ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦ. 1 ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

Transcript

1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦ. 1 ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ 1.1 ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ Ε.Γ.Λ.Σ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ Ε.Γ.Λ.Σ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΡΗΣΕΩΣ ΤΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ 8 ΚΕΦ. 2 ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΤΟΥ Ε.Γ.Λ.Σ. 2.1 ΟΜΑΔΕΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΚΩΔΙΚΗ ΑΡΙΘΜΗΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΉΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΤΗΡΗΣΕΩΣ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ 14 ΚΕΦ. 3 ΓΛΣ 3.1 ΠΡΩΤΗ ΟΜΑΔΑ ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΔΕΥΤΕΡΗ ΟΜΑΔΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΤΡΙΤΗ ΟΜΑΔΑ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΤΕΤΑΡΤΗ ΟΜΑΔΑ ΚΑΘΑΡΗ ΘΕΣΗ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΕΜΠΤΗ ΟΜΑΔΑ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΚΤΗ ΟΜΑΔΑ ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΚΑΤ ΕΙΔΟΣ ΕΒΔΟΜΗ ΟΜΑΔΑ ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΕΣΟΔΑ ΚΑΤ ΕΙΔΟΣ ΟΓΔΟΗ ΟΜΑΔΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΝΑΤΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ ΔΕΚΑΤΗ ΟΜΑΔΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 30

3 ΚΕΦ. 4 ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΔΙΕΘΝΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΔΛΠ 1 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΔΛΠ 2 ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΔΛΠ 7 ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΔΛΠ 8 ΚΑΘΑΡΟ ΚΕΡΔΟΣ Ή ΖΗΜΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΥ, ΒΑΣΙΚΑ ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΙΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΛΠ 10 ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΔΛΠ 11 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΔΛΠ 12 ΦΟΡΟΙ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΔΛΠ 14 ΑΝΑΦΟΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ ΔΛΠ 16 ΥΛΙΚΑ ΠΑΓΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΔΛΠ 17 ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ ΔΛΠ 18 ΕΣΟΔΑ ΔΛΠ 19 ΩΦΕΛΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΔΛΠ 20 ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΛΠ 21 ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΣΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΞΕΝΟΥ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ ΔΛΠ 22 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΩΣΕΙΣ ΔΛΠ 23 ΚΟΣΤΟΣ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ ΔΛΠ 24 ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΩΝ ΔΛΠ 27 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΔΛΠ 28 ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΕ ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΕΣ ΔΛΠ 29 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΜΕ ΥΠΕΡΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ 45 2

4 4.22 ΔΛΠ 30 ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΚΑΙ ΟΜΟΙΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΔΛΠ 31 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΣΕ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΕΣ ΔΛΠ 32 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ : ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΛΠ 33 ΚΕΡΔΗ ΑΝΑ ΜΕΤΟΧΗ ΔΛΠ 34 ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΛΠ.35 ΔΙΑΚΟΠΤΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΛΠ.36 ΑΠΟΜΕΙΩΣΗ ΑΞΙΑΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΔΛΠ 37 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΔΛΠ.38 ΑΥΛΑ ΣΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΔΛΠ 39 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΗ ΔΛΠ 40 ΑΚΙΝΗΤΑ ΓΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΔΛΠ.41 ΓΕΩΡΓΙΑ 53 ΚΕΦ 5 ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΜΕΝΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ 54 ΚΕΦ 6 ΕΤΗΣΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΤΥΠΑ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ Α.Ε. 58 3

5 Πρόλογος Για την δημιουργία και την ολοκλήρωση της Πτυχιακής μου Εργασίας «Γενικό Λογιστικό Σχέδιο και Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα στις γαλακτοβιομηχανίες» βοήθησαν και σημαντικά συνέβαλλαν άνθρωποι, οι οποίοι με υπομονή, επιμονή και καθοδήγηση κατάφεραν να φέρω εις πέρας αυτό το θέμα. Θα ήθελα λοιπόν να ευχαριστήσω θερμά την εποπτεύουσα καθηγήτρια μου, κ. Ελευθεριάδου Γεσθημανή με την οποία είχαμε συνεργασία κατά την διάρκεια της ολοκλήρωσης της εργασίας ακολουθώντας τις συμβουλές τις, τις ιδέες τις και τις γνώσεις, τις οποίες αποτύπωσα σε αυτήν εδώ την εργασία. Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας και την γραμματεία της σχολής μας για την υποστήριξη και εξυπηρέτηση που είχα κατά την διάρκεια των σπουδών μου. Με εκτίμηση, Δήμου Λεωνίδας 4

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο Κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα και βασικές αρχές του Ελληνικού Γενικού Λογιστικού Σχεδίου 1.1 Κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Ε.Γ.Λ.Σ Επειδή το Ε.Γ.Λ.Σ. σκοπό έχει να εξυπηρετήσει όλες τις οικονομικές μονάδες της χώρας, δηλαδή να επιβάλει τη λογιστική τυποποίηση σε εθνική κλίμακα, έχει θέσει πλαίσιο αρχών και ρυθμίσεων καθολικής εφαρμογής, μέσα στο οποίο οι οικονομικές μονάδες είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις παντοειδείς ιδιομορφίες τους, χαρακτηρίζεται δε από: 1. Γενικότητα, δηλαδή δυνατότητα εφαρμογής του από όλες τις μονάδες της χώρας, τόσο του ιδιωτικού, όσο και του δημόσιου τομέα. Το Ε.Γ.Λ.Σ όπως είναι διατυπωμένο καλύπτει τον χώρο στον οποίο εφαρμόζεται το διπλογραφικό λογιστικό σύστημα. Το Εθνικό Συμβούλιο Λογιστικής θα καταρτίσει απόσπασμα του Ε.Γ.Λ.Σ, το οποίο θα καλύπτει τις ανάγκες των μονάδων που εφαρμόζουν το απλογραφικό λογιστικό σύστημα. Οι ιδιορρυθμίες και τα ειδικά προβλήματα μονάδων ορισμένων κλάδων του ιδιωτικού τομέα (Τραπεζών, ασφαλιστικών εταιριών) και μονάδων κλάδων του δημοσίου τομέα (Ν.Π.Δ.Δ. και Οργανισμών που διέπονται από τις διατάξεις του Δημόσιου Λογιστικού) αντιμετωπίζονται από τα Κλαδικά Λογιστικά Σχέδια, τα οποία καταρτίζονται από το Εθνικό Συμβούλιο Λογιστικής, με την συνεργασία των επαγγελματικών οργανώσεων και των διοικήσεων των ενδιαφερόμενων κλάδων. 2. Πληρότητα, δηλαδή περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν ένα πλήρες και επιστημονικά θεμελιωμένο Γενικό Λογιστικό Σχέδιο, τα οποία συνοψίζονται στα εξής: Το σχέδιο λογαριασμών, δηλαδή τον πίνακα των πρωτοβάθμιων, δευτεροβάθμιων κ.λπ. λογαριασμών, οι οποίοι έχουν συστηματικά ταξιθετηθεί και κωδικοποιηθεί. 5

7 Το εννοιολογικό περιεχόμενο της χρησιμοποιούμενης ορολογίας. Το περιεχόμενο των λογαριασμών και κανόνες για τη λειτουργία και συνδεσμολογίας τους. Κανόνες αποτιμήσεως των περιουσιακών στοιχείων της απογραφής τέλους χρήσεως. Κανόνες προσδιορισμού του κόστους παραγωγής (αγαθών και υπηρεσιών). Υποδείγματα ισολογισμού, λογαριασμού γενικής εκμεταλλεύσεως και λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσεως. 3. Σαφήνεια στη διατύπωση των διατάξεων του, ώστε να μην επιτρέπει παρερμηνείες σχετικά με το εννοιολογικό περιεχόμενο των λογαριασμών, τη συλλειτουργία και συνδεσμολογία τους, καθώς και με τους εναλλακτικούς τρόπους αντιμετωπίσεως διάφορων ειδικών περιπτώσεων. 4. Ελαστικότητα και ευκολία προσαρμογής, ώστε να παρέχεται στις οικονομικές μονάδες η δυνατότητα να αναπτύσσουν, μέσα στα βασικά πλαίσια, το δικό τους σχέδιο λογαριασμών και να επιλέγουν ελεύθερα λογιστικά συστήματα και τρόπους διεξαγωγής της λογιστικής εργασίας. 1.2 Βασικές αρχές του Ε.Γ.Λ.Σ Η δομή του Ελληνικού Γενικού Λογιστικού Σχεδίου θεμελιώνεται πάνω στις ακόλουθες τρεις βασικές αρχές: 6

8 α) Αρχή της αυτονομίας Το σχέδιο λογαριασμών κατανέμεται σε τρία μέρη, καθένα από τα οποία αποτελεί ιδιαίτερο και ανεξάρτητο λογιστικό κύκλωμα και οι λογαριασμοί του οποίου συνδέονται και συλλειτουργούν μεταξύ τους, χωρίς να επηρεάζουν λογιστικά τους λογαριασμούς των δύο άλλων μερών. Στο πρώτο μέρος που περιλαμβάνει τις ομάδες 1-8, αναπτύσσονται οι λογαριασμοί ουσίας της γενικής λογιστικής, οι οποίοι συνδέονται και λειτουργούν μεταξύ τους σε ανεξάρτητο λογιστικό κύκλωμα. Στο δεύτερο μέρος που περιλαμβάνει την ομάδα 9, αναπτύσσονται οι λογαριασμοί της αναλυτικής λογιστικής εκμεταλλεύσεως, οι οποίοι συνδέονται και λειτουργούν μεταξύ τους σε ανεξάρτητο λογιστικό κύκλωμα. Η αυτονομία της αναλυτικής λογιστικής εκμεταλλεύσεως εξασφαλίζεται με την χρησιμοποίηση Διάμεσων αντικριζόμενων λογαριασμών, οι οποίοι αναπτύσσονται στην ομάδα 9 (υπολογισμοί του 90) και αποτελούν την γέφυρα μεταφοράς στην αναλυτική λογιστική των δεδομένων των ομάδων 2,6,7 και 8 της γενικής λογιστικής. Το Ε.Γ.Λ.Σ. επιτρέπει τη συγχώνευση και λειτουργία σε ένα ενιαίο σύστημα λογιστικής (στο αυτό λογιστικό σύστημα) της γενικής και της αναλυτικής λογιστικής με την προϋπόθεση ότι η αναλυτική λογιστική θα διατηρεί την αυτονομία της και δε θα αλλοιώνονται οι άλλες δύο βασικές αρχές του Ε.Γ.Λ.Σ. Ο τρόπος λειτουργίας των λογαριασμών της ομάδας 9 της αναλυτικής λογιστικής εκμεταλλεύσεως θα αναπτυχθεί στο δεύτερο Κεφάλαιο του παρόντος έργου. Στο τρίτο μέρος που περιλαμβάνει την δέκατη ομάδα, αναπτύσσονται οι λογαριασμοί τάξεως, οι οποίοι συνδέονται και λειτουργούν μεταξύ τους σε ανεξάρτητο λογιστικό κύκλωμα. β) Η αρχή της κατ είδος συγκεντρώσεως των αποθεμάτων, εξόδων και εσόδων. Σύμφωνα με την αρχή αυτή, τα κονδύλια των ανωτέρω κατηγοριών καταχωρούνται σε λογαριασμούς αποθεμάτων (ομάδας 2), εξόδων (ομάδας 6), εσόδων (ομάδας 7) και έκτακτων και ανόργανων αποτελεσμάτων (ομάδας 8), οι οποίοι ανοίγονται και λειτουργούν με κριτήριο το είδος και όχι τον προορισμό για τον οποίο πραγματοποιούνται. Οι προαναφερόμενοι λογαριασμοί, κατά την διάρκεια της χρήσεως, δέχονται χρεώσεις ή πιστώσεις και αντίστοιχους 7

9 αντιλογισμούς, χωρίς να επιτρέπονται μεταφορές των κονδυλίων τους. Στο τέλος κάθε χρήσεως τα υπόλοιπα των λογαριασμών των ομάδων 2,6 και 7 μεταφέρονται στον λογαριασμό της γενικής εκμεταλλεύσεως, ενώ τα υπόλοιπα των λογαριασμών της ομάδας 8 μεταφέρονται στο λογαριασμό αποτελεσμάτων χρήσεως. γ) Η αρχή της καταρτίσεως του λογαριασμού της γενικής εκμεταλλεύσεως με λογιστικές εγγραφές. Ο λογαριασμός της γενικής εκμεταλλεύσεως (80.00) καταρτίζεται στο τέλος της χρήσεως, έπειτα από μεταφορά σ αυτόν της αξίας των αποθεμάτων (αποθέματα αρχής + αγορές χρήσεως αποθέματα τέλους), οργανικών εξόδων και οργανικών εσόδων κατ είδος, έτσι ώστε από την ανάλυση του να προκύπτει η συνολική κίνηση των λογαριασμών κυκλοφορίας ή εκμεταλλεύσεως της οικονομικής μονάδας. 1.3 Γενικές αρχές τηρήσεως των λογαριασμών α) Η αρχή του δικαιολογητικού. Για την ενημέρωση των λογαριασμών ισχύει η βασική αρχή της υπάρξεως παραστατικού (δικαιολογητικού), δηλαδή αποδεικτικού πραγματοποιήσεως του εξόδου, του εσόδου, της εισπράξεως ή της πληρωμής, όπως π.χ. τιμολογίου, πιστωτικού τιμολογίου, αποδείξεως λιανικής πωλήσεως, αποδείξεως παροχής υπηρεσιών ή αποδείξεως επαγγελματικής δαπάνης, που προβλέπονται σε κάθε περίπτωση. Απόκλιση από την βασική αυτή αρχή επιτρέπεται μόνο στις ακόλουθες περιπτώσεις: Όταν το παραστατικό εκδίδεται με χρονική καθυστέρηση (π.χ. λογαριασμοί ΔΕΗ ή ΟΤΕ, παραστατικό χρεώσεως τόκων από τις τράπεζες κλπ.). Όταν το παραστατικό καθυστερεί, για οποιοδήποτε λόγο, να φθάσει στα χέρια του ενδιαφερόμενου. 8

10 Όταν καθυστερεί η έκδοση του παραστατικού επειδή το ύψος του κόστους δεν είναι για οποιοδήποτε λόγο απόλυτα προσδιορισμένο. Όταν το κόστος δεν είναι κατά προσέγγιση γνωστό, αλλά απλώς πιθανολογείται κάποιο αριθμητικό μέγεθος (π.χ. στις περιπτώσεις σχηματισμού προβλέψεων για πιθανολογούμενο κόστος). Σκοπός της λογιστικοποιήσεως στοιχείων κόστους, χωρίς να έχει εκδοθεί ή να έχει περιέλθει στον ενδιαφερόμενο το οικείο, κατά περίπτωση παραστατικό, είναι ο προσδιορισμός του κόστους κατά χρονικά διαστήματα μικρότερα του έτους. β) Στοιχεία που καταχωρούνται στους αναλυτικούς λογαριασμούς της τελευταίας βαθμίδας. Στους λογαριασμούς αυτούς, εκτός από τα ποσά χρεώσεως ή πιστώσεως, καταχωρούνται: Ο αύξοντας αριθμός του παραστατικού, με το οποίο γίνεται η λογιστικοποίηση και καταχώρηση στον λογαριασμό αυτό του σχετικού ποσού. Σύντομη αιτιολογία για κάθε εγγραφή, δηλαδή για κάθε ποσό που καταχωρείται στη χρέωση ή στην πίστωση λογαριασμού. γ) Υποχρεωτική τήρηση λογαριασμών της τελευταίας βαθμίδας. Για τους αναλυτικούς λογαριασμούς της τελευταίας βαθμίδας της γενικής λογιστικής και των λογαριασμών τάξεως είναι υποχρεωτική η τήρηση αναλυτικών μερίδων σε καρτέλες ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο. Για τους λογαριασμούς της αναλυτικής λογιστικής ισχύουν τα εξής: Όταν η οικονομική μονάδα κάνει χρήση της δυνητικής ευχέρειας να τηρεί μόνο τους υποχρεωτικούς δευτεροβάθμιους ή τριτοβάθμιους λογαριασμούς χωρίς περαιτέρω αναλύσεις, είναι υποχρεωμένη να απεικονίζει, στους τηρούμενους λογαριασμούς, αναλυτικές εγγραφές από 9

11 τις οποίες να προκύπτουν οι πληροφορίες των ανωτέρω παραγράφων (α) και (β). Όταν η οικονομική μονάδα χρησιμοποιεί μηχανογραφικά μέσα που εξασφαλίζουν αναλυτικές εκτυπώσεις των ισοζυγίων, σύμφωνα με ολοκληρωμένο υπόδειγμα των υποχρεωτικών και προαιρετικών λογαριασμών του σχεδίου λογαριασμών της ομάδας 9, επιτρέπεται η μη τήρηση αναλυτικών μερίδων, όπως π.χ. καρτελών, με την προϋπόθεση ότι κάθε αναλυτικός λογαριασμός απεικονίζει την κατά χρέωση και πίστωση προοδευτική κίνηση ή το εκάστοτε υπόλοιπο άλλου λογαριασμού της γενικής ή της αναλυτικής λογιστικής, για τον οποίο τηρείται αναλυτική μερίδα στην οποία απεικονίζονται οι επιμέρους λογιστικές εγγραφές διαμορφώσεως της κινήσεώς του. δ) Ευχέρεια στην ενημέρωση των λογαριασμών της προτελευταίας βαθμίδας. Παρέχεται η ευχέρεια στις οικονομικές μονάδες να ενημερώνουν τους λογαριασμούς της προτελευταίας βαθμίδας μόνο με την συνολική κίνηση, τόσο της χρεώσεως όσο και της πιστώσεως, των αντίστοιχων λογαριασμών τους της τελευταίας βαθμίδας με την προϋπόθεση ότι η ενημέρωση αυτή θα γίνεται, κατά οποιοδήποτε τρόπο, τουλάχιστον στο τέλος κάθε μήνα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο Διάρθρωση του σχεδίου λογαριασμών του Ε.Γ.Λ.Σ. 2.1 Ομάδες λογαριασμών. Το σχέδιο λογαριασμών περιλαμβάνει δέκα (10) ομάδες, οι οποίες αριθμούνται σύμφωνα με την φυσική σειρά των αριθμών 1 9 και 0. για την ομαδοποίηση των λογαριασμών επιλέχτηκε, από τους συντάκτες του Ε.Γ.Λ.Σ., το κριτήριο του ισολογισμού. Οι ομάδες 1 8 καλύπτουν τις ανάγκες της γενικής λογιστικής, η ομάδα 9 καλύπτει τις ανάγκες της αναλυτικής λογιστικής 10

12 εκμεταλλεύσεως και η ομάδα 0 καλύπτει τις ανάγκες των λογαριασμών τάξεως. Από τις ομάδες της γενικής λογιστικής, οι 1 5 περιλαμβάνουν τους λογαριασμούς του ισολογισμού, δηλαδή εκείνους που, κατά το τέλος της χρήσεως, κατά κανόνα, παρουσιάζουν υπόλοιπα (χρεωστικά ή πιστωτικά), τα οποία συνθέτουν την κατάσταση του ισολογισμού ενώ οι 6 8 περιλαμβάνουν τους αποτελεσματικούς λογαριασμούς, οι οποίοι στο τέλος κάθε χρήσεως μηδενίζονται, έπειτα από την μεταφορά των υπολοίπων τους, αρχικά στους λογαριασμούς γενικής εκμεταλλεύσεως και αποτελεσμάτων χρήσεως και στη συνέχεια σε λογαριασμούς του ισολογισμού. Στις ομάδες 1 3 περιλαμβάνονται οι λογαριασμοί του ενεργητικού, στις ομάδες 4 5 περιλαμβάνονται οι λογαριασμοί του παθητικού, στην ομάδα 6 περιλαμβάνονται οι λογαριασμοί των οργανικών εξόδων κατ είδος, στην ομάδα 8 περιλαμβάνονται οι λογαριασμοί γενικής εκμεταλλεύσεως, έκτακτων και ανόργανων αποτελεσμάτων, αποτελεσμάτων χρήσεως, αποτελεσμάτων προς διάθεση και ο λογαριασμός του ισολογισμού. 2.2 Κωδική αρίθμηση λογαριασμών. Το σύστημα ταξινομήσεως και ταξιθετήσεως των λογαριασμών που επιλέχτηκε από τους συντάκτες του Ε.Γ.Λ.Σ., συνδυάζει το δεκαδικό με το εκατονταδικό σύστημα που διέπεται από τις εξής βασικές αρχές: 1. Οι λογαριασμοί κάθε ομάδας λαβαίνουν ως πρώτο ψηφίο το ψηφίο της ομάδας, όπως π.χ. οι λογαριασμοί της πρώτης ομάδας το ψηφίο 1, οι λογαριασμοί της δεύτερης ομάδας το ψηφίο 2 κ.ο.κ. 2. Σε κάθε ομάδα είναι δυνατό να σχηματίζονται μέχρι 10 πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί με την προσθήκη, στο ψηφίο της ομάδας, των ψηφίων 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 και 9, δηλαδή ακολουθείται το δεκαδικό σύστημα αριθμήσεως των λογαριασμών. Εξαίρεση από την αρχή αυτή αποτελεί η δυνητική ευχέρεια σχηματισμού διπλάσιου αριθμού πρωτοβάθμιων λογαριασμών με την προσθήκη στους ομίλους λογαριασμών 19, 29, 39, 49, 59, 69, 79, 99, και 09 των ψηφίων 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 και 8, για την παρακολούθηση των λειτουργιών των υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων, σύμφωνα με όσα καθορίζονται στο λογαριασμό

13 3. Κάθε πρωτοβάθμιος λογαριασμός μπορεί να αναπτύσσεται σε 100, κατά ανώτατο όριο, δευτεροβάθμιους λογαριασμούς, δηλαδή εδώ ακολουθείται το εκατονταδικό σύστημα αριθμήσεως των λογαριασμών, με τους εξής όμως περιορισμούς: Οι πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί αναπτύσσονται σε περιορισμένο αριθμό δευτεροβάθμιων λογαριασμών, οι τίτλοι των οποίων εμφανίζονται στο σχέδιο λογαριασμών (περιορισμένο εκατονταδικό σύστημα αναπτύξεως των δευτεροβάθμιων λογαριασμών). Κάθε οικονομική μονάδα έχει την δυνατότητα να δημιουργεί και άλλους δευτεροβάθμιους λογαριασμούς, εκτός από εκείνους που εμφανίζονται στο σχέδιο λογαριασμών, με την υποχρέωση να τους εντάσσει στους κωδικούς αριθμούς που τελειώνουν σε 90 99, όταν οι κωδικοί αυτοί δεν έχουν καταληφθεί από δευτεροβάθμιους λογαριασμούς του σχεδίου λογαριασμών. Όσοι από τους υπόλοιπους 89 δευτεροβάθμιους λογαριασμούς (δηλαδή όσοι από αυτούς τελειώνουν σε 00 89) είναι κενοί στο σχέδιο λογαριασμών, επιτρέπεται να συμπληρώνονται μόνο μετά από σχετική απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου Λογιστικής, για να αντιμετωπίζονται με ομοιόμορφο τρόπο οι εκάστοτε ανάγκες των οικονομικών μονάδων. Από τον κανόνα αυτό εξαιρούνται όλοι οι δευτεροβάθμιοι των πρωτοβάθμιων λογαριασμών της ομάδας 2, οι οποίοι αναπτύσσονται ελεύθερα, σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε οικονομικής μονάδας, οι κενοί δευτεροβάθμιοι του πρωτοβάθμιου 30 Πελάτες, οι οποίοι είναι δυνατό να συμπληρώνονται από την οικονομική μονάδα με την προϋπόθεση ότι θα προκύπτουν οι πληροφορίες για τη κίνηση κ.λ.π. των υποχρεωτικών δευτεροβάθμιων λογαριασμών, οι προαιρετική (μη υπογραμμισμένοι) και κενή δευτεροβάθμιοι λογαριασμοί 12

14 της ομάδας 7, οι οποίοι αναπτύσσονται ελεύθερα από την οικονομική μονάδα με την προϋπόθεση ότι θα τηρούνται κατάλληλοι λογαριασμοί, ώστε να προκύπτει η διάκριση των πωλήσεων σε πωλήσεις εσωτερικού και πωλήσεις εξωτερικού και τέλος οι δευτεροβάθμιοι λογαριασμοί του 52 που αναπτύσσονται ελεύθερα κατά Τράπεζα. 4. Κάθε δευτεροβάθμιος λογαριασμός αναπτύσσεται σε τριτοβάθμιους, τεταρτοβάθμιους και αναλυτικότερης βαθμίδας λογαριασμούς, κατά το δεκαδικό, εκατονταδικό, χιλιαδικό ή αναλυτικότερο σύστημα, κατά τη κρίση της οικονομικής μονάδας. 2.3 Λογαριασμοί υποχρεωτικής και προαιρετικής τηρήσεως. 1. Οι πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί με υπογράμμιση είναι υποχρεωτικοί, με την έννοια ότι κάθε οικονομική μονάδα, για κάθε πράξη που χρειάζεται λογιστική παρακολούθηση, είναι υποχρεωμένη να χρησιμοποιεί τον πρωτοβάθμιο λογαριασμό που προβλέπεται από το σχέδιο λογαριασμών, χωρίς να έχει την δυνατότητα να δημιουργεί άλλον, έστω και αν υπάρχουν κενοί κωδικοί αριθμοί, οι οποίοι συμπληρώνονται με νέους πρωτοβάθμιους λογαριασμούς μόνο μετά από απόφαση του κατά νόμο αρμόδιου οργάνου. 2. Οι δευτεροβάθμιοι λογαριασμοί με υπογράμμιση είναι υποχρεωτικοί, με την ίδια έννοια που είναι υποχρεωτικοί και οι υπογραμμισμένοι πρωτοβάθμιοι. 3. Οι δευτεροβάθμιοι λογαριασμοί χωρίς υπογράμμιση είναι προαιρετικοί, με την έννοια ότι είναι δυνατό να χρησιμοποιούνται κατά την κρίση της οικονομικής μονάδας, είτε όπως παρουσιάζονται στο σχέδιο λογαριασμών, είτε μετά από ανάπτυξή τους σε περισσότερους δευτεροβάθμιους λογαριασμούς. Στην τελευταία αυτή περίπτωση η οικονομική μονάδα, αντί να χρησιμοποιεί ένα προαιρετικό δευτεροβάθμιο λογαριασμό, έχει τη δυνατότητα 13

15 να δημιουργεί περισσότερους δευτεροβάθμιους λογαριασμούς για την παρακολούθηση εκείνων των λογιστικών πράξεων για τις οποίες το σχέδιο λογαριασμών προβλέπει την παρακολούθηση τους από τον προαιρετικό αυτό λογαριασμό. Η ανάπτυξη των δευτεροβάθμιων λογαριασμών στους οποίους διασπάται οποιοσδήποτε προαιρετικός δευτεροβάθμιος λογαριασμός, είναι δυνατό να γίνεται στους κωδικάριθμους του αντίστοιχου πρωτοβάθμιου, οι οποίοι έχουν τα δύο τελευταία τους ψηφία και στον κωδικάριθμο του προαιρετικού δευτεροβάθμιου λογαριασμού που διασπάται. 4. Οι τριτοβάθμιοι λογαριασμοί με υπογράμμιση είναι υποχρεωτικοί, με την ίδια έννοια που είναι υποχρεωτικοί και οι υπογραμμισμένοι πρωτοβάθμιοι. Η οικονομική μονάδα, σε ορισμένες περιπτώσεις που αναφέρονται ειδικά στις σχετικές παραγράφους του Ε.Γ.Λ.Σ. (ομάδες 6, 7 και 8), έχει την δυνατότητα, αντί να αναπτύσσει κατ είδος τους τριτοβάθμιους λογαριασμούς, να τους αναπτύσσει κατά προορισμό, με την προϋπόθεση ότι οι υποχρεωτικοί τριτοβάθμιοι λογαριασμοί των εξόδων κ.λ.π. κατ είδος, θα εμφανίζονται σε τέταρτο βαθμό ως αναλυτικοί των τριτοβάθμιων κατά προορισμό. 2.4 Διάγραμμα διαρθρώσεως του σχεδίου λογαριασμών. Ακολουθεί διάγραμμα διαρθρώσεως του σχεδίου λογαριασμών, στο οποίο εμφανίζονται, κατά ομάδα οι πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί και οι όμιλοι λογαριασμών. Στο διάγραμμα αυτό εμφανίζεται επίσης παραστατικά ο τρόπος προσδιορισμού των συνολικών αποτελεσμάτων χρήσεως, τα οποία προκύπτουν από τις εξής δύο σχέσεις: 1. Ενεργητικό (υπόλοιπο ομάδων 1, 2, και 3) μείον Παθητικό (υπόλοιπα ομάδων 4 και 5 στο παθητικό περιλαμβάνεται και η καθαρή θέση) = Αποτελέσματα χρήσεως (υπόλοιπο λογαριασμού 86). 2. Αποτελέσματα χρήσεως (υπόλοιπο λογαριασμού 86) = Αλγεβρικό άθροισμα λογαριασμών εκμεταλλεύσεως και αποτελεσμάτων (υπόλοιπα λογαριασμών 2, 6, 7 και 8 (81 85) μείον τελικά αποθέματα. 14

16 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ Παγιο Εενεργητικό ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ Αποθέματα Απετήσεις και Διαθέσιμα Καθαρή Θέση Προβλέψεις Μακρ/σμες Υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις ΟΜΑΔΑ 1 η ΟΜΑΔΑ 2 η ΟΜΑΔΑ 3 η ΟΜΑΔΑ 4 η ΟΜΑΔΑ 5 η 20. Εμπορεύματα 30. Πελάτες 40. Κεφάλαιο 50. Προμηθευτές 10. Εδαφικές Εκτάσεις 11. Κτίρια - Εγκαταστάσεις κτιρίων Τεχνικά έργα 21. Προιόντα Έτοιμα και Ημίτελη 31. Γραμμάτια Εισπρακτέα 41. Αποθεματικά Διαφορές Αναπροσαρμογής Επιχορηγήσεις Επενδύσεων 51. Γραμμάτια Πληρωτέα 12. Μηχ/τα Τεχνικές Εγκ/σεις Λοιπός Μηχανολογικός Εξοπλισμός 22. Υποπροιόντα και Υπολείμματα 32. Παραγγελίες στο Εξωτερικό 42. Αποτελέσματα είς Νέο 52. Τρ/ζες Λογαριασμοί Βραχυπρόθεσμω ν υποχρεώσεων 13. Μεταφορικά Μέσα 23. Παραγώγη σε Εξέλιξη 33. Χρεώστες Διάφοροι 43. Ποσά Προορισμένα για Αύξηση Κεφαλαίου 53. Πιστωτές Διάφοροι 14. Έπιπλα και Λοιπός Εξοπλισμός 24. Πρώτες και Βοηθητικές Ύλες Υλικά Συσκευασίας 34. Χρεόγραφα 44. Προβλέψεις 54. Υποχρεώσεις από Φόρους Τέλη 15. Ακινητοποιήσεις υπό Εκτέλεση και Προκαταβολές Κτήσεως Πάγιων Στοιχείων 25. Αναλώσιμα Υλικά 35. Λογαριασμοί Διαχειρίσεως Προκαταβολών και Πιστώσεων 45. Μακροπρόθεσμες Υποχρεόσεις 55. Ασφαλιστικοί Οργανισμοί 16. Ασώματες Ακινητοποιήσεις και Έξοδα Πολυετούς Αποσβέσεως 26. Ανταλλακτικά Παγίων στοιχείων 36. Μεταβατικοί Λογαριασμοι Ενεργητικού Μεταβατικοί Λογαριασμοί Παθητικού Συμμετοχές και Λοιπές Μακροπρόθεσμες Απαιτήσεις 28. Είδη συσκευασίας 38. Χρηματικά Διαθέσιμα 48. Λογαριασμοί Συνδέσμους με τα Υποκαταστήματα 58. Λογαριασμοί Περιοδικής Κατανομής 19. Πάγιο Ενέργ. Υπ/των ή άλλων Κέντρων 29. Αποθέμ. Υποκάτ/των ή άλλων Κέντρων 39. Απαιτήσεις & Διαθέσιμα Υπόκ. ή άλλων Κέντρων 49. Προβλέψεις Μακρ. Υποχρ. Υπόκ. ή άλλων Κέντρων 59. Βραχ/σμες Υποχρ. Υπόκ. ή άλλων Κέντρων ( Όμιλος λ/σμών ) ( Όμιλος λ/σμών ) ( Όμιλος λ/σμών ) ( Όμιλος λ/σμών ) ( Όμιλος λ/σμών ) 15

17 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Λ/ΣΜΟΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ Οργανικά Έξοδα κατ Είδος 60. Αμοιβές και Έξοδα Προσωπικού Οργανικά Έσοδα κατ Είδος ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ (Λογαριασμοί κατά Προορισμό) ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΑΞΕΩΣ ΟΜΑΔΑ 6 η ΟΜΑΔΑ 7 η ΟΜΑΔΑ 8 η ΟΜΑΔΑ 9 η ΟΜΑΔΑ 10 η 70. Πωλήσεις 80. Γενική 0. Εμπορευμάτων Εκμετάλλευση 90. Διάμεσοι Αντικρυζόμενοι Λογαριασμοί 61. Αμοιβές και Έξοδα Τρίτων 71. Πωλήσεις Προϊόντων Έτοιμων και Ημιτελών 81. Έκτακτα Ανόργανα Αποτελέσματα 91. Ανακατάταξη Εξόδων Αγορών και Εσόδων 1. Αλλότρια Περιουσιακά Στοιχεία 62. Παροχές Τρίτων 72. Πωλήσεις Λοιπών Αποθεμάτων και Άχρηστου Υλικού 82. Έξοδα και Έσοδα Προηγούμενων Χρήσεων 92. Κέντρα (Θέσεις) Κόστους 2. Χρεωστικοί Λογ/σμοί Εγγυήσεων και Εμπράγματων Ασφαλειών 63. Φόροι Τέλη 73. Πωλήσεις Υπηρεσιών (Έσοδα από παρόχη Υπηρεσιών) 83. Προβλέψεις για Έκτακτους Κινδύνους 93. Κόστος Παραγωγής (Παραγωγή σε Εξέλιξη) 3. Απαιτήσεις από Αμφοτεροβαρείς Συμβάσεις 64. Διάφορα Έξοδα 74. Επιχορηγήσεις και Διάφορα Έσοδα Πωλήσεων 84. Έσοδα από Προβλέψεις Προηγούμενων Χρήσεων 94. Αποθέματα 4. Διάφοροι Λογαριασμοί Πληροφοριών Χρεωστικοί 65. Τόκοι και συναφή Έξοδα 75. Έσοδα Παρεπόμενων Άσχολιών 85. Αποσβέσεις Παγίων μη Ενσωματωμένες στο Λειτουργικό Κόστος 95. Αποκλοίσεις από το Πρότυπο Κόστος 5. Δικαιούχοι Αλλότριων Περουσιακών Στοιχείων 66. Αποσβέσεις Παγίων Στοιχείων Ένσωματωμένες στο Λειτουργικό Κόστος 76. Έσοδα Κεφαλαίων 86. Αποτελέσματα Χρήσεως 96. Έσοδα Μικτά Αναλυτικά Αποτελέσματα 6. Πιστωτικοί Λογ/σμοί Εγγυήσεων και Εμπράγματων Ασφαλειών Διαφορές Ενσωματώσεως και καταλογισμού 68. Προβλέψεις Εκμεταλλεύσεως 78. Ιδιοπαραγωγή Παγίων και Χρησιμοποιημένε ς Προβλέψεις Εκμ/σεως 88. Αποτελέσματα προς Διάθεση 98. Αναλυτικά Αποτελέσματα 7. Υποχρεώσεις από Αμφοτεροβαρείς Συμβάσεις 8. Διάφοροι Λογαριασμοί Πληροφοριών Πιστωτικοί 69. Οργανικά Έξοδα κατ Ειδος Υπ/των ή άλλων Κέντρων 79. Οργανικά Έσοδα κατ Είδος Υπ/των ή άλλων Κέντρων 89. Ισολογισμός 99. Εσωτερικές Διασυνδέσεις 9. Λογ/σμοί Τάξεως Υπ/των ή άλλων Κέντρων ( Όμιλος λ/σμών ) ( Όμιλος λ/σμών ) ( Όμιλος λ/σμών ) 16

18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΓΛΣ 3.1 ΠΡΩΤΗ ΟΜΑΔΑ Πάγιο Ενεργητικό Πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί 10 Εδαφικές εκτάσεις 11 Κτίρια Εγκαταστάσεις κτιρίων Τεχνικά έργα 12 Μηχανήματα Τεχνικές εγκαταστάσεις Λοιπός μηχανολογικός εξοπλισμός 13 Μεταφορικά μέσα 14 Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός 15 Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση 16 Ασώματες ακινητοποιήσεις και έξοδα πολυετούς αποσβέσεως Συμμετοχές και λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 19 Πάγιο ενεργητικό υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων Στην ομάδα του πάγιου ενεργητικού περιλαμβάνεται το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων (αγαθών, αξιών, δικαιωμάτων), τα οποία προορίζονται να παραμείνουν στην οικονομική μονάδα, συνήθως με την ίδια μορφή, για περισσότερα από ένα έτη, με προορισμό την χρησιμοποίηση τους ως μέσων για την επίτευξη των σκοπών της. Επίσης, περιλαμβάνονται τα έξοδα εγκαταστάσεως (πολυετούς αποσβέσεως), οι συμμετοχές και οι μακροπρόθεσμες απαιτήσεις. Κύριο χαρακτηριστικό των πάγιων περιουσιακών στοιχείων είναι το ότι έχουν διάρκεια ζωής μεγαλύτερη από ένα έτος και κατά συνέπεια έχουν ταχύτητα κυκλοφορίας μικρότερη της μονάδας. Η κατάταξη περιουσιακού στοιχείου στην κατηγορία του πάγιου ενεργητικού εξαρτάται από τον σκοπό για τον οποίο αποκτήθηκε από την οικονομική μονάδα και την ταχύτητα κυκλοφορίας του μέσα σε αυτή και όχι από το είδος του. Έτσι π.χ. τα αυτοκίνητα που παράγονται από την αυτοκινητοβιομηχανία είναι για την ίδια εμπορεύσιμα αγαθά και ανήκουν στο κυκλοφορούν ενεργητικό της, ενώ για την επιχείρηση η οποία θα αγοράσει αυτοκίνητα, για κάλυψη λειτουργικών της αναγκών, αυτά ανήκουν στο πάγιο ενεργητικό της (το ίδιο συμβαίνει με τις λοιπές κατηγορίες πάγιων στοιχείων, όπως τα μηχανήματα, τα έπιπλα κ.λ.π.). 17

19 3. 2 ΔΕΥΤΕΡΗ ΟΜΑΔΑ Αποθέματα Πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί 20 Εμπορεύματα 21 Προϊόντα έτοιμα και ημιτελή 22 Υποπροϊόντα και υπολείμματα 23 Παραγωγή σε εξέλιξη (προϊόντα, υποπροϊόντα και υπολείμματα στο στάδιο κατεργασίας) 24 Πρώτες και βοηθητικές ύλες Υλικά συσκευασίας 25 Αναλώσιμα υλικά 26 Ανταλλακτικά πάγιων στοιχείων Είδη συσκευασίας 29 Αποθέματα υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων 1) Αποθέματα είναι τα υλικά αγαθά που ανήκουν στην οικονομική μονάδα, και τα οποία: 1. Προορίζονται να πωληθούν κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών της. 2. Βρίσκονται στη διαδικασία της παραγωγής και προορίζονται να πωληθούν όταν πάρουν τη μορφή των έτοιμων προϊόντων. 3. Προορίζονται να αναλωθούν για την παραγωγή έτοιμων αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών. 4. Προορίζονται να αναλωθούν για την καλή λειτουργία, τη συντήρηση ή την επισκευή, καθώς και τη ιδιοπαραγωγή πάγιων στοιχείων. 5. Προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για συσκευασία των παραγόμενων έτοιμων προϊόντων ή των εμπορευμάτων που προορίζονται για πώληση. 18

20 2) Τα αποθέματα της οικονομικής μονάδας προέρχονται; 1. Από απογραφή. 2. Από αγορά. 3. Από ιδιοπαραγωγή. 4. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις από εισφορά σε είδος, από ανταλλαγή ή από δωρεά. Στην ομάδα 2 περιλαμβάνονται μικρότερες κατηγορίες αποθεμάτων, το περιεχόμενο των οποίων ορίζεται κατωτέρω στους αντίστοιχους πρωτοβάθμιους ή αναλυτικούς λογαριασμούς της ομάδας αυτής, στους οποίους και παρακολουθούνται. 3.3 ΤΡΙΤΗ ΟΜΑΔΑ Απαιτήσεις και διαθέσιμα Πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί 30 Πελάτες 31 Γραμμάτια εισπρακτέα 32 Παραγγελίες στο εξωτερικό 33 Χρεώστες διάφοροι 34 Χρεόγραφα 35 Λογαριασμοί διαχειρίσεως προκαταβολών και πιστώσεων 36 Μεταβατικοί λογαριασμοί Χρηματικά διαθέσιμα 39 Απαιτήσεις και διαθέσιμα υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων 19

21 1) Στην ομάδα 3 παρακολουθούνται οι εξής κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων: 1. Οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις, οι οποίες παρακολουθούνται στους λογαριασμούς 30, 32, 33, 35 και Τα αξιόγραφα, δηλαδή οι τίτλοι συναλλαγματικών εισπρακτέων και τα χρεόγραφα, που παρακολουθούνται αντίστοιχα στους λογαριασμούς 31 και Τα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία της οικονομικής μονάδας, τα οποία παρακολουθούνται στο λογαριασμό Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις θεωρούνται εκείνες που, κατά το κλείσιμο του ισολογισμού, είναι εισπρακτέες μέσα στην επόμενη χρήση. Στην περίπτωση που οι απαιτήσεις είναι εισπρακτέες μετά το τέλος της επόμενης χρήσεως χαρακτηρίζονται ως μακροπρόθεσμες και παρακολουθούνται στους λογαριασμούς της ομάδας ΤΕΤΑΡΤΗ ΟΜΑΔΑ Καθαρή θέση Προβλέψεις Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί 40 Κεφάλαιο 41 Αποθεματικά Διαφορές αναπροσαρμογής Επιχορηγήσεις επενδύσεων 42 Αποτελέσματα εις νέο 43 Ποσά προορισμένα για αύξηση κεφαλαίου 44 Προβλέψεις 45 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Λογαριασμοί συνδέσμου με τα υποκαταστήματα 49 Προβλέψεις Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις υποκαταστημάτων ή άλλων κέντρων 20

22 1) Στην ομάδα 4 παρακολουθούνται: 1. Οι λογαριασμοί της καθαρής θέσεως. 2. Οι λογαριασμοί προβλέψεων. 3. Οι λογαριασμοί των μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων. 4. Οι λογαριασμοί συνδέσμου με τα υποκαταστήματα που έχουν λογιστική αυτοτέλεια. 2) Καθαρή θέση ή καθαρή περιουσία είναι το ίδιο κεφάλαιο κάθε οικονομικής μονάδας, το οποίο για τις εταιρίες αποτελείται από το μετοχικό ή εταιρικό κεφάλαιο, από τα κάθε είδους και φύσεως αποθεματικά, από τους διορθωτικούς της καθαρής θέσεως λογαριασμούς (διαφορές αναπροσαρμογής, υπεραξίες από συγχωνεύσεις κ.λ.π.) και από το εκάστοτε υπόλοιπο αποτελεσμάτων (κερδών ή ζημιών) εις νέο. Για τον υπολογισμό της καθαρής θέσεως λαμβάνεται υπόψη μόνο το καταβλημένο ίδιο κεφάλαιο των επιχειρήσεων, δηλαδή, προκειμένου υπολογισμού της καθαρής θέσεως, από το σύνολο της κατηγορίας Α. Ίδια κεφάλαια του παθητικού πρέπει να αφαιρεθεί το οφειλόμενο μετοχικό κεφάλαιο, καθώς και το υπόλοιπο του λογαριασμού 43 ποσά προορισμένα για αύξηση κεφαλαίου. Το οφειλόμενο μετοχικό κεφάλαιο περιλαμβάνεται στα ίδια κεφάλαια με εμφάνιση ισόποσης απαιτήσεως κατά των μετόχων της εταιρίας. Η καταχώριση αυτή αποτελεί λογιστική απεικόνιση αμφοτεροβαρούς συμβάσεως, δηλαδή της συμβατικής υποχρεώσεως των μετοχών να καταβάλουν στο μέλλον την υπόλοιπη αξία των μετοχών, τις οποίες ανέλαβαν κατά την κάλυψη του μετοχικού κεφαλαίου. Η απεικόνιση αμφοτεροβαρούς συμβάσεως έπρεπε να γίνεται σε ζεύγος λογαριασμών τάξεως. Η προαναφερόμενη καταχώρηση αποτελεί την μοναδική παρέκκλιση από την αρχή αυτή και γίνεται για την ικανοποίηση της βασικής αρχής του εταιρικού μας δικαίου, σύμφωνα με την οποία το κεφάλαιο των κεφαλαιουχικών εταιριών (Ανώνυμων Εταιριών και Εταιριών Περιορισμένης Ευθύνης) είναι μια σταθερή χρηματική ποσότητα οριζόμενη υποχρεωτικά από το καταστατικό (περ. δ της παρ. 1 του άρθρου 2 και περ. ζ της παρ. 2 του άρθρου 12 του Ν.2190/1920, καθώς και παρ. 5 και 6 του 21