ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ

Transcript

1 ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΚΑΛΑΜΠΟΥΚΑ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ONOMA: ΒΑΡΛΑΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΜ: 8108

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗΣ 6 Γενικά 6 1. Έννοια συγχώνευσης Είδη και Μορφές συγχώνευσης εταιριών συγχωνεύσεων Σύντομο ιστορικό: σημασία των εξαγορών και συγχωνεύσεων σε διεθνές 10 επίπεδο και στην Ελλάδα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΩΝ Σχετικές διατάξεις περί συγχώνευσης επιχειρήσεων Συγχώνευση με απορρόφηση - Άρθρο 69 του Κ.Ν. 2190/ Προϋποθέσεις συγχώνευσης με βάση εφαρμογής το Ν.Δ.1297/ Πεδίο εφαρμογής, βασικά χαρακτηριστικά και παρεχόμενα κίνητρα του 25 Ν. 2166/ Το ευρωπαϊκό δίκαιο για τη συγχώνευση εταιριών Σύγκριση της ελληνικής νομοθεσίας με την ευρωπαϊκή οδηγία σχετικά 33 με τη συγχώνευση εταιριών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗΣ Ακολουθούμενη διαδικασία σε κάθε μορφή συγχώνευσης εταιριών Διαδικασία συγχώνευσης ανωνύμων εταιριών «μετ απορροφήσεως» Συγχώνευση με απορρόφηση ανεξαρτήτων ανωνύμων εταιριών, με βάση 39 το Ν.Δ. 1297/ Συγχώνευση ομόρρυθμης (Ο.Ε.) ή ετερόρρυθμης εταιρίας (Ε.Ε.) με 40 ανώνυμη εταιρία (Α.Ε.) 3.4 Συγχώνευση με σύσταση νέας εταιρίας ή εξαγορά μιας από άλλη, βάσει 41 του Ν.Δ. 1297/ Απορρόφηση Α.Ε. από άλλη Α.Ε. που κατέχει το 100% των μετοχών της Ανώμαλη συγχώνευση επιχειρήσεων 44 2

3 3.7 Διασυνοριακές συγχωνεύσεις κεφαλαιουχικών εταιριών 45 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ 48 ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΩΝ 4.Βασικοί λόγοι που ωθούν στις συγχωνεύσεις Φορολογικά κίνητρα για τη συγχώνευση επιχειρήσεων Πλεονεκτήματα μετατροπής και συγχωνεύσεων επιχειρήσεων Μειονεκτήματα μετατροπής και συγχωνεύσεων επιχειρήσεων Αξιολόγηση των συγχωνεύσεων 56 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΕΤΟΧΩΝ 57 Γενικά 57 Περίπτωση δανειστών Ισότιμη Μεταχείριση των Μετόχων Περίπτωση μετόχων στη συγχώνευση με απορρόφηση - Άρθρο 73 Κ.Ν / Προστασία εταίρων μειοψηφίας και πιστωτών - Άρθρο 8 στο σχέδιο 63 νόμου «Ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Οδηγίας 2005/56/ΕΚ σχετικά με τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις κεφαλαιουχικών εταιρειών 5.4 Άρθρο 49 του νόμου Ν. 2190/ 'Άρθρο 59 Ν.3604/2007 (ΦΕΚ 189/Α'/ ) (Αναμόρφωση και 66 τροποποίηση του κωδικοποιημένου νόμου 2190/1920 «Περί ανωνύμων εταιρειών») 5.6 'Άρθρο 72 Ν.3604/2007 (ΦΕΚ 189/Α'/ ) (Αναμόρφωση και 67 τροποποίηση του κωδικοποιημένου νόμου 2190/1920 «Περί ανωνύμων εταιρειών») 5.7 Απορρόφηση μη εισηγμένης από εισηγμένη εταιρία 68 Παράρτημα 70 Συμπεράσματα 74 Βιβλιογραφία 76 3

4 Εισαγωγή Τις τελευταίες δεκαετίες, το φαινόμενο της επιχειρηματικής συγκέντρωσης (εξαγορές επιχειρήσεων, συγχωνεύσεις ή απορροφήσεις εταιρειών σε εθνικό και διακρατικό επίπεδο, ίδρυση πολυεθνικών εταιρειών κ.λπ.) παρουσιάζει μεγάλη έξαρση. Παράλληλα, εμφανίστηκε η αναπτυξιακή νομοθεσία παροχής κινήτρων για τις μετατροπές και συγχωνεύσεις με σκοπό τη δημιουργία μεγάλων οικονομικών μονάδων. Με την παρούσα εργασία λοιπόν, γίνεται μια προσπάθεια να αναπτυχθεί το φαινόμενο των συγχωνεύσεων. Έτσι, στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας αναλύεται η έννοια της συγχώνευσης, παρουσιάζονται τα διάφορα είδη και οι μορφές αυτής κάνοντας μια ιστορική αναδρομή τόσο στην Ελλάδα όσο και σε διεθνές επίπεδο. Εν συνεχεία, το δεύτερο κεφάλαιο ασχολείται με το νομοθετικό πλαίσιο τω συγχωνεύσεων παραθέτοντας τις σχετικές διατάξεις και τις προϋποθέσεις που πρέπει να ισχύουν σε κάθε περίπτωση. Ακολουθεί το τρίτο κεφάλαιο όπου εκεί παρατίθεται η ακολουθουμένη διαδικασία που πρέπει να πραγματοποιείται σε κάθε είδος συγχώνευσης. Από την ανάλυση μας δεν θα μπορούσε να λείπουν οι βασικοί λόγοι που ωθούν στις συγχωνεύσεις καθώς επίσης και τα πλεονεκτήματαμειονεκτήματα που παρουσιάζονται στις επιχειρήσεις όταν προβαίνουν σε τέτοιου είδους ενέργειες. Τα θέματα αυτά αναλύονται στο κεφάλαιο τέσσερα. Τέλος το κεφάλαιο πέντε αναλύει το τι συμβαίνει με την προστασία των δανειστών και κυρίως των μετόχων παραθέτοντας νόμους και άρθρα που πρέπει να ακολουθούνται. 4

5 Η εργασία ολοκληρώνεται με ένα παράρτημα που αναφέρεται στην πρόσφατη συγχώνευση δυο μεγάλων τραπεζών, της Alpha Bank και της Eurobank 5

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗΣ Γενικά Οι επιχειρήσεις, «τα οικονομούντα άτομα» της κοινωνίας, αποτελούν δραστηριότητες, οι οποίες καλύπτουν τις διαφορετικές ανάγκες των ανθρώπων. Οι αλλαγές των συνθηκών ζωής καθώς επίσης και οι μεταβολές στις ανάγκες των ανθρώπων απαιτούν, όπως είναι επόμενο, και τις μεταβολές στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Η προσαρμογή αποτελεί προϋπόθεση,όχι μόνο, επιβιώσεως μα πάνω απ όλα προόδου και εξέλιξης. Μια τέτοια μεταβολή μπορεί να περιορίζεται απλώς στην παρακολούθηση των εξελίξεων ή να επεκτείνεται στο μετασχηματισμό της νομικής μορφής ή τέλος, να συνίσταται σε μεταβολή στον έλεγχο της επιχειρήσεως (που ουσιαστικά επηρεάζει τον τρόπο άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας). Η μετατροπή της απλής κατάστασης μιας ατομικής επιχείρησης σε ένα άλλο είδος επιχείρησης, πιο σύνθετης, για μια αναπτυσσόμενη οικονομική δραστηριότητα, κρίνεται απαραίτητη. Κατά τον ίδιο τρόπο απαραίτητη είναι και η μεταπήδηση από το πεδίο της προσωπικής εταιρίας, με το περιορισμένο μέγεθος και την προσωπική σφραγίδα του επιχειρηματία, στο πεδίο της μεγαλύτερης - απρόσωπης επιχείρησης, με δυνατότητα εισαγωγής της στο Χρηματιστήριο και συνακόλουθης άντλησης κεφαλαίων από το μικρομέτοχο ή το θεσμικό επενδυτή της μειοψηφίας. Μια εταιρία με ανθρωποκεντρικό συνήθως χαρακτήρα, 6

7 μπορεί να εισέλθει σε τέτοιου είδους ανώτερη βαθμίδα επιχειρηματικής δραστηριότητας μέσα απ τη συγκέντρωση - συμπύκνωση, μαζί με άλλες, μικρής ή μεγάλης κλίμακας, επιχειρήσεις σε ένα καινούργιο σώμα, με νέα, διαφορετική νομική προσωπικότητα, υπό ενιαία διοίκηση και με κοινό σκοπό. Έτσι, η συγχώνευση εταιριών αποτελεί μια απ τις συνηθέστερες μορφές συγκέντρωσης επιχειρήσεων, που αποσκοπεί κυρίως στην εξοικονόμηση πόρων για τις συγχωνευόμενες εταιρίες, στην οικονομική τους μεγέθυνση, καθώς και στην επίτευξη φορολογικών πλεονεκτημάτων για τις ίδιες. 1. Έννοια συγχώνευσης Η λέξη «συγχώνευση» αναφέρεται ως η ένωση δύο ή περισσοτέρων επιχειρήσεων σε μια μόνο επιχείρηση, στη βάση της αμοιβαίας συμφωνίας των διοικήσεων των επιχειρήσεων, η οποία εγκρίνεται από τους μετόχους. Είναι δηλαδή η απορρόφηση μίας επιχείρησης από μία άλλη, όπου η επιχείρηση που πραγματοποιεί την εξαγορά διατηρεί το όνομά της, την ταυτότητά της και αποκτά το σύνολο των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού της επιχείρησης που εξαγοράζεται, με ταυτόχρονη την παύση της εξαγορασθείσας επιχείρησης ως ξεχωριστής επιχειρηματικής οντότητας. Σύμφωνα με το Ελληνικό Δίκαιο η συγχώνευση ρυθμίζεται νομικά με τα άρθρα του Ν.219ΟΙ1920 (ΦΕΚ 37/ , Τεύχος Α ) περί Ανωνύμων Εταιριών, που αντικαταστάθηκαν ή προστέθηκαν με το προεδρικό διάταγμα 498/1987, με το οποίο προσαρμόστηκε το Ελληνικό 7

8 στο Κοινοτικό Δίκαιο (Τρίτη Οδηγία της ΕΟΚ). Ως συγχώνευση το Ελληνικό Δίκαιο ορίζει την πράξη με την οποία μια ή περισσότερες επιχειρήσεις που λύονται χωρίς να ακολουθεί εκκαθάριση, μεταβιβάζουν σε άλλη, που είτε προϋπάρχει είτε \δημιουργείται για το σκοπό αυτό, το σύνολο της περιουσίας τους έναντι ανταλλάγματος. (Σπύρος Δ. Ρεπούσης, 2005,) 1.1. Είδη και Μορφές συγχώνευσης εταιριών συγχωνεύσεων Οι συγχωνεύσεις αντιστοιχούν σε διαφορετικές μορφές επιχειρησιακής ολοκλήρωσης. Με βάση το βαθμό ολοκλήρωσης ή συσχέτισης (συναφούς δραστηριότητας) οι συγχωνεύσεις των επιχειρήσεων διακρίνονται σε: Οριζόντια ολοκλήρωση (horizontal integration) ή οριζόντια συγχώνευση (horizontal mergers), όπου οι συγχωνευόμενες εταιρίες συμμετέχουν στον ίδιο κλάδο παραγωγής και καλύπτουν την ίδια ή συναφή φάση της παραγωγικής αλυσίδας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η ποικιλία της παραγωγής των αγαθών και υπηρεσιών τους να μην μεταβάλλεται ουσιωδώς μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευσης. Κάθετη ολοκλήρωση (vertical integration) ή κάθετη συγχώνευση ^ih cal merger), η οποία αφορά την απόκτηση επιχειρήσεως που εντάσσεται στο ίδιο παραγωγικό κύκλωμα δηλαδή επιχειρήσεις που καλύπτουν διαφορετικά αλλά συμπληρωματικά στάδια της παραγωγικής διαδικασίας (π.χ. άντληση - διύλιση και διανομή πετρελαίου). Διακρίνεται σε δύο περιπτώσεις, στην κάθετη συγχώνευση προς τα ι ι ι r ι r f ί εμπρός, η οποία επιτρεπει τη διατήρηση των κερδών εντός της επιχείρησης, με μείωση των διαρροών κερδών προς εμπορικούς 8

9 ι ι ι 1 C C 1 αντιπροσώπους ή συνεργάτες της παραγωγικής διαδικασίας και στην κάθετη συγχώνευση προς τα πίσω, παρέχοντας τη δυνατότητα στην επιχείρηση να αναλάβει δραστηριότητες που πριν τη συγχώνευση αποτελούσαν προστάδιο της παραγωγικής διαδικασίας. Εναλλακτική μορφή ανάπτυξης μπορεί να επιφέρει η σύσταση και δημιουργία θυγατρικών επιχειρήσεων που εντάσσονται πάντα στο ίδιο παραγωγικό κύκλωμα. Ασύνδετη ή ασυσχέτιστη ολοκλήρωση (conglomerates), όπου οι συγχωνευόμενες ή εξαγοραζόμενες επιχειρήσεις δεν παράγουν συναφή προϊόντα ή υπηρεσίες, αλλά μπορεί να προέρχονται από τελείως διαφορετικούς κλάδους δραστηριότητας. Η μορφή αυτή εμπεριέχει υψηλό κίνδυνο αβεβαιότητας αλλά μπορεί να επιλεγεί από μια επιχείρηση που επιθυμεί διασπορά επιχειρηματικού κινδύνου, μεταπήδηση σε νέους κλάδους δραστηριότητας με ικανοποιητική κερδοφορία και αποσκοπεί στην αξιοποίηση υποαπασχολούμενων οικονομικών πόρων. Ομόκεντρη συγχώνευση, όπου μια επιχείρηση επιδιώκει την επέκτασή της σε ομοειδείς επιχειρήσεις του κλάδου δραστηριοποίησής της, οι οποίες παράγουν διαφοροποιημένα αγαθά και υπηρεσίες. Η υλοποίηση της συγχώνευσης μπορεί στην πράξη να λάβει πολύ διαφορετικές μορφές. Μπορεί να είναι άμεση ή σταδιακή, ολική ή επιλεκτική, οδηγώντας αντίστοιχα σε ολική ή μερική συνένωση μονάδων, καταστημάτων, υπηρεσιών, με μεταπώληση ή κλείσιμο άλλων κλπ. Η διαδικασία της λειτουργικής συγχώνευσης, ολικής ή μερικής, δεν συμπίπτει απαραίτητα με την τυπική-νομική διαδικασία ολοκλήρωσής της. Έτσι, οι διάφορες συνέπειες της, ιδίως αυτές που αφορούν στην απασχόληση και στις εργασιακές σχέσεις, μπορεί να εμφανίζονται πριν, 9

10 κατά τη διάρκεια ή και πολύ μετά την τυπική ολοκλήρωση μιας συγχώνευσης, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία για τη ρύθμιση και την προστασία των αντίστοιχων εργασιακών δικαιωμάτων.(σπύρος Δ. Ρεπούσης, 2005) 1.2 Σύντομο ιστορικό: σημασία των εξαγορών και συγχωνεύσεων σε διεθνές επίπεδο και στην Ελλάδα. Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις διεθνώς Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο στην ιστορία των οικονομικών και επιχειρησιακών εξελίξεων, στο εσωτερικό μιας χώρας ή και μεταξύ διαφόρων χωρών. Μια γενική εικόνα των πρόσφατων τάσεων στις διασυνοριακές εξαγορές και συγχωνεύσεις παρέχεται από τους Πίνακες 1, 2 και 3, που ακολουθούν. Η οικονομική ιστορία αναφέρει τουλάχιστον 5 σημαντικά κύματα εξαγορών και συγχωνεύσεων στις ΗΠΑ: την περίοδο , την περίοδο , την περίοδο , τη δημιουργία ομίλων ετερογενών επιχειρήσεων (conglomerates) της δεκαετίας του 1960 και το τελευταίο κύμα εξαγορών, που ξεκίνησε το 1976 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Τα κύματα εξαγορών και συγχωνεύσεων στις ΗΠΑ συνδέονται με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, με σημαντικές εξελίξεις στις αγορές, με ευκαιρίες επενδύσεων μετά από λήξη πολέμων ή διεθνείς ανακατατάξεις, με σημαντικές τεχνολογικές ανακαλύψεις, με κρατικά κίνητρα ή και με συγκρούσεις συμφερόντων ανάμεσα στα διευθυντικά στελέχη και στους μετόχους των εταιρειών. 10

11 ΕΤΟΣ ΑΞΙΑ Ε&Σ Σύνολο 1070 Πίνακας 1: Διασυνοριακές εξαγορές και συγχωνεύσεις , δις $ (Στοιχεία ΟΗΕ και Edwards Τ. 1999) Γ ια την Ευρώπη, ιδιαίτερο ρόλο έπαιξε και παίζει η δημιουργία της Ενιαίας αγοράς, η όξυνση του διεθνούς ανταγωνισμού, η απορύθμιση, οι ανάγκες εκσυγχρονισμού και ανασύνταξης του Πιστωτικού Συστήματος, οι αποκρατικοποιήσεις και οι ευκαιρίες που αναδείχθηκαν με την προοπτική ενσωμάτωσης στην αγορά αυτή των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. 11

12 Περιοχή/Χώρα Μερίδιο περιοχής στο Σύνολο (%) Μερίδιο χώρας στο Σύνολο (%) Δυτ. Ευρώπη 47,6 Ην. Βασίλειο 11,1 Γερμανία 7,7 Ελβετία 6,4 Ολλανδία 5,9 Γαλλία 5,4 Ισπανία 2,5 Βέλγιο- Λουξεμβούργο 1,7 Σουηδία 1,7 Ιταλία 1,3 Νορβηγία 1,2 Ιρλανδία 1,1 Βόρεια Αμερική 32,1 ΗΠΑ 24,9 Καναδάς 7,2 Ασία 9,6 Κορέα 1,9 Χονγκ-Κονγκ 1,5 Σιγκαπούρη 1,4 Μαλαισία 1,1 12

13 Λοιπές ανεπτυγμένες 8,2 Ιαπωνία 4,8 Αυστραλία 2,5 Λατ. Αμερική & Καραϊβική Κεντρική & Ανατολική Ευρώπη 1,8 0,4 Αφρική 0,1 Πίνακας 2.: Κατανομή διασυνοριακών εξαγορών και συγχωνεύσεων ανάλογα με την περιοχή προέλευσης της εξαγοράζουσας επιχείρησης, (Στοιχεία ΟΗΕ και Edwards Τ. 1999) Όπως προκύπτει από τον Πίνακα 2, η Δυτ. Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική (και μεταξύ αυτών οι αγγλοσαξωνικές χώρες, δηλ. ΗΠΑ, Ην. Βασίλειο, κάτι που έχει σημασία, για το είδος της επιχειρησιακής κουλτούρας και των μοντέλων διοίκησης που τείνει να επικρατήσει διεθνώς) είναι οι «κυρίαρχοι του παιχνιδιού» στις συγχωνεύσεις που γίνονται διασυνοριακά από επιχειρήσεις τους. Όπως όμως θα δούμε και στον Πίνακα 3, την ίδια κυριαρχία διατηρούν και ως προς τις διασυνοριακές πωλήσεις εταιρειών της περιοχής τους. 13

14 Περιοχή/Χώρα Μερίδιο περιοχής στο Σύνολο (%) Μερίδιο χώρας στο Σύνολο (%) Δυτ. Ευρώπη 34,7 15,4 Ην. Βασίλειο Γαλλία 4,5 Γερμανία 3,8 Ιταλία 2,1 Ολλανδία 1,8 Βέλγιο - 1,7 Λουξεμβούργο Ισπανία 1,2 Ελβετία 1,0 Σουηδία 1,0 Βόρεια Αμερική 30,9 23,3 ΗΠΑ Καναδάς 3,9 Ασία 16,7 4,5 Κίνα 1,3 Ινδονησία Χονγκ-Κονγκ 1,2 Ινδία 1,2 Σιγκαπούρη 1,0 Λατ. Αμερική 9,1 14

15 & Καραϊβική 2,3 Βραζιλία Αργεντινή 1,4 Μεξικό 1,4 Βενεζουέλα 1,3 Λοιπές ανεπτυγμένες 7,0 Αυστραλία 4,1 Κεντρική & Ανατολική Ευρώπη 3,5 Ρωσία Αφρική 0,8 1,8 Πίνακας 3.: Κατανομή διασυνοριακών Ε&Σ ανάλογα με την περιοχή προέλευσης της εξαγοραζόμενης επιχείρησης, (Στοιχεία ΟΗΕ και Edwards Τ. 1999) Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις στην Ελλάδα. Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις στην Ελλάδα συναντούσαν κατά το παρελθόν σημαντικά εμπόδια: μικρό αριθμό εταιρειών εισηγμένων στο Χ.Α.Α, ισχυρή παρουσία κρατικής ιδιοκτησίας και οικογενειακής οργάνωσης των επιχειρήσεων, κατακερματισμός, περιορισμένα όρια και προοπτικές της εγχώριας αγοράς, έλλειψη κατάλληλου θεσμικού πλαισίου. Με τη δημιουργία της Ενιαίας αγοράς το 1986, που οδήγησε σε ένα κύμα εξαγορών και συγχωνεύσεων στην Ευρώπη, η ελληνική οικονομία επηρεάστηκε σημαντικά. Έτσι, μεταξύ 1987 και 1994, το 9% περίπου του 15

16 ενεργητικού της ελληνικής βιομηχανίας έγινε αντικείμενο εξαγορών και συγχωνεύσεων, με το ποσοστό αυτό να φτάνει το 13-24% στους κλάδους τροφίμων, ποτών, πλαστικών και μη μεταλλικών ορυκτών. Ανάλογα ποσοστά εκτιμάται ότι σημειώθηκαν και σε κλάδους των υπηρεσιών. Μάλιστα, κατά την περίοδο , οι περισσότερες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα έγιναν μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων. Στην αμέσως επόμενη περίοδο (1994-σήμερα) οι εξαγορές και συγχωνεύσεις ελληνικών επιχειρήσεων από ξένες φαίνεται να συνυπάρχουν με σημαντικές άμεσες ξένες επενδύσεις, π.χ. στην κινητή τηλεφωνία, στα καζίνο, στα υπερμάρκετ, στα έργα του Γ' ΚΠΣ. Με την ανάπτυξη του Χ.Α.Α, την απελευθέρωση του Τραπεζικού συστήματος, την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ, τη γενική βελτίωση των οικονομικών επιδόσεων της οικονομίας, τις ευκαιρίες των μεγάλων έργων, τη διάνοιξη προοπτικών στα Βαλκάνια, καθώς και με τη συνεχιζόμενη πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων, πολλαπλασιάστηκαν οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις στη χώρα μας, με αιχμή, τα τελευταία χρόνια, το ίδιο το τραπεζικό σύστημα. ( 16

17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΩΝ 2. Σχετικές διατάξεις περί συγχώνευσης επιχειρήσεων Οι διατάξεις που αναφέρονται στη συγχώνευση των επιχειρήσεων είναι: 1. Του Ν.Δ. 1297/72 και των άρθρων 1-5 του Ν. 2166/93, που πραγματεύονται τη συγχώνευση οποιωνδήποτε εταιρικών τύπων, αλλά και ατομικών επιχειρήσεων σε ανώνυμη εταιρεία ή Ε.Π.Ε. 2. Των άρθρων του ΚΝ /20, όπως αυτά τροποποιήθηκαν και τέθηκαν με το Π.Δ. 498/87, τα οποία αφορούν μόνο συγχωνεύσεις ανωνύμων εταιρειών. Σύμφωνα με τα άρθρα αυτά η συγχώνευση ανωνύμων εταιριών, διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες 1. Την απορρόφηση μιας ή περισσοτέρων ανωνύμων εταιριών από άλλη ανώνυμη εταιρία. Αυτή γίνεται όταν μία ή περισσότερες Α.Ε. (καλούμενες απορροφημένες) διαλύονται χωρίς να ακολουθεί εκκαθάριση (δηλαδή υπάρχουν ως νομικά πρόσωπα )και μεταβιβάζουν το σύνολο της περιουσίας τους(ενεργητικό και παθητικό)με καθολική διαδοχή,σε άλλη υπάρχουσα εταιρεία (καλούμενη απορροφούσα). Στους μετόχους της απορροφούμενης ή των απορροφουμένων εταιρειών χορηγούνται μετοχές κατά την αναλογία που προβλέπει η σύμβαση συγχώνευσης τις οποίες εκδίδει η απορροφούσα λόγω αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της ως επακόλουθο της μεταβίβασης σε αυτή της περιουσίας της απορροφούμενης ή των απορροφημένων εταιρειών(εισφορά σε είδος). 17

18 Οι μετοχές αυτές, είναι ανάλογες με την περιουσίας της απορροφούσας και των απορροφημένων. Είναι,όμως δυνατό να καταβληθεί στους μετόχους της απορροφημένης η των απορροφημένων εταιρειών και ένα χρηματικό ποσό σε μετρητά,το όποιο,όμως για να μην εξομοιωθεί η συγχώνευση αυτή με εξαγορά μπορεί να υπερβεί το 10% της ονομαστικής αξίας των μετοχών που χορηγούνται σε αυτούς άλλα και αθροιστικά της αξίας της καθαρής θέσης της εισφερόμενης περιουσίας. Στην περίπτωση όμως που η απορροφούσα κατέχει το 100%των μετοχών των απορροφούμενων εταιρειών,δεν επέρχεται αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της απορροφούσα και συνεπώς δεν εκδίδονται ούτε μετοχές. 2. Τη συγχώνευση με τη λύση δύο ή περισσοτέρων ανωνύμων εταιριών και τη δημιουργία νέας ανώνυμης εταιρίας. Αυτή γίνεται όταν δύο ή και περισσότερες Α.Ε. (καλούμενες διαλυόμενες ή εξαφανιζόμενες), λύονται χωρίς να ακολουθήσει εκκαθάριση (δηλαδή παύουν να υπάρχουν ως νομικά πρόσωπα) και μεταβιβάζουν σε νέα Α.Ε. την οποία συνιστούν το σύνολο της περιουσίας τους(ενεργητικού και παθητικού),με καθολική διαδοχή,έναντι απόδοσης στους μετόχους τους, μετοχών που εκδίδονται από νέα εταιρεία. Σύμφωνα με το άρθρο 80 του Ν.2190/1920, για την εφαρμογή της διάταξης αυτής, σαν απορροφούμενες εταιρείες εννοούνται οι εταιρείες που εξαφανίζονται και σαν απορροφούσα εταιρεία, εννοείται η νέα συνιστώμενη εταιρεία. 3. Την εξαγορά μιας ή περισσοτέρων ανωνύμων εταιριών από άλλη ανώνυμη εταιρία. Η πράξη της εξαγοράς εξομοιώνεται με απορρόφηση (άρθρο 79 ΚΝ 2190/20). Συνεπώς και στις τρεις αυτές περιπτώσεις (συγχωνεύσεως, απορροφήσεως και εξαγοράς ανωνύμων εταιρειών) 18

19 εφαρμόζεται η διαδικασία των άρθρων του ΚΝ. 2190/20. Εξαγορά,είναι η πράξη με την οποία μία ή περισσότερες Α.Ε. (καλούμενες εξαγοραζόμενες) μεταβιβάζουν,μετά από λύση τους, χωρίς να ακολουθήσει εκκαθάριση σε άλλη Α.Ε. (καλούμενη εξαγοράζουσα) το σύνολο της περιουσίας τους (ενεργητικό και παθητικό),έναντι απόδοσης στους μετόχους των εξαγοραζόμενων εταιρειών του αντίτιμου των μετοχών τους. Όπως προαναφέρθηκε η εξαγορά εξομοιώνεται μετά την απορρόφηση από λειτουργούσα Α.Ε. άλλης ή άλλων Α.Ε. και συνεπώς εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις των άρθρων του Ν.2190/1920 και μάλιστα χωρίς τις εξαιρέσεις του άρθρου 78(για την περίπτωση της απορρόφησης Α.Ε. από άλλη που κατέχει 100%των μετοχών της)που σημαίνει ότι στην εξαγορά εφαρμόζεται ολόκληρη η αυστηρή και γραφειοκρατική διαδικασίας της συγχώνευσης. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εξαγοράς που την διαφοροποιούν από την συγχώνευση με απορρόφηση είναι τα ακόλουθα : 1. Κατά τη συγχώνευση με εξαγορά δεν γίνεται αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εξαγοράζουσας, όπως αυτό συμβαίνει κατά κανόνα στη συγχώνευση με απορρόφηση (αλλά και στη συγχώνευση με σύσταση νέας εταιρείας),από τη συνένωση των καθαρών θέσεων των συγχωνευόμενων εταιρειών και ίσως, από συμπληρωματικές διαφορές (με εξαίρεση την απορρόφηση εταιρείας από άλλη που κατέχει το 100%της απορροφούμενης) 2. Η εξαγοράζουσα δεν εκδίδει μετοχές (αφού καταβάλλει την αξία τους στους μετόχους της εξαγοραζόμενης)ενώ αντίθετα στη συγχώνευση,τόσο με απορρόφηση εταιρείας, εκδίδονται πάντοτε μετοχές (ακόμα και όταν δεν υπάρχει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στην περίπτωση συγχώνευσης με σύστασης νέας εταιρείας)που αντιπροσωπεύουν το 19

20 μετοχικό κεφάλαιο της νέας ή της απορροφούσας εταιρείας οι οποίες ανταλλάσσονται με τις παλιές μετοχές των συγχωνευόμενων Α.Ε. 3. Οι μέτοχοι της εξαγοραζόμενης εταιρείας δεν γίνονται μέτοχοι της εξαγοράζουσας αφού παραδίδουν τις μετοχές τους προς ακύρωση και λαμβάνουν το συμφωνημένο τίμημα. Έτσι λοιπόν η εξαγορά προσομοιάζει με τη συγχώνευση με απορρόφηση άλλης Α.Ε. που η απορροφούσα κατέχει το 100%της απορροφούμενης, με τη μόνη διαφορά ότι, στη δεύτερη περίπτωση οι μέτοχοι δεν λαμβάνουν ούτε χρήματα. Οι τραπεζικές εξαγορές και συγχωνεύσεις αποτελούν την πλέον ουσιαστική αντίδραση των τραπεζών απέναντι στον εντεινόμενο ανταγωνισμό που επικρατεί στην παγκόσμια τραπεζική αγορά, ως αποτέλεσμα της διεθνοποίησης ή ενοποίησης σε ορισμένες περιπτώσεις των αγορών χρήματος και κεφαλαίου σε πρώτο επίπεδο και των αγορών αγαθών και υπηρεσιών σε δεύτερο επίπεδο. Των άρθρων 54 και 55 του Ν. 3190/55 για τη συγχώνευση εταιρειών περιορισμένης ευθύνης είτε με σύσταση νέας Ε.Π.Ε. είτε με απορρόφηση από μία Ε.Π.Ε. άλλης ή άλλων Ε.Π.Ε. Με το προεδρικό διάταγμα (ΠΔ) 498/1987 προστέθηκε το 11ο Κεφάλαιο στο Κωδ. Ν. 2190/1920, με σκοπό να ευθυγραμμισθεί η ελληνική νομοθεσία με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Στο κεφάλαιο αυτό περιέχονται διατάξεις που ρυθμίζουν με λεπτομέρειες τη διαδικασία συγχώνευσης Ανωνύμων Εταιριών, ενώ προστέθηκε για πρώτη φορά ο θεσμός της διάσπασης των εταιριών, που δυστυχώς απαιτεί διάλυση της εταιρίας και δημιουργία νέων εταιριών. Η ρύθμιση αυτή ελάχιστα εξυπηρετεί και για το λόγο τούτο έχει τύχει περιορισμένης πρακτικής εφαρμογής. Συνοπτικά θα μπορούσε να ειπωθεί ότι, μετασχηματισμούς επιχειρήσεων από ατομικές προσωπικές εταιρίες και Ε.Π.Ε. σε Ανώνυμες 20

21 Εταιρίες ή σε Ε.Π.Ε, καθώς και από Ε.Π.Ε. σε άλλες Ε.Π.Ε. ή από Ανώνυμες σε Ε.Π.Ε. μπορούμε να έχουμε με βάση τους αναπτυξιακούς νόμους 1297/72, 2166/93, 2292/2002 και τους βασικούς νόμους 2190/20 και 3190/55, όπως έχουν τροποποιηθεί και κωδικοποιηθεί. Ανάλογα με τις προϋποθέσεις που συγκεντρώνει κάθε επιχείρηση για τη συγχώνευση, προκρίνεται και η εφαρμογή του σχετικού νόμου. (Μιλτιάδης Κ. Λεοντάρης, 2002) 2.1 Συγχώνευση με απορρόφηση - Άρθρο 69 του Κ.Ν. 2190/ Τα Διοικητικά Συμβούλια των εταιρειών που συγχωνεύονται καταρτίζουν εγγράφως σχέδιο σύμβασης συγχώνευσης. 2. Το σχέδιο σύμβασης συγχώνευσης περιέχει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία: α) Την ειδικότερη μορφή, την επωνυμία και την έδρα των εταιρειών που συγχωνεύονται, καθώς και τον αριθμό μητρώου τους. β) Τη σχέση ανταλλαγής των μετοχών και, ενδεχομένως, το ύψος του χρηματικού ποσού μετρητών που προβλέπει το άρθρ. 68. γ) Τις διατυπώσεις παράδοσης των νέων μετοχών που εκδίδει η απορροφούσα εταιρεία. δ) Την ημερομηνία από την οποία οι μετοχές, που παραδίδονται στους μετόχους της ή των απορροφούμενων εταιρειών, παρέχουν δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη της απορροφούσας εταιρείας, καθώς και κάθε ειδικό όρο σχετικό με το δικαίωμα αυτό. ε) Την ημερομηνία από την οποία οι πράξεις της ή των απορροφούμενων εταιρειών θεωρούνται, από λογιστική άποψη, ότι γίνονται για λογαριασμό της απορροφούσας εταιρείας, και την τύχη των οικονομικών 21

22 αποτελεσμάτων της ή των απορροφούμενων εταιρειών, που θα προκύψουν από την ημερομηνία αυτή μέχρι την ημερομηνία ολοκλήρωσης της συγχώνευσης όπως προβλέπεται στα άρθρα 74 και 75. στ) Τα δικαιώματα που εξασφαλίζει η απορροφούσα εταιρεία στους μετόχους που έχουν ειδικά δικαιώματα στην ή στις απορροφούμενες εταιρείες, καθώς και στους κατόχους άλλων τίτλων, πλην μετοχών, ή τα μέτρα που προτείνονται γι αυτούς. ζ) Όλα τα ιδιαίτερα πλεονεκτήματα που, ενδεχομένως, παρέχονται στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και στους τακτικούς ελεγκτές των συγχωνευόμενων εταιρειών. 3. Το σχέδιο σύμβασης συγχώνευσης υποβάλλεται στις διατυπώσεις δημοσιότητας που προβλέπει το άρθρο 7β, από κάθε μία από τις συγχωνευόμενες εταιρείες, 2 (δύο) τουλάχιστον μήνες πριν από την ημερομηνία συνεδρίασης της γενικής συνέλευσης, που καλείται να αποφασίσει για το σχέδιο αυτό. 4. Το Διοικητικό Συμβούλιο κάθε μιας από τις συγχωνευόμενες εταιρείες καταρτίζει επίσης λεπτομερή έκθεση, στην οποία επεξηγεί και δικαιολογεί, από νομική και οικονομική άποψη, το σχέδιο σύμβασης συγχώνευσης και ειδικότερα, τη σχέση ανταλλαγής των μετοχών της ή των απορροφούμεων εταιρειών προς τις μετοχές που εκδίδει η απορροφούσα εταιρεία. Η έκθεση αυτή, που αναφέρει επίσης οποιεσδήποτε ειδικές δυσχέρειες που τυχόν εμφανίστηκαν ή θα εμφανιστούν κατά την εκτίμηση, καταχωρείται στο μητρώο ανώνυμων εταιρειών και υποβάλλεται στη γενική συνέλευση. (Ηίίρ. /^'Μ'Μ. βζρβτϋζ. ΟΟΜ/ρ_03.ΗΐΜ) 22

23 2.2 Προϋποθέσεις συγχώνευσης με βάση εφαρμογής το Ν.Δ.1297/72 Οι προϋποθέσεις αυτής της συγχώνευσης είναι οι εξής: Η επιχείρηση να είναι σε λειτουργία και όχι σε αδράνεια. Τα ακίνητα που έχει να τα χρησιμοποιεί για τις ανάγκες της, για μια τουλάχιστον 5ετία από τη μετατροπή κι όχι να τα εκμισθώνει, διότι τα εκμισθούμενα ή τα μη χρησιμοποιούμενα ακίνητά της, δεν απαλλάσσονται του φόρου μεταβίβασης όπως τα υπόλοιπα. Πρέπει να έχει οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο εργασιών, εκτός από την κατασκευή και την εκμετάλλευση ακινήτων. Σε περίπτωση απόσχισης κλάδου ή τμήματος αυτής, αν πρόκειται για Α.Ε. ή Ε.Π.Ε., το μετοχικό κεφάλαιο ή το εταιρικό κεφάλαιο της που απομένει μετά την απόσχιση του κλάδου, δεν πρέπει να είναι κατώτερο των ή , αντίστοιχα. Ατομική επιχείρηση δεν μπορεί να μετατραπεί σε Μονοπρόσωπη Ε.Π.Ε. Το μετοχικό ή το εταιρικό κεφάλαιο της προερχόμενης από συγχώνευση νέας Α.Ε. ή Ε.Π.Ε. δεν μπορεί να είναι μικρότερο από ή , αντίστοιχα. Κατά τη συγχώνευση των επιχειρήσεων, οι επιχειρηματίες, αν εισφέρουν πέρα του προβλεπόμενου απ το νόμο κατώτατου ορίου κεφαλαίου, δηλαδή του ποσού των για τις Α.Ε. και του ποσού των για τις Ε.Π.Ε., θεωρείται ότι μεταβιβάζουν εταιρικά μερίδια ή μετοχές και υπόκεινται σε φορολογία, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του Κ.Φ.Ε. (Εγκ.Υπ.Οικ /Πολ 7122/2002). Ο ορισμός ημερομηνίας μετασχηματισμού, πρέπει να συμπίπτει με τη λήξη της διαχειριστικής χρήσης για τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία 23

24 Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., διότι με βάση τον ισολογισμό αυτό αποτιμάται, από την επιτροπή του άρθρου 9 του Κ.Ν.2190/20, η περιουσιακή κατάσταση της συγχωνευόμενης επιχείρησης, με όλες τις σχετικές υποχρεώσεις. Δηλαδή η επιλογή ημερομηνίας μετασχηματισμού έχει ως συνέπεια αφ ενός μεν τη σύνταξη και τη δημοσίευση ενός επιπλέον ισολογισμού, όταν πρόκειται για Ε.Π.Ε ή Α.Ε., αφ ετέρου δε την υποβολή μιας επιπλέον δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, καθώς και των λοιπών αναγκαίων φορολογικών δηλώσεων. Οι μετοχές ή τα εταιρικά μερίδια των προερχόμενων από συγχώνευση εταιριών θα πρέπει να είναι για τις μεν Α.Ε. υποχρεωτικά ονομαστικές και μη μεταβιβάσιμες για μια 5ετία από τη σύσταση και μάλιστα σε ποσοστό 75% του συνόλου αυτών, για δε τις Ε.Π.Ε. ο ίδιος περιορισμός ισχύει για τα εταιρικά μερίδια. Αν όμως πρόκειται για συγχώνευση Α.Ε. ή εισφοράς κλάδου ή τμήματος αυτής σε υφιστάμενη Α.Ε. και των συγχωνευόμενων εταιριών ή του κλάδου ή του τμήματος αυτών οι μετοχές είναι ανώνυμες, τότε και οι νέες εκδιδόμενες μετοχές, τόσο από τη νέα εταιρία όσο και από την απορροφούσα, μπορεί ναι είναι Ανώνυμες. Το εταιρικό ή μετοχικό κεφάλαιο της απορροφούσας στον κλάδο εταιρίας δεν μπορεί ναι είναι, μετά την απορρόφηση, για την Α.Ε. μικρότερο των και για την Ε.Π.Ε. μικρότερο των Αν πρόκειται να εισφερθεί κλάδος ή τμήμα λειτουργούσας επιχείρησης (Α.Ε., Ο.Ε., Ε.Π.Ε., ατομικής επιχείρησης) σε άλλη λειτουργούσα Α.Ε., θα πρέπει, όπως και πιο πάνω αναφέρθηκε, η επιχείρηση που εισέφερε τον κλάδο, να εξακολουθεί να εργάζεται με τον ή τους υπόλοιπους κλάδους και αν πρόκειται για Ε.Π.Ε. ή Α.Ε.,το κεφάλαιο αυτών δεν μπορεί να είναι μικρότερο των και , αντίστοιχα, μετά την απόσχιση του κλάδου, ή αν η εταιρία αυτή 24

25 προήλθε από συγχώνευση, το κεφάλαιό της δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το ποσό των για την Α.Ε. ή από το ποσό των για την Ε.Π.Ε. Οι οικονομικές καταστάσεις των συγχωνευόμενων ή απορροφούμενων Α.Ε. υποβάλλονται για έγκριση στη Γ ενική Συνέλευση των μετόχων, που συνέρχεται για να εγκρίνει τις οικονομικές καταστάσεις αυτής, μετά τη συγχώνευση ή την απορρόφηση. Το Ν.Δ. 1297/72 σκοπό έχει να ενισχύσει την τάση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας για τη δημιουργία στη χώρα ισχυρών οικονομικών μονάδων, ικανών να ανταποκριθούν στα ποικίλα προβλήματα, τα οποία ανακύπτουν από την ταχύτατη σύγχρονη τεχνική και οικονομική εξέλιξη (αύξηση παραγωγής, μείωση κόστους, βελτίωση παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας, ορθολογικότερη οργάνωση παραγωγής και διανομής προϊόντων κ.λπ.). Έτσι, με το νομοθέτημα αυτό παρέχονται διάφορα κίνητρα, φορολογικές διευκολύνσεις και απαλλαγές,(όπως για παράδειγμα: απαλλαγή από το φόρο μεταβιβάσεως των εισφερόμενων ακινήτων, αναστολή της φορολογήσεως των αφορολόγητων κρατήσεων κ.α.) στις επιχειρήσεις που μετατρέπονται ή συγχωνεύονται σε ανώνυμη εταιρεία ή Ε.Π.Ε. (δηλαδή, σε μορφές ανώτερης και ισχυρότερης βαθμίδας). 2.3 Πεδίο εφαρμογής, βασικά χαρακτηριστικά και παρεχόμενα κίνητρα του Ν. 2166/93 Το Υπουργείο Οικονομικών με την υπ' αριθ /1ο359/β 0012/πολ. 1080/ εγκύκλιό του, παρέχει λεπτομερείς και κατατοπιστικές οδηγίες, σχετικά με τους μετασχηματισμούς (μετατροπές 25

26 και συγχωνεύσεις) επιχειρήσεων βάσει των άρθρων 1-5 του Ν. 2166/93. Α) Βασικά χαρακτηριστικά Ν. 2166/93. Τα κύρια χαρακτηριστικά της διαδικασίας, που καθιερώνουν τα άρθρα 1-5 του Ν. 2166/93 και που τη διαφοροποιούν σημαντικά από την ανάλογη διαδικασία (μετατροπών και συγχωνεύσεων) του Ν.Δ. 1297/72, είναι τα εξής: α) Πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του Ν. 2166/93. Οι διατάξεις των άρθρων 1-5 του Ν. 2166/93 έχουν εφαρμογή επί όλων, γενικά, των επιχειρήσεων που θέλουν να μετατραπούν ή συγχωνευθούν σε Α.Ε. ή Ε.Π.Ε. ανεξάρτητα από το αντικείμενο των εργασιών τους. Κατά την πρώτη εφαρμογή του Ν. 2166/93, τα φορολογικά ευεργετήματα παρέχονταν και επί μετασχηματισμού επιχειρήσεων κατασκευής και εκμεταλλεύσεως ακινήτων; αλλά με το άρθρο 7 11 του Ν. 2386/96 καταργήθηκε η δυνατότητα αυτή. Επίσης, εφαρμόζονται και επί διασπάσεως ανωνύμων εταιρειών Στο άρθρο 1 του Ν. 2166/93, αναφέρονται αναλυτικά οι περιπτώσεις στις οποίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του νόμου τούτου και οι οποίες είναι: α) Μετατροπή ή συγχώνευση επιχειρήσεων εγκατεστημένων στην Ελλάδα, οποιασδήποτε μορφής, σε ημεδαπή Α.Ε. ή Ε.Π.Ε. β) Απορρόφηση επιχειρήσεων οποιασδήποτε μορφής από υφιστάμενη (όχι και νεοϊδρυόμενη) ημεδαπή Α.Ε. ή Ε.Π.Ε. γ) Συγχώνευση ανωνύμων εταιρειών κατά την έννοια των άρθρων 68 και 79 ΚΝ.2190/20. δ) Διάσπαση ανωνύμων εταιρειών κατά την έννοια του άρθρου 81 1 ΚΝ. 2190/20, αλλά με την προϋπόθεση ότι οι διασπώμενες απορροφούνται από υφιστάμενες (όχι και νεοϊδρυόμενα; Α.Ε.). ε) Εισφορά από λειτουργούσα επιχείρηση ενός ή περισσότερων 26

27 κλάδων ή τμημάτων αυτής σε λειτουργούσα (όχι νεοϊδρυόμενη) ανώνυμη εταιρεία. στ) Συγχώνευση αστικών συνεταιρισμών του Ν. 1667/86 με σκοπό την ίδρυση νέου αστικού συνεταιρισμού του νόμου αυτού Με τη διαδικασία του Ν. 2166/93 μπορούν πλέον να μετατραπούν ή συγχωνευθούν σε ημεδαπή Α.Ε. ή Ε.Π.Ε. και τα εγκατεστημένα στη χώρα μας υποκαταστήματα αλλοδαπών Α.Ε. και Ε.Π.Ε., ενώ με τις διατάξεις του Ν.Δ. 1297/72 δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα. Απαραίτητη προϋπόθεση: Οι μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις να τηρούν βιβλία τρίτης κατηγορίας του ΚΒ.Σ. (υποχρεωτικά ή προαιρετικά) και να έχουν συντάξει τουλάχιστον ένα ισολογισμό για δωδεκάμηνο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ο πρώτος αυτός ισολογισμός, πάντως, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως ισολογισμός μετασχηματισμού (Υπ. Οικ / ). β) Δεν γίνεται εκτίμηση των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού των μετασχηματιζομένων επιχειρήσεων, προκειμένου να προσδιορισθεί η καθαρή θέση (αλλιώς το εισφερόμενο κεφάλαιο) αυτών. Με τη διαδικασία του Ν. 2166/93, απλώς, οι μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις συντάσσουν τη συμφωνημένη ημερομηνία ισολογισμό μετασχηματισμού. Τα στοιχεία του ισολογισμού αυτού (που είναι ισολογισμός τέλους χρήσεως για τη μετασχηματιζόμενη επιχείρηση) θα αποτελέσουν τον ισολογισμό ενάρξεως της νέας εταιρείας που θα προέλθει από το μετασχηματισμό. Όπως λέχθηκε παραπάνω, δεν γίνεται εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων των μετασχηματιζομένων επιχειρήσεων, αλλά απλή διαπίστωση της λογιστικής αξίας αυτών από όργανα της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. ή από Ορκωτό Ελεγκτή ή και από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του άρθρου 9 του ΚΝ. 2190/20, συντασσόμενης σε κάθε περίπτωση σχετικής εκθέσεως. 27

28 γ) Μετά τον ισολογισμό μετασχηματισμού, οι συναλλαγές γίνονται για λογαριασμό της νέας εταιρείας. Όλες οι πράξεις, που διενεργούνται από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις μετά τον ισολογισμό μετασχηματισμού (οπότε κλείνει η διαχειριστική περίοδος κάθε μετασχηματιζόμενης επιχειρήσεως), θεωρούνται ως διενεργηθείσες για λογαριασμό της νέας εταιρείας και τα ποσά αυτών μεταφέρονται με συγκεντρωτική εγγραφή στα βιβλία της (άρθρο 2 6 Ν. 2166/93). Συνέπεια τούτου είναι ότι οι μετατρεπόμενες ή συγχωνευόμενες επιχειρήσεις θα φορολογηθούν για το προκύψαν αποτέλεσμα με βάση τον κλεισθέντα ισολογισμό μετασχηματισμού. δ) Σχηματισμός κεφαλαίου νέας εταιρείας. Ως εισφερόμενο κεφάλαιο θεωρείται το εταιρικό ή μετοχικό κεφάλαιο της μετασχηματιζόμενης ή το άθροισμα αυτών των κεφαλαίων των μετασχηματιζόμενων επιχειρήσεων. Σύμφωνα με την 5 του άρθρου 2 του Ν. 2166/93, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 11 8 Ν. 2579/98, το κεφάλαιο της εκ του μετασχηματισμού προκύπτουσας εταιρείας πρέπει να είναι προκειμένου για Α.Ε. τουλάχιστον δρχ. και για Ε.Π.Ε δρχ. Από 1/1/2002, τα ποσά των δρχ. για Α.Ε. και δρχ. για Ε.Π.Ε. έγιναν, αντίστοιχα, ευρώ και ευρώ για τις Ε.Π.Ε. (άρθρο 11 1 Ν. 2948/2001). Η σχέση συμμετοχής των εταίρων της νέας Ε.Π.Ε. ή των μετόχων της νέας Α.Ε. (που προήλθαν από το μετασχηματισμό) στο κεφάλαιο αυτών, μπορεί να καθορίζεται με αποφάσεις των εταίρων ή των γενικών συνελεύσεων των μετόχων των μετασχηματιζομένων επιχειρήσεων (άρθρο 2 4 Ν. 2166/93). Η διάταξη αυτή εισάγει μια σπουδαία καινοτομία - μια δυνατότητα, που δεν υπήρχε με τις διατάξεις των προηγουμένων νόμων. Να καθορίζεται, δηλαδή, η σχέση ανταλλαγής των 28

29 μετοχών ή των μεριδίων της νέας εταιρείας με τα ποσοστά συμμετοχής στις μετασχηματιζόμενες σε οποιαδήποτε αναλογία - χωρίς εκτίμηση κάποιου οργάνου, αλλά με ελεύθερη συμφωνία των συμβαλλόμενων. Η διαπίστωση της λογιστικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων της μετασχηματιζόμενης επιχειρήσεως (μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται το κεφάλαιο και τα πάσης φύσεως αποθεματικά) γίνεται από ελεγκτικό όργανο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. ή από Ορκωτό Ελεγκτή ή από την Επιτροπή του άρθρου 9 του ΚΝ. 2190/20 (άρθρο 3 2 του Ν. 2166/93, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 19 του Ν. 2339/95). ε) Ανώνυμες όλες οι μετοχές. Ελεύθερη η μεταβίβαση του συνόλου των μετοχών Α.Ε. και των εταιρικών μεριδίων Ε.Π.Ε. Δεν υπάρχουν οι περιορισμοί του Ν.Δ. 1297/72. Σε περίπτωση μετασχηματισμού επιχειρήσεων με το Ν. 2166/93, η νέα ανώνυμη εταιρεία μπορεί να έχει το σύνολο των μετοχών της ανώνυμες (χωρίς, πάντως, να απαγορεύονται και οι ονομαστικές) και η μεταβίβαση του συνόλου αυτών, καθώς και των εταιρικών μεριδίων της Ε.Π.Ε. είναι απόλυτα ελεύθερη. στ) Μεταφορά ζημίας μετασχηματιζομένων επιχειρήσεων. Πότε συμψηφίζεται με κέρδη της νέας εταιρείας. Το υπόλοιπο ζημιών, τρέχουσας ή προηγουμένων χρήσεων, που τυχόν έχουν οι μετασχηματιζόμενες εταιρείες, μεταφέρεται στον ισολογισμό της νέας εταιρείας, αλλά δεν συμψηφίζεται με μελλοντικά κέρδη αυτής (άρθρο 2 3 Ν. 2166/93, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 9 Ν. 2386/96), εκτός αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 9 5 του Ν. 2992/2002. (Μιλτιάδης Κ. Λεοντάρης 2002) 29

30 2.4 Το ευρωπαϊκό δίκαιο για τη συγχώνευση εταιριών Το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, στις 9/10/1978, εξέδωσε την Τρίτη Οδηγία, (78/855/ΕΟΚ), βασιζόμενη στο άρθρο 54 παρ.3 περίπτωση ζ' της συνθήκης, περί των συγχωνεύσεων των ανωνύμων εταιριών. Η έκδοση αυτή της οδηγίας έγινε με σκοπό το συντονισμό της νομοθεσίας των κρατών-μελών, σχετικά με τις συγχωνεύσεις Α.Ε. ώστε: α) να προστατευθούν τα συμφέροντα των εταίρων και των τρίτων, β) να εξασφαλισθεί πλήρης και αντικειμενική ενημέρωση των μετόχων των συγχωνευόμενων εταιριών, γ) να προστατεύονται τα δικαιώματα των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβιβάσεως επιχειρήσεων, δ) να εξασφαλισθεί δημοσιότητα στις σχετικές προς τη συγχώνευση πράξεις προς επαρκή ενημέρωση και προστασία τρίτων και πιστωτών και τέλος ε) να περιορισθούν οι περιπτώσεις ακυρότητας για την εξασφάλιση ασφάλειας δικαίου στις σχέσεις μεταξύ των ενδιαφερόμενων εταιριών. Έτσι στο Κεφάλαιο Ι «Οργάνωση της συγχωνεύσεως δι' απορροφήσεως μιας ή περισσοτέρων εταιριών από μια άλλη και της συγχωνεύσεως διά συστάσεως νέας εταιρίας» και στα άρθρα 1-4, αναφέρει ότι τα Κράτη μέλη ρυθμίζουν, για τις εταιρίες που υπόκεινται στην ομοθεσία τους, τη συγχώνευση δι' απορροφήσεως μιας ή περισσοτέρων εταιριών από μια άλλη και τη συγχώνευση δια συστάσεως νέας εταιρίας. Η συγχώνευση δι' απορροφήσεως μπορεί να πραγματοποιηθεί όταν μία ή περισσότερες των απορροφωμένων εταιριών βρίσκονται στο στάδιο της εκκαθαρίσεως, αρκεί η δυνατότητα αυτή να δίδεται μόνο στις εταιρίες που δεν έχουν ακόμη αρχίσει τη διανομή του ενεργητικού τους μεταξύ των μετόχων. η συγχώνευση δι' απορροφήσεως μπορεί να πραγματοποιηθεί όταν μία ή περισσότερες των 30

31 απορροφωμένων εταιριών βρίσκονται στο στάδιο της εκκαθαρίσεως, αρκεί η δυνατότητα αυτή να δίδεται μόνο στις εταιρίες που δεν έχουν ακόμη αρχίσει τη διανομή του ενεργητικού τους μεταξύ των μετόχων Στο Κεφάλαιο II «Συγχώνευση δι' απορροφήσεως» και συγκεκριμένα στα άρθρα 5-7 αναφέρει ότι τα όργανα διοικήσεως ή διευθύνσεως των εταιριών που συγχωνεύονται συντάσσουν σχέδιο συγχωνεύσεως το οποίο πρέπει να περιέχει τουλάχιστον: α) τη μορφή, την επωνυμία και την έδρα των εταιριών που συγχωνεύονται β) τη σχέση ανταλλαγής των μετοχών και ενδεχομένως το ύψος του συμψηφιστικού ποσού σε μετρητά γ) τον τρόπο διαθέσεως των μετοχών της απορροφώσης εταιρίας δ) την ημερομηνία, από την οποία οι μετοχές αυτές παρέχουν δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη καθώς και κάθε λεπτομέρεια σχετική με αυτό το δικαίωμα ε) την ημερομηνία από την οποία οι πράξεις της απορροφωμένης εταιρίας θεωρούνται, από λογιστική άποψη, ότι έχουν ενεργηθεί για λογαριασμό της απορροφώσης εταιρίας στ) τα δικαιώματα που εξασφαλίζονται από την απορροφώσα εταιρία στους μετόχους που έχουν ειδικά δικαιώματα και στους δικαιούχους εκ τίτλων διαφορετικών από τις μετοχές ή τα μέτρα που προτείνονται γι' αυτούς ζ) όλα τα ιδιαίτερα πλεονεκτήματα που παρέχονται στους εμπειρογνώμονες σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 1, καθώς και στα μέλη των οργάνων διοικήσεως, διευθύνσεως, εποπτείας ή ελέγχου των συγχωνευομένων εταιριών Στο ίδιο κεφάλαιο ξεχωρίζει το άρθρο 6 που αναφέρει την πρόβλεψη απ το Κράτος-μέλος για δημοσίευση της σύγκλησης Γ.Σ. των 31

32 υπό συγχώνευση εταιριών και το άρθρο 7 παρ.1 που κάνει λόγο για ανάγκη ύπαρξης αυξημένης πλειοψηφίας στη Γ.Σ. προκειμένου να εγκριθεί η πράξη συγχώνευσης της κάθε εταιρίας Στο άρθρο 8 σημειώνεται ότι, το Κράτος μπορεί να μην επιβάλλει την έγκριση συγχώνευσης από τη Γ.Σ. αρκεί να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, ενώ στα επόμενα δυο άρθρα (9 και 10) αναφέρεται η ανάγκη λεπτομερούς αιτιολόγησης του σχεδίου συγχώνευσης και ελέγχου των διαδικασιών αυτής από τα διοικητικά όργανα της εταιρίας και από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες αντίστοιχα. Στη συνέχεια (άρθρο 11), παρατίθενται τα δικαιώματα των μετόχων σε σχέση με την εταιρία πριν και κατά τη διάρκεια της απορρόφησής της, ενώ με το άρθρο 12 διασφαλίζεται η προστασία των εργαζομένων των συγχωνευόμενων εταιριών. Οι επόμενες διατάξεις (άρθρα 13, 14 και 15) φροντίζουν να διασφαλίσουν εγγυήσεις, αυτή τη φορά για λογαριασμό των πιστωτών των συγχωνευόμενων εταιριών, των ομολογιούχων δανειστών τους και γενικά τρίτων δικαιούχων αξιόγραφων επί των εμπλεκόμενων στη συγχώνευση εταιριών. Πολύ σημαντική διάταξη είναι η 19η της οδηγίας, όπου παρατίθενται τα αποτελέσματα της συγχώνευσης με απορρόφηση και αφορούν τη φύση της παλιάς και νέας εταιρίας, τις μετοχές της και την προβλεπόμενη απ το Κράτος, αναγκαιότητα ύπαρξης σχετικών διατυπώσεων. Στα άρθρα 20 και 21 γίνεται λόγος για την αστική ευθύνη των διοικητικών οργάνων και των αρμόδιων επί της συγχώνευσης εμπειρογνωμόνων, η οποία ρυθμίζεται από το κράτος-μέλος. Οι προϋποθέσεις που αφορούν στην ύπαρξη ελαττωματικής συγχώνευσης και επομένως στην ακυρότητά της, καθώς και ο ρόλος του κράτουςμέλους στην ακύρωση της αναφέρονται ρητά στο άρθρο

33 Στα κεφάλαια 3 και 4, που περιλαμβάνουν τα άρθρα 23-29, εκτίθενται οι οδηγίες του Συμβούλιου των Κοινοτήτων σχετικά με τη συγχώνευση μέσω σύστασης νέας εταιρίας (άρθρο 23) και με τη συγχώνευση μέσω εξαγοράς (απορρόφηση θυγατρικής από μητρική εταιρία - άρθρα 24 έως 29). Επίσης στην περίπτωση της εξαγοράς προβλέπονται και οι δυνατότητες επέμβασης του κράτους στη μορφή αυτή συγχώνευσης, μέσω της εφαρμογής ή μη προηγούμενων άρθρων της οδηγίας. Στο 5ο κεφάλαιο (άρθρα 30 & 31) αναφέρονται συμπληρωματικές διατάξεις για άλλες πράξεις που εξομοιώνονται με τη συγχώνευση, οι οποίες όμως πρέπει να διασταυρώνονται με την κρατική νομοθεσία για να έχουν νομική ισχύ. Στο 6ο και τελευταίο κεφάλαιο έχουμε κάποιες συμπληρωματικές, τελικές διατάξεις (άρθρα 32 & 33) που αφορούν στο σύνολο του περιεχομένου της οδηγίας και έχουν να κάνουν με το γενικότερο ρόλο του Κράτους στο φαινόμενο της συγχώνευσης εταιριών. (Ηΐΐρ://βητΙβχ.βητορα. βη/σβχυγίξβγν/σβχυγίξβγν.άο?μγί= ΟΝΞΣΕΟ: : :EL:PDF) 2.5 Σύγκριση της ελληνικής νομοθεσίας με την ευρωπαϊκή οδηγία σχετικά με τη συγχώνευση εταιριών Με την ψήφιση του Ν.2166/93, το δίκαιο της συγχώνευσης φαίνεται να τροποποιείται σε θεμελιώδη σημεία του, για λόγους ελάφρυνσης και επιτάχυνσης της διαδικασίας χορήγησης φορολογικών απαλλαγών. Έτσι, καθιστά ανεφάρμοστες, ο νόμος αυτός, ορισμένες διατάξεις που περιέχονται στο «βασικό κορμό» του δικαίου της συγχώνευσης των εταιριών (άρθρα 68 επ. ΚΝ 2190/1920). Συγκεκριμένα, φαίνεται να 33

34 καταργείται τόσο ο έλεγχος της εκτίμησης των περιουσιών των υπό συγχώνευση εταιριών από την επιτροπή του άρθρου 9 ΚΝ 2190/1920, όσο και η υποχρέωση της τελευταίας να απευθύνει έκθεση για τον έλεγχο προς τις Γ ενικές Συνελεύσεις των εταιριών αυτών. Γ ια τις ρυθμίσεις του αυτές, ο νόμος δέχτηκε σφοδρή κριτική από την επιστήμη, με κύριο επιχείρημα ότι προκαλεί όχι μόνο τη διακύβευση των συμφερόντων της μειοψηφίας, αλλά έρχεται και σε αντίθεση με το άρθρο 10 της 3ης εταιρικής οδηγίας της Ε.Ο.Κ. και το άρθρο 8 της 6ης εταιρικής οδηγίας που απαιτούν αποτίμηση της πραγματικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων. Για τους αναφερόμενους όμως λόγους ελάφρυνσης και επιτάχυνσης της διαδικασίας χορήγησης φορολογικών απαλλαγών, η συντριπτική πλειοψηφία των μετασχηματισμών γίνεται με το καθεστώς του Ν. 2168/93. 34

35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗΣ 3. Ακολουθούμενη διαδικασία σε κάθε μορφή συγχώνευσης εταιριών Οι μορφές συγχώνευσης εταιριών, όπως αρχικά αναφέρθηκε είναι τρεις: 1) με απορρόφηση, 2) με εξαγορά, 3) με σύσταση νέας εταιρίας. Συνεπώς, οι διαδικασίες που ακολουθούνται για κάθε μορφή συγχώνευσης, καθώς και τα παραγόμενα αποτελέσματά τους, διακρίνονται μεταξύ τους. Έτσι, οι ακολουθούμενες - με βάση το Ν.2166/93 - διαδικασίες συγχώνευσης κατά χρονολογική σειρά είναι οι εξής: Πρακτικά των Διοικητικών Συμβουλίων των συγχωνευομένων Α.Ε., για Σύγκληση Γ.Σ. με θέματα: τη λήψη απόφασης συγχώνευσης (σύμφωνα με τα άρθρα του Ν. 2190/1920 και 1-5 του Ν. 2166/93), καθορισμός ημερομηνίας σύνταξης του ισολογισμού και της λογιστικής κατάστασης μετασχηματισμού, εκλογή ορκωτού Ελεγκτή για τον έλεγχο του ισολογισμού μετασχηματισμού και τον προσδιορισμό της σχέσης ανταλλαγής των μετόχων. Πρακτικά των Γενικών Συνελεύσεων των συγχωνευομένων Α.Ε και υποβολή αυτών στη Νομαρχία ή στο Υπουργείο Εμπορίου για την καταχώρηση τους στα Μητρώα Ανωνύμων Εταιριών. Στη συνέχεια σύνταξη και έλεγχος από ορκωτό Ελεγκτή του ισολογισμού μετασχηματισμού της απορροφούμενης. Κατάρτιση του Σχεδίου Σύμβασης Συγχώνευσης (Σ.Σ.Σ.) από τα ΔΣ των συγχωνευομένων εταιριών. 35

36 Πρακτικά των ΔΣ των εταιριών για την έγκριση του Σ.Σ.Σ. και μετέπειτα υπογραφή του από εξουσιοδοτημένα μέλη των ΔΣ. Υποβολή στη Διεύθυνση Εμπορίου της Νομαρχίας ή στο Υπουργείο Εμπορίου (ήδη Ανάπτυξης) για την καταχώρηση τους στα Μητρώα Α.Ε. των πρακτικών των Δ.Σ.,του υπογεγραμμένου Σ.Σ.Σ., του ισολογισμού μετασχηματισμού, της λογιστικής κατάστασης, καθώς και των σχετικών ανακοινώσεων για το Εθνικό Τυπογραφείο. Δημοσίευση της περίληψης του Σ.Σ.Σ. στον ημερήσιο οικονομικό Τύπο (εντός 10ημέρου από την ημερομηνία δημοσίευσης της ανακοίνωσης καταχώρησης του ΣΣΣ στο ΦΕΚ). Πρακτικά των Δ.Σ. των συγχωνευομένων Α.Ε για τη σύνταξη επεξηγηματικής έκθεσης του άρθρου 69 παρ. 4 του Κ.Ν. 2190/20. Πρακτικό της απορροφούσας Α.Ε. για τη σύγκληση έκτακτης Γ.Σ. με θέματα ημερήσιας διάταξης: Έγκριση της συγχώνευσης με απορρόφηση καθώς και του κοινού Σ.Σ.Σ. με αυτή, αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου και τροποποίηση του σχετικού άρθρου του καταστατικού και τέλος ορισμός εκπροσώπου για την υπογραφή της πράξης σύμβασης συγχώνευσης. Πρακτικό της απορροφούμενης εταιρίας για τη σύγκληση έκτακτης Γ.Σ. με θέματα ημερήσιας διάταξης: Έγκριση της συγχώνευσης με απορρόφηση της απορροφούμενης εταιρίας από την απορροφούσα Α.Ε. καθώς και του κοινού ΣΣΣ με αυτή, ορισμός εκπροσώπου για την υπογραφή της πράξης σύμβασης συγχώνευσης. Στη συνέχεια πρακτικό της Γ.Σ. με τα παραπάνω αναφερόμενα θέματα της ημερήσιας διαταξης. Πρακτικά των Δ.Σ. των συγχωνευομένων Α.Ε. για την υπογραφή της πράξης σύμβασης συγχώνευσης, κατάρτισή της από συμβολαιογράφο και υπογραφή της από τους ορισθέντες εκπροσώπους των συγχωνευομένων εταιριών. 36

37 Υποβολή, τέλος, στη Νομαρχία ή στο Υπουργείο Εμπορίου (ήδη Ανάπτυξης) των πρακτικών των ΓΣ των συγχωνευομένων εταιριών με την υπογεγραμμένη πράξη σύμβασης συγχώνευσης και της σχετικής ανακοίνωσης για το Εθνικό Τυπογραφείο προκειμένου να καταχωρηθούν στα ΜΑΕ. 3.1 Διαδικασία συγχώνευσης ανωνύμων εταιριών «μετ απορροφήσεως» Σύμφωνα με τις διατάξεις του ΝΔ 1297/72, (που βασίζονται στα άρθρα 68 και 69 του ΚΝ 2190/1920), η διαδικασία συγχώνευσης ανωνύμων εταιριών «μετ απορροφήσεως» έχει ως εξής: Πρακτικά των ΔΣ των δυο (2) εταιριών για την κατάρτιση του Σ.Σ.Σ. και στη συνέχεια για την έγκρισή του και την παροχή εξουσιοδότησης για την υπογραφή του από τους νόμιμους εκπροσώπους των συγχωνευόμενων εταιριών. Υποβολή κοινής αίτησης των συγχωνευόμενων εταιριών στη Νομαρχία της έδρας τους ή στη Διεύθ/ση Ανωνύμων Εταιριών του Υπουργείου Εμπορίου, αν αυτές έχουν διαφορετική έδρα ή αν μια από αυτές είναι εισηγμένη Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών (ΧΑΑ), για τη σύσταση της επιτροπής του άρθρου 9 του Κ.Ν. 2190/1920, με τους ισολογισμούς των δυο (2) εταιριών. Υποβολή του υπογεγραμμένου Σ.Σ.Σ. και των σχετικών ανακοινώσεων της κάθε εταιρίας για το Εθνικό Τυπογραφείο, στη Νομαρχία για την καταχώρηση των πρακτικών των Δ.Σ. στα Μητρώα Ανωνύμων Εταιριών. 37

38 Δημοσίευση, στον ημερήσιο οικονομικό Τύπο, της περίληψης του Σ.Σ.Σ., εντός δέκα (10) ημερών από τη δημοσίευση της ανακοίνωσης καταχώρησης του Σ.Σ.Σ. στο ΦΕΚ (άρθρο 70 παρ.1 του ΚΝ 2190/1920). Πρακτικά των Δ.Σ. των δυο εταιριών για τη σύνταξη της επεξηγηματικής έκθεσης του άρθρου 69 παρ.4 του ΚΝ 2190/1920, η οποία θα υποβληθεί στη Γ.Σ. που θα αποφασίσει για τη συγχώνευση. Πρακτικό του Δ.Σ. της απορροφούσας εταιρίας για τη σύγκληση έκτακτης Γενικής Συνέλευσης με θέματα ημερήσιας διάταξης: Έγκριση της συγχώνευσης με απορρόφηση της απορροφούμενης εταιρίας, καθώς και του κοινού σχεδίου σύμβασης συγχώνευσης με αυτή, αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, τροποποίηση του σχετικού άρθρου του καταστατικού και ορισμός εκπροσώπου για την υπογραφή πράξης σύμβασης της συγχώνευσης. Πρακτικό της απορροφουμένης εταιρίας για τη σύγκληση έκτακτης Γενικής Συνέλευσης με θέματα ημερήσιας διάταξης: Έγκριση της συγχώνευσης με απορρόφηση της απορροφούμενης εταιρίας από την απορροφούσα, καθώς και του κοινού σχεδίου συγχώνευσης με αυτή. Ορισμός εκπροσώπου για την υπογραφή της πράξης σύμβασης της συγχώνευσης Πρακτικά των Γ.Σ. των δυο εταιριών με τα παραπάνω θέματα ημερήσιας διάταξης. Η κάθε εταιρία συγκαλεί τη Γ ενική της Συνέλευση για να συνεδριάσει και να αποφασίσει για το θέμα της συγχώνευσης, μετά από τουλάχιστον δυο (2_ μήνες από τη δημοσίευση του Σ.Σ.Σ. (άρθρο 69 παρ.3 του ΚΝ 2190/1920). Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι, αν υπάρχουν ομολογιούχοι δανειστές τουλάχιστον σε μια από της συγχωνευόμενες εταιρίες, τότε απαιτείται έγκριση αυτών για τη συγχώνευση, η οποία πραγματοποιείται από τη Γ.Σ. αυτών σύμφωνα με 38

39 τις διατάξεις των άρθρων 29 παρ. 1 και 2 και άρθρων 31 παρ.1 (άρθρα 74 παρ. 4 του ΚΝ 1290/1920). Πρακτικά των Δ.Σ. των εταιριών για την υπογραφή της πράξης σύμβασης συγχώνευσης, η οποία μετέπειτα καταρτίζεται από συμβολαιογράφο και υπογράφεται από τους ορισθέντες (από τα Δ.Σ.) εκπροσώπους των συγχωνευόμενων εταιριών. Υποβολή, τέλος, στη Νομαρχία ή στο Υπουργείο Εμπορίου των πρακτικών των Γ.Σ. των εταιριών για την καταχώρησή τους στα Μητρώα Α.Ε. της υπογεγραμμένης πράξης σύμβασης συγχώνευσης και της σχετικής ανακοίνωσης για το Εθνικό Τυπογραφείο. 3.2 Συγχώνευση με απορρόφηση ανεξαρτήτων ανωνύμων εταιριών, με βάση το Ν.Δ. 1297/72 Οι Ανώνυμες Εταιρίες, που ενδιαφέρονται να συγχωνευθούν με βάση τις διατάξεις του ΝΔ 1297/1972, υποβάλλουν κοινή αίτηση στο Υπουργείο Ανάπτυξης ή στη Νομαρχία που υπάγονται, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, χωρίς παράβολα, δεδομένου ότι η αμοιβή των ελεγκτών (που έχει καθορισθεί στα 250 για κάθε μέλος) καταβάλλεται από την εταιρία μετά την υποβολή της έκθεσης εκτίμησης από την Επιτροπή στην αρμόδια υπηρεσία τους (άρθρο 39α του ΚΝ 2190/1920) με δυο αντίγραφα των τελευταίων ισολογισμών τους. Η εκτίμηση της οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης μπορεί να γίνει από την Επιτροπή του άρθρου 9 του ΚΝ 2190/1920 ή από ορκωτό ελεγκτή ή από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. της απορροφούμενης εταιρίας, αν αυτό ζητηθεί από την επιχείρηση, για μετατροπή με βάση τις διατάξεις του Ν. 2166/93.Τα βήματα που ακολουθούνται σε αυτή την περίπτωση 39

40 είναι ίδια με όσα αναφέρθηκαν και για τη συγχώνευση με απορρόφηση μεταξύ δύο Α.Ε. 3.3 Συγχώνευση ομόρρυθμης (Ο.Ε.) ή ετερόρρυθμης εταιρίας (Ε.Ε.) με ανώνυμη εταιρία (Α.Ε.) Με τη συγχώνευση προσωπικής εταιρίας (ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης) και ανώνυμης εταιρίας, με απορρόφηση, με δημιουργία νέας εταιρίας ή με εξαγορά, η ανώνυμη εταιρία υποκαθίσταται σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της προσωπικής εταιρίας ως οιονεί καθολικός διάδοχός της, από τη δημοσίευση του καταστατικού της Α.Ε. στο Φ.Ε.Κ. Γ ια να είναι νόμιμη η συγχώνευση προσωπικής εταιρίας σε Α.Ε. πρέπει αν έχει προηγηθεί ομόφωνη απόφαση των εταίρων της προσωπικής εταιρίας και να τηρηθούν οι λοιπές διατυπώσεις δημοσιότητας. Κατά τα διαδικασία της συγχώνευσης συντάσσεται έκθεση αποτίμησης των περιουσιακών στοιχείων της προσωπικής εταιρίας, προκειμένου να βρεθεί η καθαρή περιουσία της και καταγράφονται τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού, τα οποία, ως σύνολο των εννόμων σχέσεών της, μεταβιβάζονται στην κεφαλαιουχική εταιρία. Ειδικά στην περίπτωση συγχώνευσης ετερόρρυθμης σε ανώνυμη εταιρία, οι ομόρρυθμοι εταίροι της προσωπικής εταιρίας εξακολουθούν να ευθύνονται απεριόριστα και εις ολόκληρο για τις υποχρεώσεις της εταιρίας που συγχωνεύθηκε και αναλήφθηκαν μέχρι τη συντέλεση της συγχώνευσης, εκτός αν οι δανειστές συγκατατέθηκαν εγγράφως στη συγχώνευση. Οι εκκρεμείς δίκες της προσωπικής εταιρίας που συγχωνεύθηκε σε ανώνυμη δεν διακόπτονται βίαια, αλλά συνεχίζονται από την Α.Ε. 40