ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΑΞΗΣ Η Ε ΗΣΙ ΑΙ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕ ΙΝ ΕΝΙ Λ ΕΙ ΑΙ ΕΠΑΛ Α Α ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕ ΕΛΛΗΝΙ Η ΛΩΣΣΑ ΕΝΙ ΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Τ ΙΤΗ 19 ΑΪ 2015

Transcript

1 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΑΞΗΣ Η Ε ΗΣΙ ΑΙ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕ ΙΝ ΕΝΙ Λ ΕΙ ΑΙ ΕΠΑΛ Α Α ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕ ΕΛΛΗΝΙ Η ΛΩΣΣΑ ΕΝΙ ΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Τ ΙΤΗ 19 ΑΪ 2015 ΘΕ Α Α: Το κείμενο αναφέρεται στον τουρισμό. (Θέμα κειμένου) Αρχικά, σημειώνεται το ελληνικό φυσικό κάλλος αλλά στην συνέχεια ότι το κάλλος αυτό θεωρείται μέσο για οικονομικό κέρδους. Επομένως, αποκλειστικό σκοπό αποτελεί η τουριστική πρόοδος. Ακόμα, επισημαίνεται ότι παράγοντας του φαινομένου αυτού είναι η στόχευση για εξασφάλιση πολλών τουριστών έναντι των ποιοτικών τους χαρακτηριστικών. Επίσης, τονίζεται ότι στην πραγματικότητα η Ελλάδα έχει επιδεινωθεί τουριστικώς λόγω της πολιτείας, των συμφερόντων και των αδρανών κατοίκων της. Τέλος, υπογραμμίζεται ότι υπάρχουν συλλογικοί και ατομικοί φορείς που επιδιώκουν την αναβάθμιση του ελληνικού τουρισμού. ΘΕ Α 1: Μας αρέσουν «τα ψεύτικα τα λόγια, τα μεγάλα», ενώ η αλήθεια είναι άλλη και πληγώνει. Πράγματι πολλές φορές αρκούμαστε στην υιοθέτηση υπερβολικών και φανερά ψευδών διακηρύξεων ενώ αποφεύγουμε να αντικρύσουμε και να αποδεχθούμε τις οδυνηρές παραμέτρους της πραγματικότητας. Το ψεύδος παρηγορεί, προσφέρει παραμυθία και καλλιεργεί μια αστήριχτη και ουτοπική αισιοδοξία ενώ η αλήθεια αποκαλύπτει τις ευθύνες και απαιτεί προσπάθεια για την διόρθωση των όποιων ατελειών. Δυστυχώς, ως κοινωνία την προαναφερθείσα στάση την τηρήσαμε σε πολλά ζητήματα της κοινωνικής, οικονομικής και δημόσια ζωής και μοιραία και στην σχέση που αναπτύξαμε με τον τόπο μας. 1

2 ΘΕ Α 2: Η παράγραφος αναπτύσσεται με συνδυασμό μεθόδων. α) Σύγκριση-Αντίθεση: i) Όπως έλεγε και μια παλιά διαφήμιση, οι ξένοι τουρίστες καλούνται να ζήσουν τον «μύθο της Ελλάδας». Η Ελλάδα, ωστόσο, ζει τον μύθο της. Μόνον που ο μύθος έχει ξεθωριάσει. ii) Τους καλοκαιρινούς μήνες επικρατεί η ασυδοσία και ο υπερπληθυσμός. Τον χειμώνα, αντίθετα, τα ίδια τοπία μοιάζουν βομβαρδισμένα, έρημα από ζωή και πραγματικές προοπτικές β) Παραδείγματα :το τουριστικό «εισόδημα» δεν ακολουθεί την ίδια αυξητική πορεία, η φθηνή μαζικότητα οδηγεί διαρκώς καινούργιες περιοχές στην απαξίωση. Τους καλοκαιρινούς μήνες επικρατεί η ασυδοσία και ο υπερπληθυσμός. Τον χειμώνα, αντίθετα, τα ίδια τοπία μοιάζουν βομβαρδισμένα, έρημα από ζωή και πραγματικές προοπτικές. ΘΕ Α 3: α. Σπουδαίων: σημαντικών Αλλοίωση: παραμόρφωση Συντελείται: πραγματοποιείται Επικρατεί: κυριαρχεί Πραγματικές: αληθινές Β3.β. Απέραντη: περιορισμένη Σιωπηλά: ηχηρά 2

3 Αλόγιστη: λογική Υποβάθμιση: αναβάθμιση Επιδιώξουν: αποφύγουν ΘΕ Α 4: Β4.α. εταφορικές εκφράσεις: «η αλήθεια πληγώνει», «ψάχνουν τον πλαστικό ήλιο». υριολεκτική έκφραση: «Βασική αιτία του φαινομένου». Β4.β. ετατροπή της σύνταξης από ενεργητική σε παθητική: Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από την ποικιλία του τοπίου και από την απέραντη φυσική ομορφιά, που συνυπάρχουν με τα διάσπαρτα ίχνη σπουδαίων πολιτισμών. ΘΕ Α : Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ Επικοινωνιακό πλαίσιο: Ερμηνευτικό άρθρο στην ιστοσελίδα του σχολείου Τίτλος άρθρου: Τουρισμός: συνώνυμο της εξέλιξης ή της υποβάθμισης του τόπου μας; Πρόσωπο γραφής: Χρήση, κατά βάση, γ προσώπου, ώστε να αναδεικνύεται η αντικειμενικότητα της επιχειρηματολογίας/δυνατότητα χρήσης α προσώπου, κυρίως στον πρόλογο, για την ανάδειξη του αντίστοιχου επικοινωνιακού πλαισίου. 3

4 Πρόλογος : Έχει διαπιστωθεί τα τελευταία χρόνια, ότι ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια στην οικονομία ενός τόπου είναι ο τουρισμός. Για αυτό παρατηρείται μια έντονη δραστηριότητα από την πλευρά πολλών κρατών για την τόνωσή του. H λέξη τουρισμός δεν έχει ελληνική αλλά γαλλική προέλευση. Σημαίνει τη μετακίνηση του ανθρώπου ή ομάδων, από τη μια περιοχή στην άλλη, με σκοπό την ενημέρωση, την ψυχαγωγία ή ακόμη και τη σύναψη εμπορικών συμφωνιών. Η τάση και η επιθυμία του ανθρώπου να επισκέπτεται ξένους τόπους, υπήρχε και στην αρχαία εποχή. Αρκεί να θυμηθούμε τα ταξίδια του Σόλωνα, του Ηροδότου ή του Παυσανία. Με τη σύγχρονη όμως έννοια ο τουρισμός αναπτύχθηκε κατά τους μεταγενέστερους χρόνους και ιδιαίτερα μετά το 18ο αιώνα που εκδηλώθηκε η βιομηχανική επανάσταση. Ο τουρισμός έχει γίνει στις μέρες μας μια τεράστια επιχείρηση ανταλλαγής πληθυσμών, εισαγωγής εξαγωγής πολιτιστικών στοιχείων, συνηθειών, τρόπων ζωής και συναλλάγματος. Μια τέτοια όμως επιχείρηση έχει θετικές και αρνητικές συνέπειες.πηγάζει απ την έμφυτη τάση του ατόμου για επικοινωνία και επαφή με ό,τι υπάρχει στον κόσμο. Β. ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ: ΠΡΩΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ: Τα οφέλη του τουρισμού Επιτρέπει την απόδραση από τη ρουτίνα και τη μονοτονία της καθημερινότητας. Παρέχει έντονες συγκινήσεις και πλουτίζει με νέες εμπειρίες και διαφορετικές παραστάσεις. Ενισχύει την ανέμελη διάθεση, εξασφαλίζει την ξεκούραση και τη χαλάρωση από τους έντονους ρυθμούς της ζωής και ανανεώνει τον άνθρωπο σωματικά και, κυρίως ψυχικά. Φέρνει τον άνθρωπο σε επαφή με νέους τόπους, λαούς και συνήθειες, συντελώντας στη διεύρυνση των πνευματικών του οριζόντων, την άρση των προκαταλήψεων και την ανάπτυξη της κοινωνικότητάς του. Ο τουρισμός και ο περιηγητισμός ως προϋποθέσεις γνώσης Πλήθος γνώσεων αποκομίζει ο επισκέπτης ενός τόπου, εάν ενδιαφερθεί 4

5 (και) για τον πολιτισμού αυτού: Έχοντας κατάλληλα προετοιμαστεί, μπορεί να επισκεφτεί μνημεία, μουσεία, χώρους τέχνης, να εμβαθύνει στην ιστορία, να ανακαλύψει και να συλλέξει πρωτογενές υλικό και πληροφορίες πολιτισμού, μαρτυρίες και εικόνες που σπάνια προτείνονται στους τουριστικούς οδηγούς, να συνομιλήσει απευθείας με τους ανθρώπους, να διασκεδάσει με αυθεντικούς τρόπους διασκέδασης και να γίνει πλουσιότερος σε γνώσεις και εμπειρίες. Προωθεί την οικονομική ανάπτυξη, καθώς χιλιάδες επαγγελματίες και ολόκληρες περιοχές συνδέονται άρρηκτα με αυτόν.ωφελεί τον οικονομικό τομέα κυρίως με την ανταλλαγή συναλλάγματος, αλλά και γενικότερα στην ανάπτυξη διαφόρων τουριστικών επιχειρήσεων -Προβάλλει τον εθνικό πολιτισμό και τα εθνικά θέματα, αφού οι ξένοι τουρίστες ως αποδέκτες της φιλοξενίας και της κοσμοπολίτικης στάσης ενός λαού μετατρέπονται σε διαφημιστές του, επηρεάζοντας τόσο την κοινή γνώμη όσο και τις κυβερνήσεις των χωρών τους Ενίσχυση του κύρους της χώρας Αναχωρώντας οι ξένοι από μία χώρα, εάν έχουν απολαύσει υψηλής ποιότητας τουριστικές υπηρεσίες και εάν έχουν αισθανθεί τη φιλοξενία και την ευγένεια των κατοίκων της, γίνονται συνειδητά, οι περισσότεροι, καλοί διαφημιστές αυτής και των ανθρώπων της. Συμβάλλουν έτσι στη βελτίωση της εικόνας μιας χώρας στο εξωτερικό. - Επιταχύνει τις πολιτιστικές ανταλλαγές διευρύνοντας την επικοινωνία των λαών και συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη οικουμενικού πνεύματος. Συμβάλλει στην παγκόσμια συναδέλφωση των λαών & στην άμβλυνση των φυλετικών και άλλων διακρίσεων. -Βαθύς σεβασμός προς ό,τι ξένο, γενικότερα ο άνθρωπος αποκτά μια νέα στάση ζωής, με οικουμενικά πανανθρώπινα κριτήρια και όχι με στενά εγωιστικά. -Ψυχαγωγία, ηθική ικανοποίηση, ευφορία. -Νιώθει μέλος του κόσμου, συνειδητοποιεί ότι η φύση δέχεται όλα τα όντα της, χωρίς διακρίσεις. -Γνωστοποιεί θετικά στοιχεία άλλων λαών, συντελώντας στην εξέλιξη του εθνικού πολιτισμού -Διευρύνει τους πνευματικούς μας ορίζοντες, οξύνει την κρίση, την φαντασία 5

6 -Πνευματική & ψυχική καλλιέργεια του ατόμου. -Δίνει ένα αδιέξοδο στην ανεργία, αξιοποιώντας σημαντικό μέρος του εργατικού μας δυναμικού. ΔΕΥΤΕΡΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ: Επιπτώσεις της ανεξέλεγκτης τουριστικής ανάπτυξης Στο φυσικό περιβάλλον Η υποβάθμιση ή και η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος προκύπτει ως αποτέλεσμα της αυθαίρετης και παράνομης οικοδόμησης τεράστιων ή μικρότερων ξενοδοχειακών μονάδων ή άλλων καταλυμάτων σε περιοχές σπάνιας ομορφιάς. Επίσης, προκύπτει ως αποτέλεσμα των σημαντικών οικιστικών υπερβάσεων, της αποψίλωσης δασικών εκτάσεων, της περίφραξης ακτών και παραλιών για την εκμετάλλευσή τους από το ιδιωτικό κεφάλαιο, της εξόντωσης ζωικών πληθυσμών, της απόρριψης λυμάτων και απορριμμάτων από τουριστικές μονάδες και συγκροτήματα. Όλες αυτές οι καταστροφικές για το περιβάλλον κινήσεις εντάσσονται στη λογική της μεγιστοποίησης του άμεσου και βραχυπρόθεσμου κέρδους. Στο πολιτιστικό περιβάλλον και σε σημαντικές πολιτιστικές αξίες Η καταστροφή μνημείων πολιτισμού στην επιδίωξη μιας υποτιθέμενης ανάπτυξης, της νεοτερικότητας και του εκσυγχρονισμού, η πολύμορφη υποβάθμιση παραδοσιακών οικισμών και περιοχών, η νόθευση παραδοσιακών προϊόντων, η εξαφάνιση τοπικών ιδιαιτεροτήτων στη λογική της ισοπέδωσης και της πολιτιστικής ομοιομορφίας. Η παραχάραξη, ακόμη και η απώλεια βασικών στοιχείων της παράδοσης ή η ένταξη αυτών στο σύστημα της κατανάλωσης και της βιομηχανίας του ελεύθερου χρόνου, η χυδαία εμπορευματοποίηση και η έκπτωση της αυθεντικής λαϊκής τέχνης και των γνήσιων μορφών έκφρασης σε ευτελές θέαμα και σε τεχνητή γραφικότητα, ώστε να ανταποκρίνονται στις διαμορφωμένες προσδοκίες του τουριστικού πλήθους. Αυτή η παραποίηση πλήττει αξίες όπως τρόπους συμπεριφοράς, κώδικες επικοινωνίας και έκφρασης, προϊόντα, διασκέδαση, τέχνη, διατροφή, ενδυμασία, επαγγέλματα. 6

7 Σε άλλους τομείς της οικονομίας Τουριστική ανάπτυξη χωρίς μακροχρόνιο σχεδιασμό είναι δυνατόν να οδηγήσει στην εγκατάλειψη άλλων τομέων της οικονομίας, ιδιαίτερα σημαντικών για τη λειτουργία και την ευημερία τοπικών κοινωνιών. Οικονομικές δραστηριότητες όπως οι γεωργικές εργασίες, η αλιεία, η μεταποίηση προϊόντων, η οικοτεχνία και η βιοτεχνία, ακόμη και η ήπια βιομηχανία υποβαθμίζονται και απαξιώνονται προς όφελος της τουριστικής βιομηχανίας. Στον ψυχισμό των κατοίκων Σοβαρές είναι, σε κάποιες περιπτώσεις, και οι επιπτώσεις στον ψυχισμό και τη συμπεριφορά των κατοίκων περιοχών με υψηλή τουριστική ανάπτυξη. Αξίες, όπως ο σεβασμός στον ξένο- φιλοξενούμενο, η ευγένεια και το ανυπόκριτο ενδιαφέρον, η εξυπηρετικότητα και η προθυμία, η ευφρόσυνη διάθεση εκτοπίζονται από πρακτικές εκμετάλλευσης, κερδοσκοπίας ή δουλοπρέπειας και ανεντιμότητας στην επιδίωξη του εύκολου και γρήγορου πλουτισμού.- Διατάραξη των κοινωνικών ψυχικών σχέσεων των ανθρώπων. Οι άνθρωποι δηλαδή βλέπουν τους συνανθρώπου τους ως αντικείμενα εκμετάλλευσης, σαν πηγές πλουτισμού. -Αν τα άτομα δεν έχουν άμυνες, επηρεάζονται εύκολα από τα ξένα στοιχεία, μιμείται ξένα πρότυπα, αποπροσανατολίζεται, χάνει την ταυτότητά του. -Διαβρώνεται από τα ξενόφερτα στοιχεία,αλλοιώνονται τα παραδοσιακά & εθνικά της χαρακτηριστικά -Γίνεται επιρρεπής στα βλαπτικά στοιχεία των ξένων (ναρκωτικά ) -Ενισχύεται η εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από την αστάθμητη και μεταβαλλόμενη τουριστική κίνηση. -Παραμελείται η παραγωγική βάση της οικονομίας, δηλαδή η βιομηχανία και η γεωργία, ενώ παράλληλα διογκώνεται ο τομέας των υπηρεσιών, με αποτέλεσμα η οικονομία να μη στηρίζεται σε σταθερές βάσεις ανάπτυξης -Αναπτύσσονται αρνητικές συμπεριφορές και πρότυπα, όπως ο εύκολος πλουτισμός, η κερδοσκοπία, η δουλοπρέπεια, η εκμετάλλευση, η απληστία και ο τυχοδιωκτισμός. -Προωθείται η πολιτιστική αλλοτρίωση, αφού στην προσπάθεια 7

8 προσέλκυσης τουριστών ολόκληρες περιοχές αποβάλλουν το «χρώμα τους» και προσαρμόζονται, ώστε να αποτελούν οικείο περιβάλλον για τους επισκέπτες -Κακοποιείται η παράδοση και εμπορευματοποιείται, γιατί υποβαθμίζεται στο επίπεδο της γραφικότητας και μετατρέπεται σε είδος προς κατανάλωση για τους τουρίστες. Eπίλογος: Είναι, επομένως, φανερό ότι ο τουρισμός αποτελεί ένα σημαντικό βάθρο στήριξης της οικονομίας μιας χώρας. Το τίμημα, όμως, της ανεξέλεγκτης και καιροσκοπικής τουριστικής ανάπτυξης είναι βαρύ για την οικονομία και τον πολιτισμό. Για μια τέτοια ανάπτυξη χρειάζεται: Αξιοποίηση και επέκταση των παραγωγικών τομέων (γεωργία, βιομηχανία κ.ά.) της οικονομίας, ώστε να εξασφαλιστεί η σταθερότητά της και να αποτραπεί η μονομερής εξάρτηση από τον αστάθμητο παράγοντα της τουριστικής κίνησης Μακροπρόθεσμος προγραμματισμός με στόχο τον εκσυγχρονισμό της τουριστικής υποδομής, τον αποτελεσματικότερο έλεγχο από την πολιτεία των παρεχόμενων υπηρεσιών, τον περιορισμό της κερδοσκοπίας, και, κυρίως, την παροχή εξειδίκευσης και τεχνογνωσίας μέσω μιας σύγχρονης και ποιοτικής τουριστικής εκπαίδευσης. Μέτρα για την προστασία των μνημείων, των παραδόσεων, του πολιτισμού και της γλώσσας από τη φθορά και την αλλοτρίωση. 8