Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Διαχείριση Βιοαποβλήτων Πιλοτικές Εφαρμογές και εργαλεία αποφάσεων. Δρ. Δημήτρης Μαλαμής

Transcript

1 Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης & Τεχνολογίας Σχολή Χημικών Μηχανικών Διαχείριση Βιοαποβλήτων Πιλοτικές Εφαρμογές και εργαλεία αποφάσεων Δρ. Δημήτρης Μαλαμής

2 Βιοαπόβλητα Βιοαπόβλητα: απόβλητα τροφών, κήπων, πάρκων και παρόμοιων αποβλήτων που προέρχονται από: Νοικοκυριά Εμπορικές δραστηριότητες (supermarkets, εστιατόρια κλπ) Βιομηχανικές δριαστηριότητες (μεταποίηση τροφίμων) ΑΣΑ Σημείωση! Τα βιοαπόβλητα αποτελούν υποκατηγορία των Βιοαποδομήσιμων Αστικών Αποβλήτων τα οποία περιλαμβάνουν επιπλέον το χαρτί/χαρτόνι & το ξύλο Βιοαποδομήσιμα Αστικά Απόβλητα Βιοαπόβλητα Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων Περιγραφή ΕΚΑ Κωδικός Biodegradable kitchen and canteen waste Waste from markets Biodegradable garden and park wastes

3 Περιβαλλοντική πολιτική για τα Απόβλητα Ιεράρχηση των επιλογών διαχερίσης βιοαποβλήτων Πρόληψη Επαναχρησιμοποίηση Ανακύκλωση Ενεργειακή Αξιοποίηση Διάθεση

4 Νομοθεσία σχετική με τα βιοαπόβλητα Framework directive 2008/98/EC on waste Reduction of the production of waste & management of waste (collection, transportation, treatment and disposal) Promoting separate collection of biowaste By 2020: Recovery MSW 50%w/w Directive 1999/31/EC on the landfill of waste By 2006 (2010) reduction of disposal of biodegradable MSW to 75% (1995) By 2009 (2013) reduction of disposal of biodegradable MSW to 50% (1995) By 2016 (2020) reduction of disposal of biodegradable MSW to 35% (1995) Directive 2009/28/ΕC on the promotion of RES from waste Directive 2000/76/ΕC regarding the incineration of waste Directive 2006/799/EC & 2007/64/EC eco-labels for soil improvers & growing media Directive 2008/1/ΕC concerning integrated pollution prevention and control (IPPC) Regulations 1069/2009/ΕΚ & 142/2011/ΕΚ on animal by-products (ABPR)

5 Παραγωγή ΑΣΑ & Βιοαποβλήτων στην Ελλάδα ΑΣΑ: 5,831,855 tn/yr ΒΑΑ: 3,923,126 tn/yr (67% of ΑΣΑ) Βιοαπόβλητα: 2,567,867 tn/yr (44% of ΑΣΑ) Οικιακά Βιοαπόβλητα: 2,196,682 tn/yr (38% ΑΣΑ) 76.5 % Απόβλητα Τροφών 23.5 % Πράσινα Απόβλητα (ΕΠΠΕΡΡΑ, 2012)

6 Παραγωγή Βιοαποβλήτων ανά Περιφέρεια C. Macedonia 39% (391kt) W. Macedonia 46% (59kt) Thessaly 54% (211kt) Epirus 45% (72kt) Ionian Islands 47% (44kt) E. Macedonia & Thrace 46% (151 kt) N. Aegean 48% (53kt) C. Greece 47% (143kt) Attica 43.6% (910kt) W. Greece 47% (167kt) Peloponnese 41% (123kt) Crete 39% (163kt) (ΕΠΠΕΡΡΑ, 2012) S. Aegean 30% (80kt)

7 Κατανομή βιοαποβλήτων ανά Περιφέρεια Epirus 2,82% South Aegean 3,16% Peloponnese 4,86% Central Greece 5,52% West Macedonia 2,32% North Aegean 2,10% Ionian Islands 1,73% Attica 35,55% East Macedonia and Thrace 5,84% (ΕΠΠΕΡΡΑ, 2012) Crete 6,41% West Greece 6,49% Thessaly 8,14% Central Macedonia 15,06%

8 Εξέλιξη των παραγόμενων βιοαποβλήτων στην Ελλάδα ( ) tons Household Bio-waste Industrial Bio-waste Commercial Bio-waste (ΕΠΠΕΡΡΑ, 2012)

9 Βιοαπόβλητα στην Ε.Ε. και στην Ελλάδα (1/2) E.Ε. (JRC, 2012) εκ. τόνοι παραγόμενων βιοαποβλήτων το έτος 90 εκ. τόνοι οικιακών βιοαποβλήτων το έτος 40% των βιοαποβλήτων οδηγείται σε ΧΥΤΑ 29% των βιοαποβλήτων διαλογή στην πηγή (π.χ. AU 88%, DK 66%) & βιολογική επεξεργασία (Κομποστοποίηση & Αναερόβια Χώνευση) Ελλάδα (ΕΠΠΕΡΑΑ, JRC, 2012) 2.5 εκ. τόνοι παραγόμενων βιοαποβλήτων το έτος 2.2 εκ. τόνοι οικιακών βιοαποβλήτων το έτος Η πλειονότητα των βιαποβλήτων οδηγείται προς ταφή 0% των βιοαποβλήτων διαχωρίζεται στην πηγή (ΔσΠ)

10 Βιοαπόβλητα στην Ε.Ε. και στην Ελλάδα (2/2) Ποσοστό ανακύκλωσης βιοαποβλήτων σε σχέση με την συνολική παραγωγή ΑΣΑ (2010) ΕΛΛΑΔΑ = 0.96% των ΑΣΑ Όταν τα βιοαποβλήτα αποτελούν το 44% των ΑΣΑ

11 Διαχείριση βιοαποβλήτων στην Ελλάδα 5 MBT στην Ελλάδα 1 Αττική MBT Άνω Λιόσια tn/yr 2 Κρήτη MBT Χανιά tn/yr Βιοξήρανση Ηράκλειο tn/yr 1 Ιόνιοι Νήσοι MBT Κεφαλλονιά/Ιθάκη tn/yr 1 Πελοπόννησος MBT Καλαμάτα (Δεν λειτουργεί) Κύρια Προβλήματα Δεν υπάρχουν συστήματα ΔσΠ βιοαποβλήτων Στα MBT παράγεται χαμηλής ποιότητας κόμποστ (CLO) το οποίο έχει περιορισμένη ζήτηση άρα και περιορισμένη αγορά

12 Ποιότητα CLO & ΔσΠ κόμποστ Κόμποστ από σύμμεικτα απορρίμματα (Compost Like Output CLO) Υψηλή συγκέντρωση σε Βαρέα Μέταλλα Υψηλή περιεκτικότητα σε προσμίξεις π.χ. γυαλί Χαμηλής ποιότητας σύμφωνα με τα κριτήρια συστημάτων πιστοποίησης Αμφίβολη η χρήση για γεωργικούς σκοπούς Βαρέα Μέταλλα (mg/kg) Zn CLO κόμποστ 1570 ΔσΠ κόμποστ 222 Κρητίρια Ε.Ε. 600 Pb Cd Zn Cr Text 100 in here Cu Ni Hg ΔσΠ των βιοαποβλήτων είναι προαπαιτούμενη (Gruneklee, 1998)

13 Οφέλη από ΔσΠ βιοαποβλήτων Επίτευξη υψηλών ποσοστών ανακύκλωσης των ΑΣΑ δεδομένου της υψηλής περιεκτικότητας των βιοαποβλήτων στα ΑΣΑ Εκτροπή Βιοαποδομήσιμων Αστικών Αποβλήτων από ΧΥΤΑ Διευκολύνει την ανακύκλωση και αξιοποίηση των υπόλοιπων ΑΣΑ καθώς τα βιοαπόβλητα περιέχουν υψηλή υγρασία και χαμηλή θερμογόνο δύναμη Παρέχει τη δυνατότητα παραγωγής υψηλής ποιότητας κόμποστ Ενεργή συμμετοχή του κοινού στα θέματα διαχείρισης των αποβλήτων Δυνατότητα βελτιστοποίησης της συλλογής & μεταφοράς στο σύνολο των ΑΣΑ η οποία οδηγεί σε μείωση των περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων σε σχέση με τη διαχείριση σύμμεικτων ΑΣΑ

14 Λόγοι ευρείας εφαρμογής ΔσΠ βιοαποβλήτων στην Ε.Ε. Ποσοτικοποιημένοι στόχοι συλλογής βιοαποβλήτων (π.χ. UK 55%, ITA 65%) Το πλαίσιο διαχείρισης των αποβλήτων ορίζει ανάκτηση υλικών 50% μέχρι το 2020 (Οδηγία 2008/98/ΕΚ) Ποσοτικοποιημένοι στόχοι εκτροπής από ΧΥΤΑ (Οδηγία 1999/31) Αναζήτηση τρόπων μείωσης του κόστους διαχερίσης των ΑΣΑ λόγω του υψηλού κόστους διάθεσης (gate fees) ανεπεξέργαστων αποβλήτων στους ΧΥΤΑ Επικέντρωση στη μείωση των παραγόμενων αερίων του θερμοκηπίου

15 Εξέλιξη ΔσΠ βιοαποβλήτων στην Ιταλία Κιλά / (κάτ. έτος) 70 ΔσΠ Βιοαποβλήτων ΔσΠ βιοαποβλήτων Κιλά/(κάτ. kg/(inh έτος) yr) Χιλιάδες τόνοι 5000 ΔσΠ Βιοαποβλήτων ΔσΠ βιοαποβλήτων χιλιάδες τόνοι χιλ. τόνους (ISPRA, 2011)

16 Εξέλιξη ΔσΠ βιοαποβλήτων στην Ισπανία - Καταλονία Χιλιάδες τόνοι στόχος ΔσΠ βιοαποβλήτων 700,000 τόνοι βιοαπόβλητα tn Χιλιάδες τόνοι kg/(inh Κιλά/(κάτ. yr) έτος) Κιλά/(κάτ. έτος) (ARC, 2011)

17 Εξέλιξη ΔσΠ βιοαποβλήτων στην Αυστρία (BAWP, 2011)

18 Εξέλιξη ΔσΠ βιοαποβλήτων στη Γερμανία Εκατ. Τόνοι βιοαπόβλητα 105 Κιλά/(κάτ. έτος) (BGK/VHE, 2009)

19 Κόστος costo ( /κάτ procapite /έτος) 31% 45% 53% % raccolta differenziata 66% 78% Διαλογή στην Πηγή Υψηλότερο Κόστος? % % ,00 117,90 99,00 96,00 95,50 70% 60% 50% 40% 30% 20% Διαλογή στην Πηγή (%) 20 10% 0 COSTO PROCAPITE ( /ab.*anno) % RACCOLTA DIFFERENZIATA ITALIA NORD VENETO CONSORZIO TVTRE CONSORZIO PRIULA 131,00 117,90 99,00 96,00 95,50 31% 45% 53% 66% 78% Italia, Nord e Veneto: dati 2006 (fonte Rapporto Rifiuti 2007 APAT - ONR) Consorzio Priula e Consorzio TvTre: costi dati % RD stima anno % (Favoino, 2011)

20 Επιτυχημένες Περιπτώσεις Συνεργασίας Δήμων - ΕΜΠ Αποκεντρωμένες εφαρμογές διαχείρισης βιοαποβλήτων Δήμος Παπάγου - Χολαργού: Εφαρμογή καινοτόμου συστήματος ξήρανσης οργανικών στο σπίτι, για την μείωση των δρομολογίων συλλογής, στο πλαίσιο του εργαλείου Life+ DRYWASTE. Δήμος Ασπρόπυργου: Ανάπτυξη καινοτόμου συστήματος για την ξήρανση και τη μετατροπή βιοαποβλήτων σε βιοαιθανόλη, στο πλαίσιο του εργαλείου Life+ Waste2Bio. Δήμος Τήνου: Ανάπτυξη καινοτόμου συστήματος αποκεντρωμένης κομποστοποίησης σε κοινότητες του Δήμου Τήνου, στο πλαίσιο του εργαλείου Life+ ISWM-Tinos. Κεντρικές εφαρμογές διαχείρισης βιοαποβλήτων Δήμος Αθηναίων και Κηφισιάς: Ανάπτυξη πιλοτικής διαλογής των βιοαποβλήτων στην πηγή σε επιλεγμένες περιοχές των Δήμων, στο πλαίσιο του προγράμματος Life+ Athens Biowaste. Δήμος Ηρακλείου Αττικής: Υποβολή αίτησης στο ΕΠΠΕΡΑΑ για την εδραίωση ΔσΠ βιοαποβλήτων του Δήμου (έγκριση χρηματοδότησης περίπου ευρώ).

21 Οικιακή κομποστοποίηση βιοαποβλήτων

22 Οικιακή ξήρανση προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων Γιατί ξηραίνουμε τα προδιαλεγμένα βιοαπόβλητά; Περιέχουν υψηλό ποσοστό σε νερό (75-95%). Βιοαποδομούνται γρήγορα λόγω της περιεχόμενης υγρασίας Μεγάλο κόστος για τη μεταφορά τους λόγω της ανάγκης σε υψηλή συχνότητα συλλογής & μεταφοράς (μεταφορά νερού!!). Ενδεικτικό κόστος μεταφοράς για Δήμους στην Αττική /τν Ευκολότερη διαχείριση των ξηρών προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων Εφαρμογή σε 30 Νοικοκυριά στο Δ. Παπάγου-Χολαργού Οικιακός Ξηραντήρας

23 Οικιακή ξήρανση προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων Ποια τα βασικά οφέλη της οικιακής ξήρανσης; Σημαντική μείωση της μάζας & του όγκου των βιοαποβλήτων από 70 έως 90% Δεν υπάρχουν οχλήσεις κατά τη λειτουργία ξήρανσης των προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων εντός της οικίας Παραγωγή βιομάζας η οποία είναι (α) άοσμη, (β) εύκολα διαχειρίσιμη, (γ) δεν βιοαποδομείται με την πάροδο του χρόνου λόγω της χαμηλής περιεκτικότητας σε νερό και (δ) μπορεί να αξιοποιηθεί για τη παραγωγή εναλλακτικών προϊόντων προστιθέμενης αξίας (π.χ. ενέργεια). Σημαντική μείωση του κόστους συλλογής & μεταφοράς των απορριμμάτων στους Δήμους καθώς η βιομάζα συλλέγεται κάθε ημέρες. % ,1 Αρχική Τελική Μάζα (%) 30,9 Αρχικός Τελικός Όγκος (%)

24 Παραγωγή βιοκαυσίμων από προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα Παραγωγή βιοκαυσίμου (βιοαιθανόλης) από βιοαπόβλητα Ενίσχυση της προσπάθειας της Ελλάδος και της Ευρώπης στον τομέα της διαχείρισης των βιολογικών αποβλήτων με αειφόρο τρόπο γρ. βιοαιθανόλη ανά κιλό βιομάζας Το έργο υλοποιείται στην Ελλάδα, Νομό Αττικής στους Δήμους: Ασπροπύργου και Παπάγου-Χολαργού

25 Αποκεντρωμένα συστήματα κομποστοποίησης Αποκεντρωμένα compact συστήματα κομποστοποίησης βιοαποβλήτων: Μη συνεχούς λειτουργίας Συνεχούς λειτουργίας

26 ΔσΠ & Κομποστοποίηση στην Τήνο Θέση στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου Location in South Aegean Region ΠΥΡΓΟΣ PYRGOS ΟΡΜΟΣ ΠΑΝΟΡΜΟΥ PANORMOS BAY iswm-tinos/ ΤΗΝΟΣ (Χώρα) TINOS (Chora)

27 ΔσΠ & Κομποστοποίηση στην Τήνο Πρότυπη Μονάδα κομποστοποίησης βιοαποβλήτων Όρμος Πανόρμου Πύργος

28 Σύστημα ΔσΠ & Κομποστοποίησης στην Τήνο ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ Εσωτερικός Εξοπλισμός Εξωτερικός Εξοπλισμός Βιοδιασπώμενη σακούλα Οικιακός κάδος 10 λίτρων Κάδοι 120L Πρότυπη Μονάδα Κομποστοποίησης Συλλογή & Μεταφορά

29 Σύστημα ΔσΠ & Κομποστοποίησης στην Τήνο Δυναμικότητα τόνους βιοαποβλήτων ετησίως ανάλογα με την επιλογή του χρόνο παραμονής του υλικού στον βιοαντιδραστήρα (20 60 ημέρες) Συνεχούς τροφοδοσίας και επεξεργασίας Πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα (αερισμός, ύγρανση, απόσμιση) Μπορεί να καλύψει τις ανάγκες κοινοτήτων με πληθυσμό κατοίκων Επί του παρόντως λειτουργεί και καλύπτει τις ανάγκες 2 κοινοτήτων στο νησί της Τήνου από 09/ iswm-tinos/

30 Σύστημα ΔσΠ & Κομποστοποίησης στην Τήνο

31 Σύστημα ΔσΠ & Κομποστοποίησης στην Τήνο Τροφοσία βιοαποβλήτων: Σύστημα ανύψωσης του κάδου και εκφόρτωσης των βιοαποβλήτων εντός του αντιδραστήρα. Κάτοψη συστήματος Πλάγια όψη συστήματος

32 Σύστημα ΔσΠ & Κομποστοποίησης στην Τήνο Η κομποστοποίηση πραγματοποιείται σε 4 διαδοχικά στάδια με συνεχή τρόπο Σε κάθε στάδιο το υπόστρωμα παραμένει για 5 ημέρες με συνολικό χρόνο παραμονής 20 ημέρες (4 στάδια 5 ημέρες σε κάθε στάδιο) 1 ο στάδιο Τροφοδοσία 2 ο στάδιο 3 ο στάδιο 4 ο στάδιο

33 Σύστημα ΔσΠ & Κομποστοποίησης στην Τήνο Δεν περιλαμβάνει σύστημα ανάδευσης αλλά το υλικό μεταφέρεται από το ένα στάδιο στο επόμενο με έμβολο το οποίο μετατοπίζει το υπόστρωμα περιοδικά (5 ή 15 ημέρες)

34 ΔσΠ & Κομποστοποίηση στην Τήνο Ενημερωτικές & Εκπαιδευτικές Δραστηριότητες Εκδηλώσεις ενημέρωσηςευαισθητοποίησης Διανομή ενημερωτικού υλικού (φυλλάδια, αφίσες, ενημερωτικά δελτία, συμμετοχή σε ημερίδες/συνέδρια) Ανάπτυξη διαδραστικής ιστοσελίδας: Ενεργοποίηση ενημερωτικής τηλεφωνικής γραμμής Διανομή ερωτηματολογίων

35 Κομποστοποίηση προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων (Κεντρικά συστήματα) Η περίπτωση των Δήμων Αθηναίων & Κηφισιάς Έργο «ATHENS-BIOWASTE» Κύριος Στόχος: Το έργο αποσκοπεί στην πρώτη πιλοτική διαλογή στην πηγή των βιοαποβλήτων σε επιλεγμένες περιοχές των Δήμων Αθηναίων και Κηφισιάς και την επεξεργασία αυτών στη Μονάδα Μηχανικής και Βιολογικής Επεξεργασίας (ΕΜΑΚ) του ΕΔΣΝΑ για την παραγωγή κόμποστ υψηλής ποιότητας. Ανάπτυξη κατάλληλων λογισμικών εργαλείων και οδηγών για τη βελτίωση της διαχείρισης των βιοαποβλήτων με συστήματα ΔσΠ. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (NTUA) Σύμβουλοι Μελετητές Περιβαλλοντικών Έργων (EPTA) Δήμος Αθηναίων (MoA) Δήμος Κηφισιάς (MoΚ) Ειδικός Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής (EΔΣΝΑ)

36 Δήμος Κηφισιάς Πιλοτικές Περιοχές ΝΕΑ ΚΗΦΙΣΙΑ Πληθυσμός: 1189 κάτ. Πυκνότητα: 38 κατ./ha ΚΑΤΩ ΚΗΦΙΣΙΑ Πληθυσμός: 815 κατ. Πυκνότητα: 48 κατ./ha ΕΚΑΛΗ Πληθυσμός: 1108 κατ. Πυκνότητα: 20 κατ./ha ΚΑΣΤΡΙ Πληθυσμός: 409 κατ. Πυκνότητα: 69 κατ./ha ΣΤΡΟΦΎΛΙ (2 η επέκταση) Πληθυσμός: 1500 κατ. Πυκνότητα: 30 κατ./ha ΚΕΦΑΛΑΡΙ (1 η επέκταση) Πληθυσμός: 705 κατ. Πυκνότητα: 41 κατ./ha

37 Σύστημα ΔσΠ βιοαποβλήτων (Πόρτα Πόρτα) L ΔΗΜΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 10L 35-50L

38 Δήμος Αθηναίων Πιλοτικές Περιοχές ΚΥΠΡΙΑΔΟΥ (2 επεκτάσεις) Πληθυσμός: 2707 Πυκνότητα: 208 κατ./ha 2 η περιοχή ΓΚΑΖΙ Πληθυσμός: 1447 Πυκνότητα: 54 κατ./ha 80 εστιατόρια καφέ - μπαρ

39 Σύστημα ΔσΠ βιοαποβλήτων (Κεντρικών Κάδων) ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ 10L L 30-50L

40 Σημεία στο Δήμο Αθηναίων Μεγάλοι Παραγωγοί Βιοαποβλήτων Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων (εστιατόριο) Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (εστιατόριο) Αγροτικός Ανθοπαραγωγικός Συνεταιρισμός Αττικής ΣΠΕ «Η Συνιδιοκτησία» (Ανθοκομικά απόβλητα)

41 Συλλογή & μεταφορά προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων Κάδοι έξω από τις κατοικίες Αποκομιδή από αποκλειστικά οχήματα και εκπαιδευμένο προσωπικό

42 Επεξεργασία προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης & Κομποστοποίησης (ΕΜΑΚ) - Άνω Λιόσια

43 Παραλαβή υλικού στο ΕΜΑΚ Χώρος Παραλαβής Βιοαποβλήτων Εγκατάσταση Τροφοδοσίας Βιοαποβλήτων

44 Κομποστοποίηση προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων Ταινιόδρομος εισόδου Κανάλι κομποστοποίησης Τελικό κόμποστ Ραφηνάρισμα

45 Συλλεγόμενες ποσότητες προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων Περίοδος: 11/2012 έως 08/ μήνες Απόβλητα τροφών: 379.3tn Δ. Αθηναίων tn Δ. Κηφισιάς tn Απόβλητα εστίασης Αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος: 112.5tn Πράσινα απόβλητα: 59.0tn Σύνολο 551 τόνοι βιοαποβλήτων

46 Σύσταση βιοαποβλήτων ανά Δήμο

47 Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά βιοαποβλήτων Παράμετρος Μονάδες Δ. Κηφισιάς Δ. Αθηναίων ph (1/5) ± ±0.41 Αγωγιμότητα ms/cm 4.44± ±0.76 Περιεχόμενη υγρασία % w.w ± ±4.90 Ολικά Στερεά (TS) % w.w ± ±4.57 Πυκνότητα g/cm 3 f.m. 0.53± ±0.02 Ολικό Οργανικός Άνθρακας (TOC) % TS 53.33± ±2.72 Πτητικά Στερεά (VS) % w.w ± ±0.07 % TS 86.32± ±1.42 Ολικό Άζωτο (TN) % TS 1.88± ±0.17 Λόγος TOC/TN ± ±1.08 Χρώμιο (Cr) mg kg -1 TS 1.06± ±0.63 Χαλκός (Cu) mg kg -1 TS 12.85± ±3.97 Νικέλιο (Ni) mg kg -1 TS 1.44± ±0.36 Κάδμιο (Cd) mg kg -1 TS 0.25± ±0.14 Μόλυβδος (Pb) mg kg -1 TS 5.73± ±1.41 Ψευδάργυρος (Zn) mg kg -1 TS 35.47± ±6.06 Παρόμοια φυσικοχημικά χαρακτηριστικά ανεξάρτητα από την περιοχή και τη σύσταση των βιοαποβλήτων

48 Εξέταση της ποιότητας του τελικού προϊόντος Παράμετροι που τίθενται από τα Ευρωπαϊκά κριτήρια αποχαρακτηρισμού των βιοαποβλήτων (end of waste) τα οποία μελλοντικά θα γίνουν κανονισμός στα Κράτη Μέλη της Ε.Ε. Κριτήρια Ποιότητας για Κόμποστ Εδαφοβελτιωτικό Ανόργανοι Ρυπαντές (Βαρέα Μέταλλα) Υγειονοποίηση (Παθογόνοι) Ανεπιθύμητα συστατικά & ιδιότητες Βιολογικές Παράμετροι (Σταθεροποίηση) Παράμετρος Οργανική Ουσία Χρώμιο (Cr) Χαλκός (Cu) Νικέλιο (Ni) Κάδμιο (Cd) Μόλυβδος (Pb) Ψευδάργυρος (Zn) Υδράργυρος (Hg) Salmonella sp. E.Coli Προσμίξεις (πλαστικό, γυαλί, μέταλλα) Ανάπτυξη παρασιτικών οργανισμών Respirometric index or Minimum Rottegrad III, IV or V

49 Συγκέντρωση βαρέων μετάλλων (mg/kg d.m.) Κόμποστ \ Βαρέα Μέταλλα Cd Cr tot Cu Hg Ni Pb Zn Προδιαλεγμένο κόμποστ ATHENS BIOWASTE (n=17) 0.23 ± ± ± ± ± ± ±83.51 EMAK σύμμεικτo κόμποστ (CLO) Ευρωπαϊκά κριτήρια Αποχαρακτηρισμού Βιοαποβλήτων End of Waste Criteria (EoWC) Επιτυγχάνει τις επιθυμητές συγκεντρώσεις σύμφωνα με τα κριτήρια της Ε.Ε. Η ΔσΠ βιοαποβλήτων θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της αγοράς κόμποστ (Αναλύσεις στο Διαπιστευμένο εργαστήριο του ΕΜΠ)

50 Γενικά συμπεράσματα έργου Athens - Biowaste Πρώτη εφαρμογή προγράμματος ΔσΠ & κομποστοποίησης βιοαποβλήτων τέτοιας κλίμακας στην Ελλάδα Η κομποστοποίηση βιοαποβλήτων από ΔσΠ επιτυγχάνει τα επιθυμητά αποτελέσματα σύμφωνα με τα κριτήρια της Ε.Ε. Η ΔσΠ βιοαποβλήτων θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της αγοράς κόμποστ και την απορρόφηση του παραγόμενου υλικού Το ΕΜΑΚ δύναται σταδιακά να δεχτεί προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα Δήμων της Περιφέρειας Αττικής: Δυναμικότητα ΕΜΑΚ = 155,000 τόνοι βιοαποβλήτων το έτος (συντηρητική εκτίμηση) Καλύπτει το 16.3% των παραγόμενων βιοαποβλήτων στην περιφέρεια Αττικής Καλύπτει το 5.8% των παραγόμενων βιοαποβλήτων σε εθνικό επίπεδο

51 Οδηγός διαχείρισης βιοαποβλήτων για τους ΟΤΑ Στόχος οδηγού διαχείρισης βιοαποβλήτων για τους ΟΤΑ Να συμπληρώσει τους υφιστάμενους οδηγούς του ΕΠΠΕΡΑΑ με την πρακτική εμπειρία του έργου Athens Biowaste Να δώσει στους φορείς της Ελλάδας δεδομένα και στοιχεία βάσει της ελληνικής πραγματικότητας Οργάνωση συστήματος ΔσΠ Έναρξη συστήματος ΔσΠ Λειτουργία, Παρακολούθηση & Αξιολόγηση συστήματος ΔσΠ Λίστα ελέγχου εφαρμογής ελάχιστων απαιτήσεων για εγκατάσταση, εφαρμογή και παρακολούθηση ΔσΠ

52 Βήμα 1 Βήματα ένταξης ΔσΠ βιοαποβλήτων σε ΟΤΑ Διασφάλιση διαθεσιμότητας μονάδας επεξεργασίας προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων Υπάρχει μονάδα? Δυναμικότητα μονάδας? Απαιτείται Σταθμός Μεταφόρτωσης Βιοαποβλήτων? Επιλογή περιοχής εφαρμογής ΔσΠ βιοαποβλήτων Σύνολο ή μέρος του Δήμου Αριθμός νοικοκυριών & παραγωγών βιοαποβλήτων (π.χ. Καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος) Χρήση λογισμικού Athens-Biowaste Υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων αναφορικά με την επιλογή προγράμματος ΔσΠ επεξεργασία των βιοαποβλητων

53 Βήμα 2 Βήματα ένταξης ΔσΠ βιοαποβλήτων σε ΟΤΑ Σχεδιασμός προγράμματος ΔσΠ βιοαποβλήτων Επιλογή συστήματος ΔσΠ πόρτα-πόρτα ή κεντρικών κάδων Εκτίμηση απαιτούμενου εξοπλισμού (κάδοι/σακούλες) Αξιολόγηση επάρκειας οχημάτων (χρήση νέου ή υφιστάμενου) Σύνταξη προδιαγραφών απαιτούμενου εξοπλισμού Σχεδιασμός προγράμματος ευαισθητοποίησης Καθορισμός οριζόντιων δράσεων (μήνυμα εκστρατείας, γραμμή επικοινωνίας, ιστοσελίδα προγράμματος κλπ) Δράσεις πριν την έναρξη της ΔσΠ (ενημερωτικό φυλλάδιο, επιστολή έναρξης ΔσΠ) Δράσεις κατά τη διανομή του εξοπλισμού στους δημότες (οδηγίες χρήσεις, περίπτερα ενημέρωσης κλπ)

54 Βήματα ένταξης ΔσΠ βιοαποβλήτων σε ΟΤΑ Βήμα 3 Διενέργεια Διαγωνισμών Σύνταξη τευχών & διενέργεια διαγωνισμού Παραλαβή προμηθειών Παραλαβή εξοπλισμού ΔσΠ βιοαποβλήτων Παραλαβή ενημερωτικού υλικού ευαισθητοποίησης Βήμα 4 Υλοποίηση οριζόντιων δράσεων ενημέρωσης Υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης Έντυπο ενημερωτικό φυλλάδιο & Επιστολή έναρξης ΔσΠ Ενημέρωση δημοτικού συμβουλίου & στελεχών του Δήμου Δελτίο & Συνέντευξη τύπου για την έναρξη προγράμματος ΔσΠ

55 Βήματα ένταξης ΔσΠ βιοαποβλήτων σε ΟΤΑ Βήμα 5 Διανομή εξοπλισμού ΔσΠ βιοαποβλήτων Οργάνωση συντονισμός συνεργειών διανομής εξοπλισμού Καταγραφή νοικοκυριών που παρέλαβαν εξοπλισμό Βήμα 6 Υλοποίηση ΔσΠ παρακολούθηση & αξιολόγηση Συλλεγόμενες ποσότητες (καταγραφή) Ποιότητα συλλεγόμενων βιαποβλήτων (% προσμίξεις) Συμμετοχή νοικοκυριών & επιχειρήσεων στη ΔσΠ Αποτελεσματικότητα εκστρατείας ενημέρωσης Αποτελεσματικότητα συστήματος & ικανοποίησης δημοτών

56 Βήματα ένταξης ΔσΠ βιοαποβλήτων σε ΟΤΑ Βήμα 6 (συνέχεια) Υλοποίηση δράσεων υπενθύμισης ευαισθητοποίησης Περίπτερο ενημέρωσης Επιστολές υπενθύμισης Σχολικές δραστηριότητες Δελτία τύπου ενημερωτικές επιστολές Συμμετοχή σε τοπικές εκδηλώσεις Περισσότερες πληροφορίες και στοιχεία μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του προγράμματος Athens-Biowaste

57 Λογισμικό για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων στους ΟΤΑ Σκοπός να βοηθήσει τους φορείς στην: Προσαρμογή προγράμματος ΔσΠ με βάση τα χαρακτηριστικά της εκάστοτε περιοχής μελέτης των Δήμων Αξιολόγηση του κόστους έναρξης προγράμματος ΔσΠ στους εξεταζόμενους Δήμους Εκτίμηση των εκπομπών CO 2 αναφορικά με τη διαχείριση των βιοαποβλήτων (σύγκριση υφιστάμενης κατάστασης & προτεινόμενου συστήματος ΔσΠ) Λήψη αποφάσεων για την επιλογή προγράμματος ΔσΠ επεξεργασία των βιοαποβλητων Διαθέσιμο online

58 Δεδομένα Δήμου & Επιλογή περιοχή μελέτης

59 Υφιστάμενη διαχείριση ΑΣΑ & Νεα ΔσΠ βιοαποβλήτων

60 Εκτίμηση απαιτούμενου εξοπλισμού για ΔσΠ

61 Εκτίμηση για συλλογή & μεταφορα βιοαποβλητων

62 Στοιχεία για διαχείριση απαιτούμενου στόλου

63 Κόστος ΔσΠ - Επενδυτικό & Λειτουργικό

64 Ανάλυση Κόστους - Οφέλους Ανάλυση Κόστους-Οφέλους και σύγκριση Υφιστάμενης διαχείρισης ΑΣΑ Διαχείρισης ΑΣΑ με ένταξη της ΔσΠ βιοαποβλήτων

65 Συνέδριο για τη βιώσιμη διαχείριση των ΑΣΑ TINOS rd International Conference on Sustainable Solid Waste Management Τήνος, 2-4 Ιουλίου 2015 Προθεσμία για την υποβολή περιλήψεων: 31/1/2015

66 Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Δρ. Δημήτρης Μαλαμής Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) Σχολή Χημικών Μηχανικών Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης & Τεχνολογίας T /2334, F , M , E dmalamis@chemeng.ntua.gr, W L/O/G/O