Η «ΚΙΝΗΤΗ» ΥΓΕΙΑ (m-health) ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2016

Transcript

1 Η «ΚΙΝΗΤΗ» ΥΓΕΙΑ (m-health) ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2016

2 m-health ορισμός Ο αγγλικός όρος mhealth ή αλλιώς m-health (κινητή Υγεία) χρησιμοποιείται για να αποδώσει την εξάσκηση της ιατρικής και των πρακτικών δημόσιας υγείας μέσω κινητών συσκευών.(world Health Organisation. mhealth: New horizons for health through mobile technologies: Based on the findings of the second global survey on ehealth. Vol III. Global observatory for ehealth series, 2011.) Σχετίζεται με την χρήση κινητών συσκευών επικοινωνίας, όπως τα κινητά τηλέφωνα, οι ταμπλέτες και οι προσωπικοί ψηφιακοί βοηθοί (PDA), για απόδοση υπηρεσιών υγείας και πληροφόρηση στα θέματα υγείας. Κλάδος του όρου e-health (ηλεκτρονική Υγεία) που αφορά στην χρήση της τεχνολογίας επικοινωνιών και πληροφόρησης, όπως οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τα κινητά τηλέφωνα, οι τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι, τα μόνιτορ ασθενών κ.λ.π. για υπηρεσίες υγείας και πληροφόρηση.

3 Αναγνωρίζονται διεθνώς επτά γενικές κατηγορίες εφαρμογών που αφορούν στο πεδίο της m-health 1. Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση 2. Γραμμή βοήθειας 3. Υποστήριξη διάγνωσης και θεραπειών 4. Επικοινωνία και εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας 5. Παρακολούθηση και καταγραφή ξεσπασμάτων νόσων και επιδημιών 6. Εξ αποστάσεως παρακολούθηση και υποστήριξη ασθενών 7. Εξ αποστάσεως συλλογή πληροφοριών

4 Κράτη-μέλη που αναφέρουν τουλάχιστον μία πρωτοβουλία στον τομέα του m-health, ανά περιοχή του WHO Σε μια πρόσφατη μελέτη του WHO και του Παγκόσμιου Παρατηρητηρίου για την Ψηφιακή Υγεία βρέθηκε ότι τα περισσότερα μέλη ανέλαβαν πρωτοβουλίες στο τομέα του m-health. Ένα ποσοστό 83% των 112 μελών αναφέρουν την παρουσία τουλάχιστον μίας πρωτοβουλίας m-health Τα τρία τέταρτα αναφέρουν έως και 5 πρωτοβουλίες στον τομέα της m-health. Μόνο 19 χώρες δεν αναφέρουν καμία δραστηριότητα, γεγονός που δεν αποκλείει αντίστοιχες δραστηριότητες από ιδιωτικούς φορείς, μη κυβερνητικές οργανώσεις

5 Μ-HEALTH ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (Ι) Κατακόρυφη αύξηση των χρόνιων νοσημάτων και ειδικά των καρδιοπαθειών Μεγιστοποίηση του κόστους για την παρακολούθηση και την θεραπεία Έναυσμα για ανεύρεση νέων τρόπων για την απόδοση υπηρεσιών υγείας Οι εξελίξεις καθυστέρησαν λόγω εμποδίων στην γεωγραφική διασύνδεση, υψηλού αρχικού κόστους, ωριμότητας της τεχνολογίας και αποδοχής από τους ασθενείς Ευρύτατη αποδοχή και χρήση, όλο και πιο λεπτομερών και περίπλοκων εφαρμογών καθώς και κινητών συσκευών Ευκαιρία στην καρδιολογία να επιτύχει μικρότερο κόστος και απόδοση ασφαλών, αποτελεσματικών και εξατομικευμένων υπηρεσιών υγείας σε όλα τα στάδια των καρδιακών νοσημάτων Τα «έξυπνα» τηλέφωνα (smatphones), έχουν ένα σημαντικό και διαρκώς αυξανόμενο ρόλο (1) διατήρηση της «καλής» υγείας (2) ενημέρωση των πολιτών (3) εργαλείο για διαλογή (4) αυτοέλεγχο για διάφορες καρδιακές παθήσεις

6 Μ-HEALTH ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (ΙΙ) Στροφή της ιατρικής κοινότητας στην τεχνολογία κινητών και ταμπλετών με σκοπό: 1. Συνεχιζόμενη εκπαίδευση 2. Ευρέως διαθέσιμες οι καλές ιατρικές πρακτικές 3. Πρόσβαση στον ιατρικό φάκελο 4. Ανασκόπηση εξετάσεων και αρχείων 5. Διαχείρηση πληροφοριών 6. Συνταγογράφηση

7 Μ-HEALTH ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Έξυπνα κινητά Ενσωματώνουν όλες τις τεχνολογίες ενός υπολογιστή και μέσω των διαφόρων εφαρμογών τους προσφέρουν διευκολύνσεις και υπηρεσίες στην καθημερινή ζωή αλλά και στην υγεία. Λειτουργίες που μπορούν να υποστηρίξουν ασθενείς στην διαχείριση των καρδιολογικών προβλημάτων τους, ή να παρέξουν διαύλους επικοινωνίας ώστε να γίνουν κλινικές παρεμβάσεις είναι: Απλές κλήσεις και βιντεοκλήσεις Οι υπηρεσίες βραχέων μηνυμάτων(sms), ή μηνυμάτων πολυμέσων(μμs) Λειτουργίες πολυμέσων Ενσωματωμένοι αισθητήρες Δυνατότητα σύνδεσης με άλλες συσκευές Δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο

8 Η ΚΙΝΗΤΗ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΡΔΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ

9 m-health και καρδιακή ανακοπή έγκαιρη καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση και την πρώιμη απινίδωση μελέτες αναφέρονται στο πως η πρόσβαση σε κινητές συσκευές τηλεφώνου βελτίωσε την αλυσιδωτή διαδικασία ανάνηψης βελτίωση στο ρυθμό θωρακικών συμπιέσεων και στις τεχνικές που χρησιμοποιούν οι διασώστες βελτίωση της αξιοπιστίας και των τεχνικών αναζωογόνησης από απλούς παριστάμενους με τον Kovic να προτείνει την «κινητή» αλυσίδα επιβίωσης Kovic I, Lulic I. Mobile phone in the chain of survival. Resuscitation 82(6), (2011).

10 m-health και καρδιακή ανακοπή MLS (Mobile Life Saver)-ΣΟΥΗΔΙΑ Υπηρεσίας κινητής τηλεφωνίας που χρησιμοποιεί τεχνικές εντοπισμού κινητών τηλεφώνων για να αποστείλει εκπαιδευμένους για ανάνηψη απλούς πολίτες Οι συγκεκριμένες ομάδες έφτασαν νωρίτερα από τα ασθενοφόρα στο 45% όλων των ύποπτων για ανακοπή περιστατικών και στο 56% των περιστατικών επίσημης ανακοπής, ενεργώντας καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση στο 17% και 30% αντίστοιχα. Mobile AED Map-ΙΑΠΩΝΙΑ Εφαρμογή κινητού, όπου καταγράφεται η παρουσία συσκευών απινίδωσης σε χάρτη, με σκοπό την ταχύτερη πρόσβαση σε αυτούς σε περίπτωση ανάγκης άμεσης απινίδωσης. Ringh M, Fredman D, Nordberg P, Stark T, Hollenberg J. Mobile phone technology identifies and recruits trained citizens to perform CPR on out-of-hospital cardiac arrest victims prior to ambulance arrival. Resuscitation 82(12), Sakai T, Iwami T, Kitamura T et al. Effectiveness of the new 'Mobile AED Map' to find and retrieve an AED: a randomised controlled trial. Resuscitation 82(1), (2011)

11 m-health και αρρυθμίες Η συχνότητα των καρδιακών αρρυθμιών αυξάνει με την ηλικία Η ανίχνευση, η μελέτη και η παρακολούθησή τους αποτελούν μια αρκετά επίπονη και ακριβή διαδικασία για τα συστήματα υγείας Υπάρχει ανάγκη για μείωση του κόστους και για βελτίωση της διαγνωστικής ακρίβειας των χρησιμοποιούμενων τεχνικών Δυσχερής συμμόρφωση των ασθενών με τις υπάρχουσες ιατρικές συσκευές

12 m-health και αρρυθμίες Τεχνολογικές λύσεις εφαρμογές ανίχνευσης ρυθμού μέσω της κάμερας κινητού αξεσουάρ με την μορφή ηλεκτροδίων που ανιχνεύουν και καταγράφουν καρδιακό ρυθμό (ΗΚΓ) φορητές συσκευές που έχουν δοκιμαστεί σε κλινικές μελέτες και στηρίζονται στην τεχνολογία της κινητής τηλεφωνίας στο να συλλέγουν, να αποστέλλουν τηλεμετρικά και να ενημερώνουν ή να κινητοποιούν έκτακτους μηχανισμούς οι βηματοδότες, οι απινιδωτές, οι εμφυτεύσιμοι καταγραφείς ρυθμού (holter) μπορούν να συνεργαστούν με φορητές συσκευές, ώστε να μεταδώσουν πληροφορίες, αναβαθμίζοντας τις δυνατότητες για εξ αποστάσεως παρακο-λούθηση ασθενών Lin C-T, Chang K-C, Lin C-L et al. An Intelligent Telecardiology System Using a Wearable and Wireless ECG to Detect Atrial Fibrillation. IEEE Trans. Inf. Technol. Biomed. 14(3), (2010). Sankari Z, Adeli H. HeartSaver: a mobile cardiac monitoring system for auto-detection of atrial fibrillation, myocardial infarction, and atrio-ventricular block. Comput. Biol. Med. 41(4), (2011) Brunetti ND, De Gennaro L, Pellegrino PL, Dellegrottaglie G, Antonelli G, Di Biase M. Atrial fibrillation with symptoms other than palpitations: incremental diagnostic sensitivity with at-home tele-cardiology assessment for emergency medical service. Eur. J. Prev. Cardiol. 19(3), (2012). Brunetti ND, De Gennaro L, Dellegrottaglie G, Antonelli G, Amoruso D, Di Biase M. Prevalence of cardiac arrhythmias in pre-hospital tele-cardiology electrocardiograms of emergency medical service patients referred for syncope. J. Electrocardiol. 45(6), (2012).

13 m-health και έμφραγμα Όλες οι μελέτες που αφορούν στην κινητή υγεία και το έμφραγμα έχουν εστιαστεί στο κομμάτι της προνοσοκομειακής φροντίδας του οξέος εμφράγματος. Οι μελέτες έδειξαν ότι η αποστολή των ηλεκτροκαρδιογραφημάτων ασθενών από τα πληρώματα των ασθενοφόρων μέσω τεχνολογίας κινητής τηλεφωνίας μείωσε σημαντικά: το χρόνο ισχαιμίας την έκταση του εμφράγματος το χρόνο από την διάγνωση στη θεραπεία (DBT) την έκπτωση της μυοκαρδιακής λειτουργίας το χρόνο νοσηλείας τις άσκοπες παραπομπές αύξησε: την δυνατότητα πρόσβασης σε εξειδικευμένη φροντίδα βελτίωσε: την διαστρωμάτωση κινδύνου Al-Zaiti SS, Shusterman V, Carey MG. Novel technical solutions for wireless ECG transmission & analysis in the age of the internet cloud. J. Electrocardiol. 46(6), (2013) Drew BJ, Sommargren CE, Schindler DM, Benedict K, Zegre-Hemsey J, Glancy JP. A simple strategy improves prehospital electrocardiogram utilization and hospital treat-ment for patients with acute coronary syndrome (from the ST SMART study). Am. J. Cardiol. 107(3), (2011). Brunetti ND, De Gennaro L, Amodio G et al. Telecardiology improves quality of diagnosis and reduces delay to treatment in elderly patients with acute myocardial infarction and atypical presentation. Eur. J. Cardiovasc. Prev. Rehabil. 17(6), (2010). Gonzalez MA, Satler LF, Rodrigo ME et al. Cellular video-phone assisted transmission and interpretation of prehospital 12-lead electrocardiogram in acute ST-segment elevation myocardial infarction. J. Interv. Cardiol. 24(2), (2011). Sejersten M, Sillesen M, Hansen PR et al. Effect on treatment delay of prehospital teletransmission of 12-lead electrocardiogram to a cardiologist for immediate triage and direct referral of patients with ST-segment elevation acute myocardial infarction to primary percutaneous coronary intervention. Am. J. Cardiol. 101(7), (2008).

14 m-health και έμφραγμα

15 την αντικειμενική αξιολόγησή τους Η πρωτογενής και η δευτερογενής πρόληψη,καθώς και η αποκατάσταση μετά από έμφραγμα με την ρύθμιση ή τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου αποδεικνύεται πολύ σημαντική για την πρόγνωση αυτών των ασθενών, καθώς μειώνει την νοσηρότητα και την θνησιμότητα. Προγράμματα καρδιακής αποκατάστασης που χρησιμοποιούν απλές εφαρμογές έξυπνων κινητών για να καταγράφουν: την δραστηριότητα την συμμόρφωση στην αγωγή και την διατροφή Ρούχα με αισθητήρες, σε συνεργασία με μία κινητή συσκευή παρακολουθούν και καταγράφουν τέτοιους ασθενείς κατά την άσκηση Εφαρμογές κινητών για ασύρματη εισαγωγή δεδομένων που διευκολύνουν m-health και καρδιακή αποκατάσταση

16 m-health και καρδιακή αποκατάσταση

17 m-health και καρδιακή ανεπάρκεια Η καρδιακή ανεπάρκεια αποτελεί μια βαριά, προοδευτικά εξελισσόμενη νόσο που μειώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής και συνοδεύεται από υψηλή θνησιμότητα και νοσηρότητα, συχνές νοσηλείες και αυξημένο κόστος για τα συστήματα υγείας Οι μελέτες της m-health εστιάζονται περισσότερο: 1. Στην φαρμακολογική και μη φαρμακολογική αγωγή (διαιτητική αγωγή, φυσική δραστηριότητα, μεταβολές σωματικού βάρους) 2. Στην εξ αποστάσεως διαχείριση της νόσου σε βάθος χρόνου 3. Στην προαγωγή της αυτοφροντίδας και την βελτίωση της ποιότητας ζωής

18 J Med Internet Res Jan-Feb; 14(1): e31. Published online 2012 Feb 16. doi: /jmir.1909 m-health και καρδιακή ανεπάρκεια

19 m-health και καρδιακή ανεπάρκεια

22 m-health και καρδιακή ανεπάρκεια Σχεδιασμός εξατομικευμένης m-health παρακολούθησης Συνεργασία ασθενών, κλινικών, κοινωνικών επιστημόνων και μηχανικών Συλλογή ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων Εξ αποστάσεως συνεχής αναβάθμιση ή τροποποίηση λογισμικού αναλόγως διαμορφούμενων αναγκών ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η παροχή εξατομικευμένων m-health υπηρεσιών εξ αποστάσεως είναι εφικτή Η καλή πρακτική της συνεχούς αναβάθμισης/τροποποίησης των εφαρμογών αναλόγως των διαμορφούμενων αναγκών των ασθενών και των κλινικών, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά στον σχεδιασμό τέτοιων συστημάτων, ώστε να επιτυγχάνεται μεγαλύτερη αποδοχή τους από τους ασθενείς

24 DOI: Issue: 2014 (Vol. 53): Issue

26 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Στο παρόν, υπάρχουν λίγες κατευθυντήριες οδηγίες που να υποστηρίζουν τον σχεδιασμό, την εφαρμογή και την χρήση κινητών συσκευών στην ιατρική, ενώ και το κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας τους παραμένει ανώριμο. 1. Απουσία γνώσεων και εμπιστοσύνης σε εφαρμογές e-health(awareness/confidence). 2. Απουσία διαλειτουργικότητας(inter-operability). 3. Περιορισμένα δεδομένα κόστους αποτελεσματικότητας (cost-effectiveness) 4. Νομική ασάφεια για εφαρμογές well-being και health (legal clarity) 5. Αδιαφάνεια στην χρήση όλων αυτών των δεδομένων που ανταλλάσσονται ακόμα και διεθνώς μέσα από τις εφαρμογές (tranparency) 6. Ανεπαρκή και κατατμημένα νομικά πλαίσια 7. Απουσία ανταποδοτικότητας/αποζημίωσης (reimbursement) 8. Περιοχές με διαφορές στην πρόσβαση σε τέτοιες υπηρεσίες (access) Κατακλυσμιαία αύξηση των ιατρικών εφαρμογών Χωρίς σταθερές στον τρόπο ανάπτυξης αυτών των εφαρμογών που να διασφαλίζουν την ποιότητα υπηρεσιών και την ασφάλεια των χρηστών.

27 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των Η.Π.Α. Πληροφορίες για τον χειρισμό νέων τεχνολογιών από τους οργανισμούς Διασφάλιση μυστικότητας πληροφοριών ιατρικού φακέλου Πρωτοβουλίες για την προαγωγή της εκπαίδευσης των χρηστών σε θέματα ασφάλειας κατά τον διαμοιρασμό αρχείων ιατρικού φακέλου, ή κατά την αποθήκευσή τους σε κινητές συσκευές HealthIT.gov. Managing Mobile Devices in Your Health Care Organization.

28 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Οργανισμός Φαρμάκων και Τροφίμων των Η.Π.Α. Οποιαδήποτε εφαρμογή μετατρέπει την κινητή συσκευή σε πλατφόρμα πρόληψης ασθενειών, διάγνωσης, παρακολούθησης ή διαχείρισης ασθενών πρέπει να εμπίπτει σε ειδικό κανονιστικό πλαίσιο, όπως όλες οι ιατρικές συσκευές, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα υπηρεσιών και η ασφάλεια των ασθενών. Αυτές, λοιπόν οι εφαρμογές θα πρέπει να επιδεικνύουν: όφελος στην γενική υγεία να μειώνουν τα ιατρικά λάθη να υπόκεινται σε συχνή κλινική αξιολόγηση και αναβάθμιση να φέρουν την πιστοποίηση του FDA. US FDA. Mobile Medical Applications. productsandmedicalprocedures/connectedhealth/mobilemedicalapplications/default.htm

29 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ Βελτίωση της πρόληψης και της ποιότητας ζωής Αποδοτικότερη και πιο υποστηρικτική φροντίδα υγείας Ενδυνάμωση ασθενών ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ Η αγορά του m-health επεκτείνεται mhealth apps (70%wellness-30%professionals) > ασθενείς θα παρακολουθούνται μέσω mhealth εφαρμογών >EU 1 million euro >Global 23,8 billion euro N.America 5,7 billion euro Asia/Pacific 6 billion euro Europe 6,1 billion euro με πιθανή εξοικονόμηση 99 billion euro για τα συστήματα υγείας. ΚΙΝΔΥΝΟΙ /ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Προστασία δεδομένων και ασφάλεια ιατρικού φακέλου Ασφαλής και εποικοδομητική χρήση δεδομένων για επιδημιολογικές μελέτες και εξατομίκευση θεραπειών Νομικό πλαίσιο καθώς δεν υπάρχει σαφές όριο μεταξύ εφαρμογών wellness-lifestyle και ιατρικών DSS εφαρμογών ή διαγνωστικών συσκευών Ασφάλεια ασθενών και διαφάνεια στην πληροφορία Ο ρόλος του m-health στα συστήματα υγείας και η ισότητα στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας Διαλειτουργικότητα Μοντέλα αποζημίωσης Αξιοπιστία Έρευνα και Καινοτομία Διεθνής συνεργασία

30 ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ Διευκόλυνση εφαρμογής του e- Health Ενημέρωση και εκπαίδευση των μελών στη χρήση του e- Health Ενεργή συμμετοχή σε συζητήσεις που αφορούν ρυθμιστικά πλαίσια, ελέγχους ποιότητας και ασφάλεια δεδομένων Υποστήριξη ερευνών στον άξονα κόστους αποτελεσματικότητας και επιστημονικής εγκυρότητας Προαγωγή του διαλόγου σε όλα τα επίπεδα Παροχή πληροφοριών στους πολίτες ώστε να αξιολογούν τα πιθανά ωφέλη και τους κινδύνους εφαρμογών e- Health στην πρόληψη,διάγνωση και θεραπεία. Σχεδιασμός οδικού χάρτη υποβοηθητικών δράσεων

31 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ