Αλληλεπίδραση Ανθρώπου- Υπολογιστή & Ευχρηστία

Transcript

1 Αλληλεπίδραση Ανθρώπου- Υπολογιστή & Ευχρηστία Ενότητα 5: H Διαδικασία της Σχεδίασης της Αλληλεπίδρασης Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τα βασικά στοιχεία σχεδίασης της αλληλεπίδρασης. Ειδικότερα, μελετάται, η διαδικασία και ο ορισμός της σχεδίασης, ο σχεδιασμός της πλοήγησης και τα σημαντικότερα ζητήματα σχεδίασης. 4

5 Περιεχόμενα ενότητας Διαδικασία σχεδίασης. Ορισμός σχεδίασης. Σχεδιασμός πλοήγησης. Σημαντικά ζητήματα σχεδίασης. 5

6 Τι είναι η σχεδίαση; (1) Δεν υπάρχει ένας ευρέως αποδεκτά ορισμός, καθώς ανάλογα με το επιστημονικό πεδίο μελέτης του ενδέχεται να διαφοροποιείται. Απλουστευμένα, αφορά την επίτευξη στόχων εντός συγκεκριμένων περιορισμών (Dix et al., 2007). Στόχοι: ο σκοπός της σχεδίασης, αυτός καθ αυτός. Σχετικά ερωτήματα: - Για ποιους προορίζονται; - Τι θέλουν να κάνουν; - Πως θέλουν να το κάνουν; -. 6

7 Τι είναι η σχεδίαση; (2) Περιορισμοί: Σχετικά ερωτήματα: - Τι υλικά πρέπει να χρησιμοποιήσουμε; - Ποια πρότυπα να υιοθετήσουμε; - Πόσα χρήματα και χρόνο να δαπανήσουμε; -. Η ύπαρξη περιορισμών και στόχων μας οδηγεί σε συμβιβασμούς. Πηγή: Dix et al., (2007). 7

8 Σημαντικά ζητούμενα σχεδίασης Εκτός από τις διεπιφάνειες, θα πρέπει να σχεδιαστούν και οι αλληλεπιδράσεις αυτών μεταξύ τους, σε όλα τα επιμέρους επίπεδα. Επιπλέον, εκτός των αλληλεπιδράσεων θα πρέπει να σχεδιαστούν και ό,τι σχετίζεται και υποστηρίζει έμμεσα ή άμεσα αυτές, όπως για παράδειγμα: εγχειρίδια χρήσης, σχετικό εκπαιδευτικό υλικό, κτλ. 8

9 Η διαδικασία της σχεδίασης (1) Η σχεδίαση δεν είναι μία σειριακή διαδικασία αυστηρά συγκεκριμένων βημάτων για την εύρεση μίας ικανοποιητικής λύσης σε ένα σαφώς ορισμένο πρόβλημα, αλλά αφορά την εμβάθυνση και βελτιστοποίηση του ορισμού του προβλήματος και στην αναζήτηση της βέλτιστης λύσης μέσω μίας διαδικασίας επαναλαμβανόμενων αναλύσεωνβημάτων (φάσεων). Κάθε ενδεχόμενη λύση πιθανόν και να επαναπροσδιορίζει το ίδιο το πρόβλημα-στόχο. 9

10 Η διαδικασία της σχεδίασης (2) Βασικές φάσεις-στάδια διαδικασίας σχεδίασης (Dix et al., 2007): Απαιτήσεις: καθορισμός της ανάγκης-προβλήματος. Ανάλυση: μέσω παρατήρησης, πειραμάτων και επικοινωνίας με επίδοξους τελικούς χρήστες ή εξειδικευμένους εμπειρογνώμονες. Σχεδίαση: αυτή καθ αυτή. Επανάληψη: αξιολόγηση της σχεδίασης και ανάλογη δράση για βελτιστοποίηση. Υλοποίηση: κατασκευή του αλληλεπιδραστικού συστήματος. 10

11 Η διαδικασία της σχεδίασης (3) Σημαντικότατα ζητήματα: α) χρόνος υλοποίησης και β) κόστος υλοποίησης. Γι αυτό, υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες συμβιβασμού με κάποια μη βέλτιστη λύση. Ιδιαίτερη προσοχή στη σχεδίαση: τα πιθανά- «φυσιολογικά» ανθρώπινα λάθη. Επομένως, απαιτείται συστηματική μελέτη εύρεσης και λύσης τους. Ευχρηστία: σημαντικότατος παράγοντας στη διαδικασία σχεδίασης. 11

12 Ασκήσεις 1 Αναφέρετε ένα προϊόν το όποιο για λόγους κόστους ή χρόνου έγιναν σχετικοί συμβιβασμοί στη διαδικασία σχεδίασή του. Σε ποια από τα παραπάνω στάδια-φάσεις λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η ευχρηστία του υπό δημιουργία προϊόντος. Αιτιολογήστε την απάντησή σας. Γνωρίζετε προϊόντα στα οποία παρατηρήθηκαν σοβαρά ανθρώπινα λάθη λόγω «κακής» σχεδίασης; 12

13 Σημασία επικέντρωσης στον τελικό χρήστη (1) Η επιτυχημένη σχεδίαση βασίζεται κατά ένα πολύ μεγάλο βαθμό στην κατανόηση του τελικού χρήστη του προϊόντος. Επομένως, οι σχεδιαστές θα πρέπει να «καταλάβουν» τον τελικό χρήστη. Παλαιότερα, οι χρήστες δεν είχαν ενεργό ρόλο στη διαδικασία σχεδίασης, το οποίο οδηγούσε σε μη επιθυμητά αποτελέσματα. Σήμερα, οι επίδοξοι τελικοί χρήστες έχουν ενεργό ρόλο στη διαδικασία σχεδίασης. Επομένως: καλύτερα τελικά αποτελέσματα. Πηγή: Dix et al. (2007). 13

14 Σημασία επικέντρωσης στον τελικό χρήστη (2) Κρίσιμα ζητήματα προς διερεύνηση: α) Ποιοι είναι οι τελικοί χρήστες; β) Επικοινωνία και παρατήρηση των υποψήφιων τελικών χρηστών από τους σχεδιαστές. γ) Ξεκάθαρα, διαφέρουν από τους σχεδιαστές. 14

15 Σχεδιασμός πλοήγησης Ο σχεδιασμός πρέπει να λαμβάνει υπόψη του, τόσο την πλοήγηση εντός της εφαρμογής όσο και τη σχέση της εφαρμογής με το ευρύτερο περιβάλλον (για παράδειγμα, η ανάγκη «φόρτωσης» αρχείων). Η δομή διακρίνεται σε 2 βασικές κατηγόριες: α) τοπική δομή (κοιτάζοντας την οθόνη) και β) γενική δομή (δομή ιστοσελίδας, μετακίνηση μεταξύ οθονών). 15

16 Άσκηση 2 Έστω ότι έχετε ανοικτό ένα αρχείο κειμένου και γράφετε κείμενο σε αυτό και ξαφνικά αποφασίζετε να το κλείσετε. Σχεδιάστε με τη μορφή διαγράμματος δικτύου τις κύριες καταστάσεις που αφορούν αυτή την ενέργειά σας. 16

17 Ενδεικτικά σημαντικά ζητήματα σχεδίασης (1) Διάταξη και θέση αντικειμένων. Μέγεθος αντικειμένων. Ομαδοποίηση αντικειμένων. Σειρά εμφάνισης αντικειμένων. Αριθμός αντικειμένων. 17

18 Ενδεικτικά σημαντικά ζητήματα σχεδίασης (2) Πρότυπο εφαρμογής. Στοίχιση. Χρωματισμοί. Κενός χώρος. Τρόπος εισαγωγής δεδομένων. Αισθητική. 18

19 Ενδεικτικά σημαντικά ζητήματα σχεδίασης (3) Τρισδιάστατη εμφάνιση ή όχι. Ευκολία χρήσης. Υιοθέτηση σε τοπικούς και διεθνείς κανόνες.. 19

20 Ένα σχεδιαστικά καλό αλληλεπιδραστικό προϊόν 1. Κάνει τη δουλεία, όπως θέλει ο χρήστης να την κάνει. 2. Κάνει τη δουλειά όπως προσδοκά ο χρήστης ότι θα κάνει. 3. Προσφέρει το αίσθημα της ευχαρίστησης στον χρήστη. Πηγή: Dix et al. (2007). 20

21 Βιβλιογραφία Dix, A., Finlay, J., Abowd, G. D, and Beale, R. (2007). Επικοινωνία Ανθρώπου Υπολογιστή (3 η Έκδοση). Εκδόσεις Μ. Γκιούρδας, Αθήνα. 21