ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΚΤΗ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

Transcript

1 1 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΚΤΗ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΚΤΗ Επιδημία Ebola Μια επιδημία με την οποία ασχολήθηκαν όλοι και τελευταία ο ΠΟΥ. Μια επιδημία εκτός ελέγχου προς το παρόν. Τι μας έδειξε η επιδημία αυτή; Την ηθική χρεωκοπία του καπιταλιστικού συ στήματος. Αυτό νομίζω τα λέει όλα. Η επιδημία, από τις μεγαλύτερες ανάλογου είδους, συνέβη στην Αφρική. Την φτωχότερη ήπειρο του πλανήτη. Σε χώρες που στερούνται καλής υγιειονομικής περίθαλψης. Ενίοτε και στοιχειώδους περίθαλψης. Τα συστήματα υγείας απολύτως εξασθενημένα, το προσωπικό ολιγάριθμο, τα εφόδια ελάχιστα. Ο έλεγχος και η επιτήρηση της νόσου, η απομόνωση των ασθενών και η θεραπεία τους, ουσιαστικά αδύνατα χωρίς εξωτερική βοήθεια. Οι λίγοι γιατροί, εκτός των παραπάνω έχουν να παλαίψουν με τους φόβους και τις δεισιδαιμονίες του λαού που οδηγεί ακόμη και σε απαγωγή των ασθενών από τα νοσοκομεία. Ο ΠΟΥ αλλά και η διεθνής κοινότητα κινητοποιήθηκαν απελπιστικά αργά. Πιο ταχεία δραστηριότητα είχαν ιδιωτικές οργανώσεις, όπως πχ «Οι γιατροί χωρίς σύνορα», οι οποίες όμως καταγγέλουν τον ΠΟΥ για μη ανταπόκριση στις εκκλήσεις τους. Η απελευθέρωση κάποιων ποσών έγινε πολύ αργότερα. Και ο ΠΟΥ δηλώνει ότι έχει μεγάλες περικοπές στα κεφάλαια του. Όμως ο ΠΟΥ είναι ο μόνος οργανισμός που μπορεί να συντονίζει τις διεθνείς κινητοποιήσεις σε περιόδους κρίσεων. Άρα πρέπει να χρηματοδοτείται γεναία. Η Αφρική απελπισμένα ζητά βοήθεια. Ο διευθυντής του CDC των ΗΠΑ μόλις τώρα, στις , έξη περίπου μήνες μετά το ξέσπασμα της επιδημίας, τονίζει και απαιτεί από τις υπηρεσίες και τη διεθνή κοινότητα: «act quickly»- δράστε ταχέως. Εμβόλιο ή θεραπευτικά σκευάσματα δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή. Απλά δοκιμάζονται με ταχείες διαδικασίες. Πέραν αυτού δεν υπάρχει ανάλογη χρηματοδότηση για ενίσχυση των συστημάτων υγείας, όπου αυτά μειονεκτούν. Τα πειραματικά φάρμακα ή εμβόλια δεν είναι σίγουρο ότι θα έχουν καλά αποτελέσματα όταν φτάσουν στην κατανάλωση. Αυτό συμβαίνει πάντα. Κι αν επιτύχουν, πόσα θα φθάσουν στις δοκιμαζόμενες χώρες; Πιστεύουμε ότι προτεραιότητα έχει η βελτίωση των υγιειονομικών υπηρεσιών, η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, η βελτίωση των συνθηκών προσωπικής υγιεινής. Η δυνατότητα απομόνωσης των ασθενών και ελέγχου της νόσου. Χιλιάδες οι ασθενείς και οι νεκροί από τον Ebola, αλλά ας μην ξεχνούμε ότι σε μία μόνο χρονιά απεβίωσαν περίπου από οξεία διάρροια και από πνευμονιοκοκκική πνευμονία. Ναι, στην Αφρική. Πληθώρα από τους θανάτους αυτούς θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί μόνο με τη βελτίωση των συστημάτων υγείας. Τα εκατομμύρια δολάρια που θα δοθούν τώρα (οπότε η επιδημία εγγίζει τον δυτικό κόσμο) αν δινόντουσαν παλαιότερα στις χώρες αυτές ίσως δεν υπήρχε επιδημία. Όμως η Αφρική είναι απλά Αφρική. Δυστυχώς. Η ηθική, το έλεγα πάντα, δεν είναι μία. Άλλη η ηθική των πλουσίων, άλλη η ηθική των πτωχών. Οι άνθρωποι όμως είναι ίδιοι, όπου κι αν ζουν.

2 2 Λ ο ί μ ω ξ η ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ Τ Ο Ν Ι Ο Ε B O L A Οφείλεται στον ιό Ebola της οικογένειας filovirus. Υπάρχουν 5 είδη του ιού, τέσσερα από τα οποία προκαλούν νόσηση στον άνθρωπο: Zaïre ebolavirus (EBOV), Sudan ebolavirus (SUDV), Tai Forest (TAFV), Bundibugyo ebolavirus (BDBV). Το πέμπτο είδος, Reston ebolavirus (RESTV), δεν προσβάλλει τους ανθρώπους. Η νόσος εμφανίσθηκε το 1976 με σχεδόν ταυτόχρονες επιδημίες στο Congo και στο Sudan. Στη συνέχεια υφέθηκε και επανεμφανίσθηκε το 1994 με μικροεπιδημίες έκτοτε. Η επιδημία του 2014 είναι από τις μεγαλύτερες στην ιστορία του ιού και η πρώτη στη Δυτική Αφρική όπου προσέβαλε τις χώρες: Guinea, Liberia, Nigeria, Sierra Leone. Ζωονόσος με άγνωστη φυσική δεξαμενή. Βαριά νόσος. Δεν είναι επακριβώς γνωστό πως μολύνεται ο άνθρωπος από τον ιό. Πιθανολογείται ότι αυτό γίνεται μέσω άμεσης επαφής με πάσχοντα ζώα. Όταν ο άνθρωπος μολυνθεί, τότε μπορεί να μεταδοθεί ο ιός από άνθρωπο-σεάνθρωπο. Η μετάδοση άτομο-σε-άτομο σχετίζεται με άμεση επαφή με το αίμα ή σωματικά υγρά. Ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί μέσω - επαφής με ζώα - επαφής με αίμα ή υγρά σώματος - επαφής με ιατρικά εργαλεία μη αποστειρωμένα - επαφής ιατρικού προσωπικού χωρίς κατάλληλη προστατευτική ενδυμασία, με αρρώστους Επαφή με τους νεκρούς κατά τη διαδικασία ταφής αναφέρεται ως τρόπος μετάδοσης. Δυνητικά μπορεί να μεταδοθεί και με τη σεξουαλική επαφή μια και ο ιός υπάρχει στο σπέρμα έως και 7 εβδομάδες μετά την ανάρρωση. Ο χρόνος επώασης είναι 8-10 ημ (2-21 ημ). Κύρια συμπτώματατα: πυρετός, ρίγη, μυαλγίες, κεφαλαλγίες. Πρόσθετη συμπτωματολογία: επιπεφυκίτιδα, φαρυγγίτιδα, άλγη θώρακος, οσφύος, στομάχου, ναυτία, έμετοι, διάρροια, ίκτερος, εξάνθημα, απώλεια βάρους, ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια, διαταραχές συνείδησης, σημεία κυκλοφορικής κατέρρειψης, μαζικές αιμορραγίες, λευκοπενία, θρομβοπενία. Η κλινική διάγνωση στα πρώτα στάδια είναι δύσκολη. Ο εργαστηριακός έλεγχος δείχνει λευκοπενία, θρομβοπενία και αύξηση ηπατικών ενζύμων. Η διάγνωση τεκμηριώνεται με την ανίχνευση του DNA του ιού και την παρουσία αντισωμάτων κατά του ιού. Η διάγνωση επιβοηθείται από το ιστορικό ταξιδιού σε επιδημική περιοχή και τη συμπτωματολογία Βέβαιο θεωρείται κρούσμα εργαστηριακά επιβεβαιωμένο Πιθανό θεωρείται κρούσμα με κλινικές ενδείξεις λοίμωξης και ιστορικό εντός 3 εβδομάδων πριν την έναρξη του πυρετού ενός από τα παρακάτω: - Ταξίδι σε επιδημική περιοχή - Επαφή με ύποπτο ή πιθανό ή βεβαιωμένο κρούσμα - Άμεση επαφή με αίμα ή σωματικά υγρά ατόμου ή ζώου - Εργασία σε εργαστήριο οπου διαχειρίζονται σχετικούς ιούς

3 Λ ο ί μ ω ξ η 3 Η θνητότητα κυμαίνεται από 50-90%. Έως 14 Σεπτεμβρίου 2014, συνολικά ασθενείς και θάνατοι. Δεν υπάρχει εμβόλιο ή ειδική θεραπεία - δοκιμάζεται εμβόλιο αλλά είναι στα αρχικά ακόμη στάδια - θεραπεία με ειδικό ορό (Zmapp) είναι ακόμη σε πειραματικό στάδιο άν και χορηγήθηκε ήδη και σε ανθρώπους - ο ΠΟΥ προτείνει τη χορήγηση ορού ή τη μετάγγιση αίματος από επιβιώσαντες σε νοσούντες (ειδική συνεδρίαση ΠΟΥ, αρ χές Σεπτεμβρίου 2014) Μέτρα προφύλαξης: - απαιτούνται αυστηρά μέτρα προσωπικής προφυλαξης - αποφυγή άμεσης επαφής με μολυσμένα υγρά ή αντικείμενα - αποφυγή επαφής με σώματα θανόντων - αποφυγή επαφής με ζώα Υποστηρικτική θεραπεία σε μονάδα εντατικής νοσηλείας. Διαχείριση υγρών και ηλεκτρολυτών. Διαχείριση οξυγόνωσης και αρτηριακής πίεσης. Αναπλήρωση απωλειών αίματος παραγόντων πήξεως. Αυστηρή απομόνωση πάσχοντος. ΙΟΣ CHIKUNGUNYA ACS Chem Biol. August, 2014 Ann Intern Med. August, 2014 CDC, 2014 Lancet. August, 2014 N Engl J Med. Αpril, August, 2014 WHO, 2014 Παρά το ότι την περίοδο αυτή όλο το ενδιαφέρον στρέφεται στον ιό Ebola, δεν πρέπει να αγνοήσουμε την εμφάνιση, έστω και δειλή, στον δυτικό κόσμο (αρχικά Ιταλία), ενός άλλου ιού, του ιού chikungunya. O ιός περιγράφτηκε το 1952 στην Τανζανία και έκτοτε προκαλεί επιδημίες στην Αφρική και στην Ασία. Η εμφάνιση του ιού όμως πριν περίπου ένα χρόνο στο δυτικό ημισφαίριο σήμανε τον κώδωνα του κινδύνου και δικαίως μια και σε σύντομο διάστημα πάνω από περιπτώσεις αναφέρθηκαν στην Καραϊβική, και στην Κεντρική και Νότια Αμερική. Η λοίμωξη θεωρείται ως ταξιδιωτική ασθένεια και μαζί με τη σαλμονέλλωση, την ελονοσία και τον δάγκειο πυρετό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε ταξιδιώτες, ειδικά στην Κεντρική και Νότια Αμερική. Ο ιός προκαλεί οξεία εμπύρετη λοίμωξη. Χα ρα κτηριστικά είναι τα οξέα άλγη, και ακολουθούν οι κεφαλαλγίες και το εξάνθημα. Αυτά τη διαφοροποιούν από τον δάγκειο πυρετό που κάνει παραπλήσια (αλλά πιο σοβαρή) εμπύρετη λοίμωξη. Παρόλο που η λοίμωξη από τον ιό chikungunya είναι ήπια, υπάρχουν και επιπλοκές, η συχνότητα των οποίων όμως δεν είναι ακόμη ιδιαίτερα γνωστή. Θεραπεία για τη λοίμωξη δεν υπάρχει ούτε εμβόλιο για προφύλαξη. Τελευταία δοκιμάζεται ένα σκεύασμα, αλλά αφορά φυσικά το μέλλον. Medscape. Aug 21, MMWR 2014;63:500 Emerg Infect Dis. 2014;20:1394 ΑΠΟΨΗ - ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΨΗ - ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΟΚΟΚΚΙΚΟ ΕΜΒΟΛΙΟ Δεδομένα Η μηνιγγίτιδα είναι σχετικά σπάνια σήμερα νόσος - πλην όμως σοβαρή. Ο μηνιγγιτιδόκοκκος C προκαλεί, ως γνωστόν, επιδημίες κατά περιόδoυς, συνήθως μακράν η μία της άλλης. Από πολλών ετών το μονοδύναμο συζευγμένο εμβόλιο είναι ενταγμένο στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών. Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορεί και τετραδύ-

4 4 Λ ο ί μ ω ξ η ναμο συζευγμένο μηνιγγιτιδοκοκκικό εμβόλιο (Α,C,W,Y) που γίνεται ως αναμνηστική δόση. Η κάλυψη για την οροομάδα C συνεπώς είναι μεγάλη και ουσιαστικά έχει ελαχιστοποιηθεί η αντίστοιχη λοίμωξη. Φέτος κυκλοφόρησε εμβόλιο κατά της οροομάδας Β του μηνιγγιτιδοκόκκου. Η ομάδα αυτή είναι η συχνότερη αιτία μηνιγγίτιδος. Το εμβόλιο γίνεται με καινούρια τεχνική και ουσιαστικά δεν καλύπτει μόνο την ομάδα Β αλλά και άλλες ομάδες διότι εκφράζει αντιγόνα που εκφράζονται επίσης και σε άλλες οροομάδες. Οι πρώτες μελέτες μάλιστα λένε ότι έχει επίπτωση και στη φορία, αλλά και ότι θα παρεμποδίζει τη μετάδοση του παθογόνου από τον τυχόν φορέα σε άλλα άτομα. Το εμβολιαστικό πρόγραμμα της χώρας μας είναι ιδιαίτερα φορτωμένο. Το δοσολογικό σχήμα κατά της οροομάδας C έχει αλλάξει πολλές φορές και διαφέρει σαφώς από αυτό που εφαρμόζουν οι περισσότερες χώρες. Η λοίμωξη από την οροομάδα C δεν φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα σήμερα. Πρόταση Να καταργηθούν σε βρέφη κάτω του έτους οι δόσεις του εμβολίου κατά της οροομάδος C. Να γίνεται μόνο 1 δόση μετά το έτος και μία αναμνηστική στην αρχή της εφηβείας ίσως καλό είναι και μία κατά την είσοδο στο δημοτικό σχολείο. Αυτό θα οδηγήσει σε μείωση του γενικού εμβολιαστικού κόστους και θα βοηθήσει στην καλύτερη ενσωμάτωση του εμβολίου κατά της οροομάδος Β στο ήδη φορτωμένο πρόγραμμα. Με την προϋπόθεση βέβαια ότι η κάλυψη θα είναι υψηλή. Και πιστεύουμε ότι θα είναι λόγω της φύσεως της νόσου. ΕΜΒΟΛΙΑ ΑΝΤΙΚΟΚΚΥΤΙΚΟΣ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ O κοκκύτης συνεχίζει να υφίσταται και μάλιστα σε επίπεδα υψηλής συχνότητας. Ποιοι εμβολιάζονται; Όλα τα βρέφη (ΤDaP). Ολοκληρωμένο σχήμα: 2, 4, 6, μην, 4-6 χρ. Όλοι οι έφηβοι >11-12 χρ. (Tdap). Ενήλικες (και πάνω από 65 χρ.) που φροντίζουν παιδιά <12 μηνών (Tdap). Εργαζόμενοι στον τομέα υγείας που έρχονται σε άμεση επαφή με ασθενείς (Tdap). Έφηβοι/ενήλικες με σοβαρό τραύμα ή έγκαυμα που έχουν ανάγκη από αντιτετανικό εμβολιασμό (Tdap). Εγκυμονούσες σε κάθε κύηση μεταξύ 27ης και 36ης εβδομάδας κύησης (Tdap). Γυναίκες που δεν έλαβαν το εμβόλιο κατά την κύηση το λαμβάνουν μετά τον τοκετό. Ωφελεί ο εμβολιασμός των εγκύων; Σαφώς : μητέρα έμβρυο νεογνό. Η μητέρα προστατεύεται, μεταβιβάζει αντισώματα στο έμβρυο και το νεογνό προστατεύεται επίσης μέχρις ότου έλθει η ηλικία εμβολιασμού. HPV ΕΜΒΟΛΙΟ ΕΜΒΟΛΙΑ Clin Inf Dis 2012 MMWR 2011, 2012, 2013 Ασφαλές. Αποτελεσματικό. Κατά του καρκίνου. Πόσο συχνά μπορούμε να έχουμε κάτι που θα προστατεύει την επόμενη γενιά από καρκίνο; Όμως τα ποσοστά κάλυψης είναι μικρά. Πολύ μικρότερα ίσως από αυτά του Tdap και του MCV4. Oι περισσότεροι γονείς ισχυρίζονται ότι δεν το συστήνει ο γιατρός. Ίσως είναι αλήθεια. Πολλοί γιατροί αντιδρούν, αγγίζοντας έτσι

5 Λ ο ί μ ω ξ η τις παρυφές του αντιεμβολιαστικού κινήματος. Από γνώση, από φόβο, από άγνοια; Παρά τις διαβεβαιώσεις όλων των επισήμων φορέων, η ασφάλεια του εμβολίου είναι κάτι που συζητείται κατ ιδίαν, ακόμη και από γιατρούς. Λάθος συζήτηση, ναι. Υπαρκτή όμως συζήτηση. Η σύσταση του γιατρού, σταθερή και σίγουρη, αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα για να πεισθεί ο γονιός για το εμβόλιο. Η σύσταση καλύτερα να αφορά και τα τρία εμβόλια της εφηβείας. Σε απορίες των γονέων για το HPV εμβόλιο, η απάντηση πρέπει να εστιάζεται στο γεγονός ότι προστατεύει από τον καρκίνο. Συζητήσεις περί σεξ και σχέσεων για παιδιά τέτοιας ηλικίας δεν είναι δόκιμες και αποπροσανατολίζουν. Το εμβόλιο στοχεύει τον καρκίνο. Πέραν όλων, ο εμβολιασμός πρέπει να ενταχθεί σε σχολικό πρόγραμμα. Ειδικά για το συγκεκριμένο εμβόλιο. Είναι ο μόνος τρόπος να αυξηθεί η εμβολιαστική κάλυψη. Σε αντίθετη περίπτωση, το εμβόλιο θα έχει μικρή κινητικότητα, και πολύ φοβάμαι ίσως και φθίνουσα πορεία στο μέλλον. ΕΜΒΟΛΙΟ ΓΡΙΠΗΣ Σύνθεση του εμβολίου: - τριδύναμο: A/California/7/2009 (H1N1)-like virus A/Texas/50/2012 (H3N2)-like virus B/Massachusetts/2/2012-like (Yamagata line age) virus - τετραδύναμο: τα παραπάνω + B/Bris bane/ 60/2008-like (Victoria lineage) virus Χορηγείται σε όλα τα άτομα 6 μην και πάνω χωρίς αντενδείξεις για εμβολιασμό. Το εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί καθόλη τη διάρκεια της εποχής της γρίπης. Καλύτερο είναι ο εμβολιασμός να γίνεται στις αρχές, πχ Οκτώβριο. Παιδιά που χρειάζονται 2 δόσεις, λαμβάνουν την πρώτη το συντομότερο δυνατό και τη δεύτερη τουλάχιστον 1 μήνα αργότερα. H ήπια αλλεργία στο αυγό δεν αποτελεί αντένδειξη χορήγησης του εμβολίου. Η ποσότητα οβαλμπουμίνης κάτω από την οποία δεν αναμένονται αντιδράσεις δεν είναι γνωστή. Σε ορισμένες μελέτες αναφέρεται ως τέτοια ποσότητα το 0.7 μg/0.5 ml. Σε περίπτωση οποιασδήποτε αμφιβολίας για αλλεργία ή με άγνωστο ιστορικό αλλεργίας, ο λήπτης παρακολουθείται για 30 μετά τη χορήγηση του εμβολίου. Άτομα με ιστορικό σοβαρότερων αλλεργικών αντιδράσεων, όπως αγγειοοίδημα, έντονη αναπνευστική δυσχέρεια κλπ, μπορούν να λάβουν αντιγριπικό εμβόλιο που δεν καλλιεργείται σε αυγά. Αν δεν υπάρχει τέτοιο εμβόλιο, χορηγείται το σύνηθες αδρανοποιημένο εμβόλιο, υπό παρακολούθηση, δηλ. σε περιβάλλον όπου μπορεί να γίνει ιατρική παρέμβαση. Προηγηθείσα αλλεργική αντίδραση στο εμ - βόλιο, αποτελεί αντένδειξη μελλοντικής του χορήγησης. MMWR 2014;63(32): Στη χώρα μας το εμβόλιο γρίπης χορηγείται σε ομάδες υψηλού κινδύνου σύμφωνα με το υπάρχον αυτή τη στιγμή εθνικό πρόγραμμα. Τα εμβόλια που κυκλοφορούν παρ ημίν είναι: Fluad Novartis egg-based (grown in the allantoic cavity of embryonated hens eggs) trivalent inactivated adjuvanted (adjuvanted with MF59TM, an oil-in-water emulsion composed of squalene as the oil phase, stabilized with the surfactants polysorbate 80 and sorbitan trioleate, in citrate buffer) influenza vaccine (IIV3). Ένδειξη ΜΟΝΟ για ενήλικες >65 ετών. Influvac Abbott egg-based (propagated in fertilis ed hens eggs from healthy chicken flocks) trivalent inactivated influenza vaccine (IIV3). Vaxigrip Βιανέξ egg-based trivalent inactivated influenza vaccine (IIV3). Fluarix GSK egg-based trivalent inactivated influenza vaccine (IIV3). Optaflu Novartis-cell culture-based (propagated in Madin Darby Canine Kidney (MDCK) cells) trivalent inactivated influenza vaccine (cciiv3). Ένδειξη ΜΟΝΟ για ενήλικες 18 ετών και άνω. 5

6 Ο6μόνος τρόπος να βρεις τα όρια του δυνατού είναι να προχωρήσεις πέρα από αυτό, εισχωρώντας στη σφαίρα του αδύνατου. Λοίμωξη Arthur Clarke Επιμέλεια - CtP - Eκτύπωση Εκδόσεις ΓΙΑΧΟΥΔΗ Κ.Μελενίκου 15 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - Τηλ. & Fax Στην ιστοσελίδα θα βρείτε ενδιαφέροντα θέµατα που αφορούν τις Λοιµώξεις