ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΞΥΛΟΥ & ΕΠΙΠΛΟΥ (ΜΕΡΟΣ Β )

Transcript

1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΞΥΛΟΥ - ΕΠΙΠΛΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΞΥΛΟΥ & ΕΠΙΠΛΟΥ (ΜΕΡΟΣ Β ) Δρ. Ιωάννης Παπαδόπουλος Καθηγητής papad@teilar.gr ΚΑΡΔΙΤΣΑ

2 ΟΡΙΣΜΟΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ Οι οικονομικές μονάδες με βάση ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά κατατάσσονται σε ομάδες ή μεγάλους οικονομικούς τομείς: τον πρωτογενή (primary production) περιλαμβάνει τα προϊόντα της γης, όπως είναι η γεωργία, η δασοπονία, η κτηνοτροφία, η αλιεία, τα ορυχεία, τον δευτερογενή ή μεταποιητικό τομέα (secondary production) περιλαμβάνει όλα εκείνα τα προϊόντα που έχουν υποστεί ανθρώπινη επεξεργασία (μεταποίηση), δηλαδή η βιομηχανία, η βιοτεχνία, η χειροτεχνία και τον τριτογενή ή υπηρεσιών τομέα (tertiary production) περιλαμβάνει όλες παρεχόμενες από τον άνθρωπο υπηρεσίες όπως είναι το εμπόριο, οι μεταφορές, οι τράπεζες, τα ελεύθερα επαγγέλματα κλπ.

3 ΟΡΙΣΜΟΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ Παραγωγικές οικονομικές μονάδες ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Αγαθών ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ Υπηρεσιών Παραγωγής πρωτων υλών Μεταποίησης πρώτων υλών Εμπορικές πχ. μεταλλείων, πετρελαίου, ξύλου, νερού κλπ πχ. μεταλλείων, πετρελαίου, ξύλου, νερού κλπ Επικοινωνιών Ιδιωτικής Δημόσιας Ασφαλιστικές Τραπεζικές Το σύνολο των μικρών ή μεγάλων μεταποιητικών μονάδων που ασχολούνται με όλα ή μερικά από τα στάδια που περνάει το ξύλο από τη συγκομιδή του στο δάσος μέχρι την κατεργασία και διαμόρφωσή του σε τελικά προϊόντα αποτελούν τον κλάδο των δασικών βιομηχανιών (σε ορισμένες χώρες η συγκομιδή του ξύλου δεν περιλαμβάνεται ως δραστηριότητα στις δασικές βιομηχανίες, αλλά στις δασικές εκμεταλλεύσεις). Αν στον κλάδο αυτό προστεθούν και οι οικονομικές μονάδες εμπορίας τελικής κατανάλωσης προκύπτει ο τομέας της Ξυλοπονίας (Στάμου 1996).

4 ΟΡΙΣΜΟΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ Οι βασικές λειτουργίες μιας επιχείρησης ξύλου ή επίπλου είναι (Στάμου 1985) : ο εφοδιασμός της με τα απαραίτητα για την παραγωγή μέσα η παραγωγή των αγαθών ή υπηρεσιών η διάθεση αυτών η χρηματοδότηση των λειτουργιών και η λογιστική διαχείριση και ο έλεγχος.

5 ΟΡΙΣΜΟΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ Για την εκπλήρωση των στόχων που θέτουν οι επιχειρήσεις αυτές ακολουθείται κατά κανόνα μια ορισμένη διαδικασία, η οποία αποτελείται από διάφορες φάσεις, όπως οι παρακάτω: Σχεδιασμ ός Έλεγχος Λήψη αποφάσε ων Εφαρμογ ή Προγραμ ματισμός

6 ΟΡΙΣΜΟΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι στόχοι των επιχειρήσεων διακρίνονται σε βραχυχρόνιους και μακροχρόνιους. Ορισμένοι βραχυχρόνιοι στόχοι (sort-term targets) είναι: Η συνεχής και χωρίς εμπόδια λειτουργία της παραγωγικής διαδικασίας Η έγκαιρη εξόφληση των ληξιπρόθεσμων και βραχυχρόνιων υποχρεώσεων Η έγκαιρη διάθεση των παραγόμενων προϊόντων ή υπηρεσιών Η κάλυψη των εξόδων παραγωγής και γενικών εξόδων Η ορθολογική οργάνωση της εργασίας και του εξοπλισμού κ.ά. Μακροχρόνιοι στόχοι (long-term targets) μπορεί να είναι: Η μεγιστοποίηση των αναμενόμενων κερδών Η μεγιστοποίηση των πωλήσεων Η επέκταση σε νέες αγορές Η ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής Η μεγιστοποίηση των επενδύσεων και περιουσιακών στοιχείων Η μεγιστοποίηση του μεριδίου αγοράς κ.ά.

7 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΧΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ποσοτικοποιημένοι βραχυχρόνιοι στόχοι (sort-term targets) είναι: Η λειτουργία του γραφείου καθημερινά από τις Η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων και βραχυχρόνιων υποχρεώσεων στο τέλος του κάθε μήνα Το κλείσιμο ραντεβού με πελάτη εντός 24ώρου από την επικοινωνία μαζί του. Η τιμολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών με περιθώριο κέρδους 30% επί των συνολικών λειτουργικών εξόδων της επιχείρησης. Η προμήθεια των μηχανημάτων Χ και Ψ μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Ποσοτικοποιημένοι μακροχρόνιοι στόχοι (long-term targets) μπορεί να είναι: Η αύξηση της κερδοφορίας της εταιρείας σε ποσοστό 10% κάθε έτος μέσα στην επόμενη 5ετία. Η αύξηση του αριθμού των πελατών στους μέσα στην επόμενη 2ετία. Ή η αύξηση του αριθμού των πελατών 20% κάθε έτος μέσα στην προσεχή 5ετία. Η επέκταση παροχής υπηρεσιών σε όλη τη Θεσσαλία και Κεντρική Ελλάδα μέσα στην επόμενη 3ετία. Η μείωση του κόστους λειτουργίας της επιχείρησης κατά 25% μέσα σε 5 έτη. Η αύξηση του μεριδίου αγοράς στη Θεσσαλία κατά 20% μέσα σε 5 έτη.

8 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Γενικά οι επιχειρήσεις ξύλου επίπλου ανάλογα με το σκοπό τους διακρίνονται σε: Kερδοσκοπικές (profit-making corporation) Mη κερδοσκοπικές (non-profit corporation). Μη κερδοσκοπικές είναι εκείνες που παράγουν ή και διαθέτουν αγαθά και υπηρεσίες ώστε αφενός να καλύψουν τις ανάγκες των ανθρώπων και αφετέρου το κόστος παραγωγής μόνο, χωρίς να επιδιώκεται θετικό οικονομικό αποτέλεσμα (πχ. κρατικές δασικές εκμεταλλεύσεις για παραγωγή ξυλείας διαφόρων δασοπονικών ειδών). Στη συνέχεια θα ασχοληθούμε μόνο με τις κερδοσκοπικές επιχειρήσεις.

9 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Οι μονάδες μεταποίησης του ξύλου (που είναι κερδοσκοπικές) κατατάσσονται σύμφωνα με ορισμένα κριτήρια όπως (Στάμου 1996): Το μέγεθος της επιχείρησης Το είδος της πρώτης ύλης για κατεργασία Το σκοπό της λειτουργίας (κερδοσκοπικές, μη κερδοσκοπικές) Τα παραγόμενα προϊόντα Την ταχύτητα κυκλοφορίας των κεφαλαίων Τον σημαντικότερο συντελεστή παραγωγής Τον τόπο εγκατάστασης Τον τρόπο διάθεσης της παραγωγής Τη νομική μορφή της επιχείρησης Τα συστήματα και τις μεθόδους παραγωγής

10 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ Πολύ μικρές (very small companies, very small firms): Απασχολούμενο προσωπικό: 0-10 άτομα, Ετήσιος κύκλος εργασιών της: < Μικρές επιχειρήσεις (small companies, small firms): Απασχολούμενο προσωπικό: <50 άτομα, Ετήσιος κύκλος εργασιών της: < Μεσαίες επιχειρήσεις (medium companies, medium firms): Ασχολούμενο προσωπικό: <250 άτομα, Ετήσιος κύκλος εργασιών της: < και ο ετήσιος ισολογισμός της είναι < Μεγάλες επιχειρήσεις (large companies, large firms): Ασχολούμενο προσωπικό: >250 άτομα, Ετήσιος κύκλος εργασιών της: > και ο ετήσιος ισολογισμός της >

11 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΥΛΗΣ Η αγορά του ξύλου, σύμφωνα με την ταξινόμηση από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας, κωδικοποιείται με τον Κ.Α. 20 και περιλαμβάνει 5 μεγάλους υποκλάδους: Παραγωγής πριστής ξυλείας Προϊόντων ξύλου Κουφωμάτων & προκατασκευασμένων σπιτιών Υλικών συσκευασίας Άλλων υλικών Οι επιμέρους ειδικές οικονομικές δραστηριότητες του κλάδου του ξύλου, σύμφωνα με τη Γενική Ονοματολογία των Οικονομικών Δραστηριοτήτων στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες (NACE Αναθ. 1) της Ε.Σ.Υ.Ε., παρουσιάζονται στον Πίνακα 1.2 (στήλες 1 και 2).

12 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΥΛΗΣ Οι γενικές οικονομικές δραστηριότητες του κύκλου οικονομίας ΞΥΛΟΥ κατά NACE Κωδικός Αναλυτική κατάταξη κλάδων ΔΝ. Λοιπές βιομηχανίες μ.α.κ. 20 Παραγωγή ξυλείας & προϊόντων ξύλου 20.1ΧΧΧΧΧΧΧ 20.2ΧΧΧΧΧΧΧ 20.3ΧΧΧΧΧΧΧ 20.4ΧΧΧΧΧΧΧ 20.5ΧΧΧΧΧΧΧ Παραγωγή πριστής ξυλείας και στύλων Παραγωγή προϊόντων ξύλου (μοριοσανίδες, ινοσανίδες, αντικολλητά, επικολλητά, ξυλόπλακες κλπ) Παραγωγή κουφωμάτων (πόρτες, παράθυρα κλπ) και προκατασκευασμένα ξύλινα σπίτια Παραγωγή ξύλινων υλικών συσκευασίας (παλέτες, κιβώτια, καφάσια κλπ) Παραγωγή άλλων ξύλινων υλικών Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ (ΕΣΥΕ 2010).

13 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΥΛΗΣ Η ΕΣΥΕ, δημοσιεύει κάθε χρόνο την Ετήσια Έρευνα Παραγωγής και Πωλήσεων Βιομηχανικών Προϊόντων (PRODCOM) και για τον κλάδο του ξύλου (βλ. Πίνακα 1.2 για την παραγωγή του έτους 2007). Τα δεδομένα της παραπάνω έρευνας αφορούν όλες τις επιχειρήσεις ξύλου που έχουν μέση ετήσια απασχόληση 10 άτομα και πάνω. Για κάθε προϊόν συλλέγονται πληροφορίες για: α) την παραχθείσα ποσότητα, β) την πωληθείσα ποσότητα και γ) την αξία των πωληθέντων προϊόντων (τζίρος).

14 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΥΛΗΣ Ετήσια παραγωγή των επιμέρους οικονομικών δραστηριοτήτων του κύκλου οικονομίας του ξύλου κατά NACE 2007 Κωδικός προϊόντος Περιγραφή Μον. Ποσότητα Αξία πωλήσεων ( ) Αριθμός επιχειρήσεων Ξυλεία κωνοφόρων πριονισμένη και πελεκημένη κατά μήκος τεμαχισμένη και αποφλοιωμένη πάχoς > 6 mm κολλημένη με δακτυλικό αρμό και λειασμένη μ Ξυλεία ελάτης: picea abies Karst., Abies alba mill μ Ξυλεία πεύκης: pinus sylvestris l. μ Ξυλεία πριονισμένη και πελεκημένη κατά μήκος τεμαχισμένη και αποφλοιωμένη πάχoς > 6 mm εκτός από ξυλεία κωνοφόρων, τροπική ξυλεία, κορμούς και σανίδες δρυός μ Tροπική ξυλεία πριονισμένη και πελεκημένη κατά μήκος τεμαχισμένη και αποφλοιωμένη πάχoς > 6 mm κολλημένη με δακτυλικό αρμό και πλανισμένη/λειασμένη μ

15 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΥΛΗΣ Κωδικός προϊόντος Περιγραφή Μον. Ποσότητα Αξία πωλήσεων ( ) Αριθμός επιχειρήσεων Σανίδες και πηχάκια βελανιδιάς για δάπεδα (παρκέτα) μ Ξυλεία κωνοφόρων, µε καθορισµένη µορφή Kgr Ξυλεία µη κωνοφόρων, µε καθορισµένη µορφή (στην οποία περιλαμβάνονται και οι σανίδες και τα πηχάκια για παρκέτα, μη συναρμολογημένα) Στύλοι κωνοφόρων, εµποτισµένοι µε πίεση ή άλλο τρόπο Kgr μ Πριονίδια Kgr Απορρίµµατα και θραύσµατα ξύλου (περιλαµβανοµένων και των συσσωµατωµάτων τους), καυσοξύλα Ξυλεία σε φύλλα πολύστρωτα αντικολλητά (κόντρα-πλακέ) (εκτός από μπαμπού) µε 1 εξωτερικό επιµέρους φύλλο (πτυχή) από τροπική ξυλεία, µε κάθε επιµέρους φύλλο πάχους 6 mm Kgr μ

16 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΥΛΗΣ Κωδικός προϊόντος Περιγραφή Μον. Ποσότητα Αξία πωλήσεων ( ) Αριθμός επιχειρήσεων Άλλη ξυλεία σε φύλλα πολύστρωτα αντικολλητά (κόντρα-πλακέ), επικολλητά απλά, µε εσωτερικό από χονδροειδείς σανίδες, µικρές σανίδες ή ελάσµατα συγκολληµένα µ Μοριόπλακες από ξύλο µ Διακοσµητικές µοριόπλακες (waferboard) από ξύλο (µε εξαίρεση τις µοριόπλακες και τα φύλλα προσανατολισµένης πλέξης) Μοριοσανίδες (νοβοπάν) και παρόµοιες σανίδες από άλλες ξυλώδεις ύλες Ινόπλακες µεσαίας πυκνότητας από ξύλο ή άλλες ξυλώδεις ύλες, έστω και συσσωµατωµένες µε ρητίνες ή άλλα οργανικά συνδετικά, µε πάχος που δεν υπερβαίνει τα 5 mm µ µ µ

17 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΥΛΗΣ Κωδικός προϊόντος Περιγραφή Μον. Ποσότητα Αξία πωλήσεων ( ) Αριθμός επιχειρήσεων Ινόπλακες µεσαίας πυκνότητας από ξύλο ή άλλες ξυλώδεις ύλες, έστω και συσσωµατωµένες µε ρητίνες ή άλλα οργανικά συνδετικά, µε πάχος που υπερβαίνει τα 5 mm, αλλά δεν υπερβαίνει τα 9 mm Ινόπλακες µεσαίας πυκνότητας από ξύλο ή άλλες ξυλώδεις ύλες, έστω και συσσωµατωµένες µε ρητίνες ή άλλα οργανικά συνδετικά, µε πάχος που υπερβαίνει τα 9 mm Ινόπλακες από ξύλο ή άλλες ξυλώδεις ύλες (εξαιρούνται οι ινόπλακες µεσαίας πυκνότητας) έστω και συσσωµατωµένες µε ρητίνες ή άλλα οργανικά συνδετικά, µε πυκνότητα > 0,8 g/cm³ Άλλα ξυλόφυλλα (φύλλα καπλαµά) και φύλλα για αντικολλητά, κλπ., πάχους 6 mm Παράθυρα, πορτοπαράθυρα (µπαλκονόπορτες) και τα πλαίσια και µ µ µ µ Τεµά χια

18 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΥΛΗΣ Κωδικός προϊόντος Περιγραφή Μον. Ποσότητα Αξία πωλήσεων ( ) Αριθμός επιχειρήσεων Πόρτες και τα πλαίσιά τους, περβάζια και κατώφλια από ξύλο Τεµά χια Ξυλότυποι για το σκυρόδεµα, από ξύλο Kgr Άλλα είδη λεπτοξυλουργικής και χονδροξυλουργικής για οικοδοµές από ξύλο Προκατασκευασµένα οικοδοµήµατα από ξύλο Kgr Αξία Επίπεδα πλαίσια στοιβασίας υλικών (παλέτες), στεφάνες πλαισίων στοιβασίας υλικών Kιβώτια κάθε µεγέθους, καφάσια, κύλινδροι και παρόµοια είδη συσκευασίας από ξύλο Τεµά χια Kgr

19 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΥΛΗΣ Κωδικός προϊόντος Περιγραφή Μον. Ποσότητα Αξία πωλήσεων ( ) Αριθμός επιχειρήσεων Εργαλεία, λαβές και σκελετοί, από ξύλο. Καλούπια, καλαπόδια και τανυτήρες για υποδήµατα από ξύλο Είδη από ξύλο για το τραπέζι ή την κουζίνα Ξυλεία µε ενσωµατωµένες ψηφίδες (µαρκετερί) και ξυλεία µε κολληµένα διακοσµητικά στοιχεία Πλαίσια (κορνίζες) από ξύλο για εικόνες, φωτογραφίες, καθρέφτες και παρόµοια είδη Άλλα είδη από ξυλεία (εκτός από στεφάνες πλαισίων στοιβασίας υλικών) Kgr Kgr Αξία Μέτρ α Αξία Πηγή:

20 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΞΥΛΟΥ Το ξύλο κωνοφόρων (coniferous ή softwood) αφορά όλα τα προϊόντα ξύλου που προέρχονται από τα δασοπονικά των κωνοφόρων, που ταξινομούνται βοτανικά κάτω από τον όρο «γυμνόσπερμα», όπως είναι: η ελάτη (Abies, fir), η ερυθρελάτη (Picea, spruce), η πεύκη (Pinus, pine), ο κέδρος (Cedrus, cedars), η λάρικα (Larix, larch) κά (Στάμου 2005 ). Το ξύλο πλατυφύλλων (Νοn-coniferous ή hardwood ή broadleaved) αφορά όλα τα προϊόντα ξύλου, που προέρχονται από τα δασοπονικά των πλατυφύλλων που ταξινομούνται βοτανικά κάτω από τον όρο «αγγειόσπερμα», όπως είναι: η δρυς (Quercus, oak), η οξυά (Fagus, beech), η λεύκη (Populus, poplar), το σφενδάμι (Acer, maple), κά. Το κορμόξυλο (logs) αφορά το ξύλο των κορμών ή κορμοτεμαχίων (στρόγγυλο ή χονδροειδώς τετραγωνισμένο). Διακρίνεται επιμέρους σε: α) κορμόξυλο προορισμένο για πρίση (sawlogs), β) κορμόξυλο προορισμένο για εκτύλιξη (venner logs) και γ) κορμόξυλο προοριζόμενο για τραβέρσες σιδηροδρόμων (logs for sleepers, ties).

21 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΞΥΛΟΥ H πριστή ξυλεία (sawnwood) αφορά το ξύλο πλανισμένο ή όχι, συγκολλημένο ή όχι, προερχόμενο από κατά μήκος ή από εγκάρσια πρίση. Εδώ δεν περιλαμβάνεται το ξύλο των παρκέτων. Η παραγωγή πριστής ξυλείας περιλαμβάνει το ξύλο που προέρχεται είτε από την εγχώρια παραγωγή είτε την εισαγόμενη. Τα ξυλόφυλλα ή καπλαμάδες (veneer sheets) είναι τα λεπτά φύλλα του ξύλου, ομοιόμορφου πάχους, που προέρχονται από την εκτύλιξη ή την τομή κορμών ξύλου και προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή αντικολλητών, πολύστρωμων κατασκευών, επίπλων, κλπ. Τα αντικολλητά ξυλοφύλλων ή κόντρα πλακέ (plywood) είναι τα προϊόντα σε μορφή πλάκας που αποτελείται από συγκολλημένα ξυλόφυλλα. Διακρίνονται σε αντικολλητά γενικών χρήσεων, ναυτικών χρήσεων, δομικών χρήσεων, διακοσμητικών και επιστρωμένων.

22 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΞΥΛΟΥ Οι μοριόπλακες (particle boards) είναι οι πλάκες υλικού που είναι κατασκευασμένες από μικρά τεμάχια ξύλου ή άλλου λιγνοκυτταρικού υλικού, τα οποία αναμειγνύονται και στη συνέχεια με τη βοήθεια οργανικής συγκολλητικής ουσίας και τη δράση ενός ή περισσότερων μέσων, όπως θερμότητα, πίεση, υγρασία, καταλύτης κά, συγκολλώνται και διαμορφώνονται σε μορφή πλακών. Οι ινοπλάκες (fiberboards, fiber building boards) είναι οι πλάκες κατασκευασμένες από ίνες ξύλου ή άλλου λιγνοκυτταρινικού υλικού με τον πρωτογενή συγκολλητικό δεσμό, που προέρχεται όχι από πρόσθετο υλικό, αλλά από τη συνάφεια των ινών και τις συγκολλητικές ιδιότητες που ενυπάρχουν σε αυτές. Κόλλες ή πρόσθετα υλικά μπορούν να προστεθούν κατά την παραγωγή των ινοπλακών αυτών. Συνήθως παράγονται υπό σταθερή πίεση. Δεν περιλαμβάνονται εδώ παρόμοιας μορφής προϊόντα, όπως γυψοσανίδες, τσιμεντοσανίδες, κά.

23 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΞΥΛΟΥ Οι βασικές κατηγορίες των προϊόντων του ξύλου Στρόγγυλη ξυλεία Βιομηχανική ξυλεία Πριστή ξυλεία Καύσιμη ξυλεία Κορμοτεμάχια για παραγωγή καπλαμάδων Ξύλινα πάνελς Ξυλοπολτός Κόντρα πλακέ Μοριοσανίδες Ινοασανίδες Καπλαμάδες Λοιπή βιομηχανική στρόγγυλη ξυλεία OSB Μοριοσανίδες MDF Άλλες σανίδες

24 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΕΠΙΠΛΟΥ Οι γενικές οικονομικές δραστηριότητες του κύκλου οικονομίας επίπλου κατά NACE Κωδικός Αναλυτική κατάταξη κλάδων ΔΝ. Λοιπές βιομηχανίες μ.α.κ. 36 Κατασκευή επίπλων, λοιπές βιομηχανίες 361 ΧΧΧΧΧΧΧ Κατασκευή επίπλων 361.1ΧΧΧΧΧΧ 361.2ΧΧΧΧΧΧ 361.3ΧΧΧΧΧΧ Καρεκλών και καθισμάτων Κατασκευή άλλων επίπλων για γραφεία και καταστήματα Κατασκευή επίπλων κουζίνας ΧΧΧΧΧΧ Κατασκευή άλλων επίπλων όπως κρεβατοκάμαρες, τραπεζαρίες, σαλόνια κλπ Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ (ΕΣΥΕ 2007).

25 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΕΠΙΠΛΟΥ Ετήσια παραγωγή επίπλων των επιμέρους οικονομικών δραστηριοτήτων του κύκλου οικονομίας επίπλου κατά NACE Κωδικός προϊόντος Περιγραφή Μον. Ποσότητα Αξία πωλήσεων (ευρώ) Αριθμός επιχειρήσεων Καθίσµατα περιστρεφόµενα µε ρυθµιζόµενο ύψος, παραγεµισµένα, µε ράχη και εφοδιασµένα µε ροδίτσες ή ολισθητήρες (πατίνια) Άλλα περιστρεφόµενα καθίσµατα µε ρυθµιζόµενο ύψος, µη παραγεµισµένα και µη εφοδιασµένα µε ροδίτσες ή ολισθητήρες (πατίνια) Τεμ Τεμ Παραγεµισµένα καθίσµατα, µε σκελετό από µέταλλο Τεμ Καθίσµατα µε σκελετό από µέταλλο, µη παραγεµισµένα Τεμ Παραγεµισµένα καθίσµατα µε σκελετό από ξύλο Τεμ Καθίσµατα µε σκελετό από ξύλο, µη παραγεµισµένα Τεμ Μεταλλικά γραφεία, ύψους 80 cm Τεμ

26 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΕΠΙΠΛΟΥ Ετήσια παραγωγή επίπλων των επιμέρους οικονομικών δραστηριοτήτων του κύκλου οικονομίας επίπλου κατά NACE Κωδικός προϊόντος Περιγραφή Μον. Ποσότητα Αξία πωλήσεων (ευρώ) Αριθμός επιχειρήσεων Άλλα μεταλλικά έπιπλα γραφείου, ύψους 80 cm Τεμ Άλλα μεταλλικά έπιπλα γραφείου, ύψους > 80 cm, ντουλάπια µε πόρτες, µε περσίδες ή πτυσσόµενα φύλλα Άλλα μεταλλικά έπιπλα γραφείου, > 80 cm, ντουλάπια µε συρτάρια, ταξινοµητές και χωρίσµατα Τεμ Τεμ Άλλα µεταλλικά έπιπλα γραφείου, ύψους > 80 cm Τεμ Γραφεία από ξύλο, ύψους 80 cm Τεμ Έπιπλα από ξύλο, των τύπων που χρησιµοποιούνται στα γραφεία, που δεν αναφέρονται αλλού, ύψους 80 cm Έπιπλα από ξύλο. που χρησιµοποιούνται σε γραφεία, ντουλάπια, ύψους > 80 cm Έπιπλα από ξύλο, των τύπων που χρησιµοποιούνται στα γραφεία, άλλα, ύψους > 80 Τεμ Τεμ Τεμ

27 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΕΠΙΠΛΟΥ Ετήσια παραγωγή επίπλων των επιμέρους οικονομικών δραστηριοτήτων του κύκλου οικονομίας επίπλου κατά NACE Κωδικός προϊόντος Περιγραφή Μον. Ποσότητα Αξία πωλήσεων (ευρώ) Αριθμός επιχειρήσεων Έπιπλα από ξύλο για καταστήµατα Τεμ Έπιπλα από ξύλο που χρησιµοποιούνται στις κουζίνες, από στοιχεία Έπιπλα από ξύλο που χρησιµοποιούνται στις κουζίνες, άλλα Μεταλλικά έπιπλα, που δεν αναφέρονται αλλού Τεμ Τεμ Χιλ/μα Έπιπλα από ξύλο για τις κρεβατοκάµαρες Τεμ Έπιπλα από ξύλο για τις τραπεζαρίες και τους καθιστικούς χώρους Τεμ Έπιπλα από ξύλο, που δεν αναφέρονται αλλού Τεμ Έπιπλα από πλαστικές ύλες Τεμ Μέρη επίπλων από ξύλο Αξία

28 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ατομικές επιχειρήσεις (private companies, private firms). Ομόρρυθμες εταιρείες, Ο.Ε. (unlimited partnership). Ετερόρρυθμες εταιρείες, Ε.Ε. (limited partnership). Ανώνυμες εταιρείες, Α.Ε. (S.A. companies). Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης, Ε.Π.Ε. (limited liability companies). Αφανείς ή συμμετοχικές εταιρείες (dormant partnership, unregistered firms).

29 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ατομικές επιχειρήσεις (private companies, private firms). Είναι αυτές που έχουν ένα μόνο ιδιοκτήτη. Είναι η πιο απλή μορφή επιχείρησης και για την ίδρυσή της απαιτείται ένα μικρό κεφάλαιο και δεν υπάρχουν πολλές διατυπώσεις δημιουργίας τους. Η λειτουργία τους εξαρτάται από τον ιδιοκτήτη της και ο οποίος είναι υπεύθυνος για όλες τις υποχρεώσεις της επιχείρησής του, ακόμη και με την ατομική του περιουσία. Ομόρρυθμες εταιρείες, Ο.Ε. (unlimited partnership). Είναι αυτές που έχουν δύο ή περισσότερους ιδιοκτήτες οι οποίοι ευθύνονται από κοινού και απεριόριστα δηλ. με όλη τους την περιουσία, για όλες τις υποχρεώσεις της επιχείρησής τους. Για τη λειτουργία της απαιτείται ένα μικρό ποσό κεφαλαίου και ένα καταστατικό που θα πρέπει να δημοσιευτεί.

30 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ετερόρρυθμες εταιρείες, Ε.Ε. (limited partnership). Συστήνονται από δύο ή περισσότερα πρόσωπα με σκοπό την εμπορία με εταιρική επωνυμία. Το χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι ότι οι ιδιοκτήτες της έχουν περιορισμένη ευθύνη μέχρι του ποσού της συμμετοχής σε αυτή. Στην ετερόρρυθμη επιχείρηση υπάρχουν μερικοί ομόρρυθμοι και μερικοί ετερόρρυθμοι εταίροι. Οι ετερόρρυθμοι εταίροι είναι απλοί χρηματοδότες και δεν συμμετέχουν στη διαχείριση της επιχείρησης. Για τη σύσταση της εταιρίας απαιτείται ένα καταστατικό που θα πρέπει να δημοσιευτεί.

31 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ανώνυμες εταιρείες, Α.Ε. (S.A. companies). Είναι αυτές που το ποσό του κεφαλαίου που απαιτείται διαιρείται σε ίσα και ελεύθερα μερίδια (μετοχές) και κάθε μέτοχος ευθύνεται μέχρι του ποσού του μετοχικού κεφαλαίου του. Οι μετοχές μπορούν να μεταβιβαστούν εύκολα. Το ελάχιστο ποσό που απαιτείται για τη σύσταση της Α.Ε. πρέπει να παραμένει σταθερό κατά τη διάρκεια της ζωής της και μεταβάλλεται μόνο αν υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις που ορίζονται από το Νόμο. Ο θεσμός των Α.Ε. συντέλεσε πολύ στη δημιουργία μεγάλων επιχειρήσεων και στην ανάπτυξη βιομηχανικών χωρών, στην ανάπτυξη της οικονομίας, στην τεχνολογική πρόοδο και εξέλιξη (Κορρές και Λιαργκόβας 2009)

32 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης, Ε.Π.Ε. (limited liability companies). Οι Ε.Π.Ε. αποτελεί μια παραλλαγή του εταιρικού τύπου των Α.Ε. και αποτελείται από ορισμένα πρόσωπα τα οποία ευθύνονται μέχρι του ποσού της εταιρικής τους μερίδας. Η μερίδα αυτή δεν μεταβιβάζεται (δηλ. δεν δίνεται με τη μορφή μετοχών). Η ευθύνη των εταίρων για τις υποχρεώσεις τους περιορίζεται μόνο στα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης και όχι της προσωπικής τους περιουσίας.

33 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Αφανείς ή συμμετοχικές εταιρείες (dormant partnership, unregistered firms). Είναι μια ευκαιριακή συνεμπορία δύο ή περισσότερων ατόμων που συμφωνούν να συμπράξουν για μία ή περισσότερες εμπορικές πράξεις στο όνομα καθενός εταίρου χωρίς εταιρική επωνυμία. Αποκαλείται αφανής γιατί δεν δημοσιεύει καταστατικό (αφάνεια εταιρικών δεσμών). Η εταιρεία αυτή δεν έχει υπόσταση για τους τρίτους και υφίσταται μόνο ως σχέση μεταξύ των συνεταίρων. Οι διαφορές της αφανούς με την Ο.Ε. είναι κυρίως ότι η πρώτη α) δεν έχει νομική προσωπικότητα, β) δεν έχει ιδία έδρα και γ) δεν πτωχεύει.

34 ΜΟΡΦΕΣ & ΕΙΔΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΗ ΦΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΡΟΗ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ Πρώτης κατεργασίας για παραγωγή (πχ πριστών, ξυλοφύλλων, ξυλοπλακών, κλπ) Ενδιάμεσης κατεργασίας (πχ αντικολλητών, μοριοπλακών, ινοπλακών) Παραγωγής τελικών προϊόντων (πχ επίπλων, χαρτιού, λυόμενων σπιτιών κλπ).

35 Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Παραγωγή με την έννοια της παραγωγικής διαδικασίας ονομάζουμε τη δημιουργία χρήσιμων αγαθών και υπηρεσιών καθώς επίσης και την κατεργασία πρώτων υλών ή υπαρχόντων προϊόντων με σκοπό τη δημιουργία άλλων επίσης χρήσιμων αγαθών (μεταποίηση). Συνήθως η παραγωγή είναι μαζική (mass production) η οποία οδηγεί στη συμπίεση του κόστους παραγωγής. Στην Ελλάδα όμως στον κλάδο του επίπλου πολύ λίγες είναι οι επιχειρήσεις που παράγουν μαζικά, καθώς οι περισσότερες παράγουν έπιπλα κατά παραγγελία. Αντίθετα οι λίγες μεγάλες επιχειρήσεις παραγωγής προϊόντων ξύλου (ΣΕΛΜΑΝ, ALFAWOOD, ΑΚΡΙΤΑΣ κά) έχουν μαζική παραγωγή, διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν τα αντίστοιχα εισαγόμενα προϊόντα.

36 Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Παραγωγική διαδικασία είναι η φυσική διαδικασία του συνδυασμού και της ανάλωσης των βασικών συντελεστών της παραγωγής (εισροών) και της μετατροπή τους σε επιθυμητά προϊόντα (εκροές). Συντελεστές της παραγωγής όλα εκείνα τα υλικά αγαθά και τις υπηρεσίες που συνδυάζονται σκόπιμα σε μια παραγωγική διαδικασία με σκοπό τη δημιουργία άλλων υλικών αγαθών και υπηρεσιών. Οι βασικοί συντελεστές της παραγωγής είναι: η εργασία, το έδαφος (με την έννοια του οικοπέδου που είναι εγκατεστημένη η επιχείρηση) και το κεφάλαιο.

37 Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Το ανθρώπινο κεφάλαιο (human capital) χρησιμοποιείται ως εναλλακτικός όρος του παραγωγικού συντελεστή εργασίας. Η βελτίωση του ανθρώπινου κεφαλαίου θεωρείται επένδυση και επιτυγχάνεται με θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση. Το ανθρώπινο κεφάλαιο εκφράζει ουσιαστικά τη δύναμη του ανθρώπινου κεφαλαίου και τις ικανότητες του και είναι το απόθεμα εμπειρίας, γνώσεων και ικανοτήτων. Για αυτό και διαφέρει από το υλικό κεφάλαιο το οποίο είναι συσσώρευση υλικών αγαθών (Αγαπητός 2004). Από τους παραπάνω ορισμούς προκύπτει ότι τα χαρακτηριστικά στοιχεία της παραγωγικής διαδικασίας είναι: 1. Η προσπάθεια για τη δημιουργία κάποιου προϊόντος πχ ενός επίπλου 2. Η χρονική διάρκεια από τη στιγμή που θα χρησιμοποιηθούν οι παραγωγικοί συντελεστές μέχρι τη δημιουργία του προϊόντος πχ ένας μήνας από την αρχή ως το τέλος της παραγωγής ενός επίπλου και 3. Η τεχνολογική σχέση ανάμεσα στις ποσότητες των παραγωγικών συντελεστών και την ποσότητα του παραγόμενου προϊόντος, πχ η μέθοδος παραγωγής του επίπλου κλπ

38 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΞΥΛΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Α. Με κριτήριο τη φύση των συντελεστών της παραγωγής Διακρίνονται δύο βασικές ομάδες συντελεστών της παραγωγής: η ανθρώπινη εργασία και τα υλικά αγαθά. Η ανθρώπινη εργασία διακρίνεται σε επιτελική ή διευθυντική, με αντικείμενο το σχεδιασμό, τη λήψη αποφάσεων, το συντονισμό και τη διοίκηση της οικονομικής μονάδας και σε εκτελεστική, που σχετίζεται άμεσα με την παραγωγή και τη διάθεση των προϊόντων και υπηρεσιών που παράγει η οικονομική μονάδα. Στα υλικά αγαθά, ως συντελεστές της παραγωγής, συμπεριλαμβάνονται όλα τα μέσα που χρησιμοποιούνται κατά την παραγωγική διαδικασία (έδαφος και κτίρια, έπιπλα και μηχανές, μηχανήματα αυτοκίνητα και εργαλεία, πρώτες και βοηθητικές ύλες), καθώς και το χρηματικό κεφάλαιο, που προορίζεται για την κάλυψη τρεχουσών αναγκών για πληρωμές (κυκλοφοριακό κεφάλαιο) ή για επενδύσεις (κεφάλαιο επενδύσεων).

39 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΞΥΛΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Β. Με κριτήριο τη διαιρετότητα των συντελεστών της παραγωγής Διακρίνονται σε διαιρετούς και μη διαιρετούς. Διαιρετοί είναι οι συντελεστές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε οσοδήποτε μικρές ποσότητες, π.χ. λιπαντικά, καύσιμα, καρφιά, βίδες, κόλλες κλπ. Μη διαιρετοί είναι οι συντελεστές που κάτω από ορισμένες ελάχιστες ποσότητες δεν μπορούν να διαιρεθούν ούτε να χρησιμοποιηθούν. Τέτοιοι είναι π.χ. τα μηχανήματα, τα κτίρια, το έδαφος, τα εργαλεία, η ανθρώπινη εργασία που δεν μπορούν να σμικρυνθούν κάτω της μονάδας.

40 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΞΥΛΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Γ. Με κριτήριο το άμεσο (πλήρες) ή το βαθμιαίο της ανάλωσής τους κατά την παραγωγική διαδικασία, Διακρίνονται σε άμεσα αναλισκόμενους, σε βαθμιαία αναλισκόμενους (ή δυναμικούς) και σε μη αναλισκόμενους ή απόλυτους δυναμικούς συντελεστές της παραγωγής. Άμεσα αναλισκόμενοι όπως και σε προηγούμενη παράγραφο αναφέρθηκε είναι π.χ. τα λιπαντικά, τα καύσιμα, τα καρφιά, οι βίδες, η ενέργεια κλπ. Βαθμιαία αναλισκόμενοι ή δυναμικοί είναι π.χ. τα μηχανήματα και κτίρια, τα έπιπλα και οι μηχανές και γενικά οι τεχνικές εγκαταστάσεις που το δυναμικό της παραγωγής τους και επομένως και η χρήση τους διαρκεί πέραν του έτους. Η βαθμιαία ανάλωση μπορεί να οφείλεται ή στη φθορά λόγω χρήσεως ή στην τεχνολογική παλαίωση ή σε συνδυασμό αυτών. Μη αναλισκόμενος είναι το έδαφος και τα οικόπεδα. Το έδαφος στη δασική εκμετάλλευση υπό κανονική ορθολογική διαχείριση διατηρεί εξ ορισμού την παραγωγική του ικανότητα.

41 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΞΥΛΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Δ. Με κριτήριο τη δυνατότητα υποκατάστασης Διακρίνονται σε οριακούς και υποκαταστάσιμους. Οριακός ονομάζεται ένας συντελεστής της παραγωγής όταν οι αναλισκόμενες κατά την παραγωγική διαδικασία ποσότητές του βρίσκονται σε τόσο στενή σχέση με τις παραγόμενες ποσότητες του ή των προϊόντων, ώστε δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να υποκατασταθεί αυτός από κάποιον άλλον. Παράδειγμα η στρόγγυλη ξυλεία είναι οριακός συντελεστής παραγωγής σε μια ξυλοβιομηχανική μονάδα που παράγει πριστή ξυλεία. Υποκαταστάσιμος ονομάζεται ένας συντελεστής της παραγωγής, όταν το σύνολο ή ένα μέρος των ποσοτήτων του που χρησιμοποιούνται ή αναλίσκονται κατά την παραγωγική διαδικασία μπορούν να υποκατασταθούν από ποσότητες ενός άλλου συντελεστή χωρίς συνέπειες στις παραγόμενες ποσότητες του ή των προϊόντων. π.χ. κατά τον τεμαχισμό ενός καδρονιού πριστής ξυλείας με πριόνι που χειρίζεται από δύο εργάτες, το πριόνι και ο ένας εργάτης μπορεί να υποκατασταθούν από μια κορδέλα, που θα τη χειρίζεται ο άλλος εργάτης.

42 ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ Παραγωγικότητα (productivity, performance) ονομάζεται το πηλίκο του αποτελέσματος (εκροής) μιας παραγωγικής διαδικασίας (ποιότητα και ποσότητα) δια του κόστους των συντελεστών παραγωγής (εισροές) που χρησιμοποιήθηκαν σ' αυτή. Παραγωγικότητα εργασίας (productivity of labour) είναι ίση με το πηλίκο της ποσότητας του παραχθέντος σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο προϊόντος δια του αριθμού των ατόμων ή των ωρών εργασίας που απαιτήθηκαν για την παραγωγή αυτή (αντίστοιχα παραγωγικότητα ανά άτομο ή ανά ώρα εργασίας). Παραγωγικότητα πάγιου κεφαλαίου (productivity of capital): Δίνει την αναλογία μεταξύ της ποσότητας της παραγωγής και των χρησιμοποιουμένων γι' αυτή παγίων εγκαταστάσεων ή του παγίου υλικού, όπως Π.χ. των χρησιμοποιουμένων μηχανημάτων.

43 ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ Παραγωγικότητα της πρώτης ύλης (productivity of row material) είναι όρος που χρησιμοποιείται κυρίως σε παραγωγικές - οικονομικές μονάδες που χαρακτηριστικό τους είναι οι μεγάλες ποσότητες πρώτης ύλης που χρησιμοποιούν, όπως Π.χ. ξυλοβιομηχανίες, επιπλοβιομηχανίες, βιομηχανίες μεταλλευμάτων κλπ. Σαν παραγωγικότητα ή αποδοτικότητα της πρώτης ύλης (ή γενικά ενός υλικού) χαρακτηρίζεται το πηλίκο της ποσότητας πρώτης ύλης (ή του υλικού) που περιέχεται μέσα στο παραχθέν προϊόν δια της ποσότητας της πρώτης ύλης που χρησιμοποιήθηκε γι' αυτό. Η παραγωγικότητα περιλαμβάνει την (effectiveness) και αποδοτικότητα (efficiency). ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ αποτελεσματικότητα ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΣΤΟΧΟΥ ΚΟΣΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΣΤΟΧΟΥ

44 Χαμηλή Υψηλή ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ Παραγωγικότητα - Αποτελεσματικότητα Αποδοτικότητα* Επίτευξη στόχων Αποτελεσματική αλλά όχι Αποδοτική Οι στόχοι επιτεύχθηκαν Έγινε σπατάλη πόρων Ούτε αποτελεσματική ούτε Αποδοτική Οι στόχοι δεν επιτεύχθηκαν Έγινε σπατάλη πόρων Υψηλή Αποτελεσματική και Αποδοτική Οι στόχοι επιτεύχθηκαν Δεν έγινε σπατάλη πόρων Αποδοτική αλλά όχι Αποτελεσματική Δεν έγινε σπατάλη πόρων Οι στόχοι δεν επιτεύχθηκαν Χαμηλή Χρήση πόρων *Πηγή: Schermerhorn, 2012, p.49

45 Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Επιχειρήσεων Ξύλου Επίπλου Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ Ο Αγαπητός (2004) αναφέρει ότι ο Σωκράτης δίνει με απλά λόγια την έννοια της παραγωγικότητας που αξίζει να αναφερθεί. «Παρατήρησα ότι αυτοί που ασκούν το ίδιο επάγγελμα, άλλοι ήταν πολύ φτωχοί και άλλοι πολύ πλούσιοι. Αφού μελέτησα το θέμα διαπίστωσα ότι αυτοί που εργαζόταν όπως τύχαινε και χωρίς μεθοδικότητα είχαν ζημιές, ενώ αντίθετα όσοι εργαζόταν με σύστημα και μεθοδικότητα και συγκέντρωναν τη σκέψη τους, απέδιδαν εύκολα, γρήγορα και με περισσότερο κέρδος». Με την αύξηση της παραγωγικότητας προκύπτει ένα ποσοτικό και ένα ποιοτικό αποτέλεσμα. Το ποσοτικό αναφέρεται στην αύξηση του προϊόντος, ενώ το ποιοτικό στη βελτίωση της ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών. Η μέτρηση της παραγωγικότητας της ποιότητας δεν είναι πάντα εύκολη.

46 Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Επιχειρήσεων Ξύλου Επίπλου Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ Η αποδοτικότητα (efficiency, profitability) αναφέρεται στη σχέση μεταξύ του πραγματοποιηθέντος έργου ή κέρδους και της απασχόλησης ή της αξίας του χρησιμοποιηθέντος κεφαλαίου, αντίστοιχα. Συνήθως η αποδοτικότητα αναφέρεται παραγωγικότητα στην εργασία. στο κεφάλαιο, ενώ η.

47 Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Επιχειρήσεων Ξύλου Επίπλου Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ - ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Αρχικά ως έννοια η ανταγωνιστικότητα (competitiveness) αφορά το βαθμό αντοχής μιας οικονομίας στο διεθνή ανταγωνισμό ή ενός προϊόντος που παράγεται στο εσωτερικό έναντι ενός ομοίου προϊόντος που παράγεται στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. Η υψηλή (high competiveness) ή χαμηλή (low competiveness) ανταγωνιστικότητα μιας οικονομίας εκδηλώνεται με την αυξομείωση των εξαγωγών μιας χώρας..

48 Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Επιχειρήσεων Ξύλου Επίπλου Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ - ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Ο ανταγωνισμός (competition) είναι θεσμός της φιλελεύθερης οικονομίας και για αυτό αποκαλείται ελεύθερος ανταγωνισμός. Ο ελεύθερος ανταγωνισμός (open competition) επιτρέπει στους ιδιώτες ή επιχειρηματίες την απόκτηση κέρδους προσφέροντας ευνοϊκότερους όρους για τη προσέλκυση πελατών. Δεν τίθενται πραγματικά ή νομικά εμπόδια και ο μόνος μοχλός είναι ο νόμος της προσφοράς ζήτησης και του μηχανισμού των τιμών.. Ο ελεύθερος ανταγωνισμός προϋποθέτει: μεγάλο αριθμό αγοραστών- πωλητών, ομοιογενή προϊόντα, επιθυμία αγοραστών- πωλητών για αγορά - πώληση του ίδιου προϊόντος, πλήρη πληροφόρηση των δύο μερών για τις τιμές των προϊόντων και μη παρεμπόδιση της διακίνησης αγαθών και συντελεστών παραγωγής.

49 Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Επιχειρήσεων Ξύλου Επίπλου Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ - ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Ο ανταγωνισμός μπορεί να έχει τέσσερις μορφές: α) Τέλειος (πλήρης) ανταγωνισμός (perfect competition) β) Ατελής ανταγωνισμός (imperfect competition) γ) Αθέμιτος ανταγωνισμός (unfair competition) δ) Μονοπωλιακός ανταγωνισμός. (monopolistic competition)

50 Δρ. Ι. Παπαδόπουλος Διοίκηση Επιχειρήσεων Ξύλου Επίπλου Τμήμα Σχεδιασμού & Τεχνολογίας Ξύλου & Επίπλου ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ - ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Καρτέλ (cartel) που είναι μια κοινοπραξία ομοειδών επιχειρήσεων οι οποίες διατηρούν την οικονομική, διοικητική και νομική αυτοτέλεια τους (σε αντίθεση με το trust) αλλά συμφωνούν να ακολουθήσουν κοινή πολιτική για το κοινό τους συμφέρον. Η σύμπραξη αυτή αποβλέπει στην εξουδετέρωση του μεταξύ τους ανταγωνισμού και τελικά στη μονοπωλιακή επικράτηση τους στην αγορά. Η πολιτική της κοινοπραξίας συνίσταται κυρίως: στη διατήρηση των τιμών,. τον έλεγχο της παραγωγής, την επιρροή στις εθνικές και διεθνείς αγορές και γενικότερα τον έλεγχο της προσφοράς και ζήτησης ιδίως πρώτων υλών και εργατικού δυναμικού.

51 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Δρ. Ιωάννης Παπαδόπουλος Καθηγητής