Τα Robot. Από τον Τάλω στα σύγχρονα προγραμματιζόμενα Robot. Μπογδάνη Κωνσταντία. Μαθητής Γ4 Γυμνασίου, Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης

Transcript

1 Τα Robot Από τον Τάλω στα σύγχρονα προγραμματιζόμενα Robot Μπογδάνη Κωνσταντία Μαθητής Γ4 Γυμνασίου, Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης Επιβλέπων Καθηγητής: Κωνσταντίνος Παρασκευόπουλος Καθηγητής Πληροφορικής Ελληνικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης Περίληψη Σ αυτήν την εργασία θα ασχοληθώ με τα ρομπότ,τη δομή και τη λειτουργία τους καθώς και την επιστήμη που ασχολείται μ αυτά, την ρομποτική, και την εξέλιξή της. Η επιστήμη της ρομποτικής είναι μία νέα επιστήμη, που αναπτύσσεται όμως με ραγδαίους ρυθμούς. Έτσι, τα πρώτα σύγχρονα ρομπότ, που φτιάχτηκαν κάπου στα 1950, δεν έχουν καμία σχέση με τα ρομπότ που χρησιμοποιούμε στις μέρες μας και σίγουρα, ούτε με αυτά που θα έχουμε στο μέλλον! Αξίζει όμως να γνωρίσουμε τα ρομπότ των προηγούμενων δεκαετιών. Κάθε ένα από αυτά ήταν η έμπνευση αλλά και μία πολύτιμη πηγή πληροφοριών, ώστε να κατασκευαστούν ακόμα πιο εξελιγμένα μοντέλα που θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν ακόμα πιο πολύπλοκες εργασίες. Υπάρχουν, ωστόσο, και ορισμένες αρνητικές επιπτώσεις των ρομπότ στην ζωή των ανθρώπων παρά τα πολλά οφέλη και κάποια εμπόδια στο δρόμο της ρομποτικής που πρέπει να ξεπεραστούν. Λέξεις κλειδιά: ρομπότ, εξέλιξη, επιπτώσεις Ανάλυση και περιγραφή της γενικής τεχνολογικής ενότητας στην οποία ανήκουν τα Robot Ένα ρομπότ είναι μια μηχανική συσκευή η οποία μπορεί να υποκαθιστά τον άνθρωπο σε διάφορες εργασίες. Μπορεί να δράσει κάτω από τον άμεσο έλεγχο ενός ανθρώπου ή αυτόνομα κάτω από τον έλεγχο ενός προ-προγραμματισμένου υπολογιστή. Ένα ρομπότ μπορεί να μοιάζει στην εξωτερική του εμφάνιση με τον άνθρωπο, μπορεί να κινείται και να ενεργεί όπως ο άνθρωπος, αλλά μπορεί και όχι, είναι δε αρκετά δύσκολο να οριστεί η

2 διαχωριστική γραμμή μεταξύ των ρομπότ και των απλών αυτοματοποιημένων μηχανών. Κατά γενικό κανόνα, όσο πιο περίπλοκη και εξειδικευμένη είναι μια μηχανή, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να χαρακτηριστεί σαν ρομπότ. Αυτό που κυρίως κάνει τα ρομπότ να διαφέρουν από τις άλλες μηχανές, είναι ότι μπορούν να αντλούν πληροφορίες από το περιβάλλον τους και να τις επεξεργάζονται, με αποτέλεσμα να ολοκληρώνουν πολύπλοκες εργασίες. Τα ρομπότ μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να πραγματοποιούν εργασίες οι οποίες είτε είναι δύσκολες ή επικίνδυνες για να γίνουν απευθείας από έναν άνθρωπο. Σε άλλες περιπτώσεις, χρησιμοποιούνται για να εκτελέσουν εργασίες ταχύτερα ή φθηνότερα απ' ότι ο άνθρωπος. Έτσι, μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην αυτόματη παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων κάποιου προϊόντος και με χαμηλότερο κόστος. Παρόλο που στις ταινίες τα ρομπότ είναι «ανθρωποειδή», μοιάζουν και κινούνται δηλαδή όπως ο άνθρωπος, η πραγματικότητα είναι λίγο διαφορετική. Σίγουρα υπάρχουν και κάποια ανθρωποειδή ρομπότ, αλλά τα περισσότερα έχουν την μορφή μιας εξελιγμένης μηχανής. Μέσα από την εξέλιξη της ρομποτικής, του κλάδου που ασχολείται με αυτές τις μηχανές, έχουν προκύψει αρκετές κατηγορίες ρομπότ, καθεμία χρήσιμη σε διαφορετικούς τομείς. Ρομπότ σταθερής βάσης: Πρόκειται για την απλούστερη μορφή ρομπότ, που δεν κινούνται σχεδόν καθόλου. Χρησιμοποιούνται συνήθως σε εργοστάσια, για να κάνουν απλές εργασίες, όπως, για παράδειγμα, να τοποθετούν ένα συγκεκριμένο εξάρτημα σε ένα προϊόν που παράγεται. Κινούμενα ρομπότ: Κινούμενα θεωρούνται τα ρομπότ που μπορούν να κινήσουν όλα τα σημεία του μηχανισμού τους. Κάποια από αυτά έχουν τροχούς, ενώ άλλα έχουν μηχανικά πόδια. Μάλιστα, τα συγκεκριμένα έχουν τη δυνατότητα να σκαρφαλώνουν σε ανώμαλες επιφάνειες. Στην κατηγορία των κινούμενων ρομπότ ανήκουν και τα υποβρύχια, τα οποία μπορούν να φτάσουν σε μεγάλα βάθη και να μας δώσουν πολύτιμες πληροφορίες για τους ωκεανούς. Επίσης υπάρχουν τα εναέρια ρομπότ, αυτά δηλαδή που πετούν όπως τα αεροπλάνα ή τα ελικόπτερα, τα οποία χρησιμοποιεί κυρίως ο στρατός. Οι σύγχρονοι ρομποτικοί μηχανισμοί προέρχονται από δύο εντελώς διαφορετικούς κλάδους: Από τα πρώιμα αυτόματα, που ουσιαστικά δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ψυχαγωγικά «παιχνίδια» για μεγάλους

3 Από τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο της βιομηχανικής παραγωγής που είχε συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες για όλο και πιο «έξυπνες» μηχανές οι οποίες θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν επάξια τον άνθρωπο στην παραγωγική διαδικασία. Γενικά οι άνθρωποι πάντα επιθυμούσαν να κατασκευάζουν εργαλεία, συσκευές και τα τελευταία χρόνια αυτόματες μηχανές που θα διευκόλυναν τη ζωή τους κάνοντας τις εργασίες τους γι αυτούς ή βοηθώντας τους στην εκτέλεσή τους. Περιγραφή των Robot Με τα ρομπότ ασχολείται η επιστήμη της ρομποτικής,σύγχρονος τεχνολογικός κλάδος της αυτοματοποίησης, που έχει ως αντικείμενο τη μελέτη, το σχεδιασμό και τη λειτουργία των ρομπότ, καθώς και την έρευνα για την περαιτέρω ανάπτυξή τους και αποτελεί συνδυασμό της πληροφορικής, της ηλεκτρονικής και της μηχανολογίας. Με την ανάπτυξη της τεχνικής των ρομπότ χωρίστηκαν σε δύο βασικές κατηγορίες: Τα ρομπότ που κατευθύνονται από τον άνθρωπο Τα ρομπότ με τεχνητή νοημοσύνη (ολοκληρωτικά), τα οποία δρουν κατά κάποιο τρόπο «λογικά» χωρίς την ανάμειξη του ανθρώπου. Τα περισσότερα σύγχρονα ρομπότ είναι ρομπότ χειριστές (1 ης γενιάς) αν και υπάρχουν και άλλα είδη όπως πληροφόρησης, κινούμενα κλπ. Το βιομηχανικό ρομπότ- χειριστής έχει μηχανικά χέρια (ένα ή περισσότερα) και πίνακα ελέγχου ή ενσωματωμένη διάταξη προγραμματισμένης λειτουργίας. Μπορεί να χειρίζεται εξαρτήματα που ζυγίζουν από λίγα γραμμάρια μέχρι αρκετά κιλά, έχει ακτίνα δράσης μέχρι περίπου δύο μέτρα και μπορεί να εκτελεί από 200 μέχρι 1000 εργασίες την ώρα. Τα αυτόματα βιομηχανικά ρομπότ έχουν το σοβαρό πλεονέκτημα σε σχέση με τον άνθρωπο, ότι εκτελούν με μεγαλύτερη ταχύτητα και μεγαλύτερη ακρίβεια επαναλαμβανόμενες εργασίες. Μεγαλύτερη εφαρμογή έχουν βρει τα ρομπότ χειριστές που κατευθύνονται από απόσταση και με «μηχανικό χέρι» (2 ης γενιάς), που στηρίζεται σε κινητή ή ακίνητη θέση. Ο χειριστής διευθύνει την κίνηση του χεριού, ενώ το παρακολουθεί άμεσα ή σε τηλεοπτική κάμερα. Συχνά τα ρομπότ εφοδιάζονται με εκπαιδευμένο σύστημα που τα κατευθύνει με βάση κάποιο συγκεκριμένο πλάνο για την εργασία τους. Όταν σε ένα ρομπότ αυτού του είδους υποδεικνύεται η σειρά των διαδικασιών που πρέπει να εκτελέσει, το σύστημα διεύθυνσης

4 αποθηκεύει αυτή τη σειρά στο πρόγραμμα διεύθυνσης και ύστερα την επαναλαμβάνει με ακρίβεια. Τα ρομπότ χειριστές χρησιμοποιούνται για εργασίες σε σημεία απροσπέλαστα για τον άνθρωπο ή σε συνθήκες επικίνδυνες ή βλαβερές γι αυτόν, όπως στην πυρηνική βιομηχανία, στη χημική βιομηχανία κλπ. Στα τέλη της δεκαετίας του 60 εμφανίστηκε μια νέα τεχνολογική τάση που συνδέεται με τη δημιουργία «λογικών» ρομπότ (3 ης γενιάς). Αυτά έχουν αισθητήρες που συλλέγουν πληροφορίες για την κατάσταση που επικρατεί στο κοντινό τους περιβάλλον (κάμερες για εικόνες, μικρόφωνα για ήχους, θερμόμετρα για μέτρηση εξωτερικής θερμοκρασίας, αυτόματους μετρητές αποστάσεων κλπ), έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή για την επεξεργασία των παραπάνω πληροφοριών και κινητήριο σύστημα για να εκτελεί τις απαραίτητες ενέργειες. Στη βάση αυτών των στοιχείων ο τεχνητός εγκέφαλος διαμορφώνει το μοντέλο του περιβάλλοντος και παίρνει απόφαση (τεχνητή νοημοσύνη) για τη σειρά των ενεργειών που θα πραγματοποιηθούν από τους μηχανισμούς κίνησης που διαθέτει. Οι ενέργειες του έξυπνου ρομπότ αν το επιθυμούμε έχουν ορισμένες ομοιότητες με την ανθρώπινη συμπεριφορά. Από τι μέρη συγκροτείται ένα ρομπότ ; Βασικά ένα ρομπότ συγκροτείται από δύο συστήματα, το μηχανικό (στο οποίο περιλαμβάνεται το σύστημα κίνησης) και το ηλεκτρονικό (στο οποίο υπάγεται και η επαναπρογραμματιζόμενη μνήμη του).

5 Ιστορική εξέλιξη του αντικειμένου μελέτης Η λέξη Ρομπότ προέρχεται από τη σλαβική λέξη robota, η οποία σημαίνει «ελεεινή εργασία» ή αγγαρεία και εισήχθη για πρώτη φορά από τον Τσέχο θεατρικό συγγραφέα Karel Čapek στο έργο του R.U.R. (Rossum's Universal Robots), που δημοσιεύθηκε το Στο R.U.R. τα ανθρωποειδή ρομπότ έχουν την ικανότητα να σκέφτονται και να υπηρετούν τον άνθρωπο. Στο τέλος, όμως, τα ρομπότ εξεγείρονται και τελικά εξοντώνουν το ανθρώπινο είδος. Η λέξη «ρομποτική» πρωτοαναφέρθηκε από τον συγγραφέα Isaac Asimov, προκειμένου να περιγράψει το πεδίο μελέτης των ρομπότ. Ο Asimov διατύπωσε το 1942 τους ακόλουθους «Τρεις Νόμους της Ρομποτικής» στην ιστορία «Runaround», η οποία συμπεριλαμβάνεται και στη συλλογή I, Robot (1950).

6 1. Ένα ρομπότ δεν επιτρέπεται ενεργητικά, ή λόγω απραξίας του να βλάψει ένα ανθρώπινο ον. 2. Ένα ρομπότ πρέπει να υπακούει ένα ανθρώπινο ον, εκτός αν οι εντολές που δέχεται αντιτίθενται στον Πρώτο Νόμο. 3. Ένα ρομπότ πρέπει να προστατεύει την ύπαρξή του, αρκεί αυτό να μην αντιτίθεται στον Πρώτο ή Δεύτερο Νόμο. Στη συνέχεια, ακολούθησαν πολλές κινηματογραφικές ταινίες, στις οποίες τα ρομπότ παίζουν καθοριστικό και η εμφάνιση τους προκαλεί άλλοτε συμπάθεια και θαυμασμό και άλλοτε τρόμο. Όπως συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις, έτσι και στην περίπτωση των ρομπότ, οι κινηματογραφικές ταινίες και τα έργα επιστημονικής φαντασίας αποτέλεσαν το εφαλτήριο για την εξέλιξη και την εφαρμογή της τεχνολογίας, προκειμένου να δημιουργηθούν πραγματικά ρομπότ, με στόχο την εξυπηρέτηση των αναγκών του ανθρώπου σε πολλούς τομείς της ζωής του. Η έννοια του ρομπότ εξελίχθηκε με την πάροδο των ετών και από εκεί που υπήρχαν τα ρομπότ έτσι όπως τα γνωρίζαμε, σαν μικρά σιδερένια ανθρωπάκια δηλαδή, τα οποία εκτελούσαν μια σειρά περιορισμένων κινήσεων, πλέον υπάρχουν ρομπότ τα οποία συμπεριφέρονται σαν άνθρωποι καθώς μιμούνται τις κινήσεις του ανθρωπίνου σώματος, ενώ γίνονται προσπάθειες τα τελευταία χρόνια να αναπτυχθεί και η νοημοσύνη αυτών και να μπορέσουν να αποκτήσουν ανθρώπινα συναισθήματα, έτσι ώστε να υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη και καλύτερη επικοινωνία, μεταξύ ανθρώπων και ρομπότ. Η ρομποτική τεχνολογία, μέσω των ρομπότ έχει καταφέρει να εισχωρήσει σε αρκετά επαγγέλματα και κυρίως σε βαριές βιομηχανίες οι οποίες περιλαμβάνουν ακριβείς εργασίες και πραγματοποιούνται με την χρησιμοποίηση μηχανημάτων τα οποία διαθέτουν την ρομποτική. UNIMATE 1961 («Γιούνιμεϊτ»): Πρόκειται για το πρώτο ρομπότ που χρησιμοποιήθηκε στη βιομηχανία και συγκεκριμένα, στην κατασκευή αυτοκινήτων. To Unimate μετέφερε σιδερένια εξαρτήματα στο σκελετό του αυτοκινήτου που κατασκευαζόταν. Ήταν μία εργασία πολύ επικίνδυνη για τους ανθρώπους, καθώς εισέπνεαν τοξικά αέρια, ενώ μπορεί να τραυματίζονταν αν δεν ήταν αρκετά προσεκτικοί. Εκεί όμως που η ρομποτική πραγματικά έφερε την επανάσταση και έγινε αποδεκτή και μάλιστα με αρκετό ενθουσιασμό, είναι η ιατρική. Η ρομποτική χειρουργική εδώ και λίγα

7 χρόνια χρησιμοποιείται και στη χώρα μας και μπορεί να εγγυηθεί εξαιρετικά αποτελέσματα. Πολλά σύγχρονα νοσοκομεία και κλινικές, διαθέτουν ρομποτικά μηχανήματα, τα οποία έχουν βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό τους χειρουργούς και έχουν διευκολύνει κατά πολύ το δύσκολο και επικίνδυνο έργο τους. Η ρομποτική χειρουργική έχει να κάνει κυρίως με μηχανήματα, τα οποία διαθέτουν βραχίονες, τους οποίους φυσικά χειρίζεται ο χειρουργός μέσα από έναν ειδικά διαμορφωμένο και πλήρως εξελιγμένο υπολογιστή. Το θετικό της όλης υπόθεσης, είναι η σταθερότητα που μπορούν οι βραχίονες αυτοί να έχουν, οι οποίοι σίγουρα είναι πιο σταθεροί από τα χέρια του κάθε ανθρώπου και έτσι μπορούν να πραγματοποιήσουν λεπτομερείς τομές και επεμβάσεις, οι οποίες θεωρούνται άκρως επικίνδυνες και απαιτούν το στοιχείο της λεπτομέρειας στις κινήσεις. RANCHO ARM 1963 («Ράντσο αρμ»): Το συγκεκριμένο ρομπότ είναι μία από τις πρώτες προσπάθειες των επιστημόνων του νοσοκομείου Λος Αμίγκος στην Καλιφόρνια να δημιουργήσουν τεχνητά μέλη για άτομα με ειδικές ανάγκες. Και τα κατάφεραν. Το Rancho Arm, χάρη στις 6 αρθρώσεις του, είχε ευελιξία όμοια με αυτή του ανθρώπινου χεριού και οι κινήσεις του ελέγχονταν μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή. SHAKEY 1970 («Σέικι»): Το Shakey είναι το πρώτο κινούμενο ρομπότ που μπορούσε να πραγματοποιεί λογικές διεργασίες. Δημιουργήθηκε από τους επιστήμονες του τεχνολογικού ινστιτούτου SRI (Stanford Research Institute) στις ΗΠΑ. Μπορούσε να μετακινείται στο χώρο και να αναγνωρίζει για ποιο λόγο κάνει μία ενέργεια. Η αποστολή του ήταν να ανοίγει και να κλείνει διακόπτες και πόρτες, και κυρίως να ξέρει πότε πρέπει να το κάνει και γιατί! Επίσης χρησιμοποιήθηκε και σαν τηλεοπτική κάμερα, αλλά και σαν αισθητήρας ακτίνων lazer. Τα ρομπότ χρησιμοποιούνται προς όφελος των ανθρώπων και σε άλλες εργασίες, οι οποίες συνήθως έχουν να κάνουν με επικίνδυνες καταστάσεις και μέρη τα οποία ο άνθρωπος είναι δύσκολο και αρκετά επικίνδυνο να προσεγγίσει. DANTE I 1992 («Δάντης»): Είναι το ρομπότ που επέτρεψε στον άνθρωπο να μελετήσει για πρώτη φορά από πολύ κοντά τον κρατήρα ενός ενεργού ηφαιστείου. Δημιουργήθηκε από την επιστημονική ομάδα του πανεπιστημίου Κάρνεγκι Μέλον στις ΗΠΑ. Αν και η πρώτη του αποστολή απέτυχε (στόχος ήταν η εξερεύνηση του ηφαιστείου στο βουνό Έρεβος στην Ανταρκτική), η δεύτερη στέφθηκε με επιτυχία. Ο Δάντης κατάφερε να μπει στον κρατήρα του ηφαιστείου του βουνού Σπουρ στην Αλάσκα και να συγκεντρώσει πολύτιμα ευρήματα. Στη μορφή θύμιζε αράχνη, ώστε να μπορεί να σκαρφαλώνει στις δύσβατες επιφάνειες ενός κρατήρα. Ο Dante ήταν εξοπλισμένος με αισθητήρες και υπερσύγχρονες κάμερες και μας

8 έδωσε πολύτιμες πληροφορίες για ένα περιβάλλον, που ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να επισκεφθεί ποτέ, εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών και των δύσκολων συνθηκών Χρησιμοποιούνται επίσης εδώ και αρκετά χρόνια στην εξερεύνηση του βυθού και σε βάθη τέτοια, στα οποία ο άνθρωπος δεν μπορεί να φτάσει, ακόμα και αν μπορούσε όμως, πιθανός να είχε ανεπανόρθωτες βλάβες στον οργανισμό του, κυρίως λόγω των μεγάλων πιέσεων που ασκούνται. Η ρομποτική βρίσκει εφαρμογή και στην ανακάλυψη και εξερεύνηση πλανητών του ηλιακού συστήματος. Το διάστημα έχει ορισμένους πλανήτες αρκετά αφιλόξενους, στους οποίους δεν μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος καθώς θα κινδύνευε η ίδια η ζωή του. Στις περιπτώσεις αυτές, τα ρομπότ υποκαθιστούν τον άνθρωπο και καταφέρνουν αυτά να φτάσουν σε διάφορους πλανήτες και να συλλέξουν πολύτιμα στοιχεία τα οποία έχουν να κάνουν με το υπέδαφος, την παρουσία νερού, την καταγραφή θερμοκρασιών κτλ. Άλλη μια λύση λοιπόν που η ρομποτική κατάφερε να δώσει, μέσα από τα εξελιγμένα πλέον ρομπότ. Η ρομποτική γενικότερα και σαν τεχνολογία, έχει εξελίξει τον κόσμο και όπως όλα δείχνουν θα συνεχίσει να τον εξελίσσει, καθώς ακόμα είναι σε αρχικά στάδια και μόλις που κάνει τα πρώτα της βήματα. Ρομπότ στην Αρχαιότητα και τον 18 ο αι. Η ιδέα ενός μηχανήματος που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον άνθρωπο σε διάφορες εργασίες είναι πιο παλιά από ό,τι φανταζόμαστε. Οι ρίζες της βρίσκονται στα βάθη των αρχαίων χρόνων! Από τα πρώτα ρομπότ που αναφέρονται στη λογοτεχνία είναι ο Τάλως από την ελληνική μυθολογία και οι 20 τρίποδες λέβητες του Ηφαίστου θεωρούμενοι "θαύμα ιδέσθαι" κ.α. Το πρώτο ρομπότ το συναντούμε στην ελληνική μυθολογία και συγκεκριμένα στην Κρήτη. Ο μύθος έλεγε ότι ο θεός Ήφαιστος δημιούργησε ένα τεράστιο χάλκινο ανθρωπόμορφο ον και το έκανε δώρο στο βασιλιά Μίνωα για να προστατεύει την Κρήτη. Ο Τάλως είχε καθήκον να επισκέπτεται τα χωριά του νησιού και να φροντίζει να εφαρμόζουν τους νόμους. Επίσης, είχε αναλάβει να κάνει καθημερινά το γύρο του νησιού και να εκσφενδονίζει πέτρες στα εχθρικά πλοία που ήθελαν να καταλάβουν την Κρήτη. Είναι πολύ πιθανό, αυτός ο μύθος να αποτέλεσε την έμπνευση για πολλούς μηχανικούς της αρχαιότητας, που προσπάθησαν να κατασκευάσουν «έξυπνες» μηχανές, που θα έλυναν τα χέρια των ανθρώπων της εποχής. Μία από τις πρώτες τέτοιες μηχανές θεωρείται η πετομηχανή, ένα ιπτάμενο αντικείμενο -στο οποίο βέβαια δεν έμπαιναν άνθρωποι- που

9 μπορούσε να διανύσει μέχρι και απόσταση 200 μέτρων. Αυτή τη μηχανή τη δημιούργησε ο Αρχύτας ο Ταραντίνος γύρω στο 400 π.χ.. Ο Ήρων ο Αλεξανδρινός, Έλληνας σοφός του 1ου αιώνα π.χ. θεωρείται ο πατέρας της σύγχρονης ρομποτικής. Δίδαξε στο μουσείο της Αλεξάνδρειας και τα αυτόματά του περιγράφονται στο βιβλίο του «Πνευματικά και Αυτομοτοποιητική». Κατασκεύασε μεγάλο αριθμό αυτοκίνητων μηχανών, που λειτουργούσαν και κινούνταν από μόνες τους σαν όντα αληθινά, αξιοποιώντας τις ιδιότητες των υγρών και των αερίων, διαθέτοντας πολύπλοκα μηχανικά συστήματα και έναν ιδιοφυή προγραμματισμό κινήσεων.. Κατά την παράδοση, που ίσως να περιλαμβάνει και υπερβολές, κατασκεύασε μηχανικά πουλιά που κελαηδούσαν, έπιναν νερό και πετούσαν. Τα σχέδια που έχουν σωθεί μας δείχνουν ότι είχε κατασκευάσει μια βρύση που έτρεχε αυτόματα νερό, πύλες ναού που άνοιγαν αυτόματα, βωμούς που μπορούσαν να κινούνται με κάποιο πρόγραμμα κλπ. Αρκετά χρόνια μετά τον Αρχύτα και τον Ήρωνα, κάπου στο μ.χ., ο Άραβας Αλ Τζαζάρι δημιούργησε το πρώτο ρομπότ με μορφή ανθρώπου. Αυτό το ρομπότ έπαιζε μουσική και συγκεκριμένα, τύμπανο! Οπωσδήποτε για πολλούς αιώνες δεν φαίνεται να υπήρξαν μιμητές του Ήρωνα. Στην Ευρώπη του 18ου αιώνα εκδηλώθηκε ξαφνικό ενδιαφέρον για τα αυτόματα μεταξύ παλιών επιτήδειων τεχνιτών. Σε μουσείο της Βιέννης διατηρείται ένας αυτόματος «γραφέας» από το 1753, μηχανισμός που είχε την ικανότητα να γράφει και να σχεδιάζει. Γάλλοι ωρολογοποιοί κατασκεύασαν πολλούς μηχανικούς ανθρώπους που έγραφαν, σχεδίαζαν ή έπαιζαν μουσικά όργανα. Φωτογραφίες στο μουσείο Τεχνών και Επιτηδευμάτων μας δείχνουν ότι ο Ζακ Ντε Βωκανσόν είχε κατασκευάσει μηχανοκίνητη πάπια που κούναγε τα φτερά της, έπινε νερό, τσιμπολογούσε καλαμπόκι και ακόμη «χώνευε» ή τουλάχιστον διέλυε το καλαμπόκι. Πιο σύγχρονα δείγματα κλασικών αυτομάτων αποτελούν οι κούκλες που βαδίζουν και μιλούν. Στις μέρες μας έχουμε στα χέρια μας τα σχέδια ενός άλλου σπουδαίου καλλιτέχνη και μηχανικού, του Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Ο Ντα Βίντσι σχεδίασε ένα ανθρωπόμορφο ρομπότ που έμοιαζε με ιππότη με πανοπλία και μπορούσε να κουνά τα χέρια και το κεφάλι του.

10

11 Χρησιμότητα των Robot για τον άνθρωπο και την κοινωνία Τα robot, όπως άλλωστε κάθε τι καινούριο, έχουν τα θετικά και τα αρνητικά τους. Υπάρχουν λοιπόν τα θετικά, τα οποία είναι τα εξής. Υπάρχουν διάφορες εργασίες, οι οποίες είτε από τη φύση τους είναι επικίνδυνες, είτε σε άλλες περιπτώσεις είναι δύσκολο να πραγματοποιηθούν από τους ανθρώπους για διάφορους λόγους. Για παράδειγμα, η δουλειά των πυροτεχνουργών και των ανθρώπων που καλούνται να εξουδετερώσουν εκρηκτικούς μηχανισμούς, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη και μπορεί να προκαλέσει σοβαρά ατυχήματα, ή να επιφέρει ακόμα και τον θάνατο. Τα robot στην περίπτωση αυτή είναι χρήσιμα και πραγματοποιούν την εξουδετέρωση χωρίς να χρειαστεί να κινδυνεύσει η οποιαδήποτε ανθρώπινη ζωή.

12 Τα robot επίσης καταφέρνουν λόγω μεγέθους, να φτάσουν σε μέρη που ο άνθρωπος δεν μπορεί να φτάσει. Για παράδειγμα στενούς αγωγούς, μηχανοστάσια, κτλ. Και σε αυτήν την περίπτωση λοιπόν, η χρησιμότητά τους είναι μοναδική. Υπάρχουν από την άλλη κάποια αρνητικά, τα οποία μάλιστα είναι αρκετά και έχουν επιφέρει αλλαγές κυρίως στα εργασιακό τομέα. Τα robot λοιπόν έχουν αρχίσει εδώ και κάποια χρόνια να χρησιμοποιούνται στην βιομηχανία και να έχουν αντικαταστήσει τους ανθρώπους, αφού δεν χρειάζονται μισθό, ούτε ασφάλιση και φυσικά δεν κουράζονται και δεν έχουν απαιτήσεις. Αυτό έχει σημάνει συναγερμό στις εργασιακές τάξεις και στα διάφορα συνδικάτα, τα οποία βλέπουν τις θέσεις εργασίας να συρρικνώνονται και να είναι πλέον αρκετά λιγοστές, όταν σε παλαιότερες εποχές τα ίδια εργοστάσια και οι ίδιες βιομηχανίες, απασχολούσαν μια σημαντική μερίδα ανθρώπων. Ένα ακόμα το οποίο συγκαταλέγεται στα αρνητικά, είναι ότι πλέον υπάρχουν robot, τα οποία με ειδικά προγράμματα που φέρουν στο εσωτερικό τους, μπορούν να έχουν συναισθήματα, μπορούν όμως να καταλαβαίνουν και τα συναισθήματα του συνομιλητή τους και να πράττουν αναλόγως\η ιδέα και μόνο σίγουρα προκαλεί δέος, καθώς αρκετοί υποψιάζονται ότι όλο αυτό θα εξελιχθεί. Ανακεφαλαιώνοντας, η εφαρμογή των επιτευγμάτων της ρομποτικής στην παραγωγική διαδικασία έχει ευνοϊκές συνέπειες κυρίως όσον αφορά την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας και τη βελτίωση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων. Η ανάπτυξη της προηγμένης τεχνολογίας ρομπότ αναμένεται ότι θα βοηθήσει σημαντικά στην επίλυση προβλημάτων και στην ολοκλήρωση εργασιών σε χώρους που είναι δύσκολα προσπελάσιμοι για τον άνθρωπο. Ωστόσο εκφράζονται και φόβοι για τη δυσκολία ελέγχου των συστημάτων αυτών, καθώς θα είναι εφοδιασμένα με ικανότητα ανάπτυξης σχετικής αυτονομίας κατά τη λειτουργία τους και για το γεγονός ότι καταλαμβάνουν εργασιακές θέσεις ανθρώπων. Συμπερασματικά, τα robot είναι καλό να υπάρχουν, έτσι ώστε να μπορούν να υποκαθιστούν τον άνθρωπο σε πολύ σημαντικές και επικίνδυνες εργασίες. Οτιδήποτε έρχεται σαν νέα τεχνολογία και δοκιμάζεται με επιτυχία, είναι ευπρόσδεκτο, εφόσον φυσικά πρόκειται για το καλό της ανθρωπότητας και των ανθρώπων ειδικότερα. Οποιαδήποτε άλλη χρήση τους είναι περιττή. Η ρομποτική εάν χρησιμοποιηθεί σωστά και συνετά, μπορεί να φέρει την επανάσταση σε διάφορους χώρους και να κάνει τις ζωές μας ευκολότερες, αλλά και πιο ασφαλείς μέσα από τις συνεχείς βελτιώσεις της και των ρομπότ, πιο συγκεκριμένα, οι οποίες

13 θα αφορούν τα εμπόδια που συναντούν συχνά οι επιστήμονες όσο κι αν αυτή προχωράει συνεχώς. Τα κυριότερα απ αυτά (τα εμπόδια) είναι: 1. Η επιδεξιότητα: Καθημερινά οι άνθρωποι κάνουμε κινήσεις που απαιτούν μεγάλη προσοχή και επιδεξιότητα, παρόλο που μας φαίνονται σχετικά απλές, τις οποίες όμως δεν μπορούν να κάνουν τα ρομπότ. 2. Η όραση: Σίγουρα τα ρομπότ μπορούν να βλέπουν και μάλιστα εξαιρετικά καθαρά, χάρη στις υπερσύγχρονες κάμερες που έχουν ενσωματωμένες. Είναι, όμως, προγραμματισμένα να βλέπουν συγκεκριμένα πράγματα. Αν, για παράδειγμα, δουν ένα χρώμα ή ένα αντικείμενο που δεν έχουν συμπεριλάβει οι επιστήμονες στο πρόγραμμά τους, δεν θα μπορούν να το αναγνωρίσουν. 3. Τα συναισθήματα και ο αυθορμητισμός: Τα ρομπότ είναι προγραμματισμένα να πραγματοποιούν αποτελεσματικά κάποιες συγκεκριμένες εργασίες. Η ζωή όμως δεν πηγαίνει πάντα σύμφωνα με το πρόγραμμα! Συχνά χρειάζεται να διακόψουμε κάτι που κάνουμε, για να βοηθήσουμε ένα συνάνθρωπό μας, κάτι που δεν θα σκεφτεί ποτέ να κάνει ένα ρομπότ! Πηγές πληροφοριών: Ημερομηνία ανάκτησης πηγών :6/12/13

14