ΟΔΗΓΟΣ για Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.) και Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.)

Transcript

1 ΟΔΗΓΟΣ για Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.) και Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας - Τοπικό Τμήμα Κέρκυρας (ver.1.01, 03/2013) spmkerkyras@gmail.com Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών Κέρκυρας

2 NOMOΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 4030/ Νέος τρόπος έκδοσης αδειών δόμησης, ελέγχου κατασκευών και λοιπές διατάξεις (ΦΕΚ 249Α'/ ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ : ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΩΝ Άρθρο 20 Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (ΣΑ) Συγκρότηση Με απόφαση του αρμόδιου Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης συγκροτούνται «Συμβούλια Αρχιτεκτονικής» (ΣΑ) σε κάθε περιφερειακή ενότητα. Στις νησιωτικές περιοχές μπορούν να συγκροτούνται «Συμβούλια Αρχιτεκτονικής» (ΣΑ) με αρμοδιότητα σε περισσότερες περιφερειακές ενότητες. Άρθρο 21 Αρμοδιότητες 1. Τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής είναι αρμόδια για την γνωμοδότηση επί των αρχιτεκτονικών μελετών, στις παρακάτω περιπτώσεις: α. Για κάθε οικοδομική εργασία σε κτίρια ή γήπεδα, που βρίσκονται σε παραδοσιακά τμήματα πόλεων, σε παραδοσιακούς οικισμούς, σε ιστορικούς τόπους, σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, σε αρχαιολογικούς χώρους, καθώς και σε ιερούς ναούς, ιερές μονές, παρεκκλήσια και ειδικά κτίρια. β. Για κάθε οικοδομική εργασία σε κτίρια ή χώρους, που έχουν κηρυχθεί διατηρητέοι ή κατά την κρίση της Υπηρεσίας Δόμησης, του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ή του Γενικού Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή άλλης αρμόδιας υπηρεσίας μπορούν να χαρακτηρισθούν διατηρητέοι, καθώς και σε κτίρια ή γήπεδα που είναι σε επαφή με κτίριο ή χώρο που έχει κηρυχτεί διατηρητέο. γ. Για κάθε οικοδομική εργασία, που παραπέμπεται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ή τις υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. δ. Για κατασκευαστικά έργα διαμορφώσεων κοινόχρηστων ή αδόμητων χώρων, εκτός από τις περιπτώσεις που διενεργήθηκε αρχιτεκτονικός διαγωνισμός. ε. Για αρχιτεκτονικές μελέτες που διαφοροποιούνται από τα μορφολογικά στοιχεία και την τυπολογία που επιβάλλεται με ειδικές διατάξεις που έχουν θεσπιστεί ανά περιοχή. στ. Για όλες τις περιπτώσεις αδειών κατεδάφισης κτιρίων που ανεγέρθηκαν προ του έτους Σε περίπτωση σύνταξης έκθεσης επικινδύνως ετοιμόρροπων κατασκευών σε κτίρια ή γήπεδα, που βρίσκονται σε ιστορικά κέντρα πόλεων, σε παραδοσιακούς οικισμούς, σε ιστορικούς τόπους, σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, καθώς και σε κτίρια ή χώρους, που έχουν κηρυχθεί διατηρητέοι ή μπορεί να χαρακτηριστούν διατηρητέοι το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής γνωμοδοτεί και διατυπώνει προτάσεις μέσα σε 15 ημέρες, από την υποβολή της, για τη δυνατότητα και τους τρόπους διατήρησής τους. Άρθρο 22 Σύνθεση 1. Τα «Συμβούλια Αρχιτεκτονικής» είναι τετραμελή, και αποτελούνται από: α. Έναν αρχιτέκτονα, υπάλληλο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ως Πρόεδρο του ΣΑ, με τον αναπληρωτή του. Στις περιπτώσεις που υπάρχει αδυναμία πλήρωσης της παραπάνω θέσης, μπορεί να ορισθεί Πρόεδρος του ΣΑ αρχιτέκτονας υπάλληλος της Περιφέρειας ή άλλου κρατικού φορέα. Σελ.2

3 β. Έναν αρχιτέκτονα μέλος ΔΕΠ ή υπάλληλο των Υπουργείων Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ή Πολιτισμού και Τουρισμού με αρμοδιότητα νεωτέρων μνημείων ή της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου ή της Περιφέρειας, με τον αναπληρωτή του. γ. Δύο αρχιτέκτονες ιδιώτες μελετητές που πληρούν τα κριτήρια που περιγράφονται παρακάτω, με τους αναπληρωτές τους. 2. Τα μέλη της περίπτωσης γ της παραγράφου 1 επιλέγονται με κλήρωση από μητρώα που τηρούνται σε κάθε περιφερειακή ενότητα, με μέριμνα του Γενικού Γραμματέα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος και του Γενικού Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης και συντάσσονται με τη γνώμη του ΤΕΕ και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ). 3. Γραμματέας του Συμβουλίου και αναπληρωτής ορίζεται υπάλληλος της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ή, αν δεν υπάρχει, υπάλληλος της Περιφέρειας. Άρθρο 23 Προσόντα Στα μητρώα που δημιουργούνται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, που τηρούνται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, εγγράφονται όσοι αρχιτέκτονες πληρούν δύο από τις παρακάτω προϋποθέσεις: α. Εξαετή αρχιτεκτονική εμπειρία. β. Διάκριση σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. γ. Δημοσιεύσεις επί αρχιτεκτονικών θεμάτων. δ. Μεταπτυχιακό ή διδακτορικό σε αρχιτεκτονικές σχολές. Άρθρο 24 Θητεία 1. Η θητεία των μελών των ΣΑ είναι διετής. Μετά τη λήξη της θητείας δεν επιτρέπεται ο ορισμός των ίδιων προσώπων ως μελών του ΣΑ, εκτός αν παρεμβληθεί διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων ετών. 2. Σε περίπτωση που με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης διαπιστώνεται ότι δεν υπάρχει επαρκής αριθμός υποψήφιων μελών με τα προβλεπόμενα προσόντα, μπορεί να ανανεώνεται η θητεία δύο μελών. Άρθρο 25 Λειτουργία 1. Ο Πρόεδρος ορίζει τακτές ημερομηνίες συνεδριάσεων των Συμβουλίων. Σε περίπτωση έκτακτης συνεδρίασης ειδοποιούνται τα μέλη του Συμβουλίου από τον Πρόεδρο ή τον γραμματέα, τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν από τη συνεδρίαση. Το συμβούλιο συνεδριάζει τουλάχιστον κάθε δεκαπέντε ημέρες. Το Συμβούλιο εκδίδει την απόφασή του μέσα σε τριάντα ημέρες από την ημερομηνία υποβολής του φακέλου της μελέτης. 2. Οι ενδιαφερόμενοι έχουν το δικαίωμα να παρίστανται στη συνεδρίαση των Συμβουλίων για να εκθέσουν τις απόψεις τους, όχι όμως κατά τη λήψη της απόφασης. Η αρνητική γνωμοδότηση πρέπει να αιτιολογείται. Η αιτιολογία καταχωρείται με λεπτομέρειες στο σχετικό πρακτικό συνεδρίασης. 3. Στην περίπτωση ε της παραγράφου 1 του άρθρου 21 για τη λήψη θετικής γνώμης απαιτείται πλειοψηφία τριών τετάρτων. 4. Κατά των αποφάσεων του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής που αφορούν στις περιπτώσεις της περίπτωσης ε της παραγράφου 1 του άρθρου 21, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ασκήσει ένσταση μέσα σε προθεσμία τριάντα ημερών από τη γνώση της. Η ένσταση ασκείται ενώπιον του Συμβουλίου το οποίο διαβιβάζει το σχετικό φάκελο στο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. Άρθρο 30 Σελ.3

4 Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ) Συγκρότηση Με απόφαση του αρμόδιου Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης συγκροτούνται «Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων» (ΣΥΠΟΘΑ) στην έδρα κάθε περιφερειακής ενότητας. Στις νησιωτικές περιοχές μπορούν να συγκροτούνται «Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων» με αρμοδιότητα σε περισσότερες περιφερειακές ενότητες. Άρθρο 31 Αρμοδιότητες Τα Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ) έχουν τις εξής αρμοδιότητες: α. Εξετάζουν τις προσφυγές κατά των πορισμάτων των ελεγκτών δόμησης. β. Εξετάζουν τις προσφυγές κατά των πράξεων ή παραλείψεων των οργάνων των Υ.ΔΟΜ., που εκδίδονται κατ εφαρμογή του παρόντος και της νομοθεσίας περί αυθαιρέτων. γ. Ασκούν τις αρμοδιότητες των Συμβουλίων Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος του άρθρου 4 της υπ αριθμ /1151/1983 κοινής απόφασης των Υπουργών Προεδρίας της Κυβέρνησης και Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος (Β 767). Θέματα μείζονος σημασίας μπορεί να παραπέμπονται στο Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων του άρθρου 36. Άρθρο 32 Σύνθεση Το Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ) είναι πενταμελές και αποτελείται από: α. Πρόεδρο, τον πάρεδρο του γραφείου του ΝΣΚ στην έδρα της περιφερειακής ενότητας του Συμβουλίου, μετον αναπληρωτή του και, αν δεν υπάρχει πάρεδρος, από δικαστικό αντιπρόσωπο. Αν δεν υπάρχει γραφείο του ΝΣΚ στην έδρα του Συμβουλίου τα παραπάνω μέλη ορίζονται από το γραφείο του ΝΣΚ της πλησιέστερης περιφερειακής ενότητας ως Πρόεδρο, με τον αναπληρωτή του. β. Αντιπρόεδρο, μηχανικό προϊστάμενο της αρμόδιας Διεύθυνσης για θέματα πολεοδομίας και χωροταξίας της οικείας αποκεντρωμένης Διοίκησης ή αν δεν υπάρχει, της οικείας Διεύθυνσης της Περιφέρειας ή, αν δεν υπάρχει, προϊστάμενο τμήματος της Περιφέρειας, με τον αναπληρωτή του. γ. Μηχανικό, υπάλληλο με βαθμό Α, της αρμόδιας Διεύθυνσης για θέματα πολεοδομίας και χωροταξίας της οικείας αποκεντρωμένης Διοίκησης ή, αν δεν υπάρχει, υπάλληλο της οικείας Διεύθυνσης της Περιφέρειας ή, αν δεν υπάρχει, υπάλληλο τμήματος της Περιφέρειας, με τον αναπληρωτή του. δ. Μηχανικό, εκπρόσωπο του ΤΕΕ, με εμπειρία σε θέματα χωροταξίας και πολεοδομίας, με τον αναπληρωτή του. Οι εκπρόσωποι του ΤΕΕ επιλέγονται από καταλόγους που υποβάλλει το ΤΕΕ μετά από ηλεκτρονική κλήρωση. ε. Μηχανικό, εκπρόσωπο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων, με εμπειρία σε θέματα χωροταξίας και πολεοδομίας, με τον αναπληρωτή του. Γραμματέας του Συμβουλίου και αναπληρωτής ορίζεται υπάλληλος της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή, αν δεν υπάρχει, υπάλληλος της Περιφέρειας. Άρθρο 33 Άσκηση προσφυγών 1. Κατά των πορισμάτων των ελεγκτών δόμησης και των πράξεων ή παραλείψεων των οργάνων των Υ.ΔΟΜ., που εκδίδονται κατ εφαρμογή του παρόντος και της νομοθεσίας περί αυθαιρέτων, επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής για λόγους νομιμότητας στο αρμόδιο Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων της περιφερειακής ενότητας. Σελ.4

5 2. Η προσφυγή ασκείται μέσα σε τριάντα ημέρες με κατάθεση στο πρωτόκολλο της Υπηρεσίας Δόμησης που κοινοποίησε την πράξη. Για το παραδεκτό της προσφυγής απαιτείται η καταβολή παράβολου ύψους πενήντα (50) ευρώ. Αν η προσφυγή γίνει δεκτή, το παράβολο επιστρέφεται. Τα ποσά των παραβόλων αποτελούν έσοδο του Κρατικού Προϋπολογισμού. Άρθρο 34 Διαδικασία εξέτασης προσφυγών Επιβολή προστίμων 1. Η αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης διαβιβάζει στο αρμόδιο για την έκδοση απόφασης Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων, το φάκελο της υπόθεσης. Κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου καλείται να παραστεί ο προσφεύγων με την πρόσκληση, που του επιδίδεται τουλάχιστον δέκα ημέρες πριν από τη συνεδρίαση. Η απόφαση λαμβάνεται αφού αποχωρήσει ο προσφεύγων. Η απόφαση επί της προσφυγής εκδίδεται μέσα σε προθεσμία ενός μηνός από την άσκησή της. 2. Τα πρόστιμα, τα οποία επιβάλλονται σε περίπτωση αυθαίρετων κατασκευών και για τα οποία είτε δεν έχει ασκηθεί διοικητική προσφυγή είτε έχει ασκηθεί και έχει απορριφθεί, αποστέλλονται μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε ημερών από τους αρμόδιους υπαλλήλους της Υ.ΔΟΜ. στην αρμόδια ΔΟΥ για βεβαίωση και είσπραξη. Αντίγραφο των παραπάνω πράξεων αποστέλλεται από τους αρμόδιους υπαλλήλους της Υ.ΔΟΜ., που τις εξέδωσε, στον Πρόεδρο του αρμόδιου Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων. Υπάλληλος που παραβιάζει τις υποχρεώσεις των παραπάνω διατάξεων τιμωρείται με παρακράτηση αποδοχών δεκαπέντε ημερών μέχρι τριών μηνών. Η πειθαρχική δίωξη ασκείται μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε ημερών. Με την ίδια ποινή τιμωρείται ο πειθαρχικός προϊστάμενος που παραλείπει να ασκήσει την πειθαρχική δίωξη κατά του ευθυνόμενου υπαλλήλου κατά τα προηγούμενα εδάφια. Σελ.5

6 NOMOΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 4067/ Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (Ν.Ο.Κ.) (ΦΕΚ 79Α'/ ) Άρθρο 5. Χρήση κτιρίων Παράγραφος 10. Σε διατηρητέα κτίσματα μπορεί να δίνεται παρέκκλιση στο ποσοστό κάλυψης για προσθήκη ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, μετά από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Άρθρο 6. Προστασία Αρχιτεκτονικής και Φυσικής Κληρονομιάς Παράγραφος 5. α) Προϋπόθεση για την Έγκριση Δόμησης και χορήγηση Άδειας Δόμησης για την ανέγερση οικοδομών ή προσθηκών σε υφιστάμενα κτίρια σε ακίνητα όμορα διατηρητέων κτιρίων, αποτελεί η σύμφωνη γνώμη του οικείου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, το οποίο γνωμοδοτεί με γνώμονα την προστασία και ανάδειξη της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας του διατηρητέου κτιρίου. Με απόφαση Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής μπορεί να καθορίζονται ειδικότερα τα κριτήρια για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης. β) Με τη διαδικασία που καθορίζεται στην παράγραφο 3α μπορεί να ορίζονται ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης ή χρήσης κατά παρέκκλιση από κάθε γενική ή ειδική διάταξη και σε ακίνητα που είναι όμορα με τα διατηρητέα κτίρια ή σε ζώνες που συνέχονται με αυτά, για την προστασία και ανάδειξη των διατηρητέων κτιρίων. Εφόσον με τους παραπάνω όρους και περιορισμούς δεν μπορεί να εξαντληθεί ο ισχύων συντελεστής δόμησης των υπόψη ομόρων ακινήτων ή ακινήτων που εμπίπτουν στην παραπάνω ζώνη, εφαρμόζονται οι διατάξεις για τη μεταφορά συντελεστή δόμησης που ισχύουν για τα ακίνητα με διατηρητέα κτίρια. Παράγραφος 6. α) Ακίνητα και στοιχεία αρχιτεκτονικής κληρονομιάς ανακατασκευάζονται στην αρχική τους μορφή αν έχει κινηθεί η διαδικασία χαρακτηρισμού τους ως διατηρητέων με την κοινοποίηση στους ενδιαφερόμενους ή στον οικείο Δήμο της αιτιολογικής έκθεσης χαρακτηρισμού και κατεδαφίζονται για οποιοδήποτε λόγο ή ακόμη και αν βρίσκονται σε κατάσταση επικινδύνου ετοιμορροπίας και επιβάλλεται η κατεδάφισή τους. Η ανακατασκευή γίνεται βάσει λεπτομερούς μελέτης αποτύπωσης και φωτογραφικής και κάθε άλλης δυνατής τεκμηρίωσης της υφιστάμενης κατάστασης που απαιτείται πριν από την υλοποίηση των μέτρων που επιβάλλονται από το σχετικό πρωτόκολλο επικινδύνου ετοιμορροπίας και κατεδάφισης του κτιρίου, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Στη μελέτη αποτύπωσης προσδιορίζονται και όλα τα αρχιτεκτονικά μέλη ή τμήματα του κτιρίου που φέρουν γλυπτικό ή επίπλαστο διάκοσμο και τα οποία διασώζονται κατά την κατεδάφιση για να χρησιμοποιηθούν στην ίδια θέση ή ως πρότυπα στην ανακατασκευή του κτιρίου. Η ανακατασκευή εγκρίνεται με απόφαση του κατά περίπτωση Υπουργού, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογική έκθεση της αρμόδιας Υπηρεσίας και γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ για την εφαρμογή του Ν. 4067/12 (Ν.Ο.Κ) παρ. 6α Οι διατάξεις της παρ. 6.α εφαρμόζονται στην περίπτωση κτιρίων / δομικών έργων που καταρρέουν από οποιοδήποτε αίτιο (φθορά του χρόνου, πυρκαγιά, σεισμό, πλημμύρα, Σελ.6

7 κατολίσθηση κλπ), ή βρίσκονται σε κατάσταση ετοιμορροπίας και επιβάλλεται η μερική ή ολική κατεδάφισή τους σε εκτέλεση πρωτοκόλλου επικινδύνου ετοιμορροπίας, για τα οποία όμως έχει ήδη κινηθεί η διαδικασία χαρακτηρισμού τους ως διατηρητέων με την κοινοποίηση της προβλεπόμενης αιτιολογικής έκθεσης κατά τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 6. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 21 του Ν /11, σε περίπτωση κτιρίων η χώρων που έχουν κηρυχθεί ως διατηρητέοι η μπορεί να χαρακτηριστούν ως διατηρητέοι, το οικείο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής έχει την αρμοδιότητα και οφείλει να γνωμοδοτεί και να διατυπώνει προτάσεις εντός 15 ημερών από την υποβολή της έκθεσης επικινδύνως ετοιμόρροπων κατασκευών σχετικά με τη δυνατότητα και τους τρόπους διατήρησής τους. Η επιβαλλόμενη ανακατασκευή υλοποιείται βάσει λεπτομερούς μελέτης αποτύπωσης, φωτογραφικής και κάθε άλλης δυνατής τεκμηρίωσης της υφιστάμενης κατάστασης. Οι ανωτέρω εργασίες προηγούνται υποχρεωτικά της υλοποίησης των μέτρων που επιβάλλονται από το πρωτόκολλο ετοιμορροπίας για την μερική ή ολική κατεδάφιση του κτιρίου, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Ο φάκελος της μελέτης ανακατασκευής με τα στοιχεία τεκμηρίωσης και τη γνώμη του οικείου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής υποβάλλεται στην κατά περίπτωση αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ, του Υπ. Μακεδονίας - Θράκης ή του Υπ. Ναυτιλίας και Αιγαίου, προκειμένου να προωθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία έκδοσης της Υπουργικής Απόφασης για την ανακατασκευή του κτιρίου (σύνταξη αιτιολογικής έκθεσης και υποβολή του θέματος με μέριμνα της Δ/νσης Αρχιτεκτονικής του ΥΠΕΚΑ στο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής για διατύπωση γνώμης βλ. και περίπτωση Β.γ του υπ αριθμ / / Δ/νση Αρχιτεκτονικής / ΥΠΕΚΑ διευκρινιστικού εγγράφου για την εφαρμογή διατάξεων του άρθρου 6 του ν.4067/12 που αναρτήθηκε στον ιστότοπο του ΥΠΕΚΑ την ). β) Διατηρητέα κτίρια τα οποία έχουν κατεδαφιστεί από γεγονότα που οφείλονται σε ανωτέρα βία, όπως σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρα ή κρίνονται κατεδαφιστέα με πρωτόκολλα επικινδύνως ετοιμορρόπου οικοδομής, επανακατασκευάζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. της (Δ 317). ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ για την εφαρμογή του Ν. 4067/12 (Ν.Ο.Κ) παρ. 6β Οι διατάξεις της παρ. 6.β εφαρμόζονται στην περίπτωση διατηρητέων κτιρίων / δομικών έργων (για τα οποία δηλαδή έχει ήδη εκδοθεί η σχετική διοικητική πράξη χαρακτηρισμού) που καταρρέουν από οποιοδήποτε αίτιο (φθορά του χρόνου, πυρκαγ ιά, σεισμό, πλημμύρα, κατολίσθηση κλπ), ή βρίσκονται σε κατάσταση ετοιμορροπίας και επιβάλλεται η μερική ή ολική κατεδάφισή τους σε εκτέλεση πρωτοκόλλου επικινδύνου ετοιμορροπίας. Και για τις εν λόγω περιπτώσεις ισχύει η υποχρέωση εφαρμογής της διαδικασίας της παρ. 2 του άρθρου 21 του Ν /11 που αναφέρεται παραπάνω (παρ. 6.α). (Στην περίπτωση αυτή η ανακατασκευή γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ/γματος της (ΦΕΚ 317 Δ /1988) μετά από έγκριση της μελέτης από το οικείο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και έκδοση Άδειας Δόμησης (χωρίς να απαιτείται η έκδοση Υπουργικής Απόφασης). Παράγραφος 8. Αίτηση για κατεδάφιση, επισκευή ή προσθήκη σε κατασκευή που έχει ανεγερθεί προ του έτους 1955 ή κατά την κρίση της Υπηρεσίας Δόμησης, του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ή του Γενικού Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή άλλης αρμόδιας υπηρεσίας μπορεί να χαρακτηριστεί ως διατηρητέα, παραπέμπεται στο οικείο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. Η παραπομπή αυτή είναι υποχρεωτική και για μεταγενέστερες του έτους 1955 κατασκευές που βρίσκονται σε (παραδοσιακό) προστατευόμενο οικισμό, (παραδοσιακό) προστατευόμενο τμήμα πόλης, Σελ.7

8 ιστορικό τόπο, αρχαιολογικό χώρο και περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Αν το Συμβούλιο κρίνει ότι η επισκευή δεν θίγει την κατασκευή ή ότι δεν συντρέχει λόγος να κινηθεί η διαδικασία χαρακτηρισμού της ως διατηρητέας, προωθείται η διαδικασία έκδοσης της Άδειας Δόμησης αν συντρέχουν και οι λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις. Σε κάθε άλλη περίπτωση, με αιτιολογημένη έκθεση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, το θέμα παραπέμπεται στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, της Γενικής Γραμματείας Μακεδονίας Θράκης ή της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Στην περίπτωση αυτή η άδεια χορηγείται όταν γνωστοποιηθεί στην Υπηρεσία Δόμησης ότι η κατασκευή δεν κρίνεται διατηρητέα ή αν παρέλθουν δώδεκα (12) μήνες από τη διαβίβαση του σχετικού φακέλου κατεδάφισης στην αρμόδια υπηρεσία του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργείου, χωρίς να εκδοθεί απόφαση χαρακτηρισμού του κτιρίου ως διατηρητέου. Παράγραφος 9. Ειδικότερα με απόφαση του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού και για την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, μπορούν να καθορίζονται περιοχές εντός ή εκτός (παραδοσιακών) προστατευόμενων οικισμών εντός των οποίων οι αιτούμενες άδειες κατεδάφισης υποχρεωτικά παραπέμπονται στο οικείο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής μετά τη γνωμοδότηση του οποίου αποστέλλονται στην υπηρεσία που έχει την αρμοδιότητα χαρακτηρισμού και τηρείται η διαδικασία του προηγούμενου εδαφίου. Παράγραφος 10. Σε διατηρητέα κτίσματα μπορεί να δίνεται παρέκκλιση στο ποσοστό κάλυψης για προσθήκη ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, μετά από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Παράγραφος 11. Σε περίπτωση επεμβάσεων σε υφιστάμενα κηρυγμένα διατηρητέα κτήρια ή κτήρια που είναι αξιόλογου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος και έχουν ανεγερθεί προ της έναρξης ισχύος του Κανονισμού Θερμομόνωσης, επιτρέπεται, με σκοπό τη διατήρηση του χαρακτήρα, της μορφολογίας και της τυχόν ιστορικής σημασίας τους, η μη εφαρμογή εν όλω ή εν μέρει του ΚΕΝΑΚ, μετά από απόφαση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, η οποία εκδίδεται κατόπιν αίτησης του ιδιοκτήτη που συνοδεύεται από αιτιολογική και τεχνική έκθεση για τις απαιτούμενες επεμβάσεις που προκύπτουν από την ενεργειακή μελέτη. Άρθρο 11. Συντελεστής δόμησης Παράγραφος 6κδ. Τα υπόσκαφα κτίρια κατασκευάζονται μετά από έγκριση του αρμόδιου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Για την εξασφάλιση αερισμού και φωτισμού, η μοναδική όψη υπόσκαφων κτιρίων ή τμήματος αυτών μπορεί να μην ακολουθεί τους μορφολογικούς κανόνες της περιοχής, μετά από έγκριση της σχετικής μελέτης από το αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. Άρθρο 15. Ύψος κτιρίου αφετηρία μέτρησης υψών πλάτος δρόμου Παράγραφος 4. Σελ.8

9 Δεν επιτρέπεται, εκτός των περιπτώσεων που εγκρίνονται από Συμβούλια Αρχιτεκτονικής, η τροποποίηση της φυσικής στάθμης του εδάφους των ακαλύπτων χώρων του οικοπέδου παρά μόνο για τη διευκόλυνση της φυσικής απορροής ομβρίων και μέχρι στάθμης ±1.00 μ. από το φυσικό έδαφος. Σε περίπτωση εκσκαφής ακαλύπτων χώρων του οικοπέδου για οικόπεδα με κλίση μεγαλύτερη του 20%, η στάθμη του φυσικού εδάφους μπορεί να υποβιβαστεί τεχνητά έως 2.00 μ.. Εκσκαφές ή επιχώσεις εδάφους που υπερβαίνουν τα παραπάνω όρια, για κτίρια δημόσιου ενδιαφέροντος και σημασίας, επιτρέπεται ύστερα από γνωμοδότηση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Άρθρο 17. Κατασκευές και φυτεύσεις στους ακάλυπτους χώρους και περιφράξεις Παράγραφος 3. Στους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου ή γηπέδου επιτρέπονται οι παρακάτω διαμορφώσεις: α) Η τροποποίηση της φυσικής στάθμης του εδάφους των ακαλύπτων χώρων του οικοπέδου μόνο για τη διευκόλυνση της φυσικής απορροής ομβρίων και μέχρι στάθμης ±1,00 μ. από το φυσικό έδαφος, εκτός των περιπτώσεων που εγκρίνονται από Συμβούλια Αρχιτεκτονικής. Σε περίπτωση εκσκαφής ακαλύπτων χώρων του οικοπέδου με κλίση μεγαλύτερη του 20%, η στάθμη του φυσικού εδάφους μπορεί να υποβιβαστεί τεχνητά έως 2,00 μ.. Εκσκαφές ή επιχώσεις εδάφους που υπερβαίνουν τα παραπάνω όρια, για κτίρια δημόσιου ενδιαφέροντος και σημασίας επιτρέπονται ύστερα από γνωμοδότηση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Παράγραφος 8. Τα προκήπια διαμορφώνονται ανάλογα με τη χρήση του κτιρίου, περιλαμβάνουν πάντοτε δένδρα, φυτά ή και υδάτινες κατασκευές σύμφωνα με τις διατάξεις του κτιριοδομικού κανονισμού. Β. Στην επιφάνειά τους επιτρέπονται εφόσον καλύπτεται η υποχρέωση για φύτευση: δ) Στέγαστρα για την εξυπηρέτηση πρατηρίων υγρών και αερίων καυσίμων μετά από έγκριση φορέα και Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής έως το όριο της ρυμοτομικής γραμμής. Τα στέγαστρα μπορούν να προεξέχουν της οικοδομικής γραμμής έως πλάτους 1/10Π και όχι περισσότερο των 2,00 μ. όταν η οικοδομική γραμμή ταυτίζεται με τη ρυμοτομική γραμμή. Σε κάθε περίπτωση το ύψος του στεγάστρου θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 5,00 μέτρα από τη στάθμη του πεζοδρομίου. Παράγραφος 9. Περιφράγματα γ) Τα περιφράγματα του οικοπέδου ή γηπέδου σε κανένα σημείο δεν μπορεί να έχουν ύψος μεγαλύτερο από 3,00 μ. και το συμπαγές τμήμα τους μεγαλύτερο από 1,50 μ.. Τα αυλόθυρα πορτασιές για την είσοδο πεζών και οχημάτων που κατασκευάζονται σε συνέχεια της περίφραξης έχουν μέγιστο ύψος 2,50 μ. και μπορεί να αποτελούνται από συμπαγή στοιχεία. Αφετηρία μέτρησης των υψών είναι η υψηλότερη από τις οριστικές στάθμες του εδάφους εκατέρωθεν του περιφράγματος. Για τα περιφράγματα που βρίσκονται στο πρόσωπο του οικοπέδου, τα παραπάνω ύψη μετρούνται από τη στάθμη του πεζοδρομίου. Επιτρέπεται παρέκκλιση των παραπάνω διατάξεων όσον αφορά την κατασκευή συμπαγούς περιφράγματος έως ύψους 3,00 μ., σε ειδικές περιπτώσεις, ή σε παραδοσιακούς οικισμούς, ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Άρθρο 20. Κατασκευές σε δημόσιους κοινόχρηστους χώρους Σελ.9

10 Παράγραφος 5 Η υπέργεια ζεύξη κτιρίων εγκρίνεται από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και τον αρμόδιο για τον έλεγχο και τη διαχείριση του Κοινοχρήστου Χώρου φορέα. Η ζεύξη κτιρίων πραγματοποιείται άνω των 5,00 μ., μπορεί να γίνεται και υπόγεια, τηρουμένων των απαραίτητων περιορισμών, με τις ίδιες διαδικασίες και τις κατά περίπτωση απαιτούμενες εγκρίσεις. ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ για την εφαρμογή του Ν. 4067/12 (Ν.Ο.Κ) παρ. 5 Η ζεύξη κτιρίων μεταξύ των οποίων μεσολαβεί δημόσιος κοινόχρηστος χώρος, υπεργείως ή υπογείως, εγκρίνεται από τον αρμόδιο για τον έλεγχο και τη διαχείριση του κοινοχρήστου χώρου φορέα, μετά την υποβολή μελέτης η οποία τεκμηριώνει επαρκώς την αναγκαιότητα της ζεύξης. Η υπέργεια ζεύξη κτιρίων εγκρίνεται από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, ενώ για την υπόγεια ζεύξη δεν απαιτείται σχετική έγκριση. Άρθρο 22. Παρόδια στοά Παράγραφος 1 Η κατασκευή παρόδιας ή στοάς είναι υποχρεωτική όταν αυτό προβλέπεται από το ρυμοτομικό σχέδιο της περιοχής και κατά την έγκριση ή τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου, το πλάτος της ορίζεται αριθμητικά. Η παρόδια στοά οφείλει να συνδέεται λειτουργικά και αισθητικά με το κτίριο και η μία πλευρά της να εφάπτεται της οικοδομικής γραμμής και δεν μπορεί να αποτελεί ανεξάρτητη κατασκευή. Σε περίπτωση που η όψη του κτιρίου κατασκευάζεται σε απόσταση από την οικοδομική γραμμή μεγαλύτερη του προβλεπόμενου πλάτους της στοάς ή δεν καταλαμβάνει όλο το μήκος των προσώπων του οικοπέδου στα οποία προβλέπεται η υποχρεωτική στοά, απαιτείται έγκριση Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής για την έκδοση άδειας δόμησης. Σελ.10

11 Αποφ-31252/1530 (ΦΕΚ 482Δ'/ ) Σύσταση, σύνθεση και λειτουργία Επιτροπών Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ). Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ 'Εχοντας υπόψη: Τις διατάξεις της παρ.3 του Αρθ-3 του Ν-1577/85 (ΦΕΚ-210/Α/85), αποφασίζουμε: ΑΡΘΡΟΝ-1. Πρωτοβάθμια ΕΠΑΕ 1. ΣΥΣΤΑΣΗ: Συνιστάται πρωτοβάθμια Επιτροπή Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ) σε κάθε Διεύθυνση Πολεοδομίας, Τμήμα Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών καθώς και σε κάθε Πολεοδομικό Γραφείο του Υπουργείου. 'Οπου λόγω ειδικών συνθηκών και κυρίως λόγω ελλείψεως αρχιτεκτόνων δεν είναι δυνατή η συγκρότηση ΕΠΑΕ σε Πολεοδομικό Γραφείο, επιλαμβάνεται η ΕΠΑΕ του αντίστοιχου τμήματος Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών ή η ΕΠΑΕ της Διεύθυνσης Πολεοδομίας του νομού. Για τη συνδρομή των "ειδικών συνθηκών" εκδίδεται διαπιστωτική απόφαση του οικείου νομάρχη. "Σε περίπτωση φόρτου εργασίας, δύναται ο Νομάρχης να συνιστά και δεύτερη πρωτοβάθμια ΕΠΑΕ σε κάθε Διεύθυνση Πολεοδομίας, τμήμα Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών, καθώς και σε κάθε πολεοδομικό γραφείο". 2. ΣΥΝΘΕΣΗ: Η ΕΠΑΕ αυτή είναι τετραμελής και αποτελείται: α) Από έναν (1) υπάλληλο αρχιτέκτονα της οικείας Διεύθυνσης Πολεοδομίας ή του οικείου Τμήματος Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών ή του οικείου Πολεοδομικού Γραφείου, ως προέδρου με τον αναπληρωτή του. β) Από έναν (1) αρχιτέκτονα υπάλληλο ΟΤΑ, εκπρόσωπο της οικείας Τοπικής 'Ενωσης, δήμων και κοινοτήτων (ΤΕΔΚ) του νομού, που έχει έδρα η πολεοδομική υπηρεσία με τον αναπληρωτή του. γ) Από έναν (1) αρχιτέκτονα εκπρόσωπο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) με τον αναπληρωτή του. δ) Από έναν (1) αρχιτέκτονα εκπρόσωπο του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών (ΣΑΔΑΣ) ή του τοπικού συλλόγου αρχιτεκτόνων, όπου υπάρχει με τον αναπληρωτή του. 3. ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ: Ο πρόεδρος και τα μέλη των επιτροπών ορίζονται με απόφαση του οικείου Νομάρχη. Οι ως άνω εκπρόσωποι του ΤΕΕ, του ΣΑΔΑΣ ή του τοπικού συλλόγου αρχιτεκτόνων και της ΤΕΔΚ προτείνονται από τους οικείους φορείς, ύστερα από πρόσκληση του Νομάρχη. 4. ΕΜΠΕΙΡΙΑ: Σελ.11

12 Τα μέλη της πρωτοβάθμιας ΕΠΑΕ πρέπει να διαθέτουν εμπειρία τουλάχιστον 6 χρόνων από την κτήση άδειας άσκησης του επαγγέλματος ή διάκριση (τουλάχιστον "έπαινο") σε πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, ανεξάρτητα από το χρόνο κτήσης άδειας άσκησης επαγγέλματος. "Σε περίπτωση κατά την οποία δεν υπηρετούν υπάλληλοι αρχιτέκτονες στις αναφερόμενες στην παρ.2α πολεοδομικές υπηρεσίες που να διαθέτουν τα προσόντα που αναφέρονται στο ανωτέρω εδάφιο, ο νομάρχης δύναται να ορίζει υπαλλήλους αρχιτέκτονες από άλλη υπηρεσία του νομού, που να διαθέτουν τα προσόντα αυτά. Σε περίπτωση κατά την οποία δεν υπηρετούν υπάλληλοι αρχιτέκτονες στον αναφερόμενο στην παρ.2β ΟΤΑ, που να διαθέτουν τα ως άνω απαιτούμενα προσόντα, η ΤΕΔΚ δύναται να προτείνει εκπροσώπους της αρχιτέκτονες, που εργάζονται ως υπάλληλοι ή ελεύθεροι επαγγελματίες στην πόλη ή στο νομό που εδρεύει η ΕΠΑΕ και που να διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα. Εάν εντός του νομού, δεν υπηρετούν ή δεν εργάζονται αρχιτέκτονες με τα ως άνω απαιτούμενα προσόντα, ορίζονται ως εκπρόσωποι αρχιτέκτονες οι οποίοι διαθέτουν τη μεγαλύτερη εμπειρία, κατά την κρίση του φορέα που τους ορίζει". 5. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ: Γραμματέας της επιτροπής με τον αναπληρωτή του ορίζονται με την παραπάνω απόφαση, υπάλληλος της οικείας Διεύθυνσης Πολεοδομίας ή του Τμήματος Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών ή του Πολεοδομικού Γραφείου. Η Επιτροπή είναι σε απαρτία, όταν παρευρίσκονται τρία (3) τουλάχιστον μέλη, από τα οποία υποχρεωτικά ο πρόεδρος ή ο αναπληρωτής του. Η απόφαση λαμβάνεται κατά πλειοψηφία. Σε περίπτωση ισοψηφίας, υπερισχύει η ψήφος του προέδρου. 6. ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ: Η πρωτοβάθμια ΕΠΑΕ ασκεί έλεγχο στις παρακάτω περιπτώσεις: α) Για μερική ή ολική κατεδάφιση, επισκευή, προσθήκη, και κάθε είδους οικοδομική εργασία για κτίρια που βρίσκονται σε ιστορικά κέντρα πόλεων, σε παραδοσιακούς οικισμούς, ή παραδοσιακά κτίρια που έχουν κηρυχθεί διατηρητέα με απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων. Ο έλεγχος σε αυτές τις περιπτώσεις είναι αναγκαίος, ακόμα και για κατασκευές ή εργασίες που δεν απαιτείται έκδοση οικοδομικής άδειας. β) Για μερική η ολική κατεδάφιση, επισκευή ή προσθήκη σε κάθε κτίριο, που κατά την κρίση της πολεοδομικής υπηρεσίας μπορεί να χαρακτηρισθεί διατηρητέο ή βρίσκεται σε άμεση σχέση με κτίριο που έχει κηρυχθεί διατηρητέο. γ) Για κατασκευές σε οικισμούς που έχουν χαρακτηρισθεί με απόφαση του Νομάρχη, σύμφωνα με το από ΠΔ/ (ΦΕΚ-181/Δ), όπως τροποποιήθηκε με τα από ΠΔ/ (ΦΕΚ-414/Δ) και από ΠΔ/ (ΦΕΚ -133/Δ), ως αξιόλογοι ή ενδιαφέροντες ανεξάρτητα από τα λοιπά χαρακτηριστικά τους. δ) Για κτίρια εκτός σχεδίου που ανεγείρονται κατά μήκος εθνικών και επαρχιακών οδών ή κατά μήκος δημοτικών ή κοινοτικών οδών που οδηγούν σε αρχαιολογικούς χώρους ή σε ζώνη 500μ. από τη θάλασσα. ε) Για κτίρια που ανεγείρονται σε τόπους που έχουν χαρακτηρισθεί ως ιδιαίτερου φυσικού κάλλους ή ως ιστορικοί ή σε οικόπεδα που έχουν άμεση σχέση με διατηρητέο κτίσμα". στ) Για κτίρια, που έχουν ήδη σε πλατείες, σε δρόμους πλάτους μεγαλύτερου ή ίσου των 20μ. ή ανεγείρονται σε δρόμους με στοές και σε δρόμους και σε ζώνες ιδιαίτερης για την πόλη σημασίας κατά την κρίση της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας. Σελ.12

13 ζ) Για κτίρια, που έχουν όψη σε παραλιακές οδούς, εγκεκριμένες ή όχι, σε άλση ή σε χώρους που έχουν καθοριστεί από το ρυμοτομικό σχέδιο σαν "πράσινο", σε περιοχές που έχουν χαρακτηρισθεί σαν "ιδιαίτερου φυσικού κάλλους" ή βρίσκονται μέσα σε αυτές. η) Για όλα τα ειδικά κτίρια. θ) Για διαμορφώσεις πλατειών, πεζοδρόμων, ελεύθερων χώρων και για κάθε είδους αντικείμενα ή στοιχεία που τοποθετούνται σε κοινόχρηστους χώρους είτε η κατασκευή απαιτεί οικοδομική άδεια είτε όχι, εκτός από τις περιπτώσεις μελετών και έργων που συντάσσονται ή και εκτελούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων. ι) Για κτίρια που ανεγείρονται σε ζώνες δόμησης που καθορίζονται σε εκτός σχεδίου περιοχές με ειδικά διατάγματα. ια) Για όλες τις περιπτώσεις που προβλέπονται από το Ν-1577/85 ή από ειδικές διατάξεις. ιβ) Για περιπτώσεις ένστασης κατά της κρίσης της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας που γίνεται σύμφωνα με την παρ.1 του Αρθ-3 του Ν-1577/85 ή για όσες περιπτώσεις παραπέμπονται από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία. ΑΡΘΡΟΝ-2. Δευτεροβάθμια ΕΠΑΕ 1. ΣΥΣΤΑΣΗ: Συνιστάται δευτεροβάθμια Επιτροπή Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ), σε Διεύθυνση Οικισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων. κάθε 2. ΣΥΝΘΕΣΗ: Η ΕΠΑΕ αυτή είναι πενταμελής και αποτελείται: α) Από έναν (1) αρχιτέκτονα υπάλληλο της οικείας Διεύθυνσης Οικισμού, ως προέδρου με τον αναπληρωτή του. β) Από έναν (1) αρχιτέκτονα υπάλληλο του Υπουργείου Πολιτισμού με τον αναπληρωτή του. γ) Από έναν (1) αρχιτέκτονα υπάλληλο Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) της περιφέρειας που έχει αρμοδιότητα η Διεύθυνση Οικισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων ως εκπρόσωπο της Κεντρικής 'Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ) με τον αναπληρωτή του. δ) Από έναν (1) αρχιτέκτονα εκπρόσωπο του ΤΕΕ με τον αναπληρωτή του. ε) Από έναν (1) εκπρόσωπο του ΣΑΔΑΣ με τον αναπληρωτή του. 3. ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ: Ο Πρόεδρος, τα μέλη των επιτροπών και οι αναπληρωτές τους ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων. Οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Πολιτισμού, το ΟΤΑ, της ΚΕΔΚΕ, του ΤΕΕ και του ΣΑΔΑΣ προτείνονται από τους οικείους φορείς, μετά από πρόσκληση των Διεύθυνσης Οικισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων. 4. ΕΜΠΕΙΡΙΑ: Τα μέλη της δευτεροβάθμιας ΕΠΑΕ πρέπει να διαθέτουν εμπειρία τουλάχιστον 8 χρόνια από την κτήση άδειας άσκησης του επαγγέλματος ή διάκριση (τουλάχιστον βραβείο) σε πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, ανεξάρτητα από το χρόνο κτήσης άδειας άσκησης επαγγέλματος. Σελ.13

14 "Σε περίπτωση κατά την οποία δεν υπηρετούν υπάλληλοι αρχιτέκτονες στο αναφερόμενο στην παρ.2β Υπουργείο Πολιτισμού, που διαθέτουν τα προσόντα που αναφέρονται στο ανωτέρω εδάφιο, δύνανται να προτείνονται αρχιτέκτονες μηχανικοί που εργάζονται ως υπάλληλοι ή συνεργάζονται με το Υπ. Πολιτισμού στην πόλη που εδρεύει η ΕΠΑΕ ή στους νομούς που έχει αρμοδιότητα η Διεύθυνση Οικισμού, που να διαθέτουν τα προσόντα αυτά. Σε περίπτωση κατά την οποία δεν υπηρετούν υπάλληλοι αρχιτέκτονες μηχανικοί στον αναφερόμενο στην παρ.2β Υπουργείο Πολιτισμού, που διαθέτουν τα ως άνω προσόντα, η ΚΕΔΚΕ δύναται να προτείνει αρχιτέκτονες μηχανικούς που εργάζονται ως υπάλληλοι ή ελεύθεροι επαγγελματίες στην πόλη ή στο νομό που εδρεύει η ΕΠΑΕ και που διαθέτουν τα κατά το νόμο προσόντα. Σε περίπτωση που δεν υπηρετούν ή δεν εργάζονται αρχιτέκτονες μηχανικοί με τα ως άνω απαιτούμενα προσόντα, ορίζονται ως εκπρόσωποι αρχιτέκτονες μηχανικοί οι οποίοι διαθέτουν τη μεγαλύτερη εμπειρία κατά την κρίση του φορέα που τους ορίζει". 5. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ: Γραμματέας της επιτροπής και αναπληρωτής που ορίζεται με την παραπάνω απόφαση υπάλληλος της οικείας Διεύθυνσης Οικισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων. Η επιτροπή είναι σε απαρτία, όταν παρευρίσκονται τρία (3) μέλη τουλάχιστον από τα οποία υποχρεωτικά ο πρόεδρος ή ο αναπληρωτής του. Η απόφαση λαμβάνεται κατά πλειοψηφία. Σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η ψήφος του προέδρου. 6. ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ: Η δευτεροβάθμια ΕΠΑΕ, ασκεί έλεγχο στις παρακάτω περιπτώσεις: α) Για κατασκευές που παραπέμπονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων προκειμένου να προστατευθεί το φυσικό ή το δομημένο περιβάλλον. β) Για κατασκευές που παραπέμπονται από τις πρωτοβάθμιες ΕΠΑΕ, εάν θεωρηθούν μείζονος ή υπερτοπικής σημασίας. γ) Για περιπτώσεις ένστασης κατά της απόφασης της πρωτοβάθμιας ΕΠΑΕ. δ) Για κτίρια - τύπους που θα τύχουν πολλαπλής εφαρμογής στην περιοχή αρμοδιότητας της δευτεροβάθμιας ΕΠΑΕ (λυόμενα, προκατασκευασμένα, ξύλινα περίπτερα κλπ.). Η έγκριση αυτή δεν αναιρεί την απαίτηση έγκρισης από την πρωτοβάθμια ΕΠΑΕ για κάθε συγκεκριμένη εφαρμογή του κτιρίου - τύπου. ε) Για την αξιολόγηση των μελετών που υποβάλλονται στη Διεύθυνση Οικισμού μετά από σχετική προκήρυξη σύμφωνα με τις διατάξεις του Αρθ-5 παρ.2 Ν-1512/85. ΑΡΘΡΟΝ-3. Διαδικασία ελέγχου μελετών Ο έλεγχος των μελετων από τις ΕΠΑΕ ενεργείται σύμφωνα με τα παρακάτω: α) Οι αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες διαβιβάζουν στην ΕΠΑΕ τις μελέτες ύστερα από τον έλεγχο πληρότητας και εφαρμογής των πολεοδομικών διατάξεων που ισχύουν. Εφόσον ο μελετητής το επιθυμεί μπορεί να γίνεται από την ΕΠΑΕ έλεγχος της μελέτης στο στάδιο της αρχιτεκτονικής μελέτης όπως αυτή προβλέπεται στο από ΠΔ/ "περί τρόπου έκδοσης οικοδομικών αδειών και ελέγχου των ανεγειρομένων οικοδομών" (ΦΕΚ-394/Δ), όπως ισχύει, ή ακόμη στο στάδιο της αρχιτεκτονικής προμελέτης, όπως καθορίζεται στο ΠΔ-696/74 (ΦΕΚ-301/Α). β) Ο πρόεδρος ορίζει τακτές ημερομηνίες συνεδριάσεων της ΕΠΑΕ. Σε περίπτωση έκτακτης συνεδρίασης κλητεύονται τα μέλη της ΕΠΑΕ από τον πρόεδρο ή το γραμματέα, τρεις (3) τουλάχιστον μέρες πριν από Σελ.14

15 τη συνεδρίαση. Η ΕΠΑΕ συνεδριάζει τουλάχιστον κάθε 15 μέρες. γ) Η συζήτηση θέματος στην ΕΠΑΕ μπορεί να αναβληθεί μέχρι 30 μέρες το πολύ για να προσκομιστούν συμπληρωματικά στοιχεία πέρα από τα απαιτούμενα σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις ή να διενεργηθεί αυτοψία. δ) Οι ενδιαφερόμενοι έχουν το δικαίωμα να παρίστανται στη συνεδρίαση της ΕΠΑΕ για να εκθέσουν τις απόψεις τους, όχι όμως κατά τη λήψη της απόφασης. ε) Κατά του αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού ελέγχου που ασκείται από την πολεοδομική υπηρεσία σύμφωνα με την παρ.1 του Αρθ-3 του Ν-1577/85 δύναται να υποβάλλεται ένσταση στην πρωτοβάθμια ΕΠΑΕ, που κατατίθεται στην αρμόδια πολ/κή υπηρεσία μέσα σε προθεσμία 30 ημερών από τη διενέργεια του ελέγχου. Κατά της απόφασης της πρωτοβάθμιας ΕΠΑΕ δύναται να υποβάλλεται ένσταση στη δευτεροβάθμια ΕΠΑΕ, μέσα σε προθεσμία 30 ημερών από την έκδοσή της. Η ένσταση κατατίθεται στην αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία που διαβιβάζει το σχετικό φάκελλο στην αρμόδια Διεύθυνση Οικισμού. Η απόφαση της δευτεροβάθμιας ΕΠΑΕ είναι οριστική. στ) Η τυχόν απορριπτική απόφαση της ΕΠΑΕ πρέπει να αιτιολογείται με σαφήνεια. Η αιτιολογία καταχωρείται με λεπτομέρειες στο σχετικό πρακτικό συνεδρίασης. ζ) Ο έλεγχος κάθε μελέτης από την ΕΠΑΕ δεν επιτρέπεται να αναιρεί τη δυνατότητα εξάντλησης του συντελεστή δόμησης του οικοπέδου. η) Οι μελέτες ελέγχονται από τις ΕΠΑΕ με βάση την αρχιτεκτονική άποψη που επέλεξε ο μελετητής και ο έλεγχος αφορά τη σωστή και ολοκληρωμένη έκφρασή της. ΑΡΘΡΟΝ-4. Κατάργηση ΕΠΑΕ Από της εκδόσεως των αποφάσεων συγκροτήσεως των πρωτοβαθμίων και δευτεροβαθμίων ΕΠΑΕ, καταργούνται οι αντίστοιχες ΕΠΑΕ που λειτουργούν. ΑΡΘΡΟΝ-5. Ισχύς Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει απο τη δημοσίευση της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αθήνα, 20 Μαίου ΣΧΕΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΔ-696/74, ΠΔ/9-3-83, ΠΔ/ , ΠΔ/ Παρ.2 του Αρθ-5 του Ν-1512/85. Αρθ-3 του ΓΟΚ/85, ΠΔ/ , Αποφ-26976/1297/88, Αποφ-51871/1053/88, Αποφ-28743/364/89. Σελ.15

16 NOMOΣ ΥΠ ΑΡΙΘ. 1577/ Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός (Γ.Ο.Κ.) (ΦΕΚ 210 Α / ) (όπως τροποποιήθηκε με το Ν.2831/2000 (ΦΕΚ 140 Α / )) Άρθρο 3 Πολεοδοµικός και αρχιτεκτονικός έλεγχος. 1.Κάθε κτίριο ή εγκατάσταση πρέπει: α) ως προς τη σχέση και τη σύνθεση των όγκων, τις όψεις και τα εν γένει ορατά τµήµατά του, να ικανοποιεί τις απαιτήσεις της αισθητικής, τόσο ως µεµονωµένο κτίριο ή εγκατάσταση όσο και σε σχέση µε το οικοδομικό τετράγωνο, β) να εντάσσεται στο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον, ώστε στα πλαίσια των στόχων της οικιστικής ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος να εξασφαλίζονται οι καλύτεροι δυνατοί όροι διαβίωσης. Ο έλεγχος της τήρησης των πιο πάνω προϋποθέσεων ασκείται από την πολεοδομική υπηρεσία µε βάση τη µελέτη της άδειας οικοδοµής, που συνοδεύεται από αιτιολογημένη έκθεση του μελετητή µηχανικού στο στάδιο θεώρησης των σχεδίων του προελέγχου αν ζητηθεί, ή στο στάδιο της χορήγησης της άδειας οικοδοµής. Στις κατηγορίες κτιρίων ή εγκαταστάσεων που ορίζονται σύµφωνα µε την παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου ο έλεγχος ασκείται από την Ε.Π.Α.Ε. Τυχόν ενστάσεις, από τον αιτούντα την έκδoση της άδειας οικοδοµής κατά των αποφάσεων της υπηρεσίας, κρίνονται σε πρώτο και δεύτερο βαθµό από τις αντίστοιχες Ε.Π.Α.Ε. ή το κατά την επόµενη παράγραφο συνιστώµενο Ανώτατο Πολεοδοµικό και Αρχιτεκτονικό Συµβούλιο (Α.Π.Α.Σ.) το οποίο κρίνει ενστάσεις κατά αποφάσεων της δευτεροβάθµιας Ε.Π.Α.Ε., όταν αποφασίζει σε πρώτο βαθµό. 2. Στα ειδικά κτίρια ελέγχεται και η λειτουργικότητά τους. Ο έλεγχος αυτός ενεργείται από τον αρµόδιο για κάθε κατηγορία κτιρίων φορέα. Για τα κτίρια, για τα οποία δεν υπάρχει αρµόδιος φορέας, ο παραπάνω έλεγχος ασκείται από την αρµόδια Ε.Π.Α.Ε. 4. Οι Επιτροπές Ενάσκησης Αρχιτεκτονικού Ελέγχου, που έχουν συσταθεί κατά το άρθρο 80 παρ. 4 του ν.δ. 8/1973 (ΦΕΚ 124) µετονοµάζονται σε Επιτρ οπές Πολεοδοµικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (Ε.Π.Α.Ε.). Με κοινή απόφαση των Υπουργών Προεδρίας της Κυβέρνησης, Εσωτερικών και ηµόσιας Τάξης και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµόσιων Έργων µπορεί να συνιστώνται πρωτοβάθµιες και δευτεροβάθµιες Ε.Π.Α.Ε. και να καταργούνται ή να συγχωνεύονται οι υπάρχουσες. Με όµοια απόφαση καθορίζονται οι ιδιότητες των µελών, ο τρόπος συγκρότησης και λειτουργίας των Ε.Π.Α.Ε. στις οποίες µετέχει και εκπρόσωπος του Τ.Ε.Ε., η έδρα τους, οι αρµοδιότητές του και ειδικότερα οι κατηγορίες κτιρίων και εγκαταστάσεων, στα οποία ασκούν τον έλεγχο που προβλέπεται στο άρθρο αυτό, η διαδικασία και κάθε σχετική λεπτοµέρεια. Ειδικά για τις πρωτοβάθµιες Ε.Π.Α.Ε., ορίζεται µία ανά νοµό. Για τις νοµαρχιακές αυτοδιοικήσεις των µητροπολιτικών περιοχών Αττικής και Θεσσαλονίκης µπορεί να συνιστώνται περισσότερες της µιας πρωτοβάθµιες Ε.Π.Α.Ε. 'Αρθρο 4 Προστασία αρχιτεκτονικής και φυσικής κληρονοµιάς 4. α) Αιτήσεις οικοδοµικών αδειών για την ανέγερση οικοδοµών ή προσθηκών σε υφιστάµενα κτίρια σε όµορα ακίνητα διατηρητέων κτιρίων παραπέµπονται υποχρεωτικώς στην πρωτοβάθµια Ε.Π.Α.Ε. της αρµόδιας πολεοδοµικής υπηρεσίας για έγκριση, µε κριτήριο την προστασία και ανάδειξη της Σελ.16

17 αρχιτεκτονικής φυσιογνωµίας του διατηρητέου κτιρίου. β) Με τη διαδικασία που καθορίζεται στην παράγραφο 2 περίπτωση α' µπορεί να οριστούν ειδικοί όροι και περιορισµοί δόµησης ή χρήσης κατά παρέκκλιση από κάθε γενική η ειδική διάταξη και σε ακίνητα που είναι όµcρα µε τα διατηρητέα κτίρια ή σε ζώνες γύρω από αυτά, για την προστασία και ανάδειξη των διατηρητέων κτιρίων. Εφόσον µε τους παραπάνω όρους και περιορισµούς δεν µπορεί να εξαντληθεί ο ισχύων συντελεστής δόµησης του υπόψη οµόρου ακινήτου ή αυτού που βρίσκεται µέσα στην παραπάνω ζώνη, για το ακίνητο αυτό εφαρµόζονται οι διατάξεις για τη µεταφορά συντελεστή δόµησης, που ισχύουν για τα ακίνητα µε διατηρητέα κτίρια. 7. Αίτηση για κατεδάφιση, επισκευή ή προσθήκη σε κτίριο που κατά την κρίση της πολεοδοµικής υπηρεσίας µπορεί να xαρακτηριστεί ως διατηρητέο, παραπέµπονται στην πρωτοβάθµια Ε.Π.Α.Ε. Η παραποµπή αυτή είναι υποχρεωτική αν το κτίριο βρίσκεται σε παραδοσιακό οικισµό. Αν η επιτροπή κρίνει ότι η επισκευή δεν θίγει το κτίριο ή ότι δεν συντρέχει λόγος να κινηθεί η διαδικασία χαρακτηρισµού του κτιρίου ως διατηρητέου, προωθείται η διαδικασία έκδoσης της οικοδοµικής άδειας αν συντρέχουν και οι λοιπές νόµιµες προϋποθέσεις. Σε κάθε άλλη περίπτωση, µε αιτιολογηµένη έκθεση της Ε.Π.Α.Ε. αποστέλλεται στην αρµόδια υπηρεσία του κατά περίπτωση αρµόδιου Υπουργείου. Στην περίπτωση αυτή η άδεια χορηγείται όταν γνωστοποιηθεί στην πολεοδοµική υπηρεσία ότι το κτίριο δεν κρίνεται διατηρητέο ή αν παρέλθουν δώδεκα (12) µήνες από την κατάθεση του σχετικού φακέλου κατεδάφισης στην αρµόδια υπηρεσία του κατά περίπτωση αρµόδιου Υπουργείου, χωρίς να εκδοθεί απόφαση χαρακτηρισµού του κτιρίου ως διατηρητέου. Ειδικότερα µε απόφαση του κατά περίπτωση αρµόδιου Υπουργού και για την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονοµιάς, µπορούν να καθορίζονται περιοχές εντός ή εκτός παραδοσιακών οικισµών εντός των οποίων οι αιτούµενες άδειες κατεδάφισης υποχρεωτικό παραπέµπονται στην πρωτοβάθµια Ε.Π.Α.Ε., µετά τη γνωµοδότηση της οποίας αποστέλλονται στην υπηρεσία που έχει την αρµοδιότητα χαρακτηρισµού και τηρείται η διαδικασία του προηγούµενου εδαφίου." 'Αρθρο 7. Συντελεστής δόµησης. 1. Για τον υπολογισµό του συντελεστή δόµησης που πραγµατοποιείται στο οικόπεδο: Β. εν προσµετρούνται: ι) Ο ελεύθερος ηµιυπαίθριος χώρος που δηµιουργείται όταν το κτίριο κατασκευάζεται σε υποστυλώµατα (PILOTIS), εφόσον έχει: 1 ) επιφάνεια τουλάχιστον ίση µε το 50% της επιφάνειας που καταλαµβάνει το κτίριο, 2) στάθµη δαπέδου 0,50 µ. πάνω ή κάτω (+- 0,50 µ.) από την οριστική στάθµη του περιβάλλοντος εδάφους σε κάθε σηµείο του και 3) ελεύθερο ύψος τουλάχιστον το προβλεπόµενο για χώρο κύριας χρήσης και έως 3,00 µ. ή και µεγαλύτερο αν το µεγαλύτερο των 3 µέτρων κατασκευαστεί ύστερα από έγκριση της Ε.Π.Α.Ε. 'Αρθρο 9. Τρόπος δόµησης - θέση κτιρίου. 6. Το κτίριο που µπορεί να ανεγερθεί στο οικόπεδο περιορίζεται µέσα σε ιδεατό στερεό που καθορίζεται: β) από κεκλιμένη επιφάνεια που περνά από τα ανώτατα σηµεία της κατακόρυφης επιφάνειας που ορίζεται στην προηγούµενη παράγραφο και σχηµατίζει µε αυτή οξεία γωνία εφαπτοµένης 1 :1.5. Σε περίπτωση οικοπέδου ανηφορικού προς το βάθος µε κλίση τέτοια, ώστε η εφαπτόµενη της οξείας γωνίας που σχηµατίζει το έδαφος µε την κατακόρυφη να είναι µικρότερη από 1:1,5, µπορεί να Σελ.17

18 κατασκευαστεί κτίριο κατά παρέκκλιση ύστερα από γνώµη της Ε.Π.Α.Ε. 7. Για τα ειδικά κτίρια πλην των γραφείων, στις περιοχές µε συντελεστή δόµησης έως 1,2 επιτρέπονται παρεκκλίσεις ως προς το ύψος και το συντελεστή όγκου µε απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµόσιων Εργων ύστερα από γνωµοδότηση του Κεντρικού Συµβουλίου Χωροταξίας, Οικισµού και Περιβάλλοντος και αιτιολογηµένη πρόταση του αρµόδιου φορέα χωρίς να υπερβαίνουν τα παρακάτω µεγέθη: για συντελεστή δόµησης έως 0,4 ύψος 11,00 µ. για συντελεστή δόµησης έως 0,8 ύψος 15,00 µ. για συντελεστή δόµησης έως 1,2 ύψος 18,00 µ. Επιτρέπεται η εφαρµογή της προϊσχύουσας διάταξης σε περίπτωση προσθήκης καθ' ύψος σε κτίριο που έχει ανεγερθεί µε νόµιµη οικοδοµική άδεια, σύµφωνα µε τις διατάξεις του ν.1577/1985 εφόσον δεν έχει εξαντληθεί ο συντελεστής δόµησης και δεν υπάρχει λειτουργικά δυνατότητα εξάντλησης αυτού κατ' επέκταση, µετά από έγκριση της Ε.Π.Α.Ε. Τα ανωτέρω δεν ισχύουν σε περιοχές όπου έχουν καθοριστεί διαφορετικά ύψη µε ειδικά διατάγµατα τα οποία και κατισχύουν. Το µέγιστο ύψος του κτιρίου σε κάθε σηµείο των όψεών του µετριέται από την οριστική στάθµη του εδάφους του οικοπέδου ή από τη στάθµη του πεζοδροµίου, αν οι όψεις τοποθετούνται επί της ρυµοτοµικής γραµµής και αυτή ταυτίζεται µε την οικοδοµική γραµµή. Αν δεν είναι δυνατόν να µετρηθεί το µέγιστο ύψος στην όψη του κτιρίου, λόγω εσοχής ορόφου από αυτήν ή λόγω επαφής του κτιρίου στο όριο του οικοπέδου, το µέγιστο ύψος µετριέται από τη στάθµη του φυσικού εδάφους στα σηµεία προβολής του ορόφου σε αυτό ή στα σηµεία επαφής του κτιρίου µε το όριο. Το ύψος αυτό, σύµφωνα µε την παράγραφο 1 του άρθρου 17, µπορεί να προσαυξηθεί µέχρι 1.50 µ. ή και περισσότερο µετά από έγκριση της Ε.Π.Α.Ε. 'Αρθρο 11. Λειτουργικά και διακοσµητικά στοιχεία στις όψεις των κτιρίων. 6. Στις όψεις του κτιρίου επιτρέπονται αρχιτεκτονικές προεξοχές και αρχιτεκτονικά στοιχεία µέγιστου πλάτους 0,40µ. "καθώς και σκίαστρα του ίδιου πλάτους ελαφριάς κατασκευής, σταθερά ή κινητά (οριζόντια, κατακόρυφα ή κεκλιµένα) που έχουν προορισµό τη σκίαση κλειστών ή ανοικτών χώρων χωρίς να µειώνουν τον απαιτούµενο φυσικό φωτισµό του χώρου, τα οποία κατασκευάζονται σύµφωνα µε τους κανονισµούς που εκδίδονται σε εφαρµογή του άρθρου 26." Πλάτος µεγαλύτερο από 0,40 µ. και έως το µέγιστο επιτρεπόµενο πλάτος εξώστη µπορεί να επιτραπεί µόνο ύστερα από γνώµη της Ε.Π.Α.Ε. Επίσης στις όψεις των υφιστάµενων µέχρι τη δηµοσίευση του παρόντος κτιρίων επιτρέπονται παθητικά ηλιακά συστήµατα πάχους µέχρι 0,40 µ., όπως ηλιακοί τοίχοι µη αεριζόµενοι (τοίχοι µάζας) ή αεριζόµενοι, τοίχοι νερού ή θερµοσιφωνικό πέτασµα, που κατασκευάζονται σύµφωνα µε τους κανονισµούς που εκδίδονται σε εφαρµογή του άρθρου 26 και ύστερα από σύµφωνη γνώµη της Ε.Π.Α.Ε. Τo προηγούµενο εδάφιο δεν έχει εφαρµογή σε κτίρια που έχουν χαρακτηριστεί ή χαρακτηρίζονται ως διατηρητέα ή έργα τέχνης. 12. Κλιµατιστικά στοιχεία επιτρέπονται στις όψεις των κτιρίων σύµφωνα µε τους κανονισµούς που εκδίδονται σε εφαρµογή του άρθρου 26. Τα κλιµατιστικά στοιχεία που τοποθετούνται σε υφιστάµενα κτίρια επιτρέπεται να εξέχουν µέχρι 0.40 µ. από τις όψεις του κτιρίου ύστερα από σύµφωνη γνώµη της Ε.Π.Α.Ε.". 'Αρθρο 15. Παρόδιες στοές. Σελ.18

19 1. Όταν από το ρυµοτοµικό σχέδιο της περιοχής προβλέπεται παρόδια στοά, η κατασκευή της είναι υποχρεωτική. Η στοά πρέπει να συνδέεται λειτουργικά και αισθητικά µε το κτίριο και το πλάτος της πρέπει να φθάνει έως την οικοδοµική γραµµή. Η Ε.Π.Α.Ε., αφού λάβει υπόψη τις ειδικές συνθήκες, όπως το µέγεθος του οικοπέδου, τη θέση του ή των κτιρίων, την εξάντληση του σ.δ., µπορεί να εγκρίνει την κατά φάσεις κατασκευή της στοάς, σε συνάρτηση µε τις φάσεις κατασκευής του ή των κτιρίων. Κατά την έγκριση ή τροποποίηση ρυµοτοµικού σχεδίου, το πλάτος της στοάς ορίζεται αριθµητικά. 2. Μεταξύ της στάθµης οροφής της στοάς και της στάθµης του πεζοδροµίου καθώς και στο χώρο της παρ. 5 απαγορεύεται κάθε προεξοχή και κατασκευή µόνιµη ή κινητή, εκτός από τα υποστυλώµατα που κατασκευάζονται υποχρεωτικά στην οικοδοµική γραµµή. Η πλευρά των υποστυλωµάτων κάθετα στην οικοδοµική γραµµή δεν επιτρέπεται να είναι µεγαλύτερη από το 1/6 του πλάτους τους στοάς. Η απόσταση µεταξύ των υποστυλωµάτων δεν επιτρέπεται να είναι µικρότερη από 3,00 µ. Οι στοές µπορούν να κατασκευάζονται και χωρίς υποστυλώµατα ύστερα από γνώµη της Ε.Π.Α.Ε. Η ρύθµιση του προηγούµενου εδαφίου εφαρµόζεται µόνο εφόσον δεν αντίκειται στους ειδικούς όρους δόµησης της περιοχής. 'Αρθρο 17. Κατασκευές στους ακάλυπτους χώρους. 1. Στους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου επιτρέπεται η µερική εκσκαφή ή επίχωση του εδάφους για την προσαρµογή του κτιρίου σε αυτό µε την προϋπόθεση ότι σε κανένα σηµείο η οριστική στάθµη του εδάφους δεν θα βρίσκεται ψηλότερα ή χαµηλότερα από 1,50 µ. από τη φυσική του στάθµη. Μεγαλύτερη επέµβαση στο έδαφος επιτρέπεται ύστερα από γνωµοδότηση της Ε.Π.Α.Ε. επίσης, επιτρέπεται να κατασκευάζονται έργα, όπως πεζούλια, βεράντες, κεκλιµένα επίπεδα (ράµπες), σκάλες κύριες ή βοηθητικές, τα οποία, λόγω της διαµόρφωσης του εδάφους, είναι αναγκαία για την επικοινωνία µε το κτίριο. 2. Στους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου επιτρέπονται και οι εξής κατασκευές: στ) Εγκαταστάσεις παθητικών ή ενεργητικών ηλιακών συστηµάτων, καθώς και αντιθορυβικών συστηµάτων, που κατασκευάζονται σύµφωνα µε τους κανονισµούς που εκδίδονται σε εφαρµογή του άρθρου 26, µετά από ενεργειακή ή ακουστική µελέτη αντίστοιχα και έγκριση της αρµόδιας Ε.Π.Α.Ε. ως προς τη µορφολογική ένταξη στο χώρο. ζ) Εγκαταστάσεις κλιµατιστικών σε κτίρια παραδοσιακών οικισµών ή διατηρητέα ή σε υφιστάµενα µέχρι τη δηµοσίευση του παρόντος, ύστερα από έγκριση της αρµόδιας Ε.Π.Α.Ε. ως προς την ένταξή τους στο χώρο. 3. Αν το οικόπεδο είναι κατωφερικό και το κτίριο τοποθετείται πιο µέσα από τη ρυµοτοµική γραµµή, επιτρέπεται µετά από γνώµη της Ε.Π.Α.Ε. η επίχωση µέχρι τη στάθµη του πεζοδροµίου τµήµατος του χώρου µεταξύ της πρόσοψης του κτιρίου και της ρυµοτοµικής γραµµής ή η κατασκευή γεφυρωτής προσπέλασης στο κτίριο, σε πλάτος όσο απαιτείται για τη χρήση του κτιρίου. 6. Κάτω από την επιφάνεια των προκηπίων επιτρέπονται και οι εγκαταστάσεις των οργανισµών κοινής ωφέλειας. Σε περιπτώσεις ανηφορικών οικοπέδων, προκειµένου να αποφευχθεί η δηµιουργία ορυγµάτων, επιτρέπεται, ύστερα από έγκριση της Ε.Π.Α.Ε. η κατασκευή ενός xώρου στάθµευσης ή εισόδου - εξόδoυ χώρων στάθµευσης κάτω από την επιφάνεια των προκηπίων. Ο χώρος πάνω από τις κατασκευές αυτές πρέπει να φυτεύεται. 'Αρθρο 18. Περιφράγµατα. Σελ.19

20 2. Τα περιφράγµατα του οικοπέδου σε κανένα σηµείο δεν επιτρέπεται να έχουν ύψος µεγαλύτερο από 2,50 µ. και το συµπαγές τµήµα τους µεγαλύτερο από 1,00 µ. Αφετηρία µέτρησης των υψών είναι η υψηλότερη από τις οριστικές στάθµες του εδάφους εκατέρωθεν του περιφράγµατος. Για τα περιφράγµατα που βρίσκονται στο πρόσωπο του οικοπέδου, τα παραπάνω ύψη µετρούνται από τη στάθµη του πεζοδροµίου. Υστερα από γνώµη της αρµόδιας Ε.Π.Α.Ε. επιτρέπεται παρέκκλιση των παραπάνω διατάξεων όσον αφορά την κατασκευή συµπαγούς περιφράγµατος έως ύψους 2,50 µ. σε ειδικές περιπτώσεις, όπως σε παραδοσιακούς οικισµούς. Αν το φυσικό έδαφος στη ρυµοτοµική γραµµή είναι υψηλότερα από τη στάθµη του πεζοδροµίου από 1,00 µ. έως 2,50 µ., το περίφραγµα µπορεί να κατασκευαστεί συµπαγές έως τη στάθµη του φυσικού εδάφους. Αν από τη στάθµη του πεζοδροµίου έως τη στάθµη του φυσικού εδάφους στη ρυµοτοµική γραµµή υπάρχει υψοµετρική διαφορά µεγαλύτερη από 2,50 µ., το συµπαγές τµήµα του περιφράγµατος µπορεί να έχει ύψος έως 2,50 µ. και το έδαφος κλιµακώνεται έτσι ώστε κάθε κλιµάκωση να έχει ύψος έως 2,50 µ. και πλάτος τουλάχιστον 1,50 µ. 4. Στα οικόπεδα, στα οποία ανεγείρονται ειδικά κτίρια, επιτρέπεται, ύστερα από πρόταση του αρµόδιου από άποψη λειτουργίας του συγκεκριµένου κτιρίου φορέα και γνώµη της Ε.Π.Α.Ε. να κατασκευάζονται στο πρόσωπο ή στα όρια του οικοπέδου συµπαγές περίφραγµα µε ύψος µεγαλύτερο από το προβλεπόµενο στην παρ. 2, εφόσον το απαιτούν λόγοι ασφάλειας ή λειτουργίας. 'Αρθρο 19. Κατασκευές σε κοινόχρηστους χώρους. 1. Στους κοινόχρηστους χώρους του οικισµού επιτρέπονται κατασκευές:... Στους κοινόχρηστους χώρους επιτρέπεται επίσης η εγκατάσταση µνηµείων και η τοποθέτηση έργων τέχνης, καθώς και µικρών περιπτέρων για σταθµαρχεία ή πώληση καρτών και εισιτηρίων των αστικών συγκοινωνιών, σε θέσεις που δεν παρεµποδίζουν την κίνηση πεζών και οχηµάτων, ύστερα από έγκριση της Ε.Π.Α.Ε, η οποία ελέγχει και την αισθητική ένταξή τους στο περιβάλλον. Επίσης στους κοινόχρηστους χώρους επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθµών µέτρησης ατµοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και µετεωρολογικών παραµέτρων µε τον αναγκαίο εξοπλισµό από υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµόσιων 'Εργων, των Περιφερειών και των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων µετά από έγκριση της δευτεροβάθµιας Ε.Π.Α.Ε. 'Αρθρο 20. Επιγραφές και διαφηµίσεις. 1. Απαγορεύεται: α) η τοποθέτηση φωτεινών ή µη επιγραφών ή διαφηµίσεων πέρα από το ιδεατό στερεό του οικοπέδου και πάνω από το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος του κτιρίου. β) η τοποθέτηση φωτεινών ή µη επιγραφών και διαφηµίσεων σε περιοχές ειδικής προστασίας, αρχαιολογικούς χώρους, παραδοσιακούς οικισµούς, ιστορικά κέντρα, χώρους ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, µνηµεία, παραδοσιακά κτίρια ή σύνολα και στον περιβάλλοντα χώρο αυτών, εκτός αν άλλως ορίζεται από τις ειδικές για κάθε περίπτωση διατάξεις, γ) η οπτική κάλυψη εν όλο ή εν µέρει των παραπάνω χώρων ή κτιρίων από οποιαδήποτε θέση ή απόσταση από φωτεινές ή µη επιγραφές και διαφηµίσεις. Στις παραπάνω περιπτώσεις β' και γ', καθώς και όπου από οποιαδήποτε διάταξη απαιτείται έλεγχος των κτιρίων από την Ε.Π.Α.Ε. η τοποθέτηση φωτεινών ή µη επιγραφών ή διαφηµίσεων επιτρέπεται ύστερα από έκδοση άδειας από την αρµόδια πολεοδοµική υπηρεσία και µετά από έγκριση της Ε.Π.Α.Ε. Σελ.20