ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

Transcript

1 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Θέµα: «Παιδεία και Άσκηση του Επαγγέλµατος του Μηχανικού προς το ηµόσιο όφελος». ευτέρα 23. Αµφιθέατρο Νέου Κτιρίου Σχολής Πολιτικών Μηχανικών Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου. Συντονιστής: Κυριακόπουλος Κ. Αν. Καθ. ΕΜΠ.-Αν. Πρόεδρος Σχολής ΜΜ ΕΜΠ.

2 2 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ (Κος ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ): Στα πλαίσια αυτού του τριηµέρου, «Παιδεία και Άσκηση του Επαγγέλµατος του Μηχανικού προς το ηµόσιο όφελος», ξεκινάµε την συζήτηση της στρογγυλής τραπέζης των Μηχανολόγων Μηχανικών και σας καλωσορίζω. Το όνοµά µου είναι Κώστας Κυριακόπουλος και είµαι.του Πολυτεχνείου, για όσους δεν µε ξέρουν. Μου ζητήθηκε να συντονίσω, ότι σηµαίνει και αυτό βέβαια, αυτή την συζήτηση εδώ πέρα. Έχουµε την τιµή να έχουµε στο Προεδρείο µας τον κύριο Κεραµάρη, Πρόεδρο του Πανελλήνιου Συλλόγου ιπλωµατούχων Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων. Τον κύριο Παπαδόπουλο, µέλος της ιοικούσας Επιτροπής του Τεχνικού Επιµελητηρίου. Τον κύριο Ασηµόπουλο που κατεβαίνει αυτή την στιγµή τις σκάλες, τον Αντιπρύτανή µας και νεοεκλεγέντα Πρόεδρο του τµήµατός µας των Μηχανολόγων. Ο κύριος Κουρεµένος είναι σε µια άλλη επιτροπή, πιθανότατα να µας έρθει πιο µετά. Οπότε ξεκινάµε το πρώτο κοµµάτι της συζήτησης, όπου τα στοιχεία µου εδώ λένε ότι θα έχουµε οκτώ οµιλητές. Το θέµα είναι: «Παιδεία και Άσκηση του Επαγγέλµατος του Μηχανικού προς το ηµόσιο όφελος». Ελπίζω να κρατηθούν οι παρουσιάσεις σε αυτό το πρώτο κοµµάτι γύρω στο δεκαπεντάλεπτο ή κάτι τέτοιο. Να είναι σε ένα λογικό επίπεδο, χωρίς να βάλουµε στενά όρια όπως στα συνέδρια, αλλά να προσπαθήσουµε να το πακετάρουµε σε κανένα δεκαπεντάλεπτο ή είκοσι λεπτά. Ξεκινάµε µε την πρώτη οµιλία, που σύµφωνα µε τα στοιχεία που έχω εδώ θα µας δώσει ο κύριος Παπαδόπουλος, ο οποίος είπα ότι είναι µέλος της ιοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ. «Πανεπιστηµιακός τίτλος Μηχανολόγου-Μηχανικού και επαγγελµατική ενασχόληση που ταυτίζονται και που όχι. Γιατί; Τάσεις και προοπτικές στο Ευρωπαϊκό Περιβάλλον». Κος ΠΑΠΑ ΟΠΟΥΛΟΣ: Κατ αρχήν, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω όλους και από την πλευρά της ιοικούσας Επιτροπής του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδος για την παρουσία σας και την παρουσία όλων µας εδώ σήµερα. Θεωρώ ότι είναι µια πάρα πολύ χρήσιµη κουβέντα, η οποία γίνεται σε ένα πολύ κρίσιµο χρονικά σηµείο. Κρίσιµο χρονικά, όπως το ορίζω και στον τίτλο της εισήγησης των σκέψεών µου, το οποίο έχει να κάνει µε το ευρωπαϊκό πεδίο ανταγωνισµού και κοινωνίας, στο οποίο θα δράσουµε και θα λειτουργήσουµε σε µικρότερο βαθµό οι µεγαλύτεροι, σε πολύ µεγαλύτερο και απόλυτο βαθµό οι νεότεροι και οι επόµενες γενιές των µηχανολόγων και ευρύτερα των µηχανικών που θα δράσουν στις αγορές αυτές. Θα έλεγα ότι σε µια προσέγγιση, η οποία ξεκινάει και έχει να κάνει µε την συσχέτιση παιδείας και επαγγέλµατος του µηχανικού, στην προσωπική µου σκέψη και είναι σκέψη ζωής και φιλοσοφίας, αυτό το οποίο νοµίζω ότι πρέπει να ξεκαθαρίσουµε είναι ότι η έννοια της παιδείας δεν πρέπει να ταυτίζεται µε την έννοια επάγγελµα στην λογική της κατοχύρωσης ή της προάσπισης δικαιωµάτων. Η έννοια της παιδείας είναι ένα κοινωνικό και προσωπικό αγαθό, το οποίο κανείς πρέπει και να νοµίζω, εγώ τουλάχιστον έτσι το αντιλαµβάνοµαι, να το αποκτά και να το θέλει χωρίς να περιµένει µια µονοσήµαντη και απόλυτη εξίσωση της µετέπειτα επαγγελµατικής του καριέρας, µε βάση την παιδεία την οποία έχει αποκτήσει. Αυτό είναι νοµίζω το πρώτο το οποίο πρέπει να ξεκαθαρίσουµε και να είναι ένας κοινός τόπος. Τουλάχιστον στην δική µου κοσµοθεωρία αυτό είναι κανόνας απαράβατος, ότι δεν συσχετίζεται γραµµικά η έννοια της παιδείας µε την έννοια της άσκησης του επαγγέλµατος και δεν θα πρέπει να συσχετίζονται κατά την άποψή µου και ούτε να υπάρχουν πολιτικές οι οποίες θα κλείνουν ή θα συσχετίζουν άµεσα αυτά τα δύο. Αυτό είναι το πρώτο

3 3 Το δεύτερο είναι, κάθισα και έκανα µε βάση τους φίλους και γνωστούς µου, ενενήντα τρεις τον αριθµό γνωστούς µου µηχανολόγους που ξέρω την επαγγελµατική τους ιδιότητα και έβγαλα ένα δείγµα στατιστικό, το οποίο είναι χρήσιµο για τις περαιτέρω σκέψεις τις οποίες θα αναπτύξω. Από τους ενενήντα τρεις, λοιπόν, αυτούς µηχανολόγους µηχανικούς, πρώτα από όλα σε επίπεδο ιδιότητας, αν είναι ιδιωτικοί ή δηµόσιοι υπάλληλοι, ελεύθεροι επαγγελµατίες, οι πενήντα πέντε ήτοι σε ποσοστό 59%, είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι. Οι δεκαεπτά και ποσοστό 18% είναι δηµόσιοι υπάλληλοι και οι εικοσιένα από αυτούς µόνο είναι, ήτοι ποσοστό 23%, ελεύθεροι επαγγελµατίες. Αντίστοιχα σε επίπεδο επαγγελµατικής ενασχόλησης µε την ενέργεια, τα µηχανολογικά, τις κατασκευές, τα τεχνικά και δηµόσια έργα, από αυτούς τους ενενήντα τρεις, σε δύο, δηλαδή, επίπεδα κάνω αυτή την κατηγοριοποίηση, οι τριάντα, ήτοι ποσοστό 32%, ασχολείται µε αυτά τα πράγµατα. ηλαδή, µε τα τεχνικά και δηµόσια έργα, την ενέργεια και τις κατασκευές. Οι σαράντα τέσσερις, ήτοι 47%, είναι άνθρωποι οι οποίοι ασχολούνται µε την διαχείριση έργων, µάνατζµεντ, logistis, χρηµατοοικονοµικά, πωλήσεις, το πλαίσιο αυτό που θα έλεγα ότι προσοµοιάζει περισσότερο και ταιριάζει στην κατεύθυνση της εξειδίκευση του µηχανικού παραγωγής, χωρίς, όµως και αυτό το τονίζω, να υπάρχει η επιστηµονική συσχέτιση της ειδίκευσης που είναι στο Πολυτεχνείο. εν ήταν, δηλαδή, όλοι µηχανικοί παραγωγής, θα έλεγα ότι ήταν µια µικρή µειοψηφία. Με την έρευνα και την καινοτοµία ασχολούνται δώδεκα, ήτοι ποσοστό 13%. Βέβαια, το δείγµα µου είναι ίσως εδώ, αποκλίνει του σωστού δείγµατος, γιατί έχω και ανθρώπους οι οποίοι είναι καθηγητές και γενικώς προέρχονται από τον ακαδηµαϊκό χώρο αρκετούς, οπότε ίσως δεν είναι το κλασσικό δείγµα τόσο µεγάλο να ασχολούνται µε την έρευνα και την καινοτοµία. Ένας ασχολείται µε την αεροναυπηγική, ήτοι ποσοστό 1% και άλλο επάγγελµα από αυτούς τους ενενήντα τρεις, ασκούν έξι. Νοµίζω ότι είναι πολύ χρήσιµα αυτά τα στοιχεία και αν τα κάναµε και ο καθένας µε τον δικό του περίγυρο θα διαµορφώναµε ένα ευρύτερο δείγµα. Είναι σαφές, βέβαια, ότι από αυτά τα νούµερα και αυτή η ανάλυση προέρχεται από περισσότερο την δική µου γενιά κατά βάση, δείχνει όµως, την τάση την οποία έχει πλέον και διαµορφώνεται στο επάγγελµα, όπου η ισχύουσα µέχρι πρόσφατα ή µέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 90, διαµορφωµένη τάση ότι η πλειοψηφία των ελλήνων µηχανικών ασχολούνται µε το ελεύθερο επάγγελµα, µάλλον για την περίπτωση των µηχανολόγων-µηχανικών δεν είναι πια η πραγµατικότητα, µιας που µόλις το 23%, από αυτούς που τουλάχιστον εγώ γνωρίζω και τι ιδιότητα έχουν, ασχολείται µε το ελεύθερο επάγγελµα. Αυτή η πραγµατικότητα και η αναγνώρισή της, οφείλει να µας βάλει σε κάποιες σκέψεις. Σε κάποιες σκέψεις πρώτα από όλα σχετικά µε το περιβάλλον εργασίας που ισχύει στην Ελλάδα. Είναι σαφές το ότι δεν έχουµε ανάπτυξη του ελεύθερου επαγγέλµατος, αλλά ούτε και ουσιαστική βιοµηχανική παραγωγική ανάπτυξη της χώρας, παρότι έχουµε ρυθµούς ανάπτυξης 4%, έχει να κάνει µε το γεγονός ότι το πεδίο του ανταγωνισµού, παρότι κάποιοι νοµίζουν ότι γίνεται φιλελεύθερο ή ανταγωνιστικό, δεν γίνεται. Σηµαντικό στοιχείο στην ανάπτυξη, για παράδειγµα, κλάδων όπως η έρευνα ή καινοτοµία ή και γενικώς της ελεύθερης δράσης και της κίνησης ιδεών και παραγωγικού δυναµικού, παίζει το ανταγωνιστικό πλαίσιο. Το ότι µετατρέπουµε στην Ελλάδα τα κρατικά µονοπώλια σε ιδιωτικά, δεν σηµαίνει κατ επέκταση ότι το πεδίο του ανταγωνισµού διευρύνεται και ότι µπορεί η καινοτοµία και η νέα τεχνολογία να έρθει να υπερκεράσει το κατεστηµένο ολιγοπώλιο το οποίο λειτουργεί σήµερα στις περισσότερες αγορές και σε πολλές από αυτές µονοπώλιο. Κάτι τέτοιο και θέλω να είναι σαφές, τουλάχιστον, επειδή ακριβώς εµένα µου ταιριάζει αυτή η θεωρία, πρώτα από όλα για τον κοινωνικό της χαρακτήρα, δεν ταιριάζει στην φιλελεύθερη λογική σκέψης, που νοµίζω, µε τον κοινωνικό της ρόλο και τον κοινωνικό τη χαρακτήρα, αν την δούµε, αποτελεί το πλαίσιο µε το οποίο θα πρέπει

4 4 να επιδιώκουµε και να οδηγούµε τις αγορές να λειτουργούν, ώστε να µπορεί ο έλληνας µηχανικός, ο οποίος έρχεται να λειτουργήσει, να δράσει µε πραγµατικά παραγωγικό τρόπο και αυτόνοµο ει δυνατόν. Παράλληλα, µε το ελληνικό περιβάλλον θα έλεγα ότι θα έπρεπε να δούµε και το ευρωπαϊκό περιβάλλον, που είναι σαφές ότι πλέον η έννοια παιδεία δεν µπορεί να είναι αποκοµµένη και να διαµορφώνεται µόνο µε τις δικές µας νόρµες, ξεκοµµένη από τα εκπαιδευτικά συστήµατα των υπόλοιπων χωρών. Είναι σαφές ότι αν η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρήσει, η έννοια παιδεία θα πρέπει να αποκτήσει ενιαία χαρακτηριστικά που σήµερα ο µοναδικός τίτλος τέτοιος που έχει ενιαία χαρακτηριστικά µε µικρές αποκλίσεις ως προς το τι παιδεία παίρνει καθείς, είναι µόνο ο τίτλος του µεταπτυχιακού της ιοίκησης Επιχειρήσεων, το Μ.Β.Α., που είναι ένας πανευρωπαϊκός τίτλος αναγνωρίσιµος που χρησιµοποιείται και που έχει για όλους τους απόφοιτους αυτής της ειδίκευσης κάποια συγκεκριµένα χαρακτηριστικά και παραπέµπει σε συγκεκριµένη επαγγελµατική ενασχόληση. Επίσης, θα πρέπει να είναι σαφές ότι το ευρωπαϊκό περιβάλλον και η λειτουργία της ανοικτής αγοράς επιβάλλει το δυνατόν λιγότερους περιορισµούς και κανονιστικά πλαίσια, πράγµα το οποίο από οικονοµική θεωρία, αλλά και από θεωρία ουσίας και ανταγωνισµού είναι το κυρίαρχο ζητούµενο η άρση των παρεµβατισµών και η άρση των περιοριστικών πλαισίων, τα οποία θα ορίζουν την δράση των ανθρώπων. εν λέω επαγγελµατικά δικαιώµατα. Άρα, εδώ πρέπει να έρθουµε και να λειτουργήσουµε και να διαµορφώσουµε πολιτικές ακριβώς µε σκέψη και µε άξονα το ότι το ευρωπαϊκό περιβάλλον παιδείας, αφ ενός µεν είναι διαφορετικό από το δικό µας περιβάλλον παιδείας, είναι διαφορετική η έννοια του πρώτου κύκλου σπουδών για µηχανολόγο µηχανικό στην Αγγλία, διαφορετική η έννοια του τίτλου σπουδών στην Ελλάδα. Να αποκλίνουν αυτά τα δύο επί µακρόν αποκλείεται, µάλλον συγκλίνουν. Το θέµα είναι να βρούµε τις φόρµουλες και να διαµορφώσουµε µε τις πολιτικές και όχι να ερχόµαστε καθυστερηµένοι και αποδέκτες τετελεσµένων και δράσεων άλλων φορέων, οι οποίοι πολλές φορές µη έχοντας και γνώση οδηγούνται σε λάθος συµπεράσµατα. Το ζητούµενο, λοιπόν, είναι ότι θα πρέπει να υπάρξει αυτό το ενιαίο πλαίσιο παιδείας µηχανολόγου-µηχανικού στην Ελλάδα και Ευρώπη, θα υπάρξει και το ουσιαστικό και το σηµαντικό θα είναι για µας, αν µπορέσουµε, να το συνδιαµορφώσουµε και όχι απλά, να αποδεχθούµε την όποια νόρµα φτιαχτεί. Είναι σαφές ότι ο πενταετής κύκλος σπουδών που ισχύει στην Ελλάδα, στην Ευρώπη κατά βάση δεν υπάρχει. Άρα, αυτή την στιγµή έχουµε απώλεια υπεραξίας για κάθε έναν ο οποίος τελειώνει, γιατί τελικά θα πρέπει να τα βλέπουµε µε αυτούς τους όρους, απώλεια υπεραξίας για τον οποιοδήποτε ο οποίος σπουδάζει πολύ παραπάνω και βγαίνει στην αγορά εργασίας και στο πλαίσιο ανταγωνισµού, το οποίο, δυστυχώς ή ευτυχώς, περιλαµβάνει από απόφοιτους τριετούς εκπαίδευσης και στην καλύτερη περίπτωση τετραετούς, πράγµα το οποίο σηµαίνει ότι θα πρέπει να δούµε πως θα ορίσουµε αυτή την πολύ καλή και σε βάθος και σε εξειδίκευση παιδεία, την οποία παίρνουµε στα Πολυτεχνεία, θα την τοποθετήσουµε µε τέτοιο τρόπο και εδώ έρχεται και η έννοια του µάρκετινγκ και του positioning του πανεπιστηµιακού ιδρύµατος στην αγορά εκπαιδευτικών ιδρυµάτων της Ευρώπης. Είναι πάρα πολύ σηµαντικός αυτός ο άξονας κατά την προσωπική µου εκτίµηση. Παράδειγµα προς αυτό θα έλεγα ότι είναι τα Πανεπιστήµια της Αγγλίας που µε πολύ χαµηλότερη ποιότητα, αλλά µε πολύ σωστότερη τοποθέτηση στον ανταγωνισµό έρχονται και παίρνουν πολύ µεγαλύτερο ποσοστό υπεραξίας από αυτό που πιθανόν δικαιούνται πραγµατικά. Θα πρέπει, λοιπόν, να τοποθετήσουµε την παιδεία, την οποία παίρνουµε στην πραγµατική της διάσταση, στο επίπεδο που της αξίζει, χωρίς να έχουµε την αίσθηση ότι είµαστε ο περιούσιος λαός ή η καλύτεροι όλων σε επιστηµονικό ή άλλο επίπεδο και να την βάλουµε µε έναν τέτοιο τρόπο, να την τοποθετήσουµε µε έναν τέτοιο τρόπο, ώστε να διαµορφώσουµε τους δύο κύκλους σπουδών. Είναι σαφές ότι δεν µπορεί πια να είναι ένας και ενιαίος αυτός ο κύκλος σπουδών, που θα οδηγεί σαφώς σε Master, το οποίο δεν θα το απεµπολήσουµε για να

5 5 βγάζουµε µηχανικούς µε λιγότερες γνώσεις, αλλά θα το διατηρήσουµε στην πενταετία του και θα µπορέσουµε, όµως, να το έχουµε εκεί που πραγµατικά είναι και εκεί που µπορεί να έχει αξία. Ένας τοµέας που ανέφερα και που θέλω να τονίσω ιδιαίτερα είναι ο τοµέας της έρευνας και την καινοτοµίας και γενικά των τεχνολογιών και της εκµετάλλευσης του ουσιαστικού πλεονεκτήµατος. Εκεί που µιλούσα για την έννοια της ελληνικής οικονοµίας ξέχασα να πω ότι η Ελλάδα αποβιοµηχανίζεται. Είναι σαφές. Ο λόγος είναι πέρα των περιοριστικών πλαισίων ή των ολιγοπωλίων, που λειτουργούν σε πάρα πολλές βιοµηχανίες, είναι το ότι υπάρχουν αγορές οι οποίες διαµορφώνονται και λειτουργούν µε πολύ καλύτερους όρους, µε πολύ χαµηλότερο κόστος και πολύ καλύτερο, πολλές φορές, παραγόµενο αποτέλεσµα. Από την άλλη, δεν µπορεί να αρνηθεί κανείς ότι οικονοµίες όπως η Αµερική, όπως η Αγγλία, όπως η Γερµανία, παραµένουν στην αιχµή της πρωτοπορίας της βιοµηχανικής και της τεχνολογικής και της παραγωγικής και παραµένουν ακριβώς, γιατί στην συνάρτηση κόστους προσθέτουν πάρα πολλά και ποικίλα δεδοµένα στο κοµµάτι το οποίο έχει να κάνει µε την καινοτοµία και την τεχνολογία, η οποία δεν µπορεί να υποκατασταθεί από φθηνά εργατικά χέρια, ακριβώς γιατί είναι καινοτόµα και πρωτοπόρα και πρωτογενής στην παραγωγή της. Έτσι διατηρείται το σχετικό ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα των χωρών αυτών και νοµίζω ότι στην Ελλάδα θα πρέπει να δούµε κάποια στιγµή την έρευνα και την καινοτοµία και γενικώς τα ερευνητικά κέντρα και διάβασα σε ένα άρθρο µε πολλά άλλες ανακρίβειες, αλλά στο συγκεκριµένο ακρίβεια, ότι το Πολυτεχνείο είναι δεύτερο στην έρευνα και στην τεχνολογία στην Ευρώπη. Είναι σαφές, όµως και έτσι πρέπει να το βλέπουµε, ότι το επιχειρηµατικό ή το αποτέλεσµα το οποίο οδήγησε σε προϊόντα και το οποίο οδήγησε σε διαµόρφωση επιχειρηµατικότητας, αυτόνοµης από τους ανθρώπους οι οποίοι κάνανε τις έρευνες, ήταν πάρα πολύ χαµηλό. εν έχω στατιστικά στοιχεία, αλλά νοµίζω ότι θα το είχα αισθανθεί και θα το είχα καταλάβει, καθότι η προσωπική µου δραστηριότητα είναι, ασχολούµαι µε επιδοτήσεις επιχειρήσεων µε την έννοια του Venture Capital, άρα θα µπορούσα να έχω διαπιστώσει µια τέτοια κατεύθυνση ή µια τέτοια δράση. Συνήθως και αυτό είναι το αρνητικό και το επισηµαίνω µε όλο τον σεβασµό προς τους σεβαστούς µου καθηγητές, τα ερευνητικά κέντρα και τα ερευνητικά προγράµµατα, µπορεί ναι µεν να είναι σε σχέση µε την βιοµηχανία ή σε σχέση µε την παραγωγική διαδικασία, δεν έχουν, όµως, στόχευση την καινοτοµία, την αιχµή, την πρωτοπορία και το παραγωγικό αποτέλεσµα. Εισπράττονται πάρα πολλά χρήµατα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά το ισοζύγιο το πραγµατικό σε οικονοµικό αποτέλεσµα είναι αρνητικό σχεδόν στο σύνολο των χρηµάτων τα οποία εισπράττονται. Αυτό πρέπει να µας βάλει σε σκέψεις. Εδώ έρχεται και η ευθύνη δράσεων, όπως το Venture Capital ή όπως άλλων, να έρθουν να ενισχύσουν, να ενηµερώσουν, κατ αρχήν, τις ακαδηµαϊκές κοινότητες, να ενισχύσουν τις πρωτοβουλίες αυτές, να αναλάβουν τον πραγµατικό τους ρόλο, γιατί µέχρι σήµερα στην Ελλάδα Venture Capital, για παράδειγµα, θεωρείται µόνο η επιδότηση της Chipita και των Coody s, δηλαδή, µε µηδενικό ρίσκο. να πάρουν το ρίσκο που τους αναλογεί, να έρθει το κράτος να διευκολύνει και να ενισχύσει αυτές τις δράσεις. Η Αµερικάνικη οικονοµία από την δεκαετία του 50 και µετά αναπτύχθηκε ακριβώς στο µοντέλο αυτό, της ενίσχυσης της φθηνής πρωτογενούς έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. Έτσι δηµιουργήθηκε και έτσι διατηρεί το ανταγωνιστικό της πλεονέκτηµα και νοµίζω ότι αν µπορέσουµε και συγκεράσουµε όλα τα ανωτέρω, δίπλα στην πάρα πολύ καλή παιδεία, την οποία, τουλάχιστον εγώ διαπίστωσα ότι παίρνουµε, πηγαίνοντας και σπουδάζοντας και σε άλλες χώρες εκτός από την Ελλάδα, θα µπορέσουµε πραγµατικά να βρεθούµε στην πρωτοπορία της παιδείας, αλλά και της επαγγελµατικής δράσης και να αντιστρέψουµε αυτή την συνάρτηση που ανέφερε προηγουµένως, η οποία, δυστυχώς, είναι πάρα πολύ αρνητική και η οποία δείχνει, ότι τελικά οι Έλληνες µηχανικοί, χωρίς να είναι υποτιµητικό καταλήγουν να

6 6 είναι..πολυτελείας, χωρίς να έχουν την δυνατότητα να παράγουν αυτόνοµα, που για µένα αυτό πρέπει να είναι. Ο µηχανικός να είναι ο µοχλός της όποιας οικονοµικής ανάπτυξης. Τελειώνοντας, λοιπόν, θα έλεγα ότι αυτές είναι οι δικές µου σκέψεις στο πως θα πρέπει να διαµορφωθεί το πλαίσιο και θα ποιοι θα πρέπει να είναι οι κατευθυντήριοι άξονες της δράσης και της συσχέτισης και των εµβαθύνσεων που πρέπει να γίνουν, ίσως και σε επίπεδο παιδείας, σε σχέση µε τον µηχανολόγο-µηχανικό και το ευρωπαϊκό και ανταγωνιστικό περιβάλλον. Το µόνο που θα έλεγα σε επίπεδο παιδείας είναι ότι πέραν όλων των ανωτέρω, ο µηχανολόγος µηχανικός έχει ένα πολύ σηµαντικό πλεονέκτηµα σε σχέση µε όλες τις άλλες ειδικότητες και αυτός θα πρέπει να το διευρύνει και να το εµβαθύνει, ότι µπορεί και βγάζει στελέχη τα οποία, κυρίως από την ειδίκευση των µηχανικών παραγωγής, χρησιµοποιούνται στην διοίκηση των ελληνικών επιχειρήσεων. Αυτό το πράγµα, η συσχέτιση, δηλαδή, της µηχανικής επιστήµης µε την επιστήµη της οικονοµίας και της διοίκησης και της διαχείρισης επιχειρήσεων, νοµίζω ότι θα πρέπει σε επίπεδο και µάρκετινγκ και εδώ, να διαµορφωθεί σαν ειδικότητα εκείνη η οποία έχει αυτά τα χαρακτηριστικά, χωρίς να χάνει τον µηχανολογικό της χαρακτήρα, να το διατηρεί στο ακέραιο και στο βάθος που τον έχει και σε ακόµα µεγαλύτερο, αλλά επειδή θα διευρυνθεί και ο ακαδηµαϊκός ανταγωνισµός και µπορεί το πλαίσιο του ανταγωνισµού αυτού να είναι αύριο διαφορετικό, καλό θα ήταν να κατευθυνθούµε προς αυτή την λογική. ηλαδή, ο µηχανικός, ο έχων γνώσεις διοίκησης, ο έχων γνώσεις και οικονοµίας, που κάνει, νοµίζω, τον τέλειο συνδυασµό για την διαχείριση του επαγγέλµατος του µηχανολόγου-µηχανικού και την προοπτική του στο µέλλον. Σας ευχαριστώ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Νοµίζω ότι δεν θα ήταν σκόπιµο να µην κάνουµε τώρα ερωτήσεις και να πάµε στον κύκλο της συζήτησης που έχουµε πιο µετά και να προχωρήσουµε µε την δεύτερη οµιλία από τον Αντιπρύτανη ΕΜΠ και καθηγητή τον κύριο Σιµόπουλο µε θέµα: «Η εκπαίδευση του Μηχανολόγου Μηχανικού, µοχλός για τη διαµόρφωση του τεχνολογικού και επιστηµονικού γίγνεσθαι.» Κος ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ: Μεταξύ των τίτλων που αναφέρατε, θα προτιµούσα τον τίτλο του ιπλωµατούχου Μηχανολόγου Ηλεκτρολόγου Μηχανικού. Είναι ένας τίτλος τον οποίο δεν πρόκειται να µου τον πάρει ποτέ κανείς. Θα τον έχω όσο ζω. Πάλεψα, όπως όλοι µας, να τον αποκτήσω και είναι. Κος : Του καθηγητή; Κος ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ: Του καθηγητή, κοιτάξτε. Κάποια στιγµή γίνεσαι συνταξιούχος, µετά γίνεσαι οµότυπος, κάτι σου προσθέτουν και σου το αλλοιώνουν. Του ιπλωµατούχου Μηχανολόγου Ηλεκτρολόγου Μηχανικού, από ότι ξέρω, κύριε Πρόεδρε, δεν νοµίζω ότι έχετε καµία πρόθεση, τουλάχιστον προς το παρόν. Θα ήθελα, κατ αρχήν, να ευχαριστήσω το Τεχνικό Επιµελητήριο και το µεταβιβάζετε στην ιοίκηση, για την πρωτοβουλία να γίνει αυτό το ωραία τριήµερο, όπου ελπίζω να εξετάσουµε σε βάθος θέµατα σχετικά µε την παιδεία, που αφορά εµάς κυρίως, το Πολυτεχνείο, τα Πολυτεχνεία, τα Πανεπιστήµια και την άσκηση του επαγγέλµατος του µηχανικού για τον ηµόσιο όφελος. Υποτίθεται ότι εδώ έχουµε στρογγυλό τραπέζι, άρα είµαστε πολλοί για στρογγυλό τραπέζι. Χαίροµαι που είµαστε τόσοι πολλοί για στρογγυλό τραπέζι και ελπίζω ότι όσο περνάει ο χρόνος τόσο περισσότερο θα χαλαρώνουµε, για να χρησιµοποιήσω την φράση της εποχής και θα µπορέσουµε να κάνουµε και µεταξύ µας πιο παραγωγικές συζητήσεις µε καλύτερη αλληλεπίδραση

7 7 Το θέµα το οποίο µου έχει χρεώσει η γραµµατεία εδώ για σήµερα είναι: «Η εκπαίδευση του Μηχανολόγου Μηχανικού, µοχλός για τη διαµόρφωση του τεχνολογικού και επιστηµονικού γίγνεσθαι.», υποθέτω της χώρας µας, αλλά και ευρύτερα. Για να µπορέσω να προσεγγίσω το θέµα, να πω δυο λόγια για το ποιες θεωρώ ότι είναι οι σύγχρονες και συναφείς προς το επάγγελµα µηχανολόγου-µηχανικού, κατ αρχήν, τεχνολογικές τάσεις και θα πάω µετά από τις τεχνολογικές τάσεις στο επιστηµονικό γίγνεσθαι περισσότερο. Σύγχρονη τεχνολογική τάση, πάντα για το επάγγελµα του µηχανολόγου µηχανικού, είναι η Μηχατρονική. Τα Mechanical Electronics έχουν µεταφράσει ο κύριος Κυριακόπουλος, ο κύριος Αναπληρωτής Πρόεδρος και έχει γράψει και ένα βιβλίο πάνω στο θέµα της Μηχατρονικής και παρακαλώ αυτό να το κρατήσουµε, την Μηχατρονική, γιατί θα επανέλθω σε λίγο σε σχέση και µε το επάγγελµα. Νέες και ανανεώσιµες πηγές ενέργειας είναι µια συναφής προς το επάγγελµα σύγχρονη τεχνολογική τάση. Τεχνολογίες περιβάλλοντος για τις οποίες τόσο πολύ συζητάµε, τόσο πολύ ενδιαφέρεται ο τύπος και το κοινωνικό σύνολο. Τεχνολογίες αντιρρύπανσης. Τις διακρίνω λίγο τις τεχνολογίες του περιβάλλοντος από τις τεχνολογίες τις αντιρρύπανσης, µε την έννοια ότι αναφέροµαι στην περίπτωση της αντιρρύπανσης περισσότερο µέσα και γύρω από την µηχανή και λιγότερο το τι γίνεται από εκεί και πέρα προς τα έξω. Βιοϊατρική Τεχνολογία. Είναι ένας καινούργιος κλάδος. Θα δούµε, τουλάχιστον, σε λίγο τρεις τοµείς του κλάδου της Βιοϊατρικής Τεχνολογίας που έχουν συνάφεια µε το επάγγελµα του µηχανολόγου-µηχανικού και θα πρέπει από πλευράς επαγγελµατικών δικαιωµάτων, όπως πολύ καλά κάνουν οι φυσικοί της ιατρικής και οι ιατροί που περιφρουρούν, να δούµε και εµείς τι πρέπει ως µηχανολόγοι-µηχανικοί, τι πρέπει να περιφρουρήσουµε στον χώρο της Βιοϊατρικής Τεχνολογίας. Τέλος, τα τεχνοοικονοµικά συστήµατα, µίλησε πριν ο κύριος Παπαδόπουλος κάτι λίγο για τα θέµατα αυτά, το σύνολο τεχνικά θέµατα και οικονοµικά θέµατα, τεχνοοικονοµικά συστήµατα είναι ένα ζήτηµα που αποτελεί σύγχρονη τεχνολογική τάση που ενδιαφέρει και πρέπει να ενδιαφέρει, να απασχολεί τον µηχανολόγο- µηχανικό. Από την άλλη µεριά, για να ανεβάσουµε τώρα λιγάκι πιο πάνω τον πήχη, να αναφερθώ σε σύγχρονες επιστηµονικές τάσεις. Ευφυής έλεγχος και Μικροροµποτική. Είναι λιγάκι πιο ανεβασµένο από το προηγούµενο κοµµάτι. Εδώ θέλει περισσότερα πράγµατα, περισσότερη επιστήµη, περισσότερο έρευνα και λιγότερο τεχνολογική εφαρµογή. Νανοτεχνολογία. Θα µπορούσα να πω και Μικροτεχνολογία, αλλά µένω, στέκοµαι στο Νανοτεχνολογία. Μικροκατεργασίες. Νέα και σύνθετα υλικά. Ένας κλάδος καινούργιος, στον οποίο µεγάλο µερίδιο της πίτας πρέπει να έχει ο µηχανολόγος-µηχανικός. εν είναι µόνο θέµα του χηµικού. Ασφαλώς είναι και του χηµικού. εν είναι µόνο θέµα, όπως ίσως λίγο-πολύ συνηθίζεται τον τελευταίο καιρό στο Πολυτεχνείο το δικό µας του µεταλλειολόγου-µηχανικού, είναι κυρίως, κατά την γνώµη µου, του µηχανολόγου- µηχανικού. Νέα και σύνθετα καύσιµα και λιπαντικά. οκιµάζονται συνεχώς νέα και σύνθετα καύσιµα και κυρίως λιπαντικά, για να δώσουν µεγαλύτερους βαθµούς απόδοσης, καλύτερες λειτουργίες των µηχανών εσωτερικής καύσης. Περιβαλλοντικές µοντελοποιήσεις. Πως, δηλαδή, συµπεριφέρονται διάφορα πράγµατα µέσα στο περιβάλλον και κυρίως ρύποι, για να έρθω να δω, να προσεγγίσω λιγάκι το θέµα από πλευράς στοιχείων. Αυτά είναι τα αντικείµενα, που είπα προηγουµένως, τα οποία µας ενδιαφέρουν και τα οποία θα δούµε εδώ, πως σχετίζονται ή αν θέλετε, πως παντρεύεται η εκπαίδευση που δίνουµε εδώ µε τις σύγχρονες τάσεις. Θέλω να σας δώσω δυο άλλα στοιχεία τα δύο γραφήµατα που ακολουθούν, που είναι αρκετά σηµαντικά

8 8 Θα µιλήσω, κύριε Παπαδόπουλε, µε αφορµή το µπαλάκι που µου πετάξατε πριν, λίγο για το θέµα της έρευνας. Αυτή είναι η κατανοµή των εισροών από ερευνητικά προγράµµατα στις Σχολές του Πολυτεχνείου του Είναι το έτος που το Πολυτεχνείο κατετάγη στην Ευρώπη, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεύτερο από πλευράς, να χρησιµοποιήσω την αγοραία φράση, «τζίρου» µεταξύ των Πανεπιστηµίων, µετά το Πανεπιστήµιο του Λουβέν. Πρώτο ήταν το Λουβέν, δεύτερο ήµασταν εµείς και τέταρτο συνολικά οργανισµός µε τους ιδιωτικούς φορείς µε πρώτη την SIΕMENS. Ο πίνακας αυτός, δεν ξέρω αν φαίνεται καλά, δείχνει ποσοστά. Το κόκκινο σκούρο που βλέπετε δεξιά σας µε το 9% είναι οι εισροές από ερευνητικά προγράµµατα στο Πολυτεχνείο της Σχολής Μηχανολόγων-Μηχανικών. Το κίτρινο που ακολουθεί, το διαβάζω ωρολογιακά, είναι η Ηλεκτρολόγοι- Μηχανικοί και Μηχανικοί Υπολογιστών που είχαν το µερίδιο του λέοντος, το 29%. Όλοι ξέρουµε σήµερα ότι ο χώρος του ηλεκτρολόγου-µηχανικού, όχι του ενεργειακού ηλεκτρολόγου-µηχανικού, αλλά κυρίως που ηλεκτρολόγου µηχανικού που ασχολείται µε τηλεπικοινωνίες, µε πληροφορική, µε σύγχρονες τεχνολογίες, είναι ένας χώρος ο οποίος αυτή την στιγµή κυριαρχεί ευρωπαϊκά. Άρα, αν έβλεπε κανείς αυτό το διάγραµµα θα έλεγε ότι τώρα τι συζητάτε εσείς οι µηχανολόγοι για ερευνητικά προγράµµατα και για προσέκλυση ερευνητικών κονδυλίων, είσαστε στο 9%; Ναι, αυτή ήταν η κατάσταση το 2001, από το σύνολο των προγραµµάτων. είτε όµως, τα νέα προγράµµατα. Τα προγράµµατα που µπήκανε το 2001, το προηγούµενο γράφηµα, αυτό που σας έδειχνα πριν, αυτό, δηλαδή, που ξαναδείχνω είναι, κουβαλάει µέσα τις αµαρτίες, ο κύκλος ή ο χρόνος επώασης ενός ερευνητικού προγράµµατος είναι, θα έλεγα, από τρία κατ ελάχιστον, δύσκολο το τρία, µέχρι έξι, κατά µέγιστο χρόνια. Αυτές, λοιπόν, είναι οι πιστώσεις οι οποίες µπήκανε µέσα στο τµήµα, στην Σχολή Μηχανολόγων, στο Τµήµα Μηχανολόγων, από όλες τις προηγούµενες χρονιές του έτους Εδώ είναι µόνο όσα µπήκανε το Τα καινούργια. Βλέπετε εδώ πέρα η..των µηχανολόγων είναι πάλι το κόκκινο, ανεβαίνει στο 17%. Πέφτει των ηλεκτρολόγων στο 10%. Από όλες τις συζητήσεις που έχω και στην Ευρωπαϊκή Ένωση και κοιτώντας εδώ, σε ένα µε δυο µήνες λήγει η τριετής µου θητεία ως Πρόεδρος του Ειδικού Λογαριασµού του Πολυτεχνείου και σας διαβεβαιώ, όσο και να θέλετε να το πιστέψετε, τα νούµερα τα ξέρω πολύ καλά, υπάρχει πλήρης αναστροφή προς τον χώρο του µηχανολόγου-µηχανικού και από πλευράς της χρηµατοδοτούµενης έρευνας. Βεβαίως, δεν είναι η έρευνα που σας αρέσει. Εκείνη, δηλαδή, που οδηγεί, αλλά αυτό δεν καθορίζεται από τον αποδέκτη της έρευνας. Αυτό καθορίζεται από τον χορηγό. Αυτό που δίνει ο χορηγός, αυτό κοιτάς να πας να διεκδικήσεις. Εδώ έχουµε µια σαφή αναστροφή υπέρ του χώρου του µηχανολόγου-µηχανικού εξ αιτίας των ειδικοτήτων, των σηµείων, των bullets που σας έδειξα µόλις προηγούµενα. Έχουµε σαφή αναστροφή και θα πρέπει να δούµε σαν µηχανολόγοι πως θα την κατοχυρώσουµε και πως θα την κρατήσουµε. Αυτό είναι ένα ζήτηµα. Τώρα, για τις καινοτοµίες που είπατε, κύριε Παπαδόπουλε και λοιπά. Εδώ, κατά την γνώµη µου, την κοινωνική-επιστηµονική πολιτική πρέπει να την δείξει το κράτος. Εγώ δεν περιµένω από τις Βρυξέλλες να µου πουν πως η Ελλάδα θα χαράξει την ερευνητική της πολιτική, ώστε να οδηγήσει σε καινοτοµία και σε έρευνα. Εγώ περιµένω να δω το ελληνικό σκέλος, τον ελληνικό φορέα και σας διαβεβαιώ ότι είναι στο µηδέν, για να µην σας πω ότι είναι στο αρνητικό. εν υπάρχει χρηµατοδότηση έρευνας στην Ελλάδα από κανένα από τα δύο Υπουργεία που θα έπρεπε να ευαισθητοποιούνται γι αυτό. Είτε το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο ουσιαστικά εµένα µε πληρώνει για να είµαι διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό, Ο ΕΠ λέγοµαι εγώ. Οι τέσσερις βαθµίδες του ΕΠ, καθηγητής, αναπληρωτής, επίκουρος και λέκτορας, είναι και ερευνητικό. Άρα, µε πληρώνει για να κάνω έρευνα, την στιγµή που δεν µου δίνει τα µέσα να κάνω έρευνα. Εκεί, λοιπόν, είναι η ευθύνη, αν θέλετε, η υποχρέωση της πολιτείας, να οδηγήσει, να δώσει, δηλαδή, να προκηρύξει, δηλαδή, έστω και ανταγωνιστικά, ας µην

9 9 δώσει πίτα, ανταγωνιστικά προγράµµατα, αλλά προγράµµατα τα οποία θα οδηγούν προς την καινοτοµία, σε εκείνο, δηλαδή, που πονάει στην χώρα. εν περιµένω τον Ευρωπαίο να είναι πιο, αν θέλετε, στοργικός για το ελληνικό γίγνεσθαι, από ότι πρέπει να είναι ο ίδιος ο Έλληνας, ο οποίος δεν είναι. Ο οποίος δεν ξέρει καθόλου, ούτε στο Υπουργείο Παιδείας, ούτε στην Γενική Γραµµατεία Έρευνας και Τεχνολογίας, τι σηµαίνει έρευνα στα Πανεπιστήµια. Βεβαίως, ασφαλώς η Γενική Γραµµατεία Έρευνας και Τεχνολογίας έχει µια κινητικότητα περισσότερο προς την επιχειρηµατική έρευνα. Όλο το ΕΠΑΝ διακρίνεται, είναι διαµήκης, αν θέλετε, η φιλοσοφία του ΕΠΑΝ και καλώς είναι γι αυτό το πρόγραµµα. Εγώ δεν λέω γι αυτό το συγκεκριµένο πρόγραµµα. Εγώ λέω ότι θα έπρεπε να υπάρχουν και προγράµµατα που να οδηγούν εκεί που λέτε εσείς. Άρα, λοιπόν, εδώ να κρατήσουµε στο ότι υπάρχουν νέες τεχνολογίες στον χώρο του µηχανολόγου-µηχανικού. Η αναστροφή φαίνεται ήδη από γραφήµατα. Αν σας έδειχνα το γράφηµα του 2002, το 17% γίνεται 22%. Απλώς δεν τα έχω έτοιµο, γιατί δεν έχουν ολοκληρωθεί τα στοιχεία. Άρα να δούµε, πρέπει αυτή την σαφή ανάκαµψη που δηµιουργείται στον χώρο του µηχανολόγου µηχανικού να την εκµεταλλευτεί, για το καλό βεβαίως της χώρας, του επαγγέλµατος, του κοινωνικού συνόλου, να την εκµεταλλευτεί ο χώρος του Πανεπιστηµίου; Αυτό είναι αυτό που µου αναθέσατε εµένα. Να δούµε ποια είναι τα νέο γνωσιολογικά χαρακτηριστικά της ανάπτυξης του επαγγέλµατός µας. Κατ αρχήν, υπάρχει µια σαφής διείσδυση πλέον. ( ) Εγώ σπούδασα και αποφοίτησα ως µηχανολόγος-ηλεκτρολόγος. εν ήµουνα επικοινωνιών, όπως δεν ήσασταν και εσείς, όπως δεν ήταν ο κύριος Σινάνης, όπως δεν ήταν τόσοι άλλοι. εν ήµουνα επικοινωνιών, αλλά είχα µια εγκύκλιο γνώση, η οποία µου επέτρεπε να δω και τα θέµατα της Μηχατρονικής. Σήµερα ο µηχανολόγος έχει τις παρωπίδες του, εννοώ πως προς την εκπαίδευση. Ο ηλεκτρολόγος έχει τις παρωπίδες του. Έρχεται, όµως η Μηχατρονική, έρχεται εν µέρει, η Βιοιατρική Τεχνολογία, έρχονται εν µέρει, ορισµένες άλλες εξειδικεύσεις, οι οποίες ενδεχοµένως, θέλουν πάλι, αν θέλετε, την οριζόντια εκπαίδευση και στους δύο τους χώρους, χωρίς να θέτω καθόλου, µα καθόλου, ούτε κεκτηµένα επαγγελµατικά, κύριε Πρόεδρε, ούτε κεκτηµένα, αν θέλετε, µέσα στα Πανεπιστήµια. εν θέτω θέµα ούτε, αν θέλετε, ισορροπιών µέσα σε Γενικές Συνελεύσεις, µέσα σε Συγκλήτους και λοιπά. Απλώς, διερωτώµαι. Μήπως ήρθε η ώρα να το ξανασκεφτούµε; Οι ξένοι το σκέφτονται ήδη. Στην Αµερική ήδη το σκέφτονται. Συζητάνε για ηλεκτροµηχανολόγο. Ένα, λοιπόν, χαρακτηριστικό είναι το πρώτο. Το δεύτερο. Υπάρχει σαφής διείσδυση στον χώρο της Βιοϊατρικής Τεχνολογίας σε τρεις άξονες της Βιοϊατρικής Τεχνολογίας. Στην Βιορευστοµηχανική, σε ότι έχει σχέση µε την κυκλοφορία ρευστών µέσα στον ανθρώπινο οργανισµό ή έξω από τον ανθρώπινο οργανισµό, µε σκοπό να βοηθήσει τον ανθρώπινο οργανισµό. Όλες οι αντλίες ενδοσωµατικής ή εξωσωµατικής κυκλοφορίας και ένα σωρό άλλα πράγµα. Ήδη ακούγεται ότι µπορεί να τοποθετηθεί ενδοσωµατικά µόνιµη αντλία για να βοηθάει την κυκλοφορία της καρδιάς. Αυτά είναι θέµατα ρευστοµηχανολόγου καθαρά. Της Ενβιοµηχανινικής. Οτιδήποτε έχει σχέση είτε µε τεχνητά µέλη, είτε µε οδοντοστοιχίες, οποιοδήποτε, δηλαδή, καταπονούµενο µέλος του ανθρώπινου σώµατος. Της Ακτινοδιαγνωστικής, της Ακτινοθεραπείας, που σαφώς είναι χώρος στον οποίο κινείται, τουλάχιστον ως προς τον σχεδιασµό και στο µηχανολογικό κοµµάτι, ο πυρηνικός µηχανολόγος µηχανικός. Άρα, λοιπόν, πρέπει να δούµε και δεν πρόκειται να το κάνω αυτό σήµερα, απλώς βάζω µερικές σκέψεις για συζήτηση, για διεργασία, πρέπει να δούµε µήπως πρέπει να συζητάµε για ηλεκτροµηχανολόγο το ένα και δεύτερον, πως η διείσδυση στον χώρο της Βιοϊατρικής Τεχνολογίας θα γίνει πλέον συστηµατική, ώστε να µπορούµε να πούµε σε

10 10 έναν ορίζοντα πέντε, έξι, επτά ετών, ότι κοιτάξτε, αυτή είναι η ειδικότητα, έτσι γίνεται στην Ελλάδα, έτσι µπορούµε να βοηθήσουµε την ντόπια βιοµηχανία. Είναι ελαφριά η βιοµηχανία της Βιοϊατρικής Τεχνολογίας και µπορεί εύκολα να αναπτυχθεί στην Ελλάδα. εν θέλει µεγάλες εγκαταστάσεις. Θέλει µικρές εγκαταστάσεις, αλλά έξυπνους ανθρώπους. Τώρα, για να ανταποκριθεί σε όλα αυτά η Σχολή Μηχανολόγων-Μηχανικών η δική µας, το 2003 ολοκλήρωσε η σχολή την διάρθρωση του προγράµµατος σπουδών για να εξυπηρετεί ακριβώς αυτές τις ανάγκες. Είδαµε, δηλαδή, εδώ και τέσσερα, πέντε χρόνια αυτά τα ζητήµατα και είµαστε έτοιµοι το 2003 και εφαρµόζουµε το καινούργιο µας πρόγραµµα µε σκοπό να αντιµετωπίσει αυτές τις ανάγκες. Η διάρθρωση του προγράµµατός µας πλέον, αυτή την στιγµή, τον Σεπτέµβριο θα είµαστε στο έβδοµο εξάµηνο της εφαρµογής του, έχει, κατ αρχήν, έξι εξάµηνα, από το πρώτο µέχρι το έκτο, ένα γερό και συνεκτικό θεωρητικό και εργαστηριακό υπόβαθρο. ίνουµε, δηλαδή, πλατειά µόρφωση σε όλους τους φοιτητές µας µε γερό και συνεκτικό θεωρητικό υπόβαθρο, αλλά και εργαστηριακό υπόβαθρο. Τρέχοντας παράλληλα µε το πρόγραµµά µας ένα κοµµάτι που ονοµάζεται Κορµός Πληροφορικής. ηλαδή, στηρίζουµε κατακόρυφα από το πρώτο εξάµηνο µέχρι το ένατο εξάµηνο τις σπουδές µας µε έναν γερό κορµό πληροφορικής. Από τα εξάµηνα επτά έως εννέα αρχίζουµε τους κύκλους σπουδών. Οι κύκλοι σπουδών µε το καινούργιο µας πρόγραµµα από φέτος είναι οι εξής: Ο ενεργειακός µηχανολόγος-µηχανικός. Ο κατασκευαστής µηχανολόγος-µηχανικός. Ο µηχανολόγος-µηχανικός παραγωγής. Ο µηχανολόγος-µηχανικός µεταφορικών µέσων. Ο τελευταίος, αποτελεί µια εξέλιξη του κύκλου του αεροναυπηγού µηχανικού, αλλά διαπιστώσαµε ότι υπάρχουν ανάγκες µεγάλες και στα επίγεια µεταφορικά µέσα, αλλά και σε θέµατα γενικότερα µεταφορικών µέσων, όπως, παραδείγµατος χάρη, το θέµα της εφοδιαστικής, γι αυτό φτιάξαµε έναν κύκλο, µετονοµάσαµε τον κύκλο του αεροναυπηγού και φτιάξαµε έναν κύκλο αποκλειστικά µεταφορικών µέσων. Η διπλωµατική εργασία είναι πάντα στο δέκατο εξάµηνο. Να τονίσω εδώ, κύριε Παπαδόπουλε, γιατί θα απαντήσω και σε κάτι άλλο που είπατε πριν, ότι αυτές εµείς θεωρούµε ενιαίες και αδιάσπαστες πενταετείς σπουδές. εν έχουµε πρώτο και δεύτερο κύκλο. Έχουµε έναν αδιάσπαστο πενταετές σύστηµα, που καταλήγει σε δίπλωµα µηχανολόγου-µηχανικού. Θεωρούµε ότι είναι ισοδύναµο µε το Master of Science των Αγγλοσαξονικών Πανεπιστηµίων. υστυχώς εδώ, παρά τις πολλές προσπάθειες, δύσκολες προσπάθειες και στην Σύνοδο των Πρυτάνεων επανειληµµένα που αντέδρασαν σχεδόν όλα τα άλλα Πανεπιστήµια, αλλά και σε επίπεδο Υπουργείου Παιδείας, ο κύριος Ξανθόπουλος κατάφερε και υπήρξε µια τροπολογία, που θα το κατοχυρώνει. υστυχώς, δεν θέλω να χρησιµοποιήσω την φράση εκβιαστικά, αλλά θα έλεγα περίπου εκβιαστικά, το Υπουργείο Παιδείας την κρατάει στο συρτάρι του, για να την συµψηφίσει µε το νοµοσχέδιο περί αξιολόγησης. ηλαδή, ενδεχοµένως εκεί να υπάρχει κάτι σαν καρότο και µαστίγιο, «πάρτε αυτό, δώστε µας το άλλο». Ενώ υπήρξαν ευκαιρίες και ήταν έτοιµη η τροπολογία γραµµένη και έχοντας γίνει αποδεκτή σε µεγάλο βαθµό από όλα τα Πανεπιστήµια, για να περάσει το νοµοσχέδιο το τελευταίο που πέρασε για την Εθνική Βιβλιοθήκη, το οποίο ήδη έχει τυπωθεί, αυτή την στιγµή κρατιέται µάλλον για το καλοκαίρι, για το νοµοσχέδιο στο θερινό τµήµα µε την αξιολόγηση. Εν πάση περιπτώσει, είναι δεδοµένο ότι εµείς τις θεωρούµε αδιάσπαστες, τις θεωρούµε ενιαίες. εν έχουµε πρώτο και δεύτερο κύκλο σπουδών. Έχουµε ένα πτυχίο, πενταετείς σπουδές. Ασφαλώς αδικούνται οι απόφοιτοί µας, όπως αδικηθήκαµε και εµείς που κάνανε πέντε χρόνια και όχι τρία χρόνια σε κάποιο Αγγλικό σχολείο να αποφοιτήσουν, αλλά κοιτάξτε, υπάρχει και η σύγκριση από εκεί και πέρα. Όλοι µας ξέρουµε, όσοι ιδιαίτερα από εµάς έχουν κάνει στην Αγγλία, τι σηµαίνει ο απόφοιτος του Bachelor και πόσο στενό γνωστικό πεδίο έχει και πόσο

11 11 µπορεί το µυαλό του να δουλέψει και όλοι ξέρουµε τι γίνεται µε τους ανθρώπους οι οποίοι βγαίνουν από εδώ, εδώ και πενήντα µε εξήντα χρόνια, τουλάχιστον τα τελευταία εξήντα χρόνια, σε αυτό το Πολυτεχνείο. Τώρα, η τυπική δοµή ενός κύκλου, δηλαδή, ένα τυπικό εξάµηνο έχει ένα κορµό από τέσσερα µέχρι πέντε υποχρεωτικά µαθήµατα, συνήθως τετράωρα και από κάτω έχει µια δεξαµενή µαθηµάτων επιλογής µε τρία µε δύο υποχρεωτικά. Εκείνοι, δηλαδή, που έχουν τέσσερα, έχουν τρία, µαθήµατα επιλογής και εκείνοι που έχουν πέντε, έχουν δύο, ώστε να έχουν σύνολο όλους τους επτά. Αυτά τα µαθήµατα επιλογής, ενδεικτικά, τα έχουµε κατατάξει για κάθε εξάµηνο σε τρεις οµάδες. Πρώτη, δεύτερη και τρίτη οµάδα. Η κατάταξη των µαθηµάτων σε οµάδες εξυπηρετεί µάλλον κατά το µάλλον ή ήττον, το ωρολόγιο πρόγραµµα. ηλαδή, ξέρει ο φοιτητής ότι αν πάρει τα µαθήµατα επιλογής της δεύτερης οµάδας, µπορεί να παρακολουθήσει χωρίς κανένα πρόβληµα, µεταξύ των διαφόρων εξαµήνων τα πάντα, καθώς και τα υποχρεωτικά του. Οι οµάδες, όµως, αυτές και οι δεξαµενές των διαφόρων κύκλων, δεν είναι στεγανές. ηλαδή, αν θέλει κάποιος µπορεί να διαλέξει τα τρία του µαθήµατα, είτε από άλλη οµάδα, είτε από άλλα κύκλο, ότι θέλει. Είναι δικό του το ζήτηµα, αλλά βεβαίως εκεί, αναλαµβάνει την ευθύνη, είναι αδύνατον να λύσουµε το πρόβληµα. Το πρόβληµα είναι περιστατικό. εν µπορώ να λύσω το πρόβληµα των τεσσάρων κύκλων µε τρεις οµάδες σε κάθε εξάµηνο και να είναι δυνατόν να µπορεί ο οποιοσδήποτε θέλει να παρακολουθήσει σε ένα αµφιθέατρο ταυτόχρονα το ίδιο µάθηµα. Γι αυτό λέµε ότι κοιτάξτε, εµείς σας εξασφαλίζουµε το µίνιµουµ, από εκεί και πέρα, είναι δικό σας θέµα να διαλέξετε, πως θα διαλέξετε αυτό που σας πηγαίνει, για να µπορείτε και να το παρακολουθείτε. Τώρα θα σας δώσω σύντοµα, νοµίζω ότι έχω τρία µε τέσσερα λεπτά ακόµα, ορισµένα µαθήµατα αιχµής από τους διάφορους κύκλους που ταιριάζουν απολύτως µε τις κατευθύνσεις τις τεχνολογικές και τις επιστηµονικές που έδωσα στην αρχή. Στον κύκλο, λοιπόν, του ενεργειακού µηχανολόγου-µηχανικού έχουµε την αντιρρυπαντική τεχνολογία θερµικών σταθµών, αλλά και την καύση ρύπανση. Βλέπουµε τόσο στους ατµοηλεκτρικούς, όσο και στα mec, τι σηµαίνει αντιρρυπαντική τεχνολογία, τι σηµαίνει καύση-ρύπανση. Η Υπολογιστή Ρευστοµηχανική, νέες και ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, ένα νέο µάθηµα που εκσυγχρονίστηκε φέτος, µέθοδοι αεροδυναµικής βελτιστοποίησης, Βιορευστοµηχανική, απεικονίσεις και θεραπευτικές ακτινοβολίες, είναι µαθήµατα αιχµής, που διδάσκονται από το έβδοµο εξάµηνο και πάνω, στον κύκλο του ενεργειακού µηχανολόγου-µηχανικού. Να πάω στον κατασκευαστή. Μη συµβατικές κατεργασίες, έλεγχος µε µικροϋπολογιστές, πλαστική ανάλυση, εφαρµογές προηγµένων υλικών, µέθοδοι βελτιστοποίησης στις κατασκευές, συστήµατα ευφυούς ελέγχου και ροµποτική, δυναµικές καταπονήσεις και µικρονανοκατεργασίες είναι µαθήµατα τα οποία έχει το πρόγραµµά µας από φέτος, στον κύκλο του κατασκευαστή µηχανολόγου-µηχανικού. Στον χώρο του µηχανολόγου-µηχανικού παραγωγής, διοίκηση ποιότητας, πληροφορικά συστήµατα διοικήσεως, έλεγχος µε µικροϋπολογιστές, εφοδιαστική και ηλεκτρονικό εµπόριο, ειδικά κεφάλαια τεχνολογικής οικονοµικής, εργονοµία, προγραµµατισµός και διοίκησης έργων, επιχειρησιακή έρευνα, διαχείριση γνώσης, είναι τοµείς αιχµής που εξυπηρετούν τους τοµείς τους γενικότερους επιστηµονικούς και τεχνολογικούς, τους οποίους θα µπορούν να τους παίρνουν από φέτος οι φοιτητές µας. Να κλείσω µε τον κύκλο των µεταφορών. Αεροελαστικότητα, αεροακουστική, κυρίως γι αυτούς που θα ασχοληθούν µε τα αεροπλάνα, σύνθετα υλικά γι αυτούς που θα ασχοληθούν µε τα αεροπλάνα, εφαρµογές προηγµένων υλικών, διαγνωστική στροβιλοκινητήρων, ηλεκτροκίνητα οχήµατα, δυναµική πτήσης και εφοδιαστική, είναι µαθήµατα αιχµής τα οποία εξυπηρετούν τις κατευθύνσεις τις οποίες θέλουµε να καλύψουµε σήµερα στην σχολή µας. Τα συµπεράσµατα

12 12 Κατ αρχήν, υπάρχει ένα ευρύτατο πεδίο επίδρασης του µηχανολόγου µηχανικού στο σύγχρονο τεχνολογικό και επιστηµονικό γίγνεσθαι. Περί αυτού δεν υπάρχει καµία αµφιβολία. Ήδη δε η αναστροφή που σας έδειξα στην αρχή, για να ανακεφαλαιώσω, είναι εµφανής και από την χρηµατοδοτούµενη ευρωπαϊκή έρευνα. Τώρα, σχετικά µε την εκπαίδευση στα Πολυτεχνεία γενικότερα νοµίζω ότι χρειάζονται, για να µπορέσουµε να ανταποκριθούµε στους καιρούς, προγράµµατα σπουδών µε όραµα. Να βλέπουν, δηλαδή, κάπου µακριά, όχι αφηρηµένα, στοχευµένα, αλλά να βλέπουν κάπου µακριά. Να υπάρχει συνεκτικότητα στο πρόγραµµα. εν µπορείς, δηλαδή, να δώσεις στον φοιτητή άσχετα µαθήµατα και εκείνος, αν µου επιτρέπετε, να είναι ένα αχταρµάς και εκείνος να βγάλει συνισταµένη. Πρέπει να είναι συνεκτικά τα προγράµµατα. Να υπάρχουν, δηλαδή, οι απαραίτητες επικαλύψεις, να υπάρχει η δυνατότητα µετάβασης οµαλά από το ένα στο άλλο, αλλά ταυτόχρονα, να υπάρχει ευελιξία επιλογής από τον φοιτητή. Να µην κουράζεται ο φοιτητής µε κάτι στατικό, µε κάτι τετριµµένο. Να µπορεί να αναπτύξει τις δικές του πρωτοβουλίες, να µπορεί να βρει κάποια µαθήµατα που θα ανταποκρίνονται στη δική του επιθυµία, αν θέλετε στην δική του δεξιοτεχνία. Νοµίζω ότι αυτό πετυχαίνεται, πετύχαµε ή θα πετύχουµε µε την ανάπτυξη σε κύκλους και δεξαµενές µαθηµάτων. Τέλος, επαναλαµβάνω, διερωτώµαι, για να τελειώσω, κύριε Πρόεδρε, µήπως έχει ωριµάσει το θέµα της επιστροφής στην αδιάσπαστη ειδικότητα µηχανολόγουηλεκτρολόγου; Είναι ένα ζήτηµα που πρέπει να το δούµε αυτό. Επιµένω. Μπορεί να θεωρούµε ροµαντικός αυτή την στιγµή, παρά τα πολλά χρόνια, αλλά νοµίζω ότι είναι κάτι που πρέπει να το δούµε µε ψυχραιµία και επαναλαµβάνω, χωρίς φόβο και πάθος, ούτε ως προς τα επαγγελµατικά, ούτε ως προς τα ενδοακαδηµαϊκά ισορροπιών και λοιπά. Σας ευχαριστώ πολύ. Κος : (οµιλία µακριά από το µικρόφωνο) ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Όπως καταλαβαίνω είναι ο κύριος Σινάνης. Έχω να κάνω µια µικρή παρέµβαση, επειδή είναι πρόσφατος πρώτα από όλα στο ιεθνές Συνέδριο της που διοργάνωσε στην Ρόδο και είναι σχετικό µε αυτά που είπε ο κύριος Σιµόπουλος, οι Αµερικάνοι δια στόµατος καθηγητών και διοικητικών στελεχών κορυφαίων Αµερικάνικων Πολυτεχνείων, σκέπτονται σοβαρά την πενταετία στους µηχανικούς, µε τεκµηρίωση που µου δόθηκε µε οικονοµοτεχνικά στοιχεία. Έχουµε την τιµή, λοιπόν, να έχουµε την παρέµβαση του κυρίου Σινάκη στην παρούσα φάση. Κος ΣΙΝΑΝΗΣ: Κατά ευτυχή συγκυρία αυτά που ήθελα να πω εγώ στην παρέµβασή µου, πρόλαβε, κατά κάποιο τρόπο, να τα θίξει ο κύριος Σιµόπουλος. Όπως θα θυµάστε, όσοι είστε µεγαλύτεροι από τους αποφοιτήσαντες πρόσφατα, µέχρι το 80 η Σχολή Μηχανολόγων- Ηλεκτρολόγων ήταν µια ενιαία και αδιάσπαστη σχολή. Επειδή η γνώµη µου είναι ότι κανένα πρόγραµµα σπουδών δεν είναι δυνατόν να µην λαµβάνει καθόλου υπόψη του τα δεδοµένα της πράξης και του επαγγέλµατος και δυστυχώς από το 80 µέχρι σήµερα, όταν οι σχολές άρχισαν να χωρίζονται, πολλά πράγµατα δεν ταιριάζουν µε τον τρόπο της άσκησης του επαγγέλµατος. Η ειδικότητα του µηχανολόγου µε την ειδικότητα του ηλεκτρολόγου είναι δυο αρκετά, θα έλεγα, αδιάσπαστες ειδικότητες, τις οποίες η πράξη και η πρακτική απαιτούν. εν είναι δυνατόν στο επίπεδο τεχνολογικής αιχµής, που βρίσκεται η ελληνική βιοµηχανία ή στις απαιτήσεις που ζητάει στην πλειοψηφία των µηχανολόγων- µηχανικών ή και των ηλεκτρολόγων-µηχανικών το επάγγελµα η αγορά έξω, δεν είναι δυνατόν να έχουµε την πολυτέλεια, να έχουµε τον µηχανολόγο-µηχανικό για ένα τµήµα όλων αυτών των απαιτήσεων και έναν άλλο ηλεκτρολόγο-µηχανικό για ένα άλλο τµήµα απαιτήσεων και πολύ δυστυχώς και έναν άλλο µηχανικό, που είναι ο µηχανικός

13 13 παραγωγής και διοίκησης, που κάνει ακριβώς τις ίδιες µεταπτυχιακές, θα έλεγα, ανάγκες, τις οποίες ζητάει η αγορά από τον µηχανολόγο-µηχανικό ή από τον µηχανολόγο-ηλεκτρολόγο. Φοβάµαι, λοιπόν και αυτό είναι ένα στοιχείο ουσιαστικής παρέµβασης, ότι η προσπάθεια να ανταποκριθούµε σε ζητήµατα επιστηµονικής αιχµής και σε ζητήµατα τάσεων επιστηµονικής κατεύθυνσης του συνολικού επαγγέλµατος, δεν είναι δυνατόν να επιµείνουµε τόσο πολύ σε έναν πολύ σαφή διαχωρισµό ανάµεσα στον µηχανολόγο τον ηλεκτρολόγο και θα έλεγα, παρόλο ότι δεν είναι εδώ και στους λεγόµενους µηχανικούς παραγωγής και διοίκησης. Αυτά που ζητάει η αγορά είναι κάτι µικτό. Ζητάει και τον µηχανολόγο, ζητάει και τον ηλεκτρολόγο. Πως θα γίνει ο διαχωρισµός; Αυτό εξαρτάται από την επίδοση του καθενός, την δια βίου εκπαίδευσή του, την εµπειρία που αποκτά ασκώντας το επάγγελµα ανάµεσα στα χρόνια και τις απαιτήσεις, κάθε φορά της αγοράς. Πιστεύω και εγώ, όπως είπε ο κύριος Σιµόπουλος, ότι ήδη είναι µια ευκαιρία, ήδη έχουµε µια ανάγκη, να επανεξετάσουµε αυτόν τον διαχωρισµό του επαγγέλµατος. υστυχώς, η βιοµηχανία η ελληνική, µέρα µε την µέρα, θα έλεγα ότι περνάει σε µικρότερης τεχνολογικής έντασης βιοµηχανική παραγωγή. Συνεχώς και µικρότερης. Σε αυτό το επίπεδο της τεχνολογικής παραγωγής δεν µπορεί να απαιτήσει κανένας από τον ιδιοκτήτη, τον βιοµήχανο, να έχει την πολυτέλεια σε κάποια επίπεδο, όχι πολύ µεγάλης παραγωγής, σε βιοµηχανίες των 30, των 50, των 100 ανθρώπων, δεν µπορεί να έχει την µεγάλη πολυτέλεια να απαιτήσει να έχει έναν µηχανολόγο και έναν ηλεκτρολόγο ή έναν µηχανολόγο µηχανικό και δύο από κάτω υποµηχανικούς που τώρα σύγχρονα, τεχνολόγους µηχανικούς. Το δεύτερο ζήτηµα είναι ότι ο διαχωρισµός αυτός έχει ένα άλλο µειονέκτηµα. Από το 1934, όπου η πολιτεία έκρινε ότι για να αυτοπροστατευτεί έπρεπε να κάνει ορισµένα επαγγέλµατα νοµοθετικά κατοχυρωµένα και ένα από αυτά είναι του µηχανολόγου-ηλεκτρολόγου, η πολιτεία δεν θέλει να κάνει µια συντεχνία, όταν κατοχυρώνει επαγγελµατικά ένα επάγγελµα. Το κάνει για να προστατεύσει την κοινωνία, γιατί έτσι κρίνει ότι η κοινωνία µένει απροστάτευτη. Γι αυτό, λοιπόν, όλη η δουλειά που έγινε στις αρχές της Αστικής ηµοκρατίας του Ελευθερίου Βενιζέλου από το 28 και µετά, µε τους νόµους περί χηµικού, χηµικού µηχανικού, πολιτικού µηχανικού, τοπογράφου, αρχιτέκτονα και µηχανολόγου, ήταν µια φιλοσοφία η οποία ήθελε την κοινωνία να αυτοπροστατευτεί ως προς την ποιότητα των παρεχόµενων από τον επιστήµονα υπηρεσιών. Αυτή, λοιπόν, η διαδικασία, έφτιαξε για τον κλάδο των µηχανολόγωνηλεκτρολόγων αυτό τον Ν6422/34, ο οποίος δίνει τις ίδιες επαγγελµατικές ευθύνες, καθήκοντα, υποχρεώσεις και νοµοθετικές αρµοδιότητες και στον µηχανολόγο και στον ηλεκτρολόγο, όπου τότε στο Πολυτεχνείο έβγαιναν στα τέσσερα χρόνια πρώτα µηχανολόγοι ή πρώτα ηλεκτρολόγοι και γινόταν έναν πέµπτο έτος, το οποίο προσέθετε τον διπλό τίτλο. Αυτή η κατοχύρωση του επαγγέλµατος διατήρησε µια συνάφεια των δύο, ας πούµε, τάσεων του κλάδου, γιατί για µένα ο κλάδος εξακολουθεί να είναι ενιαίος και την διατήρησε µέχρι τα τώρα και την πέρασε και στην αγορά. Στις πιο προηγµένες τεχνολογικά χώρες, ακολουθήθηκαν διαφορετικοί δρόµοι, αλλά είναι δρόµοι που δεν είµαστε εµείς υποχρεωµένοι σώνει και καλά να τους ακολουθήσουµε. Έτσι, παραδείγµατος χάρη, στην Γερµανία, προκειµένου να φθηνύνει το κόστος παραγωγής, µια πολύ µεγάλη βιοµηχανική χώρα, από τις µεγαλύτερες, χώρισαν το επάγγελµα σε δυο τοµείς, σε µηχανολόγο-ηλεκτρολόγο, έφτιαξαν χαµηλότερης βαθµίδας εκπαίδευσης ανθρώπους, όπως ήταν οι τριετείς απόφοιτοι τριετών σπουδών των παλιών Fachhoshschule και τα λοιπά και η οποία, όπως γίνεται παντού, όπως έγινε και σε µας στην Ελλάδα, µε τις κοινωνικές πιέσεις για άνοδο, καλυτέρευση της οικονοµικής θέσης, κάποια στιγµή ήρθαν περίπου να εξισωθούν. Ήρθαν να εξισωθούν, όµως, σε ένα επίπεδο πρώτον, που δεν απαιτεί µια πλήρη εξοµοίωση, δηλαδή, για ορισµένες δραστηριότητες του επαγγέλµατος δεν επαρκεί η ισοτιµία του απόφοιτου των αντιστοίχων βραχείας εκπαίδευσης αποφοίτων και των ανωτέρας εκπαίδευσης αποφοίτων, όπως επίσης και δεν καλύφθηκε και το σύνολο των

14 14 αποδοχών. Οι αποδοχές των τριετούς φοίτησης τεχνικών είναι µικρότερες και στην πράξη από αυτές των πενταετούς φοίτησης τεχνικών. Το µοντέλο, όµως, αυτό, το οποίο ενδεχοµένως αποτελούσε την µεσοπολεµική Γερµανία και την µεταπολεµική Γερµανία, δεν είναι ένα µοντέλο το οποίο αφορά εµάς. Όπως επίσης, δεν είναι δυνατόν να δεχθούµε ένα µοντέλο αντίστοιχο µε αυτό που κάνουν οι Αγγλοσαξονικές χώρες, κυρίως της Ευρώπης, γιατί οι Αµερικάνοι φροντίζουν να µην µένουν πίσω στις εξελίξεις και βλέπουµε ότι στα τρία χρόνια παίρνουν ένα Bachelor, το Master πολλές φορές είναι εντελώς αδιάφορο µε τις βασικές σπουδές των τριών ετών. Είναι κάτι άσχετο. Αυτός ο τετραετούς δηµιουργίας µηχανικός έρχεται να αποτελεί τον µηχανικό που βρίσκεται στο Ηνωµένο Βασίλειο. Όµως, στο Ηνωµένο Βασίλειο το επάγγελµα δεν είναι νοµοθετικά κατοχυρωµένο. Έχει µια Α κατοχύρωση, µια στοιχειώδη κατοχύρωση, η οποία δεν είναι τίποτα άλλο από το να αποδέχεται ένα επαγγελµατικό σώµα, ότι ο κύριος τάδε είναι ένας καλός µηχανικός. Αυτό, όµως, δεν φτάνει. εν σηµαίνει νοµοθετική κατοχύρωση. Ουσιαστική νοµοθετική κατοχύρωση είναι κάτι που κάποιος κάνει και που ένας άλλος δεν µπορεί να κάνει, γιατί δεν έχει τις γνώσεις, δεν έχει τα φόντα και δεν έχει και την βάση σπουδών. Εµείς, λοιπόν, τώρα έχω την τύχη ή την ατυχία να εκπροσωπώ το Τεχνικό Επιµελητήριο στο Συµβούλιο Ισοτιµιών των Πτυχίων Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης, του Υπουργείου Παιδείας. Είναι το περίφηµο ΣΑΕΙ, το οποίο κάνει σηµεία και τέρατα. Η νοµοθεσία επιβάλλει τις αποφάσεις του ΣΑΕΙ να τις τηρεί υποχρεωτικά το επάγγελµα, δηλαδή, το Τεχνικό Επιµελητήριο. Έτσι έχουµε διάφορα σηµεία και τέρατα εκεί, όπως ότι οι βραχύβιοι απόφοιτοι της Ευρώπης, εφ όσον έχουν το δικαίωµα να ασκήσουν το επάγγελµα εκεί και οι περισσότεροι το έχουν, είτε γιατί είναι νοµοθετικά κατοχυρωµένο, είτε γιατί δεν είναι και στις περισσότερες δεν είναι, στις µεγάλες χώρες όπως Γαλλία, Αγγλία, όχι Γερµανία και άλλες, δεν έχουν νοµοθετικά κατοχυρωµένο το επάγγελµα, µπορεί να το ασκήσει ο οποιοσδήποτε. Άρα, λοιπόν, αφού αυτοί έχουν αποφασίσει να εξισοτιµήσουν τα πτυχία τους για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης, έρχονται οι άνθρωποι αυτοί, τριών ετών σπουδών και συνήθως έρχονται Έλληνες, που δεν σπουδάσανε εδώ, αλλά πήγανε εκεί και σπουδάσανε και ζητάνε την απονοµή ισοτιµίας. Η Οδηγία, η οποία επιβάλλει αυτές τις ισοτιµίες, έχει κάποια αντισταθµιστικά µέτρα. Λέει ότι αν το επίπεδο σπουδών που έχεις κάνει στην χώρα προέλευσης δεν είναι αντίστοιχο µε το επίπεδο σπουδών στην χώρα υποδοχής, τότε η χώρα υποδοχής µπορεί να βάλει στον µετανάστη κάποια αντισταθµιστικά µέτρα. Να του πει ότι κάνε µια πρακτική άσκηση, κάνε εξετάσεις, κάνε ετούτο και κάνε εκείνο. Έρχονται, λοιπόν, οι απόφοιτοι των τριών ετών, οι οποίοι είναι είτε µηχανολόγοι, είτε ηλεκτρολόγοι και αυτοί οι συνάδελφοι, οι τεχνικοί, εν πάση περιπτώσει, έρχονται εδώ και ζητάνε την ισοτιµία από το Συµβούλιο Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης. Η θέση του Τεχνικού Επιµελητηρίου είναι ότι να πάρετε ισοτιµία, αλλά θα την πάρετε εφ όσον περάσετε από τα αντισταθµιστικά µέτρα. ηλαδή, θα αποδείξετε την αντιστοιχία της γνώσης, την οποία οφείλατε και την ποιότητα της γνώσης, την οποία θα οφείλατε να έχετε αν ήσασταν απόφοιτοι των εδώ σχολών. Όµως, στο Συµβούλιο αυτό του ΣΑΕΙ, µε µόνιµη µειοψηφία το Τεχνικό Επιµελητήριο, επειδή αυτές είναι οι εντολές, οι πολιτικές εντολές του Υπουργείου Παιδείας, κάπου βλέπουνε µια εξισοτίµιση των δικών µας ΤΕΙ µε όλους αυτούς, τους δίνει απόλυτη ισοτιµία. Έρχεται, λοιπόν, ο κύριος µηχανολόγος-µηχανικός των τριών ετών, παίρνει την ισοτιµία αυτή και το Υπουργείο Ανάπτυξης το οποίο παρέχει τις άδειες τις επαγγελµατικές και του µηχανολόγου και του ηλεκτρολόγου, συµφωνεί µε την πολιτική άποψη του Υπουργείου Παιδείας και αδιαφορεί εάν ο απόφοιτος µηχανολόγος των τριών ετών θα έχει την δυνατότητα να εξασκήσει το επάγγελµα και του µηχανολόγου και του ηλεκτρολόγου, γιατί σύµφωνα µε τον Ν6322, αυτό συµβαίνει

15 15 Κατά, λοιπόν, το έγκληµα κατά της κοινωνίας, γιατί για έγκληµα πρόκειται, παίρνουµε έναν άνθρωπο ο οποίος έχει µειωµένο επίπεδο σπουδών, εγώ δεν θα έλεγα σώνει και καλά ότι είναι µειωµένο από το αντίστοιχο των πενταετών, που βέβαια είναι, αλλά αδιαφορώ γι αυτό και λέω ότι ο άνθρωπος αυτός, του δίνουµε µια ισοτιµία για να ασκήσει ένα επάγγελµα που δεν το έχει δει ποτέ. εν το κατέχει ποτέ. εν το ξέρει. Είναι κάποιοι άλλοι που κάνουν αυτό το επάγγελµα στην χώρα προέλευσης. Εµείς δε, σαν πανευρωπαίοι ηλίθιοι, ως συνήθως γίνεται, αποδεχόµαστε αυτόν τον άνθρωπο να βγει και να ασκήσει επάγγελµα στην ελληνική κοινωνία, όταν η ελληνική κοινωνία έχει ορίσει άλλο άνθρωπο για να κάνει και τις δυο κατευθύνσεις στις δραστηριότητες τις οποίες έχουµε. Αυτά τα λίγα ήθελα να σας πω. Λυπάµαι για την παρέµβασή µου και την αλλαγή του προγράµµατος, αλλά πρέπει να φύγω. Ευχαριστώ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ευχαριστούµε τον κύριο Σινάκη, συνεχίζουµε το κανονικό µας πρόγραµµα µε τον κύριο Ευθυµιάδη, που θα αντικαταστήσει τον κύριο Τσιάφη, εκ µέρους του Τεχνικού Επιµελητηρίου και αυτός µε αντικείµενο της οµιλίας του: «Το επάγγελµα του µηχανολόγου-µηχανικού σε σχέση µε την ανάπτυξη και την τεχνολογική εκπαίδευση στην χώρα». Κος ΕΥΘΥΜΙΑ ΗΣ: Καλησπέρα, αγαπητοί συνάδελφοι, θα έλεγα πρώτα, κυρίες και κύριοι, για όσους συµµετέχετε εκτός του κλάδου µας. Επιτρέψτε µου να παρουσιάσω µια τρίτη διάσταση του επαγγέλµατος. Ο συνάδελφος Παπαδόπουλος παρουσίασε µια πολύ σοβαρή διάσταση, που αφορά τον µηχανολόγο-µηχανικό στην διοίκηση, στην οικονοµία, στην ανάπτυξη των έργων. Ο συνάδελφος, γιατί µου επιτρέπει την έκφραση, µιας και ο ίδιος τον θεώρησε σηµαντικό τίτλο, ανέπτυξε τον ρόλο του µηχανολόγου-µηχανικού στον τοµέα της έρευνας, της καινοτοµίας και της διδασκαλίας, βεβαίως, έχει διπλή ιδιότητα και ως ερευνητής και ως δάσκαλος και προηγουµένως ο συνάδελφος ο Σινάνης ανέπτυξε περιληπτικά την διάσταση του επαγγελµατία. Επιτρέψτε µου, παρότι ο συνάδελφος ο Παπαδόπουλος ανέφερε και έχει δίκαιο, ότι είναι ένα µικρό ποσοστό σήµερα των νέων συναδέλφων, που ασχολούνται µε την άσκηση του επαγγέλµατος ως ελεύθεροι επαγγελµατίες, οι παλαιότεροι είναι λίγο µεγαλύτερο, εν τούτοις δεν παύει αυτή η διάσταση να είναι σηµαντική και για τους άλλους που ασχολούνται µε διοίκηση ή έρευνα, διότι αποτελεί τον κοινό παρονοµαστή όλων των δραστηριοτήτων. ηλαδή, ο συνάδελφος που ασχολείται µε ανάπτυξη και διοίκηση έργων και χρηµατοδότηση έργων, έχει µια εξαιρετική ικανότητα έναντι των άλλων στελεχών της διοίκησης και της οικονοµίας να αναγνωρίζει το ασφαλές και το οικονοµικό και το αποδοτικό. Αυτή την διάσταση την έχουν οι µηχανολόγοι. Επιτρέψτε µου λιγάκι να αναφερθώ σε αυτό που λέµε σήµερα θεσµικό πλαίσιο. Αυτό το θεσµικό πλαίσιο είναι, όπως είπε και ο προηγούµενος οµιλητής, µοναδικό στην Ευρώπη. Η χώρα µας από το 34 θέλησε να επιβάλλει τον τεχνικό έλεγχο σε όλες τις εγκαταστάσεις τις τεχνολογικές και τις µηχανολογικές, µη έχοντας την ικανότητα µεγάλων και ανεπτυγµένων υπηρεσιών ή προτύπων ή άλλων µέσων ελέγχου της ποιότητας και της ασφάλειας των κατασκευών. Θέσπισε, λοιπόν, έναν νόµο µέσω των επαγγελµατιών να ασκεί αυτό τον έλεγχο. Αυτός ο νόµος του 34 αφορούσε βασικά τους µηχανολόγους-ηλεκτρολόγους διπλωµατούχους, αφορούσε, όµως, όλες τις βαθµίδες των µηχανικών από ανώτερη και µέση και ως ένα βαθµό αφορούσε και τους χηµικούς µηχανικούς. Με το Βασιλικό ιάταγµα του 50, η πολιτεία κατέταξε όλες τις εγκαταστάσεις µηχανολογικής τεχνολογίας σε κατηγορίες απλών και µη απλών. Αυτό διευκόλυνε πάρα πολύ, διότι στις µεν απλές µπορούσαν να ασκούν το επάγγελµά τους και άλλοι κατηγορίες συνάδελφοι, τεχνικοί, Μέσης Ανωτέρας Εκπαίδευσης, ενώ στις µη απλές ασκούσαν αποκλειστικά το επάγγελµα οι µηχανολόγοι-ηλεκτρολόγοι

16 16 Όταν λέµε ασκώ το επάγγελµα στην ουσία σηµαίνει ασκώ τεχνικό έλεγχο. Υποχρεωτικός τεχνικός έλεγχος σηµαίνει βάσει του Ν6422, στην µελέτη, στην κατασκευή και στην επίβλεψη των έργων. Κατόπιν η πολιτεία µε το Βασιλικό ιάταγµα του 58, όρισε τι είναι χηµικές εγκαταστάσεις για να µπορούµε στις µελέτες να συνεργάζονται και οι χηµικοί µηχανικοί µε τους µηχανολόγους και είχε κλείσει οριστικά ένας κύκλος χαρακτηρισµού, όχι µε πολύ µεγάλη τελειότητα οµολογώ αυτό, µέχρι που ήρθε το Προεδρικό ιάταγµα το 275/97, το οποίο ανέτρεψε όλο το καθεστώς και όλο το σκηνικό για ένα πολύ µεγάλο ποσοστό της βιοµηχανίας. Εξ αρχής, θέλω να τοποθετηθώ ιδεολογικώς, αν µου επιτρέπετε. εν είµαι αποκλειστικά σκληρός ή υπέρµαχος των µέτρων και των τοποθετήσεων και δεσµεύσεων και κανόνων στο ποιος κάνει τι στην αγορά. ( ) Η χώρα µας αυτόν τον µηχανισµό είχε. Το Βασιλικό ιάταγµα του 50, κατέταξε τις εγκαταστάσεις σε τρεις κατηγορίες. Ως προς την µελέτη είχε µια διάκριση για το τι εστί απλή εγκατάσταση, ως προς την κατασκευή είχε µια άλλη διάκριση για το τι εστί απλή εγκατάσταση και ως προς την επίβλεψη λειτουργίας κάποια άλλη διάκριση. Είχε κριτήριο ρύπων, είχε κριτήριο, είχε αξίες καυσίµων, θερµικής ικανότητας και τα λοιπά. Όπως καταλαβαίνετε στην λειτουργία είχε µεγαλύτερα όρια για να επιτρέπει και σε τεχνικούς, συντηρητές, πρακτικούς µηχανικούς να ασκούν το επάγγελµα στην λειτουργία χωρίς απαραίτητα πάντα την επίβλεψη του µηχανολόγου-ηλεκτρολόγου. Όµως ήρθε το Π του 294, επιτρέψτε µου να αφιερώσω ένα λεπτό, είναι σηµαντικό για τον κλάδο µας, όσο και αν ξέρω ότι η συζήτηση εδώ πέρα είναι πολύ ευρύτερη και προέβαλε έναν νέο ορισµό της χηµικής εγκατάστασης. Ανέφερε ότι όποια διαδικασία υφίσταται αλλαγή εγκατάστασης ενέργειας ή σύστασης καλείται χηµική εγκατάσταση. Σύµφωνα µε τα βιβλία της χηµικής του σχολείου, µόνο η σύσταση είναι φαινόµενο χηµικό. Αυτά µπορεί να είναι και φυσικά φαινόµενα, αυτά τα δύο και εν πάση περιπτώσει, έγινε µια αυθαίρετη τοποθέτηση και µια αυθαίρετη ερµηνεία, µπήκανε νέα απλά κριτήρια για το τι εστί απλή χηµική εγκατάσταση. Θεωρήθηκε ότι, ότι θεωρείται χηµική εγκατάσταση δεν είναι µηχανολογικό ή ηλεκτρολογικό απαραίτητα. Είναι αυτοτελές. Αποτέλεσµα η πλειοψηφία της ελληνικής βιοµηχανίας να χαρακτηρίζεται σήµερα ως απλή χηµική εγκατάσταση. Αυτό είχε µια συνέπεια να καταργηθεί ο υποχρεωτικός έλεγχος από διπλωµατούχο µηχανολόγο ή ηλεκτρολόγο στην πλειοψηφία της ελληνικής βιοµηχανίας. Παραδείγµατος χάρη, τα δίκτυα φυσικού αερίου, που κατασκευάζονται σήµερα υψηλής πιέσεως µε εύφλεκτα αέρια εκατοντάδων δισεκατοµµυρίων δραχµών προϋπολογισµό, εκατοντάδων χιλιοµέτρων, χαρακτηρίζονται πλέον απλή χηµική εγκατάσταση. Το ίδιο µπορούµε να πούµε και για ηλεκτρικά δίκτυα, υποσταθµούς, καύσιµα, δοχεία πιέσεως, δίκτυα αερίων. Ότι ακριβώς εµπίπτει σε εκείνον τον ορισµό και κάποια αναλυτική κατάσταση που δώσανε αργότερα, τότε αυτό χαρακτηρίστηκε αυτόµατα χηµική εγκατάσταση. Ότι ήταν κάτω από 200 ίππους απλή χηµική, δηλαδή, η πλειοψηφία της χώρας. Βεβαίως, ο Σύλλογος Μηχανολόγων έκανε προσφυγή στο Συµβούλιο Επικρατείας. Βγήκε µια απόφαση, δεν θα σας κουράσω µε αυτό, είναι όλα γραµµένα σε ένα αναλυτικό υπόµνηµα που έχω καταθέσει και ακόµα τώρα είµαστε στην φάση του αναπροσδιορισµού των χηµικών εγκαταστάσεων. ηλαδή, που θέλω να καταλήξω µε αυτό το πρώτο µέρος; Ότι τα πράγµατα δεν είναι καθαρά. εν είναι η εντολή της πολιτείας λευκή επιταγή προς τον κλάδο. Ο κλάδος οφείλει συνεχώς να αποδεικνύει ότι µπορεί να ικανοποιεί αυτή την απαίτηση της πολιτείας για την κατοχύρωση της ασφάλειας δια της προστασίας των ηλεκτροµηχανολογικών εγκαταστάσεων, αλλιώς είναι τα πάντα ανοικτά σε οποιεσδήποτε παρεµβάσεις

17 17 Χωρίς να είµαι υπέρµαχος της συντεχνιακής παρέµβασης του κλάδου µας, οφείλουµε να οµολογήσουµε ότι ο κλάδος των µηχανολόγων-ηλεκτρολόγων δεν υπήρξε συντεχνιακός. Είχε βεβαίως τα δικαιώµατα. Υπέστη, όµως, τις επιθέσεις άλλων κλάδων και όχι µόνο των χηµικών µηχανικών, µε αποτέλεσµα σήµερα το θεσµικό πλαίσιο µε το οποίο παραδοσιακά στηρίχθηκε, να είναι στον αέρα εν πολλοίς. Αυτό πάλι δεν είναι πολύ γνωστό. Βεβαίως, ασχολούνται οι Σύλλογοι των Μηχανικών, ασχολείται το Τεχνικό Επιµελητήριο, αλλά αυτό δεν είναι ακόµα ξεκαθαρισµένο. Είµαστε σε µια φάση που προσπαθούµε όλοι µαζί να επαναριθµήσουµε και να επανατοποθετήσουµε αυτές τις ευθύνες. Εποµένως, επιτρέψτε µου να µιλήσω για τα προγράµµατα των σπουδών σε σχέση µε αυτή την διάσταση. Την άσκηση του επαγγέλµατος και τον τεχνικό έλεγχο. Πάλι θέλω να ξεκαθαρίσω µια ιδεολογική τοποθέτηση. εν είναι υποχρεωτικό τα Πανεπιστήµια και τα Πολυτεχνία να ακολουθούν ουδεµία κατεύθυνση για το ποιο θα είναι το πρόγραµµα σπουδών τους. Το πρόγραµµα σπουδών θα το καθορίζουν µε ακαδηµαϊκή αυτοτέλεια. Βέβαια, ένα µέρος του προγράµµατος σπουδών θα χρειαστεί να τοποθετηθεί κανείς µε βάση την έρευνα ή µε βάση την διοίκηση και την οικονοµία. Παρόλα αυτά, ένα µέρος του προγράµµατος σπουδών οφείλει να υπηρετεί και στον σκοπό του τεχνικού ελέγχου. Ο τεχνικός έλεγχος παραµένει µια σηµαντική άσκηση της δραστηριότητας και οφείλουµε να τον υποστηρίξουµε και αυτόν. Βεβαίως, αυτό είναι στην επιλογή του κάθε Πολυτεχνικού Ιδρύµατος, το πώς θα διαµορφώσει το πρόγραµµα σπουδών του. Οφείλουµε, όµως, να επισηµάνουµε ορισµένα θέµατα που η ίδια η πολιτεία επιζητά ως προς τον τεχνικό έλεγχο. Το ερώτηµα, λοιπόν, είναι, µπορεί το σηµερινό πρόγραµµα σπουδών να παράγει µηχανικούς που να είναι έτοιµοι τελικά να προσαρµοστούν σε αυτό το δίπτυχο της τεχνικής ευθύνης, που είναι ασφάλεια και οικονοµία των κατασκευών; Αυτή είναι η τεχνική ευθύνη που συνήθως αναλαµβάνει ένας µηχανολόγος-µηχανικός. Να µπορεί να εγγυηθεί από την µια ασφαλείς κατασκευές και από την άλλη φθηνές. εν µπορεί να κάνουµε υπερδιαστασιολόγηση στο όνοµα της ασφάλειας. Θα βγούµε εκτός οικονοµικού προϋπολογισµού. εν µπορούµε από την άλλη την µεριά να κάνουµε υποχωρήσεις ως προς την ασφάλεια της κατασκευής. Όλο το πρόγραµµα σπουδών συνήθως κινείται στην βάση της θεωρητικής και της πρακτικής ανάπτυξης, χωρίς, όµως, πολλές φορές να δίνει την διάσταση ότι µια δύναµη αποτελεί και φορτίο. Η θερµική ενέργεια, η δυναµική ενέργεια, όλες αυτές οι µορφές ενέργειας αποτελούν και συνιστούν ταυτόχρονα φορτία, τα οποία καλούνται να παραλάβουν οι κατασκευές µας, οι εγκαταστάσεις µας. Η έννοια, δηλαδή, του φορτίου καταπόνησης, πρέπει να συνοδεύει όλες τις έννοιες που έχουµε να κάνουµε µε την χρήση της ενέργειας και µε την µετατροπή της ενέργειας και την ωφέλιµη αξιοποίηση της ενέργειας. Επιτρέψτε µου να αναφέρω τυπικές ερωτήσεις που κάνουµε στο πρόγραµµα των µηχανολόγων για τις εξετάσεις αδείας ασκήσεως επαγγέλµατος του Τ.Ε.Ε.. Λέµε συνήθως ότι δίδεται µια..δοκός και ασκούνται κάποια φορτία, όπως θέλετε. Σας παρακαλώ πείτε µας πως θα υπολογίσετε τις αντιδράσεις στα έδρανα; Ποσοστό αποτυχίας έπ αυτού του ερωτήµατος, θέλει κανείς να δοκιµάσει έτσι διαλεκτικά να µου πει το ποσοστό; Συχνά 25%. εν είναι, οι συνάδελφοι, έτοιµοι οι υποψήφιοι να απαντήσουν σε αυτό το απλό ερώτηµα. µια ροπή δεξιά και µια αριστερά και βγήκε. Θα µου πείτε ότι δεν µιλάω τώρα για απόφοιτους Ελληνικών αποκλειστικά Πολυτεχνείων, υπάρχουν και Αγγλικών, αλλά υπάρχει µείγµα το οποίο έρχεται και προσέρχεται σήµερα για την άσκηση του επαγγέλµατος. Έτερο ερώτηµα. ίνεται πάλι αυτή η µυστήρια δοκός, ασκούµε ένα φορτίο και αυτή η δοκός καταπονείται σε µια κάµψη, ας το πούµε, σε µια τυχαία διατοµή εδώ πέρα, σε ένα τυχαίο σηµείο. Παρακαλώ, µπορείτε να µας υποδείξετε τι τάσεις δηµιουργούνται, αναπτύσσονται; Πως τελικώς θα καταπονηθεί και θα διαρρεύσει το υλικό και θα έχουµε αστοχία; Θέλετε να κρεµάσετε ένα µηχάνηµα από µια δοκό. Θέλετε να µου πείτε ποσοστό επιτυχίας; Τι ζητάµε; Ζητάµε να µας πούµε τις συνθλιπτικές και τις τάσεις, την γραµµή την ουδέτερη και να µας πουν τις

18 18 συνθλιπτικές τάσεις. εν ζητάµε να µας κάνουν τύπους ή κάτι τέτοιο. Αντίληψη φυσική των γνώσεων ζητάµε. Ποσοστό αποτυχίας ή επιτυχίας, 50%. ίδεται θερµοσίφωνας µε µια αντίσταση 4 κιλοβάτ, µπαίνει εδώ νερό 4 λίτρα το δευτερόλεπτο και βγαίνει το ίδιο. Βγαίνει µε 10 βαθµούς Κελσίου. Σας παρακαλώ µπορείτε να µας πείτε τι θερµοκρασία θα έχει εκεί το νερό; Ποσοστό αποτυχίας 30%, πολλές φορές. ηλαδή, η ηλικιακού επιπέδου γνώση. Που θέλω να καταλήξω; εν υποτιµώ καθόλου τις σπουδές, απλώς έχουν µια τέτοια τοποθέτηση, που τελικώς φεύγοντας πολλοί συνάδελφοι και έρχονται να εξετασθούν, δεν έχουν και αυτό συµβαίνει πολύ µε τους αποφοίτους των ξένων και των Αγγλικών Πανεπιστηµίων, δεν έχουν στο µυαλό τους τα βασικά µεγέθη. Τώρα δεν ξέρω τι φταίει. Θα µου πείτε ότι θα τα µάθει κανείς αργότερα. Ναι, αλλά δεν έχεις αντίληψη των τάσεων σαν φυσικό φαινόµενο, δεν πρόκειται ποτέ να το µάθεις αργότερα στην άσκηση του επαγγέλµατος. ηλαδή, πρέπει ο ίδιος να ξέρεις τι αναζητάς, να ανοίξεις βιβλία, τα εγχειρίδια. Τα ανέφερα µονάχα επιγραµµατικά για να πω ότι υπάρχουν πολλά προβλήµατα στα προγράµµατα σπουδών, τα οποία διαπιστώνουµε δεξιά και αριστερά. Υπάρχει, πολλές φορές, υπερβολική έµφαση στην επιστήµη και στην θεωρία, έναντι της τεχνικής και της εφαρµογής. Υπάρχει το γνωστό πρόβληµα αλληλουχίας βασικών µαθηµάτων µε τα πιο εφαρµοσµένα. Υπάρχουν µεγάλα κενά στην µέση. Επίσης, υπάρχει µεγάλη έµφαση, πολλές φορές, σε µαθήµατα εξειδικεύσεων, τα οποία περιορίζονται σε θεωρητική ανάλυση, χωρίς να γίνεται αυτό που λένε και οι Γερµανοί, παραδειγµατική εµβάθυνση. εν χρειάζονται πάρα πολλές εξειδικεύσεις. Πιάστε έναν τοµέα εξειδίκευσης να πάει σε βάθος. εν καλλιεργεί την τεχνική ευθύνη µεταξύ των συναδέλφων, των υποψηφίων και των νέων. Αποτέλεσµα, βλέπουµε πάρα πολλές διπλωµατικές εργασίες που είναι καθαρά µαθηµατικές, φυσικές, οικονοµίας. ηλαδή, το τεχνικό θέµα, η τεχνική ευθύνη, το δίπτυχο ασφάλεια-οικονοµία, απουσιάζει. Αυτό φέρνει µεγάλες δυσκολίες, διότι όταν εµείς ως κλάδοι και ως επαγγελµατικοί φορείς αγωνιζόµαστε να κατοχυρώσουµε και να υπερασπιστούµε δικαιώµατα του 34, αυτά πρέπει να αντιστοιχούν σε ένα πραγµατικό υπόβαθρο, σε µια πραγµατικότητα, η οποία αν δεν ισχύει στην πράξη, δυσκολευόµαστε πολύ να πείσουµε την ιοίκηση, τις Αρχές, ότι πραγµατικά ασκούµε αυτόν τον ρόλο. Τον ρόλο, δηλαδή, ποιόν; Τον ρόλο του εγγυητή, της ασφάλειας και της οικονοµίας των εγκαταστάσεων, για το οποίο µας καλεί η πολιτεία να παίξουµε αυτόν τον ρόλο. Βεβαίως, ήρθαν και οι αποφάσεις της Μπολώνιας, δεν τις κρίνω αυτές καθ εαυτές, πάντως έφεραν αυτή την ισοπέδωση Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης και στην ουσία υπονοµεύουν το κύρος του πενταετούς µηχανικού. ιότι οι συνάδελφοι αυτοί, της τριετούς εκπαίδευσης, δεν είναι σε θέση να ασκήσουν την τεχνική ευθύνη. εν µπορούν εκ των πραγµάτων να µπουν στην βιοµηχανία και να εγγυηθούν τίποτα. Εποµένως, συλλήβδην πλέον όλοι υπονοµεύουν το κύρος και των πενταετών. Υπονοµεύεται τελικά η ίδια η νοµοθεσία. Μετά από πέντε µε δέκα χρόνια είναι βέβαιο ότι θα καταργηθεί η ίδια νοµοθεσία. εν λέω ότι είναι καλό ή κακό. Το επισηµαίνω απλώς. Μπορούν να βρεθούν άλλοι µηχανισµοί. Θέλετε να τα καταργήσουµε όλα και να δουλεύουµε µε ασφάλειες και τράπεζες, ευχαρίστως. Για όλους. Σε σκοτώνω, σε πληρώνω. Είναι µια θεωρία. Σκοτώθηκες; Πόσο κάνει η ζωή σου; , να στα πληρώσουµε. Είναι και αυτό µια θεωρία. Όµως, ακόµα εµείς πορευόµαστε µε το ότι η ζωή είναι ανεκτίµητη, εποµένως θέλουµε την κατοχύρωσή της. Από ανθρώπους που µπορούν να την κατοχυρώσουν, όµως. Όχι, από ανθρώπους που τιµητικά φέρουν τον τίτλο και στην ουσία δεν µπορούν να ανταποκριθούν. Έχουµε τα πρόβληµα µε τα Master και τα λοιπά, τα γνωστά. Εποµένως, εγώ νοµίζω προσωπικά πως είναι µια θέση που την έχω βάλει και στους κλαδικούς φορείς µας και την συζητάµε, βεβαίως και στον ακαδηµαϊκό χώρο, δεν υπάρχει άλλη διέξοδος από τον διαχωρισµό τίτλου ακαδηµαϊκού µε επαγγελµατικό. εν µπορούµε πλέον δια του ακαδηµαϊκού τίτλου να θεωρούµε ότι παίρνουµε αυτοµάτως επαγγελµατικά δικαιώµατα. Αυτός ο διαχωρισµός εκ των πραγµάτων επιβάλλεται

19 19 Αυτό που κάνει σήµερα η πολιτεία, που ανέφερε ο προηγούµενος συνάδελφος, έρχονται οι τριετούς εκπαίδευσης, τους δίνει την ισοτίµιση το Υπουργείο Παιδείας και πάνε αυτοµάτως στο Υπουργείο Ανάπτυξης και εγγράφονται στους τεχνικούς καταλόγους, κατά την γνώµη µου είναι παράνοµο. Οφείλουν και αυτοί που ισοτιµούνται µε τους µηχανικούς, να προσέλθουν στις επαγγελµατικές εξετάσεις του Τ.Ε.Ε. και να γραφτούν στο Τ.Ε.Ε.. Το µόνο δικαίωµα που αποκτούν από τις οδηγίες, είναι το δικαίωµα να προσέλθουν στις εξετάσεις του Τ.Ε.Ε.. εν αποκτούν άλλο δικαίωµα να εγγράφονται αυτόµατα στους καταλόγους του Υπουργείου Ανάπτυξης. Κος : Αυτό είναι αυτονόητο. Κος ΕΥΘΥΜΙΑ ΗΣ: Και όµως δεν είναι, διότι όπως ανέφερε και ο προηγούµενος συνάδελφος και ενδεχοµένως. Κος : (οµιλία µακριά από το µικρόφωνο) Κος ΕΥΘΥΜΙΑ ΗΣ: Περνάνε ούτε καν µε επαγγελµατικές εξετάσεις, στις οποίες υπόκεινται όλοι οι διπλωµατούχοι µηχανικοί και πάνε και εγγράφονται αυτοµάτως στους καταλόγους του Υπουργείου Ανάπτυξης. Κατά την γνώµη µου, λοιπόν, πρέπει να εισάγουµε την έννοια των αναβαθµισµένων επαγγελµατικών εξετάσεων. Ο συνάδελφος Σιµόπουλος θυµάται τα οκτάωρα που είχαµε δώσει όλοι και πως τι σοβαρές εξετάσεις δινόντουσαν τότε. Μπορεί να έχουµε δυο βαθµίδες εξετάσεων. Μια που να αντιστοιχεί στον τριετή κύκλο και να ρωτάει τα βασικά πράγµατα ακαδηµαϊκών γνώσεων και µια δεύτερη βαθµίδα, την οποία οι απόφοιτοι διπλωµατούχοι θα την παίρνουν άνετα και δεν θα έχουν κανένα πρόβληµα στον βαθµό που θα έχουν παρακολουθήσει τις σπουδές τους, που να πιστοποιεί τεχνικές γνώσεις, τεχνική ευθύνη, ανάλυση σε βάθος. Ένα υδραυλικό σύστηµα, ένα θερµικό σύστηµα, µια µηχανή, το οποίο να το αναλύουµε, όχι µόνο από πλευράς διεργασίας ρευστών, ενέργειες µηχανικής, δυναµικής, αλλά και από πλευράς ικανότητας να παραλάβει τα φορτία τα οποία αναπτύσσονται και να τα περιορίσει. Αυτό σηµαίνει επαγγελµατικές εξετάσεις. Κατά την γνώµη µας πρέπει να σκεφτούµε πολύ σοβαρά το θέµα που δηµιουργείται σε σχέση µε τα ειδικά θέµατα της ελληνικής νοµοθεσίας, η οποία ευνοεί τους µηχανικούς και δεν θα τους ευνοεί για πολύ καιρό, αν οι µηχανικοί δεν καταφέρουν και οι µηχανολόγοι γενικότερα, να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της νοµοθεσίας. Κατά δεύτερο λόγο, να δούµε πως θα καταφέρουµε να διατηρήσουµε αυτό το κύρος του µηχανικού της πενταετούς εκπαίδευσης, το οποίο όλοι πιστεύουµε ότι είναι απαραίτητο και να εισάγουµε, αν θέλετε και την ικανότητα, να διατηρήσουµε την ικανότητα, του µηχανολόγου-ηλεκτρολόγου. ηλαδή, είτε είσαι µηχανολόγος, είτε είσαι ηλεκτρολόγος, να µπορείς να ασκείς το επάγγελµα, στο βαθµό, βέβαια, που διαθέτεις κάποιες ανάλογες γνώσεις και έχεις πιστοποιηθεί από κάποιες εξετάσεις. Αυτά ήθελα να πω µε συντοµία και ήθελα να σας παρακαλέσω κάποια στιγµή και στον διάλογο αργότερα να κάνετε µια συζήτηση επί των θεµάτων αυτών που αφορούν την αντιµετώπιση των νέων καταστάσεων που δηµιουργούνται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Σας ευχαριστώ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ευχαριστούµε τον κύριο Ευθυµιάδη για την διάσταση των πραγµάτων που τοποθέτησε. Θα συνεχίσουµε µε τον κύριο Ταγάρα, τον συνάδελφο κύριο Ταγάρα από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, ο οποίος θα εκφράσει κάποιες απόψεις για την προπτυχιακή και µεταπτυχιακή εκπαίδευση του µηχανολόγου-µηχανικού

20 20 «Απόψεις για την προπτυχιακή και µεταπτυχιακή εκπαίδευση του µηχανολόγου- µηχανικού». Κος ΤΑΓΑΡΑΣ: Καλησπέρα σας. Ευχαριστώ και εγώ για την πρόσκληση. Βέβαια, κοιτώντας το πρόγραµµα σας βλέπω πολύ ψύχραιµους όλους, ενώ στο πρόγραµµα βλέπω ότι η ενότητα αυτή θα έπρεπε να είχε τελειώσει προ δεκαλέπτου. εν ξέρω αυτό τι σηµαίνει. Εγώ θα προσπαθήσω να είµαι σύντοµος, εν πάση περιπτώσει. Εκφράζοντας, επειδή προσεκλήθην άλλωστε, ως εκπρόσωπος του Τµήµατος Μηχανολόγων-Μηχανικών, ο Πρόεδρός µας απουσίαζε, άρα εγώ τον αντικαθιστώ ως αναπληρωτής Πρόεδρος, εκφράζοντας, λοιπόν, κατά κύριο λόγο τις απόψεις για την προπτυχιακή και µεταπτυχιακή εκπαίδευση του µηχανολόγου-µηχανικού, τις απόψεις του τµήµατος, τουλάχιστον όπως αυτές εκφράζονται έµµεσα µεν, έµπρακτα δε, από το ισχύον πρόγραµµα προπτυχιακών σπουδών του τµήµατος, το οποίο αναµορφώθηκε σχετικά πρόσφατα, ισχύει από το ακαδηµαϊκό έτος , καθώς και από τα µεταπτυχιακά προγράµµατα στα οποία συµµετέχει. Στην συνέχεια, θα πω λίγα λόγια για τις νέες εκπαιδευτικές κατευθύνσεις και πρωτοβουλίες, τις οποίες προτίθεται να αναλάβει το τµήµα και κάποιο προβληµατισµό σχετικά µε την εξασφάλιση των αναγκαίων προϋποθέσεων για την επιτυχή έκβαση των προσπαθειών αυτών. Όλα αυτά θα προσπαθήσω να τα κάνω πολύ σύντοµα. Ξεκινάω, λοιπόν, µε µια πολύ γρήγορη ενηµέρωση για τις σπουδές. Είδαµε προηγουµένως το πρόγραµµα το νέο της Σχολής Μηχανολόγων του Μετσοβείου και θα µπορούσα, σχεδόν, να αξιοποιήσω την ίδια διαφάνεια, γιατί είναι πάρα πολύ παρόµοιο. ηλαδή, και εµείς από το 99, έχουµε ένα πρώτο κύκλο το λέµε, χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι υπάρχει διάσπαση των σπουδών. Είναι ενιαίες πενταετείς σπουδές, αλλά µια πρώτη ενότητα, αν θέλετε, είναι στα τρία πρώτα χρόνια όπου όλα τα µαθήµατα είναι κοινά και υποχρεωτικά για όλους τους µηχανολόγους, υπάρχουν µόνο υποχρεωτικά µαθήµατα, καµία επιλογή και στην συνέχεια, στα δυο τελευταία έτη, υπάρχει ο διαχωρισµός σε κατευθύνσεις στο τέταρτο έτος, που οι κατευθύνσεις ταυτίζονται µε τους τρεις τοµείς του τµήµατος. Η διαφορά είναι ότι εµείς δεν έχουµε αυτόν τον τοµέα µεταφορών, έχουµε µόνο κατασκευαστικό ενεργειακό και βιοµηχανική διοίκησης, το οποίο νοµίζω ότι είναι πολύ ενδιαφέρον. Ήδη το έθεσαν κάποιοι από τους προηγούµενους οµιλητές το θέµα αυτό του µηχανολόγου, που ίσως θα πρέπει να είναι και ηλεκτρολόγος, που σίγουρα πάντως είναι και µηχανικός παραγωγής, τουλάχιστον στα τέσσερα τµήµατα, που θεωρούµε τα τµήµατα µηχανολόγων-µηχανικών. Έτσι και στο Μετσόβειο και στην Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα, από όσο γνωρίζω, υπάρχει το ίδιο πράγµα και στην Θεσσαλία υπάρχει το ίδιο πράγµα. Μηχανικοί παραγωγής υπάρχουν εκεί όπου δεν υπάρχουν µηχανολόγοι-µηχανικοί και αυτό έχει ένα ενδιαφέρον. Είναι στο Πολυτεχνείο Κρήτης, υπάρχουν επίσης στην Ξάνθη και υπάρχουν και στο Αιγαίο. Λέγονται µηχανικών οικονοµίας και διοίκησης, αλλά ουσιαστικά είναι το ίδιο πράγµα. Χωρίζονται στις κατευθύνσεις και στην συνέχεια στο πέµπτο έτος και στις εξειδικεύσεις. εν θέλω να µπω σε λεπτοµέρειες, απλώς θα πω ότι οι πιο µεγάλοι τοµείς, οι κλασσικοί, ο ενεργειακός και ο κατασκευαστικός χωρίζονται σε τρεις εξειδικεύσεις. Βιοµηχανικής διοίκησης, που είναι ο µικρότερος τοµέας, έχει µια εξειδίκευση. Άρα, έχουµε συνολικά στο τέταρτο και πέµπτο έτος δεκαοκτώ µαθήµατα εκ των οποίων τα δεκατέσσερα είναι από την κατεύθυνση και εξειδίκευση που επιλέξει ο φοιτητής. Εποµένως, µοιάζει πολύ το πρόγραµµα µε αυτό το οποίο παρουσίασε προηγουµένως ο κύριος Σιµόπουλος και µοιάζει πολύ επίσης και µε το σκεπτικό, την λογική της εξειδίκευσης του µεταπτυχιακού τίτλου. ηλαδή, πραγµατικά, ουσιαστικά και εµείς πιστεύουµε ότι ολοκληρώνεται ο πενταετής κύκλος µε ένα Master τα δύο τελευταία χρόνια και χαρακτηριστικό αυτού είναι το εξής: Ότι, περνώντας τώρα στις µεταπτυχιακές σπουδές µηχανολόγων