ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ"

Transcript

1 2014

2 Σελίδα: 1 από 80 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 2014 Υπεύθυνος Σύνταξης Υπεύθυνος Έγκρισης Ονοματεπώνυμο Νικολάου Βασιλική Δημήτριος Δημόπουλος Θέση Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Επικεφαλής Μονάδας Περιβάλλοντος Ημερομηνία 07/07/ /07/2015

3 Σελίδα: 2 από 80 Πίνακας Περιεχομένων 1 Εισαγωγή 4 2 Παρουσίαση Τράπεζας Πειραιώς: Δραστηριότητες, Προϊόντα, Υπηρεσίες Δραστηριότητες του Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς Οργανωτική Δομή της Τράπεζας Πειραιώς Οργανωτικές δομές της Τράπεζας σε σχέση με το περιβάλλον Εγκαταστάσεις της Τράπεζας Πειραιώς 12 3 Περιβαλλοντική Πολιτική της Τράπεζας Πειραιώς Αρχές Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Περιβαλλοντική Πολιτική Η Στρατηγική για την Κλιματική Αλλαγή Σημεία αναφοράς στην πράσινη πορεία της Τράπεζας 16 Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «GREENbanking4Life» 16 Βάση Δεδομένων Υπολογισμού Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος 16 Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «climabiz» 16 Βάση Δεδομένων Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας Νομολογίας 16 Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «LIFE-Stymfalia» 17 Οικονομική Αποτίμηση Περιβαλλοντικών Προγραμμάτων 18 4 Διαχείριση Κλιματικού Κινδύνου Εφαρμογή διαχείρισης κλιματικού κινδύνου Υπολογισμός κλιματικού κινδύνου επιχειρήσεων, πελατών της Τράπεζας Επικαιροποίηση Εφαρμογής Διαχείρισης Κλιματικού Κινδύνου Νέος υπολογισμός του κλιματικού κινδύνου επιχειρήσεων, πελατών της Τράπεζας Αναβάθμιση κι Επέκταση Εφαρμογής Διαχείρισης Κλιματικού Κινδύνου 21 5 Το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης της Τράπεζας Πειραιώς 22 6 Περιβαλλοντικές Πλευρές και Επιπτώσεις 25 7 Εφαρμοστέες Νομικές Απαιτήσεις 28 8 Περιβαλλοντικοί Σκοποί και Στόχοι Περιβαλλοντικά Προγράμματα 31 9 Ανάλυση Περιβαλλοντικής Επίδοσης Γενικά Διαχείριση Πρώτων Υλών, Φυσικών & Ενεργειακών Πόρων 33 Ενέργεια 33 Πετρέλαιο θέρμανσης 37 Νερό 40 Αναλώσιμα υλικά 40

4 Σελίδα: 3 από Εκτίμηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων 42 Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και αερίων ρυπαντών 42 Εκπομπές CFCs 45 Υγρά απόβλητα 45 Στερεά απόβλητα 45 Επικίνδυνα απόβλητα 47 Θόρυβος 47 Βιοποικιλότητα 47 Καταστάσεις έκτακτης ανάγκης Περιβαλλοντική Τραπεζική 48 Πράσινα Προϊόντα και Υπηρεσίες 49 Οικονομοτεχνική αξιολόγηση πράσινων έργων 49 Πράσινο Χαρτοφυλάκιο Επικοινωνία-Εκπαίδευση-Συμμετοχές-Διακρίσεις 51 Περιβαλλοντικά Εκπαιδευτικά Προγράμματα για τους Εργαζόμενους 51 Ειδικά Websites - Κοινωνικά Δίκτυα 52 Συνεργασίες με Συμμέτοχους - Εθελοντικές Δράσεις 52 Διεθνείς Συμμετοχές και Εναρμόνιση με Διεθνή Πρότυπα 53 Δείκτες Αειφορίας, Βραβεία και Διακρίσεις Συγκεντρωτικοί Δείκτες 56 Παράρτημα: Οργανωτικές Μονάδες Τράπεζας Πειραιώς 59 Λίστα Εικόνων και Πινάκων 77 Συντομογραφίες 78 Βεβαίωση Περιβαλλοντικού Επαληθευτή 80

5 Σελίδα: 4 από 80 1 Εισαγωγή Η παρούσα έκθεση αποτελεί την 5 η Περιβαλλοντική Δήλωση της Τράπεζας Πειραιώς σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Κανονισμού EMAS. Παρέχει προς κάθε ενδιαφερόμενο χρήσιμα στοιχεία για την εφαρμογή του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΣΠΔ) στην Τράπεζα, τις περιβαλλοντικές της επιδόσεις και τη συμμόρφωσή της με τις νομικές υποχρεώσεις προς το περιβάλλον. Το ΣΠΔ οργανώνει, κατά τον πλέον συστηματικό τρόπο, την παρακολούθηση, τη διαχείριση και τελικά τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνδέονται με τις δραστηριότητες της Τράπεζας και εφαρμόζεται στα κτήρια διοίκησης και τα καταστήματά της στην Ελλάδα, όπως αυτά παρουσιάζονται στο Παράρτημα. Το Σύστημα δεν καλύπτει τις θυγατρικές εταιρείες της Τράπεζας, καθώς και τις εγκαταστάσεις της εκτός Ελλάδας. Το 2011 η Τράπεζα Πειραιώς καταχωρήθηκε στο Μητρώο EMAS, σύμφωνα με τον Κανονισμό 1221/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το Κοινοτικό Σύστημα Οικολογικής Διαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου (EMAS). Την ίδια χρονιά το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισής της (ΣΠΔ) πιστοποιήθηκε κατά το Πρότυπο CYS ΕΝ ISO 14001:2004. Η επαλήθευση και η επικύρωση της συμμόρφωσης της Τράπεζας με τις απαιτήσεις του Κανονισμού EMAS πραγματοποιήθηκαν από την Κυπριακή Εταιρία Πιστοποίησης (ΚΕΠ). Η ίδια εταιρία, η οποία είναι μέλος του IQNet (the International Quality Certification Network), πιστοποίησε την Τράπεζα και κατά το διεθνές πρότυπο περιβαλλοντικής διαχείρισης ISO 14001:2004. Η εγγραφή στο EMAS έγινε με την απόφαση 35956/ του ΥΠΕΚΑ (νυν ΥΠΑΠΕΝ). Η καταχώρηση στο Μητρώο EMAS και η πιστοποίηση αποτελούν το επιστέγασμα της συστηματικής προετοιμασίας του οργανισμού, που ξεκίνησε με την υιοθέτηση από το Διοικητικό Συμβούλιο της Πολιτικής Διαχείρισης Περιβάλλοντος το Αντικατοπτρίζουν δε, τη δέσμευση της Τράπεζας για διαρκή βελτίωση της περιβαλλοντικής της επίδοσης, την πρόληψη της ρύπανσης και τη συμμόρφωσή της με τις εφαρμοστέες νομικές και άλλες απαιτήσεις που αφορούν στο περιβάλλον. Για την πληρέστερη συλλογή δεδομένων, την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των διαδικασιών και των περιβαλλοντικών προγραμμάτων σε καθημερινή βάση καθώς και την υλοποίηση των εκάστοτε περιβαλλοντικών στόχων, έχει οριστεί σε όλα τα Καταστήματα και τα Κτήρια Διοίκησης ένας ειδικά εκπαιδευμένος εργαζόμενος ως Συντονιστής Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΣυΠΔ). Βασικοί στόχοι του ΣΠΔ για το προηγούμενο έτος ήταν περιβαλλοντική εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του ανθρωπίνου δυναμικού των συγχωνευμένων Τραπεζών, ο εφοδιασμός των κτηριακών υποδομών με τον απαιτούμενο εξοπλισμό για τις ανακυκλώσεις υλικών, η ηλεκτρονικοποίηση των δεδομένων για τις ανακυκλώσεις που πραγματοποιούνται καθημερινά καθώς και τις καταναλώσεις νερού και πετρελαίου, η εισαγωγή νέων «πράσινων» προμηθειών, η συνεχής υλοποίηση παρεμβάσεων σε κτήρια για την εξοικονόμηση ενέργειας και νερού. Συνεχίστηκε ο εξορθολογισμός του Δικτύου της Τράπεζας στα πλαίσια των συνεργιών και των επιθυμητών οικονομιών κλίμακας μετά και την ενοποίηση των τραπεζών που συγχωνεύθηκαν. Εφαρμόστηκε συγκεκριμένος σχεδιασμός για την ανακατασκευή και ανακαίνιση καταστημάτων και κτηρίων με βασική παράμετρο την ενεργειακή τους αναβάθμιση. Επιπλέον, παράλληλα με τις συστημικές τους ενοποιήσεις ενσωματώθηκαν στο ΣΠΔ οι υποδομές που προέκυψαν από τη συγχώνευση της Γενικής Τράπεζας και την εξαγορά του υγιούς τμήματος της Πανελλήνιας Τράπεζας.

6 Σελίδα: 5 από 80 Τα πρώτα δείγματα της συντονισμένης προσπάθειας για την καλλιέργεια ενιαίας περιβαλλοντικής συνείδησης και συμπεριφοράς, μέσω της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης όλων των εργαζομένων, είναι ενθαρρυντικά και αποτυπώνονται και στους επιμέρους μετρήσιμους στόχους. Ο τομέας οικονομικής δραστηριότητας στον οποίο εφαρμόζεται το παρόν Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης είναι οι «Δραστηριότητες Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών, με Εξαίρεση τις Ασφαλιστικές Δραστηριότητες και τα Ασφαλιστικά Ταμεία Οργανισμοί Νομισματικής Διαμεσολάβησης». Το πεδίο εφαρμογής του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης είναι η παροχή χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (provision of financial services). Η Περιβαλλοντική Δήλωση περιλαμβάνει α) σύντομη περιγραφή του Οργανισμού και των χώρων δραστηριοτήτων του, β) σύνοψη των κυριοτέρων δραστηριοτήτων, προϊόντων και υπηρεσιών του, γ) την ακολουθούμενη σήμερα Περιβαλλοντική Πολιτική, δ) σύντομη περιγραφή του ΣΠΔ που αναπτύχθηκε και εφαρμόζεται, ε) παρουσίαση όλων των σημαντικών επιπτώσεων στο περιβάλλον που προκύπτουν από τη λειτουργία των εγκαταστάσεων και από τις δραστηριότητες της Τράπεζας, στ) τις εφαρμοστέες νομικές απαιτήσεις για το περιβάλλον, ζ) τους περιβαλλοντικούς στόχους που έχουν τεθεί, η) τα περιβαλλοντικά προγράμματα που έχουν υιοθετηθεί και εφαρμόζονται και τέλος θ) επισκόπηση των περιβαλλοντικών επιδόσεων της Τράπεζας -με χρήση κατάλληλων δεικτών- για το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την προηγούμενη Περιβαλλοντική Δήλωση. Η επαλήθευση της παρούσας επικαιροποιημένης Περιβαλλοντικής Δήλωσης πραγματοποιήθηκε από την Κυπριακή Εταιρία Πιστοποίησης (ΚΕΠ), με αρ. μητρώου περιβαλλοντικού επαληθευτή EMAS ELV (ΑΡ. 549), την

7 Σελίδα: 6 από 80 2 Παρουσίαση Τράπεζας Πειραιώς: Δραστηριότητες, Προϊόντα, Υπηρεσίες 2.1 Δραστηριότητες του Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς Με έδρα στην Αθήνα, παρουσία σε 10 χώρες και περίπου 21 χιλιάδες εργαζόμενους, ο Όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς παρέχει ένα ευρύ φάσμα χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών σε περίπου 6 εκατ. πελάτες. Το συνολικό ενεργητικό του Ομίλου φτάνει τα 89 δισ., τα δάνεια μετά από προβλέψεις τα 56 δισ. και καταθέσεις στις 31 Μαρτίου 2015 τα 47 δισ. Παράλληλα με την οργανική της ανάπτυξη κατά τις δεκαετίες του 1990 και 2000, η Τράπεζα Πειραιώς υλοποίησε μία σειρά στρατηγικών κινήσεων, με σκοπό την εδραίωσή της στην εγχώρια αγορά. Έτσι, το 1998 προχώρησε στην απορρόφηση των εργασιών της Chase Manhattan στην Ελλάδα, στην εξαγορά της Τράπεζας Μακεδονίας-Θράκης και της μικρής εξειδικευμένης Τράπεζας Credit Lyonnais Hellas, ενώ στις αρχές του 1999 στην απόκτηση του ελέγχου της Τράπεζας Χίου και στην απορρόφηση των εργασιών της National Westminster Bank PLC στην Ελλάδα. Τον Ιούνιο του 2000 πραγματοποίησε την ενοποίηση των τραπεζικών δραστηριοτήτων της στην Ελλάδα, μέσω της απορρόφησης των εμπορικών Τραπεζών Μακεδονίας-Θράκης και Χίου. Το 2002, η Τράπεζα Πειραιώς απέκτησε τον έλεγχο της ΕΤΒΑbank, ενώ η απορρόφησή της ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο Εικόνα 1 - Ιστορική διαδρομή Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς Το 2012, η Τράπεζα Πειραιώς απέκτησε το "υγιές" τμήμα της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος (επιλεγμένα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού) και τη Γενική Τράπεζα. Το Μάρτιο του 2013, η Τράπεζα Πειραιώς απέκτησε τις τραπεζικές δραστηριότητες στην Ελλάδα της Τράπεζας Κύπρου, της Cyprus Popular Bank και της Ελληνικής Τράπεζας. Τον Ιούνιο 2013, η Τράπεζα Πειραιώς απέκτησε τη Millennium Bank Ελλάδας. Στις 17 Απριλίου 2015 η Τράπεζα Πειραιώς απέκτησε το υγιές μέρος της Πανελλήνιας Τράπεζας, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην περαιτέρω αναδιάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Η εξαγορασθείσα περίμετρος περιελάμβανε 504 εκατ. καταθέσεις, 370 εκατ. δάνεια πριν από προβλέψεις, καθώς και 26 καταστήματα και 163 εργαζόμενους. Οι συναλλαγές αυτές συνιστούν σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της

8 Σελίδα: 7 από 80 αναδιάρθρωσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, διαδικασία στην οποία η Τράπεζα Πειραιώς έχει συμμετάσχει από την πρώτη στιγμή ως βασικός πυλώνας. Τον Ιούνιο του 2013, η Τράπεζα Πειραιώς ολοκλήρωσε τη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης μετά την εφαρμογή του PSI, επιτυγχάνοντας την υψηλότερη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα μεταξύ των ελληνικών συστημικών τραπεζών, τόσο σε απόλυτους όσο και σε σχετικούς όρους. Τον Απρίλιο 2014 η Τράπεζα ολοκλήρωσε με επιτυχία αύξηση κεφαλαίου ύψους 1,75 δισ., με την έκδοση των νέων κοινών μετοχών και την καταβολή μετρητών με κατάργηση του δικαιώματος προτίμησης των παλαιών μετόχων. Οι νέες μετοχές διατέθηκαν στο εξωτερικό σε θεσμικούς και άλλους ειδικούς επενδυτές μέσω διαδικασίας βιβλίου προσφορών καθώς και στην Ελλάδα μέσω δημόσιας προσφοράς προς επενδυτές, καταγράφοντας θετική ανταπόκριση, γεγονός που αποδεικνύει την εμπιστοσύνη των επενδυτών προς τις προοπτικές της Τράπεζας Πειραιώς και κατ επέκταση του ελληνικού τραπεζικού κλάδου. Ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας του Ομίλου σύμφωνα με το πλαίσιο Βασιλείας ΙΙΙ διαμορφώνεται στο 12,0%, ενώ ο δείκτης Common EquityTier 1 ανέρχεται στο 11,9% τον Μάρτιο 2015 (pro-forma για τη συμφωνία πώλησης της Piraeus Bank Egypt και της ΑΤΕ Ασφαλιστικής, καθώς και την απόκτηση των υγιών στοιχείων της Πανελλήνιας Τράπεζας). Ο δείκτης Common Equity Tier-1, με βάση την πλήρη εφαρμογή των κανόνων της Βασιλείας ΙΙΙ, διαμορφώθηκε στο 11,1% που αντιστοιχεί περίπου στο μέσο όρο των ευρωπαϊκών τραπεζών. Σήμερα η Τράπεζα έχει ήδη ενσωματώσει πλήρως στα συστήματά της, την πρώην ATEbank και τις εγχώριες δραστηριότητες των δικτύων της Τράπεζας Κύπρου, CPB, Ελληνικής Τράπεζας, και Millennium Bank Ελλάδας και πρόσφατα της Γενικής Τράπεζας, παρέχοντας στους πελάτες ολοκληρωμένη τραπεζική εξυπηρέτηση. To 2005, ο Όμιλος Τράπεζας Πειραιώς υλοποιώντας στρατηγική επέκτασής του στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Ανατολικής Μεσογείου, προχώρησε στην εξαγορά της βουλγαρικής Τράπεζας Eurobank (μετονομάστηκε σε Piraeus Bank Bulgaria), ενισχύοντας την 12χρονη παρουσία του Ομίλου εκεί, ενώ το Μάρτιο 2006 ολοκληρώθηκε η συγχώνευση των καταστημάτων της Τράπεζας Πειραιώς στη Βουλγαρία με την Eurobank. Επίσης, το 2005, εισήλθε στη σερβική αγορά με την εξαγορά της Atlas Bank (μετονομάστηκε σε Piraeus Bank Beograd), αλλά και στην αιγυπτιακή αγορά με την εξαγορά της Egyptian Commercial Bank (μετονομάσθηκε σε Piraeus Bank Egypt). Τέλος, εντός του 2007, ο Όμιλος Πειραιώς διεύρυνε τη διεθνή παρουσία του στην Ουκρανία με την εξαγορά της International Commerce Bank (μετονομάσθηκε σε Piraeus Bank ICB), και στην Κύπρο με την ίδρυση της Τράπεζας Πειραιώς Κύπρου και τη συμφωνία εξαγοράς του δικτύου της Arab Bank Κύπρου. Η παρουσία του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς στο εξωτερικό εστιάζεται στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και Ανατολική Μεσόγειο, διαθέτοντας ένα δίκτυο 346 καταστημάτων. Συγκεκριμένα, ο Όμιλος δραστηριοποιείται στη Ρουμανία με 120 καταστήματα, στη Βουλγαρία με 75 καταστήματα της Piraeus Bank Bulgaria, στην Αλβανία με την Tirana Bank με 45 καταστήματα, στη Σερβία με 31 καταστήματα της Piraeus Bank Beograd, στην Ουκρανία με 21 καταστήματα της Piraeus Bank ICB, στην Κύπρο με 13 καταστήματα της Τράπεζας Πειραιώς Κύπρου, στην Αίγυπτο με την Piraeus Bank Egypt με 39 καταστήματα, στο Ηνωμένο Βασίλειο με ένα κατάστημα της Τράπεζας Πειραιώς στο Λονδίνο και στη Γερμανία με ένα κατάστημα στη Φρανκφούρτη. Στις 21 Μαΐου 2015 η Τράπεζα Πειραιώς κατέληξε σε οριστική συμφωνία με την Al Ahli Bank of Kuwait για την πώληση της Piraeus

9 Σελίδα: 8 από 80 Bank Egypt έναντι τιμήματος $150 εκατ. Η συναλλαγή αυτή βελτιώνει το δείκτη CET1 κατά περίπου 30 μ.β. και ενισχύει τη ρευστότητα του Ομίλου κατά 0,2 δισ. περίπου, ενώ εντάσσεται στο πλαίσιο υλοποίησης του εγκεκριμένου Σχεδίου Αναδιάρθρωσης του Ομίλου. (Εικόνα 2) Εικόνα 2 - Γεωγραφική παρουσία Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς H Τράπεζα Πειραιώς ηγείται ενός Ομίλου επιχειρήσεων, που καλύπτουν το σύνολο των εργασιών και δραστηριοτήτων του χρηματοοικονομικού τομέα στην Ελλάδα (universal bank). Η Τράπεζα Πειραιώς διαθέτει ιδιαίτερη τεχνογνωσία στο χώρο των μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεων, στον αγροτικό τομέα μετά την εξαγορά της ATEbank, στην καταναλωτική-στεγαστική πίστη, στην περιβαλλοντική τραπεζική, στην παροχή υπηρεσιών κεφαλαιαγοράς και επενδυτικής τραπεζικής, καθώς και στην αγορά της χρηματοδοτικής μίσθωσης. Το σύνολο αυτών των υπηρεσιών προσφέρονται τόσο μέσα από το εκτεταμένο δίκτυο των περίπου 780 καταστημάτων και ΑΤΜ του Ομίλου στην Ελλάδα, όσο και από το ηλεκτρονικό δίκτυο τραπεζικής της winbank. Άξονες της πολιτικής του Ομίλου Πειραιώς σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα αποτελούν η διασφάλιση της ρευστότητας, της κεφαλαιακής επάρκειας και της ποιότητας δανείων, η επίτευξη υψηλής αποτελεσματικότητας με συγκράτηση του λειτουργικού κόστους, καθώς και η ομαλή ενοποίηση των τραπεζικών δραστηριοτήτων που αποκτήθηκαν πρόσφατα στην Ελλάδα με επίτευξη σημαντικών συνεργειών. Η Τράπεζα Πειραιώς θα συνεχίσει να εστιάζει στις υπηρεσίες προς μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις, στον αγροτικό τομέα, καθώς και στη λιανική τραπεζική, όπου κατέχει ισχυρή τεχνογνωσία. Η Τράπεζα Πειραιώς αναγνωρίζει ότι οι ενεργειακές πηγές δεν είναι ανεξάντλητες και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με υπεύθυνο τρόπο. Η συμβολή της Τράπεζας στην προστασία του περιβάλλοντος έχει δύο διαστάσεις: την εσωτερική διάσταση, η οποία αφορά στις προσπάθειες της Τράπεζας να μετριάσει τις λειτουργικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις της, και την εξωτερική διάσταση, η οποία αντανακλάται στις προσπάθειες της Τράπεζας για ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης των πελατών της και για την προώθηση φιλικών προς το περιβάλλον επενδύσεων. Η Τράπεζα Πειραιώς έχει αναπτύξει σημαντική παρουσία στον τομέα της Περιβαλλοντικής Τραπεζικής, με εξειδικευμένα προϊόντα για ιδιώτες και επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα, η Τράπεζα λειτουργεί μέσω του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (Π.Ι.Ο.Π.) σειρά επτά θεματικών μουσείων ανά την Ελλάδα το Π.Ι.Ο.Π.

10 Σελίδα: 9 από 80 το οποίο αναπτύσσεται διαρκώς, έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει στην ελληνική περιφέρεια, με ουσιαστικό και αποτελεσματικό τρόπο, πολιτιστικές δραστηριότητες υψηλών προδιαγραφών. Ως μια από τις συστημικές τράπεζες στην Ελλάδα, η Τράπεζα Πειραιώς παίρνει πρωτοβουλίες για την υποστήριξη υγιών επιχειρηματικών σχεδίων και τη μεταστροφή της ελληνικής οικονομίας σε ένα σύγχρονο μοντέλο αειφόρου ανάπτυξης. 2.2 Οργανωτική Δομή της Τράπεζας Πειραιώς Η οργανωτική δομή της Τράπεζας Πειραιώς είναι διαρθρωμένη κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των κύριων επιχειρησιακών τομέων, στους οποίους δραστηριοποιείται και παράλληλα να ευθυγραμμίζεται με τις εκάστοτε αρχές του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των πιστωτικών ιδρυμάτων. Η διασφάλιση αποτελεσματικής οργανωτικής δομής και ο σαφής καθορισμός των αρμοδιοτήτων και ορίων ευθύνης κάθε υπηρεσιακής μονάδας του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς αποτελούν τη βάση στην οποία στηρίζονται οι δραστηριότητες του Ομίλου. Το οργανόγραμμα του Ομίλου επιτρέπει την ανάπτυξη και διάχυση ενιαίας επιχειρηματικής αντίληψης και εξασφαλίζει: το διαχωρισμό μεταξύ των αρμοδιοτήτων διαπραγμάτευσης, διακανονισμού και λογιστικοποίησης των συναλλαγών και μεταξύ αυτών και του ελέγχου και της διαχείρισης των κινδύνων, το διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων που αφορούν τη φύλαξη των περιουσιακών στοιχείων της Τράπεζας ή των πελατών της από τις αμέσως προηγούμενες αρμοδιότητες και τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των οργάνων ελέγχου από τις ελεγχόμενες δραστηριότητες. Στην Εικόνα 3 παρουσιάζεται το συνοπτικό οργανόγραμμα της Τράπεζας.

11 Σελίδα: 10 από 80 Εικόνα 3 - Οργανόγραμμα της Τράπεζας Πειραιώς

12 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 11 από Οργανωτικές δομές της Τράπεζας σε σχέση με το περιβάλλον H Τράπεζα Πειραιώς ίδρυσε το 2004, το Γραφείο Περιβαλλοντικών Θεμάτων, που εξελίχθηκε το 2007 σε Υπηρεσία Περιβαλλοντικών Θεμάτων, με βασικό στόχο την ολοκληρωμένη προσέγγιση στην εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής. Το 2009, για τον καλύτερο συντονισμό του περιβαλλοντικού έργου της Τράπεζας και ως εξέλιξη της Υπηρεσίας Περιβαλλοντικών Θεμάτων, δημιουργήθηκε η Μονάδα Περιβάλλοντος και επιπλέον ο Τομέας Πράσινης Επιχειρηματικότητας (από το 2015 Περιβαλλοντική & Αναπτυξιακή Τραπεζική), ο οποίος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις Εργασίες Green Banking (από το 2013 Εργασίες Περιβαλλοντικής Τραπεζικής). Αποστολή της Μονάδας Περιβάλλοντος είναι η υποστήριξη της Τράπεζας στην υλοποίηση της περιβαλλοντικής της πολιτικής, όπως επίσης ο συντονισμός των ενεργειών για την παρακολούθηση και τη μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος, η υποστήριξη της Τράπεζας στην αξιολόγηση του περιβαλλοντικού της κινδύνου, η υποστήριξη της εσωτερικής και εξωτερικής επικοινωνίας σε θέματα περιβάλλοντος και αειφόρου ανάπτυξης, η παρακολούθηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και η παροχή τεχνογνωσίας στις Οργανωτικές Μονάδες της Τράπεζας. Η Μονάδα Περιβάλλοντος στελεχώνεται από ανθρώπινο δυναμικό με εμπειρία στη διαχείριση περιβαλλοντικών και ενεργειακών θεμάτων, καθώς και στη νομική και οικονομική διάσταση του περιβάλλοντος. Συνεργάζεται με όλες τις αρμόδιες διοικητικές μονάδες, αλλά και το Δίκτυο καταστημάτων της Τράπεζας, εντός και εκτός Ελλάδας, για την εκπόνηση και υλοποίηση συγκεκριμένων προγραμμάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης. Η αποστολή των Εργασιών Περιβαλλοντικής Τραπεζικής (Green Banking), είναι η υποστήριξη της Τράπεζας, των θυγατρικών της και των πελατών τους σε θέματα πράσινης επιχειρηματικότητας και η αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται από το ισχύον εθνικό και ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο και τις αναδυόμενες πράσινες τεχνολογίες. Ειδικότερα, αυτό γίνεται με τη δημιουργία και προώθηση εξειδικευμένων προϊόντων και υπηρεσιών που χρηματοδοτούν πράσινες επενδύσεις ιδιωτών πελατών καθώς και επιχειρηματικές ευκαιρίες που βάση έχουν την μεγιστοποίηση περιβαλλοντικών και κοινωνικών οφελών. Επιπλέον οι Εργασίες Green Banking, σε συνεργασία με τον Τομέα Οργανωσιακής Μάθησης του Ομίλου, υποστηρίζουν και υλοποιούν εκπαιδευτικές δράσεις για το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού της Τράπεζας σε περιβαλλοντικά θέματα, πράσινες τεχνολογίες και επενδύσεις. Οι Εργασίες Περιβαλλοντικής Τραπεζικής (Green Banking) στελεχώνονται από το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό που κατέχει την ανάλογη ειδίκευση σε όλους τους τομείς της πράσινης επιχειρηματικότητας. Σε συνδυασμό και με την εκτεταμένη εμπειρία σε τραπεζικές εργασίες εξασφαλίζεται η τεχνοοικονομική ανάλυση υφιστάμενων και νέων πράσινων επενδύσεων, η ανάπτυξη πράσινων προϊόντων, η προώθηση τους μέσω του Δικτύου Καταστημάτων και των υπόλοιπων διαθέσιμων καναλιών καθώς και η παρακολούθηση του χαρτοφυλακίου χρηματοδοτήσεων της Τράπεζας και του Ομίλου (βλ. αναλυτικά κεφάλαιο 9.4).

13 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 12 από Εγκαταστάσεις της Τράπεζας Πειραιώς Οι δραστηριότητες της Τράπεζας Πειραιώς στην Ελλάδα αναπτύσσονται σε 807 καταστήματα και κινητά συνεργεία (ΚΣ) και σε 39 κτήρια διοίκησης (στοιχεία 25/06/2015). Αναλυτικά, όλες οι Οργανωτικές Μονάδες της Τράπεζας στην Ελλάδα παρουσιάζονται στο Παράρτημα. Οργανωτικά, τα καταστήματα και τα κινητά συνεργεία της Τράπεζας υπάγονται στις 22 Περιφερειακές Διευθύνσεις Δικτύου της Τράπεζας. Το 2014 η συνολική επιφάνεια των υποδομών που περιλαμβάνονταν στο ΣΠΔ ήταν m 2, ενώ ο αριθμός των εργαζομένων στην Τράπεζα ήταν Η Τράπεζα χρησιμοποιεί στόλο εταιρικών αυτοκινήτων, τα οποία διαθέτει στα στελέχη της για τις μετακινήσεις τους. Η Τράπεζα μισθώνει τα αυτοκίνητα αυτά μέσω συμβάσεων leasing και έτσι ο στόλος των οχημάτων που διαθέτει η Τράπεζα είναι σύγχρονος, με την πλειονότητα των οχημάτων να έχουν τεθεί σε κυκλοφορία την τελευταία πενταετία. Στο σύνολο των οχημάτων στο τέλος του 2014 το 13,7% είναι υβριδικά, το 22% diesel και το 64,3% συμβατικά. Εντός του 2014, έγινε παραγγελία 160 περίπου νέων αυτοκινήτων diesel, τα οποία θα αντικαταστήσουν κατά βάση συμβατικά ή/και υβριδικά για τα οποία έχει παρέλθει η πενταετία. Η παραλαβή αυτών αναμένεται να ολοκληρωθεί κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτος, επομένως στο τέλος του 2015 το ποσοστό των αυτοκινήτων diesel θα είναι σημαντικά αυξημένο.

14 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 13 από 80 3 Περιβαλλοντική Πολιτική της Τράπεζας Πειραιώς Στο πλαίσιο της εταιρικής της υπευθυνότητας η Τράπεζα Πειραιώς έχει αναπτύξει ολοκληρωμένη περιβαλλοντική προσέγγιση. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της και σε συνέχεια της Πολιτικής Διαχείρισης Περιβάλλοντος που είχε θεσμοθετήσει ήδη από το 2004, προχώρησε το 2010 στην υιοθέτηση ανανεωμένης Περιβαλλοντικής Πολιτικής, η οποία ανταποκρίνεται στα σύγχρονα περιβαλλοντικά και κοινωνικά δεδομένα και αντανακλά πληρέστερα τις νέες επιχειρηματικές προτεραιότητες του Ομίλου. Επίσης, η περιβαλλοντική διάσταση περιλαμβάνεται με συγκεκριμένες αναφορές στους σκοπούς του τροποποιημένου (2008) Καταστατικού της Τράπεζας. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. >Εταιρική Υπευθυνότητα>Περιβάλλον>Αρχές Περιβαλλοντικής Πολιτικής 3.1 Αρχές Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Οι αρχές της Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, όπως έχουν εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας τον Ιανουάριο του 2004, είναι οι εξής: «Η Τράπεζα Πειραιώς αναγνωρίζει ότι οι ενεργειακές πηγές δεν είναι ανεξάντλητες και για αυτό το λόγο πρέπει να χρησιμοποιούνται υπεύθυνα. Συνεπώς, η συμβολή της στην προστασία του περιβάλλοντος έχει δύο διαστάσεις, την εσωτερική και την εξωτερική. Η εσωτερική διάσταση αναφέρεται στην προσπάθειά της για μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη δράση της. Η εξωτερική διάσταση αναφέρεται στην προσπάθεια αύξησης της περιβαλλοντικής αντίληψης των πελατών της, καθώς και στην ενίσχυση δράσεων εκτός της Τράπεζας Πειραιώς που έχουν να κάνουν με τη γενικότερη διαφύλαξη του περιβάλλοντος για τις επερχόμενες γενιές. Για την ικανοποίηση του στόχου αυτού έχει αρχίσει να εφαρμόζεται ένα Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης συμμορφούμενο με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό EMAS. H Διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς δεσμεύεται για τη διαρκή εφαρμογή του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, καθώς και για τη συνεχή βελτίωσή του, τη συμμόρφωση με τους ισχύοντες διεθνείς και εθνικούς κανονισμούς και κώδικες δεοντολογίας που αφορούν τη λειτουργία της και τη λήψη προληπτικών και διορθωτικών μέτρων για την αποτροπή της υποβάθμισης του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος. Η συνεχής βελτίωση του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης θα επιτυγχάνεται μέσω της επανεξέτασης και της αναθεώρησης τόσο αυτού, όσο και των τιθέμενων στόχων διαχείρισης. Όλο το προσωπικό που εργάζεται στην Τράπεζα Πειραιώς υποχρεούται να ακολουθεί τις σχετικές διαδικασίες και οδηγίες εργασίας, καθώς και τις αναθεωρήσεις τους, που προκύπτουν από την εφαρμογή του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Στο πλαίσιο αυτό, ως γενικοί στόχοι διαχείρισης περιβάλλοντος της επιχείρησης καθορίζονται οι επόμενοι: η συνεχής διερεύνηση ανάληψης προληπτικών ή διορθωτικών πρωτοβουλιών για την πιο παραγωγική χρήση των πόρων που απαιτούνται για την αποτελεσματική λειτουργία της Τράπεζας, η συνεχής ευαισθητοποίηση του προσωπικού σε θέματα περιβάλλοντος, η διαρκής προσπάθεια μείωσης των πιθανών επιπτώσεων στο περιβάλλον μέσω της βελτίωσης των παρεχόμενων τραπεζικών υπηρεσιών και προϊόντων,

15 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 14 από 80 η δημοσίευση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία της Τράπεζας Πειραιώς, καθώς και τα μέτρα που λαμβάνονται για τη μείωση των επιπτώσεων αυτών, η διατήρηση και η ενίσχυση του κύρους της επιχείρησης ως προς την προστασία του περιβάλλοντος. Η επίτευξη των γενικών αυτών στόχων γίνεται με την εφαρμογή μεθόδων ελέγχου, παρακολούθησης και μέτρησης όλων των διεργασιών που υπάγονται στις λειτουργίες του σχεδιασμού και της παραγωγής των προϊόντων / υπηρεσιών, των προμηθειών και των συνεργασιών, της τεχνικής υποστήριξης κλπ, καθώς και με τον ορισμό συγκεκριμένων μετρήσιμων στόχων διαχείρισης. Στο πλαίσιο εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής και της επίτευξης των ισχυόντων ή των αναθεωρημένων περιβαλλοντικών σκοπών και στόχων, η Τράπεζα παρέχει όλα τα απαιτούμενα μέσα και υλοποιεί προγράμματα περιβαλλοντικής διαχείρισης, τα οποία κοινοποιεί κατάλληλα σε όλους τους εμπλεκόμενους.» 3.2 Περιβαλλοντική Πολιτική Η Τράπεζα Πειραιώς, αναγνωρίζοντας ότι οι αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης συνιστούν θεμελιώδη προϋπόθεση της υγιούς επιχειρηματικότητας, ενσωματώνει περιβαλλοντικά κριτήρια στις επιχειρηματικές της διαδικασίες και αναπτύσσει στρατηγικές για τη διαρκή βελτίωση των περιβαλλοντικών της επιδόσεων, τη μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος, την ενίσχυση της πράσινης επιχειρηματικότητας, τη διαχείριση του περιβαλλοντικού-κλιματικού κινδύνου, καθώς και για την προστασία της βιοποικιλότητας, ώστε να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των μεγάλων κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων του πλανήτη. Στο πλαίσιο της δέσμευσής της για συνεχή μείωση των επιπτώσεων από τη λειτουργία της, παρακολουθεί και μετρά τις περιβαλλοντικές της επιδόσεις, θέτει στόχους βελτίωσης, εφαρμόζει και αξιολογεί δράσεις περιβαλλοντικής διαχείρισης, όπως προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας και νερού, διαχείρισης απορριμμάτων-ανακύκλωσης, μείωσης μετακινήσεων και προώθησης πράσινων προμηθειών. Επιπλέον, με τις ευρείες υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής που προσφέρει συμβάλλει ακόμη περισσότερο στην προστασία του περιβάλλοντος. Η Διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς δεσμεύεται για τη διαρκή στήριξη της πράσινης επιχειρηματικότητας, χρηματοδοτώντας μέσω ειδικών "πράσινων" προϊόντων -με ευνοϊκότερους από τους συνήθεις όρους- επιχειρήσεις και ιδιώτες που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν επενδύσεις φιλικές προς το περιβάλλον, όπως στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της εξοικονόμησης ενέργειας, της βιολογικής γεωργίας, της προστασίας και ανάδειξης της βιοποικιλότητας, της πράσινης χημείας, των πράσινων μεταφορών, της διαχείρισης απορριμμάτων και νερού, της περιβαλλοντικής αποκατάστασης, του οικοτουρισμού και αγροτουρισμού, συμβάλλοντας έτσι ουσιαστικά στην προσπάθεια υπεύθυνης χρήσης των φυσικών πόρων και ενισχύοντας τη διασφάλιση θέσεων εργασίας ή και τη δημιουργία νέων. Η Τράπεζα Πειραιώς εφαρμόζει διαδικασίες διαχείρισης του περιβαλλοντικού και κλιματικού κινδύνου που ενδέχεται να προκύψει από το ευρύ φάσμα της επιχειρηματικής της δραστηριότητας (χρηματοδοτήσεις-επενδύσεις) και παρέχει τραπεζικές υπηρεσίες για την έγκαιρη αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προκλήσεων και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, προωθώντας μέτρα για τη μείωση του αποτυπώματος

16 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 15 από 80 διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) και για την αναγνώριση και αξιοποίηση των ευκαιριών που προκύπτουν από αυτήν. Για την καλύτερη εφαρμογή της περιβαλλοντικής της πολιτικής και θεωρώντας ότι η ατομική και εταιρική κοινωνική ευθύνη αποτελούν τη βάση μιας βιώσιμης κοινωνίας, η Τράπεζα Πειραιώς δεσμεύεται και μεριμνά για τη διαρκή εκπαίδευση του προσωπικού της, για την ενημέρωση των πελατών της, των μετόχων της και του ευρύτερου κοινού σχετικά με τους στόχους και τα αποτελέσματα των περιβαλλοντικών της δράσεων που αποβλέπουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, καθώς και για την ενίσχυση πρωτοβουλιών τρίτων μη κερδοσκοπικών φορέων, οργανισμών ή ιδρυμάτων που παρέχουν προστιθέμενη αξία ωφελώντας τον άνθρωπο και το περιβάλλον. 3.3 Η Στρατηγική για την Κλιματική Αλλαγή Η Τράπεζα Πειραιώς, αναγνωρίζοντας τις επιπτώσεις που επιφέρει η κλιματική αλλαγή στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον, έχει χαράξει ειδική στρατηγική που κινείται σε τέσσερεις άξονες: (α) τη σταδιακή μείωση του αποτυπώματος άνθρακα του Ομίλου Πειραιώς, (β) τη στήριξη επενδύσεων σε έργα ΑΠΕ καθώς και σε έργα εξοικονόμησης ενέργειας, (γ) την αξιολόγηση του κινδύνου που προκύπτει από την κλιματική αλλαγή για τις ελληνικές επιχειρήσεις, (δ) την εύρεση λύσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή των επιχειρήσεων στο νέο κλιματικό περιβάλλον. Τα κύρια πεδία δράσης στο πλαίσιο της στρατηγικής της Τράπεζας Πειραιώς για την κλιματική αλλαγή είναι: Μείωση του αποτυπώματος άνθρακα που προέρχεται από τη λειτουργία του Ομίλου με τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτηρίων, τη μείωση των επαγγελματικών και εκπαιδευτικών μετακινήσεων, την προμήθεια εξοπλισμού χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης. Προώθηση πράσινων τραπεζικών προϊόντων, με ευνοϊκότερους από τους συνήθεις όρους, με σκοπό τη στήριξη επιχειρήσεων και ιδιωτών που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν επενδύσεις στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (φωτοβολταϊκά συστήματα, αιολικά πάρκα, μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί, ηλιοθερμικά συστήματα, γεωθερμία και βιομάζα). Προώθηση πράσινων τραπεζικών προϊόντων, με ευνοϊκότερους από τους συνήθεις όρους, για επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας, τις πράσινες μεταφορές και τη διαχείριση αποβλήτων. Ενδεικτικά: o o Χρηματοδότηση πράσινων παρεμβάσεων/επισκευών στο κέλυφος των κτηρίων, αγοράς και εγκατάστασης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, βιοκλιματικών κτηρίων-κτηρίων υψηλής ενεργειακής απόδοσης, οικολογικής δόμησης, τεχνολογιών και υλικών εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς και εταιρειών ενεργειακών επιθεωρητών και υπηρεσιών. Χρηματοδότηση εταιρειών που προμηθεύονται μεταφορικά μέσα χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

17 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 16 από 80 o Χρηματοδότηση εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων (μείωσης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης, ανάκτησης αποβλήτων), συμβάλλοντας και στη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Εφαρμογή διαδικασιών διαχείρισης θεσμικού και φυσικού κινδύνου από την κλιματική αλλαγή. Ανάπτυξη ειδικών ηλεκτρονικών εργαλείων για την αποτίμηση του κινδύνου που προκύπτει από την κλιματική αλλαγή, καθώς και του κόστους προσαρμογής σε αυτήν (π.χ. επαναπροσδιορισμός επιχειρηματικού σχεδιασμού, εκσυγχρονισμός εξοπλισμού, νέες επενδύσεις). Αποτίμηση, επίσης, των επιχειρηματικών ευκαιριών που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή και ενημέρωση σε σταθερή βάση των μετόχων και των πελατών. Τέλος, στήριξη των ιδιωτών και των επιχειρήσεων και ενίσχυση της αγοράς, έτσι ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί καλύτερα στην κλιματική αλλαγή. 3.4 Σημεία αναφοράς στην πράσινη πορεία της Τράπεζας Η Τράπεζα αναπτύσσει σημαντικές πρωτοβουλίες με στόχο την αναλυτική καταγραφή και τη συστηματική μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που σχετίζονται με τη λειτουργία και τις δραστηριότητές της. Αναλυτικότερα: Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «GREENbanking4Life» Κομβικό σημείο στην εφαρμογή της Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Τράπεζας αποτέλεσε η υλοποίηση του Προγράμματος GREENbanking4Life, στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Πρόγραμμα, τριετούς διάρκειας (Οκτώβριος Οκτώβριος 2009), είχε ως κύριο στόχο τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της Τράπεζας, τόσο από την εσωτερική της λειτουργία όσο και από την επιχειρηματική της δραστηριότητα με τη δημιουργία πράσινων προϊόντων, την ευαισθητοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και του ευρύτερου κοινού καθώς και τη μετάδοση της τεχνογνωσίας σε άλλες επιχειρήσεις ή υπηρεσίες που συνδέονται μαζί της. Βάση Δεδομένων Υπολογισμού Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος Το 2007, και στο πλαίσιο του προγράμματος GREENbanking4Life, η Τράπεζα Πειραιώς ολοκλήρωσε το σχεδιασμό και την ανάπτυξη Βάσης Δεδομένων Υπολογισμού Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος, η οποία επιτρέπει το λεπτομερή υπολογισμό των λειτουργικών της επιπτώσεων και τελικά του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της Τράπεζας, τόσο από την κατανάλωση ενέργειας, νερού και άλλων φυσικών πόρων, όσο και από τη χρήση αναλώσιμων ειδών αλλά και από τις επαγγελματικές μετακινήσεις του ανθρώπινου δυναμικού. Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «climabiz» Η Τράπεζα Πειραιώς υλοποίησε κατά την περίοδο ένα νέο καινοτόμο περιβαλλοντικό πρόγραμμα μέσω του χρηματοδοτικού εργαλείου «LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση», το climabiz για την αποτίμηση του κλιματικού κινδύνου των επιχειρήσεων (βλ. αναλυτικά κεφάλαιο 4). Βάση Δεδομένων Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας Νομολογίας Με την ειδική Βάση Δεδομένων Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας Νομολογίας (ΒΔΠΝΝ) που έχει αναπτυχθεί και εμπλουτίζεται διαρκώς, υποστηρίζεται η υλοποίηση της Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Τράπεζας Πειραιώς, καθώς και η συμμόρφωσή της με τις εφαρμοστέες νομικές απαιτήσεις και

18 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 17 από 80 τις δεσμεύσεις εταιρικής υπευθυνότητας που σχετίζονται με το περιβάλλον. Παρέχεται έτσι η αναγκαία νομική πληροφορία και τεκμηρίωση σχετικά με: Τις γενικές δεσμεύσεις και κατευθύνσεις για το περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη όπως αυτές απορρέουν από το διεθνές, το ευρωενωσιακό και το εθνικό δίκαιο. Τις νομικές πτυχές του Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης που εφαρμόζει η Τράπεζα. Τις ενέργειες για τη μείωση των επιχειρηματικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων της Τράπεζας. Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «LIFE-Stymfalia» Το 2014 αποτέλεσε σταθμό στη συμβολή της Τράπεζας για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Με το τρίτο ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE-Stymfalia (LIFE12 NAT/GR/000275) που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2013, η Τράπεζα Πειραιώς συνεργάζεται με το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), τον Δήμο Σικυωνίων, την ΟΙΚΟΜ Μελετητική Περιβάλλοντος ΕΠΕ, την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών και το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), με στόχο την αειφόρο διαχείριση της λίμνης Στυμφαλίας. Η λίμνη Στυμφαλία είναι από τις λιγοστές ορεινές λίμνες στην Ελλάδα και μία από τις προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000 (κωδικός GR ). Σκοπός του προγράμματος LIFE-Stymfalia είναι η αποκατάσταση τη λίμνης, η επαναφορά της δυναμικής του οικοσυστήματος και η μακροχρόνια προστασία και διαχείρισή της, μέσω της συστηματικής αναχρηματοδότησης που θα εξασφαλίζει η αξιοποίηση της βιομάζας της περιοχής (ξερά καλάμια της λίμνης και υπολείμματα καλλιεργειών). Διανύοντας το δεύτερο χρόνο δράσεων του προγράμματος, έχουν ήδη επιτευχθεί σημαντικά έργα. Για πρώτη φορά εκπονήθηκε Σχέδιο Διαχείρισης για την προστατευόμενη περιοχή της λίμνης Στυμφαλίας, στο οποίο αναλύεται και καταγράφεται η σημερινή κατάσταση της λίμνης και τα οικολογικά της χαρακτηριστικά (βλάστηση, οικοσυστήματα, είδη φυτών και ζώων). Στο πλαίσιο των διαχειριστικών δράσεων που προβλέπει το πρόγραμμα, αποκτήθηκαν σύγχρονα μηχανήματα κοπής των καλαμιών, ώστε να πραγματοποιηθούν οι πιλοτικές κοπές του καλαμιώνα μέσα στο 2015 σε συγκεκριμένες εκτάσεις και υπό την επίβλεψη ειδικών επιστημόνων. Ταυτόχρονα, έχει στελεχωθεί η Τοπική Μονάδα Διαχείρισης για την επίβλεψη και διαχείριση της προστατευόμενης περιοχής, με έδρα το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Το Μουσείο θα παίξει κεντρικό ρόλο στην επιτυχία του προγράμματος, πραγματοποιώντας καθ όλη τη διάρκειά του ποικίλες εκδηλώσεις, ημερίδες και εκπαιδευτικά εργαστήρια. Το πρώτο workshop που διοργανώθηκε στο Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας με τίτλο: «Προοπτικές ανάπτυξης και αγροτική επιχειρηματικότητα στη Στυμφαλία» και απευθύνονταν κυρίως στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής, ανέδειξε τους παραγωγικούς τομείς, τις επιχειρηματικές ευκαιρίες και τις οικονομικές ωφέλειες που προκύπτουν μέσα από την προστασία του περιβάλλοντος. Μία από τις κύριες δράσεις του προγράμματος που οργανώνεται και θα ολοκληρωθεί την επόμενη χρονιά, είναι η δημιουργία ενός Δικτύου Αγροτών για την προώθηση καλών πρακτικών γεωργίας και την ορθή χρήση των φυσικών πόρων. Η διεξαγωγή έρευνας των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων του έργου είναι ακόμα μία σημαντική δράση του προγράμματος. Το πρώτο μέρος της έρευνας πραγματοποιήθηκε από εξειδικευμένη εταιρεία δημοσκοπήσεων, που διεξήγαγε ποιοτικές και ποσοτικές συνεντεύξεις, προκειμένου να διερευνηθεί η σχέση των κατοίκων με τη λίμνη, το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας και το βαθμό ενημέρωσης και αποδοχής του προγράμματος LIFE- Stymfalia.

19 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 18 από 80 Στις προσεχείς δράσεις του έργου, εντάσσεται η πιλοτική κοπή του καλαμιώνα που θα διενεργηθεί τον Αύγουστο 2015, προκειμένου να ξεκινήσουν οι φάσεις υλοποίησης του Σχεδίου Διαχείρισης. Επιπλέον, θα ολοκληρωθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τα τεχνικά έργα ρύθμισης του νερού της λίμνης και θα διερευνηθεί το κατάλληλο επιχειρηματικό σχήμα για την αξιοποίηση της βιομάζας της περιοχής. Στην τουριστική ανάδειξη της περιοχής θα συμβάλλει η δημιουργία ενός μονοπατιού στο πλαίσιο του προγράμματος, που θα αποτελεί ένα ανοιχτό, υπαίθριο σύστημα περιβαλλοντικής ερμηνείας. Το μονοπάτι θα κατασκευαστεί από το Δήμο Σικυωνίων, αποτελούμενο από πινακίδες ερμηνείας, ενημέρωσης, κατεύθυνσης και διαδρομής. Επιπλέον, θα τοποθετηθεί στη λίμνη παρατηρητήριο ορνιθοπανίδας το οποίο αναμένεται να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό μέσο παρατήρησης της άγριας ζωής. Τέλος, στο Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας θα φιλοξενηθεί, στο πλαίσιο του προγράμματος, ειδική θεματική έκθεση που θα παρουσιάζει την αξία της προστατευόμενης περιοχής και τους τρόπους αειφόρου διαχείρισής της. Συνδυάζοντας την προστασία της βιοποικιλότητας με τη δημιουργία ενός φορέα διαχείρισης και ενός σχήματος χρηματοδότησης, διαμορφώνονται οι κατάλληλες προϋποθέσεις για τη βιώσιμη και ολοκληρωμένη ανάπτυξη της περιοχής. Η Τράπεζα με αυτό τον τρόπο συνεισφέρει τόσο στους εθνικούς όσο και στους ευρωπαϊκούς στόχους για την προστασία της βιοποικιλότητας και την εναλλακτική χρηματοδότηση του Δικτύου Natura Οικονομική Αποτίμηση Περιβαλλοντικών Προγραμμάτων Το 2013, η εταιρεία FACE 3 TS εκπόνησε μελέτη, για λογαριασμό της Τράπεζας Πειραιώς, με στόχο την αποτίμηση των ωφελειών και την οικονομική αξιολόγηση των παρεμβάσεων μείωσης του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή, για το 2012, η μείωση των λειτουργικών δαπανών της Τράπεζας έφτασε τα 1,23 εκατ., ενώ για την περίοδο τα 4,4 εκατ.. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης τα υψηλότερα οικονομικά οφέλη αποδίδουν τα εξής περιβαλλοντικά προγράμματα: Εγκατάσταση ΒΕMS (σύστημα ενεργειακού ελέγχου) στα κτήρια διοίκησης. Yλοποίηση εξ αποστάσεως εκπαιδευτικών προγραμμάτων (e-learning). Προμήθεια αναγομωμένων μελανιών. Κατά τη διάρκεια του 2015, θα πραγματοποιηθεί επικαιροποίηση της παραπάνω μελέτης και η εκτίμηση των λειτουργικών ωφελειών της Τράπεζας από τα εφαρμοζόμενα μέτρα μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος για τα έτη 2013 και 2014, περίοδο κατά την οποία η Τράπεζα και κατ επέκταση το πεδίο εφαρμογής των περιβαλλοντικών προγραμμάτων μεγεθύνθηκε σημαντικά με την εξαγορά 6 χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

20 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 19 από 80 4 Διαχείριση Κλιματικού Κινδύνου 4.1 Εφαρμογή διαχείρισης κλιματικού κινδύνου Το 2012, η Τράπεζα Πειραιώς σε συνεργασία με το WWF Ελλάς και τη FACE 3 TS ολοκλήρωσε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα: Προετοιμάζοντας την Αγορά για την Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή» (ακρωνύμιο climabiz) με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω του χρηματοδοτικού εργαλείου «LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση». Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού, η Τράπεζα Πειραιώς ανέπτυξε -μεταξύ άλλων- την Εφαρμογή Διαχείρισης Κλιματικού Κινδύνου, με σκοπό την οικονομική αποτίμηση του κλιματικού κινδύνου των ελληνικών επιχειρήσεων και την αξιολόγηση λύσεων για τη μείωση του κινδύνου αυτού. Η Εφαρμογή παρέχει τη δυνατότητα υπολογισμού: του κόστους του φυσικού και θεσμικού κινδύνου που σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή σε επίπεδο οικονομικού κλάδου, υποκλάδου και επιχείρησης του κόστους και του οφέλους των πρακτικών που μπορεί μία επιχείρηση να εφαρμόσει έτσι ώστε να μειώσει τον κλιματικό της κίνδυνο του περιβαλλοντικού αποτυπώματος (αέριοι ρύποι, αέρια του θερμοκηπίου, υγρά απόβλητα, στερεά απόβλητα) τόσο σε επίπεδο υποκλάδου όσο και σε επίπεδο επιχείρησης. Η εν λόγω καινοτομία είχε σημαντική απήχηση στο εξωτερικό, δημοσιεύτηκε σχετικό επιστημονικό άρθρο 1, ενώ το εν λόγω πρόγραμμα LIFE βραβεύτηκε ως ένα από τα καλύτερα LIFE Environment Προγράμματα που αξιολογήθηκαν μέσα στο Υπολογισμός κλιματικού κινδύνου επιχειρήσεων, πελατών της Τράπεζας Κατά τη διάρκεια του προγράμματος climabiz (2012), η Τράπεζα Πειραιώς με τη χρήση της Εφαρμογής Διαχείρισης Κλιματικού Κινδύνου, εξέτασε συγκεκριμένο δείγμα επιχειρήσεων, τμήμα του επιχειρηματικού πιστοδοτικού της πελατολογίου, το οποίο ανήκε σε κλάδους οικονομικής δραστηριότητας που κρίθηκε ότι μπορεί να επηρεασθούν αρνητικά από το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Η εκτίμηση των επιπτώσεων πραγματοποιήθηκε λαμβάνοντας υπόψη τόσο την αλλαγή των κλιματικών συνθηκών και των ενδεχόμενων επιπτώσεων στην οικονομία όσο και τη διακύμανση της τιμής του δικαιώματος εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Η παραπάνω δράση είχε αποτελέσει την πρώτη συντονισμένη προσπάθεια οικονομικής αποτίμησης του κλιματικού κινδύνου επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. 4.3 Επικαιροποίηση Εφαρμογής Διαχείρισης Κλιματικού Κινδύνου Το 2014 η Τράπεζα Πειραιώς ξεκίνησε την επικαιροποίηση και αναβάθμιση της Εφαρμογής Διαχείρισης Κλιματικού Κινδύνου, η βάση δεδομένων της οποίας προσαρμόστηκε στα μεγέθη και τα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται κατά την τρέχουσα χρονική συγκυρία στην ελληνική οικονομία. Το πεδίο οικονομικών κλάδων το οποίο η Εφαρμογή εξετάζει, επεκτάθηκε, καθώς μοντελοποιήθηκαν σε λεπτομερέστερο βαθμό ανάλυσης οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε κλάδους οικονομικής δραστηριότητας οι οποίοι παρουσιάζουν πλέον ιδιαίτερο 1 Elena Georgopoulou, Sebastian Mirasgedis, Yannis Sarafidis, Vassiliki Hontou, Nikos Gakis, Dimitri Lalas, Foteini Xenoyianni, Nikos Kakavoulis, Dimitris Dimopoulos & Vrassidas Zavras (2014): A methodological framework and tool for assessing the climate change related risks in the banking sector, Journal of Environmental Planning and Management, DOI: /

21 Σελίδα: 20 από 80 ενδιαφέρον για το δανειοδοτικό χαρτοφυλάκιο της Τράπεζας (π.χ. κλάδος της γεωργίας, επιλεγμένοι υποκλάδοι της μεταποίησης). Η Εφαρμογή περιέχει πλέον 324 Τυπικές Μονάδες (πρότυπες δηλαδή αναπαραστάσεις παραγωγικών μονάδων, αντιπροσωπευτικών των οικονομικών υποκλάδων που έχουν μοντελοποιηθεί μέσα στην Εφαρμογή) από 146 που περιείχε στην αρχική της έκδοση. 4.4 Νέος υπολογισμός του κλιματικού κινδύνου επιχειρήσεων, πελατών της Τράπεζας Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας επικαιροποίησης της Εφαρμογής Διαχείρισης Κλιματικού Κινδύνου, η Τράπεζα Πειραιώς προχώρησε εκ νέου στον υπολογισμό του κλιματικού κινδύνου για συγκεκριμένες επιχειρήσεις που περιλαμβάνονται στο επιχειρηματικό δανειοδοτικό της χαρτοφυλάκιο. Το δείγμα των επιχειρήσεων αντλήθηκε από συγκεκριμένους υποκλάδους της Πρωτογενούς Παραγωγής, της Μεταποίησης, της Ναυτιλίας, του Τριτογενούς τομέα (ξενοδοχεία, γραφεία, νοσοκομεία) & της παραγωγής ενέργειας (συμβατικά καύσιμα και ΑΠΕ) με τα εξής χαρακτηριστικά (βλ. παρακάτω Πίνακας): Πίνακας 1 - Χαρακτηριστικά δείγματος επιχειρήσεων Συνολικός αριθμός πιστούχων δείγματος: Συνολικός κύκλος εργασιών πιστούχων δείγματος: Παρακάτω, απεικονίζεται η γενική κατανομή των πιστούχων που συμπεριελήφθησαν στο τελικό δείγμα ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας Γεωργία Ηλεκτροπαραγωγή Μεταποίηση Υπηρεσίες Εικόνα 4 - Γενική διάρθρωση των πιστούχων ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας Ο κλιματικός κίνδυνος για το συγκεκριμένο δείγμα επιχειρήσεων υπολογίστηκε βάσει δύο σεναρίων αναφορικά με τη μέση μοναδιαία τιμή αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων φαινομένου θερμοκηπίου: 1 ο σενάριο βάσει τιμής ίσης με 25 /τόνο [ 2 ] ισοδύναμου CO 2 και 2 ο σενάριο βάσει 2 Θεωρήθηκε σκόπιμο η τιμή των 25 /τόνο ισοδύναμου CO2 να αποτελεί ένα από τα υπολογισθέντα σενάρια καθώς στο επίπεδο αυτό συγκλίνουν οι εκτιμήσεις των διάφορων διεθνών οργανισμών. («European Commission, Commission staff working document accompanying Commission Regulation (EU) No 176/2014 of 25 February 2014 amending Regulation (EU) No 1031/2010 in particular to determine the volumes of greenhouse gas emission allowances to be auctioned in , Brussels, , SWD(2014)», «M. Ferdinand, Thomson Reuters Point Carbon, The MSR: Impact on balance and prices, CEPS Task Force: EU ETS Market Stability Reserve, 10 April 2014, Brussels»)

22 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 21 από 80 τιμής ίσης με 7 /τόνο [ 3 ] ισοδύναμου CO 2. Για το 1 ο σενάριο ο κίνδυνος των επιχειρήσεων συνολικά ανέρχεται σε 2,02 δις δηλαδή 3,6% επί του συνολικού κύκλου εργασιών τους, ενώ για το 2 ο σενάριο ο συνολικός κλιματικός κίνδυνος ανέρχεται σε 790,3 εκ. δηλαδή 1,4% επί του συνολικού κύκλου εργασιών τους. 4.5 Αναβάθμιση κι Επέκταση Εφαρμογής Διαχείρισης Κλιματικού Κινδύνου Η Μονάδα Περιβάλλοντος είναι στη διαδικασία αναβάθμισης της Εφαρμογής Διαχείρισης Κλιματικού Κινδύνου, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση όλου του περιβαλλοντικού κινδύνου, των επιχειρήσεων πιστούχων της Τράπεζας. Για το 2016, σχεδιάζεται η δημιουργία αριθμητικής κλίμακας (scoring/rating), η οποία θα δύναται να χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά με άλλα συστήματα πιστοληπτικής αξιολόγησης που χρησιμοποιεί η Τράπεζα. Με την ολοκλήρωση της αναβάθμισης σχεδιάζεται η διασφάλιση της εφαρμογής από έγκριτο φορέα. Ο εντοπισμός του περιβαλλοντικού κινδύνου των επιχειρήσεων πελατών της Τράπεζας προσβλέπει στην ουσιαστική αντιμετώπιση και μείωση αυτού. 3 Στα επίπεδα αυτά κυμαινόταν η μέση τιμή του δικαιώματος κατά τα τέλη Δεκεμβρίου 2014

23 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 22 από 80 5 Το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης της Τράπεζας Πειραιώς Το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΣΠΔ) που αναπτύχθηκε στην Τράπεζα Πειραιώς είναι πλήρως τεκμηριωμένο σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Κανονισμού 1221/2009 της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το Κοινοτικό Σύστημα Οικολογικής Διαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου (EMAS) και του Προτύπου CYS ΕΝ ISO 14001:2004. Το Σύστημα παρέχει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την καταγραφή, παρακολούθηση και τελικά μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνδέονται με τη λειτουργία των εγκαταστάσεων της Τράπεζας αλλά και των δραστηριοτήτων της. Το ΣΠΔ της Τράπεζας περιλαμβάνει: Εγχειρίδιο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Το Εγχειρίδιο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης περιγράφει συνοπτικά όλες τις λειτουργίες του ΣΠΔ της Τράπεζας, αποδεικνύοντας ότι καλύπτονται όλες οι απαιτήσεις του κανονισμού της Ε.Ε. Διαδικασίες. Οι Διαδικασίες του ΣΠΔ είναι τα έγγραφα στα οποία καταγράφεται η σειρά ενεργειών που πρέπει να ακολουθείται για κάποια συγκεκριμένη δραστηριότητα. Καθορίζουν τις υπευθυνότητες των εμπλεκομένων, τον τρόπο τεκμηρίωσης της συγκεκριμένης δραστηριότητας και ανταλλαγής των απαραίτητων πληροφοριών μεταξύ των εμπλεκομένων, ενώ κάνουν αναφορά σε Οδηγίες Εργασίας και περιβαλλοντικά αρχεία, όπου είναι απαραίτητο. Οδηγίες Εργασίας. Οι Οδηγίες Εργασίας είναι τα έγγραφα στα οποία περιγράφεται λεπτομερειακά η κάθε εργασία από αυτές που προδιαγράφονται σε μια Διαδικασία. Έντυπα. Τα Έντυπα είναι τυποποιημένα έγγραφα ή ηλεκτρονικά αρχεία της Τράπεζας που συμπληρώνονται από τους εργαζόμενους κατά την εφαρμογή των Διαδικασιών και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών. Αποτελούν αποδεικτικά στοιχεία της αποτελεσματικής λειτουργίας του ΣΠΔ, ενώ παράλληλα χρησιμεύουν ως βάση για την ανάλυση των διαφόρων διεργασιών και τη λήψη διορθωτικών μέτρων. Λοιπά Έγγραφα. Τα Λοιπά Έγγραφα είναι πρότυπα, προδιαγραφές, νομοθετήματα, κλπ., που είναι απαραίτητα για την εκτέλεση των περιβαλλοντικών διαδικασιών, καθώς και εσωτερικά έγγραφα της Τράπεζας που υποστηρίζουν την εφαρμογή του ΣΠΔ (π.χ. πληροφοριακό υλικό για την Τράπεζα, έγγραφες Οδηγίες και Υπηρεσιακά Σημειώματα προς τα καταστήματα και τις λοιπές Οργανωτικές Μονάδες της Τράπεζας). Περιβαλλοντική Δήλωση. Η Περιβαλλοντική Δήλωση της Τράπεζας, η οποία συντάσσεται και επαληθεύεται σε ετήσια βάση, αποτελεί σύνοψη των αποτελεσμάτων εφαρμογής του Συστήματος κατά το προηγούμενο έτος και είναι διαθέσιμη σε κάθε ενδιαφερόμενο μέρος. Στη συνέχεια περιγράφεται εν συντομία η οργανωτική δομή του ΣΠΔ της Τράπεζας. Ο Γενικός Διευθυντής Περιβαλλοντικής και Αναπτυξιακής Τραπεζικής έχει τη γενική εποπτεία του ΣΠΔ, είναι ο εκπρόσωπος της Διοίκησης στο Σύστημα και έχει τις ακόλουθες βασικές αρμοδιότητες: Εποπτεύει το ΣΠΔ έτσι ώστε να εξασφαλίζει τη σωστή λειτουργία και συνεχή βελτίωσή του. Διαμορφώνει την Περιβαλλοντική Πολιτική της Τράπεζας, την οποία και εισηγείται προς έγκριση στο Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας.

24 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 23 από 80 Διαμορφώνει θεματικές περιβαλλοντικές στρατηγικές, τις οποίες εισηγείται προς έγκριση στο Εκτελεστικό Συμβούλιο της Τράπεζας. Ενημερώνει τη Διοίκηση για τα αποτελέσματα εφαρμογής του ΣΠΔ στην Τράπεζα. Ανασκοπεί το ΣΠΔ και αποφασίζει για την αναγκαιότητα περαιτέρω βελτίωσής του. Εγκρίνει τους Περιβαλλοντικούς Σκοπούς και Στόχους. Ο Επικεφαλής της Μονάδας Περιβάλλοντος της Τράπεζας έχει τη συνολική ευθύνη εφαρμογής του ΣΠΔ. Είναι υπεύθυνος μεταξύ άλλων για: Τη διαμόρφωση εισηγήσεων προς το Γενικό Διευθυντή Περιβαλλοντικής και Αναπτυξιακής Τραπεζικής σε σχέση με την περιβαλλοντική πολιτική, τις θεματικές περιβαλλοντικές στρατηγικές, τις κατευθύνσεις και δράσεις βελτίωσης του ΣΠΔ, τους περιβαλλοντικούς σκοπούς και στόχους. Την έγκριση των αντίστοιχων Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης βάσει των περιβαλλοντικών σκοπών και στόχων που έχουν αποφασισθεί. Την έγκριση των εγγράφων τεκμηρίωσης του ΣΠΔ, εφόσον αυτό προβλέπεται. Τον προγραμματισμό των εσωτερικών επιθεωρήσεων και τον προσδιορισμό των εκπαιδευτικών αναγκών όσον αφορά στο ΣΠΔ και σε γενικότερα περιβαλλοντικά θέματα. Τον εντοπισμό των νομοθετικών διατάξεων που αφορούν στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της Τράπεζας. Για την εύρυθμη λειτουργία του ΣΠΔ στην Τράπεζα έχει οριστεί Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΥΠΔ) και έχει συσταθεί Ομάδα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΟΠΔ). Ο Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης: Έχει την ευθύνη σε καθημερινή βάση για την εφαρμογή και ορθή λειτουργία του ΣΠΔ. Συντονίζει την ΟΠΔ. Εισηγείται, ως επικεφαλής της ΟΠΔ, για την υιοθέτηση περιβαλλοντικών σκοπών και στόχων καθώς και την υλοποίηση περιβαλλοντικών προγραμμάτων για την επίτευξη αυτών. Η Ομάδα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης έχει ως αντικείμενο: Τον έλεγχο συμμόρφωσης της Τράπεζας με την περιβαλλοντική νομοθεσία και άλλες περιβαλλοντικές απαιτήσεις. Την αναγνώριση όλων των περιβαλλοντικών πλευρών των δραστηριοτήτων της Τράπεζας και τις αντίστοιχες περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκαλούν. Την αξιολόγηση και κατάταξη των περιβαλλοντικών πλευρών των δραστηριοτήτων της Τράπεζας. Τη διαμόρφωση εισήγησης για υιοθέτηση συγκεκριμένων περιβαλλοντικών αντικειμενικών σκοπών και στόχων. Τη σύνταξη των Εκθέσεων Ανασκοπήσεων του ΣΠΔ.

25 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 24 από 80 Η ΟΠΔ απαρτίζεται από στελέχη της Μονάδας Περιβάλλοντος, των Τεχνικών Έργων & Διοικητικής Υποστήριξης, του Ανθρώπινου Δυναμικού, του Group IT Operations και του Marketing & Επικοινωνίας Ομίλου. Εντούτοις, στο ΣΠΔ εμπλέκονται αρκετοί ακόμη Τομείς Ευθύνης της Τράπεζας. Για την εφαρμογή του ΣΠΔ στις διάφορες Οργανωτικές Μονάδες της Τράπεζας Συντονιστές Περιβαλλοντικής Διαχείρισης στα καταστήματα και στα κτήρια διοίκησης. έχουν ορισθεί Ο Γενικός Διευθυντής Περιβαλλοντικής και Αναπτυξιακής Τραπεζικής, ο Επικεφαλής της Μονάδας Περιβάλλοντος και ο Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, συναντώνται τακτικά για το συντονισμό για την ορθή λειτουργία του ΣΠΔ, ενώ κατά περίπτωση μπορούν να προσκληθούν και άλλα στελέχη που συμμετέχουν στην εφαρμογή του ΣΠΔ. Τέλος, η εκτίμηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της Τράπεζας και η γενική παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας εφαρμογής των προγραμμάτων ανακύκλωσης, εξοικονόμησης ενέργειας, κ.ά., γίνονται από τον Υπεύθυνο Εκτίμησης Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος της Τράπεζας, ο οποίος είναι επίσης στέλεχος της Μονάδας Περιβάλλοντος. Οι ευθύνες και αρμοδιότητες του προσωπικού της Τράπεζας που διαχειρίζεται, εκτελεί, ελέγχει και επιβεβαιώνει δραστηριότητες που έχουν σημαντική επίπτωση στο περιβάλλον, περιγράφονται στις σχετικές διαδικασίες του ΣΠΔ, καθώς και στην περιγραφή των θέσεων εργασίας του. Η Τράπεζα διασφαλίζει την αποτελεσματική εφαρμογή του ΣΠΔ μέσω: της διαρκούς υποστήριξης εκ μέρους της Διοίκησης, η οποία έχει δεσμευτεί στην ακριβή συμμόρφωση με την περιβαλλοντική πολιτική, της απόκτησης των μέσων και δεξιοτήτων (εξοπλισμός, έλεγχοι, ικανότητες προσωπικού κ.ά.) που χρειάζονται για την επίτευξη της περιβαλλοντικής επίδοσης που προδιαγράφει η πολιτική, της τήρησης και εφαρμογής όλων όσων προδιαγράφονται στην τεκμηρίωση του Συστήματος.

26 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 25 από 80 6 Περιβαλλοντικές Πλευρές και Επιπτώσεις Οι δραστηριότητες της Τράπεζας χαρακτηρίζονται από συγκεκριμένες περιβαλλοντικές πλευρές και επιπτώσεις, οι οποίες ταυτοποιούνται, καταγράφονται και παρακολουθούνται συστηματικά προκειμένου να μειώνεται το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της Τράπεζας. Ως περιβαλλοντικές πλευρές ορίζονται οι επί μέρους δραστηριότητες, τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες της Τράπεζας (π.χ. η κατανάλωση ενέργειας και η έκλυση ρυπαντικών φορτίων, η χρήση εντύπων και χαρτιού, η κατανάλωση νερού και φυσικών πόρων, κ.ά.), που μπορούν να αλληλεπιδράσουν, άμεσα ή έμμεσα, με το φυσικό περιβάλλον προκαλώντας περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Ως περιβαλλοντική επίπτωση ορίζεται κάθε αλλαγή στο περιβάλλον (θετική ή αρνητική) που προέρχεται από τις περιβαλλοντικές πλευρές της Τράπεζας. Εν γένει οι περιβαλλοντικές πλευρές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της Τράπεζας διακρίνονται σε: Άμεσες, που συνδέονται με αυτή καθ αυτήν τη λειτουργία της Τράπεζας, δηλαδή σε περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη λειτουργία των καταστημάτων και των κτηρίων διοίκησης, από τις επαγγελματικές μετακινήσεις των στελεχών της κ.ά. Ως τέτοιες χαρακτηρίζονται η κατανάλωση ενέργειας και νερού, οι εκπομπές αερίων ρυπαντών, η κατανάλωση φυσικών πόρων, κ.ά. Έμμεσες, οι οποίες σχετίζονται με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των έργων και υπηρεσιών που χρηματοδοτεί η Τράπεζα, αλλά και των προϊόντων / υπηρεσιών που προμηθεύεται. Στον Πίνακα 2, γίνεται αναλυτική παρουσίαση των περιβαλλοντικών πλευρών και επιπτώσεων της Τράπεζας. Οι περιβαλλοντικές αυτές επιπτώσεις αξιολογούνται από την Τράπεζα ως προς τη σημαντικότητά τους λαμβάνοντας υπόψη το κανονιστικό πλαίσιο, τις απόλυτες τιμές των μετρήσιμων περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών (αέριοι ρύποι, ενεργειακές καταναλώσεις, ποσότητες απορριπτόμενων υλικών, κ.ά.) και τις προτεραιότητες της Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Τράπεζας. Πιο συγκεκριμένα, τα βασικά κριτήρια που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της σημαντικότητας των περιβαλλοντικών πλευρών και επιπτώσεων από την Τράπεζα είναι περιβαλλοντικά και επιχειρηματικά και περιλαμβάνουν τις ακόλουθες διαστάσεις: Νομοθετική συμμόρφωση (συμμόρφωση με ισχύουσα εθνική, ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία και τοπικές νομικές απαιτήσεις). Σοβαρότητα της επίπτωσης. Συχνότητα / πιθανότητα να συμβεί. Πεδίο αναφοράς (ποσοστό των Οργανωτικών Μονάδων της Τράπεζας που αφορά η συγκεκριμένη πλευρά). Δημόσια Εικόνα και Άποψη του Προσωπικού (επίπτωση στη δημόσια εικόνα, στα ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς και περιβαλλοντική αξιολόγηση από την πλευρά του προσωπικού). Κάθε περιβαλλοντική πλευρά/επίπτωση του Οργανισμού αξιολογείται ως προς τα προαναφερθέντα κριτήρια σε 5-βάθμια κλίμακα βαθμολόγησης (από το 1 μέχρι το 5). Τα κριτήρια θεωρούνται ίσης σημαντικότητας και με βάση την παραδοχή αυτή υπολογίζεται τελικά ο Συνολικός Βαθμός Σημαντικότητας (ΣΒΣ) κάθε περιβαλλοντικής πλευράς/επίπτωσης. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις με

27 Σελίδα: 26 από 80 ΣΒΣ μεγαλύτερο του 3 θεωρούνται σημαντικές και απαιτείται η υιοθέτηση άμεσων ενεργειών για τον περιορισμό και τον έλεγχό τους. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις με ΣΒΣ μεγαλύτερο του 2 και μικρότερο ή ίσο του 3 θεωρούνται ως μέσης σημαντικότητας και θα πρέπει μεσοπρόθεσμα να σχεδιαστούν ενέργειες για τον έλεγχο και περιορισμό τους. Τέλος, περιβαλλοντικές επιπτώσεις με ΣΒΣ μικρότερο ή ίσο του 2, θεωρούνται μικρής σημαντικότητας, η υιοθέτηση ενεργειών περιορισμού τους ή/και ο έλεγχός τους είναι χρήσιμος, όμως δεν απαιτούνται άμεσα. Οι σημαντικότερες περιβαλλοντικές πλευρές/επιπτώσεις από τις δραστηριότητες της Τράπεζας εξακολουθούν να είναι: Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και οι συνεπαγόμενες εκπομπές αερίων ρυπαντών. Η κατανάλωση συμβατικού χαρτιού. Τα στερεά απόβλητα που προκύπτουν από την κατανάλωση αναλωσίμων (χαρτί και μελανοδοχεία/τόνερ). Σε σύγκριση με το 2013, κατά τη φάση αξιολόγησης των περιβαλλοντικών πλευρών / επιπτώσεων προέκυψε αλλαγή στην περιβαλλοντική πλευρά της κατανάλωσης ντίζελ στα κτήρια, η οποία αξιολογήθηκε ως χαμηλής σημαντικότητας, καθώς μειώθηκε η συχνότητα επίπτωσης. Πίνακας 2 - Περιβαλλοντικές πλευρές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τις δραστηριότητες της Τράπεζας Περιβαλλοντική Πλευρά Περιβαλλοντική Επίπτωση ΣΒΣ Κατηγοριοποίηση Κατανάλωση ηλεκτρισμού στα κτήρια Ανάλωση φυσικών πόρων για την παραγωγή ηλεκτρισμού 3,8 Άμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση CO 2 3,4 Άμεσες/Έμμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση CΗ 4 3,4 Άμεσες/Έμμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση Ν 2 O 3,4 Άμεσες/Έμμεσες Εκπομπές αερίων ρύπων που συνδέονται Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση SO 2 3,4 Άμεσες/Έμμεσες με την παραγωγή ηλεκτρισμού Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση ΝΟx 3,4 Άμεσες/Έμμεσες Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση PM 3,4 Άμεσες/Έμμεσες Ρύπανση υδατικών πόρων 3,0 Άμεσες/Έμμεσες Ρύπανση εδάφους 3,0 Άμεσες/Έμμεσες Κατανάλωση ντίζελ στα κτήρια Ανάλωση φυσικών πόρων 1,8 Άμεσες Εκπομπές αερίων ρύπων που συνδέονται με την κατανάλωση ντίζελ στα κτήρια Συντήρηση κλιματιστικών Κατανάλωση καυσίμων για επαγγελματικές μετακινήσεις με οχήματα Εκπομπές αερίων ρύπων που συνδέονται με τις επαγγελματικές μετακινήσεις με οχήματα Κατανάλωση καυσίμων για επαγγελματικές μετακινήσεις με αεροπλάνα Εκπομπές αερίων ρύπων που συνδέονται με τις επαγγελματικές μετακινήσεις με Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση CO 2 1,6 Άμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση CΗ 4 1,8 Άμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση Ν 2 O 1,8 Άμεσες Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση SO 2 1,6 Άμεσες Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση ΝΟx 1,6 Άμεσες Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση PM 1,6 Άμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από την έκλυση εκπομπών f-gases 2,8 Άμεσες Συμβολή στην καταστροφή της στιβάδας του όζοντος από την έκλυση εκπομπών CFCs 2,8 Άμεσες Ανάλωση φυσικών πόρων 2,8 Άμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση CO 2 2,6 Άμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση CΗ 4 2,8 Άμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση Ν 2 O 2,8 Άμεσες Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση SO 2 2,2 Άμεσες Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση ΝΟx 2,4 Άμεσες Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση PM 2,4 Άμεσες Ανάλωση φυσικών πόρων 2,4 Άμεσες/Έμμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση CO 2 2,2 Έμμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση CΗ 4 2,0 Έμμεσες

28 Σελίδα: 27 από 80 Περιβαλλοντική Πλευρά Περιβαλλοντική Επίπτωση ΣΒΣ Κατηγοριοποίηση αεροπλάνα Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση Ν 2 O 2,0 Έμμεσες Κατανάλωση καυσίμων για επαγγελματικές μετακινήσεις με άλλα μέσα (τρένα, πλοία, λεωφορεία) Εκπομπές αερίων ρύπων που συνδέονται με επαγγελματικές μετακινήσεις με άλλα μέσα (τρένα, πλοία, λεωφορεία) Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση SO 2 2,2 Έμμεσες Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση ΝΟx 2,2 Έμμεσες Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση PM 2,0 Έμμεσες Ανάλωση φυσικών πόρων 1,2 Άμεσες/Έμμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση CO 2 1,2 Έμμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση CΗ 4 1,2 Έμμεσες Συμβολή στο φαινόμενο του θερμοκηπίου από έκλυση Ν 2 O 1,2 Έμμεσες Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση SO 2 1,2 Έμμεσες Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση ΝΟx 1,2 Έμμεσες Ρύπανση της ατμόσφαιρας από έκλυση PM 1,2 Έμμεσες Ρύπανση υδατικών πόρων 1,2 Έμμεσες Κατανάλωση νερού στις Οργανωτικές Μονάδες Ανάλωση φυσικών πόρων 2,8 Άμεσες Αστικά υγρά απόβλητα από τις Ρύπανση του αποδέκτη σε περίπτωση μη ελεγχόμενης διαχείρισής Οργανωτικές Μονάδες της Τράπεζας τους 2,8 Άμεσες/Έμμεσες Ρύπανση του αποδέκτη σε περίπτωση μη ελεγχόμενης διαχείρισής Χρήση καθαριστικών υλικών στα κτήρια 2,2 Άμεσες τους Κατανάλωση συμβατικού χαρτιού Ανάλωση φυσικών πόρων 3,6 Άμεσες Κατανάλωση ανακυκλωμένου χαρτιού Ανάλωση φυσικών πόρων 2,8 Άμεσες Κατανάλωση μελανιών και τόνερ Ανάλωση φυσικών πόρων 2,8 Άμεσες Προμήθεια / χρήση ηλεκτρονικού εξοπλισμού Ανάλωση φυσικών πόρων 2,0 Άμεσες Προμήθεια / χρήση ηλεκτρικού εξοπλισμού Ανάλωση φυσικών πόρων 2,8 Άμεσες Προμήθεια / χρήση αναλωσίμων Ανάλωση φυσικών πόρων 2,6 Άμεσες γραφείου Προμήθεια / χρήση επίπλων γραφείου Ανάλωση φυσικών πόρων 1,4 Άμεσες Στερεά απόβλητα αστικού τύπου Ρύπανση του αποδέκτη σε περίπτωση μη ασφαλούς διαχείρισής τους 2,8 Άμεσες Στερεά απόβλητα χαρτί Ρύπανση του αποδέκτη σε περίπτωση μη ασφαλούς διαχείρισής τους 3,2 Άμεσες Στερεά απόβλητα τόνερ και μελάνια Ρύπανση του αποδέκτη σε περίπτωση μη ασφαλούς διαχείρισής τους 3,2 Άμεσες Στερεά απόβλητα ηλεκτρικός και Ρύπανση του αποδέκτη σε περίπτωση μη ασφαλούς διαχείρισής ηλεκτρονικός εξοπλισμός τους 1,6 Άμεσες Στερεά απόβλητα λαμπτήρες Ρύπανση του αποδέκτη σε περίπτωση μη ασφαλούς διαχείρισής τους 1,8 Άμεσες Στερεά απόβλητα φορητές μπαταρίες Ρύπανση του αποδέκτη σε περίπτωση μη ασφαλούς διαχείρισής τους 1,8 Άμεσες Στερεά απόβλητα μεγάλοι συσσωρευτές Ρύπανση του αποδέκτη σε περίπτωση μη ασφαλούς διαχείρισής τους 1,6 Άμεσες Στερεά απόβλητα πλαστικό Ρύπανση του αποδέκτη σε περίπτωση μη ασφαλούς διαχείρισής τους 1,2 Άμεσες Στερεά απόβλητα παλαιά έπιπλα Ρύπανση του αποδέκτη σε περίπτωση μη ασφαλούς διαχείρισής τους 1,2 Άμεσες Στερεά απόβλητα από ανακαινίσεις Ρύπανση του αποδέκτη σε περίπτωση μη ασφαλούς διαχείρισής κτηρίων τους 1,6 Άμεσες Πιστοδοτήσεις / Χρηματοδότηση έργων ΑΠΕ και Εξοικονόμησης Ενέργειας Μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων 3,0 Έμμεσες

29 Σελίδα: 28 από 80 7 Εφαρμοστέες Νομικές Απαιτήσεις Οι δραστηριότητες που αναπτύσσουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δε συνοδεύονται εν γένει από σημαντικές, άμεσες (λειτουργικές) περιβαλλοντικές επιπτώσεις, συγκρινόμενες για παράδειγμα με βιομηχανικές δραστηριότητες. Εντούτοις, από τη νομοθεσία επιβάλλονται συγκεκριμένες απαιτήσεις ως προς τις περιβαλλοντικές πλευρές που σχετίζονται με τη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και καθορίζεται το πλαίσιο για τη διαχείριση των σημαντικότερων περιβαλλοντικών φορτίων. Ειδικότερα, προβλέπονται συγκεκριμένες απαιτήσεις για: Την επαναχρησιμοποίηση υλικών και εξοπλισμού και την ανακύκλωση αποβλήτων. Τη συντήρηση του εξοπλισμού. Τον έλεγχο και τη διαχείριση ουσιών που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και στην καταστροφή της στιβάδας του όζοντος. Την προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας και των ενεργειακών ελέγχων. Την αδειοδότηση συγκεκριμένων κατηγοριών εξοπλισμού. Την περιβαλλοντική διαχείριση της ακίνητης περιουσίας που διαθέτουν οι οργανισμοί (αποφυγή πρόκλησης ζημίας οφειλόμενης σε αυτήν). Την περιβαλλοντική αδειοδότηση κτηρίων γραφείων μεγάλης επιφάνειας. Στον Πίνακα 3 παρουσιάζεται εν συντομία το εφαρμοστέο νομικό πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος, σε συνάρτηση με τις επιπτώσεις από τη λειτουργία της Τράπεζας. Πίνακας 3 - Εφαρμοστέο νομικό πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος, σε συνάρτηση με τις επιπτώσεις από τη λειτουργία της Τράπεζας Θεματικό πεδίο Σχετικές Ρυθμίσεις Κύρια πρόβλεψη/ενέργεια Διαχείριση στερεών αποβλήτων: ανακύκλωση πλαστικού Διαχείριση στερεών αποβλήτων: ανακύκλωση φορητών μπαταριών Διαχείριση στερεών αποβλήτων: επαναχρησιμοποίηση-ανακύκλωση ηλ. στηλών- συσσωρευτών επαγγελμ. χρήσης (γραφείου, Η/Μ εξοπλισμού) Διαχείριση στερεών αποβλήτων: επαναχρησιμοποίηση-ανακύκλωση μελανιών και τόνερ ν.1650/1986 (ιδ. άρθρο 12 4 ), ν.2939/2001-κυα 9268/2007-ν.3854/2010-ΚΥΑ 54461/2013, ΚΥΑ 50910/2003, ν.4042/2012, οδηγίες 94/62 και τροποπ. 2004/ /2-2015/720, οδηγία 2008/98, Απόφαση 2000/532/ΕΚ-2001/118/ΕΚτροπ. 2014/955/ΕΕ ν.1650/1986 (ιδ. άρθρο 12), ν.2939/2001- ν.3854/2010, ΚΥΑ 41624/2010, ΚΥΑ 50910/2003, ΚΥΑ 13588/2006, ΚΥΑ 24944/2006, ΚΥΑ 8668/2007, ΚΥΑ /2012, ν.4042/2012, οδηγίες 2006/ /103, Απόφαση 2000/532/ΕΚ- 2001/118/ΕΚ- τροπ. 2014/955/ΕΕ ν.1650/1986 (ιδ. άρθρο 12), ν.2939/2001- ν.3854/2010, ΚΥΑ 41624/2010, ΚΥΑ 50910/2003, ΚΥΑ 13588/2006, ΚΥΑ 24944/2006, ΚΥΑ 8668/2007, ΚΥΑ /2012, ν.4042/2012, οδηγίες 2006/ /103, Απόφαση 2000/532/ΕΚ- 2001/118/ΕΚ- τροπ. 2014/955/ΕΕ ν.1650/1986 (ιδ. άρθρο 12), ΚΥΑ 50910/2003, ν.4042/2012οδηγία 2008/98, Απόφαση 2000/532/ΕΚ-2001/118/ΕΚ- τροπ. 2014/955/ΕΕ Οι συσκευασίες από πλαστικό παραδίδονται (μέσω αδειοδοτημένων εταιρειών συλλογήςμεταφοράς) σε αδειοδοτημένες μονάδες ανακύκλωσης/συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης-ανακύκλωσης Η συλλογή των μπαταριών οργανώνεται σε συνεργασία με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης Η συλλογή των ηλ. στηλών-συσσωρευτών (ιδ. γραφείου) οργανώνεται σε συνεργασία με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης / Συμβατική δέσμευση εταιριών συντήρησης εξοπλισμού για περιβαλλοντικά ορθή, νόμιμη διαχείριση και προσκόμιση Βεβαίωσης Συλλογή και διάθεση για επαναχρησιμοποίηση-ανακύκλωση, από συνεργαζόμενη εξειδικευμένη εταιρία, με προσκόμιση σχετικής Βεβαίωσης 4 Η παρ. 1 του άρθρου 12 καταργήθηκε, βλ. άρθρο 59 παρ. 1 του ν. 4042/2012. Η παρατήρηση ισχύει για όλες τις αναφορές που γίνονται στον Πίνακα 2 στο άρθρο 12 του ν. 1650/1986.

30 Σελίδα: 29 από 80 Θεματικό πεδίο Σχετικές Ρυθμίσεις Κύρια πρόβλεψη/ενέργεια Διαχείριση στερεών αποβλήτων: ανακύκλωση χαρτιού Διαχείριση στερεών αποβλήτων: εναλλακτική διαχείριση-ανακύκλωση ΑΗΗΕ Διαχείριση στερεών αποβλήτων: εναλλακτική διαχείριση-ανακύκλωση φωτιστικών ειδών-λαμπτήρων Διαχείριση στερεών αποβλήτων: εναλλακτική διαχείριση ειδών επίπλωσης/εξοπλισμού γραφείων Εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων ελαίων (Η/Μ εξοπλισμού) Έλεγχος-ανάκτηση φθοριούχων αερίων θερμοκηπίου (από εξοπλισμό ψύξης-κλιματισμούπυροπροστασίας) Διαχείριση ελεγχόμενων ουσιών που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος, σε εγκαταστάσεις κλιματισμού-ψύξης-πυρόσβεσης Συντήρηση-έλεγχοι εγκαταστάσεων θέρμανσης (λεβήτων), κλιματισμού ν.1650/1986 (ιδ. άρθρο 12), ν.2939/2001-κυα 9268/2007-ν.3854/2010-ΚΥΑ 54461/2013- ν.4296/2014 (άρθρα 14 και 15), ΚΥΑ 50910/2003, ν.4042/2012, οδηγίες 94/62 και τροποπ. 2004/ /2, οδηγία 2008/98, Απόφαση 2000/532/ΕΚ-2001/118/ΕΚ- τροπ. 2014/955/ΕΕ ΠΔ 117/2004 5, ΚΥΑ 12145/2004, ΠΔ 15/2006, ν.4042/2012, ΠΔ 114/2013, ΚΥΑ 23615/2014, ΚΥΑ 11532/2014, ΚΥΑ 5655/2015, οδηγίες 2002/ / / / /19, Απόφαση 2000/532/ΕΚ-2001/118/ΕΚ- τροπ. 2014/955/ΕΕ ΠΔ 117/2004 (Παράρτημα ΙΑ, Κατηγορία 5) 6, ΚΥΑ 12145/2004, ΠΔ 15/2006, ΥΑ /2011, ν.4042/2012, ΠΔ 114/2013, ΚΥΑ 23615/2014 (Παραρτήματα Ι και ΙΙ, Κατηγορία 5, Παραρτήματα ΙΙΙ και IV, Κατηγορίες 3, 4, 5), οδηγίες 2002/ / / / /19, Απόφαση 2000/532/ΕΚ-2001/118/ΕΚ- τροπ. 2014/955/ΕΕ ν.1650/1986 (ιδ. άρθρο 12), ν.2939/2001- ν.3854/2010, ΚΥΑ 50910/2003, Κανονισμοί Καθαριότητας Δήμων, ν.4042/2012, οδηγία 2008/98, Απόφαση 2000/532/ΕΚ-2001/118/ΕΚτροπ. 2014/955/ΕΕ ν.1650/1986 (ιδ. άρθρο 12), ν.2939/2001- ν.3854/2010, ΠΔ 82/2004, ΚΥΑ 13588/2006, ΚΥΑ 24944/2006, ΚΥΑ 8668/2007, ΚΥΑ /2012, ν.4042/2012, οδηγία 2008/98, Απόφαση 2000/532/ΕΚ-2001/118/ΕΚ- τροπ. 2014/955/ΕΕ ν.1650/1986 (ιδ. άρθρο 8), ΚΥΑ 18694/2012, Κανονισμός (ΕΚ) 842/2006, Κανονισμοί (ΕΚ) 1497/ /2007, Κανονισμοί (ΕΚ) 303/ / /2008, νέος Κανονισμός (ΕΕ) 517/2014, με εφαρμογή από , κατάργηση Καν. 842/2006 ν.1650/1986 (ιδ. άρθρο 8), ΚΥΑ 37411/2007, Κανονισμός (ΕΚ) 1005/2009 ν.1650/1986 (ιδ. άρθρο 8, παρ. δ), ΚΥΑ 5825/2010, ΠΔ 100/2010, ΥΑ /2011, ΥΑ 1192/2012, ν.4111/2013 (άρθρο 31), ν.4122/2013 (ιδ. άρθρα 2, 14-16, 19), ν.4178/2013 (άρθρο 52), ν.4280/2014 (άρθρο 54), ν.4315/2014 (άρθρο 10), ΥΑ 2618/2014 (κατήργησε την ΥΑ 1192/2012) Το χαρτί παραδίδεται (μέσω αδειοδοτημένων εταιρειών συλλογήςμεταφοράς) σε αδειοδοτημένες μονάδες ανακύκλωσης/συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης-ανακύκλωσης (κ δημοτικές επιχειρήσεις διαχείρισης αποβλήτων) και προσκομίζονται σχετικές Βεβαιώσεις Η συλλογή των ΑΗΗΕ οργανώνεται σε συνεργασία με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης Η συλλογή των φωτιστικών ειδώνλαμπτήρων οργανώνεται σε συνεργασία με εγκεκριμένα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης Συνεργασία με εξειδικευμένες εταιρείες συλλογής-μεταφοράς και προώθησης σε μονάδες ανακύκλωσης. Επαναχρησιμοποίηση παλαιών επίπλων (κ δωρεές)/παράδοσή τους, κατά περίπτωση, σε αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων Συμβατική δέσμευση των συνεργαζόμενων εταιρειών συντήρησης εξοπλισμού για περιβαλλοντικά ορθή, νόμιμη διαχείριση και προσκόμιση Βεβαίωσης Συντήρηση-έλεγχοι-ανάκτηση από εξειδικευμένες (πιστοποιημένες) επιχειρήσεις/τήρηση αρχείων δεδομένων/δελτία ελέγχου σταθερών εγκαταστάσεων κλιματισμού, ψύξης ή αντλιών θερμότητας που περιέχουν ΦΑΘ Συντήρηση-έλεγχοι από εξειδικευμένες εταιρείες-προσωπικό Αρχεία δεδομένων/δελτία ψυκτικής εγκατάστασης και εγκατάστασης κλιματισμού Συμπλήρωση σχετικών φύλλων συντήρησης/τήρηση αρχείων συντήρησηςελέγχου 5 Από καταργήθηκαν οι σχετικές ρυθμίσεις του ΠΔ 117/2004. Επίσης, από καταργήθηκε η οδηγία 2002/95 και από καταργήθηκαν οι οδηγίες 2002/96 και 2003/18, με καθορισμένες επιφυλάξεις. 6 Βλ. την ανωτέρω υποσημείωση για τις καταργηθείσες διατάξεις. Με την ΚΥΑ 23615/2014 καταργήθηκε από και η ΥΑ /2011.

31 Σελίδα: 30 από 80 Θεματικό πεδίο Σχετικές Ρυθμίσεις Κύρια πρόβλεψη/ενέργεια Χρήση εφεδρικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής (Η/Ζ) Εξοικονόμηση ενέργειας στα κτήρια Περιορισμός πτητικών οργανικών ενώσεων (ΠΟΕ) από χρήση οργανικών διαλυτών σε χρώματα διακόσμησης Ανέγερση/ανακαίνιση κτηρίων: εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων εκσκαφών-κατασκευώνκατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) Μέτρα ηχομόνωσης-ηχοπροστασίας (ιδ. από κλιματιστικά και χρήση εξοπλισμού σε εξωτερικούς χώρους) Πρόληψη πρόκλησης ζημίας σε έδαφος/ύδατα Περιβαλλοντική αδειοδότηση κτηρίων (γραφείων) μεγάλης επιφάνειας ( τ.μ. συνολικής δόμησης) ν.2244/1994, ΚΥΑ 95209/1994, ν.2773/1999 (ιδ. άρθρο 10), ΥΑ 17951/2000 (ιδ. άρθρο 22), ν.3468/2006 (ιδ. άρθρα 8 και 28), ΥΑ 25131/2009, ν.4001/2011(άρθρο 132), ΚΥΑ 45964/2013 (ιδ. άρθρο 2 παρ. γ iii και άρθρο 3 παρ. 5) ΚΥΑ 5825/2010, ΥΑ 17178/2010, ΠΔ 100/2010, Εγκ. ΥΠΕΚΑ 2279/ , Εγκ. ΥΠΕΚΑ 382/ , ΠΟΛ 1018/ (πρβλ. και ΠΟΛ 1013/2014), ΥΑ 1192/2012, ν.4111/2013 (άρθρο 31), ν.4122/2013- ν.4156/2013 (άρθρο τρίτο, παρ.4), ν. 4178/2013 (άρθρο 52, τροπ. άρ. 9 ΠΔ 100/2010), ν.4280/2014 (άρθρο 54), ν.4315/2014 (άρθρο 10), ΥΑ 2618/2014 (κατήργησε την ΥΑ 1192/2012), οδηγίες 2010/ /27 ΚΥΑ 437/2006-ΚΥΑ 287/2010-ΚΥΑ 120/2012, οδηγίες 2004/ /79 ν.1650/1986 (ιδ. άρθρο 12), ν.2939/2001- ν.3854/2010, ΚΥΑ 50910/2003, ΚΥΑ 36259/2010, ν.4030/2011(άρθρο 40), ν.4280/2014 (άρθρο 51 παρ. 11), οδηγία 2008/98 (ιδ. άρθρο 11), Απόφαση 2000/532/ΕΚ-2001/118/ΕΚ-τροπ. 2014/955/ΕΕ, Απόφαση 2011/753/ΕΕ (ιδ. άρθρο 4) ΠΔ 1180/81, ν.1650/1986 (ιδ. άρθρο 14), ΠΔ 14/1999 ΚΥΑ 37393/2003-ΚΥΑ 9272/2007 και οδηγίες 2000/ /88 ΠΔ 148/2009, οδηγία 2004/35 (ΚΥΑ 13588/2006, ΚΥΑ 24944/2006, ΚΥΑ 8668/2007, ΚΥΑ /2012) ν.4014/2011, ΥΑ 1958/2012, ΥΑ 20741/2012, ΚΥΑ 48963/2012, ΚΥΑ /2013, ΚΥΑ /2013, ΥΑ /2014, ΥΑ /2014, οδηγία 2011/92 κ τρ. οδηγία 2014/52/ΕΕ Βεβαιώσεις/Αποφάσεις εξαίρεσης, απαλλαγής, ΠΠΔ Βεβαιώσεις συντηρητών για ορθή διαχείριση Προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας (λαμπτήρες, αισθητήρες, BEMS, θερμομονώσεις κ.ά.) Πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης για κατασκευή νέου κτηρίου/κτηριακής μονάδας, ριζική ανακαίνιση κτηρίου/κτηριακής μονάδας Οι προβλεπόμενες οριακές τιμές και η επισήμανση των προϊόντων λαμβάνονται υπόψη κατά την προμήθειά τους και την ανάθεση-επίβλεψη σχετικών εργασιών από τις Τεχνικές Υπηρεσίες Οι εργολήπτες και οι εταιρείες συλλογήςμεταφοράς συνεργάζονται με εγκεκριμένα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ και προσκομίζουν αντίγραφο της προβλεπόμενης Βεβαίωσης Λαμβάνονται -εφόσον απαιτείταισυμπληρωματικά μέτρα απόσβεσης ήχωνκραδασμών Λήψη προληπτικών μέτρων ελέγχου Τήρηση ισχύουσας διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, με ΑΕΠΟ ή ΠΠΔ, κατά περίπτωση

32 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 31 από 80 8 Περιβαλλοντικοί Σκοποί και Στόχοι Περιβαλλοντικά Προγράμματα Σε ετήσια βάση η Τράπεζα θέτει περιβαλλοντικούς σκοπούς και στόχους μέσω συγκεκριμένης διαδικασίας. Επιδιώκεται η συστηματική παρακολούθηση και ο περιορισμός των σημαντικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία και τις δραστηριότητες της Τράπεζας, αποσκοπώντας με τον τρόπο αυτό στη συνεχή βελτίωση της περιβαλλοντικής της επίδοσης. Η επίτευξη των περιβαλλοντικών αυτών στόχων γίνεται μέσω της υλοποίησης συγκεκριμένων περιβαλλοντικών προγραμμάτων, για τα οποία προϋπολογίζονται οι απαραίτητοι χρηματικοί πόροι και ενεργοποιείται το κατάλληλο προσωπικό. Συγκεκριμένα υλοποιούνται προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας, ορθολογικής διαχείρισης φυσικών πόρων, ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης υλικών κ.ά. Στις πρωτοβουλίες αυτές συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων η: Υλοποίηση προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας στις ανακαινιζόμενες κτηριακές μονάδες όπως: παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στο κέλυφος, υλοποίηση μελετών φωτισμού, εγκατάσταση συστημάτων ενεργειακής διαχείρισης BΕMS, αερισμός με ανάκτηση και έλεγχο του CO 2, εγκατάσταση κλιματιστικών συστημάτων βέλτιστης απόδοσης κλπ. Εγκατάσταση συστημάτων εξοικονόμησης νερού στις ανακαινιζόμενες κτηριακές μονάδες όπως: διακόπτες παροχής νερού, καζανάκια διπλής ροής. Υλοποίηση προγραμμάτων ανακύκλωσης χαρτιού, μελανιών, τόνερ, μπαταριών, πλαστικού (PET), συσκευασιών, λαμπτήρων και ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Υιοθέτηση πρακτικών πράσινων προμηθειών (προμήθεια ανακυκλωμένου χαρτιού / χαρτιού πιστοποιημένου κατά FSC κ.ά.). Υλοποίηση προγραμμάτων εξοικονόμησης μελανοδοχείων & τόνερ, όπως: εγκατάσταση συστήματος Managed Print Services, προμήθεια αναγομωμένων μελανιών. Υλοποίηση εφαρμογών για την αυτοματοποιημένη διαχείριση των δεδομένων και των αποδεικτικών ΣΠΔ. Εφαρμογή προγραμμάτων για τη μείωση μετακινήσεων των εργαζομένων (εκπαίδευση μέσω e-learning). Εφαρμογή προγραμμάτων ευαισθητοποίησης ανθρώπινου δυναμικού σε συνεργασία με εξωτερικούς συνεργάτες. Στον Πίνακα 4 συνοψίζονται οι βασικοί περιβαλλοντικοί στόχοι και τα αντίστοιχα περιβαλλοντικά προγράμματα της Τράπεζας για το 2015.

33 Σελίδα: 32 από 80 Πίνακας 4 - Περιβαλλοντικοί στόχοι και περιβαλλοντικά προγράμματα της Τράπεζας Πειραιώς για το 2015 Περιβαλλοντικές Πλευρές / Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας Κατανάλωση diesel θέρμανσης Εκπομπές αερίων ρύπων που συνδέονται με τις επαγγελματικές μετακινήσεις με οχήματα Συνολικές εκπομπές αερίων ρύπων που συνδέονται με την παραγωγή ηλεκτρισμού, την κατανάλωση ντίζελ στα κτήρια και τις επαγγελματικές μετακινήσεις Κατανάλωση νερού Κατανάλωση Χαρτιού (συμβατικό και ανακυκλωμένο) Κατανάλωση Χαρτιού (συμβατικό, ανακυκλωμένο και πιστοποιημένο κατά FSC 7 ) Στερεά απόβλητα - χαρτί Στερεά απόβλητα μελανοδοχεία και toner Περιβαλλοντικός Στόχος 5% μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ανά τετραγωνικό μέτρο σε σχέση με το προηγούμενο έτος στο σύνολο των υποδομών της Τράπεζας που εντάσσονται στο ΣΠΔ 10% μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με το προηγούμενο έτος στα καταστήματα με εγκατεστημένο σύστημα ενεργειακής διαχείρισης (BEMS) 4% μείωση της κατανάλωσης diesel θέρμανσης ανά τετραγωνικό μέτρο σε σχέση με το προηγούμενο έτος στο σύνολο των υποδομών της Τράπεζας που εντάσσονται στο ΣΠΔ 55% ανανέωση στόλου εταιρικών αυτοκινήτων με αυτοκίνητα νέας τεχνολογίας (χαμηλών εκπομπών CO 2 ) τα οποία καταναλώνουν diesel κίνησης 5% μείωση των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ανά τετραγωνικό μέτρο σε σχέση με το προηγούμενο έτος στο σύνολο των υποδομών της Τράπεζας που εντάσσονται στο ΣΠΔ 7% μείωση των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (σε απόλυτα μεγέθη) στο σύνολο των υποδομών της Τράπεζας που εντάσσονται στο ΣΠΔ (πενταετής στόχος) Μείωση της κατανάλωσης νερού κατά 3% ανά εργαζόμενο σε σχέση με το προηγούμενο έτος στο σύνολο των υποδομών της Τράπεζας που εντάσσονται στο ΣΠΔ 5% μείωση της κατανάλωσης χαρτιού σε σχέση με το προηγούμενο έτος στο σύνολο των υποδομών της Τράπεζας που εντάσσονται στο ΣΠΔ 5% αύξηση χρήσης ανακυκλωμένου χαρτιού ως προς τη συνολική κατανάλωση χαρτιού σε σχέση με το προηγούμενο έτος, στο σύνολο των υποδομών της Τράπεζας που εντάσσονται στο ΣΠΔ 5% αύξηση της ανακύκλωσης χαρτιού ανά εργαζόμενο σε σχέση με το προηγούμενο έτος στο σύνολο των υποδομών της Τράπεζας που εντάσσονται στο ΣΠΔ 25% αύξηση της ανακύκλωσης μελανοδοχείων σε σχέση με το προηγούμενο έτος στο σύνολο των υποδομών της Τράπεζας που εντάσσονται στο ΣΠΔ Περιβαλλοντικά Προγράμματα Προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας Προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας Πρόγραμμα αντικατάστασης εταιρικού στόλου Προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας Προγράμματα εξοικονόμησης νερού Προγράμματα εξοικονόμησης χαρτιού Πρόγραμμα πράσινων προμηθειών Πρόγραμμα ανακύκλωσης χαρτιού Πρόγραμμα ανακύκλωσης μελανοδοχείων/toners 7 FSC (Forest Stewardship Council), Συμβούλιο Διαχείρισης Δασών: Αποστολή του είναι η διασφάλιση ότι η διαχείριση των δασών πραγματοποιείται με υπεύθυνο & ορθό τρόπο ώστε να προστατεύει τους φυσικούς βιότοπους, να σέβεται και να προασπίζει τα δικαιώματα των τοπικών κοινωνιών.

34 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 33 από 80 9 Ανάλυση Περιβαλλοντικής Επίδοσης 9.1 Γενικά Στην ενότητα αυτή καταγράφονται οι περιβαλλοντικές επιδόσεις της Τράπεζας Πειραιώς για το έτος Με απόφαση της Διοίκησης, η Τράπεζα Πειραιώς δεσμεύεται για τη δημοσιοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία και τις δραστηριότητές της, καθώς και των μέτρων που λαμβάνει για τον περιορισμό τους. Οι περιβαλλοντικές επιδόσεις της Τράπεζας για το 2014 παρουσιάζονται συγκριτικά με το 2013, το οποίο αποτέλεσε ένα έτος στρατηγικής σημασίας, καθώς ολοκληρώθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα η ενοποίηση έξι τραπεζών, υπό ενιαίο λειτουργικό και νομικό σχήμα. Λόγω της σημαντικής αύξησης στο σύνολο των κτηριακών υποδομών και του ανθρώπινου δυναμικού το 2013, για την καλύτερη αποτύπωση της περιβαλλοντικής επίδοσης της Τράπεζας χρησιμοποιήθηκαν δύο δείκτες: 2013 REAL : Αφορά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ενοποιημένης Τράπεζας με βάση το χρονικό διάστημα που λειτούργησαν οι οργανωτικές μονάδες εντός του 2013 κάτω από τη διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς. Για τις Οργανωτικές Μονάδες που ανήκαν στην Τράπεζα Πειραιώς πριν το 2013 και για τις Οργανωτικές Μονάδεςτης Αγροτικής Τράπεζας, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα υπολογίζεται για όλους τους μήνες του έτους, ενώ για τις υπόλοιπες εξαγορασθείσες Τράπεζες συμπεριλαμβάνονται δεδομένα από την ημερομηνία εξαγοράς κάθε Τράπεζας εντός του 2013 μέχρι το τέλος του έτους BASE : Αφορά την περιβαλλοντική επίδοση που θα είχε η Τράπεζα αν λειτουργούσαν όλες οι Οργανωτικές Μονάδες που απέκτησε μέσω των εξαγορών καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Η συγκεκριμένη κατηγορία δεικτών συνιστά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα αναφοράς της Τράπεζας βάσει του οποίου πραγματοποιήθηκε η στοχοθεσία του Προς το τέλος του 2014 και στις αρχές του 2015 η Τράπεζα απέκτησε με εξαγορά τις Τράπεζες Γενική και Πανελλήνια επεκτείνοντας περαιτέρω τις υποδομές της. Μεταξύ αυτών, το μεγαλύτερο κτήριο είναι αυτό που στεγάζεται πλησίον του νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν στην οδό Μεσογείων στο οποίο πραγματοποιήθηκαν εκτεταμμένες ανακαινίσεις με στόχο να στεγασθούν διάφορες διευθύνσεις της Τράπεζας. Δεδομένου ότι είναι από τα μεγαλύτερα κτήρια διοίκησης της Τράπεζας λαμβάνεται κάθε δυνατή μέριμνα για την ορθή λειτουργία του. 9.2 Διαχείριση Πρώτων Υλών, Φυσικών & Ενεργειακών Πόρων Ενέργεια Οι ενεργειακοί πόροι που χρησιμοποιούνται στις διάφορες δραστηριότητες της Τράπεζας είναι: ηλεκτρική ενέργεια, πετρέλαιο για τη θέρμανση χώρων κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου αλλά και για τη λειτουργία γεννητριών (εφεδρικά Η/Ζ) σε έκτακτες περιπτώσεις, καθώς και πετρελαιοειδή (κυρίως βενζίνη) για τη μετακίνηση του προσωπικού σε διάφορες επαγγελματικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Ηλεκτρική ενέργεια Ηλεκτρική ενέργεια καταναλώνεται σε όλα τις κτηριακές μονάδες για φωτισμό, τη λειτουργία ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ηλεκτρονικοί υπολογιστές, εκτυπωτές, φωτοτυπικά μηχανήματα, κ.ά.), κλιματισμό (κεντρικά συστήματα και αυτόνομες μονάδες), ενώ στην μεγάλη πλειονότητα των κτηρίων χρησιμοποιείται και για θέρμανση χώρων.

35 Σελίδα: 34 από 80 Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί την πλέον σημαντική περιβαλλοντική επίπτωση στο συνολικό ανθρακικό αποτύπωμα της Τράπεζας. Η παρακολούθηση της κατανάλωσης της ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται απευθείας μέσω των εκκαθαριστικών λογαριασμών από τους παρόχους (ΔΕΗ, ΗΡΩΝ), αλλά και μέσω κοινοχρήστων (βλ. κτήριο Κεντρικών Γραφείων). Το 2014 προχώρησε η εφαρμογή σημαντικών παρεμβάσεων σε καταστήματα και κτήρια, με στόχο την ενεργειακή εξοικονόμηση, η οποία είχε ξεκινήσει το 2013 με την ενσωμάτωση των νέων υποδομών. Στο πλαίσιο αυτό, ο αρμόδιος τομέας ευθύνης προχώρησε σε σχεδιασμό και υλοποίηση μιας σειράς παρεμβάσεων σε 111 καταστήματα. Παρακάτω παρουσιάζονται οι παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν: Πίνακας 5 Σύνολο ενεργειακών παρεμβάσεων που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2014 Ενεργειακές Παρεμβάσεις Σύνολο καταστημάτων Αντικατάσταση κοινών υαλοστασίων αλουμινίου με υαλοστάσια με θερμοδιακοπή 13 Θερμομόνωση ταράτσας 5 Τοποθέτηση αισθητήρων παρουσίας - απουσίας στους χώρους των WC 99 Εγκατάσταση Συστήματος ενεργειακής Διαχείρισης (BΕMS) 83 Eναλλάκτης αντλίας θερμότητας νυκτερινού δροσισμού VAM 80 Αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων και εγκατάσταση συνδυασμού λαμπτήρων LED και γραμμικών φωτιστικών φθορισμού Τ5 97

36 Σελίδα: 35 από 80 Πιλοτική εφαρμογή στο Κατάστημα Κιάτου Τον Ιούλιο του 2014 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες ανακαίνισης στο κατάστημα του Κιάτου (οδός Εθνικής Αντιστάσεως & Αράτου), με στόχο να καταστεί ένα πρότυπο κατάστημα. Η αρχική ενεργειακή καταγραφή έδειξε ότι υπήρχε περιθώριο σημαντικής βελτίωσης στην ενεργειακή απόδοση του κτηρίου. Στο πλαίσιο της ανακαίνισης του καταστήματος υλοποιήθηκαν οι παρακάτω ενεργειακές παρεμβάσεις: Εξωτερική και εσωτερική θερμομόνωση Τοποθέτηση εξωτερικών σκιάστρων στη νότια και ανατολική πλευρά του κτηρίου Εγκατάσταση συστήματος ελέγχου (BEMS) για λειτουργία εξωτερικών πινακίδων, ανεμιστήρων με κριτήριο την ποιότητα αέρα (CO 2, VOC), free cooling κατά τη διάρκεια της νύχτας Εγκατάσταση αισθητήρων κίνησης σε χώρους μειωμένης κίνησης ( αρχείο, WC, κ.α.) Εγκατάσταση συστήματος ελέγχου φωτισμού στα σώματα που βρίσκονται πλησίον των παραθύρων Τοποθέτηση μεταλλικών κουφωμάτων με θερμοδιακοπή Τοποθέτηση διπλών υαλοστασίων Μελέτη εσωτερικού φωτισμού με συστήματα τελευταίας τεχνολογίας Χαρακτηριστικοί δείκτες ενεργειακής συμπεριφοράς μετά την ενεργειακή αναβάθμιση του καταστήματος παρουσιάζονται στον επόμενο Πίνακα. Πίνακας 6 - Δείκτες ενεργειακής συμπεριφοράς μετά την ενεργειακή αναβάθμιση του καταστήματος Σύστημα Μετά Κέλυφος 0,45 Φωτισμός W/m 2 8 BEMS Αερισμός Ανάκτηση, CO 2 free cooling Εξωτερική σκίαση Οι προαναφερθείσες βελτιώσεις αναβάθμισαν το κτήριο από ενεργειακή κατηγορία Δ σε κατηγορία Β +. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα έχουν δείξει μείωση της τάξης του 56 % (η ετήσια ενεργειακή κατανάλωση από 317kWh/m 2 μειώθηκε σε 140 kwh/m 2 ). Η ενεργειακή συμπεριφορά του κτηρίου παρακολουθείται συνεχώς από το BEMS και αξιολογείται.

37 Σελίδα: 36 από 80 Η συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Τράπεζα ανήλθε σε 73,6 8 GWh το 2014, που αντιστοιχεί σε kwh/εργαζόμενο και σε 143 kwh/m 2 (Πίνακας 7). Πίνακας 7 - Δείκτες κατανάλωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας Κατανάλωση Ηλεκτρικής Ενέργειας Συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας (GWh) Συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ανά μονάδα επιφάνειας (kwh/m 2 ) Συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ανά εργαζόμενο (kwh/εργαζ.) 2013 REAL 2013 BASE ,89 89,35 73, Oι δείκτες ανά μονάδα επιφάνειας και ανά εργαζόμενο παρουσίασαν μείωση, η οποία οφείλεται στην υλοποίηση προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά και στις ηπιότερες μετεωρολογικές συνθήκες οι οποίες επικράτησαν κατά τη διάρκεια του έτους. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι εκτιμώμενες βαθμοημέρες θέρμανσης και ψύξης 9 (HDD και CDD αντίστοιχα) για 12 πόλεις της Ελλάδας 10 συγκριτικά για τα έτη 2013 και στην κλιματική ζώνη Α 4 στην κλιματική ζώνη Β 3 στην κλιματική ζώνη Γ 2 στην κλιματική ζώνη Δ Εικόνα 5 - Δείγμα 12 πόλεων Προκύπτει ότι για το 2014 συγκριτικά με το 2013, οι ανάγκες για θέρμανση και για ψύξη ήταν μειωμένες, με εξαίρεση κάποιες περιοχές της ζώνης Γ και Δ στις οποίες οι βαθμοημέρες θέρμανσης εμφανίζονται αμετάβλητες. Πίνακας 8 - Εκτιμώμενες βαθμοημέρες θέρμανσης και ψύξης για 12 πόλεις της Ελλάδας Δείγμα HDD CDD Πόλη Κλ. Ζώνη Μεταβολή Μεταβολή Ηράκλειο Α 692,2 660,9-5% 1.106, ,5 0% Κυκλάδων (Τήνος) Α 742,0 699,6-6% 1.021,5 961,3-6% Μολάοι Λακωνίας Α 854,1 831,6-3% 1.296, ,2-12% Αθήνα Β 901,4 825,5-8% 1.381, ,9-2% Λέσβος (Πέτρα) Β 1.148,3 973,6-15% 800,5 735,5-8% Νεμέα Κορινθίας Β 1.743, ,0-2% 936,1 827,3-12% Πάτρα Β 844,9 767,6-9% 1.087,4 904,8-17% Ιωάννινα Γ 2.437, ,3-4% 626,6 536,2-17% Λάρισα Γ 1.505, ,1-6% 1.207, ,5-7% Μεταξάδες Έβρου Γ 1.984, ,6 1% 842,6 680,1-19% Δράμα Δ 2.042, ,5-8% 874,2 687,0-21% Καστοριά Δ 2.317, ,4 1% 636,0 504,5-26% 8 Βάσει λογαριασμών που έχουν παραληφθεί μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο Απριλίου Η μέθοδος των βαθμοημερών είναι μια από τις πιο διαδεδομένες μεθόδους εκτίμησης της ενεργειακής κατανάλωσης τόσο για την θέρμανση όσο και για την ψύξη των κτηρίων 10 Πηγή δεδομένων:

38 Κατανάλωση Η.Ε. (GWh) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 37 από 80 10,00 7,34 8,00 6,96 7,00 6,34 6,41 5,49 5,68 5,31 5,93 5,73 5,66 5,75 6,00 4,00 2,00 0, Μήνες Στο διάγραμμα παρουσιάζεται η συνολική μηνιαία κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Οι αυξημένες καταναλώσεις τους καλοκαιρινούς μήνες οφείλονται στη χρήση κλιματιστικών μονάδων. Εικόνα 6 - Κατανάλωση Ηλεκτρικής Ενέργειας (2014) Πετρέλαιο θέρμανσης Το 2014, περισσότερες από 130 κτηριακές υποδομές προμηθεύτηκαν πετρέλαιο. Συνολικά, έγινε προμήθεια περισσοτέρων από λίτρων πετρελαίου θέρμανσης (Πίνακας 9). Πίνακας 9- Δείκτες κατανάλωσης Πετρελαίου θέρμανσης Κατανάλωση Πετρελαίου Θέρμανσης 2013 REAL 2013 BASE 2014 Συνολική κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης (lt) Συνολική κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης ανά μονάδα επιφάνειας (lt/m 2 ) 0,98 0,91 0,74 Συνολική κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης ανά εργαζόμενο (lt/εργαζ.) 37,63 35,31 26,59 Ο δείκτης κατανάλωσης πετρελαίου για θέρμανση ανά εργαζόμενο μειώθηκε κατά 30% σε σύγκριση με πέρσι (από 37,6 lt/εργαζ. σε 26,6 lt/εργαζ.). Η εξέλιξη αυτή οφείλεται: Στη μείωση των κτηριακών μονάδων που προμηθεύτηκαν πετρέλαιο το 2014 (130 ενώ αντίστοιχα το 2013 ήταν 160). Σημειώνεται επίσης ότι κατά τις ανακαινίσεις καταστημάτων οι λέβητες απεγκαθίστανται και τοποθετούνται κλιμαστικά. Στις ηπιότερες μετεωρολογικές συνθήκες οι οποίες επικράτησαν τη χειμερινή περίοδο. Ειδικότερα για τις κλιματικές ζώνες Β και Γ, των οποίων 52,2% Κατανομή προμήθειας πετρελαίου ανά κλιματική ζώνη 15,4% 30,3% 2,1% Ζώνη Α Ζώνη Β Ζώνη Γ Ζώνη Δ Εικόνα 7 - Κατανομή προμήθειας πετρελαίου ανά κλιματική ζώνη οι κτηριακές μονάδες προμηθεύτηκαν περισσότερο από το 70% των συνολικών ποσοτήτων πετρελαίου της Τράπεζας για το 2014 (Εικόνα 7) οι ανάγκες για θέρμανση εμφανίζονται μειωμένες κατά 9% και 3% αντίστοιχα. (Πιο αναλυτικά, βλ. ενότητα «Ηλεκτρική ενέργεια»)

39 Σελίδα: 38 από 80 Μετακινήσεις εργαζομένων Όσον αφορά στις επαγγελματικές οδικές μετακινήσεις των εργαζομένων οι συνολικές καταναλώσεις καυσίμων εκτιμώνται κατά προσέγγιση βάσει στατιστικών στοιχείων που συγκεντρώνονται από την Τράπεζα για τις μετακινήσεις του προσωπικού και λαμβάνοντας υπόψη τη μέση μηνιαία τιμή της αμόλυβδης βενζίνης 11. Ειδικότερα, για τον υπολογισμό των οδικών εκπαιδευτικών μετακινήσεων 12, εκτιμάται η απόσταση που διανύει ο κάθε εργαζόμενος από το χώρο εργασίας του προς το εκπαιδευτικό κέντρο και αντίστροφα. Έτσι, για το 2014 υπολογίστηκε ότι η κατανάλωση βενζίνης για τις επαγγελματικές μετακινήσεις του προσωπικού έφτασε τα lt. Αν σε αυτά συνυπολογιστούν και περίπου lt βενζίνης τα οποία καταναλώθηκαν για τις εκπαιδευτικές μετακινήσεις του προσωπικού, η συνολική κατανάλωση βενζίνης για τη μετακίνηση των στελεχών της Τράπεζας το 2014 ανήλθε σε περίπου lt 13 (Πίνακας 10). Πίνακας 10 - Συνολικές οδικές μετακινήσεις εργαζομένων Οδικές Μετακινήσεις εργαζομένων Συνολική κατανάλωση για επαγγελματικές μετακινήσεις (klt) Συνολική κατανάλωση για εκπαιδευτικές μετακινήσεις (klt) Συνολική κατανάλωση βενζίνης για οδικές μετακινήσεις (klt) 2013 REAL 2013 BASE Το 2014 δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκπαίδευση του συνόλου του ανθρωπίνου δυναμικού το οποίο αποτυπώνεται στα αποτελέσματα της κατανάλωσης ενέργειας για επαγγελματικές μετιακινήσεις του 2014, στις εκπαιδεύσεις σε αίθουσα, αλλά και στο σύνολο μαθημάτων εξ αποστάσεως μέσω e-learning που τριπλασιάστηκαν σε σύγκριση με το Μόνο το 2014, ανατέθηκαν περισσότερα από ηλεκτρονικά μαθήματα σε εργαζόμενους (Εικόνα 8). Αξίζει να σημειωθεί ότι με τη χρήση προγραμμάτων e-learning αποφεύχθηκαν το 2014 συνολικές μετακινήσεις της τάξεως των χιλιομέτρων από τους εκπαιδευόμενους Σύνολο αναθέσεων μαθημάτων e-learning Σύνολο εργαζομένων που εκπαιδεύτηκαν Εικόνα 8 - Εκπαιδεύσεις μέσω e-learning Ως εκπαιδευτική μετακίνηση ορίζεται η μετακίνηση που πραγματοποιεί ένας εργαζόμενος από το κατάστημα/κτήριο διοίκησης στο οποίο εργάζεται μέχρι το αντίστοιχο εκπαιδευτικό κέντρο της Τράπεζας. Περισσότερα από χιλιόμετρα μετ επιστροφής διανύθηκαν οδικώς για τις ανάγκες εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού. 13 Έγινε η παραδοχή ότι όλες οι οδικές μετακινήσεις πραγματοποιήθηκαν με βενζινοκίνητα οχήματα με μέση κατανάλωση καυσίμου 7,9lt/100km

40 Σελίδα: 39 από 80 Για τον υπολογισμό των αεροπορικών μετακινήσεων για επαγγελματικούς λόγους των στελεχών της Τράπεζας γίνεται αναλυτική καταγραφή όλων των αεροπορικών διαδρομών που πραγματοποιούνται καθ όλη τη διάρκεια του έτους βάσει στοιχείων που δίνονται από συνεργαζόμενο ταξιδιωτικό γραφείο. Έτσι, για το 2014 υπολογίστηκε ότι τα στελέχη της Τράπεζας διήνυσαν συνολικά 3,7 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Η μέση διανυόμενη απόσταση ανά εργαζόμενο για το 2014 ανήλθε σε 256 χιλιόμετρα (Πίνακας 11). Πραγματοποιώντας συγκεκριμένες παραδοχές για τον τύπο του χρησιμοποιούμενου αεροσκάφους 14 υπολογίσθηκε ότι η κατανάλωση καυσίμου που αντιστοιχεί στις μετακινήσεις των στελεχών της Τράπεζας αντιστοιχεί σε 146 t καυσίμου αεροπορίας (jet fuel) για το Όπως και στην περίπτωση των οδικών μετακινήσεων η κατανάλωση ενέργειας για τις αεροπορικές μετακινήσεις των εργαζομένων παρουσιάζει σημαντική αύξηση το 2014 σε σχέση με το 2013 κυρίως λόγω των απαιτούμενων ενεργειών που χρειάστηκε να γίνουν μετά τη λειτουργική ενοποίηση της Τράπεζας αλλά και στην προσεγγιστική εκτίμηση των καταναλώσεων κατά το 2013 δεδομένου ότι τα σχετικά στοιχεία βάσης των Τραπεζικών Ιδρυμάτων που εξαγοράσθηκαν δεν ήταν πλήρη και έγιναν προσεγγιστικές εκτιμήσεις κάλυψης των κενών. Πίνακας 11 - Αεροπορικές μετακινήσεις εργαζομένων Αεροπορικές μετακινήσεις 2013 REAL 2013 BASE 2014 Συνολικά χιλιόμετρα που διανύθηκαν (km) Χιλιόμετρα ανά εργαζόμενο (km/εργαζ.) Συνολική κατανάλωση jet fuel για επαγγελματικές μετακινήσεις (t) Στο παρακάτω διάγραμμα απεικονίζεται σχηματικά το σύνολο των επαγγελματικών μετακινήσεων (σε km) από τα στελέχη της Τράπεζας, αλλά και αυτό που αποφεύγεται μέσω της υλοποίησης εκπαιδεύσεων e-learning (σε km). Έτσι, μέσω των προγραμμάτων αυτών επιτεύχθηκε μείωση των επαγγελματικών μετακινήσεων των στελεχών της Τράπεζας κατά 40%, επιβεβαιώνοντας, για ακόμη ένα έτος, τη βαρύτητα που έχει δώσει η Τράπεζα στην ανάπτυξη προγραμμάτων e-learning (Εικόνα 9). Τα συνολικά διανυθέντα χιλιόμετρα ξεπέρασαν τα χιλιόμετρα. 42% 8% 10% Οδικές επαγγελματικές μετακινήσεις Οδικές εκπαιδευτικές μετακινήσεις Αεροπορικές μετακινήσεις 40% Μετακινήσεις που αποφεύχθηκαν λόγω e-learning Εικόνα 9 Σύνολο μετακινήσεων για την Τράπεζα Πειραιώς (οδικές, αεροπορικές) και η συμβολή των εκπαιδεύσεων μέσω e-learning 14 Θεωρήθηκε ως τύπος το Β που χρησιμοποιείται τόσο σε πτήσεις εσωτερικού, όσο και σε πτήσεις προς την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, που είναι και οι προορισμοί της πλειονότητας των ταξιδιών που πραγματοποιούν τα στελέχη της Τράπεζας

41 Σελίδα: 40 από 80 Πρόσθετες ποσότητες καυσίμων και ενεργειακών πόρων καταναλώνονται κατά την μετακίνηση των στελεχών και εργαζομένων της Τράπεζας από το σπίτι προς την εργασία τους και αντίστροφα (όταν τα στελέχη χρησιμοποιούν μέσα μαζικής μεταφοράς ή ΙΧ οχήματα για τη μετακίνηση των οποίων δεν λαμβάνουν αποζημίωση αγοράς καυσίμου). Εντούτοις, δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία που να επιτρέπουν τον υπολογισμό των ποσοτήτων των καυσίμων της κατηγορίας αυτής. Νερό Το νερό που καταναλώνεται στα κτήρια της Τράπεζας στην Ελλάδα, προέρχεται από τα αντίστοιχα δίκτυα ύδρευσης των πόλεων και χρησιμοποιείται κυρίως για τον καθαρισμό των χώρων, καθώς και για την ατομική υγιεινή. Έτσι, το 2014 η κατανάλωση του νερού ανήλθε σε m 3. Σε σύγκριση με το 2013 Πίνακας 12 - Δείκτες κατανάλωσης νερού παρατηρείται αύξηση στο δείκτη της κατανάλωση νερού ανά εργαζόμενο κατά 14 %, γεγονός που οφείλεται σε: Σημαντικό αριθμό διαρροών που συνέβησαν κατά το 2014 Κατανάλωση νερού Έτος 2013 REAL 2013 BASE 2014 Συνολική κατανάλωση νερού (m 3 ) Κατανάλωση νερού ανά εργαζόμενο (m 3 /εργαζ.) 7,1 7,1 8,1 Κατανάλωση νερού ανά μονάδα επιφάνειας (m 3 /m 2 ) 0,18 0,18 0,23 Στην προσεγγιστική μεθοδολογία υπολογισμού των καταναλώσεων που εφαρμόστηκε το 2013 δεδομένου ότι υπήρχαν ελλείψεις στοιχείων βάσης από οργανωτικές μονάδες των εξαγορασθέντων Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων. (Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. σελ 41, Περιβαλλοντική Δήλωση Τράπεζας Πειραιώς για το 2013) Με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης νερού στις κτηριακές υποδομές της Τράπεζας συνεχίστηκε η τοποθέτηση διακοπτών παροχής νερού με έλεγχο ροής στις βρύσες, καθώς και καζανάκια διπλής ροής (Πίνακας 13). Επιπλέον, σε κάθε κατάστημα που τοποθετείται BEMS υπάρχει μετρητής κατανάλωσης νερού. Πίνακας 13 - Παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2014 Σύνολο Παρεμβάσεις εξοικονόμησης νερού καταστημάτων Τοποθέτηση διακοπτών παροχής νερού με έλεγχο ροής, στις βρύσες των WC 47 Τοποθέτηση λεκάνης με καζανάκι διπλής ροής στα WC 99 Αναλώσιμα υλικά Στην Τράπεζα Πειραιώς καταναλώνονται σημαντικές ποσότητες τόσο συμβατικού όσο και ανακυκλωμένου, μη χλωριωμένου χαρτιού. Κάθε χρόνο ο υπολογισμός της συνολικής κατανάλωσης χαρτιού προκύπτει από το άθροισμα των δεδομένων που λαμβάνονται από τις συνδρομές εφημερίδων, τη χρήση αναλώσιμων ειδών και έντυπων συναλλαγών, καθώς και το χαρτί από τις δραστηριότητες για λόγους επικοινωνίας και προβολής. Το ανακυκλωμένο χαρτί που προμηθεύεται

42 Σελίδα: 41 από 80 η Τράπεζα είναι αυτό που χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά ως χαρτί γραφής Α3 και Α4 και είναι 100% μη χλωριωμένο και με περιβαλλοντική πιστοποίηση Eco-Label. Το Eco-Label είναι το επίσημο οικολογικό σήμα τη Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η τοποθέτηση του λογοτύπου του σε ένα προϊόν πιστοποιεί τη φιλικότητά του στο περιβάλλον καθ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του, αρχίζοντας από την πρώτη ύλη, συνεχίζοντας µε τη διαδικασία παραγωγής, τη διανομή, τη χρήση και καταλήγοντας στην τελική διάθεση. Το προϊόν με το οικολογικό σήμα είναι τουλάχιστον ίδιας ποιότητας και χρηστικότητας με τα προϊόντα της κατηγορίας του που δεν παρουσιάζουν περιβαλλοντικά οφέλη. Όσον αφορά τα αναλώσιμα είδη, για το 2014, εκτός των δεδομένων από την εφαρμογή BOSS, συνυπολογίστηκαν και δεδομένα από προμήθειες χαρτιού και μελανιών/τόνερ που έγιναν από ορισμένες οργανωτικές μονάδες εκτός της εφαρμογής προμηθειών 15, αλλά και από συγκεντρωτικά στοιχεία των προμηθευτριών εταιριών οι οποίες παρέχουν την υπηρεσία MPS. Το 2014 η συνολική κατανάλωση συμβατικού χαρτιού έφθασε τους 568 τόνους, ενώ η κατανάλωση ανακυκλωμένου χαρτιού τους 844 τόνους. Συνεπώς, η χρήση ανακυκλωμένου χαρτιού σε σχέση με το συμβατικό άγγιξε το 60 % των συνολικών ποσοτήτων. Επίσης δρομολογήθηκε η συνεργασία με εταιρείες για την προμήθεια χαρτιού με την αυστηρή περιβαλλοντική πιστοποίηση FSC 16, για την εκτύπωση του μεγαλύτερου όγκου των λογαριασμών πελατών statements (αντίγραφα κίνησης λογαριασμών, δανείων, κινήσεις μετοχολογίου κτλ.), συμπεριλαμβανομένων και των φακέλων, αλλά και ορισμένων εντύπων επικοινωνίας και προβολής Ανακυκλωμένο χαρτί (tn) Συμβατικό χαρτί (tn) Εικόνα 10 - Κατανάλωση ανακυκλωμένου και συμβατικού χαρτιού Συγκριτικά με το 2013 διαπιστώθηκε μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης χαρτιού για λόγους εσωτερικής και εξωτερικής επικοινωνίας και προβολής (χαρτί marketing), συγκεκριμένα: από 32,1 τόνοι που ήταν το 2013 το 2014 υπολογίστηκαν 128,9 τόνοι χαρτιού. Επιπλέον, η σημαντική αύξηση της κατανάλωσης χαρτιού και μελανοδοχείων οφείλεται και σε επιπλέον παράγοντες όπως: 15 Για τα συγκεκριμένα, έγιναν εκτιμήσεις βάσει των αντίστοιχων ειδών που υπάρχουν στο σύστημα προμηθειών BOSS της Τράπεζας Πειραιώς. 16 FSC (Forest Stewardship Council), Συμβούλιο Διαχείρισης Δασών: Αποστολή του είναι η διασφάλιση της διαχείρισης των δασών με υπεύθυνο και ορθό τρόπο ώστε να προστατεύονται οι φυσικοί βιότοποι και να προασπίζονται τα δικαιώματα των τοπικών κοινωνιών.

43 Σελίδα: 42 από 80 η αυξημένη ζήτηση από το σύνολο των καταστημάτων και κεντρικών υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών απαιτήσεων, η υιοθέτηση του νέου εταιρικού λογοτύπου σε όλα τα τραπεζικά έντυπα. Επισημαίνεται ότι κατά το 2013 χρησιμοποιήθηκε σημαντικό απόθεμα χαρτιού και μελανοδοχείων για το οποίο είχε ήδη γίνει προμήθεια από τις επιμέρους Οργανωτικές Μονάδες των συγχωνευθεισών Τραπεζών πριν τη λειτουργική τους ενοποίηση με την Τράπεζα Πειραιώς. Κατά συνέπεια δεν είναι συγκρίσιμοι οι δείκτες κατανάλωσης χαρτιού ανά εργαζόμενο και κατανάλωσης μελανιών ανά εργαζόμενο μεταξύ των ετών 2013 και Ωστόσο, για την καλύτερη αποτύπωση και αξιολόγηση των δεικτών αυτών παρουσιάζονται οι αντίστοιχοι δείκτες προηγούμενων ετών (βλ. παρακάτω Πίνακες). Παρατηρείται ότι υπάρχει πτωτική τάση για το διάστημα Δείκτες Κατανάλωσης Χαρτιού Πίνακας 14 - Δείκτες κατανάλωσης χαρτιού Έτος REAL 2013 BASE 2014 Κατανάλωση συμβατικού χαρτιού (kg/εργαζ.) Κατανάλωση ανακυκλωμένου χαρτιού (kg/εργαζ.) Συνολική κατανάλωση χαρτιού (kg/εργαζ.) Δείκτες Κατανάλωσης Μελανιών Πίνακας 15 - Δείκτες κατανάλωσης μελανιών Έτος REAL 2013 BASE 2014 Σύνολο Τεμαχίων Τεμάχια ανά εργαζόμενο 4,2 4,1 3,9 2,6 2,7 3,8 Η χρήση των υπηρεσιών διαχείρισης εγγράφων MPS 17 σε συνεργασία με εξωτερικούς παρόχους επεκτάθηκε σε 14 κτήρια διοίκησης (συνολικά 21 κτήρια), με στόχο τη βελτιστοποίηση της διαχείρισης και της παραγωγής εγγράφων (αποφυγή λανθασμένων εκτυπώσεων) και προφανώς τη μείωση του κόστους εκτύπωσης. Η εγκατάσταση των πολυμηχανημάτων για την εφαρμογή των υπηρεσιών MPS έγινε σταδιακά και λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές εκτυπωτικές ανάγκες των επιμέρους κτηρίων. 9.3 Εκτίμηση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και αερίων ρυπαντών Βασικές πηγές εκπομπών αερίων από τις δραστηριότητες της Τράπεζας είναι οι ακόλουθες: Κατανάλωση ντίζελ στα κτήρια για θέρμανση χώρων ή σε γεννήτριες (H/Z). Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε όλα τα κτήρια της Τράπεζας (εμμέσως). Κατανάλωση καυσίμων (βενζίνης, αεροπορικών καυσίμων κ.ά.) για τις μετακινήσεις των εργαζομένων σε επαγγελματικά και εκπαιδευτικά ταξίδια. 17 Με την εφαρμογή Managed Print Services πραγματοποιείται κατάργηση όλων των προσωπικών εκτυπωτών και αντικατάσταση αυτών από ισχυρά κεντρικά πολυμηχανήματα των οποίων την ευθύνη λειτουργίας έχει προμηθεύτρια εταιρεία.

44 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 43 από 80 Κατανάλωση καυσίμων (βενζίνης, πετρελαίου κίνησης κ.ά.) από τις μετακινήσεις των εργαζομένων από το σπίτι στην εργασία τους και αντίστροφα. Το σύνολο των ψυκτικών μέσων που περιέχουν φθοριούχα θερμοκηπιακά αέρια κσι προστέθηκαν στις εγκαταστάσεις σταθερού εξοπλισμού κλιματισμού, ψύξης και αντλιών θερμότητας. Υπολογισμός ισοδύναμων εκπομπών CO 2 Για τον υπολογισμό των συνολικών ισοδύναμων εκπομπών CO 2 της Τράπεζας λήφθηκαν υπόψη οι εκπομπές οι οποίες προήλθαν από: - την κατανάλωση πετρελαίου για λόγους θέρμανσης, - την κατανάλωση βενζίνης από τις οδικές μετακινήσεις των εργαζομένων για επαγγελματικούς και εκπαιδευτικούς λόγους (με τον εταιρικό στόλο ή με ΙΧ αυτοκίνητα) - την ηλεκτρική κατανάλωση στο σύνολο των κτηρίων και καταστημάτων. - τις αεροπορικές μετακινήσεις των εργαζομένων. - το σύνολο των ψυκτικών μέσων που προστέθηκαν στο σύνολο των εγκαταστάσεων σταθερού εξοπλισμού κλιματισμού, ψύξης και αντλιών θερμότητας. Έχουν χρησιμοποιηθεί οι εξής συντελεστές: 1 για το CO 2, 25 για το CH 4 και 298 για το N 2 O. Πιο αναλυτικά βλ.: IPCC, Fourth Assessment Report (AR4), Working Group 1, Chapter 2, Changes in Atmospheric Constituents and in Radiative Forcing, Table 2.14, p Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι συνολικές εκπομπές αερίων από την καύση του ντίζελ για λόγους θέρμανσης. Ο υπολογισμός των εκπομπών από την κατανάλωση πετρελαίου βασίζεται στις Κατευθυντήριες Οδηγίες του IPCC και του EMEP/EEA για τις εθνικές απογραφές εκπομπών. Πίνακας 16 - Εκπομπές αερίων λόγω κατανάλωσης ντίζελ Εκπομπές αερίων από την κατανάλωση ντίζελ Έτος 2013 REAL 2013 BASE 2014 CO 2 (t/έτος) 1.425, , ,40 CH 4 (t/έτος) 0,19 0,20 0,14 N 2 O (t/έτος) 0,01 0,01 0,01 CO 2,eq (t/έτος) 1.433, , ,36 SO 2 (t/έτος) 0,89 0,92 0,65 NO x (t/έτος) 1,92 1,97 1,39 PM (t/έτος) 0,41 0,42 0,30 Η ηλεκτρική ενέργεια αποτελεί τη βασική πηγή για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Τράπεζας Πειραιώς. Παρόλο που στους χώρους κατανάλωσής της η ηλεκτρική ενέργεια δεν συνδέεται με την έκλυση αερίων, ο τομέας της ηλεκτροπαραγωγής θεωρείται εντούτοις μία από τις σημαντικότερες πηγές αερίων, ιδιαίτερα όταν η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας βασίζεται στη χρήση ορυκτών καυσίμων (λιγνίτης, πετρέλαιο κ.ά.).

45 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 44 από 80 Στην Ελλάδα η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας συνεπάγεται σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, δεδομένου ότι στο διασυνδεδεμένο ηπειρωτικό σύστημα της χώρας η παραγωγή ηλεκτρισμού βασίζεται κυρίως στη χρήση λιγνίτη και φυσικού αερίου και δευτερευόντως στη χρήση πετρελαίου, υδροηλεκτρικών και άλλων ΑΠΕ, ενώ στα αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα των νησιών η ηλεκτροπαραγωγή γίνεται κυρίως μέσω πετρελαϊκών μονάδων και κάποιων αιολικών πάρκων. Έτσι, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στα κτήρια της Τράπεζας συνεπάγεται έκλυση αερίων στους συμβατικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος. Οι εκπομπές αυτές υπολογίσθηκαν, στο πλαίσιο της παρούσας ανάλυσης, στη βάση των μέσων συντελεστών εκπομπής του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος (λαμβάνοντας υπόψη το μερίδιο ηλεκτροπαραγωγής διαφορετικών τεχνολογιών και καυσίμων και των εκπομπών που καταγράφονται στην ετήσια Εθνική Έκθεση Απογραφής Εκπομπών Αερίων Θερμοκηπίου) οι οποίοι αφορούν το έτος 2012 και παρουσιάζονται στον Πίνακα 17. Πίνακας 17 - Εκπομπές αερίων λόγω κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας Εκπομπές αερίων από την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας Έτος 2013 REAL 2013 BASE 2014 CO 2 (t/έτος) CH 4 (t/έτος) 0,79 0,85 0,70 N 2 O (t/έτος) 0,73 0,79 0,65 CO 2,eq (t/έτος) SO 2 (t/έτος) 232,01 250,10 206,01 NO x (t/έτος) 153,15 165,09 135,99 PM (t/έτος) 38,70 41,71 34,36 Όσον αφορά στις εκπομπές αερίων από τις επαγγελματικές μετακινήσεις των εργαζομένων (οδικές και αεροπορικές), οι υπολογιζόμενες εκπομπές από τις μετακινήσεις του προσωπικού είναι σημαντικά χαμηλότερες σε σχέση με αυτές που συνδέονται με την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, με την εξαίρεση του CH 4 (καθώς οι μετακινήσεις με οχήματα συνιστούν τη σημαντικότερη πηγή έκλυσης του ρύπου αυτού) και του N 2 O. Πίνακας 18 - Εκπομπές αερίων λόγω επαγγελματικών μετακινήσεων Οδικές Αεροπορικές Έτος 2013 REAL 2013 BASE REAL 2013 BASE 2014 CO 2 (t/έτος) 1.523, , ,24 332,7 349,5 460,7 CH 4 (t/έτος) 0,55 0,61 1, N 2 O (t/έτος) 0,18 0,20 0, CO 2,eq (t/έτος) 1.589, , ,38 332,7 349,5 460,7 SO 2 (t/έτος) 0,01 0,01 0,02 0,11 0,11 0,15 NO x (t/έτος) 4,33 4,80 9,57 1,09 1,15 1,51 PM (t/έτος) 0,01 0,02 0,

46 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 45 από 80 Τέλος, το 2014 κατά τη συντήρηση του συνόλου των σταθερών εγκαταστάσεων κλιματισμού, ψύξης ή αντλιών θερμότητας στα κτήρια της Τράπεζας Πειραιώς προστέθηκαν τα παρακάτω ψυκτικά μέσα τα οποία περιέχουν φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου: R-407C (υδροφθοράνθρακες HFCs) R-410A (υδροφθοράνθρακες HFCs) R-422D (υδροφθοράνθρακες HFCs) R-422A (υδροφθοράνθρακες HFCs) Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι συνολικές ποσότητες αυτών που προστέθηκαν το Θα πρέπει να τονιστεί πως η συντήρηση των κλιματιστικών γίνεται από εξειδικευμένες εταιρείες βάσει ετήσιας σύμβασης. Οι ποσότητες των ψυκτικών μέσων που χρησιμοποιούνται ετησίως για τη συντήρηση των κλιματιστικών συστημάτων δε θεωρούνται σημαντικές. Πίνακας 19 - Προσθήκη HFCs για το 2014 Προσθήκη HFCs (kg) CO 2,eq (tn) 18 R-407C 37,90 63,63 R-410A 74,00 146,15 R-422D 1,80 4,72 R-422Α 7,00 21,30 234,80 Εκπομπές CFCs Το 2014, σε ορισμένες ψυκτικές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις κλιματισμού προστέθηκε ψυκτικό μέσο R22 (χλωροφθοράνθρακες - CFCs), οι συνολικές ποσότητες του οποίου έφτασαν τα 144,5 κιλά. Υγρά απόβλητα Τα υγρά απόβλητα από τις δραστηριότητες της Τράπεζας περιορίζονται σε αστικά υγρά απόβλητα, από τους χώρους υγιεινής, την καθαριότητα και το νερό που χρησιμοποιείται στα συστήματα θέρμανσης και ψύξης των κτηρίων. Το σύνολο σχεδόν (σε ποσοστό άνω του 95%) των υγρών αποβλήτων από τα κτήρια της Τράπεζας διοχετεύεται στα αντίστοιχα δημοτικά δίκτυα αποχέτευσης προς περαιτέρω επεξεργασία και τελική διάθεση. Όλα τα κτήρια είναι συνδεδεμένα με δίκτυα αποχέτευσης. Σε κάθε περίπτωση η διαχείριση των υγρών αποβλήτων θεωρείται ότι δεν αποτελεί πηγή σημαντικής περιβαλλοντικής όχλησης από τις δραστηριότητες της Τράπεζας. Η συνολική ποσότητα των υγρών αποβλήτων υπολογίζεται με βάση τη συνολική κατανάλωση νερού στην Τράπεζα εκτιμώντας απώλειες (πχ. λόγω εξάτμισης κ.ά.) της τάξης του 5%. Έτσι, το 2014 εκτιμάται πως η συνολική ποσότητα υγρών αποβλήτων ανήλθε σε m 3. Στερεά απόβλητα Τα στερεά απόβλητα από τις δραστηριότητες της Τράπεζας Πειραιώς, περιλαμβάνουν: Χαρτί Τόνερ και μελανοδοχεία Υλικά που περιέχονται σε ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές όπου γίνεται εναλλακτική διαχείριση με περιβαλλοντικά ενδεδειγμένο τρόπο, ήτοι: 18 Οι υπολογισμοί για τις ισοδύναμες εκπομπές CO 2 έγιναν βάσει του ισχύοντα Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 842/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Μαΐου 2006 για ορισμένα φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου εκδόθηκε στα πλαίσια εφαρμογής του Πρωτοκόλλου του Κιότο με στόχο την ελαχιστοποίηση των εκπομπών των ουσιών αυτών στην ατμόσφαιρα, λόγω του υψηλού τους GWP (Global Warming Potential).

47 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Σελίδα: 46 από 80 Πλαστικό Αλουμίνιο Βαρέα και λοιπά μέταλλα Γυαλί Απόβλητα οικιακού τύπου Το 2014 όλες οι νέες κτηριακές υποδομές εντάχθηκαν στα προγράμματα συλλογής των υλικών προς ανακύκλωση. Παράλληλα τοποθετήθηκαν σταδιακά κάδοι ανακύκλωσης χαρτιού, μελανιών, μπαταριών και λαμπτήρων. Σε συνεργασία με τις αδειοδοτημένες εταιρείες πραγματοποιήθηκε σημαντικός αριθμός συλλογών χαρτιού προς ανακύκλωση. Αυτό οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην εκκαθάριση των αποθηκευτικών χώρων αρκετών καταστημάτων από απόθεμα παλαιών και κενών εντύπων, καθώς και λοιπών χάρτινων αναλωσίμων. Αξίζει να αναφερθεί ότι περισσότεροι από 870 τόνοι χαρτιού παραδόθηκαν προς ανακύκλωση. Όσον αφορά στην επαναχρησιμοποίηση/ανακύκλωση μελανοδοχείων, το 2014 παραδόθηκαν για επαναχρησιμοποίηση/ανακύκλωση τεμάχια μελανοδοχείων και τόνερ, εκ των οποίων τα ανακατασκευάστηκαν ή επαναχρησιμοποιήθηκαν. Συνεχίζεται, από το 2008, με επιτυχία η ανακύκλωση μπαταριών σε όλο το δίκτυο των καταστημάτων και τα κτήρια διοίκησης της Τράπεζας, με τη βοήθεια της εταιρείας ΑΦΗΣ. Το 2014 ανακυκλώθηκαν συνολικά κιλά μπαταρίες. Επίσης, το 2014 η συλλογή και ανακύκλωση πλαστικού ξεπέρασε του 6,6 τόνους. Όσον αφορά τον παλαιό ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, η Τράπεζα παρέδωσε το 2014 στην ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε. περίπου 67,5 τόνους ηλεκτρονικών συσκευών και στην Φωτοκύκλωση Α.Ε κιλά λαμπτήρων και φωτιστικών ειδών προς εναλλακτική διαχείριση. Τα απόβλητα οικιακού τύπου τοποθετούνται σε κάδους των Δήμων στους οποίους υπάγονται τα κτήρια της Τράπεζας και η αποκομιδή τους γίνεται με απορριμματοφόρα των εν λόγων Δήμων. Σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (Ε.Ε.Α.Α.) τοποθετήθηκαν μπλε κάδοι σε κυλικεία 15 Κτηρίων Διοίκησης της Τράπεζας Πειραιώς, με σκοπό την ανακύκλωση συσκευασιών με τη συμμετοχή των εργαζομένων. Για το σκοπό αυτό εκτυπώθηκαν και αφίσες ευαισθητοποίησης οι οποίες τοποθετήθηκαν σε εμφανή σημεία στα κυλικεία.

Μονάδα Περιβάλλοντος. Περιβαλλοντική Δήλωση 2014

Μονάδα Περιβάλλοντος. Περιβαλλοντική Δήλωση 2014 Μονάδα Περιβάλλοντος Περιβαλλοντική Δήλωση 2014 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ Κωδικός: ΠΔ2014 Σελίδα: 1 από 80 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 2014 Υπεύθυνος Σύνταξης Υπεύθυνος Έγκρισης Ονοματεπώνυμο Νικολάου

Διαβάστε περισσότερα

Climate Change & Business Opportunities

Climate Change & Business Opportunities Climate Change & Business Opportunities Μαβίκα Ηλιού Senior Manager Εργασίες Green Banking Σοφία Φραντζή Μονάδα Περιβάλλοντος Αθήνα, 17.12.2013 Τράπεζα Πειραιώς, Κλιματική Αλλαγή και Περιβάλλον Τράπεζα

Διαβάστε περισσότερα

Μονάδα Περιβάλλοντος. Περιβαλλοντική Δήλωση 2013

Μονάδα Περιβάλλοντος. Περιβαλλοντική Δήλωση 2013 Μονάδα Περιβάλλοντος Περιβαλλοντική Δήλωση 2013 Κωδικός: ΠΔ2013 Σελίδα: 1 από 81 ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 2013 Υπεύθυνος Σύνταξης Υπεύθυνος Έγκρισης Ονοματεπώνυμο Προκόπης Γαβριήλ Δημήτριος Δημόπουλος Θέση Υπεύθυνος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Ημερομηνία: 30.03.2012 Σελίδα: 1 από 56 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 2011 Υπεύθυνος Σύνταξης Υπεύθυνος Έγκρισης Ονοματεπώνυμο Προκόπης Γαβριήλ Δημήτριος Δημόπουλος Θέση Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής

Διαβάστε περισσότερα

Μονάδα Περιβάλλοντος. Περιβαλλοντική ήλωση 2016

Μονάδα Περιβάλλοντος. Περιβαλλοντική ήλωση 2016 Μονάδα Περιβάλλοντος Περιβαλλοντική ήλωση 2016 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 2016 Υπεύθυνος Σύνταξης Υπεύθυνος Έγκρισης Προκόπης Γαβριήλ Δημήτριος Δημόπουλος Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΗΛΩΣΗ Μονάδα Περιβάλλοντος

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΗΛΩΣΗ Μονάδα Περιβάλλοντος ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΗΛΩΣΗ 2012 Μονάδα Περιβάλλοντος Σελίδα: 1 από 61 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 2012 Υπεύθυνος Σύνταξης Υπεύθυνος Έγκρισης Ονοματεπώνυμο Προκόπης Γαβριήλ Δημήτριος Δημόπουλος Θέση

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των τραπεζών στη βιώσιμη οικονομία. Βρασίδας Ζάβρας Γενικός Διευθυντής, Περιβαλλοντική Τραπεζική

Ο ρόλος των τραπεζών στη βιώσιμη οικονομία. Βρασίδας Ζάβρας Γενικός Διευθυντής, Περιβαλλοντική Τραπεζική Ο ρόλος των τραπεζών στη βιώσιμη οικονομία Βρασίδας Ζάβρας Γενικός Διευθυντής, Περιβαλλοντική Τραπεζική Περιβαλλοντική Οικονομία & Ανάπτυξη Η ανάπτυξη της οικονομίας, μέσα από επενδύσεις που είναι φιλικές

Διαβάστε περισσότερα

ενεργειακό περιβάλλον

ενεργειακό περιβάλλον Προστατεύει το ενεργειακό περιβάλλον Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 Το ΕΠΠΕΡΑΑ δημιουργεί ένα βιώσιμο Ενεργειακό Περιβάλλον βελτιώνει την

Διαβάστε περισσότερα

Μονάδα Περιβάλλοντος. Περιβαλλοντική Δήλωση 2017

Μονάδα Περιβάλλοντος. Περιβαλλοντική Δήλωση 2017 Μονάδα Περιβάλλοντος Περιβαλλοντική Δήλωση 2017 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 2017 Υπεύθυνος Σύνταξης Υπεύθυνος Έγκρισης Προκόπης Γαβριήλ Δημήτριος Δημόπουλος Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

Tetris Built Environment. Consultants Construction Renewable energy Tourism Investment Finance

Tetris Built Environment. Consultants Construction Renewable energy Tourism Investment Finance Tetris Built Environment Consultants Construction Renewable energy Tourism Investment Finance Προφίλ Η TETRIS Built Environment είναι εταιρεία παροχής Συμβουλευτικών υπηρεσιών Τεχνική εταιρεία, και δραστηριοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Green Banking: Στηρίζοντας την Πράσινη Ανάπτυξη. Γιώργος Αντωνιάδης. ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών Green Banking ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Πτολεµαϊδα 09-07-2012

Green Banking: Στηρίζοντας την Πράσινη Ανάπτυξη. Γιώργος Αντωνιάδης. ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών Green Banking ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Πτολεµαϊδα 09-07-2012 Green Banking: Στηρίζοντας την Πράσινη Ανάπτυξη Γιώργος Αντωνιάδης ιεύθυνση Ανάπτυξης Εργασιών Green Banking ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Πτολεµαϊδα 09-07-2012 Οικονοµία και Περιβάλλον Η ανάπτυξη της οικονοµίας, µέσα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ 2007 2009 Αναθεώρηση Στρατηγικού Σχεδίου 2007-2009 Οι κύριες στρατηγικές της τριετίας παραµένουν σταθερές. Αναθεωρούνται οι οικονοµικοί στόχοι και οι δείκτες για την τριετία

Διαβάστε περισσότερα

100 ημέρες. Συγκρότημα Τράπεζας Κύπρου. Ανασκόπηση μεταβατικής περιόδου 01 Ιουνίου 10 Σεπτεμβρίου 2013

100 ημέρες. Συγκρότημα Τράπεζας Κύπρου. Ανασκόπηση μεταβατικής περιόδου 01 Ιουνίου 10 Σεπτεμβρίου 2013 Συγκρότημα Τράπεζας Κύπρου 100 ημέρες Ανασκόπηση μεταβατικής περιόδου 01 Ιουνίου 10 Σεπτεμβρίου 2013 Σταθεροποίηση, Αναδιάρθρωση και Απορρόφηση πρώην Λαϊκής, Γενική Συνέλευση Μετόχων για εκλογή νέου Διοικητικού

Διαβάστε περισσότερα

Το Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας (Σ.Δ.Α.Ε.) του Δήμου Αιγιαλείας

Το Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας (Σ.Δ.Α.Ε.) του Δήμου Αιγιαλείας ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας (Σ.Δ.Α.Ε.) του Δήμου Αιγιαλείας Ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα των Δημάρχων της Ευρώπης να υπερβούν τον στόχο μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO

Διαβάστε περισσότερα

Αλλάζει τη. ζωή μας. www.epperaa.gr. www.ypeka.gr. Προστατεύει από τα Απόβλητα

Αλλάζει τη. ζωή μας. www.epperaa.gr. www.ypeka.gr. Προστατεύει από τα Απόβλητα Προστατεύει από τα Απόβλητα Αλλάζει τη ζωή μας www.epperaa.gr www.ypeka.gr Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» 2007-2013 Το ΕΠΠΕΡΑΑ ενισχύει την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αποβλήτων βελτιώνει την Ποιότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΑΠΟ LIFE-NATURE

ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΑΠΟ LIFE-NATURE ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΑΠΟ LIFE-NATURE EΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ NATURA ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 2014-2020 Πρωτοβουλία Επιτροπής ΦΥΣΗ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ για

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΡΙΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΟΥ 2015

ΚΥΡΙΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΟΥ 2015 ΚΥΡΙΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΟΥ 2015 A. Κύριοι Δείκτες Απόδοσης Μετά από διαβούλευση με την Κεντρική Τράπεζα της

Διαβάστε περισσότερα

Τακτική Γενική Συνέλευση Μετόχων. 15 Ιουλίου 2013

Τακτική Γενική Συνέλευση Μετόχων. 15 Ιουλίου 2013 Τακτική Γενική Συνέλευση Μετόχων 15 Ιουλίου 2013 Εξελίξεις στην Οικονομία και το Τραπεζικό Σύστημα Συνέχιση της ύφεσης, σημαντική βελτίωση δίδυμων ελλειμμάτων ΑΕΠ -6,4% το 2012, έλλειμμα τρεχουσών συν/γών

Διαβάστε περισσότερα

Ποιότητα και Πρότυπα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Συστήµατα Διασφάλισης Ποιότητας Γενική επισκόποηση και Επεκτάσεις- Διάλεξη 8

Ποιότητα και Πρότυπα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Συστήµατα Διασφάλισης Ποιότητας Γενική επισκόποηση και Επεκτάσεις- Διάλεξη 8 Ποιότητα και Πρότυπα στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Συστήµατα Διασφάλισης Ποιότητας Γενική επισκόποηση και Επεκτάσεις- Διάλεξη 8 Τµήµα Διοίκησης Επιχειρήσεων Τει Δυτικής Ελλάδας Μεσολόγγι Δρ. Α. Στεφανή Βασικές

Διαβάστε περισσότερα

[ 1 ] την εφαρμογή συγκεκριμένων περιβαλλοντικών

[ 1 ] την εφαρμογή συγκεκριμένων περιβαλλοντικών [ 1 ] [ 1 ] Υδροηλεκτρικός Σταθμός Κρεμαστών - Ποταμός Αχελώος - Ταμιευτήρας >> H Περιβαλλοντική Στρατηγική της ΔΕΗ είναι ευθυγραμμισμένη με τους στόχους της ενεργειακής πολιτικής της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής

Διαβάστε περισσότερα

Ημερίδα «Η ενεργειακή αποδοτικότητα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση: Μια ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη»

Ημερίδα «Η ενεργειακή αποδοτικότητα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση: Μια ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη» Ημερίδα «Η ενεργειακή αποδοτικότητα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση: Μια ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη» Δημαρχείο Θεσσαλονίκης 13 Μαρτίου 2014 Θέμα: «Η ανάγκη για οριζόντια τεχνική υποστήριξη των Ελληνικών

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική Εταιρεία Πιστοποιημένων Απεντομωτών (Ε.Ε.Π.Α.)

Ελληνική Εταιρεία Πιστοποιημένων Απεντομωτών (Ε.Ε.Π.Α.) Ελληνική Εταιρεία Πιστοποιημένων Απεντομωτών (Ε.Ε.Π.Α.) ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 2_Egxeiridio_Poiothtas_v03 Σελίδα 1 από 16 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ σελίδα ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΕΠΑ 3 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΔΕΣΜΕΥΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ. Επίδοση, Αξιοπιστία, Διαφάνεια

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ. Επίδοση, Αξιοπιστία, Διαφάνεια ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ Επίδοση, Αξιοπιστία, Διαφάνεια ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ - EMAS Το Κοινοτικό Σύστημα Οικολογικής Διαχείρισης και Οικολογικού

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ Θ Ε Μ Α Τ Ο Λ Ο Γ Ι Ο 2 0 1 5 2 0 1 6 ΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΥ

ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ Θ Ε Μ Α Τ Ο Λ Ο Γ Ι Ο 2 0 1 5 2 0 1 6 ΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ Θ Ε Μ Α Τ Ο Λ Ο Γ Ι Ο 2 0 1 5 2 0 1 6 ΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με σκοπό την επίτευξη των στρατηγικών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2006

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2006 Αθήνα, 1 η Αυγούστου 2006 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2006 Ισχυρή Αύξηση Καθαρών Κερδών κατά 41,6% σε 318εκ. Επέκταση Χορηγήσεων κατά 24,5% και Κεφαλαίων υπό ιαχείριση κατά 22,9% υναµική Αύξηση Εσόδων

Διαβάστε περισσότερα

Αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων στην Κύπρο 2014-2020

Αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων στην Κύπρο 2014-2020 Αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων στην Κύπρο 2014-2020 Medeea International Conference Mediterranean Energy Cities Λευκωσία, 16 Μαΐου 2013 Γραφείο Προγραμματισμού Άδωνις Κωνσταντινίδης,

Διαβάστε περισσότερα

Κλάδος Ενέργειας Έμφαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Κλάδος Ενέργειας Έμφαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Κλάδος Ενέργειας Έμφαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Μάιος 2018 Εξειδίκευση στην Πράσινη Επιχειρηματικότητα Πράσινη Επιχειρηματικότητα Η εξειδίκευσή μας Στελέχωση από Ειδικούς Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας,

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ Μοχλός ανάπτυξης της αγροτικής επιχειρηματικότητας

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ Μοχλός ανάπτυξης της αγροτικής επιχειρηματικότητας ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ Μοχλός ανάπτυξης της αγροτικής επιχειρηματικότητας Γεώργιος Αλετράς / ΕΥΔ ΠΑΑ-Μονάδα Α Λακωνία, 3 Μαρτίου 2013 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά Περιβαλλοντικά Θέµατα

Γενικά Περιβαλλοντικά Θέµατα Γενικά Περιβαλλοντικά Θέµατα Α/Α ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΥΡΙΟ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ 1. 2001/761/ΕΚ Κανονισµός 761/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 19ης Μαρτίου 2001 για

Διαβάστε περισσότερα

Ενημερωτικό δελτίο για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης για την Ελλάδα

Ενημερωτικό δελτίο για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης για την Ελλάδα Ενημερωτικό δελτίο για το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης 2014-2020 για την Ελλάδα Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) για την Ελλάδα εγκρίθηκε επίσημα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 11 Δεκεμβρίου 2015,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΝΕΑΜΗΝΟΥ 2005

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΝΕΑΜΗΝΟΥ 2005 Αθήνα, 10 Νοεµβρίου 2005 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΝΕΑΜΗΝΟΥ 2005 Με βάση τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης (.Π.Χ.Π) Ισχυρή Αύξηση Καθαρών Κερδών 54% ( 385εκ.) υναµική Ενίσχυση Εσόδων

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2007

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2007 Αθήνα, 9 Μαΐου 2007 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2007 Αύξηση Καθαρών Κερδών κατά 30% σε 204εκ. Διεύρυνση Χορηγήσεων Ομίλου κατά 30,3% Υπερδιπλασιασμός Δανείων και Κερδών εκτός Ελλάδος Βελτίωση Ποιότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ»

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ» ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ» ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΣΠΑΤΩΝ ΑΡΤΕΜΙΔΑΣ 27 ΜΑΡΤΙΟΥ 2015 Θέμα: «Η ανάγκη για έναν ολοκληρωμένο Ενεργειακό Σχεδιασμό στο

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Β Τριμήνου 2013

Αποτελέσματα Β Τριμήνου 2013 Αποτελέσματα Β Τριμήνου 2013 Εξαγορά του Νέου Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της Νέας Proton που ενισχύουν τη στρατηγική θέση της Eurobank στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Ενίσχυση της ρευστότητας κατά 4δισ.

Διαβάστε περισσότερα

Προγραμματική περίοδος 2014-2020

Προγραμματική περίοδος 2014-2020 «Χρηματοδοτικές ευκαιρίες της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014 2020 για την υλοποίηση δράσεων για την Αειφόρο Ενέργεια» Αθήνα, 27 Νοεμβρίου 2015 Γιάννα Νίκου Προϊσταμένη Μονάδας Α Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΡΙΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΤΟ 2014

ΚΥΡΙΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΤΟ 2014 ΚΥΡΙΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΤΟ 2014 A. Κύριοι Δείκτες Απόδοσης Μετά από διαβούλευση με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, έχουν επιλεγεί

Διαβάστε περισσότερα

H Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Μετάβαση Τελευταίες Εξελίξεις σε Ελλάδα και Ευρώπη. Αθήνα, 28 Μαρτίου 2018

H Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Μετάβαση Τελευταίες Εξελίξεις σε Ελλάδα και Ευρώπη. Αθήνα, 28 Μαρτίου 2018 H Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Μετάβαση Τελευταίες Εξελίξεις σε Ελλάδα και Ευρώπη Αθήνα, 28 Μαρτίου 2018 ΔΕΗ Η μεγαλύτερη εταιρία ενέργειας στην Ελλάδα πάντα δίπλα σας Όραμα Με τον Ηλεκτρισμό Κοντά σας

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου από 1 ης Ιανουαρίου 2009 έως 30 ης Σεπτεμβρίου 2009

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου από 1 ης Ιανουαρίου 2009 έως 30 ης Σεπτεμβρίου 2009 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου από 1 ης Ιανουαρίου 2009 έως 30 ης Σεπτεμβρίου 2009 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΝΝΕΑΜΗΝΟΥ 2009 Κέρδη προ φόρων, 160,32 εκ. ευρώ, έναντι κερδών 2,00 εκ. ευρώ, κατά

Διαβάστε περισσότερα

Πρώτον, στις απαιτούμενες δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, μέσα σε μία ολοένα και αυστηρότερη περιβαλλοντική νομοθεσία,

Πρώτον, στις απαιτούμενες δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, μέσα σε μία ολοένα και αυστηρότερη περιβαλλοντική νομοθεσία, Θα ήθελα να ευχαριστήσω το Κέντρο Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής και την Capital Link για αυτήν την πρωτοβουλία ανταλλαγής απόψεων σχετικά με τις επενδύσεις στην Ελλάδα, ιδιαίτερα σε μία χρονική στιγμή

Διαβάστε περισσότερα

Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα : Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη

Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα : Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη MEMO/07/499 Βρυξέλλες, 26 Νοεµβρίου 2007 Ελλάδα Επιχειρησιακό πρόγραµµα 2007-2013: Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη 1. Επιχειρησιακό πρόγραµµα «Περιβάλλον και αειφόρος ανάπτυξη» 2007-2013: πρόγραµµα στο

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των δήμων στην προώθηση των συστημάτων ΑΠΕ στο πλαίσιο της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020

Ο ρόλος των δήμων στην προώθηση των συστημάτων ΑΠΕ στο πλαίσιο της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 Ο ρόλος των δήμων στην προώθηση των συστημάτων ΑΠΕ στο πλαίσιο της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 Τι μπορεί να αναλάβει η Τοπική Αυτοδιοίκηση Οι ΟΤΑ σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κατέχουν πρωταγωνιστικό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Α ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2006

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Α ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2006 Αθήνα, 9 Μαΐου 2006 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Α ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2006 Σηµαντική Αύξηση Καθαρών Κερδών κατά 45% σε 157εκ. Αύξηση Χορηγήσεων κατά 24,6% και Κεφαλαίων υπό ιαχείριση κατά 27,8% Βελτίωση Αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΗΣ 2008 ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ATTICA BANK. Κέρδη 12,61 εκατ. ευρώ μετά από φόρους Σύνολο ενεργητικού 4,52 δις.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΗΣ 2008 ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ATTICA BANK. Κέρδη 12,61 εκατ. ευρώ μετά από φόρους Σύνολο ενεργητικού 4,52 δις. ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΗΣ 2008 ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ATTICA BANK Κέρδη 12,61 εκατ. ευρώ μετά από φόρους Σύνολο ενεργητικού 4,52 δις. ευρώ Ο Όμιλος Attica Bank παρά τις πρωτοφανείς συνθήκες που

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛΟΣ MARFIN POPULAR BANK ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ

ΟΜΙΛΟΣ MARFIN POPULAR BANK ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΟΜΙΛΟΣ MARFIN POPULAR BANK ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ 31.12.2010 Η επιτυχής ολοκλήρωση της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου με την άντληση 488.2

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2007

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2007 Αθήνα, 9 Μαΐου 2007 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2007 Αύξηση Καθαρών Κερδών κατά 30% σε 204εκ. ιεύρυνση Χορηγήσεων Οµίλου κατά 30,3% Υπερδιπλασιασµός ανείων και Κερδών εκτός Ελλάδος Βελτίωση Ποιότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2004

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2004 Αθήνα, 5 Αυγούστου, 2004 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2004 υναµική αύξηση χορηγήσεων κατά 25% 1 είκτης Κόστους / Εσόδων στο 49% Αύξηση Καθαρών Κερδών κατά 54% σε 179 εκ. Το Α Εξάµηνο του 2004 η

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ: ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ 2014 2015

ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ: ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ 2014 2015 ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ: ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ 2014 2015 ΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 Π Ρ Ο Ο Ι Μ Ι Ο Η σημασία του ανθρώπινου

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών Θεσμικό πλαίσιο και προοπτικές

Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών Θεσμικό πλαίσιο και προοπτικές Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών Θεσμικό πλαίσιο και προοπτικές Δημήτρης Αθανασίου Πολιτικός Μηχανικός, MSc, ΕΣΔΔ Χρηματοδοτικά Εργαλεία για την υλοποίηση Δράσεων Εξοικονόμησης Ενέργειας 1 Τρίτη, 21

Διαβάστε περισσότερα

Προκαταρκτικά ετήσια αποτελέσματα της Marfin Popular Bank για το έτος 2010

Προκαταρκτικά ετήσια αποτελέσματα της Marfin Popular Bank για το έτος 2010 Δελτίο τύπου 28 Φεβρουαρίου 2011 Προκαταρκτικά ετήσια αποτελέσματα της Marfin Popular Bank για το έτος 2010 Η επιτυχής ολοκλήρωση της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου με την άντληση 488.2 εκατ., και η πώληση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Οι πρωτοβουλίες της Τράπεζας Πειραιώς

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Οι πρωτοβουλίες της Τράπεζας Πειραιώς ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Οι πρωτοβουλίες της Τράπεζας Πειραιώς Βρ. Ζάβρας Μονάδα Περιβάλλοντος Τράπεζας Πειραιώς greenbanking@piraeusbank.gr EnergyRes - Αθήνα, 11 Απριλίου 2008 Τεχνολογικές και

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα α τριμήνου 2011 του Ομίλου Marfin Popular Bank

Αποτελέσματα α τριμήνου 2011 του Ομίλου Marfin Popular Bank Δελτίο τύπου 26 Μαΐου Αποτελέσματα α τριμήνου του Ομίλου Marfin Popular Bank Τα καθαρά κέρδη του α τριμήνου διαμορφώθηκαν σε 71 εκατ. Τα καθαρά έσοδα από τόκους ανήλθαν σε 181.5 εκατ. το α τρίμηνο, ενισχυμένα

Διαβάστε περισσότερα

Learning and Teaching Conference 25 Ιανουαρίου 2014, ΑΘΗΝΑ

Learning and Teaching Conference 25 Ιανουαρίου 2014, ΑΘΗΝΑ Learning and Teaching Conference 25 Ιανουαρίου 2014, ΑΘΗΝΑ Δημήτριος Λεκκός Πολιτικός Μηχανικός TE, Ελεγκτής Δόμησης Β Τάξης MSc in Environment pollution Control MEDITERRANEAN COLLEGE School of Engineering

Διαβάστε περισσότερα

Βελτιωμένη η λειτουργική απόδοση και στο Α Τρίμηνο του 2011

Βελτιωμένη η λειτουργική απόδοση και στο Α Τρίμηνο του 2011 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2011 ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ Βελτιωμένη η λειτουργική απόδοση και στο Α Τρίμηνο του 2011 Οι πρωτοβουλίες μείωσης των εξόδων επιφέρουν ικανοποιητικά αποτελέσματα

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθύνσεις για τη Διαμόρφωση Στρατηγικών Προτεραιοτήτων και έργων για την βιώσιμη Ενεργειακή Ανάπτυξη της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου

Κατευθύνσεις για τη Διαμόρφωση Στρατηγικών Προτεραιοτήτων και έργων για την βιώσιμη Ενεργειακή Ανάπτυξη της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου Περιφέρειας Ν. - Κατευθύνσεις για τη Διαμόρφωση Στρατηγικών Προτεραιοτήτων και έργων για την βιώσιμη Ενεργειακή Ανάπτυξη της Περιφέρειας Νοτίου ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ - ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ - ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ - ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

2η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2014 2020

2η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2014 2020 ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ 2η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2014 2020 Απρίλιος 2013 Στόχος της Εγκυκλίου

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2013

Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2013 Αποτελέσματα Α Τριμήνου 2013 Η άμεση και πλήρης ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας κατά 5,8δισ. αποκαθιστά την κεφαλαιακή βάση της Τράπεζας με pro-forma δείκτη

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός Προέδρου Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου στην Έκτακτη Γενική Συνέλευση του ΣΕΑΠΕΚ. Γραφεία ΟΕΒ 26 Μαΐου, 2010

Χαιρετισμός Προέδρου Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου στην Έκτακτη Γενική Συνέλευση του ΣΕΑΠΕΚ. Γραφεία ΟΕΒ 26 Μαΐου, 2010 Χαιρετισμός Προέδρου Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου στην Έκτακτη Γενική Συνέλευση του ΣΕΑΠΕΚ Γραφεία ΟΕΒ 26 Μαΐου, 2010 Κυρίες και Κύριοι, Με ιδιαίτερη χαρά αποδέχθηκα την πρόσκλησή σας για να απευθύνω

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, εκπονήθηκε στο πλαίσιο εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Πολιτικής σε σχέση με την

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΣΕ ΚΤΙΡΙΑ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΣΕ ΚΤΙΡΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΑΕΡΙΩΝ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΣΕ ΚΤΙΡΙΑ Η GREEN EVOLUTION Α.Ε. δραστηριοποιείται στους τοµείς του Περιβάλλοντος, της Ενέργειας και της Οικονοµίας Άνθρακα. Προσφέρει ολοκληρωµένες εξειδικευµένες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 11.7.2019 SWD(2019) 331 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2005

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2005 Αθήνα, 11 Αυγούστου 2005 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2005 Με βάση τα ιεθνή Πρότυπα Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης (.Π.Χ.Π) Σηµαντική Αύξηση Καθαρών Κερδών 39% ( 225εκ.) υναµική Ενίσχυση

Διαβάστε περισσότερα

Environmental approach to driving facility performance improvement Δρ. Στέλλα Πιτσαρή

Environmental approach to driving facility performance improvement Δρ. Στέλλα Πιτσαρή Environmental approach to driving facility performance improvement Δρ. Στέλλα Πιτσαρή Environmental Specialist, MSc Διαχείριση εγκαταστάσεων ψ (IFMA, 2012) International Facility Management Association

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΔΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΔΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΔΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Περιεχόμενα 1.Αναφορά στο θεσμικό πλαίσιο των υδάτων 2.Εθνικές πολιτικές : Εθνικό πρόγραμμα, Σχέδια Διαχείρισης λεκανών απορροής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΑΑ. Αρχές για την Αειφόρο Ασφάλιση. του Προγράμματος Περιβάλλοντος του Ο.Η.Ε.

ΑΑΑ. Αρχές για την Αειφόρο Ασφάλιση. του Προγράμματος Περιβάλλοντος του Ο.Η.Ε. ΑΑΑ Αρχές για την Αειφόρο Ασφάλιση A global sustainability framework and initiative of the United Nations Environment Programme Finance Initiative Ένα παγκόσμιο πλαίσιο και μια πρωτοβουλία της Πρωτοβουλίας

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ISO 14001:2004 & EMAS

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ISO 14001:2004 & EMAS ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ISO 14001:2004 & EMAS ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΟΦΕΛΗ Τεκμηριώνει στις αρχές τη συμμόρφωση με την εθνική και κοινοτική νομοθεσία Ελαχιστοποιεί το ρίσκο - Μειώνει τον κινδύνο αποζημιώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Έργα Υποδομών: μπορούμε να συμβάλουμε στην επιτυχή σύζευξή τους με το «αστικό» περιβάλλον και την αειφορία;

Έργα Υποδομών: μπορούμε να συμβάλουμε στην επιτυχή σύζευξή τους με το «αστικό» περιβάλλον και την αειφορία; Διεπιστημονική προσέγγιση στα ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ :Τεχνολογία, Περιβάλλον, Πολιτισμός Έργα Υποδομών: μπορούμε να συμβάλουμε στην επιτυχή σύζευξή τους με το «αστικό» περιβάλλον και την αειφορία; Κλειώ Αξαρλή,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΤΕΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Η αποστολή του ΤΕΙ Πελοποννήσου, διαμορφούμενη μέσα στο πλαίσιο του Ν. 4485/17, o οποίος είναι ο πιο πρόσφατος νόμος όπου καθορίζεται η αποστολή

Διαβάστε περισσότερα

Σημαντική βελτίωση της λειτουργικής απόδοσης το 2010

Σημαντική βελτίωση της λειτουργικής απόδοσης το 2010 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ Σημαντική βελτίωση της λειτουργικής απόδοσης το Τα υψηλότερα ετήσια Λειτουργικά Κέρδη προ προβλέψεων των δύο τελευταίων χρόνων Η συνδυασμένη

Διαβάστε περισσότερα

Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας Πολυτεχνείο Κρήτης

Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας Πολυτεχνείο Κρήτης Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας Πολυτεχνείο Κρήτης Περιγραφή Η Μονάδα Οικονομικής και Διοικητικής Υποστήριξης (Μ.Ο.Δ.Υ.) του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) του Πολυτεχνείου Κρήτης,

Διαβάστε περισσότερα

Όμιλος ATEbank - Αποτελέσματα Έτους 2009

Όμιλος ATEbank - Αποτελέσματα Έτους 2009 1 Όμιλος ATEbank - Αποτελέσματα Έτους 2009 23 Μαρτίου 2010 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΚΑΙ Η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Σημαντική ενίσχυση των προβλέψεων κατά 825,3εκ. (2008 204,2εκ.)

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών Υλοποίηση Έργων ΑΠΕ. Ο νόμος 3855/2010

Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών Υλοποίηση Έργων ΑΠΕ. Ο νόμος 3855/2010 Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών Υλοποίηση Έργων ΑΠΕ Αθήνα, 10 Δεκεμβρίου 2010 Το θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα Ο νόμος 3855/2010 Δημήτρης Αθανασίου Ειδικός Συνεργάτης Ειδικής Γραμματέως Επιθεώρησης Περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

Ευάγγελος Λαμπάκης Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης

Ευάγγελος Λαμπάκης Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης Σχεδίο Δράσης Αειφορικής Ενέργειας (ΣΔΑΕ) Η εμπειρία του Δήμου Αλεξανδρούπολης Ευάγγελος Λαμπάκης Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης Ημερίδα «Η ενεργειακή αποδοτικότητα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση: Μια ευκαιρία για

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ο Διάλογος που πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Sustainable Greece 2020, αποτελεί τη συστηματική καταγραφή των θέσεων όλων των προσκεκλημένων στην Πρωτοβουλία Κοινωνικών

Διαβάστε περισσότερα

Ε.Π. ΚΡΗΤΗ 2014-2020

Ε.Π. ΚΡΗΤΗ 2014-2020 Βασικά Στοιχεία του Ε.Π. ΚΡΗΤΗ 2014-2020 Ηράκλειο 29 Ιουνίου 2015 Το όραμα του αναπτυξιακού σχεδιασμού Δυναμική και Βιώσιμη Κρήτη Βιώσιμη σε όρους οικονομικούς, περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς Δυναμική με

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Β Τριμήνου 2014

Αποτελέσματα Β Τριμήνου 2014 29 Αυγούστου Αποτελέσματα Β Τριμήνου Ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια και ρευστότητα: Δείκτες κεφαλαίων κοινών μετοχών CET1 17,8% και δανείων προς καταθέσεις 103,4%. Συνεχιζόμενη ανάκαμψη των κερδών προ προβλέψεων

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργικά έσοδα Ευρώ 218,5 εκατ. (+8,8%) Καθαρά κέρδη προ φόρων Ευρώ 16,4 εκατ. (-52,4%) Το πλαίσιο της νέας αναπτυξιακής στρατηγικής του Οµίλου

Λειτουργικά έσοδα Ευρώ 218,5 εκατ. (+8,8%) Καθαρά κέρδη προ φόρων Ευρώ 16,4 εκατ. (-52,4%) Το πλαίσιο της νέας αναπτυξιακής στρατηγικής του Οµίλου Τετάρτη 12 Μαΐου 2004 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ισολογισµός & Αποτελέσµατα Χρήσης Α Τριµήνου 2004 Λειτουργικά έσοδα Ευρώ 218,5 εκατ. (+8,8%) Καθαρά κέρδη προ φόρων Ευρώ 16,4 εκατ. (-52,4%) Το πλαίσιο της νέας αναπτυξιακής

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Πάλλας, Ηλ. Μηχανικός Περιβαλλοντολόγος Msc. Μαρία Τερμεντζίδου, Περιβαλλοντολόγος

Χρήστος Πάλλας, Ηλ. Μηχανικός Περιβαλλοντολόγος Msc. Μαρία Τερμεντζίδου, Περιβαλλοντολόγος Εφαρμογές Καλών Πρακτικών σε ΟΤΑ: Η περίπτωση του Ενεργειακού Σχεδιασμού του Δήμου Σερρών Χρήστος Πάλλας, Ηλ. Μηχανικός Περιβαλλοντολόγος Msc Προϊστ. Τμήματος Η/Μ έργων & Ενεργειακών Εφαρμογών Δήμου Σερρών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2014-2019 Δήμος Σοφάδων ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 90 ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με την ολοκλήρωση της Α φάσης του Επιχειρησιακού Προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Τα πρότυπα στην υπηρεσία της βιώσιμης ανάπτυξης. Νέες απαιτήσεις για τις επιχειρήσεις και ευκαιρίες που αναδεικνύονται.

Τα πρότυπα στην υπηρεσία της βιώσιμης ανάπτυξης. Νέες απαιτήσεις για τις επιχειρήσεις και ευκαιρίες που αναδεικνύονται. Τα πρότυπα στην υπηρεσία της βιώσιμης ανάπτυξης. Νέες απαιτήσεις για τις επιχειρήσεις και ευκαιρίες που αναδεικνύονται. Μαρία Νομικού, Υπεύθυνη Συστημάτων Διαχείρισης Μία παρουσίαση για τον ANTIPOLLUTION

Διαβάστε περισσότερα

Η χρηματοδότηση από τρίτους: Ένα νέο μοντέλο για την ενεργειακή αποδοτικότητα κτιρίων

Η χρηματοδότηση από τρίτους: Ένα νέο μοντέλο για την ενεργειακή αποδοτικότητα κτιρίων Προοπτικές ανάπτυξης και οφέλη των επιχειρήσεων μέσω εξοικονόμησης ενέργειας Η χρηματοδότηση από τρίτους: Ένα νέο μοντέλο για την ενεργειακή αποδοτικότητα κτιρίων Άρης Παπαδόπουλος Δ/νων Σύμβουλος ΖΕΒ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 2003

ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 2003 Αθήνα, 26 Φεβρουαρίου, 2004 ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ 2003 Καθαρά κέρδη 273 εκατ. (+39%) Μέρισµα ανά µετοχή 0,60 (απόδοση 3,9% 1 ) Ενίσχυση της Θέσης της Τράπεζας στην Ελλάδα και τη ΝΑ Ευρώπη ----------------

Διαβάστε περισσότερα

ΕΣΠΑ 2014-2020 Ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός. Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη

ΕΣΠΑ 2014-2020 Ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός. Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΕΣΠΑ ΕΣΠΑ 2014-2020 Ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΤΑ ΤΟ 2013 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012 1 Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αγροδιατροφικού τομέα

Διαβάστε περισσότερα

Προστασία και διαχείριση της βιοποικιλότητας:

Προστασία και διαχείριση της βιοποικιλότητας: Βιοποικιλότητα και επιχειρηματικότητα σε περιοχές Natura 2000: Προχωρώντας μπροστά Προστασία και διαχείριση της βιοποικιλότητας: Μια πρόκληση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου Γενικός Διευθυντής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟΣ Εφοδιαστική Αλυσίδα (Logistics)

ΤΟΣ Εφοδιαστική Αλυσίδα (Logistics) ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 ΤΟΣ Εφοδιαστική Αλυσίδα (Logistics) Τομεακό Σχέδιο Αθήνα, 03.04.2014 Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μια σύνθεση των απόψεων που μέχρι τώρα διατυπώθηκαν από Υπηρεσίες, Κοινωνικούς Εταίρους

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΣΔ/ΠΠΔ-Η/ /01/2018 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΣΔ/ΠΠΔ-Η/ /01/2018 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 Σελίδα 1 από 5 Πίνακας περιεχομένων ΠΊΝΑΚΑΣ ΕΛΈΓΧΟΥ... 2 1. Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ.... 3 2. ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ...

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα Ομίλου Εθνικής Τράπεζας

Αποτελέσματα Ομίλου Εθνικής Τράπεζας Αποτελέσματα Ομίλου Εθνικής Τράπεζας Οικονομικά στοιχεία 2007 Αθήνα, 4 Μαρτίου 2008 +70% Αύξηση Καθαρών Κερδών στα 1 678 εκατ. * σε εκατ. 2007 2006 Δ Καθαρά κέρδη μετόχων ΕΤΕ 1 678 990 +70% Καθαρά κέρδη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΔΕΛΦΩΝ (Α ΦΑΣΗ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΔΕΛΦΩΝ (Α ΦΑΣΗ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΔΕΛΦΩΝ 2014-2019 (Α ΦΑΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ) Αξιότιμοι συνάδελφοι, Οι Δήμοι, στο πλαίσιο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου από 1 ης Ιανουαρίου 2009 έως 30 ης Ιουνίου 2009

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου από 1 ης Ιανουαρίου 2009 έως 30 ης Ιουνίου 2009 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου από 1 ης Ιανουαρίου 2009 έως 30 ης Ιουνίου 2009 ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Α! ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2009 Κέρδη προ φόρων 122,94 εκ. ευρώ για το Α! εξάμηνο του 2009 (κέρδη Β!

Διαβάστε περισσότερα

8. Συµπεράσµατα Προτάσεις

8. Συµπεράσµατα Προτάσεις 8. Συµπεράσµατα Προτάσεις Όπως φάνηκε από όλα τα παραπάνω ο οικότοπος των Μεσογειακών Εποχικών Λιµνίων αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτηµα των περιοχών µελέτης και η διατήρηση του µπορεί να συνδυαστεί άµεσα

Διαβάστε περισσότερα

Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας,

Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, Παρέμβαση του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου της Τράπεζας Πειραιώς κ. Χριστόδουλου Αντωνιάδη, στο συνέδριο «Αριστοτέλης» της ΕΕΔΕ, στις 28 Νοεμβρίου 2014, στη Θεσσαλονίκη Χρηματοδοτικά Νέα Εργαλεία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΟΜΙΛΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ. Άντρη Χριστοδούλου Quality Assurance Officer KANIKA Hotels & Resorts

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΟΜΙΛΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ. Άντρη Χριστοδούλου Quality Assurance Officer KANIKA Hotels & Resorts ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΟΜΙΛΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ Άντρη Χριστοδούλου Quality Assurance Officer KANIKA Hotels & Resorts Θεματολογία Τουριστική Ανασκόπηση Ανάγκες Απασχόλησης Ξενοδοχεία Πυλώνες Σύνθεσης

Διαβάστε περισσότερα

Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής 2014-2020.

Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής 2014-2020. Εξειδίκευση Αξόνων Στρατηγικής 2014-2020. Γεώργιος Γιαννούσης Γ.Γ. Δημοσίων Επενδύσεων - ΕΣΠΑ Κατευθύνσεις Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής Αναπτυξιακό όραμα: «Η συμβολή στην αναγέννηση της ελληνικής οικονομίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ AMAZE A.E. ΕΚΔΟΣΗ 02

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ AMAZE A.E. ΕΚΔΟΣΗ 02 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ AMAZE A.E. ΕΚΔΟΣΗ 02 Αθήνα, 26/5/2011 Σελίδα 2 από11 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ... 4 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ... 5 ΓΕΝΙΚΑ... 5 ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο ελφών ελφοί, Παρασκευή και Σάββατο 7-8 Μαΐου 2010

Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο ελφών ελφοί, Παρασκευή και Σάββατο 7-8 Μαΐου 2010 3 ο Συµπόσιο ελφών του ΙΕΝΕ για τις ΑΠΕ Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο ελφών ελφοί, Παρασκευή και Σάββατο 7-8 Μαΐου 2010 1. Εισαγωγή Το ΙΕΝΕ οργανώνει το 3 ο Συµπόσιο για τις ΑΠΕ στους ελφούς την Παρασκευή

Διαβάστε περισσότερα

H ηλεκτρική ενέργεια ως μοχλός ανάπτυξης

H ηλεκτρική ενέργεια ως μοχλός ανάπτυξης H ηλεκτρική ενέργεια ως μοχλός ανάπτυξης Αθήνα, 22 Οκτωβρίου 2010 Hellenic-Chinese BUSINESS FORUM 2010 «The Future of Hellenic-Chinese Business Cooperation» ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ & ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ενεργειακή

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ [Εγκρίθηκε στην Τακτική Γενική Συνέλευση της 5 ης Σεπτεμβρίου 2019]

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ [Εγκρίθηκε στην Τακτική Γενική Συνέλευση της 5 ης Σεπτεμβρίου 2019] ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019 [Εγκρίθηκε στην Τακτική Γενική Συνέλευση της 5 ης Σεπτεμβρίου 2019] ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 ΜΕΡΟΣ Α ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ... 3 ΜΕΡΟΣ Β - ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΜΟΙΒΩΝ ΜΗ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΩΝ ΜΕΛΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

«Διαχείριση Ποιότητας»

«Διαχείριση Ποιότητας» ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΙΔΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΕΕ-ΤΠΔΠ Ενημερωτική Εκδήλωση «Διαχείριση Ποιότητας» Αθήνα, 4 Απριλίου 2012 Τεχνικό

Διαβάστε περισσότερα