ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2009 Εµµανουήλ Στάντζος, Σύµβουλος ΟΕΥ Α Κωνσταντίνος Βαλάσης, Γραµµατέας ΟΕΥ Α

Transcript

1 ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΣΤΟ ΜΙΛΑΝΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ C.so Italia, Milano, Italia Τηλ.: Fax: ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2009 Εµµανουήλ Στάντζος, Σύµβουλος ΟΕΥ Α Κωνσταντίνος Βαλάσης, Γραµµατέας ΟΕΥ Α 1

2 Λοµβαρδία Η Λοµβαρδία είναι περιοχή της βόρειας Ιταλίας. Βρίσκεται στην καρδιά της Ευρώπης και είναι το σταυροδρόµι µεταξύ των κύριων οδικών αξόνων Ανατολής- ύσης (ανάµεσα στην Ιβηρική χερσόνησο και τα Βαλκάνια-Corridor V Λισαβόνα-Κίεβο) και Βορά-Νότου (ανάµεσα στην ηπειρωτική Ευρώπη και τη Μεσόγειο-Corridor Ι Βερολίνο-Παλέρµο). Στο βόρειο τµήµα βρίσκονται οι Λοµβαρδικές Άλπεις (3.678 µ.). Στη συνέχεια ακολουθεί η πεδιάδα του Πάδου, που διαρρέεται απ' το µεγάλο αυτό ποτάµι της Ιταλίας που την κάνει την πιο εύφορη πεδιάδα της Ευρώπης. Η συνολική της έκταση είναι τ. χιλ. (47% πεδιάδες, 40% βουνά και 13% λόφοι). Είναι η τέταρτη µεγαλύτερη, σε έκταση, περιοχή της Ιταλίας µετά τη Σικελία, το Πεδεµόντιο και τη Σαρδηνία. Η Λοµβαρδία αποτελεί µία από τις 4 «ΜΗΧΑΝΕΣ» της Ευρώπης, µαζί µε τις: Βάδη- Βιττεµβέργη (Γερµανία), Καταλονία (Ισπανία) και Ρον-Άλπεις (Γαλλία), και µια από τις πλουσιότερες περιοχές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, µε κατά κεφαλήν ΑΕΠ ευρώ το 2005, µεγαλύτερο κατά περίπου 35% από τον µέσο ευρωπαϊκό όρο. Η οικονοµία της περιοχής αντιπροσωπεύει το 1/5 της ιταλικής οικονοµίας. Οι επιχειρήσεις που είναι εγκαταστηµένες στη Λοµβαρδία αντιστοιχούν στο 15% του συνόλου της χώρας (ο αριθµός τους είναι περίπου (23% joint-stock εταιρείες, 22% κοινοπραξίες, 54% ατοµικών συµφερόντων και 1% άλλου τύπου). Η Λοµβαρδία είναι βιοµηχανική- αγροτική περιοχή. Κυριότερο βιοµηχανικό κέντρο είναι το Μιλάνο. Στην περιοχή βρίσκεται αναπτυγµένη η βιοµηχανία αυτοκινήτων και γενικά των µεταφορικών µέσων, των διάφορων εργαλειοµηχανών, των ηλεκτρονικών, των οργάνων και των συσκευών ακριβείας καθώς κι η πολεµική βιοµηχανία. Αναπτυγµένη ακόµη είναι στην περιοχή αυτή η µεταλλουργία, η χηµική βιοµηχανία κι η υφαντουργία. Η χειροτεχνία αντιστοιχεί στο 1/6 του περιφερειακού οικονοµικού συστήµατος και αντιστοιχεί στο 18-20% του συνόλου του κλάδου σε εθνικό επίπεδο. Η Λοµβαρδία αποτελεί το σηµαντικότερο χρηµατοοικονοµικό κέντρο της Ιταλίας. Οι χορηγήσεις και οι καταθέσεις αντιπροσωπεύουν το 25,8% και το 23,4% αντίστοιχα του εθνικού συνόλου. To Χρηµατιστήριο εδρεύει στο Μιλάνο και απορροφά το 90% του κεφαλαίου της χώρας και των εµπορευµατικών συναλλαγών. Περί τις ξένες και πολυεθνικές εταιρείες έχουν τα κεντρικά γραφεία τους στη Λοµβαρδία. Το ποσοστό των υπηρεσιών στην οικονοµία της περιοχής είναι της τάξης του 62%, της βιοµηχανίας της τάξης του 36%, και της γεωργίας της τάξης του 2,1%. Οι τρεις µεγαλύτερες εταιρείες αξιολόγησης στον κόσµο, η Moody's, η Standard & Poor's και η Fitch συµφώνησαν να αποδώσουν στη Λοµβαρδία καλύτερη αξιολόγηση από αυτή που έδωσαν στην Ιταλία ως χώρα, δείχνοντας έτσι την εξαιρετική χρηµατοοικονοµική πιστότητά της. Οι ανωτέρω εταιρείες επιβράβευσαν την ισχυρή πολιτική σταθερότητα, την ποιότητα της διοίκησης και των συστηµάτων ελέγχου, την ακρίβεια των τοπικών ισολογισµών, την υπερπήδηση όλων των προβληµάτων στον τοµέα της υγείας και το χαµηλό επίπεδο χρέωσης σε σχέση µε τα υψηλά επίπεδα ρευστότητας. Η αξιολόγηση της περιοχής είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, όχι µόνο στον δηµόσιο τοµέα αλλά και στον τοµέα των επιχειρήσεων και των τραπεζών. 2

3 ηµογραφία-πληθυσµός-εκπαίδευση-κουλτούρα Η Λοµβαρδία έχει την υψηλότερη συγκέντρωση κατοίκων, επιχειρήσεων και πλούτου. Αντιπροσωπεύει το 16% του συνολικού πληθυσµού της χώρας µε περίπου 9,5 εκ. κατοίκους, µε το 24% αυτών να είναι κάτω των 25 χρόνων και το 17,4% άνω των 65. Κυριότερη και γνωστότερη πόλη είναι το Μιλάνο. Όσον αφορά την εκπαίδευση σηµειώνεται ότι υπάρχουν 7 Πανεπιστήµια στο Μιλάνο µε 45 πανεπιστηµιακά τµήµατα όπου φοιτούν περί τους φοιτητές ετησίως εκ των οποίων οι είναι αλλοδαποί ήτοι το 10% του συνολικού αριθµού φοιτητών της χώρας. Το 25% των πιστοποιητικών ευρεσιτεχνίας στην Ιταλία δίνονται στο Μιλάνο. Το 30% του συνόλου των ιταλικών δαπανών για Έρευνα και Ανάπτυξη δίνεται στο Μιλάνο. Στον τοµέα των τεχνών και θεαµάτων να αναφερθεί ότι το Μιλάνο διαθέτει 54 θέατρα και κέντρα συναυλιών µεταξύ των οποίων το παγκοσµίως γνωστό Teatro alla Scala, το οποίο έχει θέσεις και φιλοξενεί κάθε χρόνο παραστάσεις. Η πόλη διαθέτει επίσης 5 µόνιµες συµφωνικές ορχήστρες, 60 µουσεία, 150 γκαλερί και περί τους 100 κινηµατογράφους. Άλλα γνωστά και αξιόλογα πολιτιστικά κέντρα είναι: το Piccolo Teatro, η Μπιενάλε, η Τριενάλε του Ντιζάιν, το Μουσείο Επιστήµης και Τεχνολογίας, η Πινακοθήκη της Μπρέρεας Περίπου 2,5 εκ. άτοµα στην Ιταλία ζουν υπό συνθήκες απόλυτης φτώχειας ήτοι 975 χιλ. οικογένειες, αριθµός που µεταφράζεται στο 4,1% του συνόλου των πυρηνικών οικογενειών στην Ιταλία. Τα ανωτέρω στοιχεία δόθηκαν στη δηµοσιότητα από µια έρευνα σχετικά µε την απόλυτη φτώχεια που διενήργησε η Istat (Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ιταλίας) και από την οποία προκύπτει ότι αυτή παρέµεινε σταθερή και αµετάβλητη κατά την τελεταία 5ετία. Το φαινόµενο επικεντρώνεται κυρίως στον Νότο όπου το σχετικό ποσοστό είναι της τάξης του 5,8%, στο Βορά 3,5% και στο Κέντρο 2,9%. Η απόλυτη φτώχεια πλήττει περισσότερο τις πολυµελείς οικογένειες (από 3,8-10,5%), τους ηλικιωµένους (5,4%) και τις µόνες γυναίκες µε παιδιά (4,9%). Υποδοµές Το οδικό δίκτυο εκτείνεται σε µια απόσταση άνω των χλµ. Ενώ το σιδηροδροµικό δίκτυο έχει έκταση χλµ. (το 9,7% του ιταλικού σιδηροδροµικού δικτύου). Περίπου τρένα κινούνται ετησίως στις 36 γραµµές καλύπτοντας 32 εκ. χλµ. (13% του ιταλικού συνόλου) εξυπηρετώντας επιβάτες ηµερησίως στους 409 σταθµούς του τοπικού δικτύου. Η Λοµβαρδία διαθέτει 3 διεθνή αεροδρόµια: Το Μαλπένσα, το Λινάτε και το Όριο αλ Σέριο. Το 2009, επιβάτες χρησιµοποίησαν το Μαλπένσα (-8,7% σε σχέση µε το 2008), χρησιµοποίησαν το Λινάτε (-10,5% σε σχέση µε το 2008), ενώ ο αριθµός των επιβατών στο Όριο αλ Σέριο αυξήθηκε κατά 10,4%. Εκθεσιακά κέντρα Από το σύνολο των 7,9 εκ τ.µ. εκθεσιακού χώρου που διαθέτει η Ιταλία, τα 2,4 εκ. τ.µ. βρίσκονται στη Λοµβαρδία. Στη Λοµβαρδία η µικτή εκθεσιακή επιφάνεια αυξήθηκε κατά 90,2% τα τελευταία 7 χρόνια φτάνοντας τα τ.µ. σε σχέση µε τα τ.µ. που είχε το Από αυτά τα τ.µ. είναι καλυµµένα και τα ανοιχτά. Η εκθεσιακή ικανότητα της Λοµβαρδίας αντιστοιχεί στο 29,1% του συνόλου της χώρας. Η εκθεσιακή έκταση της πόλης του Μιλάνου αντιπροσωπεύει το 51,1% του συνόλου της Λοµβαρδίας. Για 3

4 το νέο εκθεσιακό κέντρο του Μιλάνου στην περιοχή Rho Pero, το οποίο έχει έκταση καλυµµένου χώρου τ.µ. και έκταση για ανοιχτές εκθέσεις τ.µ. αποτελώντας ένα από τα µεγαλύτερα στην Ευρώπη, επενδύθηκαν ευρώ. Υπάρχουν 8 περίπτερα (6 µε έναν όροφο και 2 µε δύο ορόφους) και 74 αίθουσες συναντήσεων (10 από τις οποίες στο νέο συνεδριακό κέντρο). Εξακολουθεί να λειτουργεί ο χώρος της παλιάς Έκθεσης Fieramilanocity σε µια έκταση τ.µ. εντός της πόλης του Μιλάνου µε µικρότερης σηµασίας γεγονότα. Συνολικά το Μιλάνο διαθέτει εκθεσιακή έκταση της τάξης των τ.µ. Η Έκθεση της Κρέµονας έχει έκταση τ.µ., της Γκάρντα τ.µ., της Μάντοβα τ.µ., του Μπέργκαµο τ.µ., της Βίλα Έρµπα τ.µ. και της Μπρέσια τ.µ. EXPO 2015 To 2015 το Μιλάνο θα φιλοξενήσει την Παγκόσµια Έκθεση EXPO µε θέµα «Τρέφοντας τον Πλανήτη, ενέργεια για τη ζωή». Κατά τη διάρκεια των 6 µηνών που θα διαρκέσει η έκθεση προβλέπεται να λάβουν χώρα περί τα γεγονότα µε 21 εκ. επισκέπτες. Η έκταση του εκθεσιακού χώρου θα είναι της τάξης των 1,1, εκ. τ.µ. και βρίσκονται σε φάση εκτέλεσης έργα υποδοµής αξίας 14 δις. ευρώ. Οικονοµία-Γενικά Οι οικονοµικές εξελίξεις στην Ιταλία γενικότερα και ειδικότερα στη Λοµβαρδία και το Μιλάνο κατά το 2009 συνοψίζονται στα ακόλουθα: Οι ιταλικές εταιρείες αρχίζουν σιγά, σιγά να ανακάµπτουν από την οικονοµική κρίση που, µέσα στο 2009, τις ανάγκασε να επιστρέψουν στα προ 8ετίας επίπεδα. Η Ιταλική Γενική Βιοµηχανική Συνοµοσπονδία (Confindustria) εκτιµά ότι θα χρειαστούν 4 χρόνια για την πλήρη επαναφορά, κατά τη διάρκεια των οποίων θα εφαρµόζονται οι στρατηγικές ενδείξεις του σχεδίου «Italia 2015». Η ανεργία προβλέπεται ότι θα φτάσει στο ζενίθ της το 2011, αγγίζοντας το 9%, ενώ όσον αφορά στον τελευταίο χρόνο, οι άνεργοι φαίνεται να αυξήθηκαν κατά , φτάνοντας το 7,6%, που, όµως, είναι περίπου κατά 2% χαµηλότερο από τον µέσο όρο ανεργίας της Ευρωζώνης. Στο Μιλάνο τα κέρδη των ξένων εταιρειών ανέρχονται σε περίπου 200 δισ. ευρώ για το Στη Λοµβαρδία συγκεντρώνεται το 52,1% των ξένων επενδύσεων στην Ιταλία. Το Μιλάνο καταλαµβάνει την 5η θέση στην κατάταξη των περιοχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 15 µε βάση την ικανότητά τους να προσελκύουν νέα επενδυτικά σχέδια. Στον ιατρικό τοµέα δηµιουργήθηκαν περίπου θέσεις εργασίας µέσα στο Οι χηµικές εταιρείες καταθέτουν περίπου 500 πατέντες κάθε χρόνο. 4

5 Μετά από έρευνα της εφηµερίδας «Il Sole 24Ore» σχετικά µε την ποιότητα ζωής σε διάφορες πόλεις, την πρώτη θέση καταλαµβάνει η πόλη της Τεργέστης για δεύτερη φορά (είχε αναδειχθεί και το 2005), ενώ τις επόµενες θέσεις καταλαµβάνουν οι πόλεις Μπελούνο και Σόντριο. Το Μιλάνο και η Ρώµη, αν και καλύτερα σε σχέση µε πέρυσι, δε βρίσκονται καν στη λίστα µε τις 10 πρώτες πόλεις, καταλαµβάνοντας την 19η και την 24η θέση αντίστοιχα. Ο αριθµός των εργαζοµένων που εµπλέκεται στις διαδικασίες αναδιάρθρωσης των ιταλικών επιχειρήσεων λόγω της κρίσης ανέρχονται σε Από αυτούς, σχεδόν το ένα τέταρτο, δηλαδή εργαζόµενοι, κινδυνεύουν να χάσουν σύντοµα τη θέση τους. Η λίστα µε τις εταιρείες που εµπλέκονται στην κατάσταση περιλαµβάνει 28 εθνικούς οµίλους και 123 επαρχιακές περιπτώσεις. Στους παραγωγικούς τοµείς εκείνοι που πλήττονται περισσότερο είναι ο φαρµακευτικός, ο χηµικός και οι τηλεφωνικές εγκαταστάσεις. Επίσης, στους οµίλους µεγάλων διαστάσεων συγκαταλέγονται οι τοµείς της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών, ενώ σε επαρχιακό επίπεδο, η Λοµβαρδία είναι εκείνη που πρέπει να κάνει τις περισσότερες περικοπές, και ακολουθούν το Λάτσιο, η Καµπάνια και το Βένετο. Σύµφωνα µε εκτιµήσεις της Ένωσης Βιοµηχανιών της Μπρέσια οι εργαζόµενοι της Λοµβαρδίας θα λάβουν το 13ο µισθό τους ποσό το οποίο στο σύνολό του ξεπερνά τα 3,5 δις. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2% σε σχέση µε το 2008 Πολλές επιχειρήσεις της Λοµβαρδίας σταµάτησαν την παραγωγή τους για διάστηµα 3 εβδοµάδων. Μια ελαφρά άνοδο της κατανάλωσης της τάξης του 0,4% σηµειώθηκε λόγω εορτών. Η κατανάλωση στρέφεται κυρίως στα ηλεκτρονικά είδη, τα είδη ένδυσης, τα αθλητικά είδη και τα τρόφιµα. Μεγάλες αλυσίδες υψηλής κατανάλωσης όπως οι: Coin (ρουχισµός και είδη σπιτιού), Darty (ηλεκτρικά - ηλεκτρονικά), Mediaworld (ηλεκτρικά - ηλεκτρονικά) επιβεβαιώνουν µια ελαφρά αιδσιοδοξία για άνοδο της κατανάλωσης. Σύµφωνα µε το Ινστιτούτο Manpower (Υπηρεσίες σχετικά µε θέµατα Απασχόλησης και Εργατικού υναµικού) η απασχόληση στην Ιταλία το 4ο τρίµηνο του 2009 µειώθηκε κατά 3% σε σχέση µε το αντίστοιχο τρίµηνο του Για το 1ο τρίµηνο του 2010 προβλέπει αύξηση κατά 3% σε σχέση µε το 1ο τρίµηνο του Σύµφωνα µε το Ινστιτούτο Cerved Group (Υπηρεσίες Επιχειρηµατικών Πληροφοριών) κατά το 3ο τρίµηνο του 2009 οι κηρύξεις πτώχευσης εταιρειών ήταν (περίπου 405 περισσότερο σε σχέση µε το αντίστοιχο τρίµηνο του 2008) ενώ για το πρώτο 9µηνο του τρέχοντος έτους άγγιξαν τις (+27%). Οι πτωχεύσεις αυξήθηκαν κυρίως σε εταιρείες µικρού µεγέθους και οι περιοχές που σηµείωσαν τα µεγαλύτερα νούµερα είναι η Εµίλια-Ροµάνια και το Αµπρούτζο. Αύξηση παρατηρήθηκε και στο Πεδεµόντιο (Τορίνο +80%), Βένετο, Πούλια και Λοµβαρδία (Μιλάνο +40,8%). Σύµφωνα µε στοιχεία της Γενικής Συνοµοσπονδίας Εργασίας της Ιταλίας (Cgil) το 2009 κλείνει µε 52,000 απολυµένους (+89% σε σχέση µε το 2008) στην περιφέρεια της Λοµβαρδίας εκ των οποίων οι (+133% σε σχέση µε το 2008) είναι επίσηµα άνεργοι. Περί τις εταιρείες και περί τους

6 εργαζόµενους κάνουν χρήση του ταµείου ενίσχυσης λόγω οικονοµικών δυσχερειών. Η οικονοµική κρίση της Ελλάδας πρόκειται να προκαλέσει σοβαρά οικονοµικά προβλήµατα στην Περιφέρεια της Λοµβαρδίας. Το ενδεχόµενο χρεοκοπίας της Ελλάδας θα είχε πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην οικονοµία της Λοµβαρδίας µιας και το 2002 η Περιφέρεια της Λοµβαρδίας εξέδωσε χρεωστικό οµόλογο αξίας 1 δις. ευρώ στις ελβετική τράπεζα UBS και την αµερικάνικη Merrill Lynch µε έτος λήξης το Οι εν λόγω τράπεζες µετακύλησαν ένα µέρος του χρέους της Λοµβαρδίας (115 εκ. ευρώ) σε οµόλογα του ελληνικού ηµοσίου γεγονός που σηµαίνει ότι για την αποπληρωµή του χρέους της η Λοµβαρδία περιµένει και από τις αποδόσεις των ελληνικών οµολόγων. Κατά το 2009: - µειώθηκε η βιοµηχανική παραγωγή στο Μιλάνο κατά 9,5% και στη Λοµβαρδία κατά 8,8% - µειώθηκαν οι παραγγελίες της βιοµηχανίας του Μιλάνου από το εξωτερικό κατά 3,6% και από το εσωτερικό κατά 7,6% (σύνολο -6,2%) ενώ για το σύνολο της Λοµβαρδίας από το εξωτερικό κατά 5,7% και από το εσωτερικό κατά 10,1% (σύνολο -8,5%). Ο τζίρος µειώθηκε κατά 10,8% για το Μιλάνο και για τη Λοµβαρδία κατά 13,3%. - µειώθηκε κατά 17% σε σχέση µε αυτήν του 2008 η κατανάλωση των µιλανέζικων οικογενειών - Οι βιοµηχανικοί κλάδοι που σηµείωσαν τη µεγαλύτερη µείωση είναι: σιδηρουργία, µηχανική, υφάσµατα και πλαστικά. - µειώθηκε η βιοτεχνική παραγωγή στο Μιλάνο κατά 11% και στη Λοµβαρδία κατά 12% - µειώθηκε το εµπόριο στο Μιλάνο κατά 4,8% και στη Λοµβαρδία κατά 5,4% - οι επιχειρήσεις λιανικού εµπορίου του Μιλάνου που απασχολούν 3-9 άτοµα µείωσαν την εµπορική τους δραστηριότητα κατά 7,5% ενώ οι αντίστοιχες της Λοµβαρδίας κατά 6,4%. Οι επιχειρήσεις λιανικού εµπορίου του Μιλάνου που απασχολούν άτοµα µείωσαν την εµπορική τους δραστηριότητα κατά 6,4% ενώ οι αντίστοιχες της Λοµβαρδίας κατά 5,1%. Οι επιχειρήσεις λιανικού εµπορίου του Μιλάνου που απασχολούν άτοµα µείωσαν την εµπορική τους δραστηριότητα κατά 4,6% ενώ οι αντίστοιχες της Λοµβαρδίας κατά 3,6%. - Οι επιχειρήσεις του διατροφικού τοµέα στην περιοχή του Μιλάνου µείωσαν την παραγωγή τους κατά 6% και οι επιχειρήσεις µη διατροφικών προϊόντων κατά 6,9%ενώ οι αντίστοιχες για το σύνολο της Λοµβαρδίας κατά 5,1% και 6,5%. - µειώθηκαν οι υπηρεσίες στο Μιλάνο κατά 6,1% και στη Λοµβαρδία κατά 5,9% - οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών του Μιλάνου που απασχολούν 3-9 άτοµα µείωσαν την εµπορική τους δραστηριότητα κατά 7,4% ενώ οι αντίστοιχες της Λοµβαρδίας κατά 6,9%. Οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών του Μιλάνου που απασχολούν άτοµα µείωσαν την εµπορική τους δραστηριότητα κατά 5,9% ενώ οι αντίστοιχες της Λοµβαρδίας κατά 6,1%. Οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών του Μιλάνου που απασχολούν άτοµα µείωσαν την εµπορική τους δραστηριότητα κατά 5,2% ενώ οι αντίστοιχες της Λοµβαρδίας κατά 5,8%. Τέλος, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών του Μιλάνου που απασχολούν πάνω από 200 6

7 άτοµα µείωσαν την εµπορική τους δραστηριότητα κατά 5% ενώ οι αντίστοιχες της Λοµβαρδίας κατά 4,2%. - Οι επιχειρήσεις του κλάδου των µεταφορών και των ταχυδροµικών υπηρεσιών του Μιλάνου µείωσαν τον όγκο εργασιών τους κατά 9,3% ενώ οι αντίστοιχες για τη Λοµβαρδία κατά 11,1%. Τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία του Μιλάνου υπέστησαν µείωση του όγκου εργασιών τους κατά 7,1% και αυτά της Λοµβαρδίας κατά 78,7%. Το εµπόριο χονδρικής -7% για το Μιλάνο και -7,7% για τη Λοµβαρδία. Οι κατασκευές -6% για το Μιλάο και -4,5% για τη Λοµβαρδία. Οι επικοινωνίες και υπηρεσίες πληροφορικής -2,9% και για το Μιλάνο και για τη Λοµβαρδία. Μιλάνο Στο Μιλάνο έχουν έδρα επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό, αντιπροσωπεύοντας το 42% του συνόλου των ιταλικών επιχειρήσεων. Το Μιλάνο φιλοξενεί 91 Προξενεία, 16 Γραφεία Εµπορικών Υποθέσεων, 34 Γραφεία Τουρισµού και 17 Εµπορικά Επιµελητήρια διµερών σχέσεων. Οι προηγούµενοι αριθµοί καθιστούν το Μιλάνο τη 2 η, µετά τη Νέα Υόρκη, πόλη σε παγκόσµιο επίπεδο µε τη µεγαλύτερη παρουσία Προξενείων και Εµπορικών Γραφείων µεταξύ των πόλεων που δεν είναι πρωτεύουσες. Στο Μιλάνο βρίσκονται 134 τραπεζικά ιδρύµατα εκ των οποίων τα µισά είναι ξένα. Το Χρηµατιστήριο του Μιλάνου, µεταξύ των πρώτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει 332 εγγεγραµµένες εταιρείες, συναλλαγές της τάξης των 3,8 δις. ευρώ ηµερησίως και συνολική κεφαλαιοποίηση των εγγεγραµµένων εταιρειών της τάξης των 457 δις. ευρώ (ισοδυναµεί µε το 30% του ιταλικού ΑΕΠ). Στην περιοχή του Μιλάνου συγκεντρώνεται περί το 6% των ιταλικών επιχειρήσεων και το 35% των λοµβαρδικών. Οι επιχειρήσεις στο Μιλάνο και την επαρχία του παράγουν περί το 10% της προστιθέµενης αξίας στην Ιταλία και αντιπροσωπεύουν περί το 12% των ιταλικών εξαγωγών (πάνω από 44 δις ευρώ). Το 53% των λοµβαρδικών ενώσεων και το 11% των ιταλικών βρίσκονται στο Μιλάνο. Οι µιλανέζικες εταιρείες είναι πρωτοπόρες στους εξής κλάδους: µηχανική, µόδα, έπιπλο, ντιζάιν, φαρµακευτική, χηµική, υγεία, εκδόσεις, µίντια, πληροφοριακή τεχνολογία, χρηµατοοικονοµικά, ασφάλειες, συµβουλευτική, µάρκετινγκ, διαφήµιση, δηµόσιες σχέσεις. Για το 2009 στην περιοχή του Μιλάνου έχουν καταγραφεί τα εξής: ενεργές επιχειρήσεις επιχειρήσεις έπαυσαν τη λειρτουργία τους ανενεργές επιχειρήσεις επιχειρήσεις είναι υπό διάλυση Table 1 - Ενεργές επιχειρήσεις ανά περιοχή Επαρχία Μιλάνου Λοµβαρδία Β Ιταλία ΒΑ Ιταλία Ιταλία Εµπορικό Επιµελητήριο Μιλάνου 7

8 Table 2 - Ποσοστά αύξησης αριθµού εταιρειών ανά περιοχή Επαρχία Μιλάνου 1,8 2,0 1,7 Λοµβαρδία 1,3 1,3 0,8 Β Ιταλία 1,0 0,9 0,5 ΒΑ Ιταλία 0,2 0,1-0,4 Ιταλία 0,7 0,6 0,3 Εµπορικό Επιµελητήριο Μιλάνου Table 3 - Ποσοστά αύξησης του αριθµού των επιχειρήσεων ανά γεωγραφική περιοχή της Λοµβαρδίας Μπέργκαµο 1,5 1,1 0,2 Μπρέσια 1,7 0,5 0,7 Κόµο 1,4 1,0 0,6 Κρεµόνα 1,0 0,2 0,1 Λέκο 0,3 0,7 0,1 Λόντι 2,1 0,4-0,1 Μάντοβα -0,1 0,3-0,3 Μιλάνο 1,8 2,0 1,7 Μόντσα και Μπριάντσα -0,7 1,6 1,0 Παβία 1,5 1,0-0,1 Σόντριο -0,5-0,9-0,9 Βαρέζε 0,9 0,9-1,1 Ποσοστά αύξησης του αριθµού των επιχειρήσεων σε άλλες πόλεις της Ιταλίας Μπολόνια 0,5 0,7-0,2 Φλωρεντία 0,6 0,8 0,2 Γένοβα -0,2-0,1 0,0 Νάπολι 0,8-0,1 0,9 Πάδοβα 1,3 0,9 0,6 Ρώµη 2,7 1,9 1,6 Τορίνο 1,3 0,9 0,6 Βενετία -0,2-0,5-0,8 Εµπορικό Επιµελητήριο Μιλάνου Table 4 - Αριθµός νέων εγγραφών και φιαγραφών εταιρειών, ανά κλάδο, στην επαρχία Μιλάνου το 2009 Κλάδοι Εγγραφές ιαγραφές Ισοζύγιο Γεωργία, Αλεία Εξόρυξη µεταλλευµάτων Μεταποίηση Ενέργεια Κατασκευές Εµπόριο Υπηρεσίες Μη κατηγοριοποιηµένες Σύνολο Εµπορικό Επιµελητήριο Μιλάνου Table 5 - Ενεργές εταιρείες, ανά οικονοµική δραστηριότητα, στην επαρχία Μιλάνου το 2009 Κλάδοι Αριθµός εταιρειών % στο σύνολο της οικονοµικής δραστηριότητας Γεωργία, Αλεία ,5 Εξόρυξη µεταλλευµάτων 88 0,0 Μεταποίηση ,0 Ενέργεια 427 0,1 Κατασκευές ,9 8

9 Εµπόριο ,9 Υπηρεσίες ,5 Μη κατηγοριοποιηµένες ,0 Σύνολο Εµπορικό Επιµελητήριο Μιλάνου Table 6 - Ποσοστά ανάπτυξης των κάδων στην επαρχία Μιλάνου το 2009 Κλάδοι Ποσοστό ανάπτυξης Γεωργία, Αλεία -0,2 Εξόρυξη µεταλλευµάτων -3,3 Μεταποίηση -1,3 Ενέργεια 6,0 Κατασκευές 0,1 Εµπόριο -0,4 Υπηρεσίες -0,2 Μη κατηγοριοποιηµένες 18,6 Σύνολο 1,7 Εµπορικό Επιµελητήριο Μιλάνου Table 7 - Ενεργές επιχειρήσεις στο βιοµηχανικό τοµέα και τοµέα µεταποίησης και ποσοστά ανάπτυξής τους στην επαρχία Μιλάνου Ενεργές επιχειρήσεις Τοµείς Αριθµός Ποσοστό % Ποσοστό ανάπτυξης ιατροφικά προϊόντα και ποτά ,8 5,3 Καπνοβιοµηχανία 1 0,0 0,0 Υφάσµατα ,4 0,2 Ενδύµατα ,7 0,2 έρµατα και αξεσουάρ ταξιδιού ,8 0,9 Ξύλο και προϊόντα αυτού ,8-1,7 Χαρτί και προϊόντα αυτού 522 1,4-0,2 Εκδόσεις και τυπογραφία ,6-0,4 Παράγωγα πετρελαίου και λοιπά καύσιµα 70 0,2-0,9 Χηµικά προϊόντα, συνθετικές και τεχνητές ίνες ,8-1,6 Λαστιχένια και πλαστικά είδη ,3-1,2 Μη µεταλλικά µεταλλεύµατα 837 2,3-1,1 Παραγωγή µετάλλων 483 1,3-1,3 Μεταλλικά προϊόντα ,8-0,8 Μηχανές και µηχανικές συσκευές ,2 0,4 Μηχανές γραφείου και πληροφοριακά συστήµατα 358 1,0-1,0 Μηχανές και ηλεκτρικές συσκευές ,3-0,5 Ηλεκτρονικά και τηλεπικοινωνίες 685 1,8-0,3 Οπτικά ,1-1,3 Αυτοκίνητα 221 0,6-2,1 Άλλα µέσα µεταφοράς 254 0,7 1,4 Αυτοκίνητα και λοιπές βιοµηχανίες ,8-1,2 Ανακύκλωση 153 0,4 3,5 Σύνολο ,1 Εµπορικό Επιµελητήριο Μιλάνου 9

10 Table 8 - Βιοτεχνίες ανά περιοχή Περιοχή Αριθµός Εγγραφές ιαγραφές Ποσοστό % επί συνόλου Μιλάνο ,7 Μπέργκαµο ,5 Μπρέσια ,7 Κόµο ,9 Κρεµόνα ,0 Λέκο ,4 Λόντι ,8 Μάντοβα ,3 Μόντσα και Μπριάντσα ,1 Παβία ,2 Σόντριο ,2 Βαρέζε ,7 Λοµβαρδία ,2 Β Ιταλία ,3 ΒΑ Ιταλία ,8 Ιταλία ,7 Εµπορικό Επιµελητήριο Μιλάνου Table 9 - Ενεργές επιχειρήσεις στον τριτογενή τοµέα (υπηρεσίες και εµπόριο) ανά κλάδο- και ποσοστά ανάπτυξής τους στην επαρχία Μιλάνου Ενεργές επιχειρήσεις Τοµείς Αριθµός Ποσοστό % Ποσοστό ανάπτυξης Εµπόριο λιανικής και χονδρικής ,4 2,0 Ξενοδοχεία και εστιατόρια ,5 2,7 Μέσα µεταφοράς και επικοιωνίες ,6 0,6 Χρηµατοοικονοµικές υπηρεσιές ,2 2,0 Κτηµατοµεσιτικα, ενοικιάσεις αυτοκινήτων, έρευνα ,0 1,5 και πληροφορική ηµόσια διοίκηση 16 0,0 0,0 Εκπαίδευση ,7 1,5 Υγεία και λοιπές κοινωνικές υπηρεσίες ,9 0,3 Λοιπές δηµόσιες, κοινωνικές και προσωπικές ,8 3,7 υπηρεσίες Σύνολο ,8 Εµπορικό Επιµελητήριο Μιλάνου Η οικονοµική κρίση πλήττει χιλιάδες µικροµεσαίες επιχειρήσεις Η οικονοµική κρίση κατά το 2009 έπληξε τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις στην Ιταλία τριπλασιάζοντας το σύνολο των ωρών παραµονής στο ταµείο ανεργίας χωρίς να διατίθενται παράλληλα κονδύλια παροχής κρατικής βοήθειας. Σύµφωνα µε στοιχεία της Confapi (Ιταλική Συνοµοσπονδία ιδιωτικών µικροµεσαίων επιχειρήσεων - ) το σύνολο των αιτουµένων ωρών στο ταµείο ανεργίας κατά τους πρώτους 2 µήνες του 2009 ανήλθε στις 875 χιλ. ώρες, σχεδόν τριπλάσιο από το σύνολο των αιτούµενων ωρών για όλο το 2007 (307 χιλ. ώρες) και λίγο λιγότερο για όλο το 2008 (1.091 χιλ. ώρες). Αυτό µεταφράζεται σε εργαζόµενους που εγγράφονται στο ταµείο ανεργίας κατά τους 2 πρώτους µήνες του 2009 έναντι για όλο το 2008 και 706 εργαζοµένων για το Όπως εξηγεί ο κ. Μαουρίτσιο Καλτσολάρι, Πρόεδρος της Cna (Εθνική Συνοµοσπονδία Βιοτεχνιών και ΜΜΕπιχειρήεσων - 10

11 ) του Μιλάνο, η οποία µετρά εγγεγραµµένες επιχειρήσεις, το 30% των επιχειρήσεων αντιµετωπίζει µεγάλες δυσκολίες. Ο αριθµός των αιτήσεων προς την Confidi (Συνεταιρισµός συλλογικών εγγυήσεων εµπορικών πιστώσεων που παρέχει εγγυήσεις προς διευκόλυνση των εταιρειών για την πρόσβασή τους σε χρηµατοδοτήσεις, βραχεία και µακράς περιόδου, µε σκοπό την ανάπτυξη οικονοµικών και παραγωγικών δραστηριοτήτων) αυξήθηκε από 7 σε 25 επιχειρήσεις ηµερησίως. Το µεγαλύτερο µέρος των περιπτώσεων είναι βιοτέχνες που δεν λαµβάνουν καµία κρατική ενίσχυση. Όπως εξηγεί ο κ. Κλαούντιο Νέγκρο, Γραµµατέας της Uil (Ιταλική Ένωση Εργασίας) της Λοµβαρδίας: «η κρατική βοήθεια υποσχέθηκε να καλύψει µαζί µε το ταµείο ανεργίας όλους τους τύπους των εταιρειών ακόµη και τις πολύ µικρές και τις βιοτεχνικές µονάδες. Υπάρχει ωστόσο ένα πρόβληµα µε τις µικρές εταιρείες και αυτό έγκειται στο οι εργοδότες δεν γνωρίζουν πώς να ζητήσουν την κρατική βοήθεια και οι ενώσεις τους δεν τους ενηµερώνουν καταλλήλως. Έτσι οι µικροί επιχειρηµατίες προτιµούν να απολύουν εργαζόµενους και να σταµατούν τις δραστηριότητές τους. Ένα παράδειγµα είναι και η περίπτωση του αεροδροµίου Μαλπένσα για το οποίο διατέθηκαν 40 εκ. ευρώ και από αυτά έχουν ξοδευτεί µόνο τα 9». Η ύφεση ήταν ορατή και στο µεταλλο-µηχανικό κλάδο. Στην επαρχία του Μιλάνου, σύµφωνα µε τη Fiom (Συνοµοσπονδία Εργατών Μεταλλουργίας), οι αιτήσεις για εγγραφή στο ταµείο ανεργίας, κατά τους 2 πρώτους µήνες του 2009, αυξήθηκαν στο 10πλάσιο σε σχέση µε το πρώτο 3µηνο του (317 επιχειρήσεις έναντι 30 και εργαζόµενοι έναντι 570). Κατά τον κ. Πάολο Γκαλάσι, Πρόεδρο της Confapi υπήρχε ανάγκη για την παροχή άµεσων µέτρων που θα δώσουν ρευστότητα στις εταιρείες. Το Μιλάνο υποφέρει πιο πολύ γιατί πέρα από τα εργοστάσια υπάρχουν και χιλιάδες µικροεπιχειρήσεις που είναι πλήρως εξαρτώµενες από τις µεγαλύτερες. Σύµφωνα µε έρευνα της Confapi το 47% των επιχειρηµατιών της Λοµβαρδίας δεν πιστεύουν ότι το κράτος µπορεί να τους βοηθήσει να εξέλθουν από την κρίση. Και οι επιχειρηµατίες του τοµέα ΙΤ (πληροφορική και τεχνολογία) είναι κριτικοί µε την κυβέρνηση. Όπως εξηγεί ο κ. Ένιο Λουκαρέλι, Πρόεδρος της Assinform (Ιταλική Ένωση Πληροφορικής και Τεχνολογίας - ) τα σχέδια για τη βιοµηχανική καινοτοµία, που αφορούν κυρίως τις µικρού και µεσαίου µεγέθους επιχειρήσεις, έχουν καθυστερήσει πολύ σε σχέση µε το προβλεπόµενο χρονοδιάγραµµα. Αύξηση του τζίρου και των εξαγωγών των ιταλικών διατροφικών προϊόντων κατά το 2008 Σύµφωνα µε δηµοσιεύµατα της Istat (Ιταλικής Στατιστικής Υπηρεσίας), της Federalimentare (Ιταλική Οµοσπονδία Βιοµηχανίας ιατροφικών Προϊόντων) και του ICE (Ινστιτούτο Εξωτερικού Εµπορίου): - η βιοµηχανία διατροφικών προϊόντων της Ιταλίας, κατά το 2008, πραγµατοποίησε, για πρώτη φορά, τζίρο της τάξης των 119 δις. ευρώ σηµειώνοντας αύξηση κατά 0,7% σε σχέση µε το η προστιθέµενη αξία άγγιξε τα 26 δις. ευρώ. - η αξία των εξαγωγών των ιταλικών διατροφικών προϊόντων και ποτών έφτασε τα 19,6 δις ευρώ σηµειώνοντας αύξηση κατά 9,7% σε σχέση µε το 2007 (οι εξαγωγές των ιταλικών προϊόντων στο σύνολό τους αυξήθηκαν κατά 1,4%). - ο όγκος των εξαγωγών των ιταλικών διατροφικών προϊόντων και ποτών παρουσίασε µια µικρή αύξηση κατά 0,2%. 11

12 - το 52% των εξαγωγών των ιταλικών διατροφικών προϊόντων και ποτών κατευθύνθηκε προς τη Γερµανία, τη Γαλλία, τη Μ. Βρετανία και τις ΗΠΑ. - η αξία των εισαγωγών διατροφικών προϊόντων αυξήθηκε µόνο κατά 1,6% δίνοντας έτσι την ευκαιρία στην Ιταλία να µειώσει το έλλειµµα στο εµπορικό ισοζύγιο των διατροφικών προϊόντων στο επίπεδο των 2,3 δις. ευρώ, επαναφέροντάς το στα δεδοµένα του παρά την οικονοµική κρίση ο συγκεκριµένος κλάδος σηµείωσε αύξηση της τάξης του 17% κατά την τελευταία 3ετία. - µεταξύ των προϊόντων που σηµείωσαν πολύ µεγάλη αύξηση όσον αφορά τις εξαγωγές ήταν: το ρύζι, η αιθυλική αλκοόλη, το εµφιαλωµένο νερό, τα κρέατα, τα προπαρασκευασµένα κρέατα, τα έλαια και ο καφές. - µεταξύ των προϊόντων των οποίων οι εξαγωγές µειώθηκαν ήταν τα εξής: η ζάχαρη, τα ψάρια, η µπίρα, τα ζυµαρικά, τα γαλακτοµικά προϊόντα, τα κρασιά, το ξύδι, τα λικέρ και τα επεξεργασµένα δηµητριακά. Ωστόσο, τα θετικά αποτελέσµατα του 2008 δείχνουν σηµάδια αναστροφής πορείας κατά τους πρώτους µήνες του Οι κονσέρβες φρούτων, ενώ παρουσίασαν αύξηση στις εξαγωγές τους κατά 5,1% το 2008, το Φεβρουάριο του 2009 σηµείωσαν µείωση κατά 18,7%. Οι κονσέρβες ψαριών σηµείωσαν µείωση κατά 16,8% (ενώ το 2008 είχαν αύξηση κατά 0,2%). Τα γαλακτοκοµικά προϊόντα σηµείωσαν µείωση κατά 11,3% και τα ποτά κατά 14,4%, τα οποία είχαν ήδη παρουσιάσει µείωση και το 2008 κατά 2,1%. Στις ζωικές τροφές παρατηρήθηκε πτώση κατά 18,1% ενώ το 2008 είχαν παρουσιάσει αύξηση κατά 1,9%). Θετικό πρόσηµο, και µάλιστα ακόµη υψηλότερο από το 2008, παρατηρήθηκε στα: έλαια και λίπη (+4%), στα κρέατα και παράγωγα αυτών (+2%) Νέα µέτρα κυβέρνησης Μπερλουσκόνι µε σκοπό την τόνωση της ιταλικής οικονοµίας Η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι ανακοίνωσε, µέσα στο 2009, την εφαρµογή νέων µέτρων µε σκοπό την τόνωση της ιταλικής οικονοµίας και την ενίσχυσή της για την έξοδο από την κρίση, όπως δήλωσε ο Υπουργός Οικονοµικών κ. Τζούλιο Τρεµόντι. Τα µέτρα συνοψίζονται στα ακόλουθα: Επιχειρήσεις - Μείωση της φορολογίας κατά 50% των κερδών που επανεπενδύονται σε µηχανήµατα - Κίνητρα στις εταιρείες που δεν απολύουν εργαζοµένους εν µέσω κρίσης και σε εκείνες που παρέχουν εκπαίδευση επαγγελµατικής κατάρτισης στους ανέργους - Πιο έγκαιρες πληρωµές από πλευράς δηµόσιας διοίκησης όσον αφορά τις προµήθειες και τις εργολαβίες - Μείωση του κόστους ενέργειας (κυρίως του αερίου) για τις εταιρείες - Επιτάχυνση της απόσβεσης για τα δοµικά υλικά - Ξεµπλοκάρισµα των ιδιωτικών επενδύσεων - Επέκταση των εργασιών που µπορούν να γίνουν µέσω του µοναδικού portal το οποίο απευθύνεται στις εταιρείες και δίνει τη δυνατότητα για απλούστευση των διαδικασιών (εφάµιλλο των ΚΕΠ αλλά για τον επιχειρηµατικό κόσµο) - Παράταση για τις πλαστικές σακούλες. Ενώ, το 2007 είχε οριστεί µε κανονισµό του Υπουργείου Οικονοµικών η 1 η Ιανουαρίου 2010 ως ηµεροµηνία παύσης της χρήσης 12

13 των µη βιοδιασπώµενων σακουλών για την µεταφορά εµπορευµάτων ήτοι των κοινών πλαστικών σακουλών, δόθηκε παράταση ενός χρόνου στη εφαρµογή αυτού. Οικογένειες - Μείωση του κόστους ενέργειας - Απλοποίηση των διαδικασιών και επιτάχυνση του χρόνου στον οποίον δίνονται τα επιδόµατα και οι οικονοµικές ενισχύσεις στα άτοµα µε αναπηρίες - Απλοποίηση των απαιτούµενων δικαιολογητικών για τη συνέχιση της κοινωνικής πρόνοιας των συνταξιούχων - Κατάργηση της καταβολής εισιτηρίου για επίσκεψη στους ειδικούς γιατρούς - Αναστέλλεται για άλλους 6 µήνες, µέχρι τις 31 εκεµβρίου 2009, η εκτέλεση των εξώσεων - Αυξάνονται οι αποζηµιώσεις για τους κατόχους οµολόγων της Alitalia Κράτος και Φορολογία - Σκλήρυνση της πάταξης της φοροδιαφυγής και αντίθεση προς τους φορολογικούς παραδείσους - Ενίσχυση της φοροείσπραξης - Μεγαλύτερη αυστηρότητα στην έκδοση αδειών όσον αφορά τα υλικά παιχνιδιών - Σκλήρυνση των ελέγχων σχετικά µε την ακαταλληλότητα των πρώτων υλών - Όριο στα φαρµακευτικά έξοδα - Ενίσχυση της επιχείρησης «ασφαλείς δρόµοι» µε την παρουσία επιπλέον στρατιωτών - Επέµβαση για τις περιοχές που είναι σε µειονεκτική θέση (Καλαβρία) - Συγκεντροποίηση του Εθνικού Ταµείου - Φόρος υποκατάστασης 6% επί της υπεραξίας του χρυσού Εργασία - Κίνητρα στους ανέργους προκειµένου να ξεκινήσουν δική τους επιχείρηση εκ. ευρώ για την ενίσχυση των συµβολαίων αλληλεγγύης, µέχρι και +20% για τα επιδόµατα - Μπόνους στις εταιρείες που προσφέρουν στους άνεργους εκπαιδευτικά µαθήµατα - υνατότητα στους άνεργους να δουλεύουν για σύντοµα διαστήµατα µε voucher - Ταµείο Εκτάκτων Εισφορών Ανέργων λόγω παύσης λειτουργίας επιχείρησης ή περιορισµό λειτουργίας της επιχείρησης: παροχή 25 εκ. ευρώ για την επαναχρηµατοδότηση των 24µηνων παρατάσεων. Ο εργαζόµενος που δικαιούται το εν λόγω επίδοµα πρέπει να παραιτηθεί από την επιχείρηση άµα τη λήψει αυτού και να αναζητήσει συµµετοχή σε συνεταιριστική ή να δηµιουργήσει δικιά του επιχείρηση. Τράπεζες - Ανώτατο ακάλυπτο: προµήθεια όχι µεγαλύτερη του 0,5%, για το 3µηνο, του πιστωµένου ποσού - Αποζηµίωση ίση µε 1% του συνολικού ποσού του δανείου, µηνιαίως, από το τραπεζικό ίδρυµα σε περίπτωση καθυστέρησης διαδικασιών για τη µεταφορά του δανείου σε άλλο ίδρυµα κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφεροµένου - Valeur επιταγών: για όλες τις τραπεζικές διαταγές που κατατίθενται σε τραπεζικό λογαριασµό η ηµεροµηνία valeur δεν µπορεί να ξεπερνάει τις 3 εργάσιµες ηµέρες από την ηµέρα κατάθεσης. Για τα εµβάσµατα δεν µπορεί να ξεπερνά την 1 ηµέρα. 13

14 Η Πρόεδρος της Γενικής Συνοµοσπονδίας της Ιταλικής Βιοµηχανίας, κα Έµα Μαρτσιγκάλια, ανταποκρίθηκε θετικά στην εξαγγελία των παραπάνω µέτρων ενώ τα Συνδικάτα είναι διχασµένα, µε ορισµένα από αυτά να βλέπουν µε θετικό µάτι τα νέα µέτρα και άλλα να θεωρούν ότι τα µέτρα δεν µπορούν να λύσουν τα προβλήµατα. Τέλος όλα τα κόµµατα της αντιπολίτευσης έκαναν λόγο για µια απλή µανούβρα της κυβέρνησης επισηµαίνοντας ότι η µείωση της φορολογίας ευνοεί τις µεγάλες εταιρείες οι οποίες έχουν µεγάλη παραγωγή και όχι τις µικροµεσαίες. 14

15 Ελληνικά Αιτήµατα και προσπάθεια εξαγωγής-2009 Κατά το 2009 τα ελληνικά εµπορικά αιτήµατα που κληθήκαµε να καλύψουµε είχαν να κάνουν µε τα κάτωθι: - ιαµεσολάβηση σε περιπτώσεις µη πληρωµής εκ µέρους των ιταλικών επιχειρήσεων προς ελληνικές µε τις οποίες συνεργάστηκαν, - Προβολή εκθέσεων που λάµβανα χώρα στην Ελλάδα - Προσπαθειες για εξαγωγή των εξής προϊόντων: κατεψυγµέµνη ζύµη, χέλι, οικοδοµικά και δοµικά υλικά, έπιπλο, µάρµαρο, τρόφιµα, ελιές, ελαιόλαδο, δέρµατα, ενδύµατα, δερµάτινα είδη, κτηµατοµεσιτικά (πώληση εξοχικών κατοικιών στην Ελλάδα), καλλυντικά, γεωργικά µηχανήµατα, γούνα, είδη κοµµωτικής, εταιρικά δώρα, εκδόσεις, συστήµατα θέρµανσης, βυζαντινές εικόνες, κορνίζες, εκκλησιαστικά είδη, κουµπιά, δαντέλες, φερµουάρ, πλαστικά είδη, πλαστικά µπουκάλια,πέτρες, κρασιά, συστήµατα ασφαλείας, ηλεκτρονικές εφαρµογές, κτηνοτροφικά µηχανήµατα, δηµητριακά, παπούτσια, εξοπλισµός υψηλής τεχνολογίας, πάνελ ηλιακών θερµοσιφώνων, οικοδοµικά χρώµατα, ιατρικά και χειρουργικά ράµµατα. Από την πλευρά των ιταλικών αιτηµάτων είχαµε να καλύψουµε ανάγκες που σχετίζονταν µε: την παροχή πληροφοριών σχετικά µε την έναρξη επιχειρηµατικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα (κυρίως µικρές τουριστικές µονάδες), την αγορά ακινήτων και γενικώς επενδύσεις σε γη, την εισαγωγή εληνικών προϊόντων όπως: φέτας, συσκεασιών για αγροτοδιατροφικά προϊόντα, αναζήτηση εταιρειών που ανακυκλώνουν βιοµηχανικά απόβλητα, χηµικών εταιρειών που παράγουν βερνίκια και τέλος αναζήτηση προσωπικού για εργασία σε ιταλικές εταιρείες µε παράρτηµα στην Ελλάδα. Ζητήθηκε και δόθηκε η συνδροµή του Γραφείου µας στην: - επιχειρηµατική αποστολή του Επιµελητηρίου Καρδίτσας µε επαφές µε το Επιµελητήριο Μιλάνου και επιχειρηµατικές συναντήσεις (Μάρτιος 2009), και - στη συµµετοχή του INVEST IN GREECE AGENCY στην έκθεση EIRE σχετικά µε το real estate (Ιούνιος 2009). ιεθνείς εκθέσεις MIFUR, MIPEL, MIDO, MICAM (Μιλάνο, 4-9/3/2009) Κατά το διάστηµα 4-9 Μαρτίου τ.ε. έλαβαν χώρα στο Μιλάνο, µεταξύ άλλων, οι διεθνείς εκθέσεις: MIFUR (γούνες), MIPEL (δερµάτινα είδη και αξεσουάρ) και MIDO (οπτικά), MICAM (παπούτσια) οι οποίες έχουν ελληνικό ενδιαφέρον. Ειδικότερα: MIFUR: Η εν λόγω έκθεση παρουσίασε κάµψη συµµετοχών φέτος έναντι της προηγούµενης χρονιάς κατά περίπου 20%, τόσο στο εµβαδόν όσο και στην επισκεψιµότητα. Ένας από τους λόγους µείωσης του εµβαδού της έκθεσης είναι η µη συµµετοχή φέτος αντιπροσωπείας ιταλικής επαρχιακής πόλης η οποία συµµετείχε κάθε χρόνο µε 800 τµ. Στην εν λόγω έκθεση συµµετείχαν 21 έλληνες εκθέτες. Οι περισσότεροι δεν ήταν ικανοποιηµένοι από τον αριθµό των 15

16 MIPEL: επισκεπτών της έκθεσης εκτός των παραγωγών γούνας ευτελέστερης αξίας οι οποίοι λόγω της οικονοµικής κρίσης προτιµήθηκαν από τους επισκέπτες. Πρέπει να σηµειωθεί ότι η έδρα της έκθεσης µεταφέρθηκε από τους παλιούς χώρους του κτιρίου Fiera Milano City που ήταν στο κέντρο της πόλης, στους νέους χώρους των µεγάλων διεθνών εκθέσεων Fiera Milano κοντά στο αεροδρόµιο Malpensa. Στην εν λόγω έκθεση συµµετείχε 1 ελληνική επιχείρηση η οποία παράγει δερµάτινα αξεσουάρ, τσάντες κλπ και ήταν ικανοποιηµένη από τη συµµετοχή της η οποία γίνεται για τρίτη συνεχόµενη χρονιά. MICAM: Συµµετείχε µία εταιρία παραγωγής υποδηµάτων και είναι η πρώτη της συµµετοχή στην εν λόγω έκθεση µετά από δύο χρόνια προσπάθειας. Το Γραφείο µας είχε µεσολαβήσει ερχόµενο σε επικοινωνία µε τους οργανωτές καθόσον ήταν δυσχερής η αποδοχή νέων εκθετών σε µια έκθεση µε µεγάλη ζήτηση. Η πρώτη τους συµµετοχή ήταν ενθαρρυντική και πιθανώς να φέρει αποτελέσµατα. Η εν λόγω έκθεση παρουσίασε αύξηση του αριθµού επισκεπτών κατά 18% σε σχέση µε MIDO: Στην εν λόγω έκθεση υπήρχε συµµετοχή µίας ελληνικής εταιρίας. ιεθνής Έκθεση real estate EIRE και παρουσίαση των επενδυτικών ευκαιριών που προσφέρει η Ελλάδα στους τοµείς του τουρισµού, των κατασκευών και του real estate µε συµµετοχή του I VEST I GREECE AGE CY (Μιλάνο, 9-12/6/2009) Κατά το διάστηµα 9-12 Ιουνίου τ.ε. έλαβε χώρα στο Μιλάνο, στον εκθεσιακό χώρο της RhoFiera, η 5 η, κατά συνεχή χρονιά, ιεθνής Έκθεση real estate EIRE. Η EIRE ( συγκεντρώνει σε µια έκταση περίπου τ.µ. περί τους εκθέτες κυρίως από την Ιταλία (περιφέρειες, το κράτος του Βατικανό, κατασκευαστικές εταιρείες, µεσιτικές εταιρείες κλπ.) αλλά και από άλλες 51 χώρες µεταξύ των οποίων οι: ΗΠΑ, Ινδία, Πολωνία, Γερµανία, Γαλλία, Παναµά, Τουρκία, Ρωσία, τα Η.Α.Ε., η Σλοβενία, η Αλβανία, η Ρουµανία και η Ουγγαρία. H EIRE θεωρείται από τις µεγαλύτερες, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εκθέσεις σχετικά µε το real estate, απευθύνεται αποκλειστικά σε επαγγελµατίες του χώρου απαιτώντας είσοδο µε αντίτιµο 300 ευρώ και αποτελεί πόλο έλξης περίπου επιχειρηµατιών από διάφορες χώρες. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης λαµβάνουν χώρα και διάφορα συνέδρια, παρουσιάσεις χωρών, οµιλίες, κλπ. Ενόψει και της EXPO 2015 που θα λάβει χώρα στο Μιλάνο η EIRE αποτελεί και µια καλή ευκαιρία για να παρουσιαστούν τα µεγάλα κατασκευαστικά έργα και έργα υποδοµών που θα πραγµατοποιηθούν στην πόλη. Για πρώτη χρονιά υπήρχε ελληνική συµµετοχή µε περίπτερο του INVEST IN GREECE AGENCY και µε παρουσίαση, σε συνεδριακό κέντρο, των επενδυτικών προοπτικών που προσφέρει η χώρα µας. Η παρουσίαση έγινε από εκπροσώπους του INVEST IN GREECE AGENCY, της Εταιρείας Τουριστικής Ανάπτυξης Α.Ε. και της Κτηµατικής Εταιρείας ηµοσίου Α.Ε. και σκοπό είχε την ενηµέρωση σχετικά µε τις επενδυτικές ευκαιρίες στους τοµείς του τουρισµού, των κατασκευών και του real estate στην Ελλάδα 16

17 ιεθνείς Εκθέσεις: «Σαλόνι Επίπλου», «Αξεσουάρ Επίπλου» και «Euroluce-Φωτιστικά Είδη» (Μιλάνο, 22-27/4/2009) Στις 27 Απριλίου 2009 έκλεισαν τις πύλες τους οι: - 48 η ιεθνής Έκθεση Επίπλου υπό τον τίτλο «Σαλόνι Επίπλου» και παράλληλα το SaloneSatellite που παρουσιάζει νέους δηµιουργούς επίπλου, - 23 η ιεθνής Έκθεση «Αξεσουάρ Επίπλου», και - 25η ιεθνής Έκθεση «Ειδών Φωτισµού» (λαµβάνει χώρα ανά 2 χρόνια) οι οποίες λαµβάνουν χώρα για διάστηµα 5 ηµερών κάθε χρόνο την ίδια εποχή στον εκθεσιακό χώρο του Μιλάνου Fiera Rho-Pero. Οι προαναφερθείσες εκθέσεις, µε προεξέχουσα τη ιεθνή Έκθεση Επίπλου θεωρούνται από τις σηµαντικότερες εκθέσεις που διοργανώνονται όχι µόνο στην Ιταλία αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Ουσιαστικά, στο «Σαλόνι Επίπλου» συγκεντρώνονται παραγωγοί και σχεδιαστές από διάφορες χώρες και σηµατοδοτούν τις παγκόσµιες τάσεις όσον αφορά το χώρο του επίπλου. Κατά το 5νθήµερο που λαµβάνουν χώρα οι Εκθέσεις γίνονται παράλληλα σε διάφορα σηµεία της πόλης του Μιλάνου εκδηλώσεις σχετικές µε το design και τα είδη επίπλου και φωτισµού. Εκθεσιακοί χώροι παρουσιάζουν τα έργα νέων σχεδιαστών, γκαλερί εγκαινιάζουν εκθέσεις ειδών τέχνης και φωτογραφίας και πολλά νυχτερινά µαγαζιά διοργανώνουν εκδηλώσεις µε διάφορα γεγονότα για να προσελκύσουν και να διασκεδάσουν τους πολλούς επισκέπτες του Μιλάνου. Ο αριθµός των εκθετών ανήλθε στους (το 2008 ο αντίστοιχος αριθµός ήταν 2.450) εκ των οποίων οι 911 µη Ιταλοί. Μόνο για το «Σαλόνι Επίπλου» οι εκθέτες έφτασαν τους εκ των οποίων το ένα τρίτο, περίπου, ήλθε από το εξωτερικό. Οι επισκέπτες για το σύνολο των εκθέσεων εκτιµώνται ότι ανήλθαν στους 304 χιλιάδες σηµειώνοντας µια ελαφρά πτώση σε σχέση µε τους 350 χιλιάδες περσινούς επισκέπτες (αριθµός ρεκόρ), πτώση η οποία αποδίδεται στη δύσκολη παγκόσµια οικονοµική συγκηρία (το 2007 ο αριθµός των επισκεπτών ήταν 270 χιλ.). Σύµφωνα µε τον κ. Κάρλο Γκουλιέλµι, Πρόεδρο της διοργανώτριας εταιρείας Cosmit ( περί το 1 εκ. άτοµα εργάστηκαν χωρίς ανάπαυση για την άψογη οργάνωση των Εκθέσεων. Η γενική αποτίµηση είναι πολύ θετική για τις ανωτέρω εκθέσεις µιας και ο αριθµός των παραγγελιών, κυρίως από το εξωτερικό και µε νέους πελάτες από Ινδία, Ιράν, Ιράκ και Ν. Αµερική, ήταν αρκετά υψηλός. Σύµφωνα µε στοιχεία της Federlegno-Arredo (Συνοµοσπονδία των µικροµεσαίων και µεγάλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους χώρους του: ξύλου, φελλού και επίπλου - ) η παραγωγή του κλάδου του επίπλου σηµείωσε µια πτώση της τάξης του 4,3% κατά το 2008 (σε σχέση µε το 2007). Σύµφωνα µε έρευνα που διεξήγε το Γραφείο Μελετών της τράπεζας IntesaSanPaolo στους ισολογισµούς επιχειρήσεων του κλάδου, διαπιστώθηκε µείωση της παραγωγής επίπλου κατά 3,6% για το 2008, µείωση των εξαγωγών κατά 4,5% και επιδείνωση των συνθηκών ζήτησης κατά τους πρώτους µήνες του 2009 κυρίως από το Ηνωµένο Βασίλειο, την Ισπανία, τις ΗΠΑ αλλά και από τις αναδυόµενες αγορές όπως η Ρωσία και οι χώρες του ΟΠΕΚ. Η Istat (Εθνική Στατιστική Υπηρεσία) δίνει στη δηµοσιότητα στοιχεία που κάνουν λόγω για αύξηση των συνολικών παραγγελιών από το εξωτερικό της τάξης του 3,5% για τον Φεβρουάριο σε σχέση µε τον Ιανουάριο του 2009 αλλά δεν αφορούν αµειγώς τον κλάδο επίπλου, ο οποίος και έχει πληγεί κατά πολύ από τη δραστική µείωση της ζήτησης από το εξωτερικό. Κοντολογίς, εάν η βιοµηχανική παραγωγή της Ιταλίας σηµειώσει στο τέλος του 2009 πτώση κατά 10%, η πτώση της παραγωγής επίπλου θα πρέπει 17

18 να εκτιµηθεί κατά 2-5 µονάδες περισσότερο, ήτοι 12-15%. Μέχρι σήµερα οι προσπάθειες για τόνωση της ζήτησης δεν έχουν αποδώσει τα επιθυµητά αποτελέσµατα. Από την άλλη, παρατηρείται µια διεθνοποίηση των κλάδων που ενίσχυαν ανέκαθεν τα προϊόντα made in Italy, κι αυτό θα µπορούσε να είναι το κλειδί για την έξοδο από την κρίση. Σύµφωνα µε την έρευνα της IntesaSanPaolo, όσον αφορά τα έπιπλα γραφείου και κουζίνας η Ιταλία διατηρεί υψηλό το ποσοστό των πωλήσεων κυρίως προς τις συνεργαζόµενες εταιρείες του εξωτερικού. Αντιθέτως, και κυρίως λόγω της ανάδυσης νέων εµπορικών ανταγωνιστών, έχει υποστεί µείωση κατά το ήµισυ του ποσοστού της αγοράς στα είδη όπως: καναπές, ντιβάνι, κρεβάτι. Πιο συγκρατηµένη είναι η πτώση στα έπιπλα κρεβατοκάµαρας, στις καρέκλες και γενικώς στα ξύλινα έπιπλα. Ο κύριος λόγος του αρνητικού κλίµατος για το ιταλικό έπιπλο αποδίδεται καταρχάς στον τριπλασιασµό του µεριδίου αγοράς που κατέκτησε η Κίνα κατά το διάστηµα ( +41% στους καναπέδες, +40 στις καρέκλες, +32% στις κρεβατοκάµαρες, +20% στα έπιπλα γραφείου). Τέλος, σύµφωνα µε το Πρόεδρο της Assoluce (Οµοσπονδία Παραγωγών Φωτιστικών Ειδών) κ. Πιέρο Γκαντίνι, η πτώση της ζήτησης για τα ιταλικά φωτιστικά είδη είναι πολύ ελαφριά. 88 η Έκθεση ειδών σπιτιού MACEF (Μιλάνο, 4-7/9/2009) Κατά το διάστηµα 4-7 Σεπτεµβρίου τ.ε. έλαβε χώρα στο εκθεσιακό κέντρο Rho-Fiera του Μιλάνου η 88η Έκθεση ειδών σπιτιού (διακοσµητικά, µικροαντικείµενα, είδη δώρων, κοσµήµατα, κ.α.). Η συγκεκριµένη Έκθεση λαµβάνει χώρα 2 φορές κατά τη διάρκεια του έτους (αρχές Ιανουαρίου και αρχές Σεπτεµβρίου) και ξεκίνησε τη λειτουργία της το Θεωρείται µία από τις µεγαλύτερες εκθέσεις του είδους στην Ιταλία και µεταξύ των εκθετών που συγκεντρώνει είναι: επαγγελµατίες στο χώρο της διακόσµησης, του επίπλου, του φωτισµού, των υφασµάτων, των ειδών χειροτεχνίας, των ειδών δώρων και των αξεσουάρ µπάνιου και κουζίνας. Κατά την τελευταία 5ετία την επισκέφτηκαν περί τα άτοµα εκ των οποίων πολλοί έµποροι-εισαγωγείς ειδών οικιακής χρήσης και διακοσµητικών ειδών. Στην 88η MACEF τιµώµενες χώρες, στις οποίες δόθηκε και ιδιαίτερη προβολή, ήταν: οι Σκανδιναβικές χώρες, οι ΗΠΑ και η Ελλάδα. Πιο συγκεκριµένα, και σύµφωνα µε τα δηµοσιεύµατα του ιταλικού τύπου (εφηµερίδα La Repubblica) οι 3 τιµώµενες θεµατικές ήταν οι ακόλουθες: Us Home Style, Macef Cool και Discovery Macef Greece. Ο υπογράφων επισκέφτηκε την εν θέµατι έκθεση όπου και συνάντησε τους 21 Έλληνες εκθέτες εκ των οποίων οι 19 συµµετείχαν για πρώτη φορά. Από τις 21 συµµετέχουσες ελληνικές επιχειρήσεις οι 18 ήταν συγκεντρωµένες σε ένα περίπτερο υπό την «οµπρέλα» της Πανελλήνιας Ένωσης Παραγωγών Ειδών Λαϊκής Τέχνης και Χειροτεχνηµάτων, η οποία και ανέλαβε για πρώτη φορά πρωτοβουλία αυτού του είδους στην προσπάθειά της για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων του κλάδου. Το εν λόγω περίπτερο δόθηκε µε προνοµιακούς όρους κατόπιν διαπραγµάτευσης της Ένωσης καθόσον ήταν η 1 η φορά που συµµετείχε στην εν θέµατι έκθεση. Πρέπει να σηµειωθεί ότι τα εθνικά περίπτερα είχαν καταλάβει το χώρο στο βάθος του χολ 1, ο οποίος δεν ήταν και ο καλύτερος χώρος. Η προνοµιακή, αυτή, µεταχείριση οφείλεται πιθανόν στη στρατηγική των διοργανωτών της MACEF για αναζήτηση νέων πελατών καθώς η µαστίζουσα κρίση είχε ως αποτέλεσµα τη µείωση των εκθετών κατά 20% (2 χολ λιγότερα) περίπου και της επισκεψιµότητας κατά 8%. 18

19 ιάφορες εξελίξεις οικονοµικού ενδιαφέροντος Ετήσια Συνδιάσκεψη της Παγκόσµιας Ένωσης Φορέων Προώθησης Επενδύσεων WAIPA (Μιλάνο, 13-14/10/2009) Κατά το διάστηµα Οκτωβρίου τ.ε. έλαβε χώρα σε κεντρική αίθουσα του Χρηµατιστηρίου Μιλάνου η Ετήσια Συνδιάσκεψη της Παγκόσµιας Ένωσης Φορέων Προώθησης Επενδύσεων WAIPA (World Association of Investment Promotion Agencieswww.waipa.org ) µε τίτλο «Παγκόσµιες Επενδύσεις-Σχεδιάζοντας το Χάρτη της Ανάκαµψης». Η Συνδιάσκεψη διοργανώθηκε υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Λοµβαρδίας και του Εµπορικού Επιµελητηρίου Μιλάνου. Η WAIPA ιδρύθηκε το 1995 ως µη κυβερνητική οργάνωση και η έδρα της είναι στη Γενεύη της Ελβετίας. Κύριος στόχος της Ένωσης είναι το να δηµιουργήσει ένα δίκτυο συνεργασίας των Φορέων που προωθούν τις Επενδύσεις ανά τον κόσµο έτσι ώστε, µέσω εκπαιδευτικών προγραµµάτων, ειδικών εκδόσεων και συνδιασκέψεων να υπάρχει διάχυση της σχετικής εµπειρίας και πληροφορίας όσον αφορά τις ενέργειες προώθησης και προσέλκυσης των επενδύσεων. Η Ένωση αριθµεί περί τα 228 µέλη (κυβερνητικοί, ιδιωτικοί και µηκυβερνητικοί φορείς) από 156 χώρες. Η Συνδιάσκεψη στο Μιλάνο είχε ως επίκεντρο των συζητήσεων τις προσπάθειες ανάκαµψης από την παγκόσµια οικονοµική κρίση µέσω ενεργειών προσέλκυσης και προώθησης των επενδύσεων, πρόσβασης σε νέες πηγές χρηµατοδότησης, νέων ροών κεφαλαίου και εµφάνισης καινούργιων διεθνών «παικτών». Μεταξύ των κύριων οµιλητών ήταν οι ακόλουθοι: - ο κ. Carlo Sangalli, Πρόεδρος τους Εµπορικού Επιµελητηρίου Μιλάνου, - ο κ. Roberto Formigoni, Πρόεδρος της Περιφέρειας Λοµβαρδίας, - ο κ. Alessandro Teixeira, Πρόεδρος της WAIPA, - ο κ. Mohammed Abdul Aziz Al Shihhi, Αναπληρωτής Γ.Γ. του Υπουργείου Οικονοµικών των Η.Α.Ε, - η κ. Nathalie Cely, Υπουργός Παραγωγής, Ανταγωνιστικότητας και Εµπορίου του Εκουαδόρ, - ο κ. Hans Eichel, πρώην Υπουργός Οικονοµικών της Γερµανίας - ο κ. Josep Borrell Fontelles, πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, - ο κ. Norbert Walter, /ντής Ερευνών της Deutsche Bank, και - ο κ. Jacques Attali, οικονοµολόγος Συµµετείχαν επίσης, ως οµιλητές, καθηγητές από το οικονοµικό πανεπιστήµιο Bocconi του Μιλάνου, από το London School of Economics, και το Πανεπιστήµιο του Πεκίνου, εκπρόσωποι τραπεζών, εταιρειών καθώς και οι /ντές των εθνικών Φορέων Προώθησης Επενδύσεων της Αργεντινής, της Τανζανίας και της Ν. Ζηλανδίας. Τα κύρια σηµεία συζήτησης και οι βασικές απόψεις των οµιλητών συνοψίζονται στα ακόλουθα: Τα χειρότερα της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης έχουν περάσει, ωστόσο το µέλλον είναι ακόµα αβέβαιο. Ακόµα και αν η ανάκαµψη είναι εµφανής, οι ειδικοί επισηµάνουν την ανάγκη για κρατική υποστήριξη στο άµεσο µέλλον. 19

20 Καµία χώρα δεν έµεινε ανεπηρέαστη από την κρίση. Η πτώση των άµεσων ξένων επενδύσεων έγινε αισθητή σε παγκόσµιο επίπεδο, συµπεριλαµβανοµένων των αναπτυσσόµενων χωρών. Οι αναπτυσσόµενες χώρες έχασαν 4.5 µονάδες όσον αφορά τις επενδύσεις Μία παγκόσµια κρίση µπορεί να αντιµετωπιστεί µόνο µε παγκόσµια ανταπόκριση. Οµόφωνη ήταν η άποψη ότι τα κράτη έδρασαν κατάλληλα στο κάλεσµα της παγκόσµιας χρηµατοοικονοµικής κρίσης για να αντιµετωπίσουν την αναµενόµενη ύφεση. Εµφανής είναι η ανάγκη για συνεχή κρατική παρέµβαση, ακόµα και σε ό,τι αφορά τις ιδιωτικές επενδύσεις, µέχρι πλήρους επαναφοράς της οικονοµίας. Η κρατική υποστήριξη συµπληρώνει την ιδιωτική χρηµατοδότηση. Ειδικά κατά τη διάρκεια κρίσης, πρέπει τα κράτη να αναλαµβάνουν το αρχικό ρίσκο πριν εισέλθουν τα ιδιωτικά κεφάλαια, Αν µία κυβέρνηση είναι άξια εµπιστοσύνης και πρόθυµη να χρηµατοδοτήσει µεγάλα έργα, τότε µπορεί να αναµένεται ροή Άµεσων Ξένων Επενδύσεων (FDIs). Αυτό συµβαίνει γιατί όταν εµπλέκεται το κράτος εισέρχονται και περισσότεροι ιδιωτικοί χρηµατικοί πόροι µιας και οι τράπεζες νιώθουν µεγαλύτερη ασφάλεια. Οι αναπτυσσόµενες χώρες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην παγκόσµια προσπάθεια ανάκαµψης της παγκόσµιας οικονοµίας. Λόγω της επιβράδυνσης των αναπτυγµένων οικονοµιών και της σηµαντικής ανάπτυξης των αναπτυσσόµενων οικονοµιών, η κρίση φαίνεται να παράγει νέους µηχανισµούς και νέους παίκτες ικανούς να αναλάβουν νέους ρόλους. Ενώ οι κεντρικές τράπεζες έδρασαν άµεσα στην κρίση µε κατάλληλες ρυθµίσεις σε συνδυασµό µε τις κρατικά µέτρα σε κάθε χώρα, εξακολουθούν ωστόσο να είναι διστακτικές στην παροχή δανείων λόγω του υψηλού δείκτη ρίσκου. Οι τοµείς οι οποίοι έχουν µεγαλύτερο ρίσκο πτώχευσης δυσκολεύονται ακόµα περισσότερο να πάρουν δάνεια. Αυτό θα δηµιουργήσει προβλήµατα και σε µεγάλα έργα τα οποία χρειάζονται δάνεια. Συνεπώς έργα που έχουν να κάνουν µε ανανεώσιµες πηγές ενέργειας για παράδειγµα θα χρειαστούν την υποστήριξη του κράτους. Η αποτίµηση του ρίσκου έχει γίνει πιο αυστηρή, καθώς και ο δανεισµός από της τράπεζες. Οι τράπεζες προτίθενται να στηρίξουν καλές επιχειρήσεις και χρηµατοοικονοµικούς οργανισµούς που δεν έχουν επηρεαστεί από την κρίση. Είναι αξιοσηµείωτη η συνεχής ανάπτυξη των οικονοµιών των χωρών BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα), όχι µόνο όσον αφορά τις εισερχόµενες επενδύσεις αλλά και όσον αφορά τις επενδύσεις που αυτές οι χώρες κάνουν στο εξωτερικό. Μη παραδοσιακοί µηχανισµοί και νέες χρηµατοδοτικές λύσεις θα έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν το έργο παροχής χρηµατικών πόρων στο παγκόσµιο χρηµατοοικονοµικό σύστηµα. Ειδικοί πιστεύουν ότι θα είναι τα SWF (Sovereign Wealth Fund-Κρατικά Επενδυτικά Κεφάλαια) που θα χρηµατοδοτούν το σύστηµα στο µέλλον, ακλουθώντας το παράδειγµα της Κίνας. Κατά το διάστηµα , θα φανεί η ισορροπία µεταξύ αρνητικών και θετικών επιρροών της κρίσης µέσω του αντίκτυπού της στις άµεσες ξένες επενδύσεις. Οι προσδιορίζουσες µεταβλητές σχετίζονται µε τη σοβαρότητα και την διάρκεια της κρίσης, µε την αποτελεσµατικότητα της πολιτικής των κρατών (ειδικά αυτών που αποσκοπούν στις επενδύσεις) στην προσπάθειά τους για ανάκαµψη και σταθεροποίηση του χρηµατοοικονοµικού συστήµατος και τέλος µε τη δυνατότητα των πολυεθνικών εταιρειών και των αναπτυσσόµενων χωρών να αποτελέσουν το µηχανισµό για την ανάπτυξη των άµεσων ξένων επενδύσεων. Ένα από τα πιο κρίσιµα ερωτήµατα έχει να 20