Το φυλλάδιο που κρατάτε στα χέρια σας αποτελεί μέρος μιας μεγάλης καμπάνιας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την κατάθλιψη, μιας

Transcript

1 πρωτοβουλίας που ανήκει στο Πρόγραμμα κατά του Στίγματος των Ψυχικών Διαταραχών - «αντι-στίγμα» ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Το φυλλάδιο που κρατάτε στα χέρια σας αποτελεί μέρος μιας μεγάλης καμπάνιας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την κατάθλιψη, μιας του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (Ε.Π.Ι.Ψ.Υ.).

2 Τόσο από τη διεθνή εμπειρία όσο και από τις μέχρι τώρα δραστηριότητες του Προγράμματος κατά του Στίγματος των Ψυχικών Διαταραχών «αντιστίγμα» έχει φανεί πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης - και των ψυχικών διαταραχών γενικότερα - η σωστή και αντικειμενική ενημέρωση, όπως επίσης και πόσο μεγάλη είναι η έλλειψή της. Με αυτό το σκεπτικό, το φυλλάδιο αυτό, ένα χρήσιμο βοήθημα υποστήριξης και εκπαίδευσης για ασθενείς με κατάθλιψη, φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα σημαντικό «εργαλείο» στην αντιμετώπιση της ασθένειας. Στόχος του φυλλαδίου είναι να σας βοηθήσει να επωφεληθείτε όσο το δυνατόν περισσότερο από τις θεραπευτικές δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα, μαθαίνοντας περισσότερα για την ασθένειά σας και τη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνετε. Σκοπεύει παράλληλα να σας βοηθήσει να αποκτήσετε ενεργό ρόλο στη θεραπεία σας, ενθαρρύνοντάς σας να επικοινωνείτε ανοιχτά με το γιατρό σας. Μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να συντελέσει στο να επιτύχετε καλύτερα αποτελέσματα και να αντλήσετε μεγαλύτερη ικανοποίηση από την εξέλιξη της θεραπείας σας.

3 1 2 3 Οι 3 κατευθυντήριες αρχές Έχοντας κατά νου αυτές τις αρχές, μπορείτε να φτάσετε το στόχο σας και να σπάσετε τον κύκλο της κατάθλιψης: Αποδοχή της κατάθλιψης ως ασθένειας και της αγωγής με αντικαταθλιπτικά ως σημαντικό μέρος της θεραπείας. Επικοινωνία με το γιατρό σας συζητείστε για τα συναισθήματά σας και την πρόοδό σας και ποτέ μην φοβάστε να κάνετε ερωτήσεις. Εμπιστοσύνη στο ότι μπορείτε και εσείς οι ίδιοι να παίξετε έναν ουσιαστικό ρόλο στην επιτυχία της θεραπείας σας, μαθαίνοντας περισσότερα για την κατάθλιψη και την αντιμετώπισή της, διατηρώντας μια θετική στάση και αναζητώντας βοήθεια κάθε φορά που τη χρειάζεστε. Η Θεραπεία της κατάθλιψης Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή ασθένεια, αλλά είναι μια ασθένεια που σήμερα αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων. Το πρώτο βήμα στη θεραπεία είναι η επίσκεψη σε ένα γιατρό. Αφού γίνει η διάγνωση, η θεραπεία της κατάθλιψης περιλαμβάνει δύο στάδια: 1 2 τη θεραπεία των οξέων συμπτωμάτων και τη συνέχιση της θεραπείας προκειμένου να διατηρηθεί το θεραπευτικό αποτέλεσμα.

4 1 Οι κύριες θεραπείες για την κατάθλιψη είναι: Οι βιολογικές θεραπείες Οι ψυχοθεραπείες Οι ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις Η επιλογή της θεραπείας θα εξαρτηθεί από την εκτίμηση του γιατρού για την κατάσταση του ατόμου που πάσχει από κατάθλιψη. Πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη βελτίωση με συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας. Η φαρμακευτική αγωγή βοηθά στο να ανακουφιστεί γρήγορα το άτομο από τα συμπτώματα και η ψυχοθεραπεία στο να μάθει περισσότερο αποτελεσματικούς τρόπους να αντιμετωπίζει τα προβλήματα της ζωής αλλά και τα προβλήματα που προκύπτουν από την κατάθλιψη. Βιολογικές θεραπείες Φάρμακα Αντικαταθλιπτικά: Υπάρχουν διάφοροι τύποι αντικαταθλιπτικών φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για να αντιμετωπίσουν την καταθλιπτική διαταραχή. Οι περισσότεροι προσπαθούν να αποκαταστήσουν την ισορροπία των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο, επιδρώντας στη σεροτονίνη ή στη νοραδρεναλίνη ή και στους δύο αυτούς νευροδιαβιβαστές. Η συνεργασία θεράποντος ιατρού-ασθενή είναι σημαντική για την επιλογή της κατάλληλης αγωγής και θα πρέπει να διατηρείται σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας. Μερικές φορές κάποιο φάρμακο δεν έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Χρειάζεται τότε ο γιατρός να το αντικαταστήσει ή να προσθέσει και κάποιο άλλο με διαφορετικό μηχανισμό δράσης ώστε να βρεθεί το καταλληλότερο φάρμακο ή συνδυασμός φαρμάκων, ενώ κάποιες φορές χρειάζεται

5 να αυξηθεί η δοσολογία. Αν και κάποια βελτίωση μπορεί να παρατηρηθεί από τις πρώτες εβδομάδες, τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα χρειάζονται 3 με 4 εβδομάδες συστηματικής λήψης, ώστε να εμφανίσουν το πλήρες θεραπευτικό τους αποτέλεσμα. Οι ασθενείς, μόλις αρχίσουν να νιώθουν καλύτερα, συχνά μπαίνουν στον πειρασμό να σταματήσουν τη φαρμακευτική αγωγή, πιστεύοντας ότι δεν τη χρειάζονται πια. Είναι σημαντικό να συνεχίσει κανείς να παίρνει τα φάρμακά του για 4 έως 9 μήνες και μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων, έτσι ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος μιας υποτροπής. Οι παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων είναι συνήθως ήπιες και παύουν να υφίστανται λίγες ημέρες μετά τη χρήση του φαρμάκου. Τα αντικαταθλιπτικά δεν προκαλούν εξάρτηση Ωστόσο, όπως και για κάθε φάρμακο, ο γιατρός θα πρέπει να ελέγχει τακτικά τη δοσολογία και την αποτελεσματικότητα του αντικαταθλιπτικού φαρμάκου. Τα φάρμακα κάθε είδους δεν θα πρέπει ποτέ να αναμιγνύονται χωρίς τη συμβουλή γιατρού. Κάποια φάρμακα, αν και ακίνδυνα όταν τα παίρνει κανείς μόνα τους, όταν ληφθούν μαζί με άλλα μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές και επικίνδυνες παρενέργειες. Επίσης, το αλκοόλ θα πρέπει να αποφεύγεται γιατί μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστες αλληλεπιδράσεις με τα αντικαταθλιπτικά. Ποτέ δεν πρέπει να σταματά κανείς τη λήψη ενός αντικαταθλιπτικού χωρίς να συμβουλευτεί το γιατρό του.

6 Τα αγχολυτικά δεν είναι αντικαταθλιπτικά φάρμακα Κάποιες φορές, όταν συνυπάρχει με την κατάθλιψη έντονο άγχος, τα αγχολυτικά μπορεί να χορηγηθούν μαζί με τα αντικαταθλιπτικά για μικρό όμως χρονικό διάστημα γιατί προκαλούν εξάρτηση. Η διακοπή τους πρέπει να γίνεται με βάση τις οδηγίες του ειδικού. Δεν είναι αποτελεσματικά όταν λαμβάνονται μόνα τους για τη θεραπεία της κατάθλιψης. 2 1 Ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ECT) Σήμερα, η ηλεκτροσπασμοθεραπεία χρησιμοποιείται σπάνια και μόνο στις περιπτώσεις εκείνες των ατόμων με βαριά και απειλητική για τη ζωή κατάθλιψη, ή για ασθενείς που για διάφορους λόγους δεν μπορούν να λάβουν φαρμακευτική αντικαταθλιπτική αγωγή. Οι ψυχοθεραπείες Η ψυχοθεραπεία έχει σκοπό να υποστηρίξει το άτομο να κατανοήσει τα προβλήματά του στη ζωή του, να το βοηθήσει να επιστρέψει σε έναν πιο υγιή και ικανοποιητικό τρόπο ζωής, να ξαναβρεί ελπίδα και νόημα στη ζωή του. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο όρος ψυχοθεραπεία δεν είναι ταυτόσημος με την ψυχανάλυση, όπως πολλοί νομίζουν. Υπάρχουν διάφοροι τύποι ψυχοθεραπείας που είναι κατάλληλοι στην κατάθλιψη: Γνωσιακή ψυχοθεραπεία Η γνωσιακή ψυχοθεραπεία είναι μια σύγχρονη μορφή ψυχοθεραπείας με πολύ καλά αποτελέσματα στην κατάθλιψη και στις αγχώδεις διαταραχές. Αποτελεί σήμερα την πιο συχνά χρησιμοποιούμενη ψυχοθεραπεία στον κόσμο.

7 2 3 4 Διαπροσωπική ψυχοθεραπεία Η διαπροσωπική ψυχοθεραπεία είναι και αυτή μία βραχεία ψυχοθεραπεία, αποτελεσματική στις ήπιες μορφές κατάθλιψης. Ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία Η ψυχοδυναμική θεραπεία λέγεται και ψυχαναλυτικού τύπου ψυχοθεραπεία. Είναι συνήθως μακροχρόνια και θεωρείται πιο χρήσιμη σε ανθρώπους με προβλήματα προσωπικότητας ή ήπιες μορφές κατάθλιψης που χρονίζουν. Ομαδική ψυχοθεραπεία Η ομαδική ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι βραχεία ή μακροχρόνια. Το άτομο αντλεί την υποστήριξη που χρειάζεται από την ομάδα και εξερευνά το πρόβλημά του μαζί με αυτή. Ενθαρρύνεται να μιλήσει για το προβλήματά του, τον εαυτό του και τις σχέσεις του με τους άλλους και να εκφράσει τα συναισθήματά του. Ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις Οι ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις αποσκοπούν στο να αμβλύνουν τους παράγοντες που προκαλούν άγχος και συμβάλλουν στην έναρξη ενός καταθλιπτικού επεισοδίου, στην επιδείνωση της συμπτωματολογίας και στην υποτροπή της διαταραχής. Ασκούνται παρεμβάσεις στην οικογένεια ώστε να εξομαλυνθούν οι ενδοοικογενειακές σχέσεις και ενισχύονται οι οικογενειακοί και κοινωνικοί δεσμοί του ατόμου έτσι ώστε το άτομο να υποστηριχθεί και να γίνει πιο λειτουργικό. Ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας είναι ο πλέον ενδεδειγμένος.

8 Η δέσμευσή σας να αποκτήσετε ενεργό ρόλο στη θεραπεία σας θα σας βοηθήσει σημαντικά στην επίτευξη των στόχων σας Μάθετε τι να περιμένετε από τη θεραπεία Έχετε ήδη ξεπεράσει το μεγαλύτερο εμπόδιο να μιλήσετε στο γιατρό σας για τα συμπτώματά σας Γνωρίζετε ότι η κατάθλιψη είναι μία σοβαρή ασθένεια - που όμως θεραπεύεται - και ότι η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να αποτελέσει μέρος μιας αποτελεσματικής θεραπείας. Ίσως να έχετε παγιδευτεί στον κύκλο της κατάθλιψης, αλλά ήδη κάνετε τα αναγκαία βήματα για να «αποδράσετε» από αυτόν και να ξαναβρείτε τον εαυτό σας. Αν υιοθετήσετε έναν ενεργό ρόλο στη θεραπεία σας και μείνετε σταθεροί σε αυτόν, μπορείτε να απαλλαγείτε από τα συμπτώματα της κατάθλιψης και να τα εμποδίσετε να επανεμφανιστούν. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να καθιερώσετε και να διατηρήσετε τις συνήθειες αυτές που θα σας βοηθήσουν να κινηθείτε σταθερά προς τη σωστή κατεύθυνση. Πώς να έχετε αποτελέσματα Το πιο σημαντικό είναι να ακολουθείτε τις οδηγίες του γιατρού σας. Να λαμβάνετε τη φαρμακευτική σας αγωγή σύμφωνα με την καθοδήγησή του και να μη διστάσετε να τον ρωτήσετε για οποιαδήποτε απορία που μπορεί να έχετε σχετικά με τα φάρμακα. Επίσης, κατά την πορεία της θεραπείας, μπορεί να έχετε κάποιες ανεπιθύμητες ενέργειες από τη φαρμακευτική αγωγή,

9 οι οποίες όμως θα ελαττωθούν καθώς το σώμα σας προσαρμόζεται στα φάρμακα. Αν είναι επίμονες ή επηρεάζουν τη ζωή σας, τότε είναι σημαντικό να μιλήσετε με το γιατρό σας πριν προχωρήσετε σε οποιαδήποτε αλλαγή, όπως το να σταματήσετε τα φάρμακα ή να αλλάξετε τη δοσολογία. Πότε θα νιώσω καλύτερα; Πότε να περιμένετε αποτελέσματα από τη θεραπεία Είναι γεγονός ότι ο καθένας αντιδρά διαφορετικά στη θεραπεία όπως ακριβώς ο καθένας βιώνει διαφορετικά την κατάθλιψη. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να παρατηρήσουν μια μείωση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων τους μετά από δύο εβδομάδες. Σε άλλους μπορεί να χρειαστούν 6 με 8 εβδομάδες ή περισσότερο για να αισθανθούν κάποια αλλαγή. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η εμπειρία της κατάθλιψης είναι ξεχωριστή για τον καθένα. Γι αυτό καλό είναι να παρακολουθείτε προσεκτικά οποιεσδήποτε αλλαγές αρχίζετε να αισθάνεστε, έτσι ώστε μαζί με το γιατρό σας να συνεχίσετε να καθορίζετε τo καλύτερο για σας θεραπευτικό πρόγραμμα. Σε κάθε περίπτωση, για να έχετε το πλήρες όφελος, δηλαδή την απαλλαγή σας από τα συμπτώματα της κατάθλιψης, πρέπει να αποφασίσετε συνειδητά και να δεσμευτείτε και να μείνετε σταθερός στη θεραπεία σας. Μόνο έτσι μπορείτε να ξαναβρείτε τον παλιό καλό σας εαυτό. Παρακολουθείστε οποιεσδήποτε αλλαγές αισθάνεστε, έτσι ώστε μαζί με το γιατρό σας να καθορίζετε τo καλύτερο για σας θεραπευτικό πρόγραμμα.

10 8 αλήθειες για την κατάθλιψη, τη θεραπεία με Η κατάθλιψη μπορεί να προκληθεί από διαταραχή της χημικής ισορροπίας στον εγκέφαλο Σύμφωνα με μία θεωρία, η κατάθλιψη προκαλείται από διαταραχή της ισορροπίας των χημικών ουσιών στον εγκέφαλο. Δύο από αυτές τις χημικές ουσίες, η σεροτονίνη και η νοραδρεναλίνη, βοηθούν στη ρύθμιση της διάθεσης. Με την πάροδο του χρόνου και τη σωστή θεραπεία, στους περισσότερους ανθρώπους αυτή η διαταραχή της ισορροπίας μπορεί να διορθωθεί. Ο καθένας αντιδρά στη θεραπεία διαφορετικά Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να παρατηρήσουν μια βελτίωση σε μία ή δύο εβδομάδες αφού αρχίσουν τη θεραπεία, ενώ για πολλούς μπορεί να χρειαστούν 6-8 εβδομάδες ή περισσότερο. Μην ξεχνάτε να παρακολουθείτε το πώς νιώθετε και να συζητάτε οποιεσδήποτε αλλαγές παρατηρείτε με το γιατρό σας. Αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, η κατάθλιψη μπορεί να επανεμφανιστεί Αν τα συμπτώματα της κατάθλιψης δεν υποχωρήσουν τελείως, αυξάνονται οι πιθανότητες να επανεμφανιστούν ή να έχετε ένα νέο καταθλιπτικό επεισόδιο. Φτάνοντας όμως το στόχο της πλήρους ύφεσης δηλαδή να μην έχετε καθόλου συμπτώματα - μειώνετε σημαντικά την πιθανότητα να επανεμφανιστεί η κατάθλιψη. Η λέξη - κλειδί είναι η επικοινωνία Η καλή επικοινωνία με το γιατρό σας μπορεί να σας βοηθήσει να έχετε τα καλύτερα αποτελέσματα από τη θεραπεία σας. Η ανοιχτή επικοινωνία με την οικογένεια και τους

11 αντικαταθλιπτικά και τον εαυτό σας φίλους σας μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε ένα ισχυρό δίκτυο ανθρώπων που σας στηρίζουν Η φαρμακευτική αγωγή βοηθά αποδεδειγμένα Κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορούν να σας βοηθήσουν να απαλλαγείτε από τα συμπτώματα της κατάθλιψης και να τα εμποδίσουν να επανεμφανιστούν. Η «αυτο-θεραπεία» είναι αυτοκαταστροφική Η απαλλαγή από τα συμπτώματα της κατάθλιψης είναι μια πρόκληση. Γιατί να κάνετε κάτι που την κάνει δυσκολότερη; Το να «αυτο-θεραπεύεστε» με τη χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών όχι μόνο θα σας εμποδίσει να επιτύχετε το στόχο σας, αλλά μπορεί να σας προκαλέσει επιπλέον προβλήματα. Δεν είστε ο μόνος Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ή είχαν κατάθλιψη, συμπεριλαμβανομένων κάποιων ιδιαίτερων και σημαντικών προσωπικοτήτων. Ανάμεσα τους ο Αβραάμ Λίνκολν, ο Ουίνστον Τσώρτσιλ και άλλοι πολλοί. Σήμερα, υπάρχουν διαθέσιμες πηγές και άνθρωποι που θέλουν να σας βοηθήσουν. Επισκεφτείτε το site www. depressionanxiety.gr για να βρείτε περισσότερες πληροφορίες. Μπορείτε να βοηθήσετε να σπάσει ο κύκλος της κατάθλιψης και να ξανανιώσετε «ο εαυτός σας» Αν έχετε έναν ενεργητικό ρόλο στη θεραπεία σας, αν συνεργάζεστε με το γιατρό σας, αν παίρνετε τη φαρμακευτική αγωγή σύμφωνα με τις οδηγίες του και διατηρείτε μια θετική στάση, θα μπορέσετε να σταματήσετε να υποφέρετε από τα συμπτώματα της κατάθλιψης και να ξανακερδίσετε πάλι τη ζωή σας.

12 Χρήσιμες συμβουλές για να μην ξεχνάτε τα φάρμακά σας Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι ένα μέρος μιας αποτελεσματικής θεραπείας για την κατάθλιψη μόνο όμως αν τη λαμβάνετε σωστά. Κάποιοι άνθρωποι στερούνται τα οφέλη της θεραπείας τους απλώς και μόνο επειδή ξεχνούν να την ακολουθούν καθημερινά. Αυτές είναι μερικές συμβουλές που μπορούν να σας βοηθήσουν να εξασφαλίσετε ότι δεν θα ξεχνάτε να πάρετε τα φάρμακά σας. Γράψτε ένα σημείωμα Κάποιοι άνθρωποι συνηθίζουν να επικολλούν ένα σημείωμα υπενθύμησης πάνω στο ντουλαπάκι με τα φάρμακα, έτσι ώστε να είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που βλέπουν κάθε πρωί. Βάλτε ξυπνητήρι - Φροντίστε να χτυπάει την ίδια ώρα κάθε μέρα για να υιοθετήσετε τη συνήθεια να παίρνετε τα φάρμακά σας καθημερινά στην ώρα τους. Αφήστε ένα μήνυμα - Τηλεφωνήστε και αφήστε ένα υπενθυμιστικό τηλεφωνικό μήνυμα στο εαυτό σας. Κάνετέ το αδύνατο να ξεχαστεί Φυλάξτε τη συνταγή σας μαζί με την κούπα του καφέ, την οδοντόβουρτσά σας, τους φακούς επαφής σας ή με οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας σας. Συνδέστε τη νέα σας καθημερινή συνήθεια με αυτές που έχετε ήδη καθιερώσει. Πάντα να θυμάστε να τοποθετείτε τα φάρμακά σας σε

13 ασφαλές μέρος, όπου δεν μπορούν να τα φτάσουν τα παιδιά. Πάρτε τα μαζί σας - Φροντίστε πάντα τα φάρμακά σας να είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που παίρνετε όταν ετοιμάζεστε για ταξίδι και σιγουρευτείτε ότι τα μεταφέρετε στην τσάντα που θα έχετε μαζί σας καθ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού. Τοποθετήστε τα φάρμακά σας μαζί με άλλα σημαντικά πράγματα χωρίς τα οποία δεν μπορείτε να φύγετε όπως ταξιδιωτικά έγγραφα- και σιγουρευτείτε ότι έχετε αρκετά για όλη τη διάρκεια του ταξιδιού σας. Αν σε κάποιο ταξίδι ξεχάσετε να πάρετε τα φάρμακά σας μαζί σας, τηλεφωνήστε στο γιατρό σας. Αυτός θα μπορέσει να σας βοηθήσει ώσπου να επιστρέψετε. Ξαναβρίσκοντας τον εαυτό σας Με τη βοήθεια του γιατρού σας και την τήρηση του θεραπευτικού σχήματος που σας υπέδειξε, μπορεί η ενεργητικότητά σας να έχει πλέον αποκατασταθεί. Ίσως κοιμάστε πάλι ικανοποιητικά. Ή ίσως απλώς κάνετε περισσότερα από τα πράγματα που σας αρέσουν. Αν ναι, συγχαρητήρια!!! Έχετε καταφέρει να ξεπεράσετε αυτό που για πολλούς είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της θεραπείας. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι αν μπορέσετε να παραμείνετε γενικά χωρίς συμπτώματα στη φάση που ακολουθεί την αρχική θεραπεία, υπάρχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να υποτροπιάσετε.

14 Τα μικρά πράγματα κάνουν τη διαφορά Το να θέτει κανείς στόχους είναι ένας πολύ καλός τρόπος να μένει σε εγρήγορση και να έχει κίνητρα. Ξεκινήστε με λίγα και απλά πράγματα. Εδώ υπάρχουν 5 προτάσεις, αλλά μπορείτε να βρείτε και κάποιες δικές σας Γράψτε ένα γράμμα σε ένα φίλο Δώστε παλιά ρούχα σε φιλανθρωπικούς συλλόγους Υπενθυμίστε σήμερα στον εαυτό σας να χαμογελάει Κάντε έναν περίπατο Καταγράψτε κάθε μέρα ένα πράγμα για το οποίο νιώθετε ευγνωμοσύνη Ανοίγοντας τη συζήτηση Συχνά οι πιο κοντινοί άνθρωποι ενός ατόμου που προσπαθεί να κατανικήσει την κατάθλιψη θέλουν να βοηθήσουν, αλλά δεν ξέρουν πώς. Ο καλύτερος τρόπος να έχετε την υποστήριξη που σας αξίζει είναι μέσω της ανοιχτής επικοινωνίας. Παρακάτω θα βρείτε κάποια ερωτήματα που θα σας βοηθήσουν να ανοίξετε το διάλογο.

15 Νομίζετε ότι είναι δύσκολο για τους φίλους σας και την οικογένειά σας να κατανοήσουν την κατάθλιψη που περνάτε; Η οικογένεια και οι φίλοι σας βλέπουν την κατάθλιψη σαν μια ασθένεια που μπορεί να ελεγχθεί αν αντιμετωπιστεί κατάλληλα όπως για παράδειγμα το άσθμα ή ο διαβήτης; Τι θα θέλατε να πείτε στην οικογένεια και στους φίλους σας για τους λόγους που αρχίσατε θεραπεία; Ποιοι είναι οι στόχοι που θέλετε να φτάσετε με τη θεραπεία; Συγκεκριμένα, τι θα μπορούσαν να κάνουν η οικογένεια και οι φίλοι σας για να σας βοηθήσουν να επιτύχετε αυτούς τους στόχους; Η υποστήριξη και η κατανόηση της οικογένειας και των φίλων σας μπορεί να είναι ένα τεράστιο πλεονέκτημα στην καταπολέμηση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης.

16 Με την ευγενική χορηγία της τα περιεχόμενα του παρόντος φυλλαδίου αποτελούν προσωπικές εκφράσεις των συγγραφέων