1. Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

Transcript

1 Η ΕΕ ΣΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ 1. Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ Κυριαρχία της χρήσης υδρογονανθράκων, διαχρονικά μείωση της προσφοράς Προσφορά από λίγες χώρες Διεθνή καρτέλ προσφοράς ενέργειας Κυρίαρχος ρόλος μεγάλων εταιρειών Η παγκόσμια ζήτηση ενέργειας αυξάνει. Η παγκόσμια ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί περίπου κατά 60% μέχρι το Η ετήσια αύξηση της ζήτησης του πετρελαίου εκτιμάται στο 1,6% Οι τιμές του πετρελαίου και του αερίου αυξάνονται Ακριβές εναλλακτικές πηγές ενέργειας Το κλίμα του πλανήτη γίνεται θερμότερο. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έχουν ήδη ανεβάσει τη θερμοκρασία κατά 0,6 βαθμούς παγκοσμίως Γεωπολιτικές τριβές και συγκρούσεις Απουσία αποτελεσματικής διεθνούς συνεργασίας, κυριαρχία διμερισμού 2. ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Οικονομική Εσωτερική Πολιτική Εξωτερική πολιτική-γεωπολιτική

2 3. ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ Αυξανόμενη εξάρτηση από τις εισαγωγές. Σε 20 με 30 έτη, το 70% των ενεργειακών απαιτήσεων της Ένωσης θα καλύπτεται από εισαγωγές Η Ευρώπη προμηθεύεται αέριο από τρεις μόνο χώρες, περίπου το 50% της ποσότητας που καταναλώνεται σήμερα. Τα επόμενα χρόνια αναμένεται να φτάσουν στο 80% των αναγκών Μεγάλη εξάρτηση από Ρωσία Ανάγκη για επενδύσεις. Κατά τα επόμενα 20 έτη θα χρειαστούν επενδύσεις περίπου ενός τρις ευρώ, για να καλυφθεί η ζήτηση Η Ευρώπη δεν έχει αναπτύξει πλήρως ανταγωνιστικές εσωτερικές αγορές ενέργειας 4. Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ Οι αγορές ενέργειας αποτέλεσαν σημαντικό τομέα στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης από την αρχή της, μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Οι δύο από τις τρεις θεμελιώδεις συνθήκες της ΕΕ σχετίζονταν με την ενέργεια: Η συνθήκη του Παρισιού (1951), προέβλεπε τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (European Coal and Steel Community) και Eurotom (1957) Η συνθήκη της ΕΕ: Άρθρα 49-55, τίτλοι XV (ΔΔ) και XIX (περιβάλλον) Στη συνέχεια στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης της Κοινής Αγοράς η έμφαση δόθηκε στη διαμόρφωση ενός ενιαίου περιβάλλοντος για τον ελεύθερο ανταγωνισμό των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας και τη δημιουργία διασυνοριακών συνδέσεων και ενεργειακών διευρωπαϊκών δικτύων

3 Επιπλέον, υπήρξαν αποσπασματικές προσπάθειες για την ενίσχυση της έρευνας, την ενεργειακή απόδοση, την προώθηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας Συζήτηση κυρίως μετά το 2006 Άρθρο 194: Διασφάλιση λειτουργίας εσωτερικής αγοράς, ενεργειακός εφοδιασμός, απόδοση-εξοικονόμηση ενέργειας, ανάπτυξη νέων και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενεργειακά δίκτυα Κ-Μ έχουν αυτονομία για εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων, επιλογή ενεργειακών πηγών και εφοδιασμό τους 5. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΕ η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η προστασία του περιβάλλοντος, η δημιουργία ενιαίας ενεργειακής αγοράς, η έκδοση οδηγιών και συναφών νομικών κειμένων από την ΕΕ, θέτοντας όρους και μέτρα για την απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρισμού και των αγορών του φυσικού αερίου, η δημιουργία διευρωπαϊκών ενεργειακών δικτύων, οι εξωτερικές ενεργειακές σχέσεις της ΕΕ, η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, η επίτευξη των στόχων του πρωτοκόλλου του Κιότο, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, η τεχνολογική πρόοδος, η ανάπτυξη υποδομών και τεχνολογίας για πυρηνική ενέργεια, η φορολόγηση ενεργειακών προϊόντων κ.α

4 6. ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΚΟΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Βασικές προτάσεις ενός νέου δόγματος Ενεργειακής διπλωματίας: speak with one voice κοινός διάλογος με τη Ρωσία διαφοροποίηση των πηγών και των «ενεργειακών δρόμων» pipeline diplomacy προώθηση της ενεργειακής συνεργασίας αλληλεγγύη Βασικό πρόβλημα: αποκλίνοντα εθνικά συμφέροντα των κ-μ, εθνική διπλωματία 7. ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ Οι σχέσεις με τη Ρωσία Οι σχέσεις με την Τουρκία Οι σχέσεις με τον αραβικό κόσμο Οι σχέσεις με τις ΗΠΑ Το ζήτημα των αγωγών φυσικού αερίου (north Stream, South Steam, Nabucco, ITGI, κόμβοι)

5 8. ΤΟΜΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 1ος Ενέργεια για την ανάπτυξη και θέσεις εργασίας στην Ευρώπη: ολοκλήρωση των εσωτερικών ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και αερίου 2ος Μια εσωτερική ενεργειακή αγορά που εγγυάται την ασφάλεια του εφοδιασμού: αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών 3ος Επίλυση των προβλημάτων της ασφάλειας και της ανταγωνιστικότητας της προσφοράς ενέργειας: προς μια πλέον αειφόρο, αποδοτική και διαφοροποιημένη σύνθεση ενεργειακών πόρων 4ος Μια ενοποιημένη προσέγγιση του προβλήματος της αλλαγής του κλίματος 5ος Ενθάρρυνση της καινοτομίας: ένα στρατηγικό ευρωπαϊκό σχέδιο ενεργειακών τεχνολογιών 6ος Προς μια συνεκτική εξωτερική ενεργειακή πολιτική

6

7

8

9

10

11

12

13