Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός"

Πολύμνια Δαμασκηνός
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός Οι "καούρες" (οπισθοστερικός καύσος) μετά από ένα πλούσιο γεύμα, η παλινδρόμηση και οι αναγωγές μετά από κατανάλωση οινοπνεύματος ή εσπεριδοειδών, είναι συμπτώματα καθημερινά και πολύ ενοχλητικά. Είναι απλώς τυχαία ή οφείλονται σε ΓΟΠ; Χρειάζεται η παλινδρόμηση αυτή φάρμακα, παρακολούθηση ή πιο δραστική αντιμετώπιση; Τι είναι η Γαστροισοφαγική Παλινδρόμηση (ΓΟΠ); Γαστροισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) ή γαστροισοφαγική παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ) είναι η παλινδρόμηση των όξινων περιεχομένων του στομάχου πίσω προς τον οισοφάγο, που συχνά είναι τόσο έντονη, ώστε να επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ασθενών. 1 / 7

2 εικ.1 Σε φυσιολογικές συνθήκες υπάρχει ένας μηχανισμός που ενώ επιτρέπει την είσοδο της τροφής στο στομάχι, εμποδίζει την παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγo (εικ.1). Στον μηχανισμό αυτό που είναι γνωστός ως "αντιπαλινδρομικός φραγμός" συνεισφέρουν με την δράση τους διάφοροι ανατομικοί και λειτουργικοί παράγοντες: ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας, το μήκος του κοιλιακού τμήματος του οισοφάγου, οι ενδοκοιλιακές πιέσεις. Μεγαλύτερη συνεισφορά στον "αντιπαλινδρομικό φραγμό", σύμφωνα με τις πιό σύγχρονες μελέτες, έχει η γωνία με την οποία εισέρχεται ο οισοφάγος στο στομάχι (γωνία του Hiss), και η γαστρο-οισοφαγική βαλβίδα που δημιουργεί. Σε πολλούς ασθενείς που πάσχουν από ΓΟΠ, η βαλβίδα δεν λειτουργεί σωστά με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αποτρέψει την παλινδρόμηση προς τον οισοφάγο. Ένας επιβαρυντικός παράγοντας είναι η παρουσία διαφραγματοκήλης, η μετακίνηση δηλαδή τμήματος του στομάχου από την κοιλιά στον θώρακα, η οποία επιδεινώνει την ανεπάρκεια της γαστρο-οισοφαγικής βαλβίδας αφού διαταράσσει την ανατομία της γαστροοισοφαγικής συμβολής. Ποιά είναι τα συμπτώματα της ΓΟΠ; 2 / 7

3 Το πιό συχνό σύμπτωμα είναι το κάψιμο πίσω από το στέρνο ή στο επιγάστριο, κοινώς οι "καούρες". Άλλα συμπτώματα που μπορεί να παρουσιαστούν είναι: επίμονος βήχας, βραχνάδα, ή πόνος στο λαιμό, αίσθημα καψίματος στο στόμα ή στο λαιμό, ανάγκη συχνής κατάποσης, πόνο ή δυσφορία στο στήθος, δυσανεξία σε κάποια φαγητά, αναγωγές γαστρικού περιεχομένου κατά τον ύπνο, φλεγμονές της στοματικής κοιλότητας. Ακόμη η ΓΟΠ μπορεί να μας παραπλανήσει και να εμφανίζεται με συμπτώματα που μοιάζουν με άσθμα. Οι ασθενείς συσχετίζουν τα συμπτώματα τους με συγκεκριμένες τροφές τις οποίες και προσπαθούν να αποφεύγουν (οινόπνευμα, καφεΐνη, σοκολάτα, εσπεριδοειδή, αναψυκτικά). Επίσης τα ενοχλήματα είναι εντονότερα κατά την διάρκεια της νύκτας και της κατάκλισης. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της ΓΟΠ; Σε σοβαρές ή χρόνιες μορφές ΓΟΠ, η αναγωγή του γαστρικού περιεχομένου που περιλαμβάνει εκτός από το οξύ, χολή και διάφορα ένζυμα, προκαλεί σημαντικές βλάβες στον ευαίσθητο βλεννογόνο του οισοφάγου. Ο βλεννογόνος του οισοφάγου (δηλαδή το εσωτερικό του τοίχωμα) σε αντίθεση με αυτόν του στομάχου, δεν είναι ανθεκτικός σε μακροχρόνια και επίμονη έκθεση στα οξέα. Αποτέλεσμα αυτού του χρόνιου ερεθισμού είναι κατ' αρχήν η οισοφαγίτιδα δηλαδή η φλεγμονή του οισοφάγου που μπορεί στην συνέχεια να εξελιχθεί σε Οισοφάγο Barrett. Οισοφάγο Barrett ονομάζουμε την αλλαγή των κυττάρων του βλεννογόνου του οισοφάγου σε κύτταρα που μοιάζουν με αυτά του βλεννογόνου του στομάχου ή του εντέρου. Η κατάσταση αυτή μπορεί να γίνει επικίνδυνη για την ζωή αφού αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του οισοφάγου κατά 30 έως 125 φορές. Η Οισοφαγίτιδα μπορεί επίσης να προκαλέσει έλκη του οισοφάγου, αιμορραγία ή στένωση και δυσκαταποσία. Σε κάποιες περιπτώσεις το οξύ περνάει από όλο τον οισοφάγο και φτάνει μέχρι τον λάρυγγα και τους πνεύμονες, το στόμα και την μύτη προκαλώντας έτσι συμπτώματα από το αναπνευστικό, τα οποία δεν υποχωρούν μόνο με φάρμακα αλλά χρειάζονται και ανατομική αποκατάσταση. Τα συμπτώματα της ΓΟΠ αντιμετωπίζονται συνήθως ικανοποιητικά με φάρμακα. Τα φάρμακα όμως δεν σταματούν την παλινδρόμηση και συνεπώς η "καταστροφική" δράση του δωδεκαδακτυλικού περιεχομένου που παλινδρομεί μαζί με το οξύ, συνεχίζεται αθόρυβα και επικίνδυνα. Πως αντιμετωπίζεται η ΓΟΠ; 3 / 7

4 Η βελτίωση του τρόπου ζωής και των διατροφικών συνηθειών είναι το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση της ΓΟΠ. Απώλεια περιττού βάρους, διακοπή του καπνίσματος, λήψη μικρών γευμάτων και αποφυγή κατάκλισης με γεμάτο στομάχι, μπορούν να περιορίσουν τα συμπτώματα της παλινδρόμησης τόσο σε συχνότητα όσο και σε ένταση. Επιπλέον η αποφυγή κατανάλωσης εσπεριδοειδών και χυμών, σοκολάτας, καφεΐνης και ανθρακούχων ποτών, πικάντικων, λιπαρών και τηγανητών φαγητών, όπως επίσης και οινοπνεύματος, ελαττώνουν σημαντικά την ερεθιστική δράση των υγρών που παλινδρομούν. Φαρμακευτική αντιμετώπιση Τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε για την ανακούφιση από τα συμπτώματα της ΓΟΠ είναι τα αντιόξινα, οι Η2 ανταγωνιστές και τα πιο μοντέρνα και ισχυρά, οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (PPI's). Οι ουσίες αυτές εξουδετερώνουν ή ελαττώνουν την παραγωγή του οξέως του στομάχου και έτσι μειώνεται το «κάψιμο» και η ενόχληση στον οισοφάγο. Παρά την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων σε μεγάλο ποσοστό ασθενών, τα φάρμακα δεν αντιμετωπίζουν την αιτία της νόσου. Η παλινδρόμηση παραμένει, το γαστρικό περιεχόμενο, η χολή και τα ένζυμα της πέψης εξακολουθούν να βλάπτουν τον ευαίσθητο βλεννογόνο του οισοφάγου, απλώς το εξουδετερωμένο οξύ δεν "πονάει". Τα φάρμακα πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά και συνήθως τα συμπτώματα αρχίζουν αμέσως μετά την διακοπή τους. Η μακροχρόνια χρήση των φαρμάκων μειώνει την αποτελεσματικότητα τους, αναγκάζοντας έτσι τους γιατρούς να αυξάνουν τις δόσεις ή να συνταγογραφούν όλο και πιο ισχυρές ουσίες. Χειρουργική αντιμετώπιση Οι χειρουργικές επεμβάσεις, λαπαροσκοπικές ή "ανοικτές" είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση της ΓΟΠ. Η θολοπλαστική Nissen έχει δοκιμαστεί για περισσότερα από πενήντα χρόνια αντιμετωπίζοντας επιτυχώς την ΓΟΠ στο 90% των ασθενών. Κατά την επέμβαση της θολοπλαστικής ο θόλος του στομάχου, το ανώτερο τμήμα του δηλαδή, διαχωρίζεται από τους γύρω ιστούς και «τυλίγεται» γύρω από των κατώτερο οισοφάγο, 4 / 7

5 αποκαθιστώντας έτσι την γαστροοισοφαγική βαλβίδα (εικ. 2). Εάν συνυπάρχει διαφραγματοκήλη γίνεται ανάταξη της μαζί με σύγκλειση των σκελών του διαφράγματος. Εικόνα 2: Θολοπλαστική Nissen Από τις αρχές της δεκαετίας του '90, η θολοπλαστική Nissen γίνεται λαπαροσκοπικά, και προσφέρει, από αξιόπιστα πάντα χέρια, άριστα, άμεσα και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Όπως κάθε επέμβαση έτσι και η λαπαροσκοπική Nissen μπορεί να παρουσιάσει επιπλοκές όπως πόνο, προσωρινή δυσκολία στην κατάποση, στο ρέψιμο ή στον εμετό, ή σπανιότερα υποτροπή της ΓΟΠ και ανάγκη ανακατασκευής της. Παρά τις επιπλοκές που μπορεί να παρουσιάσει, η λαπαροσκοπική θολοπλαστική Nissen είναι σήμερα η πιο αποτελεσματική και δοκιμασμένη θεραπεία της ΓΟΠ με σαφή υπεροχή έναντι της φαρμακευτικής αγωγής, ιδιαίτερα στην αποφυγή μεταπλασίας Barrett. Διαστοματική αντιμετώπιση ΓΟΠ EsophyX Διάφορες διαστοματικές τεχνικές έχουν δοκιμαστεί για την αντιμετώπιση της ΓΟΠ χωρίς όμως επιτυχία. Η καινούρια δια του στόματος θολοπλαστική χωρίς χειρουργική τομή ΕsophyX αποτελεί τεράστιο βήμα στην αντιμετώπιση της ΓΟΠ, εστιάζοντας στην 5 / 7

6 αποκατάσταση της φυσιολογικής ανατομίας της γαστροοισοφαγικής συμβολής, του σημαντικότερου δηλαδή παράγοντα του "αντιπαλιδρομικού φραγμού". Εικόνα 3: Συσκευή EsophyX Η τεχνική EsophyX χρησιμοποιεί μια συσκευή (εικ. 3) που εισάγεται γαστροσκοπικά στο στομάχι και επανακατασκευάζει την γαστροοισοφαγική βαλβίδα χωρίς να κόβει ιστούς ή αγγεία και χωρίς να αλλοιώνει την φυσιολογική ανατομία (εικ.4). Η αποφυγή των χειρουργικών τομών, οι ελάχιστες και ασήμαντες επιπλοκές όπως επίσης και δυνατότητα επανάληψης της στο μέλλον, την καθιστούν ιδανική θεραπεία για την ΓΟΠ ιδιαίτερα σε νέους ανθρώπους που η παλινδρόμηση περιορίζει τις δραστηριότητες τους. Η μεγάλη ασφάλεια και η ελάχιστη επεμβατικότητα της μεθόδου EsophyX αυξάνει τους ασθενείς με ΓΟΠ που μπορούν να ωφεληθούν από την ανατομική αποκατάσταση που προσφέρει, περιορίζοντας ή εξαλείφοντας την ανάγκη για λήψη φαρμάκων για όλη τους τη ζωή. 6 / 7

7 Εικόνα JoomSEF Χρίστος 4: Επανακατασκευή Κουνούδης Χειρουργός της γαστροοισοφαγικής βαλβίδας Joomla SEO powered by 7 / 7

Σχετικά έγγραφα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ. «Καούρα» «Ξινίλες» ΑΘΗΝΑΙ 2008

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & «Καούρα» «Ξινίλες» ΑΘΗΝΑΙ 2008 Γαστροοισοφαγική Παλινδρομική Νόσος Απλό κάψιμο στο στήθος και ξινίλα ή κάτι περισσότερο; Τι είναι και πως εκδηλώνεται η