Οι μέθοδοι δισδιάστατης

Transcript

1 18 Σύγχρονη Τεχνολογία Εφαρμογές υπολογιστικής τομογραφίας κωνικής δέσμης (ΥΤΚΔ) στο οδοντιατρείο Βιβλιογραφική ανασκόπηση M. A. Alshehri H. M. Alamri M. A. Alshahoob Οι μέθοδοι δισδιάστατης απεικόνισης έχουν χρησιμοποιηθεί στην Οδοντιατρική από την εποχή της λήψης της πρώτης ενδοστοματικής ακτινογραφίας το Έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές εξελίξεις στις οδοντιατρικές τεχνικές απεικόνισης, όπως η πανοραμική ακτινογραφία και τομογραφία, που έχουν μειωμένη ακτινοβολία και ταχύτερο χρόνο επεξεργασίας. Ωστόσο, η γεωμετρία της απεικόνισης δεν έχει αλλάξει με αυτές τις ενδοστοματικές και πανοραμικές τεχνολογίες απεικόνισης. Η ΥΤΚΔ αποτελεί μία νέα ιατρική απεικονιστική τεχνική που δημιουργεί τρισδιάστατες εικόνες με χαμηλότερο κόστος και μικρότερη δόση σε σχέση με τη συμβατική υπολογιστική τομογραφία (ΥΤ). Αυτή η τεχνική απεικόνισης στηρίζεται σε μία κωνικού σχήματος δέσμης ακτίνων Χ που επικεντρώνεται σε ένα δισδιάστατο μηχάνημα ανίχνευσης που πραγματοποιεί μία περιστροφή γύρω από το αντικείμενο, δημιουργώντας μία σειρά δισδιάστατων εικόνων. Αυτές οι εικόνες αναδημιουργούνται σε τρισδιάστατη μορφή με τροποποίηση του αρχικού αλγόριθμου κωνικής δέσμης που αναπτύχθηκε από τους Feldkamp και συν. Το Συλλέγονται συχνά εικόνες της κρανιοπροσωπικής περιοχής με υψηλότερη ανάλυση σε σχέση με αυτές που συλλέγονται με μία συμβατική ΥΤ. Επίσης, τα νέα συστήματα είναι περισσότερο πρακτικά, καθώς έχουν μικρότερο μέγεθος. Σήμερα δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις κλινικές εφαρμογές-διάγνωση, θεραπεία και επανέλεγχοτης ΥΤΚΔ σε διάφορους οδοντιατρικούς τομείς. Ο στόχος της ακόλουθης συστηματικής ανασκόπησης είναι η ανασκόπηση της διαθέσιμης κλινικής κι επιστημονικής βιβλιογραφίας με βάση διαφορετικές κλινικές εφαρμογές της ΥΤΚΔ στο οδοντιατρείο. Υλικά και μέθοδοι Εικ. 1 Εικ. 2A Εικ. 2B Εικ. 1 Έγκλειστα δόντια σε εγγύτητα με ζωτικούς ιστούς θα πρέπει να αξιολογούνται με την ΥΤΚΔ. Εικ. 2 Α-Β Περιακρορριζική αλλοίωση όπως φαίνεται σε περιακρορριζική ακτινογραφία (a) και ΥΤΚΔ. (b) κλινικής κι επιστημονικής βιβλιογραφία όσον αφορά την ΥΤΚΔ σε οδοντιατρικές κλινικές εφαρμογές. Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση στο ΜEDLINE για την περίοδο 1 Ιανουαρίου 1998 έως 15 Ιουλίου Η ΥΤΚΔ στην Οδοντιατρική χρησιμοποιήθηκε ως φράση κλειδί για επέκταση της αναζήτησης σε διάφορους οδοντιατρικούς τομείς. Η έρευνα Έγινε μία ανασκόπηση της DT σελίδα 19

2 Σύγχρονη Τεχνολογία 19 DT σελίδα 18 των γνάθων, την εκτίμηση των εγκλείστων δοντιών (Εικ. 1), υπεράριθμων δοντιών και τη σχέση με ζωτικούς ιστούς, αλλαγές στο σπογγώδες και συμπαγές οστούν σε σχέση με οστεονέκρωση λόγω διφωσφονικών φαρμάκων και την εκτίμηση των οστικών μοσχευμάτων. Βοηθά επίσης στην ανάλυση και εκτίμηση των παραρρινικών κόλπων και της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου. Καθώς οι εικόνες συλλέχθηκαν από πολλές διαφορετικές δισδιάστατες τομές, το σύστημα αποδείχθηκε ανώτερο για να εξαλείφονται οι αλληλεπιθέσεις κι ο υπολογισμός των αποστάσεων επιφανειών. Αυτό το πλεονέκτημα την καθιστά τεχνική εκλογής σε περιπτώσεις καταγμάτων του μέσου τριτημορίου του προσώπου, εκτίμηση κογχικών καταγμάτων και διαχείριση και διεγχειρητική επισκόπηση των οστών του προσώπου μετά από κάταγμα. Αφού δεν αποτελεί μία τεχνική μαγνητικής τομογραφίας, είναι η καλύτερη επιλογή για τη διεγχειρητική καθοδήγηση κατά τη διάρκεια επεμβάσεων, συμπεριλαμβανομένων τραυμάτων από πυροβόλο όπλο. Η ΥΤΚΔ χρησιμοποιείται εκτεταμένα στον θεραπευτικό σχεδιασμό ορθογναθικών χειρουργικών επεμβάσεων όταν ενδείκνυται προσωπική ορθομορφική χειρουργική επέμβαση που απαιτεί λεπτομερή επισκόπηση της συγκλεισιακής σχέσης για να αυξηθεί το τρισδιάστατο μοντέλο του κρανίου με λεπτομερείς οδοντικές επιφάνειες. Με τη βοήθεια εξελιγμένου λογισμικού, η ΥΤΚΔ διευκολύνει την οπτικοποίηση των μαλακών ιστών για να επιτραπεί ο έλεγχος της μετεγχειρητικής αισθητικής, για παράδειγμα σε περιπτώσεις υπερωιοσχιστίας και για αξιολόγη- DT σελίδα 24 Εικ. 3A Ο ηγέτης στην αγορά του Ισραήλ Εικ. 3B Εικ. 4A Εικ. 4B Εικ. 3Α-Β Ακρορριζική κύστη που φαίνεται σε ορθοπαντομογράφημα (a) και ΥΤΚΔ (b). Εικ. 4Α Ορθοπαντομογράφημα για ένα περιστατικό αποκατάστασης πλήρους φραγμού. Τα δεδομένα από αυτήν την εικόνα είναι περιορισμένα. Εικ. 4Β Εικόνες ΥΤΚΔ για τον ίδιο ασθενή. Τα δεδομένα από αυτές τις εικόνες όσον αφορά την ποιότητα του οστού, το μήκος του εμφυτεύματος και τη διάμετρο, την θέση του εμφυτεύματος και την εγγύτητα με ζωτικούς ιστούς είναι εκπληκτικά. αποκάλυψε 540 εργασίες που εξετάστηκαν λεπτομερώς. Λόγω απουσίας συσχέτισης με το αντικείμενο, 406 εργασίες εξαιρέθηκαν. Επομένως, η συστηματική ανασκόπηση περιελάμβανε 134 κλινικά σχετικές εργασίες, που αναλύθηκαν και κατηγοριοποιήθηκαν (Πίνακας 1). Ανάλυση Στοματική και Γναθοπροσωπική Χειρουργική Η ΥΤΚΔ δίνει τη δυνατότητα ανάλυσης της παθολογίας Προσφορά γνωριμίας 1 εμφύτευμα DFI με ευθύ κολόβωμα τιτανίου μόνο 75 + ΦΠΑ Πολύπλοκα Περιστατικά, Απλές Λύσεις Τα συστήματα εμφυτευμάτων και προσθετικών της Alpha-Bio Tec προσφέρουν υψηλή ποιότητα και ευέλικτες λύσεις για να ανταποκριθούν σε όλες τις κλινικές σας ανάγκες. Συστήματα εμφυτευμάτων για όλα τα κλινικά περιστατικά Μία προσθετική πλατφόρμα για όλες τις διαμέτρους των εμφυτευμάτων Κοινή χειρουργική κασετίνα για όλα τα συστήματα εμφυτευμάτων Alpha-Bio Simplantology - Έξυπνες και Απλές Εμφυτευματικές Λύσεις από την Alpha-Bio Tec. SADENT A.E.B.E ΠΑΙΑΝΙΑ: 1 χλμ Λεώφ.Μαρκοπούλου, ΤΚ: , Τηλ: εσωτ. 213 ΓOYΔI: Tετραπόλεως 4-8, Tηλ: εσωτ. 213, ΘEΣΣAΛONIKH: N. Tέλογλου 5, TK: , Tηλ: info@sadent.com facebook: Sadent Sa ΣYNEPΓATHΣ ΘEΣΣAΛIAΣ: DENTALINE E. Zαφείρη, Λάρισα, Tηλ:

3 20 Συνέδρια ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ Kύπρος 28/29/09/12 ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ Αγαπητοί συνάδελφοι Με χαρά σας παρουσιάζουμε το πρόγραμμα του Διεθνούς Συνεδρίου Εμφυτευματολογίας και Αισθητικής Οδοντιατρικής που θα πραγματοποιηθεί στην Κύπρο. Στο συνέδριο αυτό έχουν προσκληθεί διάσημοι Διεθνείς αλλά και Έλληνες ομιλητές ο καθένας με διακρίσεις στον χώρο του. Η επιλογή τους έγινε προσεκτικά με σκοπό να καταρτηστεί ένα πρόγραμμα που θα καλύψει καθημερινούς κλινικούς προβληματισμούς. Η αισθητική οδοντιατρική είναι ένας τομέας που εξελίσσεται. Καινούργια υλικά, συγκολλητικοί παράγοντες αλλά και τεχνικές παρουσιάζονται συνεχώς. Για τον γενικό οδοντίατρο δεν είναι πάντα εύκολο να παρακολουθεί αυτές τις εξελίξεις, γι αυτό τον λόγο η προσπαθεια μας εστιάζει στην δημιουργία αυτού του προγράμματος που ως σκοπό έχει να δώσει απαντήσεις. Συμπληρωματικά τα σχεδια θεραπείας περιλαμβάνουν όλο και συχνότερα επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις. Η οστεοενσωμάτωση από μόνη της δεν αποτελεί πλέον επιτυχία. Οι αποκαταστάσεις πρέπει να είναι αισθητικές και να αποτελούν λειτουργικό τμήμα του στοματογναθικού συστήματος. Οι ομιλητές θα αναφερθούν σε σύγχρονες χειρουργικές και προσθετικές τεχνικές. Αισιοδοξούμε πως το συνέδριο αυτό, θα σας προσφέρει αξιόλογα επιστημονικά ερεθίσματα και σας προσκαλούμε για ένα ευχάριστο διήμερο στην Κύπρο. Με φιλικούς χαιρετισμούς Ίλεια Ρούσσου ΟΜΙΛΗΤΕΣ Oliver Brix, Dental Technician (Γερμανία) Εκπαίδευση οδοντοτεχνίτη Από το 1989 Οδοντοτεχνίτης σε διάφορα οδοντοτεχνικά εργαστήρια και οδοντιατρεία Εξειδίκευση: αισθητική και λειτουργία, μεταλλοπορσελάνες και ολοκεραμικά, εμβιομηχανική σχεδίαση μασητικής επιφάνειας, τεχνική ηλεκτρολυτικής επιμετάλλωσης, εμφυτευματολογία Συμμετοχή σε διάφορα προγράμματα συνεχούς εκπαίδευσης στην πατρίδα του και στο εξωτερικό Από το 1994 Ελεύθερος συνεργάτης σε αρκετά οδοντιατρεία στο πεδίο των λειτουργικών και αισθητικών προσθέσεων Από το 1993 Διάφορα μαθήματα και διαλέξεις συνεχούς εκπαίδευσης Από το 1996: Διάφορες δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά Μαθήματα και διαλέξεις πάνω στην αισθητική και τα κεραμικά στην πατρίδα του και στο εξωτερικό Επισκέπτης ομιλητής για την Ivoclar Vivadent (σε διεθνή βάση) Από το 1997 Μέλος του Zahntechnischer Arbeitskreis Düsseldorf (Ομάδα Μελέτης Οδοντοτεχνιτών Ντύσελντορφ) Από το 2000 Ενεργό μέλος του DGÄZ (Γερμανική Εταιρεία Αισθητικής Οδοντιατρικής) 2001 IPS d.sign special edition Μάρτιος 2001 Συγγραφέας του βιβλίου The Fundamentals of Esthetics 2003 IPS Eris για E2 special edition 2006 Ίδρυση του οδοντοτεχνικού εργαστηρίου και εταιρείας οδοντιατρικής εκπαίδευσης και συμβούλευσης Innovatives Dental Design στο Wiesbaden, Γερμανία 2006 IPS e.max special edition 2010 Ίδρυση του Διεθνούς Κέντρου Εκπαίδευσης στο Wiesbaden, Γερμανία Daniel Edelhoff, CDT, DMD, PhD (Γερμανία) Τμήμα Προσθετικής, Πανεπιστήμιο Ludwig-Maximilians Μόναχο, Γερμανία Ο Daniel Edelhoff υπηρέτησε ως επισκέπτης καθηγητής στο Οδοντιατρικό Κλινικό Ερευνητικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Επιστημών Υγείας του Όρεγκον στο Πόρτλαντ των ΗΠΑ από το 1999 έως το Είναι επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Προσθετικής και Οδοντιατρικών Υλικών στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου στη Γερμανία. Έχει αναγνωρισμένη ειδικότητα στην Προσθετική και είναι μέλος της Γερμανικής Εταιρείας Προσθετικής και Επιστήμης των Υλικών. Τα ενδιαφέροντά του στην έρευνα περιλαμβάνουν τις ολοκεραμικές αποκαταστάσεις, τις ανασυστάσεις με άξονα και κολόβωμα και τη συγκολλητική οδοντιατρική. Egon Euwe, DDS (Ιταλία) Ο Dr. Egon Euwe αποφοίτησε το 1982 από το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης στην Ολλανδία. Από το 1986, ασχολείται βασικά με εργασίες περιοδοντολογίας και εμφυτευματολογίας. Παρακολούθησε μια σειρά μεταπτυχιακών μαθημάτων στο Πανεπιστήμιο UCLA με την καθοδήγηση του Dr. Jovanovic. Έγινε μέλος του Ευρωπαϊκού Ομίλου Μελέτης UCLA και το 1997 αυτός ο Όμιλος του απένειμε τιμητική διάκριση για την «καλύτερη κλινική επιστημονική παρουσίαση». Σε συνεργασία με τον προσθετολόγο και τον οδοντοτεχνίτη του, πήρε την 1η και 2η θέση σε δύο κατηγορίες στον Διεθνή Διαγωνισμό Parallelometro d Oro το 1999 (Dental Lab Journal). Παρουσιάζει συχνά εργασίες του σε διάφορες χώρες και είναι επιστημονικός συνεργάτης σε αρκετές επιστημονικές εκδόσεις. Συνεργάστηκε με το Τμήμα Περιοδοντολογίας του Πανεπιστημίου του Μιλάνου στο Νοσοκομείο San Paolo, όπου έκανε κλινικές έρευνες στην απορρόφηση του νεοσχηματισμένου οστού. Συνεργάστηκε στο Τμήμα Περιοδοντολογίας με τον καθηγητή Massimo Simion στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου. Ο Dr. Euwe είναι ενεργό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Αισθητικής Οδοντιατρικής (EAED) και μέλος της επιστημονικής ομάδας του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Οδοντιατρικής Εκπαίδευσης (gide). Tόμος 8 - τεύχος 41 Prof. Vasilios Kaitsas, DDS (Ιταλία) Αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1974 και το 1986 έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα από το ίδιο πανεπιστήμιο. Στην τριετία , διετέλεσε εντεταλμένος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Sacro Cuore Dental School της Ρώμης. Από το 1998 έως το 2001 ήταν καθηγητής στην Ενδοδοντία στο Πανεπιστήμιο La Sapienza Dental School της Ρώμης. Είναι εντεταλμένος καθηγητής και επίτιμος επισκέπτης καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Σιένα στο Τμήμα Head and Neck Human Anatomy στην Οδοντιατρική Σχολή. Είναι μέλος της Stomatologic Association Amici di Brugg, ενεργό μέλος των: Italian Academy of Restorative Dentistry, International Academy of Dental Materials, Italian Academy of Endodontics, είναι Certified member of European Society of Endodontology, active member of European Academy of Aesthetic Dentistry, of the Italian Academy of Microscopic Dentistry, International Group of Stomatologic Research, International Academy of Dental Research, Italian Society of Anatomy και πολλών άλλων ιταλικών και διεθνών Ακαδημιών. Είναι συγγραφέας μονογραφιών, μερικών βιβλίων και πάνω από 80 επιστημονικών άρθρων στην Οδοντική Ανατομία, την Οδοντιατρική Αποκατάσταση, την Ενδοδοντία και τα Οδοντιατρικά Υλικά. Έχει δώσει επανειλημμένα διαλέξεις στην Ιταλία και στο εξωτερικό και έχει προσωπική πρακτική κυρίως προσανατολισμένη στην Οδοντιατρική Αποκατάσταση. Απο το ακ.ωέτος έως το 2010 κατείχε την έδρα των Οδοντιατρικών Υλικών στην σχολή Χημικών του Παν. της Σιένας στο τμήμα Τεχνολογίας των Βιο υλικών. Απο το ακ. έτος 2010 έως σήμερα είναι καθηγητής επί συμβάσει στο πανεπιστήμιο της Genova.

4 Συνέδρια 21 ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΟΜΙΛΗΤΕΣ Prof. Angelo Putignano MD, DDS (Ιταλία) Πτυχίο M.D. και μεταπτυχιακό D.D.S. από το Πανεπιστήμιο της Αγκόνα, Ιταλία Πλήρους απασχόλησης καθηγητής Επανορθωτικής Οδοντιατρικής στην Οδοντιατρική Σχολή του Πολυτεχνικού Πανεπιστημίου Marche, Αγκόνα, Ιταλία Επικεφαλής του Τμήματος Οδοντικής Χειρουργικής και Ενδοδοντίας στην Οδοντιατρική Σχολή του Πολυτεχνικού Πανεπιστημίου Marche, Αγκόνα, Ιταλία Πρύτανης της Σχολής Οδοντιατρικής Υγιεινιστικής του Πολυτεχνικού Πανεπιστημίου Marche, Αγκόνα, Ιταλία Ενεργό μέλος της Ιταλικής Εταιρείας Οδοντικής Χειρουργικής (SIDOC) Ιδρυτικό μέλος της Ιταλικής Ακαδημίας Αισθητικής Οδοντιατρικής (IAED) Ενεργό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Αισθητικής Οδοντιατρικής (EAED) Διατηρεί ιδιωτικό οδοντιατρείο που περιορίζεται στην άσκηση επανορθωτικής οδοντιατρικής στην Αγκόνα, Ιταλία Είναι συν-συγγραφέας του βιβλίου Adhesive Dentistry: the Key to success που έχει εκδοθεί από την Quintessence International. Είναι συν-συγγραφέας του Indirect Conservative Restoration of Posterior teeth (UTET 2008) Ο καθ. Putignano κάνει διαλέξεις διεθνώς πάνω στη συγκόλληση και τις αισθητικές αποκαταστάσεις Istvan Urban DMD, MD (Ουγγαρία) Αποφοίτησε και έκανε τη μεταπτυχιακή του εκπαίδευση στην Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Semmelweis το 1992 και το 1996 αντίστοιχα. Ολοκλήρωσε ένα πρόγραμμα μετεκπαίδευσης στη Χειρουργική του Στόματος στο Νοσοκομείο St. Istvan της Βουδαπέστης καθώς και ένα διετές πρόγραμμα μετεκπαίδευσης στην Περιοδοντολογία στην Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου UCLA ( ). Το 2000 αποφοίτησε από το Διεθνές Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στην Εμφυτευματολογία του Πανεπιστημίου Loma Linda στην Καλιφόρνια και έγινε δεκτός στο ίδιο πανεπιστήμιο σαν επίκουρος καθηγητής τον επόμενο χρόνο. Διδάσκει Εμφυτευματολογία στο προπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Loma Linda και διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στη Βουδαπέστη. Σήμερα πραγματοποιεί διάφορες κλινικές μελέτες για την επιτυχία των επεμβάσεων οστικής αύξησης και για τα ποσοστά μακροπρόθεσμης επιτυχίας των εμφυτευμάτων που τοποθετούνται σε αναπλασμένο οστούν. Είναι προσκεκλημένος ομιλητής σε διάφορες χώρες για θέματα Εμφυτευματολογίας με βασικές προσκλήσεις για ομιλίες στις εξής εκδηλώσεις: 2004 ΕΑΟ Παρίσι, 2005 ΑΑΡ Συμπόσιο στο Ντένβερ, 2007 Συνέδριο Οστεολογίας στο Μονακό, 2008 ΑΑΙD στο Σαν Ντιέγκο, 2009 ΕΑΟ στο Μονακό. Γιώργος Γούμενος, BScPharm, DDS, MS, DrOdont (Ελλάδα) Αποφοίτησε το 1982 από την Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1988 από την Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1990 απέκτησε την ειδικότητα της Περιοδοντολογίας από το Πανεπιστήμιο Tufts της Βοστώνης και το 1991 το Masters of Science από το ίδιο Πανεπιστήμιο. Το 1996 απέκτησε το Δίπλωμα του American Board of Periodontology και το 1997 ανακυρήχθηκε Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σήμερα είναι Επιστημονικός Συνεργάτης της Οδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Επισκέπτης Καθηγητής των Πανεπιστημίων Tufts, Βοστώνης και Universidad International Catalunya, Βαρκελώνης. Έχει δημοσιεύσει πολυάριθμες επιστημονικές εργασίες και έχει συμμετάσχει σε πολλά σεμινάρια ως ομιλητής σε Ελλάδα και εξωτερικό. Διετέλεσε Πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Περιοδοντολόγων. Διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στην Αθήνα από το 1992 ασχολούμενος αποκλειστικά με την Περιοδοντολογία και την τοποθέτηση οστεοενσωματουμένων εμφυτευμάτων. Παναγιώτης Μπαζός, DDS (Ελλάδα) Ο Δρ. Παναγιώτης Μπαζός αποφοίτησε από την οδοντιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας (USC, Los Angeles,CA) το Εχρησίμευσε ως επίκουρος καθηγητής στην οδοντιατρική σχολή του USC στο τμήμα της οδοντικής χειρουργικής από το , διδάσκοντας μια επίλεκτη ομάδα προπτυχιακών σπουδαστών τις αρχές της βιομιμητικής οδοντιατρικής. Διατηρεί ιατρείο που περιορίζεται στην αισθητική και επανορθωτική οδοντιατρική στην Αθήνα. Είναι συντάκτης άρθρων σχετικών με την συγκολλόυμενη οδοντιατρική και την ψηφιακή οδοντιατρική φωτογραφία και συχνά προσκαλείται παγκοσμίως να μιλήσει και να διδάξει σε αυτά τα θέματα. Σταύρος Πελεκάνος, Dr.Med.Dent (Ελλάδα) Ο Σταύρος Πελεκάνος αποφοίτησε το 1991 από την Οδοντιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στην Ελλάδα. Στο διάστημα 1991 έως 1993 πραγματοποίησε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στον Τομέα της Προσθετικής. Το 1993 ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή (Dr med dent) στο Πανεπιστήμιο του Freiburg στη Γερμανία. Από το 1994 διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στη Αθήνα εξειδικευμένο στην προσθετική, την εμφυτευματολογία και την αισθητική οδοντιατρική. Το διάστημα 1994 έως 2001 υπήρξε Επιστημονικός συνεργάτης του Τομέα της Προσθετικής στην Οδοντιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 2002 ανακηρύχθηκε Λέκτορας του Τομέα Προσθετικής στο ίδιο Πανεπιστήμιο, ενώ από το 2008 μέχρι σήμερα σήμερα κατέχει την θέση του επίκουρου καθηγητή. Είναι μέλος σε αρκετές επιστημονικές εταιρίες μεταξύ των οποίων είναι οι International College of Prosthodontics (ICP), European Academy of Esthetic Dentistry (EAED, affiliate), European Prosthodontic Association (EPA) και Ελληνική Προσθετική Εταιρία. Έχει βραβευθεί δύο φορές σε διαγωνισμούς έρευνας, με το 2ο βραβείο στη Μαδρίτη το 2008 και το 1ο βραβείο στην Κωσταντινούπολη το 2011 στην Ευρωπαϊκή Ακαδημία Αισθητικής Οδοντιατρικής (EAED). Έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 20 επιστημονικά άρθρα και είναι προσκεκλημένος ομιλιτής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ίλεια Ρούσσου, DDS, MS, DrDent (Ελλάδα) ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Πτυχίο Οδοντιατρικής σχολής, Εθνικό και Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών, Μεταπτυχιακές σπουδές στο Παν/μιο Temple University School of Dentistry, Philadelphia, USA, δίπλωμα Certificate in Prosthodontics, Μεταπτυχιακές σπουδές στοπαν/μιο University of Kentucky, Dental school, Lexington, USA, δίπλωμα Certificate in Orofacial Pain, Master στην Βιολογία στόματος, Οδοντιατρική σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών, Διδάκτωρ, Οδοντιατρικής σχολής, Εθνικό και Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ : Assistant professor of prosthodontics, Temple University school of Dentistry, Philadelphia, USA 1997-σήμερα: Επιστημονικός συνεργάτης στην προπτυχιακη και μεταπτυχιακή κλινική οδοντικής προσθετικής, Οδοντιατρική σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών σήμερα: Λεκτορας Προσθετικής, Οδοντιατρικής Σχολής, ΕΚΠΑ Μέλος σε πολλές Επιστημονικές Εταιρείες Ελλάδας και Εξωτερικού. Ομιλίες- Επιστημονικές Διοργανώσεις: Προσκεκλημένη ομιλήτρια σε θέματα Προσθετικής και Γναθοπροσωπικού Πόνου σε συνέδρια στην Ελλάδα αλλά και Ιορδανία, Σουηδία, Ιρλανδία, Κύπρο και Ελβετία. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ Δημοσιευσεις σε ελληνικά και ξένα περιοδικά σε θέματα προσθετικής και γναθοπροσωπικού πόνου. Tόμος 8 - τεύχος 41

5 22 Συνέδρια ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Παρασκευή 28 Σεπτέμβρίου :30-09:00 Εγγραφές Καλωσόρισμα 09:00-10:00 Vasili Kaitsas Η ανασύσταση του ενδοδοντικά θεραπευμένου όδοντος με την χρήση τεχνητών αξόνων» 10:00-10:30 Διάλειμμα για καφέ Επίσκεψη στην Οδοντιατρική έκθεση 10:30-11:30 Angelo Putignano Μια ορθολογική προσέγγιση στις συντηρητικές αισθητικές λύσεις ή αν είναι μεγάλο Συντηρητικές αισθητικές λύσεις. 11:30-12:45 Πάνος Μπαζός Συγκολλητική Οδοντιατρική Τεχνολογία μέσω της Άμεσης Κάλυψης Οδοντίνης 12:45-13:45 Ελαφρύ γεύμα Επίσκεψη στην οδοντιατρική έκθεση 13:45-14:30 Σταύρος Πελεκάνος Αποκαταστάσεις εμφυτευμάτων στην αισθητική ζώνη. Νέες προοπτικές 14:30-15:00 Διάλειμμα για καφέ Επίσκεψη στην Οδοντιατρική έκθεση 15:00-16:00 Istvan Urban Νέες προοπτικές για την αύξηση ακρολοφίας 16:00-17:00 Istvan Urban Διατήρηση και ανάπλαση της Μεσοδόντιας θηλής στη θεραπεία με εμφυτεύματα στην αισθητική ζώνη Σάββατο 29 Σεπτέμβρίου :30-09:30 Γιώργος Γούμενος ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΕΞΑΚΤΙΚΟΥ ΦΑΤΝΙΟΥ: Πλήρωση, απόφραξη ή ανοικοδόμηση 09:30-11:00 Egon Euwe Αισθητικές επεμβάσεις σε σύνθετα περιστατικά εμφυτευμάτων 11:00-11:30 Διάλειμμα για καφέ Επίσκεψη στην Οδοντιατρική έκθεση 11:30-13:00 Daniel Edelhoff Oliver Brix Δημιουργώντας προβλέψιμα κλινικά αποτελέσματα με τα νέα ολοκεραμικά Μία ομαδική προσέγγιση Α Μέρος 13:00-14:00 Ελαφρύ γεύμα Επίσκεψη στην οδοντιατρική έκθεση 14:00-15:30 Oliver Brix Daniel Edelhoff Δημιουργώντας προβλέψιμα κλινικά αποτελέσματα με τα νέα ολοκεραμικά 15:30 16:00 Συζήτηση Μία ομαδική προσέγγιση Β Μέρος 16:00-16:30 Διάλειμμα για καφέ Επίσκεψη στην Οδοντιατρική έκθεση 16:30-17:15 Ίλεια Ρούσσου Βρυγμός και εμφυτευματικές αποκαταστάσεις ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 1. Συγκόλληση άξονος από ίνες ύαλου και κατασκευή κολοβώματος τεχνητής μύλης σε ενδοδοντικά θεραπευμένο ριζικό σωλήνα Συχνά στην οδοντριατρική κλινική πράξη είναι αναγκαίο ο οδοντίατρος να προβεί στη δημιουργία μερικού ή ολικού τμήματος της μύλης ενός ενδοδοντικά θεραπευμένου δοντιού με σκοπό να αποδώσει τον λειτουργικό και μορφολογικό προορισμό του δοντιού. Η συγκράτηση του υλικού της ανασύστασης μερικές φορές πρέπει να εξασφαλισθεί μέσω συκγρατήσεως όπως είναι οι άξονες από υαλονήματα ή ανθρακονήματα. Με αυτό το σκεπτικό ο ομιλητής θα προβεί στην πρακτική εφαρμογή όλων των κλινικών σταδίων που πρέπει να ακολουθηθούν για την σωστή επιλογή ενός άξονα από ίνες υάλου την προετοιμασία του πριν την τελική τοποθέτηση του στον ριζικό σωλήνα ως επίσης την προετοιμασία της ριζικής οδοντίνης για να δεχθεί τον επιλεχθέντα άξονα. Η σωστή αδρανοποίηση της οδοντίνης, η εφαρομογή ενός etch and rinse or self-etching bonding system και η εν συνεχεία κατασκευή του κολοβώματος της μύλης είναι τα κύρια σημεία της κλινικής επιδείξεως από τον ομιλητή. Εν συνεχεία οι συνάδελφοι μπορούν να εκτελέσουν το ίδιο θέμα σε φυσικά δόντια ή τεχνητά από ρητίνη. Όλα τα στάδια step by step. Εκπαιδευτής: Vasilios Kaitsas (Ιταλία) Ημερομηνία Διεξαγωγής: 28/09/2012 Ώρα: 17:30μμ Τελική Τιμή: 150euro πλέον Φ.Π.Α Περιορισμένος αριθμός συμμετεχόντων Χορηγός: 2. Εργαλεία και τεχνικές για τις χειρουργικές επεμβάσεις 1. Μία προβλέψιμη προσέγγιση για θεραπεία τρυπανισμού για εμφυτεύματα με αναγεννητική οστική ανάπλαση και σταθεροποίηση μεμβράνης με μία περιοστική τεχνική συρραφής. 2. Σχεδιασμός κρημνού και διαχείριση της κατακόρυφης οστικής αυξητικής επέμβασης. Θεραπεία κατακόρυφων ελλειμμάτων με μεμβράνη Cytoplast ενισχυμένη με τιτάνιο, σταθεροποίηση μεμβράνης, μετατόπιση κρημνού και συρραφή χωρίς τάση με μία διπλή διαστρωματική τεχνική. Εκπαιδευτής: Dr. Istvan Urban (Oυγγαρία) Ημερομηνία Διεξαγωγής: 28/09/2012 Ώρα: 17:30μμ Τελική Τιμή: 195euro πλέον Φ.Π.Α Περιορισμένος αριθμός συμμετεχόντων Χορηγός: Tόμος 8 - τεύχος 41

6 Συνέδρια 23 ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 3. ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΜΑΛΑΚΩΝ ΙΣΤΩΝ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΔΟΝΤΙΑ ΚΑΙ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ Η διαχείριση των μαλακών ιστών είναι θεμελιώδους σημασίας τόσο στην πλαστική χειρουργική του περιοδοντίου, όσο και στην Εμφυτευματολογία. Η σταθερότητα του αποτελέσματος όσον αφορά την αισθητική των μαλακών ιστών στο πέρασμα του χρόνου είναι άμεσα συνδεδεμένη με την γνώση και χρησιμοποίηση διαφορετικών κρημνών (ολικού, μερικού πάχους κ.λ.π.), μοσχευμάτων μαλακών ιστών (ελεύθερο ουλικό, μόσχευμα συνδετικού ιστού κ.λ.π.) και υλικών και τεχνικών συρραφής. Κατά τη διάρκεια του hands-on κάθε συμμετέχων θα εξασκηθεί στο σχεδιασμό και την τεχνική διαφορετικών κρημνών, τη λήψη μοσχευμάτων μαλακών ιστών καθώς και στη συρραφή μαλακών ιστών με διάφορα υλικά και τεχνικές. Εκπαιδευτές: Egon Euwe (Ιταλία), Γεώργιος Γούμενος (Ελλάδα) Ημερομηνία Διεξαγωγής: 29/09/2012 Ώρα: 17:30μμ Τελική Τιμή: 195euro πλέον Φ.Π.Α Περιορισμένος αριθμός συμμετεχόντων 4. Οδοντικές παρασκευές για ολοκεραμικές αποκαταστάσεις Η εισαγωγή νέων ολοκεραμικών υλικών και συγκολλητικών τεχνικών έχει οδηγήσει στη δημιουργία καινοτόμων, συντηρητικών σχεδιασμών παρασκευών για μονήρη δόντια και ακίνητες γέφυρες. Ο αξιόπιστος δεσμός με την αδαμαντίνη και την οδοντίνη που επετεύχθη με τις συγκολλητικές τεχνικές έχει επηρεάσει σημαντικά το σχεδιασμό των οδοντικών παρασκευών με συνέπεια τη διατήρηση οδοντικών ιστών. Η συγκράτηση της αδαμαντίνης έχει αποτελέσει ένα σημαντικό ζήτημα για το σχεδιασμό των παρασκευών, που οδηγεί σε μία όλο και πιο τυποποιημένη διαδικασία. Η διατήρηση οδοντικών ιστών μπορεί να βελτιωθεί με τη χρήση ενός διαγνωστικού κερώματος, που έχει δημιουργηθεί στο εργαστήριο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως οδηγός κατά τη διάρκεια των οδοντικών παρασκευών για τον έλεγχο της αφαίρεσης οδοντικών ιστών. Ο σκοπός αυτού του πρακτικού σεμιναρίου είναι η παροχή σημαντικών αρχών και κατευθυντήριων γραμμών σε τεχνικές παρασκευών για διαφορετικούς τύπους ολοκεραμικών αποκαταστάσεων, από στεφάνες ολικής κάλυψης έως λεπτά επένθετα και όψεις. Θα παρουσιαστεί και θα εφαρμοστεί τελικά από τους συμμετέχοντες μία λογική αρχή παρασκευής των δοντιών βήμα προς βήμα. Εκπαιδευτής: Dr. Daniel Edelhoff (Γερμανία) Ημερομηνία Διεξαγωγής: 29/09/2012 Ώρα: 17:30μμ Τελική Τιμή: 195euro πλέον Φ.Π.Α Περιορισμένος αριθμός συμμετεχόντων Χορηγός: ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ Για εγγραφές μέχρι και την Παρασκευή 29 Ιουνίου 2012, το κόστος συμμετοχής είναι: 149 πλέον Φ.Π.Α Για εγγραφές από την Δευτέρα 2 Ιουλίου 2012 έως και Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2012, το κόστος συμμετοχής είναι: 195 πλέον Φ.Π.Α, 175 πλέον Φ.Π.Α για τους συνδρομητές της OMNIPRESS. Για εγγραφές από την Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2012 έως και την ημέρα διεξαγωγής, το κόστος συμμετοχής είναι: 245 πλέον Φ.Π.Α 220 πλέον Φ.Π.Α για τους συνδρομητές της OMNIPRESS. Η τιμή συμμετοχής περιλαμβάνει: Παρακολούθηση του επιστημονικού προγράμματος (θεωρητικό 28 & 29 Σεπτεμβρίου) Δέκτες για την μετάφραση στα Ελληνικά, των ξένων ομιλητών Πιστοποιητικό παρακολούθησης Φάκελος με μπλοκ σημειώσεων, στυλό και έντυπα Είσοδο στην έκθεση Οδοντιατρικών Ειδών Συμμετοχή στα πρακτικά σεμινάρια (hands on) Για το κόστος συμμετοχής των πρακτικών σεμιναρίων (hands on) ανατρέξετε στις σελίδες 19, 21 του παρόντος. Προσορά Ξενοδοχείου για διαμονή Για όποιον σύνεδρο επιθυμεί διαμονή μπορεί να επικοινωνήσει με το ξενοδοχείο Hilton Park Λευκωσία (Λεωφ. Γρίβα Διγενή Λευκωσία 1507, Κύπρος). Κατά τις ημέρες διεξαγωγής του συνεδρίου υπάρχουν ειδικές τιμές: ΜΟΝΟΚΛΙΝΟ 100 & ΔΙΚΛΙΝΟ 120 ανά δωμάτιο ανά ημέρα με πρωινό και φόρους. Οι ενδιαφερόμενοι θα απευθύνονται κατευθείαν στο τμήμα κρατήσεων του ξενοδοχείου, τηλ.: , nicosia.reservations@hilton.com. Η κράτηση θα επιβεβαιώνεται βάση διαθεσιμότητας αναφέροντας ότι συμμετέχετε στο Διεθνές Συνέδριο Εμφυτευματολογίας & Αισθητικής. Θα υπάρχει ταυτόχρονη μετάφραση στα Ελληνικά «Λόγω της αυξημένης ροής του επιστημονικού προγράμματος και των πρακτικών σεμιναρίων σε ομάδες η τήρηση του ωρολογίου προγράμματος θα τηρηθεί επακριβώς ώστε να μην σημειώνονται καθυστερήσεις.» ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Fidentalmed Ltd info@fidentalmed@gmail.com Τηλ.: & Fax: website: : Tόμος 8 - τεύχος 41

7 24 Σύγχρονη Τεχνολογία DT σελίδα 19 σης χειλικών και υπερώιων οστικών καταδύσεων. Πραγματοποιούνται έρευνες για εκτίμηση της δυνατότητας ανίχνευσης βλαβών των σιαλογόνων αδένων. Οι Honda και συν. Περιγράφουν μία κλινική περίπτωση στην οποία ο απαραίτητος χρόνος για την ολοκλήρωση μίας επανεμφύτευσης δοντιού ήταν σημαντικά μικρότερος λόγω της χρήσης ΥΤΚΔ. Ενδοδοντία Η ΥΤΚΔ είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για τη διάγνωση ακρορριζικών βλαβών (Εικ. 2 Α-Β). Αρκετές μελέτες έχουν δείξει τη δυνατότητα διαφορικής διάγνωσης ακρορριζικών βλαβών μετρώντας την πυκνότητα από την αντίθεση των εικόνων σε αυτές τις βλάβες, είτε πρόκειται για ακρορριζικό κοκκίωμα ή για ακρορριζική κύστη (Εικ. 3Α-Β). Οι Cotton και συν. Χρησιμοποίησαν την ΥΤΚΔ ως εργαλείο εκτίμησης αν η βλάβη είναι ενδοδοντικής ή μη ενδοδοντικής προέλευσης. Η ΥΤΚΔ είναι επίσης ανώτερη από τις δισδιάστατες για την ανίχνευση καταγμάτων των ριζών. Η ανίχνευση κατακόρυφων κι οριζοντίων καταγμάτων περιγράφεται σε αρκετές κλινικές περιπτώσεις. Έχει συμφωνηθεί επίσης πως η ΥΤΚΔ είναι ανώτερη από τις περιακρορριζικές ακτινογραφίες για την ανίχνευση αυτών των καταγμάτων, είτε αν εμφανίζονται παρειογλωσσικά είτε εγγύς άπω. Σε περιπτώσεις με φλεγμονώδη ριζική απορρόφηση, οι βλάβες ανιχνεύονται πολύ ευκολότερα σε πρώιμα στάδια με την ΥΤΚΔ σε σχέση με τη συμβατική δισδιάστατη ακτινογραφία. Σε άλλες περιπτώσεις, όπως εξωτερική ριζική απορρόφηση, εξωτερική αυχενική και εσωτερική απορρόφηση, βοηθά όχι μόνο στον εντοπισμό της απορρόφησης αλλά επίσης και στην έκτασή της. Η ΥΤΚΔ μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τον προσδιορισμό της ριζικής Πίνακας 1. Ειδικότητα Αριθμός άρθρων Σε % ποσοστό Στοματική και Γναθοπροσωπική Χειρουργική Ενδοδοντία Εμφυτευματολογία Ορθοδοντική Γενική Οδοντιατρική Διαταραχές ΚΓΔ Περιοδοντολογία Ιατροδικαστική Οδοντιατρική μορφολογίας, τον αριθμό των ριζών, των σωλήνων και των παράπλευρων σωλήνων, καθώς και για τη διαμόρφωση του μήκους εργασίας και τη γωνίωση των ριζών και των σωλήνων. Είναι επίσης ακριβής στην εκτίμηση ενδορριζικών εμφράξεων. Λόγω της ακρίβειάς της, βοηθά πολύ στην ανίχνευση των πολφικών κεράτων σε φύματα γομφίων και την θέση των θραυσμένων εργαλείων. Είναι επίσης ένα αξιόπιστο εργαλείο για προεγχειρητική εκτίμηση της εγγύτητας του δοντιού με παρακείμενους ιστούς, το μέγεθος και την έκταση των βλαβών, καθώς και την ανατομία και μορφολογία των ριζών με πολύ ακριβείς μετρήσεις. Επιπρόσθετα, σε περιπτώσεις όπου εκτιμώνται τα δόντια ενός ασθενή μετά από τραυματισμό και σε επείγοντα περιστατικά, η εφαρμογή της μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο βοήθημα για μία σωστή διάγνωση και θεραπευτική προσέγγιση. κατασκευή χειρουργικών ναρθήκων, η βλάβη περιορίζεται ακόμη περισσότερο. Οι Heiland και συν. Περιγράφουν μία τεχνική στην οποία χρησιμοποιείται ΥΤΚΔ διεγχειρητικά σε δύο περιπτώσεις για καθοδήγηση της τοποθέτησης των εμφυτευμάτων μετά από μικροχειρουργική μεταφορά οστού. Η ΥΤΚΔ δίνει τη δυνατότητα εκτίμησης της ποιότητας του οστού και της ποσότητάς του. Αυτό οδηγεί σε μειωμένο ποσοστό αποτυχίας των εμφυτευμάτων, καθώς η επιλογή των περιπτώσεων μπορεί να στηριχθεί σε πιο αξιόπιστες πληροφορίες. Αυτό το πλεονέκτημα αξιοποιείται επίσης για μετεγχειρητική αξιολόγηση και εκτίμηση της επιτυχίας των οστικών μοσχευμάτων (Εικ. 5 Α-Δ). Ασύρματες συσκευές έμφραξης ακροοριζίου με θερμή γουταπέρκα για τρισδιάστατη πλήρωση του ριζικού σωλήνα Dental Expert Ε.Π.Ε. - Άννα Ελμάογλου Φειδιππίδου 30, 11527, Αθήνα Τηλ , Φαξ Κιν anna@dental-expert.gr Πρόσφατα, λόγω της αξιοπιστίας και της ακρίβειάς της, η ΥΤΚΔ έχει χρησιμοποιηθεί επίσης για αξιολόγηση της χημικομηχανικής επεξεργασίας του ριζικού σωλήνα με διάφορες τεχνικές. Εμφυτευματολογία Με την αυξημένη απαίτηση για αντικατάσταση ελλειπόντων δοντιών με οδοντικά εμφυτεύματα, απαιτούνται ακριβείς μετρήσεις για αποφυγή της βλάβης των παρακείμενων ιστών. Αυτό επετεύχθη με τη συμβατική ΥΤ. Ωστόσο, με την ΥΤΚΔ που παρέχει πιο ακριβείς μετρήσεις με χαμηλότερη δόση ακτινοβολίας, την καθιστά την προτιμώμενη επιλογή στην Εμφυτευματολογία σήμερα (Εικ. 4 Α-Β). Με το νέο λογισμικό για Ορθοδοντική Οι ορθοδοντικοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν εικόνες ΥΤΚΔ για ορθοδοντική εκτίμηση και κεφαλομετρική ανάλυση. Σήμερα, η ΥΤΚΔ αποτελεί ήδη το εργαλείο εκλογής για την εκτίμηση της ανάπτυξης του προσώπου, την ηλικία, τη λειτουργία των αεραγωγών και τις διαταραχές στην ανατολή των δοντιών. Η ΥΤΚΔ αποτελεί ένα αξιόπιστο εργαλείο για τη εκτίμηση της εγγύτητας σε ζωτικούς ιστούς που μπορεί να εμπλέκονται με την ορθοδοντική θεραπεία. Σε περιπτώσεις τοποθέτησης μίνι εμφυτευμάτων ως προσωρινά σημεία αγκυροβόλησης, η ΥΤΚΔ αποτελεί ένα χρήσιμο ερ- DT σελίδα 26

8

9 26 Σύγχρονη Τεχνολογία DT σελίδα 24 γαλείο για την εξασφάλιση μίας ασφαλούς τοποθέτησης και εκτίμησης του οστού, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την θεραπεία (Εικ. 6). Διαθέτοντας διαφορετικές απόψεις σε μία σάρωση, όπως πρόσθια, δεξιά και αριστερή πλάγια, απόψεις 45 μοιρών και υπογενειακές, ενισχύονται τα πλεονεκτήματα της ΥΤΚΔ. Καθώς οι εικόνες διορθώνονται αυτόματα από τη μεγέθυνση για να δημιουργηθούν ορθογωνιακές εικόνες με αναλογία 1:1, εξασφαλίζεται η μέγιστη ακρίβεια. Η ΥΤΚΔ θεωρείται, επομένως, μία καλύτερη επιλογή για τον ορθοδοντικό. Διαταραχές ΚΓΔ Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της ΥΤΚΔ είναι η δυνατότητα ορισμού της πραγματικής θέσης του κονδύλου στο βοθρίο της άρθρωσης, που συχνά αποκαλύπτει πιθανή μετατόπιση του δίσκου στην άρθρωση και την έκταση της μεταφοράς του κονδύλου στο βοθρίο. Με αυτήν την ακρίβεια, οι μετρήσεις της οροφής του γληνοειδούς βοθρίου μπορούν να πραγματοποιηθούν με ευκολία. Ένα άλλο πλεονέκτημα ορισμένων από τα διαθέσιμα μηχανήματα είναι η δυνατότητα επισκόπησης των μαλακών ιστών γύρω από την ΚΓΔ, που μπορεί να μειώσει την ανάγκη για μαγνητική τομογραφία σε αυτές τις περιπτώσεις. Λόγω αυτών των πλεονεκτημάτων, η ΥΤΚΔ αποτελεί τη συσκευή απεικόνισης που προτιμάται σε περιπτώσεις τραυματισμού, πόνου, δυσλειτουργίας, ινο-οστικής αγκύλωσης και για την ανίχνευση κονδυλικής διάβρωσης και κύστεων. Με τη χρήση των τρισδιάστατων χαρακτηριστικών, η κατευθυνόμενη τεχνική με βύσμα, που αποτελεί θεραπεία για την πρόσφυση του διάρθριου δίσκου, μπορεί να πραγματοποιηθεί με ασφάλεια. Περιοδοντολογία Εικ. 5A Εικ. 5Β Εικ. 5Γ Εικ. 5Α Κλινική εικόνα πολλαπλών εμφυτευμάτων που τοποθετήθηκαν το Εικ. 5Β Περιακρορριζική ακτινογραφία των εμφυτευμάτων που αντικαθιστούν τους 11 και 21. Ελάχιστα δεδομένα μπορούν να συλλεχθούν από αυτήν την εικόνα. Εικ. 5Γ Η εικόνα ΥΤΚΔ δείχνει ξεκάθαρα την ποσότητα της οστικής απώλειας. Η ΥΤΚΔ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση μίας λεπτομερούς μορφολογικής περιγραφής του οστού επειδή έχει αποδειχθεί πως είναι ακριβής μόνο με ελάχιστο περιθώριο σφάλματος. Οι μετρήσεις αποδείχθηκαν το ίδιο ακριβείς όπως κι οι άμεσες μετρήσεις με περιοδοντική μήλη. Επίσης, βοηθά στην εκτίμηση μεσορριζικών βλαβών. Η ΥΤΚΔ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ανίχνευση παρειακών και γλωσσικών βλαβών, που δεν ήταν δυνατή προηγουμένως με τις συμβατικές δισδιάστατες ακτινογραφίες. Επίσης, λόγω της υψηλής ακρίβειας των μετρήσεων ΥΤΚΔ, ενδοστικές βλάβες μπορούν να μετρηθούν με ακρίβεια και βλάβες ανοικτού τύπου, θυριδοποίησης και περιοδοντικές κύστεις μπορούν να εκτιμηθούν. Η ΥΤΚΔ έχει επίσης αποδειχθεί ανώτερη για την αξιολόγηση του αποτελέσματος της αναγεννητικής περιοδοντικής θεραπείας. Γενική Οδοντιατρική Με βάση τη διαθέσιμη βιβλιογραφία, η ΥΤΚΔ δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ανίχνευση μασητικών τερηδόνων, αφού η δόση είναι πολύ υψηλότερη από τις συμβατικές ακτινογραφίες χωρίς να παρέχει επιπρόσθετες πληροφορίες. Ωστόσο, έχει αποδειχθεί χρήσιμη για την εκτίμηση όμορων τερηδόνων και του βάθους αυτών. Στον πίνακα 2 παρουσιάζονται παραδείγματα τυπικών δόσεων διαφόρων ακτινολογικών διαδικασιών σε ένα οδοντιατρείο. Ιατροδικαστική Οδοντιατρική Στη βιβλιογραφία περιγράφονται πολλές μέθοδοι για τον υπολογισμό της οδοντικής ηλικίας, που αποτελεί στοιχείο κλειδί στην Ιατροδικαστική. Η ΥΤΚΔ θεωρείται μία μη επεμβατική μέθοδος για τον υπολογισμό της ηλικίας ενός ατόμου με βάση την αναλογία πολφού/δοντιού. Συζήτηση Οι σαρωτές ΥΤΚΔ αποτελούν μία σημαντική εξέλιξη στην οδοντογναθοπροσωπική (ΟΓΠ) απεικόνιση. Αυτή η τεχνολογία, που εισήχθη στην Οδοντιατρική στα τέλη της δεκαετίας του 90, έχει βοηθήσει σε σημαντικό βαθμό στην εξέλιξη της οδοντιατρικής επιστήμης. Ο αριθμός των εργασιών που δημοσιεύονται κάθε χρόνο με θέμα την ΥΤΚΔ αυξάνεται εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια. Η παραπάνω συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας όσον αφορά τις εφαρμογές της ΥΤΚΔ σε ένα οδοντιατρείο πραγματοποιήθηκε για να παρουσιαστούν περιληπτικά οι ενδείξεις αυτής της νέας τεχνικής απεικόνισης σε διάφορες οδοντιατρικές ειδικότητες. Η ΥΤΚΔ στην Οδοντιατρική χρησιμοποιήθηκε ως φράση κλειδί για αυτήν τη συστηματική ανασκόπηση. Άλλοι όροι που συναντήθηκαν στη βιβλιογραφία, όπως ογκομετρική σάρωση κωνικής δέσμης, ογκομετρική υπολογιστική τομογραφία, οδοντική τομογραφία, τρισδιάστατη οδοντική τομογραφία και ογκομετρική απεικόνιση κωνικής δέσμης, δεν έδωσαν αντίστοιχο αριθμό εργασιών στην αναζήτηση. Οι κλινικές εφαρμογές για την απεικόνιση ΥΤΚΔ στην Οδοντιατρική Πίνακας 2. Τυπικές δόσεις διαφόρων οδοντιατρικών ακτινολογικών εξετάσεων Ενδοστοματική (ταχύτητα F, τετράγωνη δέσμη) Ενδοστοματική (ταχύτητα Ε, κυκλική δέσμη) Σειρά πλήρους φραγμού (ταχύτητα Ε, κυκλική δέσμη) Πλάγια κεφαλομετρική (ταχύτητα F, οθόνη από σπάνιες γαίες) Οδοντική πανοραμική τεχνική (ταχύτητα F, οθόνη από σπάνιες γαίες) ΥΤΚΔ (κι οι δύο γνάθοι) Νοσοκομειακή σάρωση (και οι δύο γνάθοι) αυξάνονται συνεχώς. Τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας δείχνουν πως 134 εργασίες σχετίζονταν κλινικά και πως οι συνηθέστερες κλινικές εφαρμογές αφορούν τον τομέα της Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, της Εμφυτευματολογίας και της Ενδοδοντίας. Η ΥΤΚΔ έχει περιορισμένη χρήση στην Οδοντική Χειρουργική λόγω της υψηλής δόσης ακτινοβολίας που απαιτείται σε σχέση με τη διαγνωστική αξία. Η βιβλιογραφία σχετικά με την ΥΤΚΔ είναι ενδιαφέρουσα κι απαιτούνται περαιτέρω έρευνες, ειδικά όσον αφορά τη χρήση στην Ιατροδικαστική, για να διερευνηθούν περισσότερες επωφελείς ενδείξεις σε αυτόν τον τομέα. Δεν αναφέρονται στη βιβλιογραφία άμεσες ενδείξεις της ΥΤΚΔ στην Προσθετική. Ωστόσο, αρκετές ενδείξεις βρέθηκαν σε άλλες οδοντιατρικές ειδικότητες που συμβάλλουν στην τελική ποιότητα της προσθετικής θεραπείας. Αυτές οι ενδείξεις περιλαμβάνουν αλλά δεν περιορίζονται στα εξής: οστικά μοσχεύματα, μοσχεύματα μαλακών ιστών, προσθετικά καθοδηγούμενη τοποθέτηση εμφυτευμάτων, Γναθοπροσωπική Προσθετική και διαταραχές ΚΓΔ. Οι εικόνες ΥΤΚΔ μπορεί να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες σε περιπτώσεις όπου απαιτείται η εκτίμηση της δυνατότητας αποκατάστασης πολλαπλών δοντιών (Εικ. 7 Α-Ε). Οι σύγχρονες συσκευές ΥΤΚΔ διαθέτουν υψηλότερη ανάλυση, μικρότερο χρόνο έκθεσης, είναι λιγότερο ακριβές και είναι σχεδιασμένες για οδοντιατρική χρήση. Επίσης, οι ανιχνευτές επίπεδης οθόνης φαίνεται πως είναι λιγότερο ευπαθείς σε δημιουργία artifact. Ωστόσο, υπάρχουν κι αρκετά μειονεκτήματα, όπως η δημιουργία artifact λόγω μετατόπισης του ασθενή, η χαμηλή ανάλυση αντίθεσης, η περιορισμένη δυνατότητα επισκόπησης εν τω βάθει μαλακών ιστών και λόγω της παραμόρφωσης των μονάδων Hounsfield, η ΥΤΚΔ δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό της οστικής πυκνότητας. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείται η χαμηλότερη δυνατή αποτελεσματική msv msv msv msv msv msv 0.6 msv δόση κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Η ΥΤΚΔ θα βελτιώσει την ποιότητα της θεραπείας του ασθενή, αλλά οι χρήστες θα πρέπει να είναι εκπαιδευμένοι για να μπορούν να ερμηνεύσουν πλήρως τα δεδομένα της σάρωσης. Οι οδοντίατροι θα πρέπει να διερωτώνται αν αυτές οι απεικονίσεις αυξάνουν τα διαγνωστικά δεδομένα και την ποιότητα της οδοντιατρικής θεραπείας ή αν θέτουν τον ασθενή σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Η συνεχής εκπαίδευση, ενημέρωση και έρευνα είναι, επομένως, απολύτως σημαντικές. Ένα από τα πιο χρήσιμα χαρακτηριστικά της απεικόνισης ΥΤΚΔ είναι το λογισμικό που επιτρέπει την ανάλυση, επεξεργασία κι αναδιαμόρφωση του μεγάλου όγκου των δεδομένων. Αυτό καθιστά την ερμηνεία των δεδομένων περισσότερο φιλική προς το χρήστη, αν διαθέτει τις κατάλληλες τεχνικές και θεωρητικές γνώσεις. Η αυξημένη δημοτικότητα της ΥΤΚΔ οδήγησε DT σελίδα 27

10 Σύγχρονη Τεχνολογία 27 DT σελίδα 26 Εικ. 5Δ Εικ. 6 Εικ. 5Δ Πλήρης καταστροφή του παρειακού πετάλου σε εικόνα ΥΤΚΔ. Εικ. 6 Εικόνα ΥΤΚΔ για εκτίμηση της οστικής πυκνότητας κατά τη διάρκεια της θεραπείας. λακών ιστών ως μέρος της ακτινολογικής εκτίμησης του ασθενή, η κατάλληλη τεχνική θα πρέπει να είναι η αξονική ή μαγνητική τομογραφία, αντί για την ΥΤΚΔ. 9. Ο εξοπλισμός ΥΤΚΔ θα πρέπει να παρέχει μία επιλογή ως προς το μέγεθος του όγκου κι οι εξετάσεις θα πρέπει να χρησιμοποιούν το μικρότερο δυνατό μέγεθος που είναι συμβατό με την κλινική περίπτωση, αν η δόση ακτινοβολίας για τον ασθενή είναι μικρότερη. 10. Όταν υπάρχουν επιλογές ως προς την ανάλυση, θα πρέπει να χρησιμοποιείται εκείνη που είναι συμβατή με μία επαρκή διάγνωση και τη χαμηλότερη δυνατή δόση. 11. Θα πρέπει να διαμορφώνεται ένα ποιοτικό πρόγραμμα ασφαλείας και να εφαρμόζεται σε κάθε χώρο που χρησιμοποιείται ΥΤΚΔ, συμπεριλαμβανομένων του εξοπλισμού, των τεχνικών και διαδικασιών ποιοτικού ελέγχου. 12. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται πάντα βοηθήματα για ακριβή τοποθέτηση. 13. Όλες οι νέες εγκαταστάσεις ΥΤΚΔ θα πρέπει να υποβάλλονται σε εξέταση και λεπτομερείς δοκιμασίες αποδοχής πριν τη χρήση για εξασφάλιση πως η δόση ακτινοβολίας για προσωπικό, ασθενείς και χρήστες είναι η βέλτιστη. 14. Ο εξοπλισμός ΥΤΚΔ θα πρέπει να υποβάλλεται σε τακτικές δοκιμασίες ελέγχου για εξασφάλιση της προστασίας από την ακτινοβολία για το προσωπικό, τους χρήστες και τους ασθενείς. 15 Για προστασία του προσωπικού από τον εξοπλισμό ΥΤΚΔ, θα πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες από το Τμήμα 6 του εγγράφου προστασίας από την ακτινοβολία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 16. Όλοι όσοι ασχολούνται με ΥΤΚΔ θα πρέπει να διαθέ- DT σελίδα 28 σε πολυάριθμους κατασκευαστές μηχανημάτων ΥΤΚΔ, συχνές παρουσιάσεις σε συνέδρια και αυξημένο αριθμό δημοσιευμένων εργασιών. Αυτό οδήγησε σε μία ανεξέλεγκτη και μη επιστημονικά τεκμηριωμένη ανταλλαγή τιμών δόσεων ακτινοβολίας και σε περιορισμένες τεχνικές γνώσεις σχετικά με τις ιατρικές συσκευές απεικόνισης για ομάδες νέων χρηστών. Κατά συνέπεια, η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Οδοντογναθικής Ακτινολογίας έχει αναπτύξει τις ακόλουθες βασικές αρχές για τη χρήση της ΥΤΚΔ στην Οδοντιατρική: 1. Οι εξετάσεις ΥΤΚΔ δεν θα πρέπει να πραγματοποιούνται εκτός αν δε ληφθεί ιστορικό και γίνει πλήρης κλινική εξέταση. 2. Οι εξετάσεις ΥΤΚΔ θα πρέπει να δικαιολογούνται σε κάθε ασθενή για να παρουσιάζεται πως τα οφέλη ξεπερνούν τους κινδύνους. 3. Οι εξετάσεις ΥΤΚΔ θα πρέπει να παρέχουν δυνητικά νέες πληροφορίες για να βοηθούν στην θεραπεία του ασθενή. 4. Η ΥΤΚΔ δεν θα πρέπει να επαναλαμβάνεται τακτικά σε έναν ασθενή χωρίς μία νέα εκτίμηση οφελών/κινδύνους. 5. Όταν δεχόμαστε παραπομπές από άλλους οδοντιάτρους για εξέταση ΥΤΚΔ, ο οδοντίατρος που παραπέμπει θα πρέπει να παρέχει επαρκή κλινικά δεδομένα (ιστορικό και κλινική εξέταση) για να πραγματοποιηθεί η διαδικασία δικαιολόγησης της εξέτασης. 6. Η ΥΤΚΔ θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν το ερώτημα για την απαιτούμενη τεχνική απεικόνισης δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί επαρκώς από ακτινογραφίες με χαμηλότερη δόση. 7. Οι εικόνες ΥΤΚΔ θα πρέπει να υποβάλλονται σε πλήρη κλινική αξιολόγηση (ακτινολογική αναφορά) ολόκληρης της σειράς δεδομένων από τις εικόνες. 8. Όταν είναι πιθανό να απαιτείται αξιολόγηση των μα M ÚÔ ÛÈ (fiappleèûıâó YÁ ) T E info@dentallaboratory.gr S dental laboratoryaá Ô ŸÚÔ Ô ÔÓÙÔÙ ÓÈÎfi ÂÚÁ ÛÙ ÚÈÔ ÎˆÓÛÙ ÓÙ ÓÔ apple appleapple EMºYTEYMATA I O OKEPAMIKH I META OKEPAMIKH I TH E KO IKA

11 28 Σύγχρονη Τεχνολογία Εικ. 7Δ Εικ. 7Α Εικ. 7Β Εικ. 7Γ Εικ. 7Ε Εικ. 7Α Ενδοδοντικά θεραπευμένα δόντια με ιστορικό περιακρορριζικής χειρουργικής επέμβασης. Εικ. 7Β Περιακρορριζική ακτινογραφία που δείχνει μη ευνοϊκή αναλογία μύλης προς ρίζα. Εικ. 7Γ Εικόνα ΥΤΚΔ που δείχνει απουσία παρειακού πετάλου και υποβαθμισμένο υπερώιο οστικό πέταλο, με συνέπεια τα δόντια να χρειάζονται εξαγωγή και να απαιτείται τοποθέτηση μοσχεύματος πριν την τοποθέτηση εμφυτευμάτων. Εικ. 7Δ Οι εξαγωγές των ήταν ατραυματικές και τοποθετήθηκε οστικό μόσχευμα. Εικ. 7Ε Τοποθετήθηκαν προσωρινές αποκαταστάσεις και αναμένεται η επούλωση της περιοχής για μελλοντική τοποθέτηση εμφυτευμάτων. DT σελίδα 27 Χτίστε σε σταθερό θεμέλιο τουν επαρκή θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση για τα ακτινολογικά ιατρεία και για την προστασία από την ακτινοβολία. 17. Η συνεχής εκπαίδευση είναι απαιτούμενη, ειδικά όταν υιοθετείται νέος εξοπλισμός ή τεχνικές ΥΤΚΔ. 18. Οι οδοντίατροι που είναι υπεύθυνοι ιατρεί- Μετά από κάθε εξαγωγή υπάρχει κίνδυνος απώλειας οστού και υποχώρησης των φατνιακών τοιχωμάτων. Για μια επιτυχημένη θεραπεία με εμφυτεύματα, είναι καλύτερο να διατηρήσουμε το φατνίο τώρα, αντί να επιζητούμε την οστική αναγέννηση στο μέλλον. Η λύση είναι απλή τοποθέτηση ενός κώνου κολλαγόνου PARASORB RESORBA. Οι κώνοι κολλαγόνου PARASORB RESORBA εξασφαλίζουν δομική σταθερότητα, αγγειοεπαγωγή και οστεοεπαγωγή, σταθεροποίηση του θρόμβου, δυνατότητα παροχής αντιβιοτικής προστασίας σε ασθενείς υψηλού κινδύνου, ταχεία δημιουργία σταθερής βάσης για το εμφύτευμα. Η RESORBA είναι μια γερμανική εταιρεία με μεγάλη εξειδικεύση και εμπειρία στον τομέα του κολλαγόνου και των χειρουργικών υλικών, με προϊόντα όπως απορροφήσιμες μεμβράνες κολλαγόνου για Κατευθυνόμενη Οστική Αναγέννηση, απορροφήσιμα και μη ράμματα ων με ΥΤΚΔ, οι οποίοι διαθέτουν επαρκή θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση, θα πρέπει να πραγματοποιούν επιπρόσθετη εκπαίδευση σε ένα αναγνωρισμένο ακαδημαϊκό Λ. ΠΑΝΤΕΛΙΔΗΣ & ΣΙΑ Ε.Π.Ε. ίδρυμα (Πανεπιστήμιο). Σε όποιες χώρες υπάρχουν εθνικά κέντρα εκπαίδευσης για την οδοντογναθοπροσωπική ακτινολογία, ο σχεδιασμός και η διανομή των προγραμμάτων Χωρίς Κώνο Κολλαγόνου Με Κώνο Κολλαγόνου Χαλκοκονδύλη 19 Αθήνα , τηλ.: , , fax: , εκπαίδευσης ΥΤΚΔ θα πρέπει να περιλαμβάνει έναν οδοντογναθοπροσωπικό ακτινολόγο. 19. Για οδοντοφατνιακές εικόνες ΥΤΚΔ των δοντιών, των υποστηρικτικών ιστών, της κάτω γνάθου και της άνω γνάθου έως το έδαφος της ρινός (για παράδειγμα, πεδίο επισκόπησης 8x8εκ. ή μικρότερο) θα πρέπει να πραγματοποιείται κλινική αξιολόγηση από οδοντογναθοπροσωπικό ακτινολόγο ή έναν επαρκώς εκπαιδευμένο γενικό οδοντίατρο. 20. Για μη οδοντοφατνιακά μικρά πεδία επισκόπησης (για παράδειγμα, βρεγματικό οστούν) και όλες τις κρανιοπροσωπικές εικόνες ΥΤΚΔ (πεδία επισκόπησης εκτός από τα δόντια, τους υποστηρικτικούς ιστούς, την κάτω γνάθο και την άνω έως το έδαφος της ρινός, η κλινική αξιολόγηση θα πρέπει να πραγματοποιείται από ειδικά εκπαιδευμένο ακτινολόγο ή ιατρό ακτινολόγο. Συμπεράσματα Η ΥΤΚΔ χρησιμοποιείται συχνότερα στη Στοματική και Γναθοπροσωπική Χειρουργική, την Ενδοδοντία, την Εμφυτευματολογία και τη Ορθοδοντική. Η εξέταση ΥΤΚΔ δεν θα πρέπει να πραγματοποιείται αν δεν υπάρχει ιατρική ανάγκη και τα οφέλη ξεπερνούν τους κινδύνους. Επίσης, οι εικόνες ΥΤΚΔ θα πρέπει να υποβάλλονται σε πλήρη κλινική αξιολόγηση για μεγιστοποίηση των οφελών. Οι μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να εστιάζονται σε ακριβή δεδομένα σε σχέση με τη δόση ακτινοβολίας της συσκευής. Οι συσκευές ΥΤΚΔ έχουν μικρότερο μέγεθος ανίχνευσης και το πεδίο επισκόπησης και όγκων σάρωσης είναι περιορισμένα, που αποτελεί το λόγο που οι συσκευές ΥΤΚΔ δε χρησιμοποιούνται ακόμη εκτεταμένα στην Ορθοδοντική ή Ορθογναθική Χειρουργική. Είναι επίσης επιθυμητές περισσότερες δημοσιεύσεις σχετικά με Ιατροδικαστική Οδοντιατρική και Προσθετική. Αναδημοσίευση από το περιοδικό DTI Middle East & Africa Edition, 9/2010