ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Διοίκηση Επιχειρήσεων ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Διοίκηση Επιχειρήσεων ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Υποχρεωτικό Μάθημα του Γ εξαμήνου (χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους ) του Δ.Π.Μ.Σ. στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (κύκλος για Νέους Πτυχιούχους) ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ Αναστασία Κάτου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Γραφείο ΗΘ 405, Τηλέφωνο Γεωργία Ζαφειρίου, Δρ. Γραφείο ΗΘ 405, Τηλέφωνο ΣΥΝΟΨΗ Το μάθημα καλύπτει σημαντικά θέματα που συνδέονται με τη μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας στη γνωστική περιοχή του μάνατζμεντ. Το μάθημα έχει σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να εξοπλίσει τους φοιτητές με όλα εκείνα τα θεωρητικά και εφαρμοσμένα εργαλεία που είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση πραγματικών φαινομένων στη διοίκηση επιχειρήσεων. Έτσι, με την ολοκλήρωση του μαθήματος αυτού οι φοιτητές θα είναι σε θέση να σχεδιάσουν, αναπτύξουν, περατώσουν και συντάξουν μια ερευνητική πρόταση στο ευρύτερο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος. ΣΚΟΠΟΣ Υπό τη σκοπιά ότι η «Μεθοδολογία Έρευνας» αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο της επιστημονικής θεώρησης, σκοπός του μαθήματος αυτού είναι να υποστηρίξει ότι πολλά από τα πραγματικά προβλήματα που συναντώνται στη διοίκηση των επιχειρήσεων είναι δυνατόν να διερευνηθούν και αντιμετωπιστούν κάνοντας χρήση των αρχών και των κανόνων της συστηματικής επιστημονικής μεθοδολογίας έρευνας, ακολουθώντας το εννοιολογικό, το θεωρητικό, το μεθοδολογικό και το αναλυτικό ως τέσσερα διακριτά πλαίσια. 1

2 ΣΤΟΧΟΙ Τα πρώτα δύο διακριτά πλαίσια αποτελούν το πρώτο μέρος του μαθήματος που στοχεύει να εισάγει τους φοιτητές στο εννοιολογικό και το θεωρητικό πλαίσιο, στις βασικές έννοιες που αφορούν στην εξοικείωσή τους με την επιστημονική έρευνα και το γραπτό επιστημονικό λόγο για την εκπόνηση μιας εργασίας μεταπτυχιακού επιπέδου και στις βασικές ερευνητικές φιλοσοφίες και προσεγγίσεις. Τα δεύτερα δύο διακριτά πλαίσια αποτελούν το δεύτερο μέρος του μαθήματος που στοχεύει να εισάγει τους φοιτητές στο μεθοδολογικό και αναλυτικό πλαίσιο, στις ερευνητικές φιλοσοφίες και προσεγγίσεις στη διαμόρφωση του σχεδιασμού της έρευνας και των ερευνητικών στρατηγικών, στις ποιοτικές και ποσοτικές ερευνητικές προσεγγίσεις, στις μεθόδους συλλογής δεδομένων, και στα εργαλεία ανάλυσης ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα πρέπει να είναι σε θέση να επιδεικνύουν ότι: Κατανόησαν τις θεμελιώδεις αρχές, τεχνικές και τα βασικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται στη μεθοδολογία έρευνας. Απέκτησαν ικανότητα να αναλύουν κριτικά δημοσιευμένες επιστημονικές έρευνες στη διοίκηση επιχειρήσεων. Εμπλούτισαν τις δεξιότητές τους ως προς την ανάλυση και τη διερεύνηση μιας ερευνητικής πρότασης. Μπορούν να συντάξουν αποτελεσματικά τα ευρήματα και τα συμπεράσματα μιας εμπειρικής έρευνας. ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Θα πραγματοποιηθούν 6 διαδραστικές διαλέξεις. Κάθε διάλεξη επικεντρώνεται σε ένα θέμα από τη Μεθοδολογία Έρευνας. Κοινός τόπος όλων των θεμάτων είναι ένα συγκεκριμένο πραγματικό πρόβλημα από τη διοίκηση επιχειρήσεων, το οποίο όπου θεωρείται σκόπιμο θα αναλύεται στο εργαστήριο μέσω του λογισμικού πακέτου SPSS. ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Πρώτο Μέρος (Εισηγητής: Γεωργία Ζαφειρίου) 1. Είδη Επιστημονικών Εργασιών- Φιλοσοφία Έρευνας- Τύποι έρευνας- - Διαμόρφωση Σκοπού και στόχων a. Είδη επιστημονικών εργασιών: Εισαγωγή στην Έρευνα, Ταξινόμηση έρευνας, Είδη επιστημονικών εργασιών. b. Φιλοσοφία Έρευνας- Τύποι έρευνας: Θετικισμός Ερμηνευτισμός, Τύποι έρευνας, Σύγκριση επαγωγικών / αφαιρετικών προσεγγίσεων, Εισαγωγή στην Ποσοτική έρευνα, Εισαγωγή στην Ποιοτική έρευνα. 2

3 c. Επιλογή Θέματος: Η διαδικασία της έρευνας, Επιλογή και διαμόρφωση ερευνητικών θεμάτων, Επιλογή Θέματος, Προσδιορισμός του θέματος, Οριοθέτηση του θέματος. d. Διαμόρφωση Σκοπού και στόχων: Μορφοποίηση και τεχνικές, Διατύπωση Σκοπού, στόχων, Ερευνητικά ερωτήματα, ερευνητικές υποθέσεις, μεταβλητές. 2. Βιβλιογραφική Επισκόπηση, Πηγές Πληροφόρησης, Αναζήτηση Πηγών, Συγγραφή Βιβλιογραφικής Επισκόπησης, Θέματα λογοκλοπής a. Πηγές Πληροφόρησης: Εισαγωγή Σχεδιασμός και εκτέλεση βιβλιογραφικής έρευνας και επισκόπησης, Εξοικείωση με διαφορετικά είδη πηγών, Πηγές πληροφοριών στην Διοίκηση Επιχειρήσεων. b. Αναζήτηση πηγών: Boolean operators, Αποκοπή, Αναζήτηση με φράσεις, Κατάλογος βιβλιοθήκης, Βάσεις Δεδομένων, Εξωτερικές Πηγές, Ιδρυματικά Καταθετήρια, Γκρίζα Βιβλιογραφία. c. Βιβλιογραφική Επισκόπηση: Τι είναι βιβλιογραφική επισκόπηση, Γιατί η βιβλιογραφική επισκόπηση είναι σημαντική, Πώς μπορούμε να κάνουμε μια επισκόπηση της βιβλιογραφίας, Δόμηση δέντρων συσχέτισης, Αξιολόγηση πηγών, Δόμηση και συγγραφή της βιβλιογραφικής επισκόπησης, Παρουσίαση της βιβλιογραφικής επισκόπησης, Βιβλιογραφικά Πρότυπα. d. Θέματα Λογοκλοπής: Τι είναι λογοκλοπή, Θέματα λογοκλοπής, Παραδείγματα λογοκλοπής, Παράφραση πηγών, Ενδοκειμενικές παραπομπές, Βιβλιογραφικές αναφορές, Συστήματα βιβλιογραφικών παραπομπών, Το Σύστημα βιβλιογραφικών παραπομπών του Harvard. 3. Ερευνητικός Σχεδιασμός, Στρατηγικές Έρευνας, Μέθοδοι Συλλογής Δεδομένων a. Ερευνητικός Σχεδιασμός: Ερευνητικός σχεδιασμός, Τύποι Ερευνητικών Στρατηγικών στις Κοινωνικές Επιστήμες, Πείραμα (Experiment), Δημοσκόπηση (Survey), Σπουδή περίπτωσης (Case Study), Εμπειρικά Θεμελιωμένη Θεωρία(Grounded Theory), Εθνογραφία (Ethnography), Έρευνα Δράσης (Action Research). b. Μέθοδοι Συλλογής Δεδομένων: Ερωτηματολόγιο, Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα, Τύποι Ερωτηματολογίων, Τύποι Ερωτήσεων, Σχεδιασμός Ερωτηματολογίου. c. Μέθοδοι Συλλογής Δεδομένων: Συνέντευξη, Τύποι συνεντεύξεων, Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα συνεντεύξεων, Σχεδιασμός συνεντεύξεων. d. Μέθοδοι Συλλογής Δεδομένων: Ομάδες Εστίασης, Τύποι Ομάδων Εστίασης, Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Ομάδων Εστίασης, Σχεδιασμός Ομάδων Εστίασης. e. Μέθοδοι Συλλογής Δεδομένων: Παρατήρηση, Τύποι Παρατήρησης, Πλεονεκτήματα, Μειονεκτήματα παρατήρησης, Σχεδιασμός παρατήρησης. Δεύτερο Μέρος (Εισηγητής: Αναστασία Κάτου) 4. Διαχείριση και Παρουσίαση της Έρευνας a. Εισαγωγή: Αιτιολόγηση της έρευνας, Σκοπός και ερευνητικές ερωτήσεις, Αντικειμενικοί στόχοι, Σημαντικές διαδικασίες. b. Βιβλιογραφική Ανασκόπηση: Βιβλιογραφική ανασκόπηση, Θεωρητικό πλαίσιο της έρευνας, Λειτουργικό υπόδειγμα, Ερευνητικές υποθέσεις. 3

4 c. Μεθοδολογία: Μεταβλητές, Αιτιώδεις σχέσεις, Ερευνητική διαδικασία και σχεδιασμός της έρευνας, Ερωτηματολόγιο, Συλλογή στοιχείων, Μετρήσεις μεταβλητών, Στατιστική ανάλυση. d. Εκτιμήσεις: Περιγραφή των στοιχείων, Εκτίμηση λειτουργικού υποδείγματος, Ευρήματα. e. Συζήτηση: Θεωρητικές επιπτώσεις, Πρακτικές επιπτώσεις, Περιορισμοί της έρευνας. f. Συμπεράσματα: Περιληπτική παρουσίαση του πλαισίου έρευνας, Βασικά συμπεράσματα, Συμβολή της έρευνας, Προτάσεις για παραπέρα έρευνα. 5. Εισαγωγή και Διαχείριση στοιχείων στο SPSS a. Προκαταρκτικά: Κωδικοποίηση στοιχείων, Εισαγωγή στο SPSS, Περιγραφή στοιχείων (μέτρα θέσης, μέτρα διασποράς, πίνακες κατανομής συχνοτήτων, πίνακες συνάφειας, διαγραμματική απεικόνιση). b. Έλεγχοι υποθέσεων: Ένα δείγμα, δύο ανεξάρτητα δείγματα, δύο εξαρτημένα δείγματα, ανάλυση διακυμάνσεως ως προς μία κατεύθυνση. c. Μη παραμετρικοί έλεγχοι: Έλεγχοι με το χ 2, έλεγχοι κανονικότητας, έλεγχοι συγκρίσεων μέσων. d. Συσχετίσεις και Παλινδρομήσεις: Συντελεστές συσχέτισης, διαδικασίες παλινδρομήσεων, παραδείγματα παλινδρομήσεων, ανάλυση παλινδρομήσεων, προβλέψεις. e. Παραγοντική Ανάλυση: Διερευνητική παραγοντική ανάλυση, Επικυρωτική παραγοντική ανάλυση, Εσωτερική αξιοπιστία (Cronbach), Μεροληψία κοινής μεθόδου (Harman). 6. Σύνοψη της Έρευνας Λαμβάνοντας υπόψη τα διακριτά κεφάλαια μιας διπλωματικής εργασίας (Εισαγωγή, Βιβλιογραφική ανασκόπηση, Μεθοδολογία, Εκτιμήσεις, Συζήτηση, Συμπεράσματα), σκοπός της διάλεξης αυτής είναι να παρουσιάσει τι, πως και που εντάσσονται στην έρευνα σημαντικά στοιχεία από τα τμήματα της Μεθοδολογίας και των Εκτιμήσεων. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η αξιολόγηση του φοιτητή γίνεται με τη βοήθεια εργασίας, η οποία πρέπει να έχει τη μορφή ερευνητικής πρότασης. Η ερευνητική αυτή πρόταση, μεγέθους 2000 περίπου λέξεων, θα πρέπει ενδεικτικά να περιέχει: 1. Αιτιολόγηση και Σκοπό της έρευνας. 2. Σύντομη βιβλιογραφική ανασκόπηση αναφορικά με το θέμα της πρότασης (π.χ. αυτό που πρόκειται να διαπραγματευτούν οι φοιτητές στη διπλωματική τους εργασία) και εντοπισμός πιθανών ερευνητικών κενών. 3. Μεθοδολογία που θα περιέχει όλα τα θέματα που αφορούν στο μεθοδολογικό σχεδιασμό της προτεινόμενης έρευνας (φιλοσοφία έρευνας, ερευνητική προσέγγιση, επιλογή ερευνητικής στρατηγικής, επιλογή δείγματος και δειγματοληψίας, επιλογή και σχεδιασμό ερευνητικού εργαλείου συλλογής υλικού, προτεινόμενη μεθοδολογία ανάλυσης δεδομένων, αναφορές). 4. Χρονοδιάγραμμα εκπόνησης της έρευνας. 4

5 5. Αναμενόμενα αποτελέσματα ως προς τα ερευνητικά κενά που στοχεύει να καλύψει η έρευνα. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Bryman, A. (2017) Μέθοδοι κοινωνικής έρευνας. Αθήνα: Gutenberg. Γαρδέλλης, Χ. (2006) Ανάλυση δεδομένων με το SPSS for Windows. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση. Δημητριάδη, Ζ.Σ. (2000) Μεθοδολογία επιχειρηματικής έρευνας. Αθήνα: Interbooks. Quinlan, C., Babin, B., Carr, J., Griffin, M. and Zikmund, W.G. (2017) Μέθοδοι επιχειρηματικής έρευνας (Επιμέλεια: Ανδρονικίδης, Α. και Μπάλτας, Γ.). Nicosia: Broken Hill Publishers. Saunders, M., Lewis, P. and Thornhill, A. (2009) Research methods for business students. 5thEdition. London: Pearson Education. _Students 5th_Edition.pdfCompanion Website: Sekaran, U. (2003) Research methods for business: A skill building approach. 4 th Edition. New York: John Wiley. afwp3ul7ly8aed5bwgaw#q=sekaran%2c+u.++research+methods+for+business:+a +skill+building+approach.+new+york:+john+wiley Ζαφειρόπουλος, Κ. (2015). Πώς γίνεται μια επιστημονική εργασία; Επιστημονική έρευνα και συγγραφή εργασιών. Αθήνα: Κριτική. 5

6 UNIVERSITY OF MACEDONIA Master in Business Administration RESEARCH METHODOLOGY Compulsory course of the 3 rd semester (the winter semester of the academic year ) of the M.Sc. in Business Administration (New Students) INSTRUCTORS Anastasia Katou, Associate Professor Department of Business Administration University of Macedonia Office ΗΘ 405, Telephone akatou@uom.edu.gr Georgia Zafeiriou, Dr. Office ΗΘ 405, Telephone zafeiriou.georgia@gmail.com SYLLABUS SYNOPSIS The course covers important topics related to the methodology of scientific research in the cognitive area of management. The course is designed to equip students with all the theoretical and applied tools needed to address real-world business management issues. Thus, upon completion of this course students will be able to design, develop, complete and write a research proposal in the broader context of the postgraduate program. PURPOSE While the "Research Methodology" is a key component of the scientific approach, the purpose of this course is to argue that many of the real problems encountered in business management can be explored and addressed using its principles and rules of the systematic scientific research methodology, using conceptual, theoretical, methodological and analytical as four distinct frameworks. OBJECTIVES The first two distinct frameworks constitute the first part of the course aimed at introducing students to the conceptual and theoretical framework, the basic concepts related to their familiarity with scientific research and the written scientific reason for preparing a master's thesis and basic research philosophies and approaches. 6

7 The second two distinct frameworks constitute the second part of the course aimed at introducing students to the methodological and analytical framework, to research philosophies and approaches in shaping research design and research strategies, to qualitative and quantitative research approaches to data collection, and in quantitative and qualitative data analysis tools. LEARNING RESULTS Upon completion of the course, students should be able to demonstrate that: Understand the fundamental principles, techniques and basic tools used in research methodology. Acquired the ability to analyze critically published scientific research in business management. Enhanced their skills in analyzing and exploring a research proposal. They can formulate the findings and conclusions of empirical research effectively. TEACHING METHODS There will be 6 interactive lectures. Each lecture focuses on one topic from the Research Methodology. The common ground of all issues is a specific real business management problem which, where considered appropriate, will be analyzed in the laboratory through the SPSS software package. COURSE OUTLINE Part One (Instructor: Georgia Zafeiriou) 1. Types of Scientific Papers- Research Philosophy- Types of Research- Research Aim and Objectives a. Types of scientific work: Introduction to Research, Classification of research, Types of scientific work. b. Research Philosophy- Types of Research: Positivism, Types of Research, Comparison of Inductive / Deductive Approaches, Introduction to Quantitative Research, Introduction to Qualitative Research. c. Research Topic Selection: The Research Process, Selection and Configuration of Research Topics, Topic Selection, Topic Determination, Theme delimitation. d. Aims and Objectives Formulation: Formatting and Techniques, Aim and Objectives Formulation, Research Questions, Research Hypotheses, Variables. 2. Literature Review, Information Sources, Searching Techniques, Writing the Literature Review, Plagiarism a. Information Sources: Introduction Design and implementation of bibliographic research and review, Familiarity with different types of sources, Information sources for Business Administration. 7

8 b. Searching Techniques: Boolean operators, Truncation, Phrase Search, Library Catalog, Databases, External Sources, Institutional Repositories, and Grey Bibliography. c. Literature Review: What is a. Literature Review, Why is a Literature Review Important, How to Do a Literature Review, Building Relevance Trees, Evaluating Sources, Structuring and Writing the Literature Review, Presenting the Literature Review. d. Plagiarism: What is Plagiarism, Plagiarism Examples, Paraphrasing, In-text citations, References, Referencing Systems, The Harvard Reference System. 3. Research Design, Research Strategies, Data Collection Methods a. Research Design: Research Design, Types of Research Strategies in the Social Sciences, Experiment, Survey, Case Study, Grounded Theory, Ethnography, Action Research. b. Data Collection Methods: Questionnaires, Advantages and Disadvantages, Questionnaire Types, Question Types, Questionnaire Design. c. Data Collection Methods: Interviews, Interview Types, Advantages and Disadvantages of Interviews, Interview Design. d. Data Collection Methods: Focus Groups, Focus Group Types, Focus Group Advantages and Disadvantages, Focus Group Design. e. Data Collection Methods: Observation, Observation Types, Advantages and Disadvantages, Observation Design. Part Two (Instructor: Anastasia Katou) 4. Research Management and Presentation a. Introduction: Research justification, Purpose and research questions, Objectives, Important procedures. b. Literature Review: Literature Review, Theoretical Framework of Research, Operational Model, Research Hypotheses. c. Methodology: Variables, Causal Relationships, Research Process and Research Design, Questionnaire, Data Collection, Variables Measurements, Statistical Analysis. d. Estimates: Data Description, Estimation of the Operational Model, Findings. e. Discussion: Theoretical Impact, Practical Impact, Research Limitations. f. Conclusions: Summary of the Research Framework, Key Conclusions, Research Contribution, Suggestions for Further Research. 5. Importing and Managing Data in SPSS a. Prerequisites: Data Coding, Introduction to SPSS, Data Description (Position Measures, Variation Measures, Frequency Tables, Relevance Tables, Diagrams). b. Hypotheses tests: One sample, two independent samples, two dependent samples, one-way analysis of variance. c. Non-parametric tests: χ 2 tests, normality tests, mean comparison tests. d. Correlations and Regressions: Correlation coefficients, regression procedures, regression examples, regression analysis, forecasts. 8

9 e. Factor Analysis: Explorative Factor Analysis, Confirmatory Factor Analysis, Internal Reliability (Cronbach's Alpha), Common Method Bias (Harman). 6. Research Synopsis Taking into consideration the distinct chapters of a thesis (Introduction, Literature Review, Methodology, Estimation, Discussion, Conclusions), the purpose of this lecture is to present what, how and where important elements of the Methodology and Estimation activities are included in the study. STUDENT EVALUATION Student evaluation is done with the help of work, which should take the form of a research proposal. This research proposal, approximately 2000 words in size, should include: 1. Justification and Purpose of the investigation. 2. Brief literature review of the topic of the proposal (e.g., what students are going to negotiate in their thesis) and identification of potential research gaps. 3. Methodology containing all the issues related to the methodological design of the proposed research (research philosophy, research approach, research strategy selection, sample and sampling selection, selection and design of the material collection tool, suggested data analysis methodology, references). 4. Time schedule of the research. 5. Expected results on the research gaps that the research aims to fill. BIBLIOGRAPHY Γαρδέλλης, Χ. (2006) Ανάλυση δεδομένων με το SPSS for Windows. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση. Δημητριάδη, Ζ.Σ. (2000) Μεθοδολογία επιχειρηματικής έρευνας. Αθήνα: Interbooks. Bryman, A. (2017) Μέθοδοι κοινωνικής έρευνας. Αθήνα: Gutenberg. Quinlan, C., Babin, B., Carr, J., Griffin, M. and Zikmund, W.G. (2017) Μέθοδοι επιχειρηματικής έρευνας (Επιμέλεια: Ανδρονικίδης, Α. και Μπάλτας, Γ.). Nicosia: Broken Hill Publishers. Saunders, M., Lewis, P. and Thornhill, A. (2009) Research methods for business students. 5thEdition. London: Pearson Education. _Students 5th_Edition.pdfCompanion Website: 9

10 Sekaran, U. (2003) Research methods for business: A skill building approach. 4 th Edition. New York: John Wiley. afwp3ul7ly8aed5bwgaw#q=sekaran%2c+u.++research+methods+for+business:+a +skill+building+approach.+new+york:+john+wiley Ζαφειρόπουλος, Κ. (2015). Πώς γίνεται μια επιστημονική εργασία; Επιστημονική έρευνα και συγγραφή εργασιών. Αθήνα: Κριτική. 10