Η αρχαιολογία της Αλβανίας και οι συσχετισμοί με τις γειτονικές περιοχές: Από τη Νεώτερη Νεολιθική Περίοδο έως και την Ύστερη Εποχή του Χαλκού

Transcript

1 C Η αρχαιολογία της Αλβανίας και οι συσχετισμοί με τις γειτονικές περιοχές: Από τη Νεώτερη Νεολιθική Περίοδο έως και την Ύστερη Εποχή του Χαλκού A B D Άκης Τσώνος Αρχαιολόγος Υπ. Δρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

2

3 ΕΛΛΑΔΑ

4 1. Marshej 2. Gajtan 3. Mat tumuli 4. Pazhok 5. Podgori 6. Sovjan 7. Maliq 8. Tren 9. Gradishtë e Shueçit 10. Zvezdes 11. Trajan 12. Ventrok 13. Barç 14. Bellovodë 15. Luaras 16. Kamnik 17. Margëlliç 18. Triport 19. Karos 20. Badhër 21. Vodhinë 22. Triport 23. Butrint

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17 ΕΛΛΑΔΑ

18 Shkrel 2. Shtoj 3. Krumë 4. Kënetë 5. Mat valley 6. Pazhok 7. Patos 8. Vajzë 9. Bajkaj 10. Bodrishtë, Kakavi, Vodhinë 11. Piskovë 12. Prodan 13. Barç

19 Shtoj, Tumulus 6 (Koka 1990, 31) Piskovë Pazhok, Great Tumulus (Koka 1985, Fig. 11)

20 Male and female violin shaped terra-cota figurines from the Shtoj tumulus (Koka 1985, Fig. 7, 8; Koka 1990, Tab. V)

21

22

23 1. Marshej 2. Gajtan 3. Mat tumuli 4. Pazhok 5. Podgori 6. Sovjan 7. Maliq 8. Tren 9. Gradishtë e Shueçit 10. Zvezdes 11. Trajan 12. Ventrok 13. Barç 14. Bellovodë 15. Luaras 16. Kamnik 17. Margëlliç 18. Triport 19. Karos 20. Badhër 21. Vodhinë 22. Triport 23. Butrint

24

25

26

27

28

29

30 LH IIA Vapheio cup, Pazhok (Çeka 2001, 40.3)

31 Aegean bronze tools and weapons from the Pazhok and Vajzë Tumuli, MBA (Çeka and Korkuti 1998, Fig. 26; Koka 1985, Fig. 16, 17, 51; Prendi 1995, Taf. 8:1, 4, 6, 9)

32

33

34

35

36 1. Marshej 2. Gajtan 3. Mat tumuli 4. Pazhok 5. Podgori 6. Sovjan 7. Maliq 8. Tren 9. Gradishtë e Shueçit 10. Zvezdes 11. Trajan 12. Ventrok 13. Barç 14. Bellovodë 15. Luaras 16. Kamnik 17. Margëlliç 18. Triport 19. Karos 20. Badhër 21. Vodhinë 22. Triport 23. Butrint

37 Trajan

38 Plan of Margëlliç (Çeka 1987, Fig. 2) Plan of Kalivos (Karaiskaj 1977, Tab. IX) Plan of Ventrok (Karaiskaj 1977, Tab. VI) Plan of Gajtan (Karaiskaj 1977, Tab. II.3)

39 Plan of Margëlliç (Çeka 1987, Fig. 2) Plan of Kalivos (Karaiskaj 1977, Tab. IX)

40 The natural passage of Prespa Photo by St. Oikonomidis) The Ventrok fortification The natural passage of Prespa Tren Cave Trajan Gradishtë e Shueçit The fortification system in the Little Prespa region (Karaiskaj 1977, Tab. IX)

41

42 Topographic plan of the Zvezdes passage (Karaiskaj 1977, Tab. VIII)

43 Ephyra

44 Butrint EIA fortification from Butrint. (Karaiskaj 1977, Tab. VIII.3)

45 Wall of possible Mycenaean origin or inspiration (Tartaron and Zachos 1999, Fig. 8)

46 Barc, Tumulus I (Andrea 1985, Fig. 4) Patos Luaras. Tumulus section (Aliu 2004, Fig. 22) Vodhine, Tumulus I (Hammond 1971, Fig. 2)

47 Vodhine, Tumulus I, central cist tomb (Prendi 1990, Fig. 9) Kënetë, built cist tombs from Tumulus III (Jubani 1983, Fig. 11) Krumë, Tumulus I (Jubani 1982, Tab. II) Barc, tumulus I, pit grave 38 (Andrea 1985, Fig. 23) Patos, tumulus III, pit grave 41 (Korkuti 1981, Fig. 12)

48 Lofkënd (

49 Ephyra, Tumulus A (Papadopoulos and Kontorli-Papadopoulou 2002, Fig. 28) Ephyra, Tumulus B (Papadopoulos and Kontorli-Papadopoulou 2002, Fig. 28) The cist grave of Tumulus Γ, Ephyra (Papadopoulos and Kontorli- Papadopoulou 2003, Fig. 25) Ephyra, Tumulus Γ (Papadopoulos and Kontorli-Papadopoulou 2002, Fig. 28)

50 Pogoni Pogoni, Meropi, Tumulus A (Papadopoulos and Kontopli-Papadopoulou 2003, Fig. 35)

51 Pogoni, Meropi, Tumulus B, pit grave (Andreou 1982) Pogoni, Meropi, Tumulus B (Andreou and Andreou 1999, Fig. 32) Pogoni, Meropi, Tumulus B, Tomb 3. Mycenaeanizing wheelthrown amphoriskos (Andreou 1982)

52 Pogoni, Meropi, Tumulus C (Andreou and Andreou 1999, 86, Fig. 40, 41)

53

54 13th-12th c. hand-made imitation of a mycenaean kylix. Dodona (Hammond 1997, Fig. 24) Dodona (Papadopoulos and) Mazaraki, Zitsa (LHIIIB) (Mycenaean World, 1988, No. 94) Kastritsa (LHIIIB-C) (Papadopoulos and Kontorli-Papadopoulou 2003, Fig. 39).

55

56

57

58 Tween vessel. Patos (Koka 1985, Fig. 108) Pogoni, Meropi, Tumulus B. Amphikypellon (Andreou and Andreou 1999, 85, Fig. 35) Matt-painted amphikypella (double vessels) Barç tumulus (Koka 1985, Fig. 83, 92) Pogoni, Glava tumulus, Grave C. Half of tween vessel (Andreou and Andreou 1999, 81, Fig. 114a) Messenia, Routsis, Kalogeropoulou Tumulus, amphikypellon (Korres 1993, Pl. 29e) Messenia, Voidokoilia Tumulus, amphikypellon (Korres 1993, Pl. 29d)

59 Φάση Ι Αλβανία Ήπειρος Μακεδονία Οικισμοί Maliq IIId, Tren IΙb, Lëngariçe, Καστρίτσα, Δωδώνη, Κρύα Ιωαννίνων, Οξυά Κόνιτσας Μπουμπούστι, Αιανή, Αγ Παντελεήμων, Αξιοχώριο, Λιμνότοπος, Καλίνδρια, Άσσηρος, Καστανάς, Αγ. Μάμας, Μολυβόπυργος, Νεκροταφεία Τύμβοι : Barç (τοπική φάση ΙΙΙ), Vodhinë, Bodrishtë, Kakavi, Çepunë, Patos, Rëhovë Βίτσα (ευρήματα εκτός τάφων) Κάτω Πεδινά Ζαγορίου Αγγελόκαστρο. Τύμβοι Νάουσας, Αγγελοκάστρου, Ζλάτας Επισκοπής Πιν. 1 : Οι αρχαιολογικές θέσεις της Αλβανίας και της Ηπείρου, που ανήκουν στη φάση Ι της εξέλιξης της κεραμικής με αμαυρόχρωμη διακόσμηση και ο χρονολογικός τους συσχετισμός με τις θέσεις της Μακεδονίας. Φάση ΙΙ Αλβανία Ήπειρος Μακεδονία Οικισμοί Tren III, Sovjan Καστρίτσα, Δωδώνη, Αμβρακία, Λιατοβούνι Νεκροταφεία Τοπική φάση Barç IV (τύμβος Ι Βίτσα, Πωγώνι του Barç, τύμβος Ι του Kuç i Zi), Mat, Kukës Α. Παντελεήμων Βεργίνα Πιν. 2 : Οι αρχαιολογικές θέσεις της Αλβανίας και της Ηπείρου, που ανήκουν στη φάση ΙΙ της εξέλιξης της κεραμικής με αμαυρόχρωμη διακόσμηση και ο χρονολογικός τους συσχετισμός με τις θέσεις της Μακεδονίας.

60 Κεραμική με αμαυρόχρωμη διακόσμηση Οικισμοί Νεκροταφεία Αλβανία Ήπειρος Μακεδονία ΠΓΔΜ Maliq IIId2-3, Tren IIb-III, Sovjan Barç, Kuç i Zi, Piskovë, Vodhinë, Patos, κοιλάδα Mat, Çinamak Καστρίτσα, Κουτσελιό, Δωδώνη, Κρύα, Λιατοβούνι, Οξυά Κόνιτσας Βίτσα, Πωγώνι, Κάτω Πεδινά Ζαγορίου Νομός Θεσσαλονίκης: Άσσηρος, Καστανάς, Τούμπα, Γώνα, Αξιοχώρι (Βαρδαρόφτσα) Λιμνότοπος (Βάρδινο) Νομός Χαλκιδικής : Άγ. Μάμας, ΜολυβόπυργοςΝομός Κιλκίς : Τσαουσίτσα, Καλίνδρια (Κιλιντίρ) Νομός Κοζάνης: Αιανή, Χρώμιο Νομός Ημαθίας: Αγγελοχώρι Νομός Καστοριάς : Πλατανιά (Μπουμπούστι) Νομός Ημαθίας: τύμβοι Βεργίνας, Νάουσας, Αγγελοκάστρου Ζλάτας Επισκοπής. Νομός Φλωρίνης : Αγ. Παντελεήμων (Πάτελε) Ulançi Group : Vardarski Rid-Gevgelija (Γευγελή), Gradishte- Demir Kapija, Ulançi, Stobi, Bezanija-Krivi Dol, Prilep, Κουμάνοβο. Πιν. 3 : Η διασπορά των θέσεων με κεραμική με αμαυρόχρωμη διακόσμηση στην Αλβανία, Ήπειρο, Μακεδονία και ΠΓΔΜ.

61 UΘέρμ ο Βίτσα Ζαγορίου Τύμβος Barç, Αλβανία

62 Καστανάς ΠΓΔΜ

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Zh. Andrea, "Archaeology in Albania, ", Archaeological Reports For , Zh. Andrea, "Archaeology in Albania", AR For , Zh. Andrea, Archaeology in Albania , AR For , O. Lafe, Archaeology in Albania , AR For 2004, P. Cabanes (ed), L Illyrie meridionale et l Epire dans l Antiquite I-IV, Actes du Colloque international. 6. B. Hänsel (ed), Handel Tausch und Verkehr in Bronze und Früheisenzeitlichen Südosteuropa, Südosteuropa-schriften Band 17, Prähistorische Archäologie in Südosteuropa Band 11, München-Berlin M. Korkuti-K. Petruso, "Archaeology in Albania", AJA 97(1993), G. 8. Touchais-J. Renard (eds), L Albanie dans L Europe prehistorique, Actes du Colloque de Lorient, organise par l Ecole francaise d Athenes et l Universite de Bretagne-Sud, Lorient, 8-10 juin 2000, BCH Suppl. 42, Recherches franco-albanaises I. 9. M. Korkuti, Neolithikum und Chalkolithikum in Albanien, Heidelberger Akademie der Wissenschaften. Internationale Interakademische Kommission für die Erforschung der Vorgeschichte des Balkans, Monographien Bd. IV, Verlag Philipp von Zabern, Mainz am Rhein. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΎ akis_tsonos2000@yahoo.com