Ενημερωτική Έκθεση Πεπραγμένων Φεβρουαρίου 2014

Transcript

1 Ενημερωτική Έκθεση Πεπραγμένων Φεβρουαρίου 2014 Αριθμός 134 Ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων είναι το επαγγελματικό σωματείο των ελληνικών εξορυκτικών επιχειρήσεων από το 1924, με έδρα την Αθήνα. Tα σημερινά αιτήματα του ΣΜΕ είναι τα εξής: Εφαρμογή Εθνικής Πολιτικής Αξιοποίησης των ΟΠΥ Ένταξη εξορυκτικής Βιομηχανίας κατά τον ορθότερο και πληρέστερο τρόπο, στον Περιφερειακό Χωροταξικό Σχεδιασμό Απλοποίηση αδειδοτικής διαδικασίας κατ ανάλογο τρόπο με την πολιτική της Ε.Ε. για μείωση διοικητικών βαρών (regulation fitness) Σφαιρική αντιμετώπιση του κλάδου με βάση τους άξονες της (Ε.Π.) και όχι αποσπασματικά με αδόκιμη επιβολή τελών Προώθηση προς ψήφιση νέου Λατομικού Νομοσχεδίου Πάταξη της παράνομης λατόμευσης Μείωση κόστους ενέργειας για τις μεταλλουργίες Ανάληψη πρωτοβουλίας από Τα θέματα που απασχόλησαν το ΣΜΕ ήταν τα εξής: Α. Δ.Σ. Β. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Γ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Δ. ΣΜΕ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 1

2 πολιτεία για ενημέρωση του κοινού αναφορικά με τη σημασία του ορυκτού πλούτου της χώρας στην Περιφεριακή Ανάπτυξη και την Εθνική Οικονομία Στοιχεία Επικοινωνίας Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων Βασιλέως Γεωργίου β10 και Ρηγίλλης, Αθήνα, Τηλέφωνο: Φαξ: We re on the Web! Α. Δ.Σ. Συνεδρίαση ΔΣ Τα κυριότερα θέματα ήταν: Συμπλήρωση κενής θέσης του Δ.Σ. Περιφερειακά Χωροταξικά ΥΑ /27/1/1/2014 περί προδιαγραφών ΜΠΕ Ειδικό Χωροταξικό για τις Ο.Π.Υ Αίτημα Ο.Ε.Μ.ΛΕ για υπογραφή νέας ομοιοεπαγγελματικής σύμβασης Εκδηλώσεις για Ο.Π.Υ στα πλαίσια της Ευρωπαικής Προεδρείας της Ελλάδας, τον Ιούνιο 2014 στηναθήνα Λατομικό Νομοσχέδιο Επικοινωνιακή πολιτική ΣΜΕγια το 2014/στόχοι Β. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Περιφερειακά Χωροταξικά Μετά από παρέμβαση του ΣΜΕ, αποφασίστηκε από τη Δν/ση Χωροταξίας, η άτυπη διαβούλευση ΣΜΕ και Μελετητικών γραγείων, για αναταλλαγή απόψεων επί των προτάσεων της Β Φάσης του Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδιασμού. Προς τούτο, εστάλη από το ΥΠΕΚΑ, προς όλα τα μελετητικά γραφεία, να προχωρήσουν σε συνάντηση με το ΣΜΕ. Στη συνέχεια, ο Σύνδεσμος επικοινώνησε με όλα τα μελετητικά γραφεία, προκειμένου να οριστούν συναντήσεις με αυτόν και με εκπροσώπους των εταιρειών-μελών. Ανταποκρίθηκαν σχεδόν όλα και στις ξεχωριστές συναντήσεις που επακολούθησαν, συζητήθηκαν εκτεταμένα όλες οι προτάσεις που αφορούσαν στην εξορυκτική δραστηριότητα. 2

3 Συνάντηση Ομάδας Περιβάλλοντος με στελέχη του ΥΠΕΚΑ / συζήτηση νέων εξελίξεων στην Περιβαλλοντική Αδειοδότηση, έκθεση αξιολόγησης εφαρμογής Ν. 4014/2011 Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του ΣΜΕ και μετείχαν από πλευράς ΥΠΕΚΑ, ο κ. Ε. Τολέρης και η κα Μπατμάνογλου. Οι εκπρόσωποι του υπουργείου, παρουσίασαν όλο το πλέγμα της αδειοδότησης, με βάση το Ν. 4014/2011 και τις συνοδευτικές ΚΥΑ και ΥΑ, όπως επίσης αναφέρθηκαν και σε βασικές επισημάνσεις της έκθεσης της Γ.Γ. Περιβάλλοντος για την εφαρμογή του Νόμου. Εκμετάλλευση μαρμάρου στο Βώλακα Δράμας 3

4 Ως βασικά σημεία βελτίωσης της περιβαλλοντικής αδειοδότησης (Π.Α.) με την εφαρμογή του 4014/2011, θεωρούν τα παρακάτω: Απλοποίηση Από δύο στάδια σε ένα Από 3-5 υπουργικές αποφάσεις σε μία Από περιβαλλοντική έκθεση για κάθε μικρό έργο σε ΠΠΔ Επίκεινται απλουστεύσεις στη διαδικασία γνωμοδοτήσεων Αποκέντρωση: περισσότερα έργα / δραστηριότητες Υπ ευθύνη Αποκεντρωμένων Διοικήσεων για ΕΠΟ Υπ ευθύνη Περιφερειών για ΠΠΔ Ψηφιοποίηση: Διαδικτυακή δημοσιοποίηση απόφασης ΕΠΟ Επικείμενο ηλεκτρονικο περιβαλλοντικό μητρώο Ως βασικά σημεία αναμόρφωσης του θεσμικού πλαισίου της Π.Α., θεωρούν: Αντικειμενικό screening Στις βιομηχανικές δραστηριότητες, με Υ.Α. 1958/2012 Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση Διακριτή εφαρμογή «δεόυσας εκτίμησης» της Οδηγίας Οικοτόπων Οριοθέτηση σε ακεραιότητα και συνεκτικότητα, μέσω στόχων διατήρησης Ενοποίηση ΕΠΟ με άλλες άδειες Έγκριση επέμβασης σε δασικές εκτάσεις Διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων Η ενοποίηση αφορά και τις ΠΠΔ Λειτουργικές βελτιώσεις (τροποποίησεις, συνοδά έργα, υφιστάμενα έργα χωρίς ΕΠΟ, Δι.Π.Α., Κε.ΠΑ. κ.α.) Νέα κατάταξη έργων σε κατηγορίες Ανέπτυξαν τις νέες πτυχές και διαδικασίες, όπως ορίζονται από τις συνοδευτικές του Ν. 4014/2011 ΚΥΑ και ΥΑ και συγκεκριμένα: Νέο περιεχόμενο περιβαλλοντικών μελετών ΦΕΚ Β 135/ Εστίαση στα ουσιαστικά σκέλη της περιβαλλοντικής πληροφορίας 4

5 Αναλυτικές προδιαγραφές, τόσο για όσους εκπονούν μελέτες, όσο και για όσους αξιολογούν Οργάνωση και υιοθέτηση ως κανόνων, των μεθοδολογιών και προσεγγίσεων που διασφαλίζουν επιστημονική επάρκεια της εκτίμησης και αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων Κοινός κορμός, εξειδικεύσεις ανά ομάδα έργων και ανά διαδικασία, διατήρηση συνεκτικότητας και ισορροπημένων απαιτήσεων Αποκαταστάσεις ΔΕΗ Πτολεμαϊδα Νέα διαδικασία ΦΕΚ Β 964/ Τυποποίηση Λεπτομερέστερη περιγραφή βημάτων και ενεργειών Νέες προθεσμίες Νέα δημόσια διαβούλευση ΦΕΚ Β 45/ Ορισμοί και αναλυτικές προδιαγραφές Μέριμνα για επαρκή δημοσιοποίηση και χρόνο διατύπωσης απόψεων Τυποποίηση γνωμοδοτήσεων Έντονη ψηφιακή διάσταση Νέο περιεχόμενο ΑΕΠΟ ΦΕΚ Β 2703/ Ακριβείς, εφικτοι, δεσμευτικοί και ελέγξιμοι περιβαλλοντικοί όροι Νέα, εμπλουτισμένη δομή, με περισσότερες πληροφορίες για το έργο, τις χρήσεις γης, τις οριακές τιμές κ.α. Θεματική διάκριση μέτρων Ενοποίηση με έγκριση επέμβασης και άδειες αποβλήτων 5

6 Στις ανανεώσεις ΑΕΠΟ ή τις τροποποιήσεις, ενημερώνεται το Περιφερειακό Συμβούλιο, χωρίς απαίτηση διαβούλευσης Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (άρθρο 8 ν. 4014/2011): Αφορούν σε πολλά μικρά έργα Ολοκληρώθηκε η έκδοση των 22 σχετικών υπουργικών αποφάσεων. Διαθέσιμες στον ιστότοπο του ΥΠΕΚΑ Υποβάλλεται δήλωση υπαγωγής, συνήθως στην αρμόδια Υπηρεσία, για την άδεια εγκατάστασης ή λειτουργίας, αλλιώς στη ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ.Σ. οικείας Περιφέρειας Αποτελούν και έγκριση επέμβασης Αντιμετώπιση αντικρουόμενων γνωμοδοτήσεων με τη τη λειτουργία του ΚΕΣΠΑ (Κεντρικού Συμβούλου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης) Συγκεκριμενοποίηση αδειοδότησης έργων εντός περιοχών Natura (2000)(άρθρο 10 v. 4014/2011): Ειδική οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ) Διακριτό παράρτημα της ΜΠΕ για έργα κατ. Α Εστίαση σε σε στόχους διατήρησης Κριτήριο:δεν παραβλέπεται η ακεραιότητα της περιοχής, βάσει οικολογικών λειτουργιών της Δεν απαιτείται ΕΟΑ εντός οικισμών και οργανωμένων υποδοχέων Ενοποίηση άλλων αδειών με ΑΕΠΟ, όπως των αδειών διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων Ανάρτηση ΑΕΠΟ στο διαδίκτυο, δεν απαιτείται πλέον δημοσιοποίηση μέσω Περιφερειακού Συμβουλίου. 6

7 Επίσης ανέπτυξαν τις επικείμενες αλλαγές ως προς την Π.Α. όπως: Τη σύσταση νέας Δν/σης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης Τη λειτουργία πιστοποιημένων ιδιωτών αξιολογητών ΜΠΕ Την εφαρμογή τελών διαδικασιών Π.Α. Τη λειτουργία Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου Τη λειτουργία πιστοποιημένων ιδιωτών για περιβαλλοντικούς ελέγχους και επιθεωρήσεις Την οργάνωση τακτικών επιθεωρήσεων έργων, βάσει σχεδίων Τον καθορισμό αλγόριθμου επιβολής χρηματικών κυρώσεων Ανέλυσαν τις προδιαγραφές ΜΠΕ με βάση τη νέα ΥΑ170225/27/1/2014 και το περιεχόμενο του φακέλου. Τα βασικά περιεχόμενα έχουν ως ακολούθως: Εισαγωγή: τίτλος, είδος και μέγεθος, θέση /διοικητική υπαγωγή, κατάταξη, φορέας, μελετητής Μη-τεχνική περίληψη: βασικά στοιχεία έργου, αποστάσεις, υφιστάμενη κατάσταση περιβάλλοντος, σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, προτάσεις μέτρων αντιμετώπισης, πρωτοβουλίες ενσωμάτωσης περιβαλλοντικής διάστασης στο έργο, οφέλη έργου, μηδενική λύση, εναλλακτικές λύσεις Συνοπτική περιγραφή έργου: μέγεθος, τεχνολογίες, ισχύς, δυναμικότητα, απασχολούμενοι, εξυπηρετούμενος πληθυσμός, φάσεις κατασκευής-λειτουργίας, πρώτες ύλες, προϊόντα, καταναλώσεις νερούενέργειας Στόχοι και σκοπιμότητα του έργου: Αναπτυξιακά περιβαλλοντικά, κοινωνικά κ.α. κριτήρια υλοποίησης του έργου, ιστορική εξέλιξη έργου, οικονομικά στοιχεία έργου, συσχέτισή του με άλλα έργα Συμβατότητα έργου με χωρικές και πολεοδομικές δεσμεύσεις Αναλυτική περιγραφή σχεδιασμού του έργου, ώστε να είναι εφικτή η αντικειμενική εκτίμηση των περιβαλλοντικών του επιπτώσεων, περιγραφή κύριου έργου και συνοδών, φάσεις, εκπομπές, έκτακτες συνθήκες και κίνδυνοι για το περιβάλλον Εναλλακτικές λύσεις: παρουσίαση βιώσιμων και ρεαλιστικών εναλλακτικών λύσεων, εναλλακτικές λύσεις ως προς τη θέση, το μέγεθος, το σχεδιασμό, την τεχνολογία του έργου, την παραγωγική διαδικασία, τη διαδικασία κατασκευής Ανάπτυξη μηδενικής λύσης Αιτιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης περιβάλλοντος σε αποστάσεις ανάλογα του έργου και της περιοχής Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων :εκτιμώνται οι επιπτώσεις σε καθέναν από τους τομείς του περιβάλλοντος που αναλύθηκαν στην υφιστάμενη κατάσταση περιβάλλοντος, γίνονται ποσοτικοποιήσεις, όπου είναι εφικτό και ποιοτικές προσεγγίσεις μόνο μετά από τεκμηρίωση Προτάσεις αντιμετώπισης περιβαλλοντικών επιπτώσεων: Διάκριση σε φάσεις (σχεδιασμού, κατασκευής, λειτουργίας, αποκατάστασης), εκτίμηση επιπτώσεων που απομένουν μετά τη λήξη τους, στόχοι αντιμετώπισης (πρόληψη, αποφυγή, μείωση, αποκατάσταση), λήψη μέτρων 7

8 Περιβαλλοντική διαχείριση και παρακολούθηση: Πρόταση - σχέδιο περιβαλλοντικής διαχείρισης, πρόταση προγράμμματος παρακολούθησης Εντός περιοχών προστασίας, κατάρτιση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης Ως προς την αποτίμηση εφαρμογής του Ν. 4014/2011 και των συνοδευτικών ΚΥΑ και ΥΑ, κατά τη γνώμη των στελεχών του ΥΠΕΚΑ ισχύουν: Θετικές εντυπώσεις: De facto «κατάργηση» πρώτου σταδίου Σοβαρή επιτάχυνση του σταδίου υπογραφών Επιτάχυνση και απλοποίηση (+μείωση κόστους) από την ενοποίηση αδειών Σοβαρή αναβάθμιση του επιπέδου δημοσιοποίησης της απόφασης, λόγω ανάρτησης στο διαδίκτυο Καλύτερη αντιμετώπιση θεμάτων σε περιοχές δικτύου Natura 2000 Eξορθολογισμός τροποποίησης και ανανέωσης Βαθμιαία βελτίωση περιεχομένου γνωμοδοτήσεων Βαθμιαία αδειοδότηση έργων χωρίς περιβαλλλοντικούς όρους Παρέδονται ως πιθανά νέα προβλήματα από την εφαρμογή του νόμου: νέου τύπου καθυστερήσεις (π.χ. δασικές υπηρεσίες), υπερφόρτωση περιβαλλοντικών διευθύνσεων στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, αρχικές δυσκολίες στην παραγωγή ΑΕΠΟ με βάση τις νέες προδιαγραφές. Η Ομάδα Περιβάλλοντος του ΣΜΕ ανέπτυξε τις διαφωνίες, τους ενδοιασμούς και τις παρατηρήσεις της επί των όσων αναφέρθηκαν. Οι βασικότερες ήταν: Δεν θεωρεί ότι υπάρχει μείωση χρόνων στην περιβαλλοντική αδειδότηση Επεσήμανε ότι η αδειοδότηση στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, λόγω ελλείψεων γνώσεων και στελέχωσης, έχει γίνει ιδιαίτερα προβληματική. Υπάρχουν Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, όπουν δεν προωθούνται σχεδόν καθόλου άδειες λόγω άγνοιας και ελλείψεων στελεχικού δυναμικού Αμφισβήτησε έντονα ότι η μείωση της υποβολής μελετών, οφείλεται κύρια στο νέο νόμο και τις νέες ρυθμίσεις Παρατήρησε ότι οι αποκλίσεις χρόνων αδειοδότησης από περίπτωση σε περίπτωση (αναφέρθηκαν παραδείγματα εταιρειών-μελών ΣΜΕ), 8

9 φανερώνουν κάτι βαθύτερα δυσλειτουργικό και ίσως Διοίκηση «πολλαπλών ταχυτήτων» Παρατήρησε ότι από τις πολυειπωμένες ΠΠΔ ο κλάδος μας δεν έχει ουσιαστικό όφελος γιατί είναι εκτός ΠΠΔ, έχοντας έργα κατηγορίας Α1 και Α2. Θα μπορούσε να είχε πραγματικό όφελος εάν με μία μικρή τροποποίηση στην κατηγοριοποίηση έργων, εντάσσονταν οι γεωτρήσεις μικρού βάθους για έρευνα λατομικών ΟΠΥ σε κατηγορίες Β, οπότε και ΠΠΔ. Οι εκπρόσωποι του ΥΠΕΚΑ αντέταξαν ότι εάν ισχύσει κάτι τέτοιο, θα καταστρατηγηθεί η κλιμάκωση στην κατηγοριοποίηση των ερευνητικών έργων μεταξύ Α1 (μεταλλευτικές γεωτρήσεις) και Β/ΠΠΔ (απλά ερευνητικά), θεωρώντας ως ενδιάμεση κατηγορία (Α2) τις γεωτρήσεις μικρού βάθους για λατομικές Ο.Π.Υ. Οσον αφορά στις προδιαγραφές γνωμοδοτήσεων (ΦΕΚ 45/15/2014) για την (Π.Α) έγινε αποδεκτό ότι οι πίνακες πλέον ξεκαθαρίζουν την αρμοδιότητα του γνωμοδοτούντος και τον υποχρεώνουν σε αιτιολογημένη γνωμοδότηση. Με αυτόν τον τρόπο εντοπίζεται και η πιθανώς «απαράδεκτη» γνωμοδότηση Προτάθηκε να βγει εγκύκλιος αναφορικά με το πότε μία γνωμοδότηση είναι αποδεκτή και πότε όχι. Οι εκπρόσωποι του ΥΠΕΚΑ αντιπρότειναν στο ΣΜΕ να υποβάλει τις δικές του προτάσεις επί του θέματος. Επίσης οι εκπρόσωποι του ΥΠΕΚΑ υποστήριξαν ότι με τη λειτουργία ηλεκτρονικού μητρώου, που αναμένεται σύντομα, θα υπάρξουν ασφαλιστικές δικλείδες ποιότητας στη διαδικασία γνωμοδότησης Σε ό,τι αφορά την ΥΑ περί προδιαγραφών ΜΠΕ, η ομάδα παρατήρησε τα εξής: Ανεβαίνει ποιοτικά ο πήχης με τις νέες προδιαγραφές, όμως η εκπόνηση ΜΠΕ γίνεται ιδιαίτερα πολύπλοκο έργο. Εκφράστηκε το ερώτημα εάν, πέραν της πολυπλοκότητας εκπόνησης, θα απλοποιηθούν οι διαδικασίες έγκρισης μίας ΜΠΕ. Πιστεύεται ότι η συνθετότητά της θα δημιουργήσει πρόσθετο βάρος και στον κρίνοντα. Η απάντηση που δόθηκε από τους εκπροσώπους του ΥΠΕΚΑ ήταν ότι όντως υπάρχει προτυποποίηση και οι προδιαγραφές θα αναλυθούν σε επόμενο βήμα, σε συγκεκριμένα επιμέρους κομμάτια (π.χ. κουτάκια που θα συμπληρώνονται με την κατάλληλη πληροφορία και η απάντησή τους θα είναι υποχρεωτική) στα οποία θα απαιτείται ανάλογο εύρος και βάθος ανάλυσης, σε συνάρτηση 9

10 με τις επιπτώσεις. Εκεί που δεν υπάρχουν επιπτώσεις, σε κάποια κουτάκια προδιαγραφών που αφορούν το έργο, θα δίνονται αιτιολογημένες απαντήσεις στο «γιατί» δεν υπάρχουν και τίποτα περαιτέρω. Σε αυτή τη δήλωση ο ΣΜΕ αντέταξε ότι με βάση τις πολλές και υψηλές απαιτήσεις στη σύνταξη των ΜΠΕ, η αυθαιρεσία του ελέγχου, από πλευράς Δημόσιας Διοίκησης και ιδιαίτερα στις Περιφέρειες, θα συνεχίσει να λειτουργεί. Για λόγους ανασφάλειας ή άγνοιας, ο ελέγχων θα ισχυρίζεται ότι δεν πείθει η απάντηση και η τεκμηρίωση των μη επιπτώσεων, εκλαμβάνοντάς το ως έλλειψη, ζητώντας την κάλυψή της. ΣΜΕ και ΥΠΕΚΑ συμφώνησαν ότι κομβικό σημείο στην όλη διαδικασία της αδειοδότησης, είναι η κατάλληλη στελέχωση κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών αδειοδότησης. Αποφασίστηκε από κοινού να κατατεθούν προτάσεις από το ΣΜΕ σχετικά με τον περιορισμό πιθανών αυθαιρεσιών του κρίνοντος τη ΜΠΕ, ώστε να πάρουν τη μορφή εγκυκλίου. Ειδικότερα, για το μηδενικό σενάριο (baseline scenario ή «do nothing case» που πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στη ΜΠΕ, διευκρινίστηκε ότι το baseline scenariο δεν είναι σενάριο που συσχετίζει το να «γίνει» ή να «μη γίνει έργο», είναι απλώς option. Στην περίπτωση αυτή, ζυγίζεται το κατά πόσο το περιβαλλοντικό ισοζύγιο αντέχει το έργο ή δεν το αντέχει. Χρησιμοποιείται για να απαντηθεί το ερώτημα εάν η δυνατότητα αντοχής του περιβάλλοντος, επιτρέπει το έργο (ισοζύγιο βλαβών). Εκτός αυτού, τονίστηκε ότι η μηδενική λύση έχει τη χρησιμότητά της γιατί δίνει τη δυνατότητα στο μελετητή να την ανατρέψει με βάση τα πλεονεκτήματα του έργου ή με βάση τις δυνατότητες απορρόφησης των επιπτώσεων από το περιβάλλον. Όσον αφορά τις εναλλακτικές λύσεις, έγινε η παραδοχή από τους εκπροσώπους του ΥΠΕΚΑ ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν ριζικές εναλλακτικές λύσεις στα εξορυκτικά έργα, παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις, λόγω της φύσεως των έργων,. Τονίστηκε, για μία ακομη φορά, ότι εναλλακτικές λύσεις είναι οι βιώσιμες λύσεις για το έργο.συμφωνήθηκε ότι εναλλακτικές λύσεις μπορούν να δοθούν στα παρακάτω επιμέρους θέματα: διαχείριση αποβλήτων, φάσεις εκμετάλλευσης, Τεχνολογία, σχεδιασμός, αντιμετώπιση νερών, παραγωγική διαδικασία, αλληλουχία έργων ώστε να δημιουργούνται λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Χωρίς επεξεργασία εναλλακτικών λύσεων, δεν θα εγκρίνεται η ΜΠΕ. Σε ό,τι αφορά τις Ειδικές Οικολογικές Εκτιμήσεις (ΕΟΕ) αναφέρθηκαν τα εξής: 10

11 Οι ΕΟΕ απαιτούνται για έργα εντός προστατευόμενων περιοχών. Στις περισσότερες περιπτώσεις μάλιστα, δεν υπάρχουν αναλυτικές μελέτες σε σχέση με τα προστατευόμενα είδη, απαιτείται από το φορέα που διεκδικεί την αδειοδότηση του έργου του, έρευνα πεδίου, μέχρι 1 έτους, που θα καλύπτει τον ετήσιο κύκλο σε διάφορες φάσεις, χωρίς κατ ανάγκη η δουλειά του πεδίου να απαιτεί διάρκεια 365 ημερών. Εδώ δημιουργήθηκε το ερώτημα πώς θα αντιμετωπίζεται ο φάκελος της ανανέωσης Περιβαλλοντικών Όρων στα έργα που λειτουργούν ήδη εντός προστατευόμενων περιοχών, με βάση τις καινούργιες απαιτήσεις. Εκπρόσωποι του ΥΠΕΚΑ είπαν ότι υπάρχουν αντιφάσεις και στο Νόμο και στις ΥΑ όπως η ΗΠ 8353/276Ε103 και το ΦΕΚ 415/23/2/2012 που θέλει σε 6 μήνες υποβολή ΕΟΕ. Για να ξεπεραστούν τα εμπόδια, έχει τεθεί μεταβατική διάταξη στην ΥΑ μέχρι 26 Ιανουαρίου 2015 όπου θα γίνονται Ανανεώσεις Περιβαλλοντικών Όρων, χωρίς την υποχρέωση Παρατηρήσεων Πεδίου (παρακολούθηση πεδίου) και Υποβολής Σχετικών Μελετών. Οι προδιαγραφές περί ΕΟΕ τίθενται σε ισχύ μέχρι 26/1/2015. Ο ΣΜΕ είπε ότι υπάρχουν αρνητικά παραδείγματα από την εφαρμογή του Νόμου περί Ειδικών Περιβαλλοντικών Εκτιμήσεων, κύρια επειδή το κόστος είναι τεράστιο. Τα στελέχη του ΥΠΕΚΑ και οι εταιρείες μέλη του ΣΜΕ συμφώνησαν ότι αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί από κοινού. Οι εκπρόσωποι του ΥΠΕΚΑ παραδέχτηκαν ότι επειδή δεν υπάρχουν οι αντίστοιχες πληροφορίες (data), το βάρος πέφτει στο φορέα όπου μέσω της ΕΟΕ και της αντιμετώπισης του baseline scenario, θα εμφανίσει αναλυτικά τα στοιχεία αυτά, μαζί με την εκτίμηση περί ισοζυγίου. Περί του Ηλεκτρονικού Μητρώου Έργου, ο ΣΜΕ επεσήμανε ότι θα ήταν ιδιαίτερα επιβοηθητικό να εκδοθεί η προβλεπόμενη ΥΑ για τη λειτουργία του ηλεκτρονικού μητρώου αδειοδόδησης έργων. Οι εκπρόσωποι του ΥΠΕΚΑ συμφώνησαν με αυτό. Είπαν ότι γίνεται προσπάθεια η ηλεκτρονική πλατφόρμα να είναι έτοιμη μέχρι Μάρτιο του 2014 και να λειτουργεί κανονικά μέχρι το τέλος του έτους. Θα γίνει προσπάθεια να αναρτώνται όλες οι πληροφορίες που αφορούν την αδειοδότηση και λειτουργία του έργου (π.χ. διαχείριση στερεών αποβλήτων), ώστε οποιοσδήποτε οργανισμός ή Υπηρεσία θέλει να πάρει πληροφορίες, να έχει τη δυνατότητα να τις πάρει χωρίς πρόσθετο reporting. 11

12 Ειπώθηκε επίσης ότι αυτό μπορεί να λειτουργήσει σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Ορυκτού Πλούτου και τα δελτία δραστηριότητας που κατατίθενται σε αυτήν. Συζητήθηκε επίσης το Σχέδιο Στρατηγικής περί Βιοποικιλότητας και οι παρατηρήσεις του ΣΜΕ (όπως αυτές περιγράφονται στην έκθεση του Ιανουαρίου). Οι απόψεις του ΣΜΕ θα μεταφερθούν στη Γ.Γ. Περιβάλλοντος Για τη διάρκεια ισχύος της ΑΕΠΟ για 10 χρόνια, αναφέρθηκε ότι με το σημερινό καθεστώς δίνεται αυτοδίκαια παράταση μέχρι τα 10 χρόνια, εάν δεν έχει επέλθει μεταβολή δεδομένων. Ο ΣΜΕ υποστηρίζει ότι με βάση την αντίστοιχη απόφαση, οι εταιρείες του ΣΤΕ υποχρεούνται στην υποβολή νέας μελέτης ή φακέλου. Οι εκπρόσωποι του ΥΠΕΚΑ, από την άλλη είπαν ότι θα βγει νέα εγκύκλιος που θα εξισορροπεί σε κάποιο βαθμό την κατάσταση. Επίσης ο ΣΜΕ έθιξε το θέμα των επαναλαμβανόμενων γνωμοδοτήσεων υπηρεσιών της περιφέρειας στην αδειοδότηση των λατομικών έργων. Ο ΣΜΕ υποστηρίζει ότι το θέμα αυτό, πρέπει να λυθεί εσωτερικά από το ΥΠΕΚΑ ή μέσω του νέου λατομικού νομοσχεδίου. Ζητούμε «ΑΠΑΞ» γνωμοδότηση. Σε ό,τι αφορά τη λειτουργία του Ελεγκτικού Μηχανισμού στα πλαίσια εφαρμογής των ΑΕΠΟ, συζητήσαμε με τους εκπροσώπους του ΥΠΕΚΑ να γίνει τυποποίηση ελέγχων, προσδιορισμός περιεχομένου και ευρύτερος προγραμματισμός ελέγχο έργων. Γ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ SNAP-SEE Βιώσιμος Σχεδιασμός Αδρανών στην Ελλάδα Το SNAP-SEE «Βιώσιμος Σχεδιασμός Αδρανών στη Ν.Α. Ευρώπη», είναι ένα πρόγραμμα στο οποίο συμμετείχε η χώρα μας εκπροσωπούμενη από το ΙΓΜΕΜ και σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης. Στα πλαίσια αυτά, διοργανώθηκε ημερίδα διαβούλευσης με θέμα «Βιώσιμος Σχεδιασμός Αδρανών στην Ελλάδα» με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Δημόσιας Διοίκησης και της Περιφέρειας, εταιρειών σχετικών με το αντικείμενο, του ΣΜΕ, της UEPG, του ΕΜΠ και φυσικά του ΙΓΜΕΜ και του Πολυτεχνείου Κρήτης. 12

13 Ο ΣΜΕ εκπροσωπήθηκε από το Γ.Δ. κ.χ.καβαλόπουλο, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Διαχείριση εξορυκτικών αποβλήτων για την παραγωγή αδρανών, βέλτιστη αξιοποίηση λατομικών περιοχών, αντιμετώπιση παράνομης λατόμευσης». Τα βασικά σημεία κλειδιά της παρουσίασης ήταν: Σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση αποβλήτων κατεδαφίσεων ή εκσκαφών, κύρια θέση του ΣΜΕ είναι να υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος ποιοτικών προδιαγραφών τελικών προιόντων και δημιουργία προτύπων για τη χρήση και εφαρμογή αδρανών που προέρχονται από ανακύκλωση. Σε ό,τι αφορά την παραγωγή αδρανών από εξορυκτικά απόβλητα, ο ΣΜΕ υποστήριξε ότι απαιτείται πληρέστερο και σαφέστερο νομοθετικό πλαίσιο για την αξιοποίηση των εξορυκτικών αποβλήτων, ως πηγή δευτερογενών υλικών. Επίσης απαιτείται τροποποίηση της εθνικής νομοθεσίας περί εξορυκτικών αποβλήτων, ώστε να προβλέπεται ξεχωριστή διαχείριση υλικών προς καθετοποίηση και υλικών προς απόθεση. Τα πρώτα δεν θα πρέπει να θεωρούνται ως αδρανή απόβλητα, ανεξάρτητα του χρόνου απόθεσής τους. Κομβικό σημείο πρέπει και πάλι να είναι οι ποιοτικές πορδιαγραφές των τελικών παραγόμενων προϊόντων. Τα αδρανή υλικά που παράγονται από υπόγειες κατασκευές, να διατίθενται με ίδιους όρους με αυτούς που ισχύουν στα κλασικά λατομεία αδρανών. Στο θέμα της αξιοποίησης των λατομικών περιοχών, ο ΣΜΕ υποστήριξε ότι πρέπει να γίνει σωστός σχεδιασμός που θα συνυπολογίζει τα λειτουργούντα εξορυκτικά έργα, τα κατασκευαστικά έργα, τις μελλοντικές κατασκευαστικές ανάγκες τςη περιοχής, τα απρογραμματισμένα εθνικά, περιφερειακά και δημοτικά έργα. Η πλεονάζουσα παραγωγή αδρανών από κατασκευαστικά ή άλλα έργα, να έιναι πλήρως αιτιολογημένη, ώστε να περιορίζεται το μέγεθος της και να διατίθεται με ίδιους όρους, όπως στα κλασικά λατομεία. 13

14 Στο θέμα της αντιμετώπισης της παράνομης λατόμευσηςδιακίνησης αδρανών, ο ΣΜΕ υποστήριξε ότι απαιτείται συγκεκριμένη έκφραση έμπρακτης πολιτικής βούλησης της πολιτείας, με ενδυνάμωση των ελεγκτικών μηχανισμών, εφαρμογή των νόμων σε όλα τα δημόσια έργα και εξάλειψη των κενών και των αοριστιών στην κείμενη νομοθεσία. Δ. ΣΜΕ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Best Available Techniques (BAT)-Reference Document on BAT for Managemnet of Tailing and waste-rock in Mining Activities (BREF) Το Technical Workshop Group που συστάθηκε από την Commission για την αναθεώρηση των BREF, με τη συμμετοχή ειδικών από τα κράτη-μέλη και τους ευρωπαϊκούς εξορυκτικούς συνδέσμους, ξεκίνησε τις εργασίες του. Επειδή οι πρώτες ενδείξεις από πλευράς Commission είναι να επεκταθούν τα BAT και πέραν των στενών ορίων ανανέωσης κάποιων ξεπερασμένων θεμάτων στα πλαίσια του αντικειμένου (ΒΑΤ for Management of Tailing and Waste-Rock), ο κλάδος αντέδρασε. Κυκλοφόρησε Position Paper, το οποίο εν πολλοίς αναφέρεται στα εξής βασικά: Η κανονιστική βάση των ΒΑΤ στο θέμα διαχείρισης εξορυκτικών αποβλήτων είναι και πρέπει να είναι, η Mine Waste Directive (MWD) και όχι η οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές (Directive on Industrial Emissions (IED)) Οι εγκαταστάσεις εξορυκτικών αποβλήτων δεν εμπίπτουν στην (ΙΕD) άρα δεν χρειάζεται μέσω ΒΑΤ η εναρμόνισή τους με τις απαιτήσεις της (ΙΕD). Δεν υπάρχει καμία κανονιστική βάση να συνδεθούν άλλα BREFs που έχουν θεσπιστεί βάσει της (ΕΙD) με το MTWR BAT document To πεδίο εφαρμογής του BAT-document δεν πρέπει να έιναι πέραν του πεδίου εφαρμογής της MWD Δεν πρέπει να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής σε όλα τα εξορυσσόμενα υλικά και όλα τα απόβλητα που προέρχονται από αυτά.πρέπει να εξασφαλιστεί ότι το ΒΑΤ Document θα είναι σε απόλυτη συμφωνία με την MWD και τα συνδεδεμένα με αυτήν standards του CENTC 292WG8 και ότι θα καταλήγει σε συμπεράσματα ευκολα εφαρμόσιμα από τις αρχές και τη βιομηχανία, ιδιαίτερα από τις ΜΜΕ Οι μεταλλευτικές κατεργασίες θα εντάσσονται στο ΒΑΤ Doc μόνο ως προς τη διαχείριση των tailings, όπως περιγράφονται και στο υπάρχον BAT Doc. H μείωση /περιορισμός των εξορυκτικών αποβλήτων που συνδέεται με την εξόρυξη και τις κατεργασίες, δεν εντάσσεται στο πεδίο εφαρμογής του ΒΑΤ. Ο σκοπός του ΒΑΤ Doc. είναι η πρόληψη μη αναστρέψιμων συνεπειών σε περιβάλλον και ανθρώπινη ζωή, βάζοντας best available techniques στη διαχείριση των εγκατάστασεων μεταλλευτικών /εξορυκτικών αποβλήτων. 14

15 Αναθεώρηση των Critical Raw Materials H Commission ξεκίνησε την αναθεώρηση των Critical Raw Materials με νέες μελετητικές προσεγγίσεις. Το ευχάριστο νέο για την Ελλάδα είναι ότι στο νέο σχέδιο μελέτης (δεν έχει επισημοποιηθεί ακόμη), έχει συμπεριληφθεί ως critical και ο μαγνησίτης. 15

16 16