Market Vibes Pharma Focus

Transcript

1 TEYΧΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Market Vibes Ανασκόπηση Ελληνικής Αγοράς Φαρμακείου 2012 & YtD ρ. Κωνσταντίνος Κοφινάς Γενικός ιευθυντής // IMS Hellas Pharma Focus Η πρόκληση για πρόσβαση στα φάρμακα στις οικονομικά ασθενέστερες χώρες του κόσμου και το Access to Medicines Index Σοφία Νάσιου Distributors Manager // ASTRAZENECA NELSON MANDELA July 18, December 5, 2013

2

3 3 περιεχόμενα Φαρμακευτικό Marketing 04 editorial Σοφία Νάσιου Distributors Manager // ASTRAZENECA 06 pharma focus Eurobarometer: Patient involvement Η αντίληψη των ασθενών για τη συμμετοχή τους σε θέματα υγείας Μαρία Καραχάλιου Φαρμακοποιός // Healthcare Research Director // TNS ICAP market vibes Συνοπτική εικόνα της Αγοράς Φαρμακείου μέχρι και το τρίτο τρίμηνο του 2013 Δρ. Κωνσταντίνος Κοφινάς Γενικός Διευθυντής // IMS Hellas Συνδρομες μελών & έλεγχος οφειλών ΕΕΦαΜ pharma focus Η πρόκληση για πρόσβαση στα φάρμακα στις οικονομικά ασθενέστερες χώρες του κόσμου και το Access to Medicines Index Σοφία Νάσιου Distributors Manager // ASTRAZENECA 23 pharma focus 1o TedMed Live Athens: Μια μοναδική εμπειρία Λουκία Θεοφανοπούλου Υπεύθυνη Επικοινωνίας και Σχέσεων με τον Τύπο // Novo Nordisk Hellas 27 pharma focus Web, Social Media και Έρευνα Αγοράς: δυνατότητες για το Φαρμακευτικό Marketing Μαρία Καραχάλιου Φαρμακοποιός // Healthcare Research Director // TNS ICAP 30 εμείς & οι άλλοι O ΣΦΕΕ επιβραβεύει την καινοτομία και προάγει την υγεία Ναταλία Τουμπανάκη Διευθύντρια Επικοινωνίας ΣΦΕΕ 36 εμείς & οι άλλοι Η Α.Υ.Γ.Η. στηρίζει ασθενείς με καρκίνο του μαστού Στέλιος Μπασμπαγιάννης Brand Leader Oncology Περιεχόμενα Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

4 4 editorial #40-43 Φαρμακευτικό Marketing με έκανε αβίαστα να σκεφτώ (πείτε το και διαστροφή επαγγέλματος) τον παραλληλισμό αυτού του διαφορετικού τρόπου προσέγγισης των πραγμάτων ανάγοντάς το στη βιομηχανία μας, τη σχέση της με το Υπουργείο και όλους όσους συμβάλουν στο σύστημα Υγείας. Το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί εμμένει η κάθε πλευρά στη διαφορετικότητά της προσπαθώντας να εξομοιώσει ο ένας τον άλλον και τα ένστικτα δεν λειτουργούν προς όφελος μίας σύζευξης; Θα προσπαθήσω να αποτυπώσω με τη βοήθεια και της εικόνας, τα βασικά πεδία εμπλοκής, που δυσχεραίνουν την κατανόηση μεταξύ μας και απασχολούν τη σκέψη όλων όσων εργάζονται στη φαρμακοβιομηχανία, εφόσον πλέον το εξωτερικό περιβάλλον είναι αυτό που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το εταιρικό γίγνεσθαι. Η δαπάνη για την επόμενη χρονιά έχει στοχοποιηθεί στα 2 δις. Το 2013, μία χρονιά με ομαλή θα λέγαμε λειτουργία των φαρμακείων και ροής στην αγορά ο στόχος των 2,37 δις θα παρουσιάσει υπέρβαση, που εκτιμάται στα 150 εκατομμύρια, την οποία οι εταιρίες θα επιστρέψουν στην πολιτεία μέσω του claw back. Άρα μιλώντας με απλούς μαθηματικούς όρους πάντα, συζητάμε για μετάβαση από περίπου 2,5 δις δαπάνη σε 2 δις, αναμένοντας το σύστημα τιμολόγησης και τις ρυθμίσεις στη συνταγογράφιση να πετύχουν βελτίωση αποτελεσματικότητας 20% (η επάρκεια και αποτελεσματικότητα λαμβάνεται εκ των ουκ άνευ). Αν μπαίναμε σε ένα saloon στο Τέξας μετά από μία δύσκολη, ζεστή και κοπιαστική ημέρα έχοντας στο μυαλό μας μόνο πως το χέρι θα πιάσει το ποτήρι παγωμένης μπύρας και αντικρίζαμε κουστουμαρισμένους γιάπηδες με γραβάτα για σερβιτόρους, θα ακούγαμε τη φωνή εκ των έσω να μας λέει: your pleasure doesn t stand a fat chance. Editorial Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Σοφία Νάσιου Distributors Manager ASTRAZENECA Vive la diff rence! ή αλλιώς αναζητώντας ρότα ασφαλούς πλεύσης σε συνθήκες πλήρους αβεβαιότητας Αγαπητοί, Σας καλωσορίζω στο καινούργιο τεύχος του περιοδικού το οποίο με πολύ χαρά σας φέρνουμε μετά από αρκετό καιρό. Το τελευταίο 9μηνο έχει μεσολαβήσει σωρεία γεγονότων και για να τα βάλει κανείς σε μία τάξη ακολουθώντας ακόμη και τους κανόνες της θεωρίας του χάους, φαντάζει προσπάθεια εποίκισης εξωγαλαξιακού πλανήτη με σκαφίδιο θαλάσσης. Πρόσφατα διάβαζα ένα άρθρο στον Economist - προσπαθώντας να εξασκήσω στην πράξη την εξωστρέφεια και εισαγωγή στοιχείων «εκ των έξω» όπως απαιτείται από τους ανθρώπους της φαρμακοβιομηχανίας - το οποίο περιέγραφε μία καινοτόμο πρακτική που χρησιμοποιεί καθηγήτρια του πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, προκειμένου να απεικονίσει γραφικά τις διαφορές μεταξύ ενός ανδρικού και γυναικείου εγκεφάλου. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιεί σχεδιαστικά την μορφή καλωδίων/ συνδέσμων και ουσιαστικά αποπειράται να βρει σε όρους νευρολογίας, τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των δύο φύλων. Οι άντρες και οι γυναίκες σκέφτονται με πολύ διαφορετικό τρόπο ο ένας από τον άλλον. Ελάχιστοι φαντάζομαι θα διαφωνήσουν με αυτό. Παρόλα αυτά η σύζευξη των δύο στη φύση είναι ο κανόνας και αυτό γιατί δρουν συμπληρωματικά ο ένας για τον άλλον, παράγοντας ένα σύνθετο αποτέλεσμα υψηλότερης αξίας από το μοναδιαίο του καθενός. Αυτή η σκέψη Θέλουμε να βάζουμε ρεαλιστικούς στόχους που θα τους πιστεύουν και θα ενστερνίζονται όλοι όσοι συμμετέχουν στη σύνθεση τους ή θέλουμε να ικανοποιούμε μία σκληρή απαίτηση, όπως η κίνηση πυγμής της τίγρης (που πείθει αβίαστα για τα πάντα), με μία απατηλή απάντηση; Γιατί σε κάθε περίπτωση, υπάρχει ο μηχανισμός του claw back, η εφαρμογή του οποίου μεταβιβάζει αδυναμίες του συστήματος

5 εξωτερικά (τα γνωστά αναθεματισμένα externalities της οικονομικής θεωρίας). Πως μπορούμε να στήσουμε το περιεχόμενο ενός διαλόγου με γνώμονα τη βιωσιμότητα του συστήματος; πως μπορούμε να αφιερώσουμε χρόνο στην αναγνώριση του δρόμου που έχει διανύσει η φαρμακοβιομηχανία της χώρας στο σύνολό της, να επιβραβεύσουμε στο βαθμό που είναι εφικτό και να αναγνωρίσουμε τι προέχει να βελτιωθεί περαιτέρω και άμεσα; Η εμπειρία των τελευταίων τριών χρόνων δείχνει πως «κλειστοί» προϋπολογισμοί έχουν μόνο καθοδική πορεία. Αυτό το λέμε γιατί αναδύεται αμυδρά η ελπίδα αναπροσαρμογής του στόχου προς τα πάνω σε ενδιάμεσο χρόνο. Τι σκεφτήκατε βλέποντας την παραπάνω εικόνα; Νομίζω πως δεν θα πέσω έξω αν πω ότι πλειοψηφικά είπατε: «Τι με περιμένει άραγε;». Αυτό είναι στο μυαλό όλων των γενικών διευθύνσεων που βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα θεσμικό και ρυθμιστικό περιβάλλον για τιμές και αποζημίωση που αλλάζει πιο γρήγορα και από τη διακτίνηση του Δοκτωρα Σποκ στο θρυλικό Star Treck (η πληθώρα μεταφορών χρησιμοποιείται για ψυχοθεραπευτικούς σκοπούς!). Αυτός είναι ένας μόνιμος, σταθερός και πλέον τείνει να θεωρείται συστημικός κίνδυνος, που μόνο να εμφυτεύσει βαθύτερους προβληματισμούς για επενδύσεις δύναται. Χωρίς πλήρη και οριστική αποενοχοποίηση δεν μπορεί να οικοδομηθεί κλίμα εμπιστοσύνης, και χωρίς εμπιστοσύνη δεν μπορούν να κινητοποιηθούν όλες οι δυνάμεις ανάπτυξης με σημαία το αγαθό της Υγείας. Πριν από λίγες ημέρες παρακολουθώντας εναρκτήρια ομιλία γενικού διευθυντή γνωστής πολυεθνικής, ξένης υπηκοότητας αλλά με πείσμα να μάθει ελληνικά, με έκπληξη με καθήλωσε μία σύντομη αλλά μακρόσυρτη σε εκφορά λόγου φράση (προφανώς υπήρξε μία νότα αυθορμητισμού): Ποιος σκέφτεται τους έλληνες ασθενείς; Ποιος σκέφτεται και ποιος μπορεί να αναλάβει το βάρος της ευθύνης για την μη εισαγωγή καινοτόμων φαρμάκων στην ελληνική αγορά εδώ και τρία χρόνια (με εξαίρεση τα 100 σκευάσματα του Αυγούστου); Είναι σαφές ότι για να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε πράγματα (δηλαδή χρηματοδότηση) από την ΤΡΟΙΚΑ θα πρέπει να έχουμε τακτοποιήσει τα του οίκου μας αλλά το κόστος αυτής της αναβολής είναι δυσανάλογα μεγάλο και βαρύ για την κοινωνία δεν αποτιμάται σε αριθμούς αλλά σε χαμένες ευκαιρίες για ανθρώπους που αναζητούν ελπίδα στο σκοτάδι. Αυτή η τόσο τρυφερή φωτογραφία δείχνει χωρίς λόγια ότι φροντίδα, τρυφερότητα και δύναμη μπορούν να γίνουν ένα και όταν συμβαίνει αυτό, το αποτέλεσμα είναι μοναδικό και πολύτιμο. Στο επόμενο τεύχος θα έχουμε πολλές πληροφορίες για το 9ο Συνέδριο Φαρμακευτικού Μάρκετινγκ, που θα γίνει στις Φεβρουαρίου 2014, για την οργάνωση του οποίου έχουν δουλέψει πάνω από 40 στελέχη της φαρμακοβιομηχανίας, συνάδελφοι που με μεράκι έχουν ετοιμάσει πολλά και ενδιαφέροντα για όλους εμάς. Σας αφήνω με μία διαφορετική ερμηνεία της παρούσας «αξίας» ενός μελλοντολόγου Καλή ανάγνωση! Any believable prediction will be wrong. Any correct prediction will be unbelievable. Either way, a futurist can t win. He is either dismissed or wrong Most people, particularly smart people will err on the side of not being fantastic enough. Because absolutely no one wants to be dismissed. What s the point of making a prediction if no one is listening? So 99% of future predictions will fall short of the necessary unreasonableness for a correct prediction. Kevin Kelly, building on Arthur C. Clarke ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Τζαβέλα 42Β, Ν. Ψυχικό Τηλ.: e- mail: eefam@otenet.gr ΕΚΔΟΤΗΣ ΝΟVELTISTA ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Καλαφατάκης Γιώργος ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ψημένος Ευστάθιος // Novo Nordisk Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Στεφανίδου Ζωή // Novartis ΤΑΜΙΑΣ Παλάκας Δημήτρης // Pharmaceuticals Executive ΜΕΛΗ Ευαγγελίδης Αντώνης // ΒΙΑΝΕΞ-MSD Kιάτος Δημήτρης // ΒΙΑΝΕΞ-MSD Βλαχόπουλος Κωνσταντίνος // MSD ΑΝ/ΚΑ ΜΕΛΗ Αθανασίου Εύη // PFIZER Χαρτερού Κατερίνα // SANOFI Βασιλάκης Κωνσταντίνος // ABBOTT Πολίτης Παναγιώτης // Pharmaceuticals Executive Διαμαντής Νικόλαος // CHIESI Βερναρδάκη Άντζελα // ABBOTT Νάσιου Σοφία // AstraZeneca EΛΕΓΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Γρηγόρης Σκανδάμης Πέτρος Κασαρτζιάν Σωτήρης Κόκκοτας ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Πατσάνη Μαρία ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Γιαννίκη Ζωή Δ/ΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Σοφία Νάσιου // AstraZeneca ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Ελένη Κακαβάκη Δέσποινα Κωνσταντάκη Μάνος Χριστοδουλάκης Γιώργος Παπαϊωάννου Νίκος Σαραντόπουλος ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε. Ε. Φα. Μ. ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ & ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΩΝ NOVELTISTA ΝΟΒΕΛΤΙΣΤΑ Α.Ε. Παναγιώτου 63, Παπάγου τηλ.: fax: account@noveltista.com 5 Editorial Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

6 6 pharma focus Μαρία Καραχάλιου Φαρμακοποιός Healthcare Research Director TNS ICAP Eurobarometer: Patient involvement Η αντίληψη των ασθενών για τη συμμετοχή τους σε θέματα υγείας Pharma Focus Η βαρύτητα της εμπλοκής του ασθενή σε θέματα πρόληψης και θεραπείας επιβεβαιώνεται όλο και περισσότερο στο αναδυόμενο ασθενο-κεντρικό μοντέλο των υπηρεσιών Υγείας. Η σημασία να ακούσουμε και να καταγράψουμε αντιλήψεις και ανάγκες του, ενώ είναι αυτονόητη, στην πράξη συναντά εμπόδια που σχετίζονται τόσο με την δική του αντίληψη για συμμετοχή στα θέματα υγείας που τον αφορούν, καθώς και των επαγγελματιών υγείας οι οποίο ακόμη έχουν θολή άποψη αναφορικά με το πώς και το γιατί. Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Oι περισσότεροι ασθενείς σήμερα έχουν μεγαλύτερη πληροφόρηση και διάθεση για πιο ενεργό ρόλο στα θέματα Υγείας. Αντιλαμβάνονται όμως με τον ίδιο τρόπο αυτόν τον ρόλο, ασθενείς και θεράποντες; Η πρόσφατη ποιοτική έρευνα «Eurobarometer: Patient involvement» που έγινε σε ασθενείς, ιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό από 15 κράτη μέλη της ΕΕ συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, αποκαλύπτει τις διαφορές στις διαμορφωμένες σχέσεις και απόψεις για αυτό το θέμα. Γνωρίζουμε ότι, για τη χάραξη μιας μελλοντικής ασθενο-κεντρικής στρατηγικής, το πιο σημαντικό βήμα παραμένει η κατανόηση των αναγκών των ίδιων των ασθενών. Πιστεύουμε ότι τα συμπεράσματα αυτής της έρευνας που έγινε για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την TNS, προσφέρουν σημαντική βοήθεια σε αυτήν την κατεύθυνση.

7 7 Η ταυτότητα της έρευνας Η έρευνα αυτή έγινε από την TNS σε ασθενείς, ιατρούς, και νοσηλευτικό προσωπικό από 15 κράτη μέλη της ΕΕ: Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ιταλία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία, Τσεχία, Φινλανδία και Ελλάδα. Κύρια Συμπεράσματα Ο όρος Patient involvement (εμπλοκή/συμμετοχή των ασθενών) δεν ήταν σαφώς κατανοητός ούτε από τους ασθενείς ούτε από τους επαγγελματίες υγείας και συχνά σήμαινε κάτι διαφορετικό για τον καθένα. Για πολλούς ασθενείς, ο όρος ήταν μια νεφελώδης έννοια, σχετική με την υγιή διαβίωση και την ευθύνη καθενός για την υγεία του. Τόσο για τους γιατρούς όσο και για τους ασθενείς, ο όρος συχνά απλά ταυτιζόταν με τη συμμόρφωση των ασθενών στις ιατρικές συμβουλές. Συχνά ο όρος γινόταν αντιληπτός ως η επικοινωνία των ασθενών στo πλαίσιo της ενημέρωσης των γιατρών τους για τα βασικά συμπτώματα τους, και αρκετά λιγότερο ως ένας διαδραστικός διάλογος μεταξύ τους ή ως ευκαιρία επικοινωνίας. Παρόλο που τόσο οι γιατροί όσο και οι ασθενείς, αναγνωρίζουν τα οφέλη της δραστηριοποίησης των ασθενών ως προς την υγεία τους, τα οφέλη της συμμετοχής τους στη συνολική διαδικασία περίθαλψης δεν ήταν πλήρως αντιληπτά και από τις δύο πλευρές. Για παράδειγμα, η αντίληψη της βελτιωμένης συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών για την επίτευξη καλύτερων θεραπευτικών αποτελεσμάτων, αναφέρθηκε μόνο από λίγους συμμετέχοντες στην έρευνα. Η έρευνα στηρίχθηκε στην ποιοτική μεθοδολογία, με μορφή προσωπικών εις βάθος συνεντεύξεων, διάρκειας λεπτών. Κάθε χώρα αντιπροσωπεύθηκε με 15 συμμετέχοντες: 10 ασθενείς και 5 γιατρούς/νοσηλευτές. Η επικοινωνία ήταν στο επίκεντρο της αντίληψης πολλών ως προς το τι σημαίνει η συμμετοχή των ασθενών. Για τους ασθενείς σήμαινε ότι οι επαγγελματίες υγείας τους επεξηγούν τη διάγνωση και τη θεραπεία. Για τους επαγγελματίες, οριοθετούσε την περιγραφή των συμπτωμάτων από τους ασθενείς καθώς και την ενημέρωση εκ μέρους τους για την πρόοδο της θεραπείας. Το κύριο εμπόδιο για την αποτελεσματική επικοινωνία, θεωρήθηκε ότι είναι ο περιορισμένος χρόνος που έχουν να διαθέσουν οι γιατροί στους ασθενείς τους. Και οι δύο πλευρές αναφέρθηκαν στον περιορισμένο χρόνο των γιατρών για να εξηγούν τις θεραπευτικές επιλογές. Πολλοί ασθενείς περιέγραψαν μια παραδοσιακή σχέση ιατρού-ασθενή, όπου ο γιατρός έθετε τις ερωτήσεις και ο ασθενής δεν αισθανόταν άνετα να τον ενημερώνει για την πρόοδο της θεραπείας. Άλλοι ασθενείς όμως, που είχαν μια διαφορετική σχέση, ανέφεραν ότι τους ήταν ευκολότερο να ενημερώνουν τον γιατρό για την πορεία τους. Για αυτό το λόγο, κάποιοι ανέφεραν ότι σε σύγκριση με τους γιατρούς και ειδικά με εκείνους που εργάζονται σε νοσοκομεία, είναι ευκολότερη η αποτελεσματική επικοινωνία με τους νοσηλευτές. Pharma Focus Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

8 8 Οι ασθενείς δεν επιθυμούν την ευθύνη της λήψης αποφάσεων, αλλά θεωρούν σημαντικό να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ερωτήσεις και να κατανοούν πως λαμβάνονται οι όποιες αποφάσεις. Pharma Focus Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Παρόλο που ορισμένοι επαγγελματίες υγείας έδειχναν ικανοποιημένοι με το επίπεδο της σχέσης που έχουν με τους ασθενείς, οι τελευταίοι φάνηκαν να επιθυμούν μια πιο εξισορροπημένη σχέση κύρια σε ότι αφορά την ενημέρωση. Οι ασθενείς δεν επιθυμούν την ευθύνη της λήψης αποφάσεων, αλλά θεωρούν σημαντικό να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ερωτήσεις και να κατανοούν πως λαμβάνονται οι όποιες αποφάσεις. Η δυνατότητα της επιλογής ήταν σύμφωνα με αρκετούς συμμετέχοντες, επίσης μια σημαντική πτυχή της εμπλοκής των ασθενών. Η επιλογή περιλάμβανε μια σειρά από θέματα όπως η δυνατότητα αλλαγής γιατρού και η ενημέρωση σχετικά με εναλλακτικές θεραπευτικές λύσεις. Οι γιατροί από την πλευρά τους, βλέπουν τη δυνατότητα επιλογής περισσότερο ως πρόβλημα, καθώς θεωρούν ότι οι ασθενείς θα μπερδεύονται αν τους προτείνονται εναλλακτικές ή ότι θα έχουν λιγότερη εμπιστοσύνη στην προτεινόμενη θεραπεία. Αν και το διαδίκτυο συνδέθηκε περισσότερο με την επίτευξη καλύτερης γνώσης σχετικά με την υγεία, παρά με την ίδια την εμπλοκή των ασθενών στα θέματα της υγείας τους, θεωρήθηκε γενικά σαν η περιοχή όπου σημειώθηκε η πιο σημαντική πρόοδος, καθώς σχεδόν όλοι οι ασθενείς (αλλά και οι επαγγελματίες υγείας) έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε δεδομένα σχετικά με τα συμπτώματα και την υγεία. Οι ασθενείς το περιγράφουν σαν κάτι θετικό, αλλά οι επαγγελματίες υγείας είναι πιο επιφυλακτικοί. Η περισσότερο ελεγχόμενη εγκυρότητα των πληροφοριών θεωρήθηκε χρήσιμο μέτρο για να αποφευχθεί ο κίνδυνος του φαινομένου «λανθασμένων ιντερνετικών διαγνώσεων» από τους ασθενείς. Οι επαγγελματίες υγείας βλέπουν σαν οφέλη της «εμπλοκής» την ύπαρξη περισσότερο κινητοποιημένων και συνειδητοποιημένων ασθενών, με μεγαλύτερη κατανόηση του προβλήματος τους. Οι ασθενείς αντίθετα αντιλαμβάνονται τα οφέλη σαν ευκολότερη πρόσβαση σε περισσότερες πληροφορίες και επιλογές σχετικά με τη θεραπεία, αλλά και ως ένα βελτιωμένο πλαίσιο επικοινωνίας με τον γιατρό, με δυνατότητα υποβολής όλων των ερωτήσεων τους. Οι δύο βασικοί κίνδυνοι της «εμπλοκής των ασθενών» θεωρούνταν οι διαθέσιμοι πόροι που απαιτεί η ενημέρωση (π.χ. επιπλέον χρόνος και προσωπικό) καθώς και οι αρνητικές επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει στη σχέση γιατρού - ασθενή. Η περαιτέρω εξήγηση και η συζήτηση για τις θεραπευτικές επιλογές, σημαίνει αυξημένο χρόνο από την πλευρά του γιατρού. Επιπλέον, η μεγαλύτερη πληροφόρηση των ασθενών από διαδικτυακές πηγές ενδεχόμενα και διαδικτυακή παραπληροφόρηση τους, μπορεί να σηματοδοτεί διαφωνούντες ασθενείς με τον γιατρό και αρνούμενους ακόμη και την εφαρμογή της καλύτερης θεραπείας. Παρατηρήθηκαν κάποιες διαφορές μεταξύ των συμμετεχόντων, ως προς την κατανόηση του εν λόγω όρου. Οι ασθενείς που πάσχουν από χρόνια νοσήματα έτειναν να γνωρίζουν περισσότερα σχετικά με την προσωπική παρακολούθηση της υγείας τους και να έχουν πιο σαφή κατανόηση του τι σημαίνει η εμπλοκή των ασθενών. Οι νεαρότεροι ασθενείς καθώς και όσοι είχαν ανώτερη μόρφωση, είχαν περισσότερες προσδοκίες όσον αφορά στην εμπλοκή τους και έτειναν να είναι λιγότερο διστακτικοί

9 9 στο να διερευνήσουν τις αποφάσεις που λαμβάνονται για την προσωπική τους υγεία. Τέλος, παρά τη σχετική ομοφωνία μεταξύ των χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα, παρατηρήθηκαν διαφορές μεταξύ συγκεκριμένων χωρών. Στις αποκαλούμενες για λόγους ευκολίας «ανατολικές» χώρες της Ευρώπης που συμπεριέλαβε η έρευνα όπως η Τσεχία, Ουγγαρία, Λετονία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία και σε μικρότερο βαθμό η Ελλάδα, η παρούσα κατάσταση των υποδομών υγειονομικής περίθαλψης περιγράφηκε συχνά ως μη επαρκώς χρηματοδοτούμενη και η σχέση ιατρού-ασθενή έτεινε να είναι λιγότερο εξισορροπημένη. Σε αυτές τις χώρες οι ασθενείς έδειξαν να αντιλαμβάνονται λιγότερο την έννοια της εμπλοκής τους,ενώ παρατηρήθηκε περισσότερη απροθυμία στο να αποκτήσουν μια πιο διαδραστική σχέση στα θέματα της υγείας τους. Οι επαγγελματίες υγείας βλέπουν ως οφέλη της «εμπλοκής» την ύπαρξη περισσότερο κινητοποιημένων και συνειδητοποιημένων ασθενών, με μεγαλύτερη κατανόηση του προβλήματος τους. Τα ευρήματα αυτής της Ποιοτικής Έρευνας δείχνουν ότι η εμπλοκή των Ευρωπαίων ασθενών υπό την έννοια μιας ασθενο-κεντρικής διαδικασίας, γίνεται ελάχιστα αντιληπτή σαν έννοια τόσο από τους ασθενείς όσο και από πολλούς θεράποντες, ενώ οι σχετικές δράσεις και ιδέες παραμένουν περιορισμένες. Η Ελλάδα, δεν ξεφεύγει από τα παραπάνω. Οι Έλληνες συμμετέχοντες έδωσαν έμφαση στις ελλείψεις των υποδομών και οργάνωσης, με σχόλια όπως: Θέλω να πιστεύω ότι η κακή παροχή φροντίδας δεν έχει να κάνει με την επιστημονική εκπαίδευση των γιατρών. Έχει να κάνει με τις ελλείψεις που υπάρχουν σε επίπεδο υποδομών, προσωπικού και πόρων για τη φροντίδα ενός ασθενή. Τα νοσοκομεία έχουν ελλείψεις σε διαγνωστικό εξοπλισμό και χειριστές μηχανημάτων επειδή υπάρχουν μηχανήματα και όχι χειριστές, αφού έχουν παγώσει γενικότερα οι νέες προσλήψεις σε νοσοκομεία. (Νοσηλευτής) Το Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα δεν είναι καλό. Έχω πάει σε δημόσιο νοσοκομείο δίχως να κλείσω ραντεβού και περίμενα από τις 11μμ ως τις 5 το πρωί χωρίς να με εξετάσει κανείς. Μου δόθηκε ένα νούμερο [λίστα αναμονής] ενώ η σειρά προχωρούσε κάθε μιάμιση ώρα. Έτσι, μετά από τόσες ώρες τελικά μου έγιναν κάποιες εξετάσεις αλλά αποδείχθηκαν λάθος και χρειάστηκε να τις ξανακάνω και στη συνεχεία βαρέθηκα και έφυγα δίχως θεραπεία. (Ασθενής) Τι μπορώ να κάνω; [ ] Όποτε πηγαίνω στον γιατρό, κάνω ό,τι μου λέει. Σε γενικές γραμμές όμως μοιραζόμαστε την ευθύνη. Δίνουμε τα φακελάκια με τα χρήματα. Πηγαίνουμε στον γιατρό και του ζητάμε να μας βάλει μπροστά στην αναμονή και κάνουμε και διάφορα άλλα κόλπα για να εξυπηρετηθούμε πρώτοι αλλά δεν μπορούμε να καταλάβουμε ότι χρειάζεται χρόνος και ότι η λίστα αναμονής είναι αναπόφευκτη. (Ασθενής) Παράλληλα όμως, η καλύτερη γνώση όταν υπάρχει, έδειξε να ανοίγει το δρόμο στον ασθενή. Βοηθάω τον γιατρό μου γιατί ζω με την ασθένεια μου και έχω εμπειρία, την έχω εδώ και πολλά χρόνια. Γνωρίζω το πρόβλημα μου, γνωρίζω τον εαυτό μου, και γνωρίζω το σώμα ώστε θα ανέφερα οτιδήποτε νέο ή διαφορετικό που θα βοηθούσε τον γιατρό. (Ασθενής) Δεν μπορείς να έχεις τον έλεγχο. Για να μπορέσω να ελέγξω οτιδήποτε μου συμβεί θα πρεπε να είχα ενημερωθεί αρκετά καλά εκ των προτέρων, και να γνώριζα για την κατάσταση ώστε να μπορώ να έχω άποψη και έλεγχο του τι μου συμβαίνει. (Ασθενής) Για το φαρμακευτικό μάρκετινγκ, ο ρόλος του ασθενή επιβεβαιώνεται κάθε μέρα και περισσότερο στο αναδυόμενο ασθενο-κεντρικό μοντέλο. Η ανάγκη να τον ακούσουμε και να καταγράψουμε αντιλήψεις και ανάγκες είναι αυτονόητη. Pharma Focus Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

10 10 market vibes Δρ. Κωνσταντίνος Κοφινάς Γενικός Διευθυντής IMS Hellas Συνοπτική εικόνα της Αγοράς Φαρμακείου μέχρι και το τρίτο τρίμηνο του 2013 Με βάση τα στοιχεία της IMS Health, η συνολική αγορά για τα συνταγογραφούμενα φάρμακα στο ελληνικό Φαρμακείο συρρικνώθηκε από την αρχή της χρονιάς κατά 13% σε σχέση με το αντίστοιχο εννιάμηνο της περασμένης χρονιάς σε αξίες χονδρικής ενώ σε όγκο (συσκευασίες) κινήθηκε ανοδικά (+3%). Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Μarket Vibes Σε ετήσια κυλιόμενη βάση (Οκτώβριο 2012 με Σεπτέμβριο 2013) η συνολική αγορά μειώνεται κατά 16,4% σε αξία που σε συνδυασμό με την ελαφρά αύξηση του όγκου για το τρέχον έτος είναι προφανές ότι προέρχεται κυρίως από τις συνεχιζόμενες μειώσεις τιμών. Υπολογίζεται ότι αθροιστικά από το 2009 που άρχισε η πτώση, η αγορά του Φαρμάκου έχει απωλέσει περίπου το 40% σε αξίες χονδρικής (και περί το 15% σε όγκο) , ,9 Πωλήσεις Φαρμακείων σε ΧΤ (εκατ. ) μεταβολή % , , MAT Πωλήσεις Φαρμακείων σε ΧΤ (εκατ. ) χωρίς ΦΥΚ μεταβολή % , ,4-12,5

11 11 ατ. ) , ,9 Πωλήσεις Φαρμακείων σε ΧΤ (εκατ. ) μεταβολή % , , MAT ,5 Πωλήσεις Φαρμακείων σε ΧΤ (εκατ. ) χωρίς ΦΥΚ μεταβολή % , % Από το που άρχισε η πτώση των -16% 227 τιμών, η αγορά του 200Φαρμάκου έχει απωλέσει 100 περίπου -16 το 40% σε αξίες χονδρικής ενώ έχει 0 συρρικνωθεί περίπου 15% σε όγκο ,4-12, MAT % C0 CARDIOVASCULAR SYSTEM % N0 CENTRAL NERVOUS SYSTEM -8% 424 A0 ALIMENTARY T. & METABOLISM -13% 227 R0 RESPIRATORY SYSTEM 200 J0 SYSTEMIC ANTI-INFECTIVES -13% -6% M0 MUSCULO-SKELETAL SYSTEM B0 BLOOD + B.FORMING ORGANS G0 G.U. SYSTEM & SEX HORMONES Αν δεν λάβουμε υπόψιν μας τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους (ΦΥΚ) που σταδιακά από το 2012 και ύστερα διανέμονται απευθείας από το κράτος, η πτώση σε αξίες σε επίπεδο κυλιόμενο έτους (Οκτώβριο 2012 με Σεπτέμβριο 2013) περιορίζεται στο -12,5% και αθροιστικά από το 2009 στο -33% (το 1/3 δηλαδή για το σύνολο των συνταγογραφούμενων χωρίς ΦΥΚ). C0 CARDIOVASCULAR SYSTEM N0 CENTRAL NERVOUS SYSTEM -8% A0 ALIMENTARY T. & METABOLISM -13% R0 RESPIRATORY SYSTEM J0 SYSTEMIC ANTI-INFECTIVES Σε επίπεδο θεραπευτικών κατηγοριών, από τις 4 μεγαλύτερες κατηγορίες σε επίπεδο ATC-1 οι οποίες συνθέτουν το 67% της συνολικής δαπάνης σε αξίες, τα νευρολογικά, γαστρεντερολογικά και τα φάρμακα του αναπνευστικού υποχωρούν σε ετήσια κυλιομενη βάσει λιγότερο της πρώτης σε κατανάλωση κατηγορίας - των καρδιολογικών - που επηρεάζει όμως σημαντικά λόγω μεγέθους και τη συνολική τάση. Αξιοσημείωτη επίσης είναι η αντοχή των προϊόντων αίματος καθώς και η αύξηση των διαγνωστικών. 6% -11% -10% -16% T0 DIAGNOSTIC AGENTS D0 DERMATOLOGICALS L0 ANTINEOPLAST + IMMUNOMODUL Πορεία θεραπευτικών κατηγοριών (ΑΤC-1) σε εκατ. (XT) μεταβολή % -17% -11% S0 SENSORY ORGANS H0 SYSTEMIC HORMONES -31% 35-13% -6% 174 M0 MUSCULO-SKELETAL B0 BLOOD + B.FORMING ORGANS Μarket Vibes Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ G0 G.U. SY Μ Μ

12 12 ικών κατηγοριών (ΑΤC-1) C0 CARDIOVASCULAR SYSTEM N0 CENTRAL NERVOUS SYSTEM A0 ALIMENTARY T. & METABOLISM R0 RESPIRATORY SYSTEM market vibes J0 SYSTEMIC ANTI-INFECTIVES M0 MUSCULO-SKELETAL SYSTEM B0 BLOOD + B.FORMING ORGANS G0 G.U. SYSTEM & SEX HORMONES T0 DIAGNOSTIC AGENTS D0 DERMATOLOGICALS L0 ANTINEOPLAST + IMMUNOMODUL S0 SENSORY ORGANS H0 SYSTEMIC HORMONES -31% 35 ORMONES ORIGINAL (EOF) 82% GENERIC (EOF) 15% OTHER 3% Η διείσδυση των γενοσήμων σε ετήσια κυλιόμενη βάση (Οκτώβριο 2012 με Σεπτέμβριο 2013) ανέρχεται σε 15% σε αξία και 14% σε ογκο και δεν παρουσιάζει ιδαίτερη μεταβολή σε σχέση με τα περασμένα έτη. Μarket Vibes Μερίδιο σε αξίες ΧΤ ΜΑΤ ORIGINAL (EOF) 83% GENERIC (EOF) 14% OTHER 3% Μερίδιο σε όγκο ΜΑΤ Αν θέλει κανείς να το συγκρίνει με το αντίστοιχο ποσοστό σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει πρώτα να λαβει υπόψιν του ένα ενιαίο τρόπο κατηγοριοποίησης των προϊόντων όπως αυτό που εφαρμόζει η IMS παγκοσμίως σε σχέση με την ισχύ της πατέντας. Bλέπουμε ότι από το 27% των προϊόντων χωρίς πατέντα, εκτός από το 14% που αφορά σε γενόσημα (σύμφωνα και με τον ΕΟΦ) μπορούμε να λάβουμε υπόψιν μας και ένα μέρος από τα προϊόντα που διεθνώς κατατάσσονται μεταξύ των προϊοντων χωρίς πατέντα όπως φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα (με χρώμα). Αν από αυτή τη «δεξαμενή» πάρουμε τα γενόσημα που είναι κοινά στα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ, το μερίδιό τους σε όγκο ξεπερνά το 25% στα Φαρμακεία (η σύγκριση σε αξίες δεν έχει νόημα παρά μόνον σε αξία/standard unit λόγω των διαφορετικών επιπέδων τιμών). Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Σε επίπεδο φαρμακευτικών εταιρειών δεν υπάρχουν ανακατατάξεις στις πρώτες 10 θέσεις εντός 9μήνου του 2013, αλλά οι πέντε πρώτες έχουν απωλέσει συνολικά μερίδιο της τάξης του 0,5% σε αξίες το οποίο έχει μεταφερθεί στους επόμενους 5.

13 13 All Rx ex cl. drugs of L3816 %Αξίες Παρατηρήσεις top 5 35% top 6-10th 20% next10 (11-20th) 16% PROTECTED (Midas) 30% Περιέχει μόνο πρωτότυπα/εοφ next 30 (21-50th) 19% ΝΟ LONGER PROTECTED (Midas) 33% Περιέχει μόνο πρωτότυπα/εοφ NEVER PROTECTED (Midas) 27% Aναλύονται περαιτέρω: GENERIC (EOF) 14% Γενόσημα κατά ΕΕ rest 10% Concentration of Corporations MAT ORIGINAL (EOF) 12% Δεν συγκρίνονται με τα πρωτότυπα/εε ΝΟΝ GENERIC PRODUCTS 6% Δεν συγκρίνονται με τα γενόσημα/εε GENERIC PRODUCTS 6% Συγκρίνονται με τα γενόσημα/εε PROT NOT COVERED (Midas) 10% Aναλύονται περαιτέρω: ΟRIGINAL (EOF) 7% Δεν συγκρίνονται με τα γενόσημα/εε NOT APPLICABLE 3% GENERIC (EOF) 1% Συγκρίνονται με τα γενόσημα/εε Το 75% περίπου του όγκου αλλά και σε αξίες των γενοσήμων που διατίθενται στην Ελλάδα, παρασκευάζονται στη χώρα μας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα πρωτότυπα ανέρχεται σε ~65% σε όγκο (85% σε αξίες) εισαγόμενα και μόνο ένα 2-3% σε όγκο και αξίες αφορά σε εγχώρια συσκευαζόμενα σκευάσματα. Σε επίπεδο φαρμακευτικών εταιρειών δεν υπαρχουν ανακατατάξεις για τους 10 πρώτους μήνες μέσα στο εννιάμηνο του 2013, αλλά οι πέντε πρώτες έχουν απωλέσει συνολικά μερίδιο της τάξης του 0,5% σε αξίες το οποίο έχει μεταφερθεί στους επόμενους 5 με συνολική μεριδιακή αύξηση 1,1 ποσοστιαίων μονάδων (κερδίζοντας και από τις εταιρείες στην 15-20η θέση). Αξιοσημείωτη είναι η επίδοση των ελληνικών εταιρειών τόσο γενοσήμων όσο και αντιπροσώπων, οι οποίες εμφανίζουν μονοψήφια πτώση σε αξίες μέσα στην πρώτη 10αδα ενώ υπάρχει και πολυεθνική εταιρεία με θετικό πρόσημο μέσα στην πρώτη δεκαπεντάδα. Τέλος σε ότι αφορά στα υπόλοιπα προϊόντα που διατίθενται από τα Φαρμακεία, ανάκαμψη εμφανίζει η αγορά των OTC και των προϊόντων προσωπικής φροντίδας (Personal Care) σε αντίθεση με αυτές της φροντίδας ασθενών (patient care) και των βρεφικών τροφών/γαλάτων. Μarket Vibes Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

14 ΕΕΦΑΜ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ MARKETING Γίνετε σήμερα μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Φαρμακευτικού Μάρκετινγκ απλά με μία επίσκεψη στην ιστοσελίδα της ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΩΝ πιστοποιημένα μεταπτυχιακά προγράμματα, σεμινάρια, εκπαιδευτικές εκδηλώσεις ΕΕΦαΜ τηρείται σειρά προτεραιότητας για τα μέλη με ειδικό, χαμηλότερο κόστος συμμετοχής e-βιβλιοθήκη, περιοδικό Φαρμακευτικό Marketing ελεύθερη πρόσβαση στο υλικό σε ηλεκτρονική και έντυπη μορφή ομάδες εργασίας τα μέλη συμμετέχουν στις Ομάδες Εργασίας της ΕΕΦαΜ και είναι πιο κοντά στην ενημέρωση και τις εξελίξεις της αγοράς δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι στα όργανα της εταιρείας συμμετοχή σε περιοδικές κληρώσεις επίκαιρων βιβλίων ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΜΕΛΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΦΕΙΛΩΝ Το τέλος ετήσιας συνδρομής ανέρχεται σε 30 με εφάπαξ τέλος εγγραφής 50 Πληρωμές μπορούν να γίνονται: 1. Μέσω πιστωτικής κάρτας μπαίνοντας στο λογαριασμό σας από την ιστοσελίδα και το μενού Είσοδος Μελών επιλέγοντας «Ανανεώστε Online με πιστωτική κάρτα την ετήσια συνδρομή της ΕΕΦαΜ» ακολουθώντας τις οδηγίες μέχρι την ολοκλήρωση της πληρωμής. Το σύστημα θα ενημερωθεί αυτόματα για την πληρωμή σας. 2. Με κατάθεση στον τραπεζικό λογαριασμό της ΕΕΦαΜ. ALPHA BANK Αρ. Λογαριασμού: IBAN: GR Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να στείλετε αντίγραφο του καταθετηρίου στην ΕΕΦαΜ μέσω , fax ή ταχυδρομικά. 3. Μέσω e-banking με μεταφορά του ποσού στον λογαριασμό της ΕΕΦαΜ στην ALPHA BANK (ως αναφέρεται παραπάνω). Σε αυτή την επιλογή θα πρέπει να γνωστοποιήσετε τον αριθμό συναλλαγής στην ΕΕΦαΜ μέσω , fax ή ταχυδρομικά. 4. Με τραπεζική ή προσωπική δίγραμμη επιταγή εις διαταγή «Ελληνική Εταιρεία Φαρμακευτικού Μάρκετινγκ» και ταχυδρόμησή με συστημένη αποστολή προς: ΕΕΦαΜ, Τζαβέλα 42Β, Νέο Ψυχικό, Τ.Κ , Αθήνα, Τηλ: Με πληρωμή τοις μετρητοίς περνώντας από τα γραφεία της ΕΕΦαΜ, Δευτέρα με Τετάρτη από τις 10:00-14:00 (Τζαβέλα 42Β, Νέο Ψυχικό, Τ.Κ , Αθήνα). 6. Με πληρωμή τοις μετρητοίς στον αντιπρόσωπο της ΕΕΦαΜ επικοινωνώντας με τη γραμματεία Μαρία Πατσάνη: Δευτέρα με Τετάρτη από τις 10:00-14:00 στο τηλέφωνο Ο συνεργάτης της ΕΕΦαΜ θα περάσει το συντομότερο δυνατό από το γραφείο σας για την είσπραξη. Έλεγχος οφειλών απλά & γρήγορα μέσω της ιστοσελίδας Στην ιστοσελίδα της ΕΕΦαΜ, επιλέγετε Ο Λογαριασμός μου (επάνω δεξιά της κεντρικής σελίδας) ή Είσοδος Μελών από τις Χρήσιμες Συνδέσεις. Κάνετε Login βάζοντας το σας στο πεδίο Όνομα Χρήστη και τον προσωπικό κωδικό της ΕΕΦαΜ στο Κωδικός (Αν έχετε ξεχάσει τον κωδικό σας: βάλτε στο Username το σας και πατήστε Ξέχασα τον κωδικό μου. Ακολουθείτε στη συνέχεια τις οδηγίες για να ανακτήσετε τον κωδικό σας.). Έπειτα, με ένα κλικ είτε στο Ο Λογαριασμός μου επάνω δεξιά της σελίδας είτε στο Διαχειριστείτε τα στοιχεία του λογαριασμού σας θα δείτε την καρτέλα σας με όλες τις λεπτομέρειες των προσωπικών σας στοιχείων και το ποσό της οφειλής σας. Σε αυτό το στάδιο μπορείτε να διορθώσετε στοιχεία σας που έχουν αλλάξει. Τζαβέλα 42Β Νέο Ψυχικό Τ.Κ , Αθήνα Τ/F:

15 15 pharma focus Σοφία Νάσιου Distributors Manager ASTRA ZENECA Η πρόκληση για πρόσβαση στα φάρμακα στις οικονομικά ασθενέστερες χώρες του κόσμου και το Access to Medicines Index Pharma Focus Αν και αναμφίβολα προτεραιότητα των κυβερνήσεων είναι να περάσουν το σκόπελο της οικονομικής κρίσης με τις λιγότερες απώλειες, παρατηρούμε πρόθεση και ετοιμότητα να αντιμετωπιστεί η παγκόσμια κρίση σε θέματα Υγείας. Σε αυτά τα πλαίσια γίνονται προσπάθειες με σκοπό τη βελτίωση της πρόσβασης σε φάρμακα αλλά το ερώτημα είναι πως θα μπορέσουμε να επιτύχουμε πιο πολλά και πιο άμεσα. Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Tα τελευταία χρόνια στις αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην προσβασιμότητα φαρμάκων, εμβολίων, διαγνωστικών τεστ και λοιπών τεχνολογιών Υγείας. Τέσσερις από τους οκτώ αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας που έχουν θέσει τα Ηνωμένα Έθνη μέχρι το 2015 (Millenium Development Goals MDGs) σχετίζονται με τη βελτίωση των υπηρεσιών Υγείας στις αναπτυσσόμενες χώρες ενώ η επικέντρωση στην βελτίωση της υγείας των πληθυσμών τους που συμβαίνει εδώ και πάνω από μία δεκαετία, έχει αποδώσει καρπούς. Στην καρδιά αυτής της βελτίωσης εντοπίζεται η σημαντική οικονομική ενίσχυση ενός πλέγματος νέων οργανισμών, διεθνών συνεργασιών και πρωτοβουλιών που λαμβάνουν χώρα, ενώ και οι φαρμακευτικές εταιρίες έχουν με τη σειρά τους διαδραματίσει έναν ουσιαστικό ρόλο μέσω της συνεργασίας τους με τη διεθνή κοινότητα Υγείας προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες.

16 Για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο τα φάρμακα εξακολουθούν να είναι ακριβά, να μην διατίθενται, να μην είναι προσβάσιμα ή να είναι χαμηλής ποιότητας. 16 Παρόλη την ενεργοποίηση, οι τροπικές ασθένειες εξακολουθούν να επιφέρουν σημαντικό βάρος στον τομέα της Υγείας ενώ η προσπάθεια ανάπτυξης θεραπειών τους παραμένει πολύ περιορισμένη. Οι διαρροϊκές διαταραχές και η πνευμονία συνεχίζουν να είναι πρώτοι παράγοντες παιδικής θνησιμότητας σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, το HIV/AIDS, η φυματίωση και η ελονοσία εξακολουθούν να ενδημούν σε μεγάλο ποσοστό ενόσω στις αναπτυσσόμενες χώρες παρατηρείται μία αυξητική τάση στο κόστος ασθενειών μη-κοινότητας όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, εγκεφαλικά και διαβήτης. Όλοι αναγνωρίζουμε το γεγονός πως η διάθεση φαρμάκων θεωρείται επουσιώδης στη διατήρηση καλού επιπέδου υγείας 1, όμως η πρόσβαση εξακολουθεί να αποτελεί μείζον θέμα για πληθώρα ανθρώπων που ζουν στις οικονομικά ασθενέστερες, φτωχότερες χώρες. Είναι αλήθεια ότι έχει υπάρξει σημαντική πρόοδος τα τελευταία χρόνια εξακολουθώντας όμως να υφίσταται το 1/3 του πληθυσμού μη συστηματική πρόσβαση σε φαρμακευτικές θεραπείες 2. Μία ομάδα πολιτών που χαρακτηρίζεται ως πλέον παραμελημένη, στερούμενη πρόσβαση σε συστήματα υγείας εντοπίζεται στις υπο- Σαχάριες περιοχές της Αφρικής ενόσω θεωρείται πως οι 1 δισεκατομμύριο φτωχότεροι άνθρωποι του πλανήτη 3 ζουν σε αναδυόμενες οικονομίες με το χάσμα μεταξύ της ταχέως αναπτυσσόμενης μέσης τάξης με την αντίστοιχη φτωχή (στην οποία οι άνθρωποι πρέπει να ζήσουν με λιγότερο από 1 δολάριο την ημέρα) συνεχώς να μεγαλώνει. Οι προσπάθειες να επιτευχθεί πρόοδος στην πρόσβαση όλων σε φαρμακευτικές θεραπείες είναι συνεχής και εντεινόμενη, με το HIV/AIDS, την ελονοσία και τη φυματίωση να βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής, οι μέχρι πρότινος παραμελημένες τροπικές ασθένειες αργά αλλά σταθερά να αναδύονται στη έρευνα και να λαμβάνονται δεσμεύσεις για την αντιμετώπιση του δυσθεώρητου βάρους που προκαλούν οι μη μεταδιδόμενες στην κοινότητα ασθένειες και η υγεία νεογνών και μητέρων. Παρόλα αυτά, πολυάριθμα εμπόδια παρακωλύουν την πρόσβαση σε φάρμακα εκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν στις κοινωνίες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Καταρχήν, η έλλειψη επένδυσης σε ανάπτυξη και επιστημονική γνώση αυτών των πληθυσμών, μπορεί να μεταφράζεται σε απουσία φαρμάκων που να αρμόζουν στις δικές τους θεραπευτικές ανάγκες. Ακόμη και αν υφίσταται φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να τους θεραπεύσει, μπορεί αυτή είτε να είναι πολύ ακριβή, είτε να μην διατίθεται στην χώρα τους είτε να μην την έχουν έγκαιρα, στον κατάλληλο χρόνο και τη στιγμή που το χρειάζονται είτε και να μην την έχουν καθόλου, λόγω ανεπάρκειας στην εφοδιαστική αλυσίδα. Επιπλέον, μπορεί η θεραπεία να μην είναι υψηλής ποιότητας, ασφαλής ή αποτελεσματική ή μπορεί να διατίθεται σε μορφή που δεν συμβάλει στη συμμόρφωση του ασθενούς. Τέλος, παρατηρούνται περιπτώσεις στις οποίες η συσκευασία διάθεσης του φαρμάκου είναι τέτοια που δεν βοηθά στην κατανόηση του τρόπου χρήσης. Η πρόκληση λοιπόν της πρόσβασης είναι πολύπλευρη και η ευθύνη εξασφάλισης της αποτελεί έργο ποικίλων παραγόντων: της ερευνητικής κοινότητας, των τοπικών κυβερνήσεων, των Αρχών Δημόσιας Υγείας και Ρυθμιστικών Αρχών, της ανάπτυξης υπεράκτιας δραστηριότητας από εταιρίες έρευνας & ανάπτυξης, της φιλανθρωπικής δράσης, τους εμπορικούς οργανισμούς, τον μη-κερδοσκοπικό τομέα συμπεριλαμβάνοντας ανάπτυξη προϊόντων μέσα από συνεργασίες και φυσικά της φαρμακευτικής βιομηχανίας τόσο όσων ασχολούνται με την καινοτομία όσο και των κατασκευαστών γενοσήμων φαρμάκων. 1. WHO (2007) Everybody s Business. Strengthening Health Systems to Improve Health, Outcomes: WHO s Framework for Action. WHO. Geneva 2. WHO (2011) The World Medicines Situation. WHO, Geneva 3. Berger, M; Murugi, J; Buch, E; IJsselmuiden C; Moran, M;Guzman, J; Devlin, M; Kubata, B. Strengthening pharmaceutical innovation in Africa. Council on Health Research for Development (COHRED); New Partnership for Africa s Development (NEPAD) Pharma Focus Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

17 17 Η πρόσβαση στα φάρμακα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες Διάθεση Πρόσβαση Προσιτή Τιμή Ποιότητα/ Αποτελεσματικότητα Εξασφαλίζοντας πως αναπτύσσονται νέα προϊόντα ή υπάρχοντα προϊόντα προσαρμόζονται ανάλογα για τοπική χρήση. Εξασφαλίζοντας ότι οι ασθενείς μπορούν να λάβουν τη θεραπεία και να κατανοήσουν τον τρόπο χρήσης. Εξασφαλίζοντας ότι οι ασθενείς, πάροχοι υγείας και κυβερνήσεις μπορούν να ανταπεξέλθουν στο οικονομικό κόστος αγοράς του φαρμάκου. Εξασφαλίζοντας πως το προϊόν είναι αποτελεσματικό και ασφαλές. Pharma Focus Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Οι 20 μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρίες αξιολογήθηκαν για τον Δείκτη Προσβασιμότητας σε Φάρμακα και έχουν κρίσιμο ρόλο να διαδραματίσουν στην πρόκληση αυτή. Η βιομηχανία έχει κάνει κάποια σημαντικά βήματα τα τελευταία δύο χρόνια, με την ανάπτυξη πιο απλών και φθηνών φαρμακευτικών σκευασμάτων για το HIV και τη διάγνωση της ελονοσίας ενώ δραματική είναι η βελτίωση στην διαγνωστική εργαστηριακή τεχνολογία για τη φυματίωση. Πέρα από την εμπλοκή της φαρμακοβιομηχανίας στην καινοτομία ασθενειών κύρια του αναπτυσσόμενου κόσμου, η δημιουργία συνεργασιών με σκοπό την προσαρμογή προϊόντων και την ανάπτυξη νέων απέδωσαν καρπούς, π.χ. η θεραπεία για την καταπολέμηση της παιδικής ασθένειας Chagas μέσω ενός νέου εμβολίου για μηνιγγίτιδα με στέλεχος που ενδημεί στην Αφρική και ενός σταθερού συνδυασμού φαρμάκου για την ελονοσία. Τέτοια παραδείγματα καταδεικνύουν το τεράστιο αποτέλεσμα που έχει η ανάπτυξη φαρμακευτικής καινοτομίας, η ανάπτυξη νέων προϊόντων και εφαρμογή καλών πρακτικών και αυτά τα αποτελέσματα είναι που ενισχύουν τη σημασία και συμβολή των φαρμακευτικών εταιριών στην επίτευξη των MDGs σε σχέση με την υγεία (αναγνωρίζοντας τη βαρύτητα που έχουν για την MDG 8). Δυστυχώς, οι προκλήσεις συνεχώς θα εντείνονται. Έχοντας λοιπόν το βλέμμα στο μέλλον και την λήξη των MDGs το 2015, το αυξανόμενο βάρος των ασθενειών μη-κοινότητας σε συνδυασμό με την συνεχή πρόκληση που σχετίζεται με το HIV/AIDS, τις σύνοδες λοιμώξεις της φυματίωσης και άλλων ασθενειών, θα εντείνει περαιτέρω την πολυπλοκότητα της αντιμετώπισης των ασθενειών και των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των θεραπειών. Με τον πληθυσμό του πλανήτη να αυξάνεται, κυρίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο, η πραγματική έκταση του προβλήματος και οι ευκαιρίες λύσεων που τυχόν υπάρχουν, παραμένουν προς διερεύνηση. Αυτό που είναι βέβαιο είναι η απόλυτη ανάγκη για καινοτομία, για μία ακμάζουσα φαρμακευτική βιομηχανία η οποία θα λειτουργεί συνεργατικά σε συνάρτηση με τις Αρχές Δημόσιας Υγείας προκειμένου να ανταπεξέλθει στις περιστάσεις και προκλήσεις που αναφέρθηκαν ανωτέρω και να επικεντρωθεί στην δημιουργία, ανάπτυξη και επίτευξη εξαιρετικής απόδοσης που θα αποδώσει υπηρεσίες υγείας με απρόσκοπτη πρόσβαση για όλους. Εταιρείες που αξιολογήθηκαν* Johnson & Johnson Pfizer Inc. Novartis AG Roche Holding Ltd. Merck & Co. Inc. GlaxoSmithKline plc Sanofi Abbott Laboratories Inc. Novo Nordisk A/S AstraZeneca plc Bristol-Myers Squibb Co. Bayer AG Eli Lilly & Co. Takeda Pharmaceutical Co. Gilead Sciences Merck KGaA Astellas Pharma Inc. Daiichi Sankyo Co. Ltd. Eisai Co. Ltd. Boehringer-Ingelheim * από τη Market Cap μέχρι 31 Δεκεμβρίου, 2011

18 18 Pharma Focus Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

19 19 Σχετικά με το Δείκτη Πρόσβασης σε Φάρμακα Πρόκειται για μία πρωτοβουλία ανεξάρτητου οργανισμού που κατατάσσει τις 20 μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρίες στον κόσμο με βάση τις προσπάθειες που αυτές καταβάλουν ώστε να βελτιώσουν την πρόσβαση των ανθρώπων του αναπτυσσόμενου κόσμου σε φαρμακευτικές θεραπείες, δίνοντας έμφαση είτε σε εταιρικές πολιτικές είτε σε εμπορικές πρακτικές που διευκολύνουν ή παρακωλύουν τη πρόσβαση. Το έργο του οργανισμού αυτού δημοσιεύεται κάθε δύο χρόνια από το Ίδρυμα Πρόσβασης σε Φάρμακα (Access to Medicine Foundation), αποσκοπώντας να συμβάλει στην επιβράβευση και ενίσχυση φαρμακευτικών εταιριών που ενεργούν προκειμένου να ενισχύσουν την προσβασιμότητα στα προϊόντα τους, διαθέτοντας τα σε πιο προσιτές τιμές για εκατομμύρια ανθρώπων ανά τον κόσμο που δεν έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση. Τι μας δείχνει με μια ματιά Ο δείκτης αυτής της χρονιάς βρίσκει τις εταιρίες να συνεχίζουν την πορεία τους, και μερικές φορές να ηγούνται της συνεργασίας με τη Διεθνή Κοινότητα Υγείας ενώ ενισχύονται οι συνεργασίες της μίας με την άλλη.. Wim Leereveld, Founder and CEO Τι μετράμε και πως Pharma Focus Ο δείκτης χρησιμοποιεί ένα πλαίσιο αξιολόγησης των δράσεων των εταιριών σε επτά περιοχές που θεωρείται πως συμβάλουν ουσιαστικά στην ενίσχυση της πρόσβασης σε φάρμακα στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αναλύει 101 επιμέρους δείκτες σε κάθε μία από τις επτά αυτές περιοχές οι οποίοι στη συνέχεια κατανέμονται σε τέσσερα επίπεδα δραστηριοτήτων προκειμένου να εκτιμηθεί το επίπεδο δέσμευσης της εταιρίας σε όλα τα πεδία (πυλώνες) δράσης, το βαθμό της διαφάνειας των όσων πράττει, συγκεκριμένες ενέργειες τις οποίες εφαρμόζει καθώς και το πόσο καινοτόμα είναι στη προσέγγιση της εταιρeίες 7 εταιρίες έχουν ξεκινήσει Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 την εφαρμογή διακριτικής, κλιμακωτής τιμολόγησης GlaxoSmithKline Novartis Sanofi Merck & Co. Pfizer Eli Lilly Daiichi Sankyo χώρες ασθένειες Ανοίγοντας την Έρευνα 60% Οι συνεργασίες για Έρευνα & Ανάπτυξη αυξάνονται, με τις εταιρίες να ανοίγουν τα χαρτιά τους σε δεδομένα επιστημονικής γνώσης και καινοτομίας προχωρώντας παράλληλα σε συνεργασίες προκειμένου να επιτευχθούν στόχοι πολιτικής υγείας. Πάνω από το 60% των εταιριών διαχειρίζονται την πρόσβαση στα φάρμακα σε επίπεδο Διοικητικού Συμβουλίου και όλο και περισσότερες θέτουν ουσιαστικούς στόχους στην ατζέντα τους. Στις εταιρίες με την υψηλότερη αξιολόγηση, η δέσμευση έρχεται από την κορυφή της ιεραρχίας.

20 Η πρόκληση της πρόσβασης είναι τόσο πολύ-παραγοντική όσο και πολύ-επίπεδη απαιτώντας την εμπλοκή ποικίλων παραγόντων για την επίτευξή της. Περιοχές ερευνητικού ενδιαφέροντος για τη βιομηχανία Έχει επιτευχθεί σημαντική εξέλιξη στις βασικές ασθένειες κοινότητας όπως το HIV/AIDS, η φυματίωση και ελονοσία ενώ τα τμήματα έρευνας και ανάπτυξης των εταιριών στοχεύουν όλο και περισσότερο σε θεραπείες λοιμώξεων κατώτερου αναπνευστικού, διαρροϊκών διαταραχών, διαβήτη, κύρωσης και παθήσεων του καρδιαγγειακού. Η εστίαση σε παραμελημένες τροπικές ασθένειες, αν και με αργούς ρυθμούς, βελτιώνεται, όπως για παράδειγμα η περίπτωση ανάπτυξης θεραπείας για παιδιά με Chagas και με σχιστοσωμίαση. Παρατηρήθηκαν επίσης σημαντικές μειώσεις τιμών ειδικά στην κατηγορία των αντιρετροϊκών φαρμάκων ενώ υπάρχουν προϊόντα σε ερευνητικό στάδιο που θα συνεισφέρουν στη μητρική υγεία και την καταπολέμηση λοιμώξεων σε νεογνά ενώ η βιομηχανία προσπαθεί να εμπλακεί όλο και περισσότερο στη συνεργασία των μητέρων να ακολουθούν βασικούς κανόνες υγιεινής παρέμβασης στα μωρά τους. 20 Ο δείκτης καλύπτει 20 εταιρίες, 103 χώρες και ένα ευρύ σύνολο προϊόντων όπως φάρμακα, εμβόλια, διαγνωστικά τεστ και άλλες τεχνολογίες υγείας απαραίτητες στην πρόληψη, διάγνωση και αντιμετώπιση των ασθενειών. Καλύπτονται 33 κατηγορίες ασθενειών και υπό εξέταση έχουν συμπεριληφθεί αυτή τη χρονιά συνθήκες υγείας μητέρων και λοιμώξεις νεογνών. Οι επτά περιοχές δράσης που καλύπτονται: 1. Η συνολική οργάνωση και διαχείριση των προγραμμάτων πρόσβασης. 2. Ο κώδικας συμπεριφοράς που διέπει τις σχέσεις τους με τα πρόσωπα που διαμορφώνουν πολιτικές Τι εκτίμησε ο δείκτης Η GlaxoSmithKline παραμένει στην κορυφή της κατάταξης με τη διαφορά της όμως να αμβλύνεται με τις υπόλοιπες εταιρίες σε σχέση με το Έχουμε δύο νεοεισαχθέντες στην κορυφή των τριών θέσεων, τη Johnson & Johnson και Sanofi, ενώ περισσότερες εταιρίες έχουν βελτιώσει σημαντικά την αξιολόγηση τους διευρύνοντας τον αριθμό των οργανισμών που οδηγούν τις εξελίξεις από τρεις το 2010 σε επτά. Η φαρμακοβιομηχανία στο σύνολο της έχει να επιδείξει βελτιωμένες επιδόσεις με πιο αυστηρά κριτήρια. υγείας, τους ανταγωνιστές, πελάτες και το ευρύ κοινό σε θέματα που έχουν αντίκτυπο στην πρόσβαση φαρμάκων. 3. Ο προσανατολισμός της έρευνας και ανάπτυξης στην ανάπτυξη προϊόντων που θα ενισχύσουν την πρόσβαση. Οι εταιρίες έχουν οργανωθεί περισσότερο σε θέματα πρόσβασης (access) και όσες έχουν υψηλή αξιολόγηση, αντιμετωπίζουν το ζήτημα από στρατηγική σκοπιά. Μεγαλύτερος αριθμός εταιριών αναπτύσσουν περισσότερα προϊόντα και κάποιες αφιερώνουν το 20% της έρευνας και ανάπτυξης τους, σε προϊόντα για τις αναπτυσσόμενες χώρες. 4. Τιμολογιακές πολιτικές και εφοδιαστική αλυσίδα 5. Πολιτικές και πρακτικές σχετιζόμενες με ασθενείς και αδειοδοτήσεις (licensing) 6. Η υποστήριξη ενεργειών προκειμένου οι αναπτυσσόμενες χώρες να χτίσουν ικανότητες ανάπτυξης και διανομής δικών τους φαρμάκων ενώ παράλληλα Περισσότερες εταιρίες εφαρμόζουν μεθόδους κλιμακωτής τιμολόγησης (tiered discounts) σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων τους σε όλο και περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες αλλά εξακολουθεί να μην είναι ξεκάθαρο το κατά πόσο αυτές οι μειώσεις τιμών, ενισχύουν τελικά την αύξηση προσβασιμότητας. Η πλειοψηφία των εταιριών δεν παρέχει καθόλου στοιχεία σχετικά με τις πρακτικές των εταιριών κατ ανάθεση έργου (CROs Contract Research Organizations) για κλινικές μελέτες που διεξάγουν. παρακολουθούν συστηματικά την αποτελεσματικότητα αυτών. 7. Δωρεές προϊόντων και λοιπές φιλανθρωπικές δραστηριότητες Pharma Focus Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

21 21 To 2000, αρχές της νέας χιλιετίας, 189 μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών δεσμεύτηκαν να απελευθερώσουν τους ανθρώπους από ακραίες μορφές φτώχειας και πολλαπλές στερήσεις. Αυτή η διακήρυξη πήρε σάρκα και οστά μέσω των οκτώ στόχων της χιλιετίας. Διαβάστε περισσότερα στο: en/home/mdgoverview/ Τι είναι τα MDGs; Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Pharma Focus

22 22 Pharma Focus Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

23 23 pharma focus Λουκία Θεοφανοπούλου Υπεύθυνη Επικοινωνίας και Σχέσεων με τον Τύπο Novo Nordisk Hellas 1o TedMed Live Athens: Μια μοναδική εμπειρία Pharma Focus Πριν ενημερωθώ επισήμως για το TEDMED (Technology, Entertainment, Design Medicine) Live Athens, είχα προσέξει μια ανάρτηση της SciCo στο facebook η οποία έλεγε If it looks good, you ll see it. If it sounds good, you ll hear it. If it s marketed right, you ll buy it. But... ιf it s real... you ll feel it. Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Πράγματι έτσι ήταν... Είδα μπροστά μου να ενισχύεται μέσω της καινοτομίας η κοινωνική πτυχή της υγειονομικής περίθαλψης. Διαδοχικά ανέβαιναν στη σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών άνθρωποι που έχουν διαπρέψει σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς και διαθέτουν αξιοσημείωτες ιδέες και ποικίλες προσεγγίσεις πάνω σε τάσεις, θεραπείες και τεχνολογίες. Μέσα από πρωτοποριακές ομιλίες καθώς και διαδραστικά πολιτισμικά δρώμενα κατάφεραν να μεταφέρουν κάτι νέο από την ιατρική επιστήμη.

24 Εικόνα 1 Η αυλαία ανοίγει και μας υποδέχονται οι διοργανωτές Μιχάλης Στάγκος & Θοδωρής Αναγνωστόπουλος. Εικόνα 2 Ο ταλαντούχος κος Jack Andraka για το μέλλον της ιατρικής διάγνωσης Μπήκα στην αίθουσα τη στιγμή που ο πρώτος ομιλητής έκλεινε την ομιλία του με τη φράση: «Αν ένας 16χρονος έκανε κάτι τέτοιο, φανταστείτε τι μπορείτε να κάνετε εσείς» και το πολυπληθές ακροατήριο της Στέγης χειροκροτούσε με ενθουσιασμό το «παιδί θαύμα». Και γιατί όχι άλλωστε, αφού ο νεαρός Αντράκα που πριν μερικά χρόνια δεν ήξερε τι είναι το πάγκρεας, κατάφερε με απίστευτη επιμονή και πείσμα να κατασκευάσει ένα αισθητήρα που ανιχνεύει ακόμα και σε πρώιμο στάδιο, τον καρκίνο του παγκρέατος. Έναν αισθητήρα που στοιχίζει περίπου 2 ευρώ, πραγματοποιεί το τεστ σε λιγότερα από 5 λεπτά, είναι 168 φορές πιο γρήγορος και 400 φορές ακριβέστερος από τα υπάρχοντα τεστ. O νεαρός Αντράκα κατάφερε με απίστευτη επιμονή και πείσμα να κατασκευάσει ένα αισθητήρα που ανιχνεύει ακόμα και σε πρώιμο στάδιο, τον καρκίνο του παγκρέατος. Ακολούθησε η παρουσίαση για το «Symbiosis» και το αλτσχάιμερ... Η συγκεκριμένη ομάδα ανέλυσε μεταξύ άλλων πως ένα αγαπημένο μουσικό κομμάτι μπορεί να κινητοποιήσει τα άτομα που πάσχουν από τη ασθένεια να ξανανοίξουν τον διακόπτη του «πίνακα» της μνήμης τους. Ακολούθησε ένα «ανθρώπινο δίχτυ» για όσους βλέπουν ότι η κρίση δημιουργεί ευκαιρίες, ώστε να δείξουμε ότι παραμένουμε ανθρώποι και δεν αλλοτριωθήκαμε από την υπερβολή των προηγούμενων χρόνων «του πάρτι» όπως εύστοχα κάποιοι το χαρακτηρίζουν... Pharma Focus Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

25 25 3 Pharma Focus Εικόνα 3 Ο Γιάννης Ζουγανέλης. Εικόνα 4 Στο τέλος όλοι κρατήσαμε τη γεύση του 1ου TedMed Athens και στα επόμενα! Φαρμακευτικό Marketing ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Και ύστερα ήρθε η Εμβιομηχανική και η ανάλυση άνω άκρου που εφαρμόζεται στην ΕΛΕΠΑΠ και συνεχίζω να νοιώθω ότι όσα μέτρα και να επιβάλλει η τρόϊκα, υπάρχουν σίγουρα αυτοί που δεν θα σταματήσουν να ονειρεύονται... Τα πράγματα ξαφνικά σοβάρεψαν... από την καλύτερη ψυχιατρική σχολή του κόσμου... ένας έλληνας διακεκριμένος επιστήμονας με τίτλους και περγαμηνές μιλά για την ψυχική υγεία. Δύσκολο θέμα... το κοινό, μάλλον και εγώ μαζί του, βυθίζομαι σε σκέψεις γιατί ότι δεν μπορείς να καταλάβεις, αρνείσαι να το παρακολουθήσεις παρόλα αυτά τον ακούω. Το σκηνικό αλλάζει και η αίθουσα γεμίζει από μικρότερα και μεγαλύτερα τύμπανα και χορδές μπλέκονται μελωδικά, συντονίζοντας το κοινό μοναδικά στο χτύπο της καρδιάς. Η καλύτερη εισαγωγή για την φιλανθρωπική πρωτοβουλία του TedMed, να συλλέξει ένα είδος σίτισης για συνανθρώπους μας που το έχουν ανάγκη. Αποφασίστηκε πως αυτά θα ήταν φασόλια που κάνουν πολύ καλό στη λειτουργία της καρδιάς. Δεν ξέρω τα στατιστικά αυτών που παρακολούθησαν το ξεχωριστό γεγονός αλλά μάλλον οι γυναίκες είχαν την πλειοψηφία... και το επόμενο θέμα μας αφορούσε άμεσα...καρκίνος του μαστού... σίγουρα κάποιες σημείωσαν στο γεμάτο προγραμμά τους την επόμενη μαστογραφία, τον υπέρηχο και τον γυναικολογικό έλεγχο.