Η ΑΓΟΡΑ ΕΛΑΙΟΛΑ ΟΥ ΣΤΗΝ ΣΕΡΒΙΑ

Transcript

1 Η ΑΓΟΡΑ ΕΛΑΙΟΛΑ ΟΥ ΣΤΗΝ ΣΕΡΒΙΑ Γραφείο Οικονοµικών & Εµπορικών Υποθέσεων Γενικού Προξενείου της Ελλάδος στο Βελιγράδι Simina 15 Beograd Tel Fax

2 Η ΑΓΟΡΑ ΕΛΑΙΟΛΑ ΟΥ ΣΤΗΝ ΣΕΡΒΙΑ 1. ΓΕΝΙΚΑ Η Σερβία έχει πληθυσµό 7 εκατ. κατοίκους µε κυριότερες πόλεις το Βελιγράδι που αριθµεί 2 εκατ. κατοίκους,το Νόβι Σάντ µε 600 χιλ. Και το Νις µε 500 χιλ κατοίκους.ο µέσος µισθός ανέρχεται στα 250 Ε µηνιαίως το κατά κεφαλή εισόδηµα στα 2800 USD, ενώ ο ετήσιος πληθωρισµός στο 15% περίπου. Η πιο σηµαντική αγορά είναι εκείνη του Βελιγραδίου καθώς και της Βορειοανατολικής Σερβίας-Επαρχία Βοιβοδίνας όπου ζούν περισσότεροι από 4,5 εκ. κάτοικοι. Η σηµασία της εν λόγω περιοχής από εµπορική άποψη οφείλεται στο υψηλότερο βιοτικό επίπεδο που διαθέτουν οι κάτοικοί της, σε σύγκριση µε την υπόλοιπη Σερβία,καθώς και στον σηµαντικό αριθµό ξένων που κατοικούν µόνιµα εκεί και οι οποίοι εργάζονται σε ξένες εταιρείες οι οποίες έχουν εγκατασταθεί τα τελευταία χρόνια στη Σερβία. 2. ΕΓΧΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ Λόγω κλιµατολογικών και εδαφολογικών συνθηκών, το ελαιόδενδρο δεν αναπτύσσεται στη Σερβία και γι αυτό το λόγο δεν υφίσταται εγχώρια παραγωγή ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς.αντιθέτως είναι πολύ µεγάλη η παραγωγή σε σπορέλαια και ειδικότερα σε καλαµποκέλαιο και ηλιέλαιο. Η κατανάλωση ελαιολάδου και επιτραπέζιας ελιάς στη Σερβία έχει αυξηθεί σηµαντικά τα τελευταία χρόνια, λόγω αφενός των επισκέψεων των Σέρβων στην Ελλάδα και σε άλλα µεσογειακά κράτη και της γνωριµίας τους µε τη µεσογειακή διατροφή, αφετέρου δε η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου οδηγεί σε αλλαγή διατροφικών συνηθειών µε τάση κατανάλωσης ποιοτικών και υγιεινών ειδών διατροφής. Παρόλα αυτά η κατανάλωση ελαιολάδου περιορίζεται στις σαλάτες ενώ για τη κουζίνα προτιµούν τα σπορέλαια. 3. ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ Η αγορά όλων των τύπων ελαιολάδου κατά το 2005 ήταν περίπου 700 τόννοι και καλύπτεται µε εισαγωγές κυρίως από Ελλάδα, Ισπανία και Ιταλία ενώ της επιτραπέζιας ελιάς περίπου 1000 τόννοι µε κυριότερες χώρες προέλευσης την Ελλάδα,την Ισπανία και λιγότερο τη Τουρκία. Οι δασµοί για την τελωνειακή κατηγορία ( παρθένο ελαιόλαδο) ανέρχονται σε 5% και για τη τελωνειακή κατηγορία 1510 (υπόλοιπα ελαιόλαδα και κλάσµατα αυτών)σε 10%. Ο δασµός για τις επιτραπέζιες ελιές (κατηγορία ) ανέρχεται σε 10%. Το ΦΠΑ και για τις δύο κατηγορίες του ελαιολάδου είναι 8% και για τις επιτραπέζιες ελιές 18% και καταβάλεται κατά την εισαγωγή. 4. ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ H Σερβία, όπως ήδη αναφέρθηκε,δε παράγει ελαιόλαδο και γι αυτό η εσωτερική ζήτηση καλύπτεται αποκλειστικά από τις εισαγωγές. Στους πίνακες 1.2,3και 4 που ακολουθούν παρουσιάζονται οι εισαγωγές παρθένου ελαιολάδου (πινακας 1,2) και αγνού ελαιολάδου(πίνακες 3,4) για την περίοδο από το 2001 έωςς και το 2005 ως προς την ποσότητα και την αξία. Ο κύριος όγκος εισαγωγών παρθένου ελαιολάδου προέρχεται από την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία, µε την Ιταλία να κατέχει το µεγαλύτερο ποσοστό στήν αγορά παρθένου ελαιολάδου µε ποσοστό 55%,την Ισπανία να ακολουθεί µε ποσοστό 25% ενώ η Ελλάδα κατέχει τη τρίτη θέση µε ποσοστό 18,3%. Αντίθετα,στη κατηγορία των υπολοίπων ελαιολάδων τη πρώτη θέση κατέχει η Ισπανία µε ποσοστό 48,3% και ακολουθεί η Ελλάδα µε ποσοστό 33.3%. Παρατηρείται επίσης ότι η Ελλάδα βελτιώνει καθε χρόνο σηµαντικά τη θέση της και στις δύο κατηγορίες ελαιολάδων,ενώ η Ισπανία χάνει σταδιακά τη θέση της στο παρθένο ελαιόλαδο, αυξάνοντας όµως σηµαντικά τις ποσότητες στην κατηγορία των υπολοίπων ελαιολάδων.το µερίδιο της

3 Ισπανίας στις εισαγωγές παρθένου ελαιολάδου φαίνεται να κερδίζει η Ιταλία. Σηµαντική είναι η αύξηση των εισαγωγών της κατηγορίας των υπολοίπων ελαιολάδων σε σχέση µε το παρθένο ελαιόλαδο,όπου ενώ το 2002 το παρθένο ελαιόλαδο αποτελούσε το 73% επί του συνολικού όγκου εισαγωγών ελαιολάδου,το 2005 έχει µειωθεί στο 54,5%. ιαχρονικά σηµειώνεται αύξηση του παρθένου ελαιολάδου ως προς τις ποσότητες κατά την πενταετία κατά 365% και ως προς την αξία κατά 610% ενώ στη κατηγορία των υπολοίπων ελαιολάδων παρατηρείται αύξηση για την ίδια περίοδο κατά 687%.και 858% αντίστοιχα Εισαγωγές παρθένου ελαιολάδου - Ποσότητα(Κg) Ελλάδα Ιτάλια Ισπανία Κροατία ΣΥΝΟΛΟ Πίνακας 1 πηγή Στατιστική υπηρεσία Σερβίας Εισαγωγές παρθένου ελαιολάδου - Αξία(Χιλ $) Ελλάδα Ιτάλια Ισπανία Κροατία ΣΥΝΟΛΟ Πίνακας 2 πηγή Στατιστική υπηρεσία Σερβίας Εισαγωγές υπόλοιπων ελαιολάδων - Ποσότητα(Κg) Ελλάδα Ιταλία Ισπανία Τουρκία Κύπρος Γερµανία Κροατία ΣΥΝΟΛΟ Πίνακας 3 πηγή Στατιστική υπηρεσία Σερβίας Εισαγωγές υπόλοιπων ελαιολάδων - Αξία(Χιλ $) Ελλάδα Ιταλία Ισπανία Τουρκία Κύπρος Γερµανία Κροατία ΣΥΝΟΛΟ Πίνακας 4 πηγή Στατιστική υπηρεσία Σερβίας

4 Όσον αφορά τις εισαγωγές επιτραπέζιων ελιών στους πίνακες 5 και 6 εµφανίζονται οι εισαγωγές της Σερβίας κατά το διάστηµα 2001 εώς 2005 ως προς την ποσότητα και ως προς την αξία. Ο κύριος όγκος των εισαγωγών προέρχεται από την Ελλάδα και δευτερευόντως από την Τουρκία και την Ιταλία.Από τα διαθέσιµα στοχεία όπως αυτά εµφανίζονται στους παρακάτω πίνακες η Ελλάδα κατέχει το µεγαλύτερο µερίδιο αγοράς µε 81,2% της συνολικών εισαγωγών παρουσιάζοντας αύξηση κατά 328% ως προς την ποσότητα και 515% κατά την αξία στη περίοδο 2001 εώς ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΩΝ ΕΛΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ(Κg) Ελλάδα Ιταλία Ισπανία Τουρκία Κροατία Βουλγαρία Συρία ΣΥΝΟΛΟ Πίνακας 5 πηγή Στατιστική υπηρεσία Σερβίας ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΩΝ ΕΛΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΞΙΑ(Χιλ $) Ελλάδα Ιταλία Ισπανία Τουρκία Κροατία Βουλγαρία Συρία ΣΥΝΟΛΟ Πίνακας 6 πηγή Στατιστική υπηρεσία Σερβίας 5. ΤΙΜΕΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ Σχετικά µε τις συσκευασίες παρατηρούµε στα καταστήµατα λιανικής πώλησης ότι οι ελιές διατίθενται κυρίως σε γυάλινες συσκευασίες από 160 ml εώς 400 ml και αποτελούνται από πράσινες, µαύρες και γεµιστές ελιές.το δε ελαιόλαδο διατίθεται και αυτό σε γυάλινες συσκευασίες των 250 ml,500 ml, 750 ml και 1 L,όπως και σε µεταλλικές 1 L και 3 L. Η µεγαλύτερη κατανάλωση παρθένου ελαιολάδου παρατηρείται στις γυάλινες συσκευσίες των 500 ml και 750 ml. Τονίζεται η προτίµηση σε γυάλινη συσκευασία διότι δίδεται η εικόνα ενός προιόντος υψηλής ποιότητας. Στους παρακάτω πίνακες 7 και 8 συνοψίζονται οι κυριότερες συσκευασίες ελιών και ελαιολάδου καθώς και οι λιανικές τιµές αυτών.θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι λιανικές τιµές σπορέλαιων τα οποία συναντώνται σε πλαστικές συσκευασίες του 1 L κυµαίνονται από δην.

5 ΧΩΡΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΒΑΡΟΣ ΤΙΜΗ(σε δην.) Ελλάδα Γυάλινη 300 gr 119, Ελλάδα Γυαλινη 1 kgr Γερµανία Γυαλινη 140 gr 81,30 Ελλάδα Γυαλινη 1,5 kgr Ελλάδα Χύµα 1 kgr Ισπανία Μεταλλική 210 gr Πίνακας 7, Ισοτιµία: 1 Ευρώ=85 δην. Για το ελαιόλαδο οι τιµές αναφέρονται σε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. ΧΩΡΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΒΑΡΟΣ ΤΙΜΗ(σε δην.) ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ Ελλάδα Γυάλινη 250 ml 277 Ελλάδα Γυάλινη 500 ml Ελλάδα Γυαλινη 750 ml Ελλάδα Γυάλινη 1 L 726,10 Ιταλία Γυαλινη 250 ml 316,10 Ιταλία Γυαλινη 500 ml Ιταλία Γυαλινη 750 ml Ιταλία Γυαλινη 1 L Ισπανία Γυάλινη 500 ml 448 Ελλάδα Μεταλλική 1 L 640 Ελλάδα Μεταλλική 3 L Πίνακας 8, Ισοτιµία: 1 Ευρώ=85 δην. Υποχρεωτικές ενδείξεις στη συσκευασία στα σερβικ:ά: Η ονοµασία πώλησης του προιόντος Πληροφορίες για τη κατηγορία του ελαιολάδου Η καθαρή ποσότητα του περιεχοµένου σε µονάδες όγκου Ο παρασκευαστής ή συσκευαστής Ο εισαγωγέας και ο διανοµέας Η ηµεροµηνία ελάχιστης διατηρησιµότητας του προιόντος Συνθήκες διατήρησης 6. ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΕΣ ΡΑΣΕΙΣ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Είναι γεγονός ότι τα τελευταία 5 χρόνια η αγορά ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών στη Σερβία έχει παρουσιάσει σηµαντική αύξηση,στα πλαίσια της τάσης αλλαγής καταναλωτικών συνηθειών σε πιο υγιεινό τρόπο διατροφής. Γι αυτό επιβάλλεται η δροµολόγηση σειράς δράσεων για την αύξηση του µεριδίου του ελληνικού ελαιολάδου και της ελιάς στη σερβική αγορά. Ο ι δράσεις αυτές θα πρέπει να αξιοποιούν τη γενικότερη εικόνα που επικρατεί για την ελληνική κουζίνα, ως ιδιαίτερα εύγεστης και υγιεινής, καθώς και τη συνεχή επέκταση µεγάλων αλυσίδων super markets εγχώριων και ξένων(βερόπουλος, Merkator, Metro, Carrefour,Maxim,Rodic κ.α). Η ελληνική βιοµηχανία τροφίµων (περιλαµβανοµένων ελαιολάδου,ελαιών) έχοντας συσσωρεύσει πολύτιµη εµπειρία στη βαλκανική τη τελευταία δεκαετία, µπορεί µε στοχευµένες και συνδυασµένες ενέργειες να εδραιώσει και να ενισχύσει την παρουσία της στη σερβική αγορά. Τέτοιες ενέργειες άµεσου και έµµεσου αποτελέσµατος, είτε αυτοτελώς είτε ως συντονισµένη προσπάθεια φορέων επιχειρήσεων µπορεί να είναι:

6 Ανάδειξη και προβολή των πλεονεκτηµάτων της ελληνικής κουζίνας και ιδιαίτερα των ευεργετικών ιδιοτήτων του παρθένου ελαιολάδου µε συνεχείς επιστηµονικές και µη δηµοσιεύσεις στον τύπο και στα περιοδικά. Βασική προτεραιότητα πρέπει να αποτελέσει η πραγµατοποίηση διαφηµιστικών εκστρατειών που βοηθούν τον καταναλωτή να γνωρίσει και να εκτιµήσει το παρθένο ελαιόλαδο, αλλά και να δηµιουργηθεί η απαραίτητη κουλτούρα κατανάλωσης ελληνικού παρθένου ελαιολάδου σε σχέση µε ανταγωνίστριες χώρες εκµεταλλευόµενοι το συγκριτικό πλεονέκτηµα τιµής ποιότητας. Αντιµετώπιση ενδεχοµένων προσπαθειών από διάφορους εγχώριους τυποποιητές που εκµεταλεύονται κενά στη νοµοθεσία αναµιγνύοντας το ελαιόλαδο µε άλλα υποδιέστερα λάδια δηµιουργώντας κατά αυτόν τον τρόπο αρνητική εικόνα του προιόντος. ιείσδυση στον τοµέα των εστιατορίων όπου χρησιµοποιείται κυρίως ιταλικό και ισπανικό ελαιόλαδο καθώς και προώθηση ελληνικού πολτού ελιάς. Χρήση βασικής ετικέττας συσκευασίας στα σερβικά µε προτάσεις χρήσης προιόντος. Ανάδειξη και προβολή ελαιοπαραγωγικών περιοχών της Ελλάδας ούτως ώστε να αντιµετωπιστεί µελλοντικά η διαφοροποίηση στις τιµέςστο πλαίσιο της προστατευόµενης ονοµασίας προελεύσεως(ποπ). Συµµετοχή σε καλά προετοιµασµένες και οργανωµένες επιχειρηµατικές αποστολές. Ένταξη της Σερβίας στις αγορές στόχους και στο οδοιπορικό «οι δρόµοι του λαδιού και της ελιάς». Πραγµατοποίηση εβδοµάδες ελληνικών τροφίµων µε ιδιαίτερη προβολή και γευσιγνωσία ελαιολάδου αρχικά στα super markets Βερόπουλος. Οργάνωση εβδοµάδας ελληνικής γαστρονοµίας σε µεγάλα ξενοδοχεία (πραγµατοποιήθηκε ήδη,µε ιδιαίτερα µεγάλη επιτυχία από 20 Ιουνίου εώς 2 Ιουλίου,φεστιβάλ ελληνικής γαστρονοµίας στο ξενοδοχείο Hyatt του Βελιγραδίου). Συµµετοχή στη µεγάλη διεθνή αγροτική έκθεση που πραγµατοποιείται κάθε Μάιο στο Novi Sad.