρα και μια κάθετη δομή με δυνατότητα ανάληψης και επιχειρησιακών δραστηριοτήτων. Ως Έδρα της Europol ορίστηκε η Χάγη της Ολλανδίας. Διέυθυνση. Europol - Raawweg 47 - The Hague PO BOX NL-2509 LW The Hague Τηλ FAX europol.eu.int. Web site ttww.europoi.

25 2. ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ EUROPOL 2.1. ΣΤΟΧΟΙ-ΣΚΟΠΟΙ (άρθρο 2) Ως κύριος σκοπός της Europol ορίζεται η βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της συνεργασίας των αρμοδίων εθνικών αρχών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών και άλλων σοβαρών μορφών διεθνούς εγκληματικότητας. Σύμφωνα με το άρθρο 2 της Σύμβασης της Europol εφόσον υφίστανται συγκεκριμένες ενδείξεις για την ύπαρξη εγκληματικής δομής ή οργάνωσης και εφόσον οι αναφερθείσες μορφές εγκληματικότητας θίγουν δύο ή περισσότερα Κράτη-μέλη κατά τρόπο ώστε, λαμβάνοντας υπόψη την ένταση, την βαρύτητα και τις επηττώσεις των αξιοποίνων πράξεων, να επιβάλλεται η κοινή δράση των κρατών μελών. 2.2 ΠΕΔΙΟ ΕΥΘΥΝΗΣ Η ανάθεση των σχετικών καθηκόντων στην Europol γίνεται σταδιακά, ενώ με ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου μπορούν να ανατεθούν στην Europol αρμοδιότητες και για άλλες μορφές εγκληματικότητας. Σήμερα στους τομείς ευθύνης της Europol περιλαμβάνονται: 1 η παράνομη διακίνηση ναρκωτικών 2. η παράνομη διακίνηση ραδιενεργών και πυρηνικών ουσιών 3. τα εγκλήματα στα οποία ενέχονται δίκτυα λαθρομετανάστευσης 4. παράνομο εμπόριο κλαπέντων οχημάτων 5. το δουλεμπόριο, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής πορνογραφίας 6. η τρομοκρατία 7. η παραχάραξη νομίσματος και η πλαστογραφία άλλων μέσων πληρωμής 8. οι δραστηριότητες νομιμοποίησης παράνομων εσόδων που σχετίζονται με τις ανωτέρω μορφές εγκλήματος.

26 Οι τομείς ευθύνης της Europol ενδέχεται να αυξηθούν μελλοντικά με την ττροσθήκη και άλλων σοβαρών μορφών διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη σύμβαση Europol και κατόπιν ομόφωνης απόφασης του Συμβουλίου ΜΕΣΑ Η υποστήριξη που παρέχει η Europol στα κράτη μέλη πραγματοποιείται με: 1. τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών ( δεδομένων προσωπικού και μη προσωπικού χαρακτήρα ), σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, μεταξύ των αξιωματικών συνδέσμων της Europol (ΑΣΕ), οι οποίοι έχουν αποσπασθεί στην Europol από τα κράτη μέλη ως εκπρόσωποι των διαφόρων υπηρεσιών που είναι αρμόδιες για την επιβολή του νόμου στα κράτη μέλη, 2. την παροχή επιχειρησιακών αναλύσεων προς υποστήριξη των επιχειρήσεων των κρατών μελών, καθώς και εκθέσεων στρατηγικής και εγκληματολογικών αναλύσεων βάσει των πληροφοριών γενικού περιεχομένου και των πληροφοριών ασφαλείας( Intelligence) που παρέχουν τα κράτη μέλη, που προέρχονται από την Europol ή που έχουν συγκεντρωθεί από άλλες πηγές 3. την παροχή εμπειρογνωμοσύνης και τεχνικής υποστήριξης για τις έρευνες και τις εν εξελίξει επιχειρήσεις που διεξάγονται από τις υπηρεσίες της επιβολής του νόμου των κρατών μελών, υπό την επίβλεψη και τη νομική ευθύνη των ενδιαφερομένων κρατών μελών Η Europol δραστηριοποιείται επίσης για την ενημέρωση σε θέματα ανάλυσης του εγκλήματος και εναρμόνισης των τεχνικών έρευνας όσον αφορά το οργανωμένο έγκλημα σε επίπεδο Ε.Ε

27 3. Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ EUROPOL 3.1. ΕΘΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΗΣ EUROPOL (άρθρο 4) Το κάθε Κράτος-μέλος συνιοτά ή ορίζει μια Εθνική Υπηρεσία που αποτελεί τη μοναδική υπηρεσία σύνδεσμο μεταξύ της Europol και των συναρμοδίων εθνικών αρχών. Οι σχέσεις μεταξύ της εθνικής υπηρεσίας και των αρμοδίων αρχών διέπονται από το εκάστοτε εθνικό δίκαιο και κυρίως από τους συνταγματικούς κανόνες. Τα καθήκοντα των εθνικών υπηρεσιών είναι: Να παρέχουν στην Europol με δική τους πρωτοβουλία τα στοιχεία και τις πληροφορίες που απαιτούνται για την άσκηση των καθηκόντων τους Να απαντούν στις αιτήσεις για παροχή πληροφοριών στοιχείων και συμβουλών Να τηρούν ενημερωμένα στοιχεία και πληροφορίες Να αξιοποιούν και να διανέμουν τα στοιχεία και τα πληροφορίες προς τις αρμόδιες αρχές σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο Να ζητούν από την Europol συμβουλές στοιχεία πληροφορίες και αναλύσεις Να διαβιβάζουν πληροφορίες προς αποθήκευση στο πληροφοριακό σύστημα «Να μεριμνούν ώστε οι πληροφορίες να δίδονται σύμφωνα με το νόμο. Μια εθνική υπηρεσία έχει το δικαίωμα να μην διαβιβάσει μια πληροφορία όταν, α) θίγει βασικά εθνικά συμφέροντα στον τομέα της ασφάλειας β) επιβαρύνει την επιτυχή έκβαση μιας διεξαγόμενης έρευνας ή την ασφάλεια ενός προσώπου γ) αφορά θέματα κρατικής ασφαλείας. Τα έξοδα των εθνικών υπηρεσιών από την επικοινωνία με τη Europol βαρύνουν τα Κράτη-μέλη.

28 ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ (άρθρο 5 ) Οι εθνικές υπηρεσίες αποστέλλουν τουλάχιστον έναν αξιωματικό σύνδεσμο στη Europol. Ο αριθμός των αξιωματικών συνδέσμων οι οποίοι δύναται να αποσταλούν στη Europol από κάθε Κράτος-μέλος καθορίζεται με ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. το οποίο μπορεί να τροποποιήσει την απόφαση αυτή με νέα ομόφωνη απόφαση. Υπό την επιφύλαξη ειδικών διατάξεων της σύμβασης EUROPOL οι υπάλληλοι αυτοί υπάγονται στο εθνικό δίκαιο του Κράτους-μέλους αποστολής και εκπροσωπούν τα συμφέροντα των υπηρεσιών αυτών εντός της Europol. Οι αξιωματικοί σύνδεσμοι υποβοηθούν την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εθνικών υπηρεσιών που τους απέστειλαν και της Europol με τους εξής τρόπους: 1) διαβιβάζοντας προς τη Europol πληροφορίες των εθνικών υπηρεσιών που τον απέστειλαν 2) διαβιβάζοντας περαιτέρω πληροφορίες της Europol προς τις εθνικές υπηρεσίες και 3) συνεργαζόμενοι με τους υπαλλήλους της Europol ενημερώνοντας και δίδοντας συμβουλές κατά την ανάλυση των πληροφοριών που αφορούν το κράτος μέλος του αξιωματικού. Συγχρόνως οι αξιωματικοί σύνδεσμοι συμβάλουν σύμφωνα με το εθνικό τους δίκαιο και στην ανταλλαγή πληροφοριών που προέρχονται από τις εθνικές υπηρεσίες και στο συντονισμό των μέτρων που συνεπάγεται κάτι τέτοιο. Μπορούν να συμβουλεύονται τα αρχεία σύμφωνα πάντα με τις κατάλληλες διατάξεις. Οι αξιωματικοί σύνδεσμοι απολαμβάνουν των αναγκαίων για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους προνομίων και ασυλιών. Η Europol θέτει δωρεάν στη διάθεση των κρατών μελών για τη δραστηριότητα των εκάστοτε αξιωματικών συνδέσμων, τους αναγκαίους χώρους στο κτίριο της. Όλα τα περαιτέρω έξοδα της αποστολής των αξιωματικών συνδέσμων βαρύνουν τα αποστέλλονται Κράτη -μέλη

29 4. Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ EUROPOL Σύμφωνα με το άρθρο 27 τα όργανα της Europol είναι 1) Το Διοικητικό συμβούλιο, 2) Ο διευθυντής, 3) Ο δημοσιονομικός ελεγκτής, 4) Η δημοσιονομική επιτροπή ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ( άρθρο 28 ) Α) Αρμοδιότητες Η Europol διαθέτει Διοικητικό Συμβούλιο. Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει τις εξής αρμοδιότητες: 1) Συμπράττει στη διεύρυνση των σκοπών της Europol. Καθορίζει ομόφωνα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των αξιωματικών συνδέσμων έναντι της Europol 2) Αποφασίζει ομόφωνα περί του αριθμού των αξιωματικών συνδέσμων τους οποίους τα κράτη μέλη δύνανται να στείλουν στη Europol 3) Προετοιμάζει τους εκτελεστικούς κανόνες για τα αρχεία 4) Συμπράττει στην έκδοση των κανόνων για τις σχέσεις της Europol προς τα τρίτα κράτη και αρχές 5) καθορίζει ομόφωνα τις λεπτομέρειες για τη διαμόρφωση του ευρετηριακού συστήματος 6) εγκρίνει με πλειοψηφία των 2/3 την θέσπιση κανονισμών για τη σύσταση αρχείου δεδομένων 7) δύναται να λάβει θέση σχετικά με τις παρατηρήσεις και τις εκθέσεις της κοινής εποπτικής αρχής 8) εξετάζει τα προβλήματα σχετικά με τα οποία του εφιστά την προσοχή η κοινή εποπτική αρχή 9) ρυθμίζει τις λεπτομέρειες της διαδικασίας ελέγχου του νόμιμου χαρακτήρα των αιτήσεων στα πλαίσια του συστήματος πληροφοριών

30 10)συμπράττει στο διορισμό και την απόλυση του διευθυντή και των αναπληρωτών διευθυντών 11 )εποπτεύει την ενδεδειγμένη εκτέλεση των καθηκόντων του διευθυντή 12) συμπράττει στη θέσπιση του κανονισμού υπηρεσιακής κατάστασης του προσωπικού 13) συμπράττει στη σύναψη συμφωνιών περί προστασίας του απορρήτου και στη θέσπιση διατάξεων προστασίας του απορρήτου 14) συμπράττει στην κατάρτιση του προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένου και του οργανογράμματος, στον έλεγχο των λογαριασμών και στην απαλλαγή του διευθυντή 15) εγκρίνει ομόφωνα το πενταετές δημοσιονομικό σχέδιο 16) διορίζει ομόφωνα το δημοσιονομικό ελεγκτή και εποτπεύει την άσκηση των καθηκόντων του 17) συμπράττει στη θέσπιση του δημοσιονομικού κανονισμού 18) εγκρίνει ομόφωνα την σύναψη της Συμφωνίας για την έδρα 19) εκδίδει ομόφωνα τους κανόνες εξουσιοδότησης των υπαλλήλων της Europoi 20) αποφαίνεται με πλειοψηφία 2/3 επί των διαφορών μεταξύ ενός κράτους μέλους και της Europoi ή μεταξύ κρατών μελών σχετικά με τις αποζημιώσεις που οφείλονται εκ της ευθύνης για την παράνομη ή ανακριβή επεξεργασία δεδομένων 21 )συμπράττει στην ενδεχόμενη τροποποίηση της Σύμβασης 22)ευθύνεται για περαιτέρω καθήκοντα, τα οποία του ανατίθενται από το Συμβούλιο, κυρίως στα πλαίσια των εκτελεστικών διατάξεων της παρούσας Σύμβασης.

31 Β. Σύνθεση - Λειτουργία - Αττοφάσεις Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από έναν αντιπρόσωπο κάθε κράτους μέλους. Κάθε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου έχει μία ψήφο Κάθε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου μπορεί να αντικατασταθεί από αναπληρωματικό μέλος το οποίο μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα ψήφου του τακτικού μέλους σε περίτττωση απουσίας του τελευταίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να παραστεί στις συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου χωρίς δικαίωμα ψήφου. Ωστόσο, το Διοικητικό Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει να συνέλθει απουσία του αντιπροσώπου της Ευρ. Επιτροπής. Κατά τις συσκέψεις του Διοικητικού Συμβουλίου, τα τακτικά ή τα αναπληρωματικά μέλη έχουν εξουσιοδοτηθεί να συνοδεύονται και να επικουρούνται συμβουλευτικώς από εθνικούς εμπειρογνώμονες. Η Προεδρία του Διοικητικού Συμβουλίου ασκείται από τον αντιπρόσωπο του κράτους μέλους, που ασκεί την Προεδρεία του Συμβουλίου της ΕΕ.- Το Διοικητικό Συμβούλιο θεσπίζει ομόφωνα τον εσωτερικό κανονισμό. Οι αποχές δεν εμποδίζουν τη λήψη των αποφάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου για τις οποίες απαιτείται ομοφωνία. Το Διοικητικό Συμβούλιο συνέρχεται τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο. Το Διοικητικό Συμβούλιο εκδίδει καθ' έτος ομόφωνα: 1. Γενική έκθεση πεπραγμένων, της ΕυτοροΙ γα το διαρρεύσαν έτος 2. Έκθεση με τις μελλοντικές προοπτικές της ΕυτοροΙ, στην οποία λαμβάνονται υπόψη οι λειτουργικές ανάγκες των Κρατών - μελών και οι επιπτώσεις στον προύπολογισμό και στο προσωπικό της ΕυτοροΙ. Οι εκθέσεις αυτές υποβάλλονται στο Συμβούλιο της ΕΕ σύμφωνα με τη διαδικασία του τίτλου VI της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

32 4.2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ (άρθρο 29 ) Την Europol διευθύνει Διευθυντής, ο οποίος διορίζεται από το Συμβούλιο της ΕΕ ομόφωνα κατά τη διαδικασία που προβλέπεται στον τίτλο VI της Συνθήκης για την ΕΕ, μετά από γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου και για μια περίοδο τεσσάρων ετών. Επιτρέπεται μόνον η άπαξ ανανέωση της θητείας του. Τον Διευθυντή επικουρούν αναπληρωτές διευθυντές, των οποίων ο αριθμός καθορίζεται από το Συμβούλιο της ΕΕ. Η θητεία τους ορίζεται σε τέσσερα έτη, ανανεώνεται δε μόνον άπαξ. Τα καθήκοντά τους προσδιορίζονται από τον διευθυντή. Ο Διευθυντής είναι υπεύθυνος για: 1 Την εκτέλεση των καθηκόντων που ανατίθενται στην Europol 2. Την τρέχουσα διοίκηση 3. Τη διοίκηση του προσωπικού 4. Την ενδεδειγμένη προπαρασκευή και εφαρμογή των αποφάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου 5. Την προπαρασκευή των σχεδίων προϋπολογισμού, του οργανογράμματος και του πενταετούς δημοσιονομικού σχεδίου καθώς και την εκτέλεση του προϋπολογισμού της Europol 6. Όλα τα άλλα καθήκοντα που του αναθέτει η παρούσα σύμβαση ή το Διοικητικό συμβούλιο. Ο διευθυντής λογοδοτεί για την εκτέλεση των καθηκόντων του στο Διοικητικό Συμβούλιο και παρίσταται στις συνεδριάσεις του. Είναι ο νόμιμος εκπρόσωπος της Europol. Αυτός καθώς και οι αναπληρωτές του μπορούν να απολυθούν με απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ, η οποία δέον να λαμβάνεται με πλειοψηφία των 2/3 των ψήφων των Κρατώνμελών κατά την διαδικασία που προβλέπεται στον τίτλο VI της Συνθήκης για την ΕΕ και κατόπιν γνωμοδοτήσεως του Διοικητικού Συμβουλίου.

33 4.3. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (άρθρο 30 ) Ο διευθυντής, οι αναπληρωτές διευθυντές και οι υπάλληλοι της Europol έχουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους ως γνώμονα τους σκοπούς και τα καθήκοντα της Europol και δεν επιτρέπεται να δέχονται ή να ζητούν οδηγίες από ουδεμία κυβέρνηση, αρχή, οργανισμό ή πρόσωπο το οποίο δεν ανήκει στην Europol, εκτός αν η παρούσα Σύμβαση ορίζει διαφορετικά υπό την επιφύλαξη του Τίτλου VI της Συνθήκης για την ΕΕ (καθήκον ανεξαρτησίας). Ο διευθυντής είναι ιεραρχικά ο προϊστάμενος των αναπληρωτών διευθυντών και των υπαλλήλων της Europol. Διορίζει και απολύει τους υπαλλήλους. Κατά την επιλογή του προσωπικού πρέπει να λαμβάνει υπόψη, παράλληλα προς την καταλληλότητα του προσώπου και τα επαγγελματικά του προσόντα, και το γεγονός ότι πρέπει να διασφαλίζεται η κατά το δυνατόν αναλογική συμμετοχή των υπηκόων όλων των Κρατώνμελών και όλων των επισήμων γλωσσών της ΕΕ Ο ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΛΕΓΚΤΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ο δημοσιονομικός ελεγκτής - ο οποίος διορίζεται ομοφώνως από το Διοικητικό Συμβούλιο και λογοδοτεί ενώπιόν του - ελέγχει την ανάληψη υποχρεώσεων και πληρωμής δαπανών και την εξακρίβωση και είσπραξη των εσόδων. Η δημοσιονομική επιτροπή που αποτελείται από έναν εκπρόσωπο κάθε Κράτους-μέλους αρμόδιο για θέματα προϋπολογισμού, έχει ως καθήκον να προετοιμάζει τις διαβουλεύσεις για τα δημοσιονομικά και οικονομικά θέματα. Αποτελεί ασφαλώς αρνητική εξέλιξη η ανάθεση του δημοσιονομικού ελέγχου στα εν λόγω όργανα, ενώ η πλέον ορθολογική λύση θα ήταν η ανάθεση των σχετικών αρμοδιοτήτων στο Ελεγκτικό Συνέδριο της ΕΕ, που είναι το όργανο ελέγχου της δημοσιονομικής διαχείρισης της Ένωσης.

34 5. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Η Europol τηρεί αυτοματοποιημένες συλλογές πληροφοριών, οι οποίες αποτελούνται από τα εξής αρχεία: α)το σύστημα πληροφοριών, το οποίο έχει περιορισμένο και ακριβώς καθορισμένο περιεχόμενο, από το οποίο καταδεικνύονται αμέσως οι υπάρχουσες στα Κράτη- μέλη και στη Europol πληροφορίες, β) Τα προβλεπόμενα αρχεία δεδομένων εργασίας, κυμαίνουσας διάρκειας, τα οποία δημιουργούνται προκειμένου να υποστούν ανάλυση και περιέχουν λεπτομερείς πληροφορίες και τέλος γ) Το ευρετηριακό σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει αποκλειστικά και μόνον λήμματα από τα προς ανάλυση αρχεία δεδομένων. Το αυτοματοποιημένο σύστημα συλλογών πληροφοριών που τηρεί η Europol δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση να είναι συνδεδεμένο με άλλα συστήματα αυτοματοποιημένης επεξεργασίας πλην του συστήματος αυτοματοποιημένης επεξεργασίας πληροφοριών των εθνικών Υπηρεσιών 5.1. Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (άρθρο 7) Για την εκπλήρωση των καθηκόντων της η Europol δημιουργεί και διατηρεί ένα αυτοματοποιημένο σύστημα πληροφοριών. Το σύστημα αυτό τροφοδοτείται: Απ' ευθείας από τα Κράτη-μέλη, τα οποία εκπροσωπούνται από τις εθνικές Υπηρεσίες και τους αξιωματικούς συνδέσμους, στα πλαίσια των εθνικών τους διαδικασιών. Από την Europol όσον αφορά τα δεδομένα που παρέχουν τα τρίτα κράτη και αρχές καθώς και τα προκύτττοντα από αναλύσεις δεδομένα. Απ ευθείας πρόσβαση για να το συμβουλεύονται έχουν, οι εθνικές Υπηρεσίες, οι αξιωματικοί σύνδεσμοι, ο διευθυντής, οι αναπληρωτές διευθυντές και οι δεόντως εξουσιοδοτημένοι υπάλληλοι της Europol Οσον αφορά τα πρόσωπα, η άμεση πρόσβαση των εθνικών Υπηρεσιών στο σύστημα πληροφοριών περιορίζεται μόνο στα στοιχεία

35 ταυτότητας που προβλέπει το άρθρο 8 παράγραφος 2. Για τις ανάγκες πάντως μιας συγκεκριμένης έρευνας οι εθνικές Υπηρεσίες έχουν πρόσβαση στο σύνολο των δεδομένων κατόπιν αιτήσεως και μέσω των αξιωματικών συνδέσμων Η Europol είναι αρμόδια για την τήρηση των διατάξεων σχετικά με την συνεργασία και την λειτουργία του συστήματος πληροφοριών, καθώς και είναι υπεύθυνη για την ενδεδειγμένη λειτουργία του συστήματος από τεχνική και λειτουργική άποψη. Η εθνική Υπηρεσία κάθε Κράτους-μέλους είναι υπεύθυνη για την επικοινωνία με το σύστημα πληροφοριών. Είναι αρμόδια ιδίως για τα μέτρα ασφαλείας, που εφαρμόζονται στις χρησιμοποιούμενες εγκαταστάσεις επεξεργασίας δεδομένων στο έδαφος του οικείου κράτους μέλους, την εξέταση και εφόσον αυτό απαιτείται, σύμφωνα μα τις νομοθετικές, ρυθμιστικές και διοικητικές διατάξεις και διαδικασίες αυτού του Κράτους-μέλους, κατά τα λοιπά αρμόδια για την ενδεδειγμένη εφαρμογή αυτής της Σύμβασης σε κάθε άλλο τομέα ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (άρθρ. 8) Στο σύστημα πληροφοριών της Europol επιτρέπεται να αποθηκεύονται να μεταβάλλονται και να χρησιμοποιούνται δεδομένα τα οποία είναι απαραίτητα για την εκπλήρωση των καθηκόντων της. Τα εισαχθέντα δεδομένα αφορούν: α) Πρόσωπα τα οποία σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία του οικείου Κράτους-μέλους είναι ύποπτα ότι διέπραξαν ή συνήργησαν σε αξιόποινη πράξη, για την οποία, είναι αρμόδια η Europol ή τα οποία καταδικάσθηκαν λόγω της διαπράξεως μιας τέτοιας αξιόποινης πράξης, β) Πρόσωπα σχετικά με τα οποία ορισμένα σοβαρά γεγονότα, δικαιολογούν, κατά το εθνικό δίκαιο, την πιθανολόγηση ότι θα διαπράξουν αξιόποινες πράξεις, για τις οποίες, είναι αρμόδια η Europol.

36 Τα προσωπικά δεδομένα επιτρέπεται να περιέχουν μόνον τα ακόλουθα στοιχεία: 1 Επώνυμο, κύριο όνομα και ενδεχομένως ψευδώνυμα 2 Ημερομηνία και τόπο γέννησης 3. Ιθαγένεια 4. Φύλλο 5. Εφόσον απαιτείται, άλλα ειδικά χαρακτηριστικά για την εξακρίβωση της ταυτότητας, κυρίως τα ιδιαίτερα αμετάβλητα φυσικά χαρακτηριστικά. Όταν πρόκειται για προσωπικά δεδομένα παράλληλα προς τα παραπάνω δεδομένα κατά την παράγρ. 2 και την μνεία της Europol ή της εισάγουσας τα δεδομένα εθνικής Υπηρεσίας, επιτρέπεται να αποθηκεύονται να μεταβάλλονται και να χρησιμοποιούνται τα ακόλουθα επιπρόσθετα στοιχεία: 6. Οι παραβάσεις ή κατηγορίες διάπραξης αξιόποινης πράξης, ο χρόνος και τόπος τελέσεως, 7 Τα μέσα τελέσεως ή τα δυνάμενα να χρησιμοποιηθούν προς τούτο, 8. Οι αρμόδιες για την τήρηση του φακέλου Υπηρεσίες και τα σχετικά κώδικά στοιχεία, 9. Η υποψία συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση, 10. Οι καταδίκες( εφόσον αφορούν αξιόποινες πράξεις) που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Europol. Τα δεδομένα αυτά επιτρέπεται επίσης να αποθηκεύονται ακόμα και αν δεν αναφέρονται σε κάποιο πρόσωπο. Εφόσον η ίδια η Europol εισάγει τα στοιχεία, προσθέτει εκτός από τον κωδικό της, ένδειξη, για το αν τα στοιχεία διαβιβάστηκαν από τρίτους ή συνιστούν αποτέλεσμα ιδίας αναλύσεως. Αν ανασταλεί οριστικώς η εκκρεμής διαδικασία κατά του ενδιαφερομένου ή αν ο ενδιαφερόμενος απαλλαγεί, τότε τα δεδομένα, για τα οποία εξεδόθη η απόφαση αυτή πρέπει να διαγραφούν.