ΕΔ-Μ20/ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Transcript

1 ΚΓ /B ΙΔΙΚΗ ΦΑΣΗ Δ-Μ20/ΔΙΑΧΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΧΡΥΣΑ ΓΚΟΥΝΤΡΟΜΙΧΟΥ ΓΩΛΟΓΟΣ, MSC

2 ΝΟΤΗΤΑ 3: Το πλαίσιο της Πολιτικής Προστασίας Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της υρωπαϊκής Ένωσης: το πλαίσιο, ο ρόλος, τα βασικά στοιχεία, τα εργαλεία, τα χαρακτηριστικά του και η ιστορική του εξέλιξη. Κοινοτικές υποχρεώσεις σε ειδικότερα θέματα διαχείρισης κινδύνων και η σχέση με την πολιτική προστασία (ενδεικτικά Οδηγία Σεβέζο ΙΙΙ, Οδηγία για τις πλημμύρες). Σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης και αναφορά -ενδεικτικά- σε αρχές και κατευθύνσεις, σύνταξη σχεδίων έκτακτης ανάγκης, προμήθεια εξοπλισμού & μέσων, εκπαίδευση προσωπικού, ασκήσεις, επικαιροποίηση / αναθεωρήσεις, άντληση διδαγμάτων. Διαχείριση έκτακτης ανάγκης και η σχέση της με το σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης. Σχέδιο έκτακτης ανάγκης και σχέδιο δράσης: Διαφορές και ομοιότητες.

3 Διαχείριση Κινδύνων: Έννοιες, Αρχές και Κατευθύνσεις (Hazard) ΣΙΣΜΙΚΗ ΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ (Risk) Έκθεση - διακινδυνευόμενη αξία - η αξία των στοιχείων που διακινδυνεύουν (Vulnerability) ΣΙΣΜΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΡΩΤΟΤΗΤΑ ΚΘΣΗ ΔΙΑΚΙΝΔΥΝΥΟΜΝΗ ΑΞΙΑ ΣΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΚΤΟΝΙΚΟ ΚΑΘΣΤΩΣ ΒΑΘΜΟΣ ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ ΒΑΘΜΟΣ ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ ΔΟΜΗΜΝΟΥ ΠΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Σεισμική πικινδυνότητα η πιθανότητα εκδήλωσης ενός καταστροφικού σεισμού σε μια συγκεκριμένη περιοχή Τρωτότητα - το μέτρο των ιδιοτήτων των κατασκευών (π.χ. ποιότητα κατασκευής, ιδιοπερίοδο, τοπικές γεωτεχνικές συνθήκες, κλπ) και της αδυναμίας του κοινωνικού ιστού (σωστή αντισεισμική συμπεριφορά) (ISDR, 2004)

4 Πολιτική Προστασία Preparedness (USA) FEMA (Federal Emergency Management Agency) National Preparedness Goal A secure and resilient nation with the capabilities required across the whole community to prevent, protect against, mitigate, respond to and recover from the threats and hazards that pose the greatest risk. National Incident Management System Disaster Management (e.g. Japan, Turkey) Disaster Risk Management

5 Πολιτική Προστασία Πολιτική Προστασία: αναφέρεται στο σύνολο των δραστηριοτήτων/διαδικασιών και δράσεων που αποσκοπούν στην προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών έναντι των κινδύνων από φυσικές, τεχνολογικές και περιβαλλοντικές καταστροφές και στοχεύουν στη μείωση των συνεπειών τους συμπληρωματικά με τις εθνικές πολιτικές.

6 Πολιτική Προστασία - Civil Protection (EU): Υποστηρικτική, Συντονιστική και Συμπληρωματική Αρμοδιότητα της (ενισχύει τη δράση των Κρατών Μελών χωρίς να υποκαθιστά ως προς την πρωτεύουσα αρμοδιότητά τους). Σήμερα, η πολιτική προστασία και η ανθρωπιστική βοήθεια είναι οι βασικοί επιχειρησιακοί μηχανισμοί της για την άμεση αντιμετώπιση των καταστροφών. Βασικοί Πυλώνες: Emergency Response Coordination Centre (ERCC, ex-mic), Common Emergency and Information System (CECIS), Training Programme, Civil Protection Modules.

7 European Civil Protection Mechanism-EUCPM General concept: Framework for cooperation in disaster preparedness, prevention and response Mandate: inside and outside EU 31 participating countries: 28 M.S. + Iceland, Norway and the former Yugoslav Republic of Macedonia

8 The Civil Protection Mechanism Response: Facilitates cooperation in civil protection assistance interventions in major disasters inside and outside the EU Preparedness: Training, exercises, exchange of experts, modules Prevention: Support MS in preventing risks or reducing harm to people, the environment or property resulting from emergencies

9 Civil Protection Mechanism: How it works Disaster stricken country Request for Assistance Acceptance / rejection of assistance offered Information update ERCC Offer of assistance Deployment of EU CP Teams Coordination of Transport Activation of the Mechanism

10 Fundamentals of Civil Protection Responsibility: Member States are responsible for the security and the safety of their citizens and foreigners on their territory. Solidarity: Member States have the responsibility to support Member States affected by a disaster when needed. (re-enforced by Lisbon Treaty Solidarity Clause) Call for assistance: Member States and third countries can call for assistance when overwhelmed by a disaster. After needs identification, they are responsible to receive / and for the use of EU/foreign assistance. Voluntary: The level of support / assistance is determined by the Member State providing assistance. Commission as facilitator: EU supports preparation, facilitates cooperation, coordination and complements MS. (Art.196 Lisbon Treaty)

11 ERCC CECIS TRANSPORT MODULES TRAINING EXERCISES Pillars of the EU CP Mechanism

12 The Union Civil Protection Mechanism Response: Facilitates cooperation in civil protection assistance interventions in the event of major disasters inside and outside the EU Preparedness: Training, exercises, exchange of experts, modules Prevention: Support MS in preventing risks or reducing harm to people, the environment or property resulting from emergencies 31 participating countries: 28 MS + Iceland, Norway, the Former Yugoslav Republic of Macedonia [+Montenegro -Lichtenstein] The Mechanism's tools Emergency Response Coordination Centre (ERCC, ex-mic) Common Emergency and Information System (CECIS) Training Programme Civil Protection Modules

13 Civil Protection Mechanism - Tools Emergency Response Coordination Centre (ERCC) Modules: 149 CP modules and 10 TAST registered by PS Training program Facilitation of Transport - pooling, grants, broker Host Nation Support - EU guidelines for facilitation of receiving assistance CECIS: Common Emergency Communication and Information System Lessons-learnt program Copernicus satellite images

14 Types of disasters covered by EU CP Mechanism Natural disasters - Floods, earthquakes, forest fires, cyclones Manmade disasters - Environmental disasters (Deepwater Horizon, HU alkali sludge accident 2010) - Complex emergencies (Activations: CAR, S.Sudan, Iraq) Health emergencies - Ebola outbreak (RfA on 14 August 2014) - H1N1 crisis (medical support Bulgaria, Ukraine) Assistance to consular support - Terrorist attacks (medical evacuation Mumbai) - Evacuation of EU citizens from Libya and TCN from Tunisia/Egypt

15 Monitoring tools GDACS: Global Disaster Alert And Coordination System EFAS - European Flood Awareness System: Floods forecasting and Flood alerts Weather monitoring EFFIS European Forest Fire Information System: Fires forecasting

16 GMES * Initial Operations (GIO) Emergency Management Service / COPERNICUS Mapping Service in rush and non-rush mode For earthquakes, floods, tsunamis, storms, industrial accidents and humanitarian crises Satellite data and other geospatial data useful for analysing a crisis situation Rush mode Provided on a 24/7/365 basis On-demand and fast provision of geo-spatial information *GMES = Global Monitoring for Environment and Security

17 EMSR099: Volcanic Eruption in Iceland

18 Satellite mapping activations 2014 Last update SEP 2014

19 Information CECIS: Common Emergency Communication and Information System Website: ECHO/ERCC Portal ECHO Daily Flash ECHO Crisis Reports

20 Emergency Response Coordination Centre (ERCC)

21 3 Main Functions 1. In-house coordination hub: Coordinating and implementing DG ECHO's rapid response capacity 2. 'MIC plus': former Monitor and Information Centre mandate plus voluntary pool, risk assessment, scenarios and response plans, EU funded assets 3. Enhanced coordination hub for the whole Commission: entry point for Argus, ecurie, CCA, IPCR and "Solidarity Clause" activations

22 Red Alert Statistics Global Disaster Alert & Coordination System (GDACS) GDACS EARTHQUAKE* RED ALERTS ISSUE TIME Request for EU CP Assistance and Deployment 33% 0:00 to 8:00 8:00 to 16:00 59% 16:00 to 00:00 8% *Note: 12 Earthquakes (Japan, 2011; Chile, 2010; Haiti, 2010; Indonesia, 2009; Samoa, 2009; China, 2008; Peru, 2007; Indonesia, 2006; Pakistan, 2005; Indonesia, 2004; Iran, 2003; Algeria, 2003).

23 Υποχρεώσεις σχεδιασμού σε ειδικότερες νομοθεσίες Οδηγία 2012/18/ (Σεβέζο ΙΙΙ) Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Έκτασης (ΒΑΜ) Οδηγία 2007/60/Κ πλημμύρες Ανάλυση & Αξιολόγηση κινδύνων (τέλος 2015) Νέο Πλαίσιο για τη Μείωση Κινδύνων Καταστροφών Sendai Framework for Disaster Risk Reduction

24 Υποχρεώσεις σχεδιασμού σε ειδικότερες νομοθεσίες - SEVESO In Europe, the catastrophic accident in the Italian town of Seveso in1976 prompted the adoption of legislation on the prevention and control of such accidents. The so-called Seveso-Directive (Directive 82/501/EEC) was later amended in view of the lessons learned from later accidents such as Bhopal, Toulouse or Enschede resulting into Seveso-II (Directive 96/82/EC). In 2012 Seveso-III (Directive 2012/18/EU) was adopted taking into account, amongst others, the changes in the Union legislation on the classification of chemicals and increased rights for citizens to access information and justice. It replaces the previous Seveso II directive.

25 Υποχρεώσεις σχεδιασμού σε ειδικότερες νομοθεσίες - SEVESO The Seveso Directive is well integrated with other EU policies, thus avoiding double regulation or other administrative burden. This includes following related policy areas: Classification, labelling and packaging of chemicals; The Union's Civil Protection Mechanism; Protection of critical infrastructure; Policy on environmental liability and on the protection of the environment through criminal law; Safety of offshore oil and gas operations.

26 SEVESO λλάδα ΚΥΑ ΦΚ 405 Β / Οδηγία Seveso II Οδηγία 2003/105/Κ για τη τροποποίηση της οδηγίας 96/82/Κ - Οδηγία SEVESO II το 2010 στην λλάδα η Οδηγία Seveso II αφορούσε 275 εγκαταστάσεις, από τις οποίες οι 42 αναφέρονταν ως "μη λειτουργούσες". Το 28% των εγκαταστάσεων αυτών χωροθετείται στη Βόρεια λλάδα και το 20% στην περιφέρεια Αττικής. Αντίθετη πορεία, σε σχέση με την υπόλοιπη υρώπη, ακολουθεί στην λλάδα η εφαρμογή των Οδηγιών Seveso λόγω της φθίνουσας βιομηχανικής πορείας της χώρας, όσο και στον κατακερματισμό της αρμοδιότητας παρακολούθησης των διατάξεων των Οδηγιών.

27 SEVESO λλάδα Σύμφωνα με την ΚΥΑ 12044/613/2007 (Seveso II) οι αρμόδιες αρχές είναι 8 (συμπεριλαμβανομένης και της αδειοδοτούσας αρχής) ή 9 όταν η εγκατάσταση αφορά φυτοπροστατευτικά προϊόντα. πιπλέον, η ορθή εφαρμογή της ΚΥΑ δυσχεραίνεται από την περιορισμένη διενέργεια των προβλεπόμενων επιθεωρήσεων, ενώ σημαντική είναι κι η απουσία ενημέρωσης του κοινού για τη σωστή αντίδραση σε περίπτωση εκδήλωσης βιομηχανικού ατυχήματος. στις 21 Δεκεμβρίου 2010, η υρωπαϊκή πιτροπή ενέκρινε πρόταση για νέα Οδηγία (Seveso III), η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιουνίου 2015.

28 Υποχρεώσεις Φορέα εκμετάλλευσης Αρμοδίων Αρχών Πληροφορίες που παρέχει ο φορέας εκμετάλλευσης και μέτρα που πρέπει να ληφθούν μετά από μεγάλο ατύχημα νέργειες που πρέπει να αναλάβει η αρμόδια αρχή μετά από μεγάλο ατύχημα Πληροφορίες που παρέχουν τα κράτη μέλη μετά από μεγάλο ατύχημα Απαγόρευση λειτουργίας πιθεωρήσεις Σύστημα και ανταλλαγές πληροφοριών

29 Οδηγία 2000/60/Κ Η Οδηγία 2000/60/Κ: συμπληρώνει το θεσμικό πλαίσιο που είχε θέσει η υρωπαϊκή Ένωση με μία σειρά οδηγιών (75/440/EEC, 80/68/C, 91/676/C, 91/692/EEC) στο θέμα της βιώσιμης διαχείρισης και της επίτευξης υψηλής ποιότητας των υδατικών πόρων. ανασχηματίζει την υφιστάμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία με την εισαγωγή ενός νέου μοντέλου διαχείρισης των υδάτων σε επίπεδο λεκάνης απορροής ποταμού.

30 Οδηγία 2000/60/Κ Στις 26/11/2007 τέθηκε σε ισχύ η υρωπαϊκή οδηγία 2007/60/EC η οποία στοχεύει στη θέσπιση πλαισίου για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας, με στόχο τη μείωση των αρνητικών συνεπειών στην ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και τις οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονται με τις πλημμύρες.

31 Οδηγία 2000/60/Κ Η Οδηγία δίνει διορία στα Κ-Μ μέχρι τις 26/11/2009 για να την εφαρμόσουν και περιέχει μια σειρά από σημαντικές ημερομηνίες με στόχους που θα πρέπει να επιτευχθούν μέχρι το Τα τρία κύρια στάδια είναι: Μέχρι το 2011 θα πρέπει να ετοιμαστεί έκθεση με προκαταρκτική αξιολόγηση κινδύνων πλημμύρας για τις περιοχές που κινδυνεύουν. Μέχρι το 2013 θα πρέπει να ετοιμαστούν χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας περιοχών με ελάχιστη πιθανότητα πλημμύρας 1 φορά στα 100 χρόνια, δεικνύοντας το βάθος των νερών, τον πληθυσμό που θα επηρεαστεί, τις οικονομικές επιπτώσεις, την περιβαλλοντική ζημιά που αναμένεται, και άλλες λεπτομέρειες. Μέχρι το 2015 θα πρέπει να ετοιμαστούν Σχέδια Διαχείρισης Πλημμύρας για όλες τις περιοχές που έχουν εντοπιστεί τα οποία θα καλύπτουν όλες τις πτυχές και θα εστιάζονται στην πρόληψη, την προστασία και την ετοιμότητα, συμπεριλαμβανομένων των προβλέψεων πλημμυρών και των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης με βάση τα χαρακτηριστικά της περιοχής. Τα Σχέδια Διαχείρισης των Κινδύνων Πλημμύρας μπορούν να περιλαμβάνουν την προώθηση βιώσιμων πρακτικών χρήσης γης, βελτίωση της συγκράτησης υδάτων, καθώς και την ελεγχόμενη κατάκλιση ορισμένων περιοχών σε περίπτωση πλημμύρας.

32 Οδηγία 2000/60/Κ Τα κράτη μέλη (Κ-Μ) οφείλουν: Να προβούν σε προκαταρκτική αξιολόγηση των κινδύνων πλημμύρας εντοπίζοντας περιοχές με σημαντικό κίνδυνο πλημμύρας, έως το 2011 Να συντάξουν χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας εντοπίζοντας τις περιοχές που θα μπορούσαν να πλημμυρίσουν και χάρτες κινδύνων πλημμύρας εκτιμώντας τις συνέπειες, έως το 2013 Να εκπονήσουν Σχέδια Διαχείρισης των Κινδύνων Πλημμύρας όπου να περιλαμβάνουν μέτρα μείωσης των επιπτώσεών τους έως το Κάθε 6 χρόνια: επικαιροποίησή τους λαμβανομένων υπόψη των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.

33 Οδηγία 2000/60/Κ - λλάδα ναρμόνιση της Οδηγίας 2000/60/Κ Νόμος 3199/2003 Π.Δ. 51/2007

34 Οδηγία 2000/60/Κ - λλάδα Ολοκληρώθηκε ο Προσδιορισμός των Ζωνών Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας στα 14 Υδατικά Διαμερίσματα της χώρας Υποβλήθηκε στην επικαιροποίηση της έκθεσης Προκαταρκτικής Αξιολόγησης Κινδύνων Πλημμύρας ( ). Σχέδια διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας (μέχρι τέλος 2015)

35 Διαχείριση Έκτακτης Ανάγκης/Καταστροφής Πρόληψη το σύνολο των ενεργειών - δράσεων που πρέπει να γίνουν πριν την καταστροφή, και διασφαλίζουν ότι οι καταστροφές θα αποτραπούν ή οι συνέπειές τους θα μετριαστούν σε ένα βαθμό Πρόληψη/ Μετριασμός πιπτώσεων Αποκατάσταση Διαχείριση Έκτακτης Ανάγκης τοιμότητα Απόκριση

36 Διαχείριση έκτακτης ανάγκης - καταστροφής ΔΡΑΣΙΣ - Φάση Πρόληψης Χάραξη εφαρμογή στρατηγικών και πολιτικών πρόληψης Κανονισμοί εφαρμογή Οδηγιών (αντισεισμικοί, πολεοδομικοί, περιβαλλοντικοί) πίτευξη διαλειτουργικότητας σε όλα τα επίπεδα κτίμηση της διακινδύνευσης (risk assessment) Συστήματα Έγκαιρης Προειδοποίησης νημέρωσης Σχεδιασμός κπαίδευση / Ασκήσεις συστημάτων Συνεχή πικαιροποίηση Στοιχείων

37 Διαχείριση έκτακτης ανάγκης - καταστροφής τοιμότητα το σύνολο των ρυθμίσεων που διασφαλίζουν ότι όλες οι υπηρεσίες και οι πόροι που είναι απαραίτητοι για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καταστροφής θα κινητοποιηθούν αποτελεσματικά Πρόληψη/ Μετριασμός πιπτώσεων Αποκατάσταση Διαχείριση Έκτακτης Ανάγκης τοιμότητα Απόκριση

38 Διαχείριση έκτακτης ανάγκης - καταστροφής ΔΡΑΣΙΣ - Φάση τοιμότητας κπαίδευση / Ασκήσεις πικαιροποίηση Στοιχείων ξασφάλιση Έγκαιρης νημέρωσης ξασφάλιση οικονομικών πόρων που θα δαπανηθούν στη φάση της απόκρισης αντιμετώπισης του κινδύνου ξασφάλιση των διαθέσιμων χώρων υποδοχής και διαβίωσης των πληγέντων

39 Διαχείριση έκτακτης ανάγκης - καταστροφής ΔΡΑΣΙΣ τοιμότητας μπλεκόμενοι Φορείς πικοινωνία / νημέρωση ξασφάλιση της ετοιμότητας των επιχειρησιακά διαθέσιμων Πόρων / Μέσων Σύγκληση συλλογικών οργάνων Λήψη πρόσθετων μέτρων Αύξηση της επιτήρηση των δασών, κτλ. ξασφάλιση ετοιμότητας των Κέντρων πιχειρήσεων

40 Διαχείριση έκτακτης ανάγκης - καταστροφής Απόκριση το σύνολο των δράσεων που υλοποιούνται κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά την καταστροφή, για να διασφαλίσουν ότι οι επιπτώσεις της ελαχιστοποιούνται και ότι δίδονται στους πληγέντες τα απαραίτητα Πρόληψη/ Μετριασμός πιπτώσεων Αποκατάσταση Διαχείριση Έκτακτης Ανάγκης τοιμότητα Απόκριση

41 Διαχείριση έκτακτης ανάγκης - καταστροφής ΔΡΑΣΙΣ - Φάση Απόκρισης πικοινωνία με Υπεύθυνους, Φορείς, Πληθυσμό Καταγραφή & Αξιολόγηση Απωλειών - Αναγκών πιχειρήσεις Έρευνας & Διάσωσης Ανάθεση επιμέρους εργασιών δράσεων (π.χ. έκδοση οδηγιών προς πολίτες, δράση οργανωμένη απομάκρυνσης πολιτών, κ.α.) Ανάθεση Πόρων / Μέσων νημέρωση / Αναφορές

42 Διαχείριση έκτακτης ανάγκης - καταστροφής Αποκατάσταση το σύνολο των δράσεων με τις οποίες υποστηρίζονται οι πληγείσες περιοχές στην ανακατασκευή των υποδομών. Διασφαλίζεται η επαναφορά στην προ της καταστροφής κατάσταση (ή ακόμη και καλύτερη) από οικονομικής, κοινωνικής και ψυχολογικής πλευράς Πρόληψη/ Μετριασμός πιπτώσεων Αποκατάσταση Διαχείριση Έκτακτης Ανάγκης τοιμότητα Απόκριση

43 Διαχείριση έκτακτης ανάγκης - καταστροφής ΔΡΑΣΙΣ - Φάση Αποκατάστασης Υλοποίηση προγραμμάτων αποκατάστασης της πληγείσας περιοχής Λήψη άμεσων μέτρων Αποκατάστασης (π.χ. πισκευές, Καθαρισμοί, Ψυχολογική & Υλική Υποστήριξη ευπαθών ομάδων) νημέρωση Φορέων & Πληθυσμού Αξιολόγηση Μέτρων Πρόληψης πικαιροποίηση Σχεδιασμού, Σεναρίων

44 Disaster Window of opportunity David E. Alexander, (2015),"Evaluation of civil protection programmes, with a case study from Mexico", Disaster Prevention and Management, Vol. 24 Iss 2 pp

45 Θεμελιώδεις αρχές Σχεδιασμού Ο σχεδιασμός Λαμβάνει χώρα σε περίοδο ηρεμίας/ειρήνης Πρέπει να ακολουθεί την διακινδυνική προσέγγιση (allhazard/multi-hazard) Πρέπει να γίνεται με βάση την δι-υπηρεσιακή συνεργασία και την διαλειτουργικότητα Οφείλει να βασίζεται σε έγκυρη πληροφορία και επιστημονική γνώση Πρέπει να έχει το κατάλληλο μίγμα σαφούς πρόβλεψης, αυτοσχεδιασμού και ευελιξίας Πρέπει να συνδέει με ικανοποιητικό τρόπο τις δράσεις σε όλες τις φάσεις διαχείρισης της καταστροφής

46 Σχεδιασμός Έκτακτης Ανάγκης Αλήθεια ή μύθος; «Κάθε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, κάθε καταστροφή είναι μοναδική επομένως δεν πρέπει να σχεδιάζουμε εκ των προτέρων παρά μόνο να αυτοσχεδιάζουμε κατά τη διάρκεια της καταστροφής» Πρέπει να υποστηρίζεται από εκπαιδευτικά προγράμματα και πρόγραμμα ασκήσεων. είναι μία συνεχής διεργασία (process). δεν είναι διαχείριση Μύθος

47 Σχεδιασμός Έκτακτης Ανάγκης Σχεδιασμός η τέχνη του εντοπισμού, οργάνωσης και δόμησης σκέψεων και ιδεών σε χρονική ακολουθία που επικεντρώνεται στην επίτευξη ενός επιθυμητού αποτελέσματος Σχέδιο εννοούμε τον τρόπο με τον οποίο θα επιλύσουμε ένα πρόβλημα ή θα αντιμετωπίσουμε μία κατάσταση που θα προκύψει στο μέλλον Ένα επίσημο κείμενο συμπεφωνημένων ρόλων, αρμοδιοτήτων, στρατηγικών, συστημάτων και ρυθμίσεων Το σχέδιο είναι μέρος του σχεδιασμού

48 Σχεδιασμός Έκτακτης Ανάγκης ίναι μια διαρκής κυκλική διεργασία που συνίσταται: 4. Αναθεώρηση/ επικαιροποίση των σχεδίων 1. Σύνταξη σχεδίων 3. Ασκήσεις για την δοκιμασία και τον έλεγχο των σχεδίων και την εξάσκηση του προσωπικού 2. κπαίδευση εμπλεκόμενων

49 Σχεδιασμός Έκτακτης Ανάγκης Αν και διαρκής κυκλική διεργασία έχει ένα σαφές σημείο εκκίνησης ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (risk analysis) 5 βασικά στάδια της διεργασίας ανάλυσης κινδύνου 1. Αναγνώριση κινδύνων 2. Μελέτη των χαρακτηριστικών του κάθε κινδύνου 3. Προσδιορισμός και εκτίμηση της τρωτότητας της κοινότητας 4. Μελέτη των χαρακτηριστικών της κοινότητας που είναι πιθανόν να πληγεί 5. Ανάπτυξη σεναρίων

50 Παραδείγματα Ανάλυσης Κινδύνου σε εθνικό επίπεδο γκαταστάσεις με επικίνδυνες ουσίες (Οδηγία Σεβέζο ΙΙ): ΚΥΑ 12044/613/ [ΦΚ376/Β / ] Χάρτης Ζωνών σεισμικής επικινδυνότητας: ΥΑΔ17α/115/9/ΦΝ275/2003 [ΦΚ 1154/Β / ] Δασικές πυρκαγιές: ΠΔ 575/1980 [ΦΚ157/Α / ]

51 Γενικό Σχέδιο Πολιτικής Προστασίας «Ξενοκράτης» - ΥΑ 1299/2003 Το ΓΣΠΠ αποτελεί το γενικότερο πλαίσιο σχεδιασμού για την σύνταξη σχεδίων έκτακτης ανάγκης στα τρία διοικητικά επίπεδα [κεντρικό, περιφερειακό, τοπικό] στις τέσσερις φάσεις του συστήματος κινητοποίησης πολιτικής προστασίας [συνήθης ετοιμότητα, αυξημένη ετοιμότητα, αντιμετώπιση (κινητοποίηση - επέμβαση), (βραχεία) αποκατάσταση] & στα τρία επίπεδα διοίκησης, ελέγχου & συντονισμού [πολιτικό - στρατηγικό, επιχειρησιακό, τακτικό] τα σχέδια περιλαμβάνουν επίσης τις απαραίτητες δράσεις για την διασφάλιση της λειτουργίας του Φορέα Σχεδίασης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δράσεις για την υποστήριξη του σχεδίου (εκπαίδευση, ασκήσεις, αναθεώρηση)

52 Διαχείριση Έκτακτης Ανάγκης & Πολιτική Προστασία Πρόληψη/ Μετριασμός πιπτώσεων Αποκατάσταση Διαχείριση Έκτακτης Ανάγκης - Καταστροφής τοιμότητα Απόκριση

53 Διαχείριση έκτακτης ανάγκης - καταστροφής Αναφέρεται σε μια συνεχόμενη διεργασία που αφορά στην οργάνωση και τη διαχείριση των πόρων (άνθρωποι και μέσα) και των ρόλων σε όλες τις φάσεις της έκτακτης ανάγκης Οργάνωση και διαχείριση πόρων Διαχείριση καταστροφής έκτακτης ανάγκης

54 Διαχείριση έκτακτης ανάγκης - καταστροφής Αναφέρεται σε διαδικασία προετοιμασίας που αφορά σε μια συνεχόμενη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την: Αξιοποίηση των επιχειρησιακών πόρων Οργάνωση και διαχείριση λοιπών ανθρώπινων πόρων Αξιοποίηση Τεχνολογικών & πιστημονικών ργαλείων και υποδομών

55 Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης vs Σχέδιο Δράσης Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης (Emergency Response Plans) Περιγράφει ενέργειες που γίνονται από το Φορέα σχεδιασμού για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών/καταστροφής Γίνονται από Φορείς Σχεδιασμού που έχουν θεσμικό ρόλο σε θέματα Έκτακτης Ανάγκης Διαχείρισης κινδύνων /καταστροφών Σχέδια Δράσης (Action Plans) Περιγράφει ενέργειες που κάνει ο Φορέας Σχεδιασμού σε περίπτωση εκδήλωσης ενός κινδύνου (hazard) Γίνονται από όλους τους Φορείς Σχεδιασμού (δημόσιοι φορείς, ιδιωτικοί φορείς, χώροι συνάθροισης κοινού, κτλ)

56 ΑΣΚΗΣΙΣ

57 Άσκηση μία ελεγχόμενη εστιασμένη δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της οποίας παρουσιάζεται στους συμμετέχοντες μία προσομειούμενη κατάσταση έκτακτης ανάγκης (υπό μορφή σεναρίου) και ζητείται από αυτούς να τη διαχειριστούν σαν να ήταν πραγματικό περιστατικό αποσκοπεί στο: να εκπαιδεύσει ή/και να αξιολογήσει προσωπικό ή/και να πιστοποιήσει την εγκυρότητα και να δοκιμάσει υφιστάμενα σχέδια έκτακτης ανάγκης, κατευθυντήριες οδηγίες, διαδικασίες, συστήματα ή δυνατότητες

58 Ασκήσεις Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών Με την διεξαγωγή ασκήσεων επιτυγχάνεται: η δοκιμασία και ο έλεγχος πληρότητας των σχεδίων έκτακτης ανάγκης η συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων η αναγνώριση κενών ή επικαλύψεων στους ρόλους και τις αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων η βελτίωση του συντονισμού, των επικοινωνιών και της διαχείρισης πληροφορίας μεταξύ των εμπλεκομένων ο προσδιορισμός και η εκτίμηση των απαραίτητων πόρων (ανθρώπινων και υλικών) η εκπαίδευση και εξοικείωση του προσωπικού με τις διαδικασίες αντιμετώπισης και διαχείρισης των συνεπειών του σεισμού

59 Κατηγορίες, ίδη & Τύποι Ασκήσεων «Θεωρητικές» Ασκήσεις (discussion based exercises) «Πρακτικές» Ασκήσεις (operations based exercises) Συνδυασμός κατηγοριών

60 «Θεωρητικές» Ασκήσεις (discussion based exercises) Ασκήσεις Προσανατολισμού (Orientation Exercises) Σεμινάρια (Seminars) Συναντήσεις Πρακτικής ργασίας (Workshops) Ασκήσεις επί Χάρτου-Α..Χ. (Tabletop Exercises, Τ.Τ.Χ.)

61 «Πρακτικές» Ασκήσεις (operations based exercises) Χαρακτηρίζονται από την ανάπτυξη προσωπικού, εξοπλισμού και υλικών πόρων για την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων από τους ασκούμενους (στο τακτικό και επιχειρησιακό κυρίως επίπεδο αλλά όχι μόνο) για την αντιμετώπιση μίας κατάστασης έκτακτης ανάγκης

62 «Πρακτικές» Ασκήσεις (operations based exercises) πιδιώκεται: η αποσαφήνιση των ρόλων και των αρμοδιοτήτων των εμπλεκόμενων Φορέων. ο προσδιορισμός ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό ή υλικούς πόρους η βελτίωση των ικανοτήτων των ατόμων και ομάδων στην εκτέλεση συγκεκριμένων δράσεων.

63 «Πρακτικές» Ασκήσεις (operations based exercises) Γυμνάσια (Drills) Ασκήσεις Λειτουργιών (Functional Exercises) Ασκήσεις Σταθμού Διοικήσεως (Command Post Exercises) Ασκήσεις Πεδίου (Full-scale Exercises, Practical, Operational, Field, Live Exercises)

64 «Πρακτικές» Ασκήσεις (operations based exercises) Γυμνάσια (Drills): σκοπό να δοκιμαστεί μία διαδικασία ή δράση που υλοποιείται από έναν μόνο Φορέα Η χρήση νέου εξοπλισμού Γραμμή απολύμανσης προσωπικού Ασκήσεις εκκένωσης κτιρίων

65 «Πρακτικές» Ασκήσεις (operations based exercises) Ασκήσεις Πεδίου Πλήρους Ανάπτυξης (Full-scale Exercises, Practical, Operational, Field, Live Exercises) Δοκιμάζονται πολλές υπηρεσίες Δοκιμάζονται πολλά επίπεδα διοίκησης ελέγχου & συντονισμού επιχειρήσεων Δοκιμάζονται πολλές λειτουργίες του Συστήματος Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας

66 Κατηγορίες Συμμετεχόντων Ασκούμενοι (παίκτες) Διευθύνον πιτελείο Συντονιστής (Facilitator) λεγκτές Αξιολογητές Παρατηρητές & VIP Ηθοποιοί Προσωπικό Διοικητικής & Τεχνικής Υποστήριξης

67 Σχεδιασμός Έκτακτης Ανάγκης Σχέδιο Δράσης 1 ο Βήμα: Καθορισμός της Ομάδας Σχεδιασμού Έκτακτης Ανάγκης Διαχείρισης κρίσεων 4. Αναθεώρηση πικαιροποίηση σχεδίου 3. Ασκήσεις 1. Σύνταξη σχεδίου εκκένωσης κτιρίου 2. νημέρωση εκπαίδευση εμπλεκόμενων

68 Βασικά Στάδια για Ασκήσεις σε εργασιακό χώρο 1. Σχεδιασμός της Άσκησης Σεναρίου σύμφωνα με το Σχέδιο 2. νημέρωση εκ των προτέρων όλων των εμπλεκομένων 4. κτέλεση της Άσκησης 3. Απόδοση ρόλων αρμοδιοτήτων 5. Αποτίμηση της άσκησης σεισμού εν θερμώ από όλους 6. Αξιολόγηση Άσκησης από την Ομάδα Σχεδιασμού

69 πικοινωνία ΧΡΥΣΑ ΓΚΟΥΝΤΡΟΜΙΧΟΥ Τηλ εσωτ. 150 Κιν