Μυκθτολογικζσ αςκζνειεσ δενδρωδϊν και αμπζλου

Transcript

1 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΚΣΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ Μυκθτολογικζσ αςκζνειεσ δενδρωδϊν και αμπζλου Ενότθτα Αςκζνειεσ ελιάσ, φιςτικιάσ, καρυδιάσ, εςπεριδοειδϊν και δαςικϊν Αναςταςία Λαγοπόδθ Επίκ. Κακθγιτρια Φυτοπακολογίασ, Α.Ρ.Θ.

2 Άδειεσ Χριςθσ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χριςθσ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χριςθσ, θ άδεια χριςθσ αναφζρεται ρθτϊσ. 2

3 Χρθματοδότθςθ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχκεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα. Το ζργο «Ανοικτά Ακαδθμαϊκά Μακιματα ςτο Αριςτοτζλειο Ρανεπιςτιμιο Θεςςαλονίκθσ» ζχει χρθματοδοτιςει μόνο τθ αναδιαμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Το ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρθςιακοφ Ρρογράμματοσ «Εκπαίδευςθ και Δια Βίου Μάκθςθ» και ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εκνικοφσ πόρουσ. 3

4 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ Αςκζνειεσ ελιάσ 4

5 Αςκζνειεσ Ελιάσ Σθψιρριηίεσ (τρεισ). Αδρομυκϊςεισ (τρεισ). Σιψθ λαιμοφ (ςπάνια). Κυκλοκόνιο. Ξεροβοφλα Σαποβοφλα. Γλοιοςπόριο. Ωίδιο. Κερκοςπορίαςθ. Καπνιά. 5

6 Κυκλοκόνιο Σε όλεσ τισ χϊρεσ του κόςμου όπου καλλιεργείται ελιά. bird s eye ι peacock s eye. Ζντονθ φυλλόπτωςθ ακαρπία. Ρροςβάλλει φφλλα κυρίωσ, ποδίςκουσ καρπϊν και ςπάνια τουσ καρποφσ. 6

7 Συμπτϊματα Στα φφλλα κυκλικζσ κθλίδεσ με ςταχτοκάςτανο κζντρο που περιβάλλεται από καςτανόμαυρθ ηϊνθ και ενίοτε και από άλλθ κίτρινθ. Οι κθλίδεσ αποκτοφν καπνϊδθ εμφάνιςθ. Ραρόμοιεσ κθλίδεσ ςε μίςχουσ καρπϊν και λεπτοφσ βλαςτοφσ

8 Πακογόνο αίτιο - Εξζλιξθ αςκζνειασ Spilocaea oleaginea (Ατελ. μφκθτασ). Ρροκαλεί εφυμενίδωςθ βλζπε Φουηικλάδιο. Μυκιλιο και κονίδια διακζςιμα κάκε εποχι απελευκερϊνονται και μεταφζρονται με βροχι και άνεμο. Τουλάχιςτον 2-3 θμζρεσ βροχισ ι υψθλισ RH για ζναρξθ μολφνςεων. Τ = 3-25 ο C, άριςτθ 12 ο C. Μολφνςεισ γίνονται ςτισ αρχζσ τθσ άνοιξθσ και το φκινόπωρο μετά τισ βροχζσ. Χρόνοσ επϊαςθσ 2-3 εβδομάδεσ ωσ 2-3 μινεσ (ανοιξιάτικεσ μολφνςεισ ςυμπτϊματα το καλοκαίρι). 8

9 Καταπολζμθςθ Ψεκαςμοί: 1οσ: το φκινόπωρο-ζναρξθ των βροχϊν. 2οσ: τζλοσ χειμϊνα (ςε ςοβαρζσ μολφνςεισ). Ενδιάμεςοσ: (ςε πολφ ςοβαρζσ μολφνςεισ) 1 μινα μετά τον 1ο. Ανκεκτικζσ ποικιλίεσ Οι ποικιλίεσ Λιανολιά Κζρκυρασ Αμφίςςθσ και Χονδρολιά Αγρινίου είναι ιδιαίτερα ευπακείσ. 9

10 Ξεροβοφλα Σαποβοφλα Ρροςβάλλει μόνο καρποφσ με δφο μορφζσ: 1. Ξεροβοφλα: καλοκαίρι-φκινόπωρο ςε μθ ϊριμουσ καρποφσ. 2. Σαποβοφλα: φκινόπωρο ςε ϊριμουσ καρποφσ. 10

11 Ξεροβοφλα -Συμπτϊματα Εντοπιςμζνθ μόλυνςθ. Κυκλικι κθλίδα, θ ςάρκα κακίηει, οι ιςτοί φελλοποιοφνται, θ κθλίδα μζνει ανάγλυφθ ςαν βοφλα, ο καρπόσ πζφτει και μουμιοποιείται. Εμφάνιςθ μαφρων πυκνιδίων ςτθν κθλίδα. 11

12 Σαποβοφλα Συμπτϊματα Γενικευμζνθ μόλυνςθ. Κθλίδα ελαιϊδθσ ι ςταχτιά που εξελίςςεται ςε υγρι ςιψθ όλου του καρποφ, ο καρπόσ πζφτει και μουμιοποιείται. Εμφάνιςθ μαφρων πυκνιδίων ςτον καρπό. 12

13 Φωτογραφία: Καίτθ Τηαβζλλα-Κλωνάρθ Φωτογραφία: Καίτθ Τηαβζλλα-Κλωνάρθ Ξεροβοφλα - Σαποβοφλα Μνπκηνπνίεζε θαξπώλ κε αλάγιπθε βνύια. Εκθάληζε ππθληδίωλ ζηνπο θαξπνύο. 13

14 Πακογόνο αίτιο Επιδθμιολογία Καταπολζμθςθ Camarosporium dalmatica (Ατελ. μφκθτασ). Διατθρείται με πυκνίδια ςτουσ καρποφσ ςτο δζντρο ι ςτο ζδαφοσ. Σπόρια απελευκερϊνονται και μεταφζρονται με βροχι. Ευνοϊκι κερμοκραςία ο C. Μόλυνςθ γίνεται από τα νφγματα του δάκου. Ζμμεςθ καταπολζμθςθ με καταπολζμθςθ του δάκου. 14

15 Γλοιοςπόριο ι Παςτζλλα Ρροςβάλλει κυρίωσ καρποφσ ςτθν ωρίμανςθ, ςπανιότερα ποδίςκουσ καρπϊν, φφλλα και κλαδίςκουσ μζχρι 3 ετϊν. H αςκζνεια ευνοείται ςε χαμθλζσ υγρζσ τοποκεςίεσ. 15

16 Συμπτϊματα Κθλίδα που γριγορα προςβάλλει μεγάλο μζροσ ι ολόκλθρο τον καρπό. Εμφάνιςθ μαφρων ακζρβουλων και ζξοδοσ ςπορίων ωσ πορτοκαλί γλοιϊδθσ μάηα (παςτζλλα). Αφυδάτωςθ, ρυτίδωςθ μουμιοποίθςθ καρποφ (κοκαρίκι)

17 Πακογόνο αίτιο Εξζλιξθ αςκζνειασ Gloeosporium olivarum (Ατελ. μφκθτασ). Διατθρείται με ακζρβουλα ςτουσ καρποφσ ςτο δζντρο ι ςτο ζδαφοσ. Σπόρια απελευκερϊνονται και μεταφζρονται με βροχι. Μόλυνςθ γίνεται από πλθγζσ (δάκοσ) ι με απευκείασ διάτρθςθ από τον ποδίςκο ι τθν κορυφι του καρποφ, τζλθ Οκτωβρίου-αρχζσ Νοεμβρίου. Μολφνςεισ γίνονται τζλοσ Οκτωβρίου-αρχζσ Νοεμβρίου, επιδθμία Νοζμβριο-Δεκζμβριο. Τ = ο C, άριςτθ 25 ο C. 17

18 Καταπολζμθςθ Ψεκαςμοί: 1οσ: τζλοσ Οκτωβρίου. 2οσ: μζρεσ μετά. 18

19 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ Αςκζνειεσ φιςτικιάσ και καρυδιάσ 19

20 Σεπτορίαςθ φιςτικιάσ Αςκζνεια φυλλϊματοσ. Σπάνια προςβάλλονται οι καρποί. Τα αρςενικά δζντρα είναι πιο ευπακι. Εμφάνιςθ πυκνιδίων πριν από τθν εμφάνιςθ κθλίδων τον Ιοφνιο. Εμφάνιςθ χλωρωτικϊν και νεκρωτικϊν κθλίδων ςτο τζλοσ τθσ βλαςτικισ περιόδου. Septoria pistacina (πυκνίδια). Septoria pistaciarum (πυκνίδια). Τελ. Mycosphaerella (περικικια). 20

21 Εξζλιξθ αςκζνειασ - Καταπολζμθςθ Διατιρθςθ με πυκνίδια και ςπανιότερα με περικικια ςτα πεςμζνα φφλλα. Ρρωτογενείσ μολφνςεισ ςτα μζςα τθσ άνοιξθσ. Ευνοοφν οι βροχζσ. Δευτερογενείσ μολφνςεισ από πυκνιδιοςπόρια όλο το καλοκαίρι. Είςοδοσ πακογόνου από τα ςτόματα. Καταπολζμθςθ: Ψεκαςμοί τον Ιοφνιο και ζνασ μετά τθ ςυλλογι του καρποφ ςτα πεςμζνα φφλλα. Ραράχωμα των φφλλων. 21

22 Μαφρθ ςιψθ των νεφρων (Καμαροςπόριο) φιςτικιάσ Αςκζνεια φυλλϊματοσ, καρπϊν και ξφλου. Ρροςβολι των νεφρων που νεκρϊνονται και μαυρίηουν. Νζκρωςθ του ελάςματοσ γφρω από τα ςθμεία προςβολισ. Botryosphaeria dothidea syn. Camarosporium pistaciae 22

23 Συμπτϊματα (1/2) Ρροςβολι καρπϊν τοπικά (εμφάνιςθ κθλίδων) ι μζςω του ποδίςκου (καταςτροφι όλθσ τθσ ταξικαρπίασ). Θ προςβολι προχωρεί ςτον κλάδο και ξεραίνει το κορυφαίο μζροσ του επιπτϊςεισ ςτθν παραγωγι του επόμενου ζτουσ. Ξεραίνονται και μεγάλοι κλάδοι μζχρι το ςταφρωμα. Φωτογραφία: Αναςταςία Λαγοπόδθ 23

24 Φωτογραφία: Αναςταςία Λαγοπόδθ Συμπτϊματα (2/2) Νέθξωζε μύινπ. Φωτογραφία: Αναςταςία Λαγοπόδθ 24

25 Εξζλιξθ αςκζνειασ Καταπολζμθςθ Διατιρθςθ με πυκνίδια ςτουσ κλαδίςκουσ και κατεςτραμμζνουσ καρποφσ. Ρρωτογενείσ μολφνςεισ τθν άνοιξθ. Ευνοοφν οι βροχζσ. Μόλυνςθ από πλθγζσ ι απευκείασ. Επιμελισ αφαίρεςθ και καταςτροφι των μολυςμζνων κλαδίςκων και ταξικαρπιϊν. Ψεκαςμοί όπωσ και ςτθν προθγοφμενθ αςκζνεια. Συχνά οι δφο αςκζνειεσ ςυνυπάρχουν. 25

26 Μαρςονίνα τθσ καρυδιάσ (1/4) Ρροςβάλλει φφλλα, καρποφσ και βλαςτοφσ. Στα φφλλα κθλίδεσ υποςτρόγγυλεσ, καςτανόμαυρεσ. Στουσ βλαςτοφσ επιμικεισ, καςτανζσ κθλίδεσ που μετατρζπονται ςε ζλκθ. Bugwood.org 26

27 Μαρςονίνα τθσ καρυδιάσ (2/4) Εκθάληζε αθέξβνπιωλ ζηηο θειίδεο. 27

28 Μαρςονίνα τθσ καρυδιάσ (3/4) Στουσ καρποφσ καςτανζσ κθλίδεσ που φτάνουν μζχρι το ενδοςπζρμιο το οποίο δεν αναπτφςςεται. 28

29 Μαρςονίνα τθσ καρυδιάσ (4/4) Πξνζβνιή θαξπώλ. 29

30 Εξζλιξθ αςκζνειασ Καταπολζμθςθ Gnomonia leptostyla (περικικια ςτα πεςμζνα φφλλα). Ατελ. Marssonina juglandis (ακζρβουλα). Ρρωτογενείσ μολφνςεισ με αςκοςπόρια ι μυκιλιο που διαχειμάηει ςτα ζλκθ. Δευτερογενείσ μολφνςεισ με κονίδια. Καταπολζμθςθ: Ραράχωμα των φφλλων. Καταςτροφι ελκϊν. Ψεκαςμοί αν είναι απαραίτθτο. 30

31 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ Αςκζνειεσ δαςικϊν 31

32 Ζλκοσ τθσ καςτανιάσ (1/5) Ρροζρχεται από τθν Κίνα. Τα αςιατικά είδθ είναι ανκεκτικά. Το 1904 πρωτοεμφανίςτθκε ςτισ ΘΡΑ και μζχρι τϊρα ζχει ςχεδόν εξαφανίςει τθν Αμερικάνικθ καςτανιά. Στθν Ευρϊπθ πρωτοεμφανίςτθκε το 1938 (Ιταλία) και ζχει καταςτρζψει ςθμαντικό αρικμό δζντρων. Στθν Ελλάδα πρωτοεμφανίςτθκε το 1963 ςτο Ριλιο. Ρροςβάλει τα ξυλϊδθ μζρθ (κορμό, κλάδουσ) και τουσ καρποφσ. 32

33 Ζλκοσ τθσ καςτανιάσ (2/5) Σε κορμό και κλάδουσ ζλκθ ςε αποχρϊςεισ του κόκκινου, βυκιςμζνα μζχρι το κάμβιο. Το τμιμα πάνω από το ζλκοσ ξεραίνεται. Ρολλζσ παραφυάδεσ ςτο λαιμό του δζντρου. Φωτογραφίεσ: Στζφανοσ Διαμαντισ. 33

34 Ζλκοσ τθσ καςτανιάσ (3/5) Κάτω από το φλοιό εμφανίηονται κίτρινεσ μυκθλιακζσ πλάκεσ πακογνωμονικό ςφμπτωμα. afia/setas-hongos/cryphonectria- parasitica-murrill-m-e-barr- 1/1899.html 34

35 Ζλκοσ τθσ καςτανιάσ (4/5) Στισ ςχιςμζσ των ελκϊν ςτίγματα ςε χρϊμα ςκουριάσ = περικικια. 35

36 Ζλκοσ τθσ καςτανιάσ (5/5) Πεξηζήθηα. 36

37 Εξζλιξθ αςκζνειασ Cryphonectria parasitica ςυν. Endothia parasitica (περικικια, πυκνίδια). Αςκοςπόρια και κονίδια υπάρχουν όλο το χρόνο. Απαραίτθτθ θ υγραςία (βροχι) για τθν απελευκζρωςθ των μολυςμάτων. Τα πυκνιδιοςπόρια μεταφζρονται με ςταγονίδια βροχισ + άνεμο, ζντομα, πουλιά. Τα αςκοςπόρια μεταφζρονται και με τον άνεμο. Μολφνςεισ γίνονται από πλθγζσ (χαλάηι, παγετόσ, ζντομα, άνεμοσ, υλοτομία). Το μυκιλιο και τα περικικια παραμζνουν ηωντανά και ςε κατεργαςμζνο ξφλο!!! 37

38 Καταπολζμθςθ Αςκζνεια που υπόκειται ςε διατάξεισ φυτοχγειονομικισ ςθμαςίασ (καραντίνα). Καταςτροφι και κάψιμο επί τόπου κάκε προςβεβλθμζνου δζντρου. Απαγορεφεται θ μεταφορά καςτανοχϊματοσ ςε περιοχζσ που δεν υπάρχει θ αςκζνεια. Μετατροπι των δζντρων από δζντρα παραγωγισ ςε δζντρα υλοτόμθςθσ. Βιολογικι καταπολζμθςθ. 38

39 Βιολογικι καταπολζμθςθ O ιόσ CHV1 του γζνουσ Hypovirus όταν ειςζλκει ςτο κυτόπλαςμα του μφκθτα του προκαλεί μείωςθ τθσ πακογόνου ικανότθτασ. Το μυκιλιο γίνεται άςπρο. Εξαπολφουμε ςτο περιβάλλον απομονϊςεισ του μφκθτα που φζρουν τον ιό. Προχπόκεςθ: κα πρζπει οι απομονϊςεισ που φζρουν τον ιό να ανικουν ςτθν ίδια βλαςτικι ςυμβατότθτα με τισ πακογόνεσ απομονϊςεισ που υπάρχουν ςτο περιβάλλον ϊςτε να γίνουν αναςτομϊςεισ και να περάςει ο ιόσ ςτισ πακογόνεσ. 39

40 Φαινοτυπικά χαρακτθριςτικά υποπακογόνου μφκθτα Απνκνλώζεηο ηνπ κύθεηα πνπ θέξνπλ ηνλ ηό εκθαλίδνληαη ιεπθέο ζηελ θαιιηέξγεηα. 40

41 Ανίχνευςθ ιοφ ςτο μυκιλιο (Journal of Plant Pathology (2007), 89 (2), ) &vmode=PUBREADER 41

42 Αναςτομϊςεισ υφϊν μεταξφ ςυμβατϊν ςτελεχϊν 42

43 Μετατροπι του πακογόνου μφκθτα ςε υποπακογόνο με ςυγκαλλιζργεια Σπγρώλεπζε πθώλ ζε ζπκβαηά ζηειέρε-κεηάδνζε ηνπ ηνύ Με ζπκβαηά ζηειέρε, αδπλακία κεηάδνζεο ηνύ Σπγρώλεπζε πθώλ ζε ζπκβαηά ζηειέρεκεηάδνζε ηνπ ηνύ 43

44 Τεχνικι εμβολιαςμοφ του υποπακογόνου μφκθτα Τνπνζέηεζε εκβνιίωλ ππνπαζνγόλνπ κύθεηα γύξω από ην έιθνο. Φωτογραφίεσ: Στζφανοσ Διαμαντισ. 44

45 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ Αςκζνειεσ Εςπεριδοειδϊν

46 Αςκζνειεσ Εςπεριδοειδϊν Σθψιρριηίεσ. Σιψεισ Λαιμοφ (Κομμίωςθ του κορμοφ ι του κόμβου). Αδρομυκϊςεισ (Κορυφοξιρα). Σιψεισ Ξφλου. Άλλεσ Κομμιϊςεισ: Κομμίωςθ των Θυλάκων. Αποφλοιωτικι κομμίωςθ. Κομμίωςθ του ξφλου. Σεπτορίαςθ. Ανκράκωςθ. Αλτερναρίαςθ. 46

47 Κομμιϊςεισ Κομμίωςθ: δεν είναι ςυγκεκριμζνθ αςκζνεια. Συνικωσ αναφζρεται ςτθν Κομμίωςθ Κορμοφ ι Κόμβου (Σιψθ λαιμοφ). Υπάρχουν ακόμα: Κομμίωςθ Θυλάκων. Αποφλοιωτικι κομμίωςθ. Κομμίωςθ του ξφλου. 47

48 Κομμίωςθ των κυλάκων Botryosphaeria dothidea. Σε παλιά δζντρα. Κθλίδα και ζκκριςθ κόμμεοσ. Μεγάλεσ κοιλότθτεσ (κφλακεσ) με κόμμι κάτω από το φλοιό και καςτανόσ μεταχρωματιςμόσ με ςαφι όρια. Robert L. Anderson 48

49 Αποφλοιωτικι Κομμίωςθ Diaporthe citri. Εμφανίηεται από το ςθμείο εμβολιαςμοφ και πάνω. Καςτανι κθλίδα κάτω από το φλοιό. Ο φλοιόσ αποξθραίνεται, ηαρϊνει, ςκάει και ςχίηεται ςε επιμικεισ λουρίδεσ. Ο ιςτόσ από μζςα παραμζνει ηωντανόσ. 49

50 Κομμίωςθ του ξφλου Diplodia natalensis. Νεκρόσ φλοιόσ γφρω από τθ βάςθ του κορμοφ, άφκονο κόμμι. Σιψθ φλοιοφ ριηϊν. Μαφροσ μεταχρωματιςμόσ ξφλου κάτω από το νεκρό φλοιό, επζκταςθ ςτουσ ξυλϊδεισ ιςτοφσ. 50

51 Κομμιϊςεισ Ραράγοντεσ που προδιακζτουν ςε Κομμιϊςεισ: Εξαςκζνιςθ φυςικισ αντοχισ (ιϊςεισ, νθματϊδεισ, ζντομα, ζλλειψθ ςυγγζνειασ εμβολίου-υποκειμζνου). Ηθμιζσ (παγετόσ, μθχανικζσ πλθγζσ, κακι χριςθ αγροχθμικϊν). 51

52 Αντιμετϊπιςθ Κομμιϊςεων Εμβολιαςμόσ ςε ανκεκτικά υποκείμενα ςε φψοσ 50 cm. Ρεριοριςμόσ τθσ υγραςίασ. Άρδευςθ με διπλι λεκάνθ. Θειικόσ χαλκόσ ςε ςακίδιο ςτο κεντρικό αυλάκι άρδευςθσ. Πχι ςυςςϊρευςθ χϊματοσ ςτο λαιμό. Αποφυγι δθμιουργίασ πλθγϊν. Επάλειψθ των κορμϊν με βορδιγάλεια πάςτα. Συχνόσ ζλεγχοσ των δζντρων. Ιδιαίτερθ περιποίθςθ των πιο γθραςμζνων δζντρων. Χειρουργικι επζμβαςθ ι εκρίηωςθ του αςκενοφσ δζντρου. 52

53 Ανκράκωςθ Ρροςβάλλει φφλλα, κλαδίςκουσ, καρποφσ. Colletotrichum gloeosporioides (ακζρβουλα ςε ςυγκεντρικοφσ κφκλουσ). Θ αςκζνεια εμφανίηεται μετά από: παγετό, ψφχοσ, πλθγζσ από ανζμουσ και χαλάηι, Κορυφοξιρα, τροφοπενίεσ, μθχανικζσ ηθμιζσ και ςτουσ καρποφσ μετά από υπερωρίμανςθ, χαμθλότερεσ κερμοκραςίεσ ςυντιρθςθσ. 53

54 Συμπτϊματα (1/3) Στα φφλλα κθλίδεσ ανοιχτοπράςινεσ και αργότερα καςτανζσ με ακζρβουλα. 54

55 Συμπτϊματα (2/3) Στουσ κλάδουσ ξιρανςθ από τθν κορυφι προσ τα κάτω. Εμφανίηονται ακζρβουλα ςε ομόκεντρουσ κφκλουσ. 55

56 Συμπτϊματα (3/3) Στουσ καρποφσ ςτίγματα ωσ μεγάλεσ κθλίδεσ ξερζσ και ςκλθρζσ με ακζρβουλα που βγάηουν ςπόρια ςε χρϊμα ρόδινο. Χυμόσ με πικρι γεφςθ. 56

57 Σεπτορίαςθ Κθλίδεσ ςε φφλλα και καρποφσ. Septoria depressa (πυκνίδια). Κθλίδεσ που δθμιουργοφνται ςε πράςινουσ καρποφσ. Ακόμα και όταν κιτρινίςει το λεμόνι παραμζνουν πράςινεσ και μετά γίνονται κόκκινεσ υποβάκμιςθ ποιότθτασ. 57

58 Καπνιά Επίχριςμα από μυκθλιακζσ υφζσ που αναπτφςςονται πάνω ςε μελιτϊδθ εκκρίματα εντόμων ςε φφλλα ι καρποφσ. Δεν είναι αςκζνεια. Αποφεφγεται με καταπολζμθςθ των εντόμων. 58

59 Σιψεισ καρπϊν Ρολλζσ ςιψεισ μυκθτολογικισ αιτιολογίασ. Οι πιο ςυχνζσ από Penicillium digitatum (πράςινθ μοφχλα) και P. italicum (μπλε μοφχλα). Ραρουςιάηονται ςτον αγρό, ςτο ςυςκευαςτιριο, ςτθ διατιρθςθ-μεταφορά, ςτθν αγορά και ςτο ψυγείο του καταναλωτι. 59

60 Συμπτϊματα Πράςινθ μοφχλα Μπλε μοφχλα MISCELLANEOUS/penici3.jpg t/calidad/variedades/e nfermedades/penicilliu m_italicum.htm 60

61 Συνκικεσ ανάπτυξθσ-αντιμετϊπιςθ Μολφνουν από πλθγζσ ςε υψθλι RH και ςε μεγάλο εφροσ κερμοκραςιϊν. Αποφυγι δθμιουργίασ πλθγϊν, διαλογι, ςυντιρθςθ ςε Τ = 3-4 ο C, χριςθ επικαλφψεων κατά τθ ςυςκευαςία. 61

62 Καρκίνοσ του κυπαριςςιοφ (1/4) Ρρόκειται για πανδθμία. Στθν Ελλάδα αναφζρκθκε για πρϊτθ φορά το 1961 ςτθν Κάρυςτο τθσ Ευβοίασ. Μετά από δεκαετία εμφανίςτθκε ςτθ Δ. Ρελοπόννθςο και μζχρι ςιμερα τείνει να εξαφανίςει εντελϊσ τισ ςυςτάδεσ των κυπαριςςιϊν. 62

63 Καρκίνοσ του κυπαριςςιοφ (2/4) ωγμζσ που γίνονται ζλκθ, ςτουσ κλαδίςκουσ από όπου βγαίνει ρθτίνθ. Το ςφμπτωμα δεν γίνεται αντιλθπτό. 63

64 Καρκίνοσ του κυπαριςςιοφ (3/4) Αλλαγι του χρϊματοσ των φφλλων του κλαδίςκου που φζρει το ζλκοσ. Ξιρανςθ, νζκρωςθ. 64

65 Καρκίνοσ του κυπαριςςιοφ (4/4) Χαρακτθριςτικό ςφμπτωμα: Εμφάνιςθ ξερϊν κορυφϊν. 65

66 Εξζλιξθ αςκζνειασ Seiridium cardinale. Ζχουν αναφερκεί επίςθσ τα S. cupressi και S. Vinicorne. Σχθματίηει ακζρβουλα ςτα ζλκθ. Διακζςιμο μόλυςμα όλο το χρόνο πάνω ςτο δζντρο. Θ βροχι βοθκά ςτθ διαςπορά του μολφςματοσ πάνω ςτο δζντρο. Μόλυνςθ από πλθγζσ κυρίωσ τθν άνοιξθ και το καλοκαίρι. Θ αςκζνεια μεταδίδεται με νεαρά δενδρφλλια μολυςμζνα από τα φυτϊρια. 66

67 Καταπολζμθςθ Αφαίρεςθ προςβεβλθμζνων δζντρων. Ψεκαςμοί με χαλκοφχα με ψεκαςτικι μθχανι υψθλισ πίεςθσ. Εντατικοποίθςθ τθσ ζρευνασ για ανεφρεςθ ανκεκτικϊν ποικιλιϊν ι ειδϊν (Cupressus arizonica). 67

68 Πανδθμίεσ (1/2) Επιδθμία (από το επί + διμοσ, δθλαδι πάνω ςτον πλθκυςμό) είναι θ περίπτωςθ εξάπλωςθσ μιασ οριςμζνθσ αςκζνειασ ςε μια οριςμζνθ περίοδο επί ενόσ οριςμζνου πλθκυςμοφ, εξάπλωςθ θ οποία υπερβαίνει τα "αναμενόμενα" ι "προβλεπόμενα" όρια. Με άλλα λόγια, επιδθμία ςυμβαίνει όταν μια αςκζνεια προςβάλει ζνα μζροσ του πλθκυςμοφ (πόςο μεγάλο είναι αυτό το μζροσ είναι ακακόριςτο) με τρόπο που κακίςταται ανεξζλεγκτθ. Ρανδθμία είναι μια επιδθμία ςε παγκόςμιο επίπεδο. 68

69 Πανδθμίεσ (2/2) Ζλκοσ τθσ καςτανιάσ. Καρκίνοσ του κυπαριςςιοφ. Ολλανδικι αςκζνεια τθσ φτελιάσ. 69

70 Ολλανδικι Αςκζνεια τθσ Φτελιάσ (Dutch Elm Disease) (1/3) Ophiostoma ulmi syn. Ceratocystis ulmi Ophiostoma novo ulmi 70

71 Ολλανδικι Αςκζνεια τθσ Φτελιάσ (Dutch Elm Disease) (2/3) 71

72 Ολλανδικι Αςκζνεια τθσ Φτελιάσ (Dutch Elm Disease) (3/3) 72

73 Σθμείωμα Αναφοράσ Copyright Αριςτοτζλειο Ρανεπιςτιμιο Θεςςαλονίκθσ, Λαγοπόδθ Αναςταςία «Μυκθτολογικζσ αςκζνειεσ δενδρωδϊν και αμπζλου. Αςκζνειεσ Αςκζνειεσ ελιάσ, φιςτικιάσ, καρυδιάσ, εςπεριδοειδϊν και δαςικϊν.». Ζκδοςθ: 1.0. Θεςςαλονίκθ Διακζςιμο από τθ δικτυακι διεφκυνςθ: 73

74 Σθμείωμα Αδειοδότθςθσ Το παρόν υλικό διατίκεται με τουσ όρουσ τθσ άδειασ χριςθσ Creative Commons Αναφορά - Ραρόμοια Διανομι *1+ ι μεταγενζςτερθ, Διεκνισ Ζκδοςθ. Εξαιροφνται τα αυτοτελι ζργα τρίτων π.χ. φωτογραφίεσ, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριζχονται ςε αυτό και τα οποία αναφζρονται μαηί με τουσ όρουσ χριςθσ τουσ ςτο «Σθμείωμα Χριςθσ Ζργων Τρίτων». Ο δικαιοφχοσ μπορεί να παρζχει ςτον αδειοδόχο ξεχωριςτι άδεια να χρθςιμοποιεί το ζργο για εμπορικι χριςθ, εφόςον αυτό του ηθτθκεί. [1] 74

75 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΚΣΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ Τζλοσ ενότθτασ Επεξεργαςία: Φλϊροσ Γεϊργιοσ Θεςςαλονίκθ, Μάιοσ 2015

76 ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ Σθμειϊματα

77 Σθμείωμα Ιςτορικοφ Εκδόςεων Ζργου Το παρόν ζργο αποτελεί τθν ζκδοςθ

78 Διατιρθςθ Σθμειωμάτων Οποιαδιποτε αναπαραγωγι ι διαςκευι του υλικοφ κα πρζπει να ςυμπεριλαμβάνει: το Σθμείωμα Αναφοράσ το Σθμείωμα Αδειοδότθςθσ τθ διλωςθ Διατιρθςθσ Σθμειωμάτων το Σθμείωμα Χριςθσ Ζργων Τρίτων (εφόςον υπάρχει) μαηί με τουσ ςυνοδευόμενουσ υπερςυνδζςμουσ. 78