ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ. Κωνσταντινούπολη, Αρ. Πρωτ. Φ. 2215/AΣ 144

Transcript

1 ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Κωνσταντινούπολη, Αρ. Πρωτ. Φ. 2215/AΣ 144 Προς : Κοιν. : ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ pef@otenet.gr Υπουργείο Εξωτερικών - Β1, Β8 /νσεις Σύνδεσµοι και επιχειρηµατικοί φορείς (όπως συν. πίνακας) Ε..: Γενικό Προξενείο Κωνσταντινούπολης Θέµα: Στοιχεία αγοράς φαρµακευτικών Τουρκίας Αποστέλλεται σε ηλεκτρονική µορφή προς ενηµέρωση ενδιαφεροµένων µελών σας,, συνοπτικό σηµείωµα του Γραφείου µας µε βασικά στοιχεία για την αγορά φαρµακευτικών της Τουρκίας. Οι ενδιαφερόµενες εταιρείες µπορούν να αναζητήσουν το σηµείωµα και στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Γραφείου µας Ο Προϊστάµενος Ε.Β./ε.β Ιωάννης Καρκάνης Σύµβουλος ΟΕΥ Α Συν. σελ. : 10

2 Αγορά φαρµακευτικών Τουρκίας Εγχώρια Αγορά: Κατανάλωση - Παραγωγή Η τουρκική αγορά φαρµακευτικών χαρακτηρίζεται ως δυναµική και παρουσιάζει προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης. Η εγχώρια αγορά φαρµάκων υπολογίζεται σε αξία σε 14,7 δισ. τουρκικές λίρες (περί τα 7,4 δισ. ευρώ) το 2010 και σε 1,57 δισ. µονάδες σε όγκο. Μεγεθος φαρµακευτικής αγοράς στην Τουρκία (εκ. τουρκικές λίρες) Έτος TL Μέγεθος φαρµακευτικής αγοράς στην Τουρκία (µονάδες) Year Standard Unit Αξία συνταγογραφούµενων φαρµάκων (TL, δις) Έτος TL, δις , , , , ,92 Μέγεθος αγοράς φαρµάκων Generic στην Τουρκία (εκ. τουρκ. Λίρες) Έτος Αξία Μέγεθος αγοράς πρωτότυπων (εκ. τουρκ. Λίρες) Έτος Αξία

3 Πηγή: Η κατά κεφαλή κατανάλωση φαρµακευτικών στην Τουρκία το 2009 ήταν $144, και διαχρονικά εξελίχθηκε ως κάτωθι: Κατά κεφαλή κατανάλωση (σε δολάρια) Έτος $ Πηγή: Από τα στοιχεία φαίνεται ότι υπάρχει αυξητική τάση και λαµβάνοντας υπ όψιν το γεγονός ότι η κατά κεφαλή κατανάλωση στην Τουρκία είναι αρκετά χαµηλότερη από πολλές χώρες της Ευρώπης και την Αµερική, εκτιµάται οτι θα αυξηθεί στο µέλλον. Τα δηµογραφικά χαρακτηριστικά της χώρας παίζουν επίσης ρόλο, ποσοστό 64% του πληθυσµού είναι σε ηλικία µεταξύ ετών και 28% κάτω των 14 ετών. Στον κατωτέρω πίνακα εµφανίζονται τα στοιχεία κατανάλωσης ανά είδος φαρµάκου: Κατανάλωση κατά ATC1 κατηγοριοποίηση (αξία σε τουρικικές λίρες) ATC Περιγραφή RESPIRATORY SYSTEM ALIMENTARY T.& METABOLISM NERVOUS SYSTEM SENSORY ORGANS CARDIOVASCULAR SYSTEM MUSCULO SKELETAL SYSTEM DERMATOLOGICAL S ANTI-INFECTIVES BLOOD B.FORMING ORGANS VARIOUS IG.U.SYSTEM &

4 SEX HORMONES SYSTEMIC HORMONES DIAGNOSTIC AGENTS ANTINEOPLAST+IM MUNOMODUL PARASITOLOGY HOSPITAL SOLUTIONS Όσον αφορά στο ποσοστό φαρµάκων «Οver the counter», στις συνολικές πωλήσεις είναι χαµηλό και αποτελούν περί των 10% της αγοράς (βλ. κατ. Πίνακα). Η νοµοθεσία για την αναγνώριση και τη ρύθµιση της αγοράς φαρµάκων «over the counter» υιοθετήθηκε το Η κατα κεφαλή κατανάλωση είναι χαµηλή είδικά στις ανατολικές περιοχές της χώρας αλλά αναµένεται να αυξηθεί µε την αύξηση του διαθέσιµου εισοδήµατος και την αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων. Ποσοστό OTC επι του συνόλου της φαρµακευτικής αγοράς Έτος % , , , , , f 10, f 10, f 10, f 10, f 10,70, f=προβλέψεις Μεταξύ των µεγαλύτερων εταιρειών στην Τουρκία βρίσκονται τόσο τοπικές εταιρείες όσο και µεγάλες διεθνείς φαρµακευτικές που έχουν παραγωγικές µονάδες. Από 43 παραγωγικές µονάδες οι 13 ανήκουν σε πολυεθνικές εταιρείες. Η παραγωγή είναι κυρίως συγκεντρωµένη στην περιοχή Μαρµαρά (Κωνσταντινούπολη, Κοτσαέλι, Ραιδεστό). Ο κατωτέρω πίνακας παρουσιάζει τις µεγαλύτερες εταιρείες στην Τουρκική αγορά και το αντίστοιχο µερίδιο αγοράς τους. Μερίδιο αγοράς το 20 µεγαλύτερων εταιρειών κατά αξία πωλήσεων σε Τ.Λίρες ιανοµέας 2010 % 2009 %

5 IBRAHIM ,57% ,77% NOVARTIS ,42% ,62% BILIM ,08% ,72% PFIZER ,85% ,26% GLAXOSMITHKLINE ,22% ,51% EASTPHARMA ,97% ,67% SANOFI-AVENTIS ,90% ,52% BAYER ,40% ,34% ASTRAZENECA ,21% ,39% SANOVEL ,13% ,19% M.S.D ,96% ,43% ROCHE ,84% ,92% ULAGAY ,69% ,62% ZENTIVA ,96% ,23% SANTA FARMA ,89% ,96% ALI RAIF ,87% ,59% ABBOTT ,80% ,72% NOBEL ,75% ,93% BOEHRINGER ING ,75% ,90% NEVZAT ,67% ,67% Ποσοστό 20 πρώτων ,95% ,94% διανοµέων Άλλοι ,05% ,06% Γενικό Σύνολο ,00% ,00% Οι µεγαλύτεροι εγχώριοι παραγωγοί είναι οι: Abdi İbrahim, Eczacıbaşı Pharmaceuticals (ανήκει στην Zentiva), Ibrahim Ethem Ulagay, Mustafa Nevzet, Fako (ανήκει στην Actavis) και Deva (ανήκει µερικώς στην EastPharma). Πολυεθνικές µε παραγωγικές µονάδες στην Τουρκία είναι οι: Baxter, Bayer, GlaxoSmithKline, Novartis, Pfizer and Sanofi-Aventis. Οι συνολικές δαπάνες για φάρµακα ως προς τις συνολικές δαπάνες υγείας αντιστοιχούν σε περίπου ενα τρίτο, αναλυτικότερα τα ποσοστά έχουν ως κάτωθι: απάνες για φαρµακευτικά προς συνολικές δαπάνες υγείας Έτος ( % ) ,54% ,74% ,64% ,71% ,97% ,49%

6 Στη χώρα λειτουργούν νοσοκοµεία 72,5% των οποίων είναι δηµόσια. Οι προµήθειες των δηµόσιων νοσοκοµείων γίνονται απευθείας από αυτά µε την προκήρυξη διαγωνισµών σύµφωνα µε τους κανόνες για τις δηµόσιες προµήθειες. Σύµφωνα µε έρευνα της εταιρείας Deloitte, η τουρκική φαρµακευτική βιοµηχανία είναι 16 η παγκοσµίως από πλευράς παραγωγής, ωστόσο παρατηρείται σηµαντική έλλειψη στον τοµέα της έρευνας και τεχνολογίας και υψηλή εξάρτηση απο τις εισαγωγές. Στην παρούσα φάση στην Τουρκία δραστηριοποιούνται 300 εταιρείες στον κλάδο των φαρµακευτικών, 43 από τις οποίες διαθέτουν παραγωγικές εγκαταστάσεις. Η αγορά φαρµακευτικών περιλαµβάνει φαρµακεία και 500 φαρµακευτικές αποθήκες. Όπως είναι αναµενόµενο ο αριθµός των φαρµακείων είναι µεγαλύτερος στις µεγάλες πόλεις ενώ στην περιφέρεια που η εµπορική κίνηση είναι µικρή µπορεί να είναι ιδιαίτερα µικρός. Αναλογεί 1 φαρµακείο ανά κατοίκους. Τιµολόγηση-Αποζηµιώσεις Το Υπουργείο Υγείας της Τουρκίας, Γενική /νση φαρµακευτικών και φαρµακείων ( περιλαµβάνει πληροφορίες και στα αγγλικά), είναι αρµόδιο για την καταγραφή, έγκριση διακίνηση στην αγορά, τιµολόγηση, κατάταξη, έλεγχο διαφηµίσεων, επιθεώρηση των παραγωγών, χονδρεµπόρων και φαρµακείων. Η καταχώρηση (registration) των φαρµακευτικών προϊόντων, σύµφωνα µε τα ισχύοντα, µπορεί να γίνει σε εταιρείες που έχουν έδρα στη χώρα ή σε φυσικά πρόσωπα που κατοικούν σε αυτή και για αυτό τα εισαγόµενα φαρµακευτικά καταχωρούνται από τον εισαγωγέα ή αντιπρόσωπο. Τα φυσικά πρόσωπα που αναλαµβάνουν την καταχώρηση απαιτείται να έχουν σχετική εξειδίκευση. Η διαδικασία καταγραφής έχει, βάσει νόµου, διάρκεια έως 210 ηµέρες. Από το 2004 ισχύει το σύστηµα τιµολόγησης σύµφωνα µε τιµή αναφοράς. Σύµφωνα µε τις ρυθµίσεις ( , 2007/12325) η τιµή αναφοράς ενός προϊόντος ορίζεται ως η χαµηλότερη εργοστασιακή τιµή του προϊόντος µεταξύ 5 κρατών µελών της ΕΕ τα οποία είναι η Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία και Ελλάδα. Η λιανική τιµή προκύπτει απο την τιµή αναφοράς συν το ποσοστό κέρδους των χονδρεµπόρων και των φαρµακοποιών και το ΦΠΑ που ανέρχεται σε 8%. Σηµειώνεται οτι, σύµφωνα µε αποφάσεις που υιοθετήθηκαν το 2009, για τα προϊόντα generic και τα πρωτότυπα φάρµακα των οποίων στην αγορά κυκλοφορούν generic, η αρχική τιµή υπολογίζεται σε 66% της τιµής αναφοράς. Απο τη συγκεκριµένη διάταξη εξαιρούνται τα προϊόντα µε εργοστασιακές τιµές χαµηλότερες των 3,56 τουρκικών λιρών, φάρµακα που δεν συνταγογραφούνται, προϊόντα αίµατος, ιατρικές παιδικές τροφές, ραδιοφαρµακευτικά και προϊόντα που δεν συµπεριλαµβάνονται στον κατάλογο αποζηµιώσεων.

7 Τα ποσοστά κέρδους για φαρµακοποιούς και χονδρεµπόρους, σύµφωνα µε την διάταξη της 17/1/2009 υπολογίζονται ως εξής: Wholesale Mark-up on all Medicines Ex-factory price (TL) Wholesale mark-up on Pharmacy Mark-up on ExP ExP % 25 % > % 25 % > % 25 % > % 16 % >200 2 % 12 % Πηγή: Για την υπαγωγή των φαρµάκων στη λίστα αποζηµιώσεων από το κρατικό ταµείο απαιτείται αρχικά η λήψη έγκρισης τοποθέτησής (καταχώρηση) του στην αγορά και ο ορισµός εργοστασιακής τιµής αναφοράς απο το Υπουργείο Υγείας. Τα φάρµακα που περιλαµβάνονται στη λίστα αποζηµιώνονται µε ποσό εως και 15% πάνω απο την κατώτερη τιµή της κατηγορίας τους. Οι αποφάσεις για τις αποζηµιώσεις, τη λίστα κλπ καθορίζονται από ειδική διυπουργική επιτροπή. Οι εισαγωγείς και οι παραγωγοί παραχωρούν υποχρεωτικά στο Ιδρυµα Κοινωνικών Ασφαλίσεων εκπτώσεις για την αποζηµίωση φαρµάκων. Σύµφωνα µε τις ρυθµίσεις του εκεµβρίου 2010 οι εκπτώσεις για τις προµήθειες απο τους παραγωγούς έχουν ως εξής: 4% για προϊόντα µε λιανικές τιµές εως και 3,56 τ.λ 32,5% για προϊόντα χωρίς αντίστοιχο generic 20,5% για τα υπόλοιπα. Οι εκπτώσεις που παρέχουν τα φαρµακεία καθορίζονται απο τον κύκλο εργασιών (αφαιρουµένου του ΦΠΑ) και έχουν ως εξής: Εως τλ, 0% Απο εως τλ 1% Απο τλ εως τλ 1,5% Άνω των τλ 2,5% (Πηγή: Οι τιµές των εισαγόµενων µπορούν να προσαρµόζονται ανάλογα µε τις αλλαγές τις συναλλαγµατικής ισοτιµίας εφόσον ζητηθεί κάτι τέτοιο από τον κατασκευαστή ή τον εισαγωγέα.

8 Εισαγωγές: Τα 10 πρώτα σε αξία εισαγωγών φαρµακευτικά προϊόντα (1.000$) Προϊόντα Medicaments nes, in dosage Antisera and other blood fractions Vaccines, human use Hormones nes, not containing antibiotics, in dosage,o/t contraceptive Antibiotics nes, in dosage Insulin, in dosage Adrenal cortex hormones, in dosage Medicaments nes, formulated, in bulk Vitamins and their derivatives,in dosage Opacifyg prep,xray;diagnostic reagents,designed for admin to patients 10 πρώτες χώρες προέλευσης φαρµακευτικών εισαγωγών (αξία σε $) Χώρες Γερµανία ΗΠΑ Γαλλία Ελβετία ΗΒ Ιταλία Ιρλανδία Σουηδία Ισπανία Αυστρία

9 Εισαγωγές Φαρµακευτικών (Αξία σε $ ) Έτος Εισαγωγές Εξαγωγές Φαρµακευτικών (χιλιάδες US$) Έτος Εξαγωγές Οι εισαγωγές πρώτων υλών και ηµιέτοιµων προϊόντων αποτελούν το 25% των συνολικών εισαγωγών φαρµάκων. Η πλειοψηφία των φαρµάκων που πωλείται στην Τουρκία είναι εγχωρίως παραγόµενα αν και τα εισαγόµενα είναι µεγαλύτερα σε αξία. Από τα εισαγόµενα, µεγαλύτερο είναι το ποσοστό των πρωτότυπων φαρµάκων ενώ στα εγχωρίως παραγόµενα µεγαλύτερο ποσοστό αποτελούν τα generics.

10 Εισαγόµενα / Εγχώρια φαρµακευτικά (% TL) Έτος Εγχώρια Εισαγόµενα ,1% 45,9% ,8% 48,2% ,8% 50,2% ,1% 51,9% ,3% 51,7% Εισαγόµενα/ Εγχώρια φαρµακευτικά (% µονάδων) Έτος Εγχώρια Εισαγόµενα ,4% 16,6% ,7% 18,3% ,7% 20,3% ,2% 21,8% ,7% 23,3% Τα εισαγόµενα φάρµακα από τις χώρες ΕΕ εξαιρούνται δασµολογικής επιβάρυνσης. Ο ΦΠΑ που επιβάλλεται είναι 8% για την πλειοψηφία των φαρµακευτικών προϊόντων. Σύµφωνα µε το Standardization Communiqué 2011/20 τα εισαγόµενα φαρµακευτικά προϊόντα πρέπει να συνοδεύονται από πιστοποιητικό συµµόρφωσης (conformity certificate) του Υπουργείου Υγείας της Τουρκίας. Επίσης, απο τον Μάρτιο 2010, τα φαρµακευτικά προϊόντα πρέπει να διαθέτουν «πιστοποιητικό Good Manufacturing Practices». Τα αντίστοιχα πιστοποιητικά της ΕΕ δεν αναγνωρίζονται (εκτός αν υπάρχει σχετική διµερής συµφωνία), γεγονός που σηµαίνει ότι για την έκδοση του πιστοποιητικού αυτού απαιτείται επιθεώρηση από αρµόδιους Τούρκους επιθεωρητές. Αυτό έχει οδηγήσει σε σηµαντικές καθυστερήσεις και αύξησε τη γραφειοκρατική διαδικασία εισαγωγής. Η Τουρκία δεν είναι µέλος της Συνθήκης «Pharmaceutical Inspection Convention and Pharmaceutical Inspection Cooperation Scheme» ( Εµπορικές συναλλαγές φαρµακευτικών Ελλάδας-Τουρκίας (αξία σε $ΗΠΑ) Εισαγωγές Τουρκίας απο Ελλάδα Εξαγωγές Τουρκίας σε Ελλάδα Πηγή: Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία

11 Χρήσιµες Ιστοσελίδες: Ένωση Φαρµακοποιών: Ένωση φαρµακευτικών εταιρειών που βασίζονται στην έρευνα: Υπουργείο Υγείας Ένωση Παραγωγών Φαρµάκων: Ένωση Παραγωγών Φαρµάκων: Γενική ιεύθυνση Φαρµάκων & Φαρµακείων: Ίδρυµα Κοινωνικών Ασφαλίσεων: Association of Turkish Animal Health Industry: Υπηρεσία Κρατικών ιαγωνισµών: Εύα Βώκου, Γραµµατέας ΟΕΥ Μάρτιος 2011