ΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΑΝΤΙΔΟΤΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Transcript

1 ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ 15 & ΑΙΟΛΟΥ, ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ Γραφείο Ενημερώσεως Μελών: Σοφοκλέους 15, 4ος όρ. κάθε πρωί 10 έως 2 - απόγευμα Δευτέρα & Πέμπτη 6 έως 8, και σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας. Πληροφορίες - εγγραφές και μέσω: ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ 90 ΤΙΜΗ: 0,01 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 ΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΑΝΤΙΔΟΤΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ

2 Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. ΣΗΜΑΙΝΕΙ Aγώνες & επιτυχίες Oι σημαντικότερες αλλαγές στις οποίες συνέβαλε αποφασιστικά η Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. είναι χρονολογικά οι εξής: Η δυνατότητα ιδιοκατοίκησης στις επαγγελματικές μισθώσεις Η καθιέρωση ελαχίστου μισθώματος σε όλες τις μισθώσεις Η απελευθέρωση των διατηρητέων και των ακινήτων των απόδημων Η σταδιακή απελευθέρωση των επαγγελματικών μισθώσεων Η σταδιακή απελευθέρωση των μισθώσεων κατοικιών Η θέσπιση ταχείας διαδικασίας αποβολής των δύστροπων μισθωτών Η μη υποβολή εντύπων υπολογισμού ΦΜΑΠ από τα φυσικά πρόσωπα Η κατάργηση του ΦΜΑΠ τρεις φορές (1980, 1992, 2008) Η θεσμοθέτηση του σύγχρονου κανονισμού εργασίας θυρωρών Η αποφυγή επιβολής ενοικιοστασίου στους σεισμούς του 1999 και Η φορολογική απαλλαγή των μισθώσεων προς τους σεισμοπαθείς Η παρέμβαση στη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος Η απεμπλοκή των οικοπέδων από τις δημευτικές δασικές διατάξεις Η επίλυση του ιδιοκτησιακού των εντός σχεδίου ακινήτων Η απαλλαγή των «κλειστών» ακινήτων από τα δημοτικά τέλη Η «κατάργηση» του φόρου κληρονομιάς-γονικής παροχής ακινήτων Η διατήρηση του αφορολογήτου ( ) στο εισόδημα από ακίνητα Η εκπρόθεσμη δήλωση των οριζοντίων ιδιοκτησιών στο κτηματολόγιο Η καθιέρωση λογικών κανόνων ανακαίνισης παλαιών ανελκυστήρων Η διαδικασία αυτόματου κλεισίματος των ανέλεγκτων δηλώσεων ΦΜΑΠ Η εξαγγελία αμοιβής μόνον 1 /τ.μ. για το ενεργειακό πιστοποιητικό ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΟΜΙΔΑ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Στράτος Παραδιάς, Δικηγόρος Α.Π., Πρόεδρος UIPI ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Νίκος Δίγκας-Χαρδαλιάς, Θεσσαλονίκη ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ανδρέας Νικολούδης, Απόδημοι ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΙ Ευαγγ. Μουτσόπουλος, Ακαδημαϊκός Καθηγητής Χαράλαμπος Τσουτρέλης, Καθηγητής Ε.Μ.Π. Αθανάσιος Ευαγγελίδης, Πολ. Μηχαν. Θεσσαλονίκη Κων/νος Αράπογλου, Δικηγόρος, Ηράκλειο ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Αιμιλία Δ. Βαδόκα, Αθήνα ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Κυριακή Αθανασιάδου, Δικηγόρος, Πάτρα ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Αθανάσιος Παπαλεξανδρής, Τραπεζικός, Σούνιο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Αναστάσιος Γ. Βάππας, Δικηγόρος, Αθήνα ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ Μάριος Σκορτσής, Πολ. Μηχανικός, Αθήνα ΜΕΛΗ ΤΟΥ Δ.Σ. Χρόνης Μαλλιαρόπουλος, Δικηγόρος, Βόλος Κων/νος Ζήκας, Πολ. Μηχανικός, Θεσσαλονίκη Μιχαήλ Κούλας, Συνδεσμος Αν. Κτημ. Εταιριών Γεώργιος Θεοδωρόπουλος, Δικηγόρος, Πειραιάς Παύλος Πετρόπουλος, Αρχιτεκτων, Διατηρητέα Νικόλαος Σταματάκης, Επιχειρηματίας, Αθήνα Αθανάσιος Καράμπαμπας, Πολιτικός Μηχανικός, Αθήνα Γεώργιος Βογιατζής, Εμπορος, Δράμα Χριστίνα Πουλούλη, Δικηγόρος, Λάρισα ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΜΒ. ΔΙΕΘΝ. ΣΧΕΣΕΩΝ Άννα Τζηρίδου, Θεσσαλονίκη ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΥΜΒ. ΙΔΙΟΚΤ. ΕΞΩΤΕΡ. Δημήτριος Κούρος, Δικηγόρος, Ντύσσελντορφ Δ.Σ. ΕΝΩΣΕΩΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Στράτος Παραδιάς ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΙ Αιμιλία Βαδόκα Μάριος Σκορτσής Iωάννης Λαμπρόπουλος Ανδρέας Αθανασιάδης ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Έλενα Οικονομίδου ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Ειρήνη Πρόκου ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Ελπίδα Ροΐδου ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΕΝΗΜΕΡ. ΜΕΛΩΝ Μαριλένα Μητροπούλου ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΠΟΠΤΗΣ Ιωάννης Λαϊάκης ΜΕΛΗ ΤΟΥ Δ.Σ. Αναστάσιος Γ. Βάππας Δρακούλης Θωμάκος Ευφροσύνη Καράμπαμπα Ανδρέας Παπακυριακόπουλος Βασιλική Παραδιά Αντώνιος Σαρλάς Ιωάννης Σταματάκης

3 Περιεχόμενα Γράμμα από τον Πρόεδρο Του Στράτου Παραδιά, Προέδρου ΠΟΜΙΔΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗ Τα κυβερνητικά μέτρα για αναθέρμανση των κατασκευών ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΑ Ημερίδα της Τράπεζας της Ελλάδος για τα ακίνητα ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ Εκδήλωση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την αγορά ακινήτων ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Οι τελευταίες πληροφορίες για το πρόγραμμα του υπουργείου Ανάπτυξης που θα επιδοτεί την ενεργειακή θωράκιση υφιστάμενων κτιρίων. ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ Ερωτηματικά από δημοσκόπηση για λογαριασμό του ΤΕΕ που "απαλλάσσει" τους μηχανικούς από τις ευθύνες τους για τους ημιυπαίθριους... ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Σεμινάριο ΠΟΜΙΔΑ για την οριζόντια ιδιοκτησία ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ Η ρύθμιση για περαίωση εκκρεμών υποθέσεων ΦΜΑΠ και φόρων μεταβίβασης ακινήτων. Η ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ Άρθρο του τεχνικού συμβούλου της ΠΟΜΙΔΑ κ.σ.περδίου για την αναγκαιότητα της θερμομόνωσης. ΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Η νέα διαδικασία για τους πλειστηριασμούς ακινήτων U.I.P.I. Εκδήλωση για την «Ημέρα της Ιδιοκτησίας» στο Βουκουρέστι, για την επιστροφή των περιουσιών στους Ρουμάνους ιδιοκτήτες. ΚΥΠΡΟΣ Αγώνες των Κυπρίων ιδιοκτητών για κατάργηση του ενοικιοστασίου. ΑΣΠΙΣ-ΠΟΜΙΔΑ Το πρόγραμμα ομαδικής ασφάλισης κτιρίων με ειδικούς όρους για τα μέλη μας. ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΑΣ ΟΙ ΕΝΩΣΕΙΣ-ΜΕΛΗ ΜΑΣ Η ανακαίνιση των υπαρχόντων κτιρίων μοχλός για το ξεπέρασμα της κρίσης! Η ιδιωτική ανοικοδόμηση είναι ο κυρίαρχος τρόπος κατασκευής των κατοικιών και περίπου επαγγελματικών κτιρίων που στεγάζουν τον ελληνικό λαό και τις δραστηριότητές του. Η κατοχή ακίνητης ιδιοκτησίας της είναι χαρακτηριστικό της συντριπτικής πλειοψηφίας των ελλήνων, με διαταξικό χαρακτήρα, ενώ η εκμίσθωση κάθε είδους ακίνητης ιδιοκτησίας είναι σημαντική παράπλευρη δραστηριότητα ενός περίπου εκατομμυρίου φορολογουμένων! Η δραστηριότητα αυτή κάποτε θεωρείτο ως πηγή απόκτησης ενός βέβαιου και ξεκούραστου εισοδήματος, γι αυτό και το Κράτος φορολογούσε την ιδιοκτησία και το εισόδημά της με τρόπο τιμωρητικό, και με στόχο όχι απλά την άντληση εσόδων, αλλά κυριολεκτικά την...«πάταξή» της! Η πραγματικότητα όμως είναι σήμερα εντελώς διαφορετική. Ο σημαντικός αριθμός νέων κτιρίων που κατασκευάστηκαν δημιούργησε τεράστια προσφορά και μείωσε τη ζήτηση των παλαιών, μισθωτική αλλά και αγοραστική. Το υπάρχον κτιριακό δυναμικό της χώρας μας άρχισε να παλιώνει και να απαξιώνεται, και το όποιο εισόδημά του να είναι ασήμαντο, αλλά κυρίως να είναι ανασφαλές. Για να κρατηθεί στην αγορά χρειάζεται ριζική ανακαίνιση, η οποία σήμερα πρέπει να γίνει και με τους σκληρούς κανόνες, που επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και αφορούν: Την εξοικονόμηση ενέργειας, όπως το ενεργειακό πιστοποιητικό, εξωτερική θερμομόνωση, αλλαγή κουφωμάτων, καυστήρων, κλιματιστικών σε όλα πλέον τα ανακαινιζόμενα κτίρια, αλλά και την υποχρεωτική χρήση ΑΠΕ στα μεγάλα κτίρια. Την χρήση φυσικού αερίου τουλάχιστον στην κεντρική θέρμανση των υπαρχόντων κτιρίων. Την ασφάλεια, όπως η ανακαίνιση και καταχώρηση όλων των λειτουργούντων ανελκυστήρων, των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων, του τεχνικού ασφαλείας κ.α. Την υγεία, όπως η αφαίρεση του αμιάντου στα δομικά υλικά και του μολύβδου από τις σωληνώσεις ύδρευσης Την προσβασιμότητα, με την αναγκαστική δημιουργία ραμπών, ανελκυστήρων και χώρων υγιεινής για τα ΑΜΕΑ, και άλλα πολλά. Έτσι λοιπόν ένα νέο συγκλονιστικό πεδίο οικονομικής δραστηριότητας δημιουργείται στην πραγματική οικονομία της χώρας μας, η μαζική ανακαίνιση και αναβάθμιση των υπαρχόντων κτιριακών όγκων, η οποία για τα αστικά κέντρα αποτελεί την πραγματική ανοικοδόμηση του μέλλοντος. Οι δραστηριότητες αυτές συνεπώς, δηλαδή η ανακαίνιση και εκμίσθωση ακινήτων είναι μια πραγματική παραγωγική δραστηριότητα, η οποία συνεισφέρει και θα συνεισφέρει όλο και περισσότερο στην οικονομία, στην στέγαση του πληθυσμού της χώρας και της επαγγελματικής του δραστηριότητας, στην απασχόληση, στα φορολογικά έσοδα του κράτους. Όμως για να γίνει αυτό, το κράτος οφείλει να πάρει άμεσα τα απαραίτητα επιβοηθητικά μέτρα, που θα τονώσουν την απασχόληση και την οικονομία γενικότερα, όπως έκανε και για άλλους τομείς της οικονομίας. Διερωτώμαι, γιατί άραγε είναι πιο σημαντικό για την ελληνική οικογένεια να έχει καινούριο αυτοκίνητο, από το να έχει καινούργιο, ή πλήρως εκσυγχρονισμένο σπίτι? Και ας γίνει κατανοητό ότι η ανακαίνιση δεν μπορεί να γίνει μόνη της, οι ιδιώτες δεν μπορούν να σηκώσουν το τεράστιο βάρος της ανακαίνισης των υπαρχουσών οικοδομών χωρίς ενημέρωση, τεχνική καθοδήγηση, απαλλαγή από τη γραφειοκρατία και συγκεκριμένα μέτρα επιδότησης και ουσιαστικών φορολογικών απαλλαγών. Η ανακαίνιση των υπαρχόντων κτιρίων λοιπόν μπορεί να αποδειχτεί το υπερόπλο για το ξεπέρασμα της κρίσης, αρκεί να το καταλάβουμε, να το σχεδιάσουμε σωστά και να το πραγματοποιήσουμε...

4 ΟΙΚΟΔΟΜΗ ΤΑ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ: Καλά αλλά λίγα Ρυθμίσεις με στόχο την αναζωογόνηση της οικοδομής και της κτηματαγοράς ανακοίνωσε η κυβέρνηση. Σε σωστή κατεύθυνση τα μέτρα αλλά δεν αρκούν για αναθέρμανση των συναλλαγών. Οι προτάσεις της ΠΟΜΙΔΑ, των κατασκευαστών και των συμβολαιογράφων για να τονωθεί η κατασκευαστική δραστηριότητα. Μέτρα για την αναθέρμανση της οικοδομής και την αύξηση των συναλλαγών στην κτηματαγορά ανακοίνωσε η κυβέρνηση, με απώτερο στόχο τη διατήρηση των θέσεων εργασίας στον κλάδο και την αύξηση των εσόδων του Δημοσίου από τους φόρους στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Τα μέτρα αν και κρίνονται θετικά από τους ιδιοκτήτες ακινήτων και τους επαγγελματίες της κτηματαγοράς, δεν θεωρείται ότι επαρκούν για να δώσουν ώθηση στις κατασκευές και τις αγοραπωλησίες ακινήτων. Όπως επεσήμανε σχετικά η Ομοσπονδία μας, «λείπουν τα άμεσα μέτρα που θα δημιουργούσαν την ανατροπή στο σημερινό τέλμα, όπως η μείωση του ΦΜΑ (αντίστοιχου με τη μείωση του τέλους ταξινόμησης αυτοκινήτων) ή του ΦΠΑ, ή η προσωρινή αναστολή του "πόθεν έσχες" το οποίο ισχύει επιλεκτικά μόνον για την κτηματαγορά ενώ δεν ισχύει σχεδόν για όλη την υπόλοιπη οικονομία (χρηματιστήριο, αμοιβαία, εταιρείες κλπ).» Η ΠΟΜΙΔΑ από κοινού με την Ένωση Κατασκευαστών Κτιρίων και τον Συμβολαιογραφικό Σύλλογο είχε προτείνει έγκαιρα, και πάντως πριν ξεσπάσει η κρίση στην ελληνική οικονομία, μέτρα για την αναθέρμανση της οικοδομής. Λίγες ημέρες πριν τις επίσημες ανακοινώσεις των κυβερνητικών μέτρων επαναφέραμε τις προτάσεις μας, οι περισσότερες από τις οποίες, δυστυχώς, δεν εισακούστηκαν. Αναλυτικά, τα μέτρα για τα ακίνητα που ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιάννης Παπαθανασίου έχουν ως εξής: 1) Για όσους λάβουν στεγαστικά δάνεια μέχρι 31/12/2010 (τόσο για κατοικίες, όσο και για επαγγελματικά ακίνητα), το Ελληνικό Δημόσιο εγγυάται το επιπλέον 25% του δανείου που μέχρι σήμερα, δεν το χορηγούν οι τράπεζες, αλλά το καλύπτουν οι καταναλωτές. Με τον τρόπο αυτό, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας το ύψος των στεγαστικών δανείων θα καλύπτει το 100% της εμπορικής αξίας των ακινήτων και όχι το 75%, που ισχύει μέχρι τώρα. Υπάρχει όμως ερώτημα κατά πόσο οι τράπεζες θα δεχτούν στην πράξη να χρηματοδοτούν το 100 % της εμπορικής αξίας. 2) Μειώνεται η αμοιβή των συμβολαιογράφων, από το 1,2% στο 1% της αξίας του ακινήτου. 3) Διπλασιάζεται, από 20% σε 40%, το ποσοστό των δεδουλευμένων τόκων για τα στεγαστικά δάνεια κατοικιών, το οποίο αφαιρείται από το φόρο εισοδήματος που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση. Επιπλέον, ενώ με το παλαιό καθεστώς η έκπτωση των τόκων αφορούσε την απόκτηση πρώτης κατοικίας μέχρι 120 τ.μ. και τους τόκους που αντιστοιχούν στο τμήμα του δανείου έως ευρώ, με τα νέα μέτρα η έκπτωση θα αφορά την απόκτηση οποιασδήποτε κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. και τους τόκους που αντιστοιχούν στο τμήμα του δανείου έως ευρώ. Το μέτρο αυτό θα ισχύσει για τα στεγαστικά δάνεια που έχουν χορηγηθεί από 1/01/2009 ή θα χορηγηθούν το 2009 και το TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ

5 Παράγοντες της αγοράς ανέφεραν σχετικά ότι το μέτρο αυξάνει τις φοροαπαλλαγές για τους δανειολήπτες, δηλαδή σε τελική ανάλυση μειώνει το κόστος δανεισμού, ωστόσο το όφελος θα φανεί την επόμενη χρονιά με την εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος για τα φετινά εισοδήματα. Δεν θα λειτουργήσει δηλαδή άμεσα αλλά μεσοπρόθεσμα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν απαντά στα σημερινά προβλήματα της αγοράς. 4) Στα πλαίσια του ΕΣΠΑ θα προκηρυχθεί πρόγραμμα, που θα αφορά τη βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιρίων που κτίστηκαν πριν το 1980, δηλαδή πριν τεθεί σε εφαρμογή ο Κανονισμός Θερμομόνωσης (μονώσεις, αλλαγές κουφωμάτων, υαλοπινάκων κ.λ.π.). Με το πρόγραμμα αυτό σύμφωνα με τον κ. Παπαθανασίου δίνεται ώθηση τόσο στη βιομηχανία δομικών υλικών, όσο και σε συναφή με τον κλάδο των κατασκευών επαγγέλματα, ενώ παράλληλα ενισχύεται το εισόδημα των νοικοκυριών με τη μείωση των δαπανών τους για ενέργεια. Ο ίδιος ανέφερε ότι ο κλάδος της οικοδομής απασχολεί περισσότερους από εργαζόμενους διαφορετικών ειδικοτήτων και συμμετέχει με 7% περίπου στο ΑΕΠ της χώρας. Από τα μέτρα αυτά, μέχρι την ημερομηνία που έκλεισε η Βουλή είχε ψηφισθεί μόνο η αύξηση των φοροαπαλλαγών για στεγαστικά δάνεια. Η ΠΟΜΙΔΑ, η Ένωση Κατασκευαστών Κτιρίων και ο Συμβολαιογραφικός Σύλλογος είχαν προτείνει σειρά συγκεκριμένων παρεμβάσεων για την ανόρθωση της οικοδομής και της οικονομίας ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο. Τέσσερις μήνες αργότερα και αφού οι προτάσεις δεν εισακούστηκαν από την κυβέρνηση με αποτέλεσμα η οικοδομή και η κτηματαγορά να εισέλθουν σε παρατεταμένη ύφεση, οι τρεις οργανώσεις επανέφεραν τις προτάσεις τους, συμπληρωμένες με βάση τις νεώτερες εξελίξεις, σημειώνοντας ότι μετά τους αγρότες, τους ξενοδόχους και τους εμπόρους αυτοκινήτων θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα και για την οικοδομή. Σειρά αιτημάτων για την αναθέρμανση της οικοδομής και την προστασία των θέσεων εργασίας σε αυτήν υπέβαλε ξεχωριστά η Ένωση Κατασκευαστών Κτιρίων κατά την ετήσια γενική συνέλευσή της που πραγματοποιήθηκε στις 30 Μαρτίου στο Κάραβελ. Οι κατασκευαστές ζητούν, επιπλέον: Απαλλαγή των μη ηλεκτροδοτούμενων (απούλητων) ακινήτων για μια 5ΕΤΙΑ από την δήλωση αποπεράτωσης του κτιρίου και εναρμόνιση εφαρμογής του Φ.Π.Α στην οικοδομή, όπως στις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης κ. Δημήτρη Καψιμάλη ο κλάδος, αν και έχει ρευστότητα, δεν προχωρεί στην ανέγερση νέων κτιρίων από φόβο καταβολής ΦΠΑ 19% στα απούλητα διαμερίσματα, μετά το πέρας της πενταετίας από την έκδοση της οικοδομικής άδειας. Επαναφορά της απαλλαγής για μία 7ετία από το ΕΤΑΚ για τις οικοδομικές επιχειρήσεις, όπως ίσχυε και για το Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας. Ο συντελεστής να μην υπερβαίνει σε κάθε περίπτωση το ένα τοις χιλιοίς, όπως ισχύει και για τις ατομικές επιχειρήσεις. Τακτοποίηση των αυθαιρέτων κτισμάτων εντός του περιγράμματος κάλυψης των κτιρίων όπως ημιυπαιθρίων χώρων, κλειστών θέσεων στάθμευσης πιλοτής, παταριών και χώρων κάτωθεν της σκεπής (σοφίτες), με εφάπαξ πρόστιμο το τετραγωνικό μέτρο και για δημοσιονομικό όφελος (2,5 έως 3 δισεκατομμύρια ευρώ). Το μέτρο να ισχύσει και για τα κτίρια που βρίσκονται στο στάδιο ανέγερσης. Δικαίωμα υποβολής του αιτήματος για υπαγωγή του ακινήτου στη ρύθμιση αυτή πρέπει να έχει ο οποιοσδήποτε έλκει έννομο συμφέρον από αυτό όπως συγκύριος, εργολάβος από αντιπαροχή, ψιλός κύριος και επικαρπωτής. Να δοθεί προσοχή στο νομοσχέδιο των Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων και Διαχειριστών Ακίνητης περιουσίας, διότι χωρίς έγγραφη εντολή του πωλητή του ακινήτου θα δημιουργηθεί αναστάτωση στην κτηματαγορά και στην κοινωνία γενικότερα. Στη συνέλευση παρέστη ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ κ. Στράτος Παραδιάς, ο οποίος τόνισε μεταξύ άλλων πως είναι καιρός η οικοδομή και η οικονομία να πάψουν να διέπονται από μέτρα γεμάτα υποκρισία, όπως το "πόθεν έσχες" και το καθεστώς των ημιυπαίθριων. Π Ε Ρ Ι Σ Σ Ο Τ Ε Ρ Α Γ Ι Α Τ Ο Θ Ε Μ Α : Η πρόταση της Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. των Συμβολαιογράφων και των Κατασκευαστών Η ανακοίνωση του Υπουργού Οικονομικών για τα νέα μέτρα ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 5

6 KTHMATAΓΟΡΑ Τα ακινητα στο «μικροσκοπιο» της ΤρΑπεζας ΕλλΑδος Υπηρεσία παρακολούθησης της κτηματαγοράς συγκροτήθηκε στην κεντρική Τράπεζα, η οποία κατήρτισε και θα ανακοινώνει τον πρώτο επίσημο δείκτη τιμών ακινήτων της χώρας. Δεν βλέπουν «φούσκα» τιμών τα στελέχη της Κεντρικής Τράπεζας. Επιβεβαιώνονται οι επισημάνσεις της ΠΟΜΙΔΑ για κρίση στη μισθωτική αγορά. Τα ενοίκια αυξάνονται με βραδύτερο ρυθμό από τις τιμές των ακινήτων. Το συμπέρασμα ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ενδείξεις για υπερεκτίμηση («φούσκα») των τιμών των κατοικιών, η επισήμανση πως τυχόν κατάρρευση των τιμών θα συμπαρασύρει το τραπεζικό σύστημα, και η επίσημη επιβεβαίωση των θέσεων της ΠΟΜΙΔΑ, ότι τα ενοίκια αυξάνονται με πολύ χαμηλότερο ρυθμό από τις τιμές των κατοικιών, είναι τα βασικά στοιχεία που προκύπτουν από την ημερίδα για την κτηματαγορά που διοργάνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος με συμμετοχή εκπροσώπων των τραπεζών, του επιχειρηματικού κόσμου, φορέων της κτηματαγοράς και του προέδρου της ΠΟΜΙΔΑ κ. Σ. Παραδιά. O Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλος τόνισε μεταξύ άλλων πως η αγορά ακινήτων έχει σημαντική συμμετοχή στην οικονομική δραστηριότητα των ανεπτυγμένων χωρών. Στην Ελλάδα το 2008 οι επενδύσεις στην αγορά κατοικίας αποτελούσαν το 1/4 περίπου του συνόλου των επενδύσεων και επιπλέον τα μεγέθη που συνδέονται με την αγορά ακινήτων, όπως για παράδειγμα οι τιμές των ακινήτων, το ύψος των ενοικίων και τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων, επηρεάζουν την αγοραστική δύναμη αλλά και την αξία του πλούτου των νοικοκυριών, «ειδικά στην Ελλάδα, όπου το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου διακρατείται σε ακίνητα». Ο κ. Προβόπουλος σημείωσε πως παρά τη σημασία που έχει η αγορά ακινήτων για τη σταθερότητα και την οικονομική ανάπτυξη, στη χώρα μας υπάρχει έλλειμμα πληροφόρησης και συστηματικής παρακολούθησης των δεδομένων που σχετίζονται με την αγορά αυτή. Η Τράπεζα της Ελλάδος αποφάσισε να καλύψει το κενό δημιουργώντας μια ανεξάρτητη υπηρεσιακή μονάδα (Τμήμα Ανάλυσης Αγοράς Ακινήτων) για τη συστηματική καταγραφή, επεξεργασία και ανάλυση των σχετικών με την αγορά ακινήτων στατιστικών στοιχείων. Η πρώτη κίνηση του Τμήματος είναι η κατασκευή επίσημου Δείκτη Τιμών Ακινήτων, μέσα από αναλυτικές πληροφορίες και στοιχεία που θα συλλέγει από τις τράπεζες. Ο δείκτης αυτός θα δημοσιεύεται σε τακτική βάση και σταδιακά θα καλύπτει ολοένα περισσότερες περιοχές της χώρας και κατηγορίες ακινήτων (π.χ. είδος ακινήτου, ηλικία ακινήτου κ.ά.). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρουσίαση των κ.κ. Γ. Συμιγιάννη και Γ. Χονδρογιάννη, στελεχών της Κεντρικής Τράπεζας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσαν, στην περίοδο οι πραγματικές τιμές των κατοικιών υπερδιπλασιάστηκαν (σωρευτική αύξηση 105,3%), αυξανόμενες με μέσο ετήσιο ρυθμό 4,9%. Αναλυτικότερα στην τριετία οι τιμές παρέμειναν περίπου σταθερές, καταγράφοντας μικρές αποκλίσεις από τρίμηνο σε τρίμηνο. Από τις αρχές όμως του 1997 ακολούθησαν έντονα ανοδική πορεία και κορυφώθηκαν το δεύτερο το τρίμηνο του Την περίοδο : οι πραγματικές τιμές των κατοικιών παρουσίασαν ελαφρά πτωτική τάση, η οποία στη συνέχεια αντιστράφηκε σε έντονα ανοδική με τις τιμές να κορυφώνονται και πάλι το τελευταίο τρίμηνο του 2006 πρώτο τρίμηνο του 2007 και να παραμένουν σε αυτό περίπου το επίπεδο μέχρι το τέλος του TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ

7 «Σε αντίθεση με τις πραγματικές τιμές των κατοικιών, τόνισαν οι δύο ομιλητές, η πραγματική αξία των υπηρεσιών από κατοικίες, όπως αυτή προσεγγίζεται από το δείκτη των ενοικίων αποπληθωρισμένο με το Δείκτη Τιμων Καταναλωτή, ακολούθησε σε όλη τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου μια γενικά ομαλή, ελαφρά ανοδική πορεία με μέσο ετήσιο ρυθμό 1,5%, δηλαδή υποτριπλάσιο από αυτόν της πραγματικής τιμής των κατοικιών». Αναφορικά με την πιθανότητα ύπαρξης φούσκας, επεσήμαναν ότι «η κίνηση των τιμών δεν παρέχει ενδείξεις για υπερεκτίμηση των κατοικιών, αν και στην πιο πρόσφατη περίοδο οι παρατηρούμενες τιμές ήταν κατά 4-5% υψηλότερες από τις θεμελιώδεις». Οι δύο επιστήμονες υπογραμμίζουν ωστόσο ότι μια αιφνιδιαστική και σημαντική πτώση στις τιμές των κατοικιών μπορεί να συνεπάγεται ουσιαστική χειροτέρευση του κινδύνου και της ποιότητας του χαρτοφυλακίου δανείων των τραπεζών και να οδηγήσει σε κρίση το χρηματοπιστωτικό τομέα, «με σοβαρές επιπτώσεις στις γενικές οικονομικές συνθήκες και τον πραγματικό τομέα της οικονομίας». Ο κ. Θεόδωρος Μητράκος, επικεφαλής του νεοσύστατου Τμήματος Ανάλυσης Αγοράς Ακινήτων της ΤτΕ παρουσίασε τους δείκτες τιμών που κατήρτισε η Τράπεζα βασιζόμενη κυρίως σε στοιχεία από τις συμβάσεις στεγαστικών δανείων που ζήτησε και πήρε από τις εμπορικές τράπεζες. Οι δείκτες καταγράφουν υποχώρηση των τιμών των κατοικιών κατά 1,4 % στο πρώτο τρίμηνο του 2009 σε σχέση με το τέλος του 2008 ενώ οι εκτιμήσεις από μεγάλα κτηματομεσιτικά γραφεία, σύμφωνα με τον κ. Μητράκο, αναφέρουν πως από το καλοκαίρι του 2008 ως τον Απρίλιο του 2009 οι τιμές υποχώρησαν κατά 7 %. Ταυτόχρονα διαπιστώνεται στροφή του ενδιαφέροντος των αγοραστών σε μικρότερα και μεγαλύτερης ηλικίας ακίνητα ενώ οι αγορές χρηματοδοτούνται κατά μεγαλύτερο ποσοστό με μετρητά αφού οι τράπεζες περιόρισαν το ποσοστό της εμπορικής αξίας που χορηγούν ως στεγαστικό δάνειο. Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν επίσης δραματική και επιταχυνόμενη πτώση του όγκου συναλλαγών (δηλαδή του πλήθους των αγοραπωλησιών): 19,6 % στο τρίτο τρίμηνο του 2008, 25,3 % στο τέταρτο και 29,4 % στο πρώτο του Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά κ. Γκ. Χαρδούβελης τόνισε μεταξύ άλλων ότι η αγορά κατοικίας είναι ιδιαίτερα σημαντική για τα ελληνικά νοικοκυριά και διαχρονικά έχει φέρει μεγάλες αποδόσεις και πρόσθεσε: η άνοδος της στεγαστικής πίστης στην Ο κ. Θ. Μητράκος Ελλάδα τα τελευταία χρόνια ήταν ταχεία αλλά ο ρυθμός υποχωρεί και θα υποχωρήσει περαιτέρω. «Η αγορά κατοικίας, κατέληξε, είναι επιρρεπής σε φούσκες, των οποίων η διάγνωση είναι δύσκολη και, έτσι, πολλές φορές επηρεάζει δυσμενώς τη σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος, όπως ανέδειξε η πρόσφατη διεθνής κρίση. Σήμερα, όσο οι τιμές των κατοικιών συνεχίζουν να πέφτουν διεθνώς, το τέλος της κρίσης είναι δύσκολο να προβλεφθεί». Σε παρέμβασή του ο Πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ κ. Στράτος Παραδιάς τόνισε τα εξής: Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι η Τράπεζα της Ελλάδος αναγνωρίζει τη σημασία που έχει η ιδιωτική ακίνητη περιουσία στην Εθνική Οικονομία, αλλά και στην κοινωνία, και συγκεκριμένα στην ελληνική οικογένεια, αφού διαπιστώνει ότι η ακίνητη ιδιοκτησία της αποτελεί μεσοσταθμικά το 81% της αξίας της όλης περιουσίας της! Η ιδιωτική ακίνητη περιουσία, ιδιαίτερα από την εποχή της μεταπολίτευσης, αποτελούσε ένα θεσμό κυριολεκτικά «αποδιοπομπαίο»! Κύρια χαρακτηριστικά της αντιμετώπισής της από το Κράτος ήταν η συνεχής ενοικιοστασιακή δέσμευση και η πολλαπλή φορολόγησή της. Η απελευθέρωση όλων των μισθώσεων και η εκλογίκευση της φορολογίας της ιδιοκτησίας, στόχοι που η ΠΟΜΙΔΑ πέτυχε με σκληρούς και ανυποχώρητους αγώνες, άνοιξαν το δρόμο για την ανάπτυξη ακινήτων της προηγούμενης δεκαετίας. Σήμερα όμως η ιδιωτική ακίνητη περιουσία βρίσκεται αντιμέτωπη με δύο συγκεκριμένους νέους κινδύνους: Ο πρώτος κίνδυνος είναι εν όψει της σημερινής κρίσης να υπερφορολογηθεί η ιδιωτική ακίνητη περιουσία για να αντληθούν τεράστια φορολογικά έσοδα. Ο δεύτερος κίνδυνος είναι τα παλαιά κτίρια που δεν θα μπορούν να αναβαθμιστούν ενεργειακά, να εγκαταλειφθούν δημιουργώντας «γκέτο» στα κέντρα των πόλεων. Τα προβλήματα αυτά είναι σοβαρότατα, και η μάχη γι αυτά δυστυχώς φαίνεται θα είναι σκληρότερη παρά ποτέ! Η προσπάθεια της Τράπεζας να προσεγγίσει το θέμα των πραγματικών τιμών των ακινήτων είναι σημαντική και αξιέπαινη, αφού στηρίζεται στα πραγματικά στοιχεία των συναλλαγών. Αξίζουν συγχαρητήρια τόσο στη Διοίκηση, όσο και στους υπαλλήλους που είχαν τη σχετική πρωτοβουλία και κατέβαλαν την μεγάλη προσπάθεια της δημιουργίας και παρουσίασης ενός αξιόπιστου δείκτη τιμών ακινήτων. Ο Πρόεδρος της Ενωσης Κατασκευαστών Κτιρίων κ. Δημ. Καψιμάλης δήλωσε εξάλλου ότι οι τιμές πώλησης των νέων κατοικιών δεν μειώνονται στην Ελλάδα, γιατί δεν μπορεί να μειωθεί ούτε το κόστος κατασκευής τους, ούτε το κόστος γης, αφού η πολεοδομήσιμη γη κυρίως στην Αττική δεν αυξάνεται με τους ρυθμούς που θα Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος έπρεπε. Π Ε Ρ Ι Σ Σ Ο Τ Ε Ρ Α Γ Ι Α Τ Ο Θ Ε Μ Α : Το απόσπασμα της έκθεσης του Διοικητή της ΤτΕ για τα ακίνητα ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ

8 ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΟΚΕ Η κριση στην οικοδομη απειλει την οικονομια Ημερίδα της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για τις κατασκευές. Θ. Ξανθόπουλος: Το Κράτος μπορεί να συμβάλλει στην πραγματική οικονομία με την υλοποίηση περισσότερων Δημοσίων Έργων. Χ. Πολυζωγόπουλος: Κίνητρα για διατήρηση της απασχόλησης στον κλάδο. Γ. Μαγκριώτης: Η μείωση του ΠΔΕ προκάλεσε επιβράδυνση της οικονομίας. Ι. Αλαβάνος: Τα δημόσια κτίρια να αποτελέσουν πρότυπο εξοικονόμησης ενέργειας Γ. Βλάχος: Πρόβλημα βιωσιμότητας αντιμετωπίζουν οι τεχνικές εταιρίες Σ. Παραδιάς: Το κράτος να βοηθήσει την αναβάθμιση των υφισταμένων κτιρίων Η κρίση στις κατασκευές και ειδικότερα στην οικοδομή και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν ώστε να ξεπεραστεί με τις ελάχιστες επιπτώσεις συζητήθηκαν σε ημερίδα που διοργάνωσε η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή στις αρχές Απριλίου, με θέμα «Η κατασκευαστική και η οικοδομική δραστηριότητα ως συνιστώσες της οικονομικής ανάπτυξης και οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης σε αυτές». Ανοίγοντας τις εργασίες της ημερίδας ο Πρόεδρος της Ο.Κ.Ε. κ. Χρήστος Πολυζωγόπουλος τόνισε ότι ο τομέας των κατασκευών, ο οποίος περιλαμβάνει την ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα, τα δημόσια έργα και τα συγχρηματοδοτούμενα έργα, αποτελεί έναν από τους δυναμικότερους τομείς της ελληνικής οικονομίας, με συμμετοχή γύρω στο 8% στο ΑΕΠ, ενώ οι άμεσα και έμμεσα απασχολούμενοι στην οικοδομή και στους εξαρτώμενους από αυτήν κλάδους ανέρχονται σε «Ο ρυθμός αύξησης των στεγαστικών δανείων έχει μειωθεί στο 10.6% τον Ιανουάριο του 2009 έναντι 21.4% τον Ιανουάριο του Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό και με το υψηλό ποσοστό απούλητων κατοικιών λόγω της έντονης οικοδομικής δραστηριότητας των τελευταίων χρόνων δημιουργεί ένα αρκετά δυσοίωνο σκηνικό στον οικοδομικό τομέα», ανέφερε ο κ. Πολυζωγόπουλος και πρόσθεσε μεταξύ άλλων ότι: Οι επενδύσεις σε κατοικίες παρουσιάζονται μειωμένες κατά 25% το 2008, ενώ οι προβλέψεις δείχνουν ότι η καθοδική πορεία θα συνεχισθεί και το Ήδη, η κρίση έχει οδηγήσει σε σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας αλλά και μειώσεις ημερομισθίων σε αυτούς που εξακολουθούν να απασχολούνται. Η κατάσταση στην πραγματικότητα είναι πολύ περισσότερο σοβαρή αν συνυπολογιστεί και ο μεγάλος αριθμός ανασφάλιστων και αλλοδαπών εργατών. Ιδιαίτερα κατά την περίοδο εκτέλεσης των ολυμπιακών έργων, ο κατασκευαστικός κλάδος αναδείχθηκε σε σημαντικό αναπτυξιακό παράγοντα και συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης και βελτίωσης της απασχόλησης. Δυστυχώς, μετά το 2004 με την ολοκλήρωση των ολυμπιακών έργων, δεν δόθηκε ώθηση στον κλάδο των δημοσίων έργων με την προώθηση σημαντικού αριθμού έργων στην περιφέρεια που θα εξυπηρετούσαν την ανάγκη ισόρροπης περιφερειακής ανάπτυξης. 8 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ

9 Πλήθος εκπροσώπων φορέων συμμετείχαν στην εκδήλωση της ΟΚΕ Ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ κ. Σ. Παραδιάς στο βήμα Τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν άμεσα σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΟΚΕ περιλαμβάνουν παροχή κινήτρων για διατήρηση της απασχόλησης στον κατασκευαστικό κλάδο, ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων του κατασκευαστικού κλάδου, στήριξη της αγοράς ακινήτων, άμεση προώθηση της υλοποίησης του ΕΣΠΑ και στήριξη του τομέα δημοσίων έργων με την αξιοποίηση των δημοσίων επενδύσεων ως βασικό εργαλείο αναθέρμανσης της οικονομίας, Ο Υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος παρεμβάσεις ενίσχυσης της απασχόλησης, στήριξης της ρευστότητας των επιχειρήσεων, ενίσχυσης και δημιουργίας συνθηκών ωρίμανσης για μικρά και μεσαία δημοσία έργα και ενίσχυσης των εισοδημάτων με στόχο την τόνωση της ζήτησης και της πραγματικής οικονομίας. Ο κ. Γεώργιος Βλάχος, Πρόεδρος του ΣΑΤΕ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Ανωνύμων, Περιορισμένης Ευθύνης και Προσωπικών Τεχνικών Εταιριών), αναφέρθηκε στα προβλήματα βιωσιμότητας που αντιμετωπίζουν πολλές τεχνικές εταιρίες. Απαιτείται όπως είπε άμεση αποπληρωμή επεσήμανε ότι η πραγματική οικονομία χρειά- ζεται προστασία της εργασίας και του εισοδήματος των πολιτών. Το Κράτος μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά, αφ ενός με απ ευθείας ενισχύσεις στα χαμηλά εισοδήματα και αφ ετέρου με την υλοποίηση περισσότερων Δημοσίων Έργων που ενισχύουν την απασχόληση και έχουν άμεση προστιθέμενη αναπτυξιακή διάσταση. Επίσης, αναφέρθηκε στις δυνατότητες τόνωσης του κατασκευαστικού κλάδου μέσω ιδιωτικών επενδύσεων, συγχρηματοδοτούμενων από το δημόσιο, για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας και μετατροπής των κτιρίων σε βιοκλιματικά. Ο Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) κ. Ιωάννης Αλαβάνος κατέκρινε την έλλειψη ενός πακέτου στήριξης του τομέα των τεχνικών έργων στη χώρα κατά την περίοδο της κρίσης, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει, όπως είπε, σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία). Ο κ. Αλαβάνος τόνισε την ανάγκη διαφάνειας στις διαδικασίες, ελέγχου των καθυστερήσεων, ολοκλήρωσης του χωροταξικού σχεδιασμού και του κτηματολογίου και στροφής στην εφαρμογή δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια, τομέα στον οποίο τα δημόσια κτίρια θα πρέπει να αποτελέσουν το πρότυπο. Ο Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και πολιτικός εκπρόσωπος για τα Δημόσια Έργα κ. Γ. Μαγκριώτης υπογράμμισε ότι η μείωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων τα τελευταία χρόνια οδήγησε σε επιβράδυνση της οικονομίας. Τόνισε επίσης την ανάγκη αναθεώρησης του μοντέλου ανάπτυξης στον τομέα των κατασκευών με δραστικές των πιστοποιημένων λογαριασμών από το δηζεται μόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, προκειμένου να απομακρυνθεί το φάσμα της πτώχευσης που πλανάται πάνω από τις περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου. Επιπλέον, επεσήμανε την ανάγκη διαφάνειας και δημοσιότητας στην ανάθεση και εκπόνηση των έργων σε συνδυασμό με την απλοποίηση και τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, με στόχο την εξυγίανση και την πρόοδο του κατασκευαστικού τομέα. Ο καθηγητής κ. Γιάννης Στουρνάρας, Επιστημονικός Διευθυντής του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών παρουσίασε τα αποτελέσματα των Ερευνών Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ, σύμφωνα με τα οποία οι περισσότερες επιχειρήσεις του τομέα των κατασκευών αναμένουν επιδείνωση των εργασιών τους και της απασχόλησης στον κλάδο. Ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι με δεδομένη την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αναβάλει την καταβολή της εθνικής συμμετοχής για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα του ΠΔΕ για τα επόμενα έτη, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να επιταχύνει την εκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων χωρίς ουσιαστική επίπτωση στο δημοσιονομικό πρόβλημα. Ο Πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ κ. Στράτος Παραδιάς, τόνισε ότι το κράτος οφείλει να βοηθήσει με συγκεκριμένα μέτρα τους ιδιοκτήτες των υφισταμένων κτιρίων να τα αναβαθμίσουν τόσο ενεργειακά όσο και λειτουργικά. Τίποτα δεν θα βοηθήσει περισσότερο την απασχόληση και την αγορά, από ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αναβάθμισης και επισκευής κτιρίων σε όλη τη χώρα. ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 9

10 ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΥπουργεIο ΑνAπτυξης Το πρόγραμμα για ενεργειακή θωράκιση των υφισταμένων κτιρίων Ο Υπουργός Ανάπτυξης κ. Κωστής Χατζηδάκης Κατοικίες που κατασκευάστηκαν πριν από το 1980 και κατοικούνται από οικογένειες με συνολικό ετήσιο εισόδημα μικρότερο από ευρώ θα είναι επιλέξιμες για επιδότηση από το πρόγραμμα του υπουργείου Ανάπτυξης για ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν περιέλθει σε γνώση της ΠΟΜΙΔΑ. Το πρόγραμμα θα προκηρυχθεί μέσα στο 2009, το ποσοστό επιδότησης των επενδύσεων προβλέπεται ότι θα κυμανθεί από 30 ως 50 % και η συνολική δημόσια δαπάνη (που περιλαμβάνει τη συμμετοχή τόσο του κρατικού όσο και του Κοινοτικού προϋπολογισμού) θα φτάσει στα 300 εκατ. ευρώ. Τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος έχουν ως εξής: Το έργο αφορά στην επιδότηση παρεμβάσεων σε υφιστάμενες κατοικίες, με στόχο την μείωση των ενεργειακών αναγκών τους, καθώς και την μείωση των εκπομπών ρύπων που συμβάλλουν στην επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Οι παρεμβάσεις αυτές αφορούν τέσσερις κατηγορίες δράσεων: 1. Επεμβάσεις θερμομόνωσης στο κέλυφος του ακινήτου, καθώς και χρήσης ανακλαστικών χρωμάτων για τα δώματα, ή διαμόρφωσης φυτεμένου δώματος. 2. Αντικατάσταση παλαιού συστήματος καυστήρα / λέβητα με νέο υψηλής απόδοσης ή με σύστημα φυσικού αερίου. 3. Τοποθέτηση διπλών θερμομονωτικών υαλοπινάκων και πλαισίων - κουφωμάτων. 4. Αντικατάσταση ή νέα εγκατάσταση ηλιακών θερμοσιφώνων για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης. Το Έργο αφορά στην ενίσχυση παρεμβάσεων σε παλαιά κτίρια (με πολεοδομική άδεια που εκδόθηκε πριν τις ) σε μονοκατοικίες και πολυκατοικίες για βελτίωση της ενεργειακής τους συμπεριφοράς. Το ύψος της επιδότησης θα ανέρχεται έως το 50% των επιλέξιμων δαπανών. Η διάρκεια του έργου θα είναι διετής. Το Πρόγραμμα θα είναι ανοικτό για υποβολή αιτήσεων για επτά μήνες και έως την εξάντληση του προϋπολογισμού. Η υλοποίηση των επιμέρους επεμβάσεων πρέπει να πραγματοποιείται σε διάστημα ενός έτους από την υπογραφή τους. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων (μονοκατοικιών/πολυκατοικιών), σε όλη την Ελλάδα, που χρησιμοποιούνται κυρίως για κατοικία, των οποίων η οικοδομική άδεια έχει εκδοθεί πριν τις Το έργο υπακούει σε μία διπλή λογική: Α) Προέχει η υλοποίηση των παρεμβάσεων που έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή ενεργειακή απόδοση και Β) Προέχει η αναβάθμιση εκείνων των κτιρίων που έχουν τη χειρότερη ενεργειακή συμπεριφορά. Η στρατηγική αυτή εξυπηρετεί δύο σκοπιμότητες: Αφενός να μειώσει στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, και στον ελάχιστο δυνατό χρόνο, την ενεργειακή σπατάλη (και άρα και την εκπομπή ρύπων) σε εθνικό επίπεδο, αφετέρου να βελτιώσει άμεσα την ποιότητα διαβίωσης και εργασίας των περισσότερο πληττόμενων συμπολιτών μας. Με αυτό το σκεπτικό μπορεί να προτάσσονται παρεμβάσεις που ενδεχομένως να έχουν μεγαλύτερο οικονομικό κόστος ή μικρότερη χρηματοοικονομική απόδοση. Επιτυγχάνεται, όμως, 10 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ

11 το συνολικά βέλτιστο οικονομικά, ενεργειακά και περιβαλλοντικά αποτέλεσμα. Η προτεινόμενη μεθοδολογία υλοποίησης αποτελείται από τις εξής επιμέρους μέτρα: Δημιουργία και εκπόνηση εθελοντικών και καταστατικών συμφωνιών μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων. Παροχή οικονομικών κινήτρων για τους πολίτες. Παροχή χρηματοδότησης από τον κρατικό μηχανισμό. Παροχή ελκυστικών στεγαστικών δανείων από τις τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας. Η Δράση βασίζεται στις Συμφωνίες μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων που είναι η Πολιτεία, η Βιομηχανία, οι τεχνικοί και οι εγκαταστάτες, οι Τράπεζες οι Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών και οι πολίτες. Οι εθελοντικές και καταστατικές συμφωνίες με την βιομηχανία και τις εμπορικές επιχειρήσεις οφείλουν να ορίσουν σταθερή μειωμένη τιμή των προσφερόμενων προϊόντων προς εγκατάσταση εγγυημένη από τους βιομηχανικούς και εμπορικούς φορείς που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα Τα προϊόντα που θα προκριθούν προς εγκατάσταση θα πρέπει να διαθέτουν εγκεκριμένη πιστοποίηση και να παρουσιάζουν υψηλή ενεργειακή απόδοση σύμφωνα με όρια που θα τεθούν. Η ποιότητα των τελικά εγκατεστημένων προϊόντων θα αποτελεί ευθύνη των συμμετεχόντων βιομηχανικών και εμπορικών επιχειρήσεων, ενώ θα υπάρχουν δειγματοληπτικοί έλεγχοι από εξειδικευμένα εργαστήρια. Στην περίπτωση όπου διαπιστωθούν αποκλίσεις από τα συμφωνηθέντα, θα αποκλείονται οι εμπλεκόμενες εταιρίες από την επομένη φάση και θα επιβάλλονται ποινές Η αρχική αλλά και η τελική ενεργειακή κατανάλωση των κατοικιών που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα θα ελέγχεται από ενεργειακούς επιθεωρητές ώστε να διαπιστώνεται η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνεται. Οι δράσεις θα σχεδιάζονται και θα προτείνονται σε ολοκληρωμένη τεχνική μορφή από τους ιδιοκτήτες των κατοικιών και οι αιτήσεις θα συλλέγονται μέσω των τοπικών KEΠ. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης σημειώνουν σχετικά ότι τα κτίρια αποτελούν ένα εξαιρετικά σημαντικό κλάδο για την ελληνική οικονομία καθώς το σύνολο της εγχώριας κατασκευαστικής δραστηριότητας (δημόσιας και ιδιωτικής), σύμφωνα με την τελευταία μελέτη του ινστιτούτου οικοδομικών κατασκευών, για το 2002 ανήλθε σε 12,180 δις ευρώ, ενώ το 2003 εκτιμάται ότι ήταν 13,638 δις ευρώ, σημειώνοντας ρυθμό ανάπτυξης περί το 12,05% για το 2003/2002. Ταυτόχρονα τα κτίρια στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν περίπου το 36% της συνολικής τελικής ζήτησης ενέργειας, ενώ, κατά την περίοδο , αύξησαν την ενεργειακή τους κατανάλωση κατά 24%, φθάνοντας τα 8,54 MToe, μια από τις μεγαλύτερες αυξήσεις στην Ευρώπη. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει αφενός την σπουδαιότητα του κτιριακού τομέα στο όλο ενεργειακό ισοζύγιο και αφετέρου το τεράστιο περιθώριο μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης τους και βελτίωσης των ενεργειακών του επιδόσεων. Η ΠΟΜΙΔΑ θα κρατήσει απολύτως ενήμερα τα μέλη της με όλες τις λεπτομέρειες εφαρμογής του προγράμματος, μόλις αυτό οριστικοποιηθεί και ανακοινωθεί επίσημα. Π Ε Ρ Ι Σ Σ Ο Τ Ε Ρ Α Γ Ι Α Τ Ο Θ Ε Μ Α : Η σελίδα της Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. για την εξοικονόμηση ενέργειας Το σχέδιο δράσης του προγράμματος ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 11

12 ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ ΗΜΙΥΠΑΙΘΡΙΟΙ ΧΩΡΟΙ ΑΜΕΣΗ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ, ΜΕ ΚΟΣΤΟΣ ΕΩΣ 1000 ΑΝΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ! «Αν το πρόστιμο εξαίρεσης υπερβαίνει τα ευρώ ανά διαμέρισμα, θα είναι ουσιαστικά ασύμφορο για τις μεγάλες μάζες των ιδιοκτητών, και το μέτρο θα αποτύχει οικτρά μέσα στη γενική αδιαφορία, εκθέτοντας όλους όσους οραματίστηκαν δισεκατομμύρια ευρώ στο κρατικό ταμείο από τους ημιυπαίθριους». Οι επισημάνσεις αυτές σε Δελτίο Τύπου της ΠΟΜΙΔΑ της 8ης Απριλίου επιβεβαιώνονται μέχρι τελευταίου ευρώ από δημοσκόπηση του Τμήματος Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Αθήνας, που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, σύμφωνα με την οποία το 63,5% των πολιτών θεωρεί λογική την επιβολή ενός τέλους τακτοποίησης / νομιμοποίησης των κλειστών ημιυπαίθριων χώρων έως 1000 ευρώ. Επίσης, το 73% δηλώνουν ότι αν το τέλος υπερβαίνει τις ευρώ δεν θα προχωρήσουν στη νομιμοποίηση επειδή θεωρούν το κόστος υπερβολικά ακριβό. Με εφαρμογή της μεθόδους «προθυμίας πληρωμής (willingness to pay), ο επικεφαλής του Τμήματος Στατιστικής του ΟΠΑ κ. Επ. Πανάς εκτιμά ότι όσοι τάσσονται υπέρ της πληρωμής τέλους τακτοποίησης δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν πάνω από ευρώ. Εντύπωση και ερωτηματικά στον κόσμο της ιδιοκτησίας προκαλούν πάντως τα ευρήματα της δημοσκόπησης σύμφωνα με τα οποία ένας στους τέσσερις πολίτες θεωρεί ότι για το κλείσιμο των ημιϋπαίθριων χώρων ευθύνονται οι εκάστοτε κυβερνήσεις, ένας στους τρεις επιρρίπτει τις ευθύνες στην κυβέρνηση και τους πολίτες, και μόλις το 8,3% στους κατασκευαστές. Επιπλέον, από την ανάλυση αυτή λείπουν οι μηχανικοί, δηλαδή τα μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου, για λογαριασμό του οποίου όπως αναφέραμε έγινε η έρευνα, η εμπλοκή των οποίων στην υπόθεση των ημιυπαίθριων είναι αυτονόητη. Κατά τα άλλα τα βασικά ευρήματα της δημοσκόπησης έχουν ως εξής: Ένας στους δυο ερωτηθέντες δήλωσαν ότι δεν είναι διατεθειμένοι (σίγουρα όχι και μάλλον όχι) να πληρώσουν ένα ποσοστό 10-20% επί της αντικειμενικής αξίας του ημιυπαίθριου χώρου προκειμένου να νομιμοποιηθεί, ενώ επιπλέον ένας στους τέσσερις δήλωσε «δεν είμαι σίγουρος». «Σίγουρα ναι» απάντησε μόλις το 11,9% και ένα 21,6% «μάλλον ναι». Το 64,1% επιθυμούν (συμφωνώ απόλυτα και μάλλον συμφωνώ) η όποια επιβολή αντιτίμου για τακτοποίηση/νομιμοποίηση να συνοδεύεται από την απαραίτητη ρύθμιση ώστε να μην επαναληφθούν φαινόμενα αυθαιρεσίας και στο μέλλον. Πάνω από το 50% των πολιτών θεωρεί οποιαδήποτε κίνηση τακτοποίησης/νομιμοποίησης των κλειστών ημιϋπαίθριων χώρων προεκλογική παροχή (μάλλον και σίγουρα ναι), ενώ άλλο 22,1 δήλωσε «δεν είμαι σίγουρος». Ένας στους δυο πιστεύει ότι σ αυτή συνέβαλλε η έλλειψη πολεοδομικού σχεδιασμού (συνέβαλε αρκετά ή πολύ). Δυο στους τρεις θεωρούν ότι οι προεκλογικές περίοδοι είναι οι πιο κατάλληλες για να προχωρήσει κάποιος σε αυθαίρετη κατασκευή. Το 64,6% πιστεύει ότι η εκ των υστέρων νομιμοποίηση αυθαίρετης κατασκευής είναι ένα μέτρο που ευνοεί την αυθαιρεσία και ενισχύει τους πολίτες να προχωρούν σε νέα αυθαίρετα. Το 75% θεωρεί ότι κύριοι υπεύθυνοι για την αυθαίρετη δόμηση στη χώρα μας είναι οι κυβερνήσεις και οι πολίτες (το 30,4% μάλιστα θεωρούν αποκλειστικά υπεύθυνες τις κυβερνήσεις), ενώ μόλις το 2,5% ρίχνει ευθύνες στους κατασκευαστές! Πέρα από τα πρόστιμα, τις κατεδαφίσεις κ.α., ως αποτελεσματικό μέτρο για την πρόληψη της αυθαίρετης δόμησης το 40,5% θεωρεί την αυστηρότερη εφαρμογή της νομοθεσία στην έκδοση των οικοδομικών αδειών και τους συνεχείς ελέγχους της δόμη- 12 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ

13 σης, ενώ το 23,7% την εφαρμογή των κυρώσεων. Δυο στους τρεις θεωρούν ότι πρέπει να κατεδαφίζονται άμεσα τα αυθαίρετα σε δασικές εκτάσεις, παραλίες, αρχαιολογικούς χώρους και περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, όπως, επίσης, το 53,4% τα αυθαίρετα κτίσματα της βιομηχανίας, βιοτεχνίας και οποιασδήποτε άλλης επιχειρηματικής δράσης. Ένας στους δυο θεωρούν ότι οι ποινές αναφορικά με την αυθαίρετη δόμηση πρέπει να είναι διαφορετικές και ανάλογα με την τοποθεσία της αυθαίρετης κατασκευής, ενώ στο ίδιο ποσοστό κυμαίνονται και όσοι θεωρούν ότι δεν πρέπει να υπάρχει διαφοροποίηση στις ποινές αν αυτές προορίζονται για πρώτη ή για δεύτερη-εξοχική κατοικία. Τέλος, ένας στους δυο θεωρούν ότι ο αυστηρός έλεγχος της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε κάθε κατασκευή (και όχι μόνο στα μεγάλα έργα) θα βοηθούσε στον περιορισμό των αυθαίρετων κατασκευών. Π Ε Ρ Ι Σ Σ Ο Τ Ε Ρ Α Γ Ι Α Τ Ο Θ Ε Μ Α : Η σελίδα της ΠΟΜΙΔΑ για τους ημιυπαίθριους χώρους Η πρόταση της ΠΟΜΙΔΑ για τους ημιυπαίθριους χώρους Ολόκληρη η έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου cattach=dimoskopisi.oikonom.panepistimiou.pdf ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 13

14 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΟΜΙΔΑ ΓΙΑ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Τα σωματεία της ΠΟΜΙΔΑ εγγράφουν ως μέλη τους και εκπροσωπούν τόσο τους ιδιοκτήτες όσο και τους διαχειριστές κάθε είδους ακίνητης περιουσίας, και ιδιαίτερα τους διαχειριστές πολυκατοικιών και μεγάρων. Η ΠΟΜΙΔΑ διαπραγματεύεται και υπογράφει κάθε διετία, ως εργοδοτική πλευρά, μαζί με την Ομοσπονδία Θυρωρών Ελλάδος, τη "Συλλογική Σύμβαση Εργασίας των εργαζομένων στις πολυκατοικίες και τα μέγαρα της χώρας". Επίσης η ΠΟΜΙΔΑ καθοδηγεί τους διαχειριστές κτιρίων σε όλα τα προβλήματα που τους απασχολούν, τα οποία τα τελευταία χρόνια δυστυχώς οξύνονται και περιπλέκονται διαρκώς, μέσω του Γραφείου Ενημερώσεώς της, της ιστοσελίδας της, των σεμιναρίων της και του έντυπου "Οδηγού του Ιδιοκτήτη και του Διαχειριστή", ο οποίος αναλύει τα τρέχοντα προβλήματα και διανέμεται δωρεάν σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέλη μας από τα γραφεία μας (Σοφοκλέους 15) και από την ηλεκτρονική σελίδα μας Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. για την On-Line εξυπηρέτηση των μελών μας. Για την ενημέρωση των μελών της ιδιοκτητών, συνιδιοκτητών και διαχειριστών κτιρίων, η ΠΟΜΙΔΑ διοργάνωσε ακόμη ένα ενημερωτικό σεμινάριο, που διεξήχθη τη Δευτέρα 23/02/2009 στην αίθουσα εκδηλώσεων των γραφείων της, Σοφοκλέους 15 και Αιόλου, 4ος όροφος, με προσέλευση μελών και επιτυχία κυριολεκτικά χωρίς προηγούμενο! Εισηγητές στο σεμινάριο ήταν οι κ.κ. Ιωάννης Κωστόπουλος, Δικηγόρος Αθηνών Α.Π., διευθυντής της Επιθεώρησης Δικαίου Πολυκατοικίας Μισθώσεων και Στράτος Ι. Παραδιάς, Δικηγόρος Α.Π., Πρόεδρος ΠΟΜΙ- ΔΑ. Η θεματολογία του σεμιναρίου κάλυπτε όλα τα θέματα της συνιδιοκτησίας και της διαχείρισης κτιρίων, και συγκεκριμμένα: 1. Οριζόντια κάθετη οροφοκτησία Έννοια, φύση και γενικοί κανόνες οροφοκτησίας. Τρόποι και τύπος σύστασης οροφοκτησίας Λύση της οροφοκτησίας 2. Λειτουργία της οροφοκτησίας χωρίς κανονισμό πολυκατοικίας Δικαιώματα-υποχρεώσεις συνιδιοκτητών κτιρίου Κατάρτιση Κανονισμού ύστερα από άδεια του δικαστηρίου 3. Λειτουργία της οροφοκτησίας με κανονισμό πολυκατοικίας Φύση, - Προϋποθέσεις - τύπος κανονισμού Καθορισμός και χρήση κοινών πραγμάτων Γενική Συνέλευση συνιδιοκτητών κτιρίου Διαχειριστής οροφοκτησίας Εκλογή, άρνηση ανάληψης καθηκόντων Κατανομή απαλλαγές κοινοχρήστων δαπανών κτιρίου 4. Ειδικά θέματα πολυκατοικιών Θέσεις στάθμευσης στην πυλωτή Διατήρηση ζώων στις χωριστές ιδιοκτησίες Προσωπικό κτιρίων (θυρωροί καθαρίστριες) Μίσθωση κοινόκτητων χώρων, φορολογικές υποχρεώσεις διαχειριστή Ασφάλιση κοινόκτητων χώρων και εγκαταστάσεων, ευθύνες διαχειριστή Ενεργειακή επιθεώρηση κτιρίου (κέλυφος, κεντρ. θέρμανση, κλιματισμός) Επιθεώρηση - ανακαίνιση - καταχώρηση ανελκυστήρα. Τα γενικά θέματα αναπτύχθηκαν κυρίως από τον κ. Γιάννη Κωστόπουλο, ενώ τα ειδικότερα θέματα των πολυκατοικιών από τον κ. Παραδιά. Οι εισηγητές είχαν την ευκαιρία να αναπτύξουν πλήρως τα θέματά τους, κυρίως όμως να απαντήσουν σε πολλές δεκάδες καταιγιστικών ερωτήσεων των συμμετεχόντων. Το σεμινάριο θα επαναληφθεί το φθινόπωρο. Από το σεμινάριο της Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. Δεξιά, ο Πρόεδρος κ. Στράτος Παραδιάς με τον εισηγητή του σεμιναρίου, Δικηγόρο κ. Γιάννη Κωστόπουλο 14 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ

15 ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΕΛΕΓΚΤΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ-ΦΜΑΠ Ευνοϊκές ρυθμίσεις για περαίωση εκκρεμών υποθέσεων ΦΜΑΠ και φόρων μεταβίβασης ακινήτων. Αποκαλυπτική έρευνα της ΠΟΜΙΔΑ: Η αστική ιδιοκτησία είναι η μόνη που φορολογείται με όλους τους δυνατούς τ ρόπους. Υποκριτική η άρνηση αναστολής του πόθεν έσχες, που ισχύει μόνο για ακίνητα και αυτοκίνητα. Έντονη και εύλογη ανησυχία προκαλούν στον κόσμο της ιδιοκτησίας οι πληροφορίες περί επιβολής νέων φόρων στα ακίνητα προκειμένου να καλυφθούν τα ελλείμματα του Δημοσίου. Ωστόσο σε θετική κατεύθυνση κινούνται οι νομοθετικές ρυθμίσεις για περαίωση των εκκρεμών υποθέσεων φόρων μεταβίβασης ακινήτων και ΦΜΑΠ που υπολογίζονται συνολικά σε Δεδομένης της κρίσης που μαστίζει την οικοδομή και την κτηματαγορά τυχόν αύξηση των φόρων στην ακίνητη ιδιοκτησία θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη ύφεση την αγορά με δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομία ενώ η φορολόγηση απρόσοδων ιδιοκτησιών θα φέρει σε απόγνωση τους κατόχους τους. Με αφορμή τις πληροφορίες, φήμες ή διαρροές προς αυτήν την κατεύθυνση η ΠΟΜΙΔΑ κατάρτισε και έδωσε στη δημοσιότητα ένα γενικό συγκριτικό πίνακα στον οποίο φαίνεται ο τρόπος φορολόγησης των δέκα πλέον χαρακτηριστικών μορφών ιδιωτικής περιουσίας, ως προς: α) το εισόδημα, β) τη μεταβίβαση, γ) την κληρονομιά, δ) την υπεραξία, ε) την κατοχή και ζ) το "Πόθεν Εσχες". Από τον πίνακα αυτό, που δημοσιεύουμε παρακάτω, προκύπτει ότι η αστική ακίνητη ιδιοκτησία είναι η μόνη μορφή ιδιωτικής περιουσίας που φορολογείται ταυτόχρονα με όλους τους δυνατούς τρόπους, και με συντελεστές συχνά δυσμενέστερους σε σχέση με κάθε άλλη μορφή περιουσίας. Επίσης η αστική ακίνητη ιδιοκτησία, και μόνον αυτή, αντιμετωπίζει ετήσια φορολόγηση της αξίας του κεφαλαίου της με το ΤΑΠ και το ΕΤΑΚ αλλά και άλλους φόρους. Και, τέλος, το «πόθεν έσχες» εφαρμόζεται μόνο στα ακίνητα και ορισμένες περιπτώσεις αγοράς αυτοκινήτων ενώ, αντίθετα, όλη η επιχειρηματική και χρηματοοικονομική δράση εξαιρείται. «Επειδή ανάμεσα στα μέτρα τα οποία προτείναμε για την ανάκαμψη της οικοδομικής δραστηριότητας, επεσήμανε η ΠΟΜΙΔΑ σε σχετική ανακοίνωση, ήταν και η προσωρινή αναστολή του "πόθεν έσχες" για αγορά και ανοικοδόμηση ακινήτων και ορισμένοι έσπευσαν να μας επικρίνουν ότι προτείνουμε μέτρα που ευνοούν τους φοροφυγάδες, διερωτώμεθα: Γιατί είναι "ηθικό" να μπορεί να αγοράζει κανείς μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια, μερίδια επιχειρήσεων χωρίς κανένα "πόθεν έσχες" και την ίδια στιγμή είναι "ανήθικο" να ισχύει το ίδιο και στην κτηματαγορά και ανοικοδόμηση την οποία υποτίθεται ότι προσπαθούμε να βοηθήσουμε;» Η ΠΟΜΙΔΑ υπογρμμίζει ακόμη ότι «στην χώρα μας, όταν μιλάμε για ετήσια φορολόγηση της περιουσίας, δυστυχώς ξεχνάμε όλες τις άλλες μορφές περιουσίας και εννοούμε αποκλειστικά και μόνον, την αστική ακίνητη ιδιοκτησία, παρότι πολλές άλλες μορφές κεφαλαίου έχουν άμεση και ανώδυνη φοροδοτική ικανότητα, όπως π.χ. οι τραπεζικές καταθέσεις (οι οποίες σημειώνουμε ότι φορολογούνται μόνον για τους τόκους τους και όχι και για το κεφάλαιό τους, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει για τα ακίνητα)». Οι ρυθμίσεις για τους φόρους μεταβίβασης από αγοραπωλησίες, κληρονομιές, δωρεές, γονικές παροχές, τους φόρους αυτόματου υπερτιμήματος και το τέλος συναλλαγής προβλέπουν ότι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλουν δηλώσεις στις ΔΟΥ ως το τέλος Δεκεμβρίου. Απαλλάσσονται από προσαυξήσεις και οι φόροι θα καταβληθούν σε 6 ή 12 μηνιαίες δόσεις, ή με έκπτωση 5% για εφάπαξ πληρωμή. Η περαίωση των εκκρεμμών υποθέσεων ΦΜΑΠ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 15

16 ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ γίνεται με τον τρόπο ακριβώς που είχε προτείνει η ΠΟΜΙΔΑ στο υπουργείο Οικονομικών το Σεπτέμβριο του 2007 ενόψει της κατάθεσης, τότε, φορολογικού νομοσχεδίου στη Βουλή. Η πρόταση της Ομοσπονδίας μας, που υιοθετήθηκε αυτούσια από την τωρινή ηγεσία του υπουργείου, προέβλεπε: α. Οι δηλώσεις φυσικών προσώπων έτους 1997 που συντάχτηκαν βάσει των αξιών-εκτιμήσεων του μηχανογραφικού υπολογισμού του υπουργείου να θεωρηθούν ειλικρινείς. β. Οι δηλωθείσες τιμές των επομένων ετών να προσαυξηθούν κατά +10% και βάσει αυτών να γίνει μηχανογραφικά νέα αυτόματη εκκαθάριση και αποστολή εντάλματος πληρωμής φόρου, χωρίς προσαυξήσεις (όπως και με τον ΦΑΠ του 1982). Αναλυτικά οι διατάξεις για την περαίωση εκκρεμών υποθέσεων Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας που κατατέθηκαν στη Βουλή, έχουν ως εξής: 1. Υποθέσεις Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας των ετών 1997 έως και 2007, που εκκρεμούν ενώπιον των φορολογικών αρχών, περαιώνονται οριστικά με οίκοθεν ενέργεια του προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.. Αν ο υπόχρεος επιθυμεί την περαίωση των ανέλεγκτων υποθέσεων του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, μπορεί να υποβάλει σχετική αίτηση στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. μέχρι και την 31η Σεπτεμβρίου Οι υποθέσεις περαιώνονται με βάση τη δηλωθείσα αξία των ακινήτων προσαυξημένη κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%). Ειδικά για το έτος 1997 η αξία των εντός αντικειμενικού συστήματος ακινήτων δεν προσαυξάνεται με το ανωτέρω ποσοστό, εφόσον ο υπόχρεος έχει αποδεχθεί την προταθείσα από το Υπουργείο Οικονομικών αξία για τα ακίνητα αυτά. 2. Για την εφαρμογή του παρόντος νόμου ως εκκρεμείς ορίζονται οι υποθέσεις για τις οποίες έχει υποβληθεί δήλωση Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας και δεν έχει εκδοθεί καταλογιστική πράξη. Η ρύθμιση αυτή δεν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις για τις οποίες έχει υποβληθεί στο οικείο έτος μερική δήλωση και δεν έχει ακολουθήσει η υποβολή αρχικής δήλωσης. 3. Σε περιπτώσεις που έχει κοινοποιηθεί φύλλο ελέγχου μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος, οι υπόχρεοι μπορούν να αποδεχθούν ως φορολογητέα αξία την αξία που προσδιόρισε ο αρμόδιος προϊστάμενος με το φύλλο ελέγχου, μειωμένη κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%), η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη της δηλωθείσας αξίας, προσαυξανόμενης κατά το ποσοστό της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου. 4. Υποθέσεις Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας για τις οποίες δεν έχει υποβληθεί δήλωση αλλά έχει εκδοθεί και καταχωρηθεί στο οικείο βιβλίο φύλλο ελέγχου Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας ή έχει κοινοποιηθεί φύλλο ελέγχου μεχρι τη δημοσίευση του παρόντος, περαιώνονται με βάση την αξία που έχει προσδιορίσει ο προϊστάμενος της αρμόδιας φορολογικής αρχής, μειωμένη κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%). 5. Οι υπόχρεοι που θα υπαχθούν στις ρυθμίσεις του άρθρου αυτού απαλλάσσονται από την καταβολή οποιουδήποτε πρόσθετου φόρου, προστίμου ή άλλης κυρώσεως, για τα ακίνητα που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος. 6. Η κατά τις παρούσες διατάξεις περαίωση των ανέλεγκτων υποθέσεων Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας γίνεται με τους πιο κάτω όρους και προϋποθέσεις: α) Περαιώνεται υποχρεωτικά η πρώτη κατά σειρά ανέλεγκτη και οι συνεχόμενες με αυτή ανέλεγκτες υποθέσεις που υπάγονται στη ρύθμιση του νόμου αυτού. β) Επιτρέπεται η περαίωση ορισμένων, μόνο, από τις ανέλεγκτες υποθέσεις που υπάγονται στη ρύθμιση, με την επιφύλαξη των διατάξεων της ανωτέρω περίπτωσης α). γ) Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται στο Δημόσιο κατ εφαρμογή του άρθρου αυτού δεν αναζητούνται ούτε συμψηφίζονται. 7. Για την υλοποίηση της περαίωσης των εκκρεμών υποθέσεων του άρθρου αυτού ο προϊστάμενος της αρμόδνας Δ.Ο.Υ., συντάσσει Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας σε δύο (2) αντίτυπα στο οποίο περιέχονται για κάθε μία υπόθεση και τα ακόλουθα στοιχεία: α) το ονοματεπώνυμο του φυσικού προσώπου ή η επωνυμία του νομικού προσώπου β) η διεύθυνση γ) ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου δ) η αρμόδια Δ.Ο.Υ. και ο κωδικός της Δ.Ο.Υ. στην οποία υπεβλήθη η τελευταία ανέλεγκτη δήλωση, ε) τα έτη που εκκρεμούν, στ) το σύνολο της φορολογητέας αξίας κατ' έτος και κατά δήλωση ζ) ο φόρος που καταβλήθηκε κατ' έτος βάσει δήλωσης η) το σύνολο της φορολογητέας αξίας κατ' έτος που προκύπτει σύμφωνα με τις παραγράφους 1,3 και 4 του παρόντος θ) ο φόρος που προκύπτει κατ' έτος σύμφωνα με τη φορολογητέα αξία των παραγράφων 1, 3 και 4 του παρόντος ι) το σύνολο του φόρου περαίωσης κατ' έτος και το σύνολο της οφειλής, ια) το ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) της συνολικής οφειλής που πρέπει να καταβληθεί με την υπογραφή του Εκκαθαριστικού Σημειώματος περαίωσης. 8. Av oι αρμόδιες για τα ανέλεγκτα έτη Δ.Ο.Υ. είναι περισσότερες από μία, το Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας εκδίδεται από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. που είναι αρμόδιος για το τελευταίο ανέλεγκτο έτος, μετά την αποστολή των Εκκαθαριστικών Σημειωμάτων περαίωσης από τις Δ.Ο.Υ. που είναι αρμόδιες για τα προηγούμενα έτη, μέχρι την 15ηΣεπτεμβρίου TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ

17 9. Ο προϊστάμενος της αρμόδιας για την έκδοση του Εκκαθαριστικού Σημειώματος περαίωσης Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας Δ.Ο.Υ. επιδίδει ένα αντίτυπο αυτού στον υπόχρεο ο οποίος δύναται να το αποδεχθεί εντός δέκα (10) ημερών από την επίδοση του, καταβάλλοντας το δέκα τοις εκατό (10%) του συνολικού ποσού περαίωσης. Η υπογραφή από τον υπόχρεο του Εκκαθαριστικού Σημειώματος περαίωσης και η καταβολή του ανωτέρω ποσοστού συνεπάγεται την ανεπιφύλακτη και αμετάκλητη αποδοχή του περιεχομένου του, καθώς και όσων ορίζονται στο άρθρο αυτό σχετικά με την περαίωση των υποθέσεών Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας. To υπόλοππο ποσό καταβάλλεται σε δώδεκα (12) ίσες μηνιαίες δόσεις όχι μικρότερες των εκατό (100) ευρώ με εξαίρεση την τελευταία. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημερα του επόμενου μήνα από εκείνον εντός του οποίου υπογράφηκε από τον υπόχρεο το Εκκαθαριστικό Σημείωμα περαίωσης Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας και οι υπόλοιπες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των αντίστοιχων επόμενων μηνών, χωρίς να απαιτείται σχετική ειδοποίηση του υποχρέου. Σε περίπτωση που καταβληθεί το σύνολο του ποσού μέσα στην προθεσμία καταβολής της πρώτης δόσης, παρέχεται έκπτωση ποσοστού πέντε τοις εκατό (5%). 10. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζεται η διαδικασία και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου. 11. Η ισχύς των διατάξεων του παρόντος άρθρου αρχίζει από τη δημοσίευση του νόμου αυτού και λήγει την 30η Οκτωβρίου ΕΙΔΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 1. Τραπεζικές καταθέσεις. 10% ΟΧΙ ΦΟΡΟΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΦΟΡΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΝΑΙ στις προσωπικές, ΟΧΙ στους κοινούς λογαριασμούς ΦΟΡΟΣ ΥΠΕΡΑΞΙΑΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΦΟΡΟΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ 2. Aμοιβαία κεφάλαια, ομόλογα. 10% ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ 3. Μετοχές εταιρειών, ανώνυμες ή ονομαστικές, εισηγμένες ή μη. 4. Ατομικές επιχειρήσεις & συμμετοχές σε κάθε είδους προσωπικές εταιρείες. 5. Πνευματική και εμπορική ιδιοκτησία, σήματα και δικαιώματα (royalties). 6. Κινητά πράγματα αξίας (κοσμήματα, έργα τέχνης, πολύτιμα μέταλλα κλπ.) 7. Αυτοκίνητα ατομικά και εταιρικά, ιδιωτικά και επαγγελματικά 8. Σκάφη ιδιωτικά και επαγγελματικά, πλοία διάφορα. 25% + 10% Ατομικές έως 40% Ο.Ε.-Ε.Ε. 20% + επιχειρηματική αμοιβή 20-30% ΟΧΙ 9. Αγροτική ακίνητη ιδιοκτησία. ΝΑΙ 10. Αστική ακίνητη ιδιοκτησία. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ 10 ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Τεκμήριο συντήρησης στα άνω των ΝΑΙ στα επαγγελματικά ΝΑΙ στα επαγγελματικά Τεκμήριο στα ιδιωτικά ΟΧΙ οι εισηγμένες 5% οι μη εισηγμένες. 20% επί της υπεραξίας 20-30% επί της υπεραξίας Βάσει κλίμακας ΟΧΙ στα ιδιωτικά ΝΑΙ στα επαγγελματικά ΝΑΙ ΌΧΙ για τους αγρότες 1,2% εισηγμένες 2,4% μη εισηγμένες. 1% επί της αποτίμησης 1% επί της αποτίμησης 10% επί της αποτίμησης NAI ΝΑΙ ΟΧΙ για τους αγρότες 5% ΟΧΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΝΑΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ Μόνον στα επαγγελματικά Δ.Χ. ΝΑΙ στα επαγγελματικά ΝΑΙ (5-40%) ΝΑΙ (1-11%) ΝΑΙ ΝΑΙ (5-25%) ΌΧΙ ΟΧΙ OXI ΟΧΙ Όχι για τους αγρότες ΝΑΙ (ΕΤΑΚ 1-6 ) +ΤΑΠ 0,25-0,35 ) «ΠΟΘΕΝ ΕΣΧΕΣ» ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΟΧΙ έως ευρώ έκαστο ΝΑΙ στα ιδιωτικά ΟΧΙ στα επαγγελματικά ΝΑΙ στα ιδιωτικά ΟΧΙ στα επαγγελματικά ΟΧΙ για τους αγρότες ΝΑΙ Π Ε Ρ Ι Σ Σ Ο Τ Ε Ρ Α Γ Ι Α Τ Ο Θ Ε Μ Α : ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 17

18 ΜΙΚΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ Οι προτάσεις της ΠΟΜΙΔΑ για τους ημιυπαίθριους Με ποιες προϋποθέσεις θα είναι επιτυχής η «τακτοποίηση» που μελετά η κυβέρνηση Σειρά προτάσεων για την επίλυση του προβλήματος των κλεισμένων ημιυπαίθριων χώρων υπέβαλε η ΠΟΜΙΔΑ προς τα συναρμόδια υπουργεία, επισημαίνοντας ότι η όποια ρύθμιση για να έχει επιτυχία πρέπει απαραιτήτως να έχει τα εξής χαρακτηριστικά: 1. Να πρόκειται για οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση ώστε να αποκλείεται το ενδεχόμενο αξίωσης και άλλων προστίμων στο μέλλον. 2. Να μην περιλαμβάνει υποβολή σχεδίων, εγκρίσεις επιτροπών, και γενικά υπερβολικές γραφειοκρατικές διατυπώσεις. 3. Να μην υποχρεώνει τους ενδιαφερόμενους σε εισφορές σε οποιουδήποτε είδους ταμεία, πρόσθετους φόρους ή αμοιβές οποιωνδήποτε τρίτων. 4. Να έχει κόστος απόλυτα προσιτό στον κάθε πολίτη-ιδιοκτήτη, ο οποίος αυτήν την περίοδο της οικονομικής κρίσης καλείται να πληρώσει και για την αναβάθμιση του ανελκυστήρα της πολυκατοικίας του, το ενεργειακό πιστοποιητικό, το κτηματόσημο (τέλος 1 ο/οο), την έκτακτη εισφορά, το ΕΤΑΚ, και σωρεία άλλων φόρων και «χρήσιμων ιδεών» που θα πρέπει όμως όλα αυτά να βγουν από την ίδια τσέπη... Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία τα πρόστιμα για το κλείσιμο ημιυπαίθριων χώρων υπολογίζονται στο 1/3 της επιφανείας τους και με βάση την τρέχουσα αντικειμενική αξία, ενώ το ετήσιο πρόστιμο διατήρησης ισούται με το 50% του προστίμου ανέγερσης. Συνεπώς τα θεωρητικά οφειλόμενα πρόστιμα σήμερα, για εμβαδό κλεισμένου ημιυπαίθριου 12 τ.μ. και μέση τιμή ζώνης ευρώ ανά τετραγωνικό, είναι ευρώ εφάπαξ και ευρώ ετησίως. Η ΠΟΜΙΔΑ τονίζει ότι αν το πρόστιμο εξαίρεσης υπερβαίνει τα ευρώ ανά διαμέρισμα, θα είναι ουσιαστικά ασύμφορο για τις μεγάλες μάζες των ιδιοκτητών, και το μέτρο θα αποτύχει οικτρά μέσα στη γενική αδιαφορία, εκθέτοντας όλους όσους οραματίστηκαν δισεκατομμύρια ευρώ στο κρατικό ταμείο από τους ημιυπαίθριους... Δεδομένου εξάλλου ότι η δήλωση ημιυπαίθριων χώρων αφορά κυρίως ακίνητα στην Αττική και τις πρωτεύουσες νομών της χώρας που κτηματογραφήθηκαν πρόσφατα, πρότεινε η διαδικασία εξαίρεσης από την κατεδάφιση να γίνει με (συμπληρωματική) δήλωση των ενδιαφερομένων στα κτηματολογικά γραφεία του Εθνικού Κτηματολογίου (ενεργά και υπό κατάρτιση), μέσω και των ΚΕΠ, και καταβολή του προστίμου στις Τράπεζες, όπως ακριβώς και το τέλος κτηματογράφησης. Ευρωβουλή: Έκθεση για την ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων. Η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε τον Απρίλιο την Έκθεση Ţicău για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα των Κτιρίων, η οποία τροποποιεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αναδιατύπωση της αρχικής Οδηγίας 2002/91/ΕΚ. Σύμφωνα με τον ευρωβουλευτή της ΝΔ, μέλος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, κ. Ν. Βακάλη με την Έκθεση Ţicău ενδυναμώνεται η οικονομική στήριξη για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας. Πιο συγκεκριμένα, η Επιτροπή καλείται να προτείνει μέχρι τον Ιούνιο του 2010 επιπλέον οικονομικά εργαλεία, όπως μειώσεις ΦΠΑ για αγαθά και υπηρεσίες που συνδέονται με την ενεργειακή αποδοτικότητα και τις ανανεώσιμες πηγές, σύσταση ενός Ταμείου Ενεργειακής Αποδοτικότητας, αύξηση του ποσού που διατίθεται για την ενίσχυση της ενεργειακής αποδοτικότητας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) κατά την επόμενη προγραμματική περίοδο και χρήση κοινοτικών πόρων για τη στήριξη της έρευνας και ανάπτυξης, ενημερωτικών εκστρατειών και κατάρτισης σε θέματα ενεργειακής απόδοσης. Η έκθεση ορίζει ως "κτίρια μηδενικής ενέργειας" τα κτίρια, των οποίων η ετήσια πρωτογενής κατανάλωση ενέργειας είναι ίση ή μικρότερη της ενέργειας που παράγουν τα κτίρια αυτά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε συνδυασμό με υψηλή ενεργειακή αποδοτικότητα. Επίσης τα κράτη μέλη θα καλούνται να εξασφαλίσουν την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών (smart meters) στα νέα κτίρια και στα κτίρια που ανακαινίζονται εκτενώς. Οι έξυπνοι μετρητές θα επιτρέπουν στους καταναλωτές να ενημερώνονται οποιαδήποτε χρονική στιγμή για την ποσότητα και το είδος της ενέργειας που καταναλώνουν. 18 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ

19 «Όχι» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε αλλαγές στην ενεργειακή σήμανση ηλεκτρικών συσκευών Η Επιτροπή Ενέργειας, Βιομηχανίας και Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απέρριψε τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη νέα ενεργειακή σήμανση των συσκευών τηλεόρασης και των ψυγείων. Με 26 ψήφους υπέρ, 16 κατά και μία αποχή, έγιναν δεκτά δύο ψηφίσματα της εισηγήτριας εκ μέρους της Σοσιαλιστικής Ομάδας του ΕΚ κυρίας Άννυς Ποδηματά, με τα οποία απορρίπτονται τα εφαρμοστικά μέτρα που εισηγήθηκε η «Ρυθμιστική Επιτροπή για τον Οικοσχεδιασμό και την Ενεργειακή Σήμανση» της Κομισιόν και αφορούν στην ενεργειακή σήμανση των τηλεοράσεων και των ψυγείων. Με τα δυο ψηφίσματα, απορρίπτεται η αλλαγή του υφιστάμενου μοντέλου σήμανσης των συσκευών που καταναλώνουν ενέργεια (κλειστή κλίμακα A-G) και η αντικατάστασή του από ένα νέο περίπλοκο ανοικτό σύστημα (Α-20%, Α-40% κλπ), το οποίο υποστηρίζεται ένθερμα από την ευρωπαϊκή βιομηχανία αλλά απορρίπτεται από τις ευρωπαϊκές οργανώσεις καταναλωτών. «Η ενεργειακή σήμανση στοχεύει στην εξοικονόμηση ενέργειας, βοηθώντας τους καταναλωτές να επιλέγουν ενεργειακά αποδοτικά προϊόντα και δίνοντας κίνητρα στη βιομηχανία να προάγει την καινοτομία, κατασκευάζοντας ενεργειακά αποδοτικότερες και φιλικότερες προς το περιβάλλον συσκευές. Εάν η σήμανση δημιουργεί σύγχυση στους καταναλωτές αντί να τους βοηθάει να κάνουν τις καλύτερες επιλογές προϊόντων, είναι προφανές ότι δεν έχουμε πετύχει το στόχο μας.», δήλωσε η κα Ποδηματά και ζήτησε από την Επιτροπή να επεξεργαστεί το ταχύτερο μια νέα πρόταση και να την υποβάλλει στο Κοινοβούλιο το αργότερο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2009». Προσφορά της ΕΠΑ Αττικής για χρήση φυσικού αερίου στις κουζίνες Επιπλέον κίνητρα στους καταναλωτές για χρήση φυσικού αερίου και στο μαγείρεμα παρέχει από 1ης Μαίου η Εταιρεία Παροχής Αερίου Αττικής. Συγκεκριμένα η προσφορά περιλαμβάνει δωρεάν τέλη σύνδεσης με το αέριο για χρήση στο μαγείρεμα και εκπτώσεις μέχρι 43 % στην τιμή αγοράς της κουζίνας φυσικού αερίου, σε συνεργασία με εταιρείες εμπορίας συσκευών φυσικού αερίου. Η προσφορά ισχύει μέχρι και τις 30 Ιουνίου Οι καταναλωτές θα πρέπει να επικοινωνήσουν με ένα από τα καταστήματα εξουσιοδοτημένων συνεργατών της ΕΠΑ Αττικής ή τα καταστήματα εξυπηρέτησης πελατών της εταιρείας προκειμένου να υπογράψουν συμβόλαιο σύνδεσης με το φυσικό αέριο για οικιακή χρήση μαγειρέματος. Στη συνέχεια, επικοινωνούν με μια από τις συνεργαζόμενες εταιρείες εμπορίας συσκευών φυσικού αερίου για να επιλέξουν την κουζίνα, τον φούρνο ή την εστία που τους ενδιαφέρει. Σύμφωνα με την ΕΠΑ η διαφορά τιμής του αερίου σε σχέση με το ηλεκτρικό ρεύμα φθάνει έως 60 %. Η προσφορά ισχύει εφόσον ο καταναλωτής α. υπογράψει συμβόλαιο οικιακής χρήσης μαγειρέματος σε κτίρια με υφιστάμενη παροχή φυσικού αερίου ή υποβάλλει αίτηση επαύξησης φορτίουπρόσθετη χρήση - σε υπάρχοντα μετρητή μέχρι και την 30 Ιουνίου, β. αγοράσει τη συσκευή μέχρι και τις 31 Ιουλίου 2009 και γ. εντός 90 ημερών από την τοποθέτηση του μετρητή έχει ενεργοποιήσει την εσωτερική του εγκατάσταση. Εξαιρούνται οι επαγγελματικές χρήσεις κουζίνας. ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 19

20 Η ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ Σταμάτης Δ. Περδίος Μηχανολόγος Μηχανικός Πολυτεχνείου Λωζάνης (E.P.F.L.) Τεχνικός Σύμβουλος Π.ΟΜ.ΙΔ.Α. Τα κτίρια είναι ζωντανοί οργανισμοί. Όπως και οι άνθρωποι, ζεσταίνονται, κρυώνουν, γερνούν και ξανανιώνουν. Για να προστατευθεί ένας άνθρωπος το χειμώνα από το κρύο φοράει μάλλινα ρούχα. Για να προστατευθεί το καλοκαίρο από τη ζέστη κάθεται κάτω από μία τέντα. Η προστασία ενός κτιρίου από το κρύο και τη ζέστη γίνεται με τη θερμομόνωση. Όπως είναι γνωστό, ανάμεσα σε δύο σώματα με διαφορετικές θερμοκρασίες, προκαλείται μία συνεχής ροή θερμότητας από το θερμότερο προς το ψυχρότερο σώμα. Έτσι, σε ένα κτίριο το χειμώνα έχουμε μεταφορά θερμότητας από τον εσωτερικό χώρο προς το περιβάλλον, αφού ο εσωτερικός αέρας έχει μεγαλύτερη θερμοκρασία από τον εξωτερικό. Αντίθετα το καλοκαίρι, που ο εξωτερικός αέρας είναι πιο ζεστός, η μεταφορά θερμότητας γίνεται από έξω προς τα μέσα. Άρα, τον χειμώνα έχουμε θερμικές απώλειες που προκαλούν ψύξη του χώρου, ενώ το καλοκαίρι έχουμε θερμικά κέρδη που θερμαίνουν τον χώρο. Είναι προφανές ότι και στις δύο περιπτώσεις η διαβίωση δεν είναι άνετη και ευχάριστη. Οι θερμικές απώλειες και τα θερμικά κέρδη επηρεάζονται σημαντικά από το κλίμα της περιοχής, τη θέση του κτιρίου και την αναλογία της εξωτερικής επιφάνειας προς τον όγκο ενός κτιρίου. Όσο μικρότερες ή μεγαλύτερες θερμοκρασίες εμφανίζονται σε μία περιοχή, τόσο μεγαλύτερες θερμικές απώλειες και κέρδη έχουμε. Όσο λιγότερο εκτεθειμένο είναι ένα κτίριο στον άνεμο, τόσο μικρότερες είναι οι θερμικές απώλειες. Αντίθετα, όσο πιο εκτεθειμένο είναι στον ήλιο, τόσο μεγαλύτερα είναι τα θερμικά κέρδη. Τέλος, σε δύο κτίρια με τον ίδιο όγκο, τις μεγαλύτερες θερμικές απώλειες και κέρδη έχει το κτίριο με τη μεγαλύτερη εξωτερική επιφάνεια. Σε παλιότερες εποχές, όταν τα κτίρια ήταν πέτρινα, τα μεγάλα πάχη των πλευρικών τοίχων (άνω των 50 εκατοστών), οι ξύλινες στέγες, τα φυσικά υλικά, αλλά και τα κατασκευαστικά στοιχεία που επινόησε η διαίσθηση του δημιουργού πρωτομάστορα, περιόριζαν σε μεγάλο βαθμό τις θερμικές απώλειες και τα θερμικά κέρδη. Αργότερα όμως, όταν οι κατασκευές έγιναν ελαφρότερες, την προστασία από τις θερμικές μεταβολές ανέλαβαν τα διάφορα τεχνητά συστήματα, όπως η κεντρική θέρμανση και ο κλιματισμός. Την περίοδο εκείνη η κατανάλωση ενέργειας δεν αποτελούσε πρόβλημα γιατί το πετρέλαιο ήταν φτηνό και όλοι πίστευαν πως είναι ανεξάντλητο. Και βέβαια κανένας δεν σκεπτότανε την επιβάρυνση του περιβάλλοντος από την χρήση του. Όμως, όπως όλα τα όνειρα δεν διαρκούν αιώνια, έτσι και η περίοδος αυτή της ενεργειακής ευφορίας τελείωσε οριστικά και αμετάκλητα! Σήμερα είμαστε υποχρεωμένοι να εξασφαλίσουμε άνετες και ευχάριστες συνθήκες διαβίωσης μέσα στα κτίρια, περιορίζοντας αισθητά την κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση και κλιματισμό. Και ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται με την τεχνολογία της θερμομόνωσης, δηλαδή, με τη χρήση κατάλληλων υλικών που μειώνουν τις θερμικές απώλειες και τα θερμικά κέρδη ενός κτιρίου. Τα υλικά αυτά, που ονομάζονται θερμομονωτικά, τοποθετούνται στους εξωτερικούς τοίχους, στο δώμα, στο δάπεδο εφόσον συνορεύει με μη θερμαινόμενους χώρους (υπόγειο), ή με τον εξωτερικό αέρα (πυλωτή), στους εσωτερικούς τοίχους που συνορεύουν με μη θερμαινόμενους χώρους (πχ αποθήκες), στις απολήξεις των πλακών, στις κολώνες, στα δοκάρια και στα πρέκια των παραθύρων. Δεδομένου ότι κάθε τοίχωμα έχει τη δική του ικανότητα αντίστασης στις θερμικές απώλειες και τα θερμικά κέρδη, αλλά και κάθε θερμομονωτικό υλικό χαρακτηρίζεται από την δική του ικανότητα αντίστασης, η οποία είναι φυσικά πολύ μεγαλύτερη, με τη θερμομόνωση αυξάνουμε την ικανότητα αντίστασης του κτιρίου στις θερμικές απώλειες και τα θερμικά κέρδη. Με απλά λόγια, ντύνουμε το κτίριο με τα κατάλληλα ρούχα για να περιορίσουμε τη ροή θερμότητας από μέσα προς τα έξω το χειμώνα και αντίστροφα το καλοκαίρι, αυξάνοντας το κατασκευαστικό κόστος κατά 4% περίπου. Σε κάθε περίπτωση η αύξηση αυτή υπερκαλύπτεται από το οικονομικό όφελος, που προκύπτει από τον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας. Οι τρόποι της θερμομόνωσης και τα χρησιμοποιούμενα θερμομονωτικά υλικά θα αναπτυχθούν σε επόμενο άρθρο. 20 TA NEA TΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ