Παραδοσιακά δασογεωργικά συστήµατα της Ελλάδας: η περίπτωση του ήµου Ασκίου. Κ. Μαντζανάς, Ε. Τσατσιάδης και Ε. Μπατιάνης

Transcript

1 Παραδοσιακά δασογεωργικά συστήµατα της Ελλάδας: η περίπτωση του ήµου Ασκίου Κ. Μαντζανάς, Ε. Τσατσιάδης και Ε. Μπατιάνης

2 Πλεονεκτήµατα δασογεωργικών συστηµάτων Περιβαλλοντικά Οικονοµικά. Απορροή, διάβρωση 2. Αύξηση γονιµότητας 3. Βελτίωση τοπίου 4. Βιοποικιλότητα 5. Σταθερό σύστηµα. Σταθερό εισόδηµα από ξυλεία, και γεωργικές καλλιέργειες 2. ιαφοροποίηση δραστηριοτήτων 3. Ζωντανή κληρονοµιά 4. Προοπτικές ανάπτυξης

3 Τύποι δασογεωργικών συστηµάτων Τύπος διαφόρων ειδών δρυός σε συνδυασµό µε διάφορα είδη γεωργικών καλλιεργειών

4 Τύποι δασογεωργικών συστηµάτων ύπος διαφόρων ειδών δρυός ε συνδυασµό µε διάφορα είδη εωργικών καλλιεργειών

5 Τύποι δασογεωργικών συστηµάτων Τύπος οπωροφόρων δέντρων (Μηλιές, καστανιές, καρυδιές,αµυγδαλιές, κερασιές) σε συνδυασµό µε σιτηρά, µηδική, αµπέλια, βαµβάκι κ.α.

6 Τύποι δασογεωργικών συστηµάτων Τύπος οπωροφόρων δέντρων (Μηλιές, καστανιές, καρυδιές,αµυγδαλιές, κερασιές) σε συνδυασµό µε σιτηρά, µηδική, αµπέλια, βαµβάκι κ.α.

7 Τύποι δασογεωργικών συστηµάτων Τύπος οπωροφόρων δέντρων (Μηλιές, καστανιές, καρυδιές,αµυγδαλιές, κερασιές) σε συνδυασµό µε σιτηρά, µηδική, αµπέλια, βαµβάκι κ.α.

8 Τύποι δασογεωργικών συστηµάτων Τύπος της λεύκης σε συνδυασµό µε σιτηρά και µηδική

9 Τύπος της ελιάς σε συνδυασµό µε διάφορες καλλιέργειες (σιτηρά, αµπέλια, λαχανικά, κ.α.) Τύποι δασογεωργικών συστηµάτων

10 Αίτια µείωσης των δασογεωργικών συστηµάτων Μετακίνηση του πληθυσµού προς τα αστικά κέντρα Εισαγωγή νέων προϊόντων ως µέσα θέρµανσης (π.χ. πετρέλαιο, φυσικό αέριο) Εντατική χρήση γεωργικών καλλιεργειών εργασιών) και µετατροπή σε µονοκαλλιέργειες (µηχανοποίηση Έλλειψη Κοινοτικών ενισχύσεων

11 ήµος Ασκίου

12 ΗΜΟΣ ΑΣΚΙΟΥ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ (σε στρέµµατα) ΗΜΟΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΓΗ ΒΟΣΚΟΤΟΠΟΙ ΑΣΗ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΛΟΙΠΕΣ ΣΥΝΟΛΑ ΓΑΛΑΤΙΝΗ ΕΡΑΤΥΡΑ ΚΑΛΟΝΕΡΙ ΝΑΜΑΤΑ ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ ΣΙΣΑΝΙ ΣΥΝΟΛΟ ΠΗΓΗ: ΕΛΤΙΑ ΕΤΗΣΙΑΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΗΜΟΥ ΑΣΚΙΟΥ ΕΤΟΥΣ 2003

13 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΜΟΣ ΑΣΚΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΑΡΟΤΡΑΙΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΚΑ ΕΙ Η ΕΝ ΡΩ ΕΙΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΑΜΠΕΛΙΑ ΑΓΡΑΝΑΠΑΥΣΗ ΕΚΤΑΣΗ (σε στρέµµατα) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΡ ΕΥΟΜΕΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ (σε κιλά) ΚΑΥΣΟΞΥΛΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ (σε τόνους) 600 ΖΩΑ & ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΡΙΘΜΟΣ (ΣΤΙΣ 3/2/03) ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΑΛΑΚΤΟΣ (σε κιλά) ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΡΕΑΤΟΣ (σε κιλά) ΠΗΓΗ: ΕΛΤΙΑ ΕΤΗΣΙΑΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΗΜΟΥ ΑΣΚΙΟΥ ΕΤΟΥΣ 2003

14 Καταγραφή παραδοσιακών δασογεωργικών συστηµάτων στο ήµο Ασκίου Μεθοδολογία Επίσκεψη σε όλα τα χωριά του ήµου Συνεργασία µε φορείς και αγρότες Καταγραφή των συστηµάτων που λειτουργούν σήµερα

15 Καταγραφή παραδοσιακών δασογεωργικών συστηµάτων στο ήµο Ασκίου ΥΝΟΛΟ ΙΑ ΕΥ ΑΚΑΚΙΑ ΑΚΑΒΙΑ ΟΥΝΤΟΥΚΙΑ ΟΡΟΜΗΛΙΑ ΕΡΑΣΙΑ 2 ΤΕΛΙΑ 3 ΕΥΚΗ 3 ΓΡΙΟΓΚΟΡΤΣΙΑ 3 ΜΥΓ ΑΛΙΑ 5 ΗΛΙΑ 5 ΑΡΥ ΙΑ 5 ΡΥΣ ΣΥΝΟΛΟ ΦΑΣΟΛΙΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ ΚΑΠΝΟΣ ΑΜΠΕΛΙ ΜΗ ΙΚΗ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙ ΣΙΤΗΡΑ

16 Παραδοσιακά δασογεωργικά συστήµατα του ήµου Ασκίου ρύες µε σιτηρά

17 Παραδοσιακά δασογεωργικά συστήµατα του ήµου Ασκίου ρύες µε σιτηρά

18 Παραδοσιακά δασογεωργικά συστήµατα του ήµου Ασκίου Καρυδιές µε σιτηρά

19 Καρυδιές µε µηδική Παραδοσιακά δασογεωργικά συστήµατα του ήµου Ασκίου

20 Παραδοσιακά δασογεωργικά συστήµατα του ήµου Ασκίου Καρυδιές µε λαχανικά

21 Παραδοσιακά δασογεωργικά συστήµατα του ήµου Ασκίου Καρυδιές µε αµπέλι

22 Παραδοσιακά δασογεωργικά συστήµατα του ήµου Ασκίου Λεύκες µε σιτηρά

23 Παραδοσιακά δασογεωργικά συστήµατα του ήµου Ασκίου Λεύκες µε µηδική Λεύκες µε λαχανικά

24 Παραδοσιακά δασογεωργικά συστήµατα του ήµου Ασκίου Αµυγδαλιές µε σιτηρά

25 Παραδοσιακά δασογεωργικά συστήµατα του ήµου Ασκίου Κερασιές µε µηδική

26 Χαρακτηριστικά παραδοσιακών δασογεωργικών συστηµάτων του ήµου Ασκίου. Μικρή έκταση των καλλιεργούµενων αγρών 2. Συνύπαρξη πολλών ειδών δέντρων σε έναν αγρό 3. ιάταξη των δέντρων κυρίως στα όρια των αγρών 4. Ποικιλία καλλιεργειών σε µικρές εκτάσεις 5. Κυρίαρχα δέντρα ήταν οι δρύες, οι καρυδιές και τα οπωροφόρα 6. Μόνο οι καρυδιές, οι λεύκες, τα οπωροφόρα δέντρα και οι αµυγδαλιές ήταν φυτεµένα 7. Τα περισσότερα δέντρα χρησιµοποιούνταν για καυσόξυλα ή για τους καρπούς τους

27 Επιλογή δασογεωργικών συστηµάτων για παρακολούθηση Λεύκες µε σιτάρι ρύς µε σιτάρι

28 Μετρήσεις σε επιλεγµένα συστήµατα Πυκνότητα φυτών Αριθµός κεφαλίων Αριθµός σπόρων ανά κεφάλιο Βάρος 000 σπόρων 20 µ 0 µ 5 µ 2 µ

29 Εγκατάσταση νέων επιφανειών ΘΕΣΗ ΕΜΒΑ Ο (στρ) ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΦΥΤΕΥΣΗΣ ΕΝΤΡΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΤΕΜΕΝΩΝ ΕΝΤΡΩΝ ΑΓΡΟΣ ΣΙΑΡΓΚΑ ΕΡΑΤΥΡΑ 8, ΚΑΛΑΜΠΟΚΙ ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΑΓΡΟΣ ΣΤΡΕΜΠΑ ΕΡΑΤΥΡΑ 4,6 ΣΚΛΗΡΟ ΣΙΤΑΡΙ ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΑΓΡΟΣ ΤΣΑΤΣΙΑ Η ΕΡΑΤΥΡΑ 4,5 ΣΚΗΛΡΟ ΣΙΤΑΡΙ ΜΑΡΤΙΟΣ Είδη δέντρων που φυτεύτηκαν: Καρυδιά Juglansregia Κερασιά Prunus avium Κακαβιά Celtisaustralis

30 Εγκατάσταση νέων επιφανειών (Αγρός Σιάργκα) 3 Μαΐου Αυγούστου 2004

31 Εγκατάσταση νέων επιφανειών (Αγρός Στρέµπα) 2 Μαΐου Αυγούστου 2004

32 Εγκατάσταση νέων επιφανειών (Αγρός Τσατσιάδη) 2 Μαΐου Αυγούστου 2004

33 Καταγραφή των απόψεων των αγροτών σχετικά τα δασογεωργικά συστήµατα (Ερωτηµατολόγιο) Ηµεροµηνία διεξαγωγής: εκέµβριος 2003 Περιοχή διεξαγωγής: ήµος Ασκίου Αριθµός ερωτηθέντων αγροτών: 20 Αριθµός ερωτήσεων ερωτηµατολογίου: 22 Έντυπο ερωτηµατολογίου από Γαλλία, κοινό για όλες τις χώρες Επιλογή ενεργών αγροτών από 4 οικισµούς του ήµου Ασκίου Συνέντευξη σε χώρο που επιλέγονταν από τον αγρότη Συνέντευξη µε µορφή συζήτησης από όπου προέκυπταν οι απαντήσεις στα ερωτήµατα

34 Αποτελέσµατα ερωτηµατολογίου 8 8 Αρ ιθµός δέν τρων στην καλλιεργούµεν η επ ιφάν εια < > Καν ένα < >30 Κλάσεις ηλικίας ερωτηθέντων αγροτών Γν ω ρ ίζετε τη λέξη Αγ ρ ο δασ ο π ο ν ία ; Γν ω ρίζετε τη λέξη Αγρο δ ασ ο π ο ν ία; 3 7 Οικισ µοί ήµου Ασ κίο υ Εράτυρα Καλον έρι Πελεκάν ος Σισάν ι ΝΑΙ ΟΧΙ Ναι Όχι

35 Αποτελέσµατα ερωτηµατολογίου ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΝΤΡΑ < >65 ΚΛΑΣΕΙΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Α ΙΑΦΟΡΟ ΟΧΙ ΝΑΙ Συνο λ ικό ενδιαφ έρον για τα δέντρα Οικισ µοί ήµο υ Ασ κίο υ Εράτυρα Κα λονέρ ι Πελεκάνος Σισάνι ΝΑΙ ΟΧΙ Α ΙΑΦΟΡΟ

36 Αποτελέσµατα ερωτηµατολογίου Θέλ ετε να δοκιµάσετε ένα αγροδασικό πρόγραµµα; Οικισ µοί ήµο υ Ασ κίο υ Εράτυρα Καλονέρι Πελεκάνος Σισάνι ΝΑΙ ΟΧΙ

37 Αποτελέσµατα ερωτηµατολογίου Κατά τη γνώµη σας, ποιές είναι οι θετικές πλευρές στην αγροδασοπονία; Παραγωγικότητα ξυλείας Ποιότητα ξυλείας Πατρική κληρον οµιά ευτερεύουσα παραγωγή αραγωγικότητα ενδιάµεσης καλλιέργειας Κυν ήγ ι Επ ιδότηση Άλλο Γενικό Περιβάλλον Ποιότητα Νερού Προστασία Εδάφους Βιοποικιλότητα Τοπ ίο 0% 5% 0% 5% 20% 25% 30% 35% ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ 20 ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΕΣ

38 Αποτελέσµατα ερωτηµατολογίου Κατά τη γνώ µη σας, ποιές είναι οι αρνητικές πλευρές στην αγροδασοπ ονία; Εφ αρµόσιµο του προγράµµατος Ρίσκο αγοράς ευτερεύουσα παραγωγή Παραγωγικότητα ενδιάµεσης καλ λ ιέργ ειας Ποιότητα ενδιάµεσης καλ λ ιέργ ειας Εργ ασία-εργατικό δυναµικό Πο λ υπ λ ο κό τητα εργασίας 0% 0% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 00% ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ 20 ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΕΣ

39 Αποτελέσµατα ερωτηµατολογίου Αν σχεδιάζατε ένα αγροδασικό πρόγραµµα ποιοι θα ήταν οι κύριοι σκοποί σας; Παραγωγικότητα ξυλείας Ποιότητα ξυλείας ευτερεύουσα παραγωγή Παραγ ωγ ικό τητα ενδιάµεσης καλλιέργειας Κυ ν ήγ ι Επ ιδ ό τηση Προστασία Εδάφ ους Βιοποικιλότητα Το π ίο Το υ ρισµός 0% 5% 0% 5% 20% 25% 30% 35% 40% 45% ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ 20 ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΕΣ

40 Συµπεράσµατα Τα δασογεωργικά συστήµατα στη χώρα µας αποτελούνται από µεγάλη ποικιλία δέντρων και γεωργικών καλλιεργειών Η εντατικοποίηση των γεωργικών πρακτικών αποτελεί ένα από τα κυριότερα αίτια µείωσης των συστηµάτων αυτών Η ενδεχόµενη µείωση της παραγωγής των γεωργικών καλλιεργειών µε την παρουσία των δέντρων και η πολυπλοκότητα των εργασιών αποτελούν τους αρνητικούς παράγοντες στην αγροδασοπονία, κατά τη γνώµη των αγροτών Ηένταξη των δασογεωργικών συστηµάτων σε καθεστώς ενίσχυσης θα αυξήσει το ενδιαφέρον των αγροτών Η απογραφή των συστηµάτων αυτών σε εθνικό επίπεδο αποτελεί άµεση προτεραιότητα.

41