ΤΕΙ Κρήτης Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε.

Transcript

1 ΤΕΙ Κρήτης Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. "ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ" 6 η διάλεξη: «Αλλάζοντας μια υφιστάμενη επιχείρηση σε πράσινη επιχείρηση (συνέχεια )» Εργαστηριακός Συνεργάτης: Σαββάκης Νικόλαος, M.Sc.-Μηχ., υπ. Δρ. nsavvakis@staff.teicrete.gr & nsavvakis87@gmail.com Ηράκλειο, Νοέμβριος 2014

2 Εισαγωγή Εξοικονόμηση ενέργειας και ενεργειακή αποδοτικότητα Η επιχείρηση ως καταναλωτής ενεργειακών προϊόντων και υπηρεσιών Η επιχείρηση ως επενδυτής στο χώρο της ενέργειας Μείωση αποβλήτων και ανακύκλωση Διαχείριση αποβλήτων Διαχείριση νερού Πράσινες προμήθειες Πράσινες μεταφορές

3 Διαχείριση νερού Το νερό αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους φυσικούς πόρους. Οι κυριότεροι λόγοι που καθιστούν αναγκαία την ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων, είναι: Η συνεχής αύξηση της κατανάλωσης νερού για τις ανάγκες της οικονομίας και των πολιτών (αύξηση παγκόσμιου πληθυσμού) H εκτεταμένη ρύπανση των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων Oι νέες συνθήκες που επέρχονται λόγω της κλιματικής αλλαγής (όπως η μείωση των βροχοπτώσεων).

4 Διαχείριση νερού: Το νερό ως οικονομικό αγαθό Το νερό αποτελεί απαραίτητο στοιχείο σε όλους τους τομείς της βιομηχανικής, γεωργικής, κτηνοτροφικής παραγωγής, ως: Πρώτη ύλη Μέσο για την επίτευξη διαφόρων βασικών βιομηχανικών λειτουργιών (ψύξη, θέρμανση, παραγωγή ατμού) Η οικονομική σημασία του νερού εκτείνεται σε μια ευρεία κλίμακα άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων (: η παραγωγή ενέργειας, ο τουρισμός οι μεταφορές και η αλιεία).

5 Μέτρα για την εξοικονόμηση νερού στις επιχειρήσεις Οι επενδύσεις σε θέματα διαχείρισης νερού αφορούν εφαρμογή πρακτικών και εγκατάστασης εξοπλισμού για τη μείωση στην πηγή, την ανακύκλωση, τη συλλογή και την επεξεργασία νερού. Ειδικότερα, Μπορεί να επιτευχθεί εξοικονόμηση νερού μέσω ειδικών συσκευών (αυτόματες βρύσες, διπλής ροής καζανάκια, στόμια εξοικονόμησης,). Παρόμοια αποτελέσματα επιτυγχάνονται μέσω του ελέγχου της κατανάλωσης και της μείωσης των διαρροών. (π.χ. εγκατάσταση υδρομετρητών)

6 Μέτρα για την εξοικονόμηση νερού στις επιχειρήσεις Σημαντικό ρόλο δύναται να διαδραματίσει η τροποποίηση των παραγωγικών διαδικασιών με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης νερού. Υπάρχουν δύο προσεγγίσεις: 1. Η διατήρηση μιας διαδικασίας, μειώνοντας παράλληλα την κατανάλωση κάνοντας μια πιο προσεκτική χρήση του νερού (π.χ. εγκατάσταση αυτόματων βαλβίδων ελέγχου ροής). 2. Η πραγματοποίηση ριζικών ή επιμέρους αλλαγών στην ίδια την παραγωγική διαδικασία, οι οποίες να επιφέρουν δραστική μείωση της χρήσης του νερού, έως και την εξάλειψη όπου καθίσταται εφικτό. (π.χ. στη βιομηχανία τροφίμων, η χρησιμοποίηση ξηρού διαχωρισμού αντί του διαχωρισμού με νερό μέσω επίπλευσης).

7 Μέτρα για την εξοικονόμηση νερού στις επιχειρήσεις Η αξιοποίηση των ομβρίων υδάτων, δύναται να συμβάλλει ουσιαστικά στη εξοικονόμηση νερού, καθώς αποτελούν μια εξαιρετική εναλλακτική πηγή για δραστηριότητες που δεν χρειάζονται υψηλής ποιότητας νερά (πλύσιμο αυτοκινήτων, κοινόχρηστων χώρων κλπ.)

8 Μέτρα για την εξοικονόμηση νερού στις επιχειρήσεις Εφαρμογή των μεθόδων εσωτερικής ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης νερού. Συγκεκριμένα, οι βιομηχανικές μονάδες έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι κλειστά συστήματα, άρα έχουν τη δυνατότητα να επαναχρησιμοποιούν επιτόπου το νερό των διαφόρων εσωτερικών διαδικασιών τους περισσότερο από μία φορά. Οι συνηθέστερες τεχνικές είναι: Ανακύκλωση του νερού ψύξης (τεχνικές επανακυκλοφορίας) Επαναχρησιμοποίηση των νερών πλύσης (γκρίζα νερά) Επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων (άρδευση)

9 Εφαρμογές για τη διαχείριση του νερού στις επιχειρήσεις (Επισκόπηση) Στα πλαίσια ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού για τη διαχείριση του νερού, μια επιχείρηση θα πρέπει να θέτει τους εξής στόχους: Να καταναλώνει το ελάχιστο δυνατόν από τους υδατικούς πόρους για την παραγωγή των προϊόντων-υπηρεσιών της και να εξασφαλίζει τη βέλτιστη και αποδοτική χρήση τους. Να χρησιμοποιεί, κατά το μέγιστο δυνατό, εναλλακτικές πηγές νερού, όπως ανακυκλωμένο νερό ή νερό χαμηλότερης ποιότητας Να εκτιμά τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης του νερού και να προωθεί την ανάκτηση χρήσιμων υλικών και νερού από τα λύματα, πριν την τελική τους διάθεση Να εντοπίζει ευκαιρίες για ελάττωση της ρύπανσης στην πηγή και δυνατότητα χρήσης καθαρών τεχνολογιών Να προχωρά στην κατάλληλη επεξεργασία

10 Πράσινες προμήθειες Η πιστοποίηση της περιβαλλοντικής επίδοσης μιας επιχείρησης δεν αφορά μόνο τα δικά της προϊόντα ή υπηρεσίες, αλλά και αυτά που προμηθεύεται από τρίτους σε υλικά, πρώτες ύλες και υπηρεσίες Δηλαδή, η επιχείρηση δεν επιδιώκει μόνο να πιστοποιηθεί, αλλά και να εξασφαλίσει πως οι συνεργασίες της είναι με επιχειρήσεις, που διαθέτουν ανάλογες αντιλήψεις.

11 Πράσινες προμήθειες Τρόφιμα/αγροτικά προϊόντα Η περιβαλλοντική διάσταση των προμηθειών σε τρόφιμα αφορά κυρίως τον τρόπο παραγωγής τους. Επίσης τα αγροτικά προϊόντα πιστοποιημένα κατά AGRO 2.1 και 2.2, που επιβεβαιώνουν την τήρηση των κανόνων Ορθής Γεωργικής Πρακτικής, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως πράσινα. Οι ενδείξεις ΠΟΠ ή ΠΓΕ, χωρίς να έχουν άμεσα περιβαλλοντική διάσταση, διασφαλίζουν τη στήριξη παραδοσιακών προϊόντων και παραγωγών. Για προϊόντα που έχουν προκύψει από μεταποίηση, θα πρέπει να αναζητηθούν πιστοποιήσεις κατά HACCP, ISO ή ECOLABEL.

12 Πράσινες προμήθειες Για την Ξυλεία και τα δασικά προϊόντα ισχύουν τα σήματα του FSC (Forest Stewardship Council) και του PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification Schemes), τα οποία διασφαλίζουν την αειφορική διαχείριση των δασών από τα οποία προέρχονται τα εν λόγω προϊόντα.

13 Πράσινες προμήθειες Βιομηχανικά προϊόντα/υπηρεσίες Σε αυτή την περίπτωση ισχύουν τα πρότυπα που παρουσιάστηκαν και στην ενότητα περιβαλλοντική διαχείριση. Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης πιστοποιημένα κατά ISO Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης πιστοποιημένα κατά EMAS Προϊόντα και υπηρεσίες που διαθέτουν το οικολογικό σήμα ECOLABEL Ακόμη, μπορούν να αναζητηθούν τα σήματα: Green Seal (ΗΠΑ) ENERGY STAR (ΗΠΑ-απόδοση ηλεκτρικών συσκευών) EcoLogo (Καναδάς) Blue Angel (Γερμανία) Nordic Swan (Σκανδιναβία) EcoMark (Ιαπωνία)

14 Πράσινες μεταφορές Οι μετακινήσεις έχουν ένα άμεσο οικονομικό κόστος (κατανάλωση καυσίμου, έξοδα αποστολής, εισιτήρια κλπ.), αλλά έχουν και ένα έμμεσο οικονομικό κόστος που προέρχεται από το χρόνο μετακίνησης (μη παραγωγικός χρόνος), καθώς και ευρύτερο κοινωνικό κόστος (ατμοσφαιρική ρύπανση από την κίνηση οχημάτων, θόρυβος, κλπ.)

15 Πράσινες μεταφορές προϊόντων Ο τρόπος μεταφοράς εξαρτάται συνήθως από το είδος του εμπορεύματος τις αποστάσεις που πρέπει να διανυθούν το είδος των δρόμων (αστικές, ημιαστικές και αγροτικές περιοχές) τα διαθέσιμα μέσα μεταφοράς Επιλογή του κατάλληλου τρόπου μεταφοράς: Ο τρόπος μεταφοράς περιλαμβάνει κατ αρχήν το μέσο μεταφοράς. Τις τελευταίες δεκαετίες τα φορτηγά έχουν αναδειχθεί στο αγαπημένο μέσο μεταφοράς πάσης φύσεως εμπορευμάτων. Ωστόσο, οι σιδηροδρομικές μεταφορές είναι περισσότερο φιλικές προς το περιβάλλον. Σε αρκετές περιπτώσεις συμφέρουν (οικονομικά, χρονικά και περιβαλλοντικά) οι συνδυασμένες μεταφορές.

16 Πράσινες μεταφορές προϊόντων Διαχείριση των κινήσεων των οχημάτων: Ένα σημαντικό πρόβλημα στις μεταφορές, είναι οι μετακινήσεις άδειων οχημάτων. Αξιοποιώντας ειδικά υπολογιστικά προγράμματα υπολογιστή, τα οποία συνδέονται με συστήματα GPS, μπορούν να ελαχιστοποιηθούν τόσο οι συνολικές διανυόμενες αποστάσεις όσο και τα άδεια χιλιόμετρα, μέσω βελτιστοποίησης των διαδρομών. Για παράδειγμα, μια εταιρεία μπορεί να «δανείζει» χώρο των φορτηγών της σε μια άλλη εταιρεία ή μπορεί οι δύο εταιρείες να εκτελούν συμπληρωματικές διαδρομές.

17 Πράσινες μεταφορές προϊόντων Τεχνικές βελτιώσεις στα χρησιμοποιούμενα οχήματα: Μια σειρά από τεχνικές βελτιώσεις (συντήρηση, ελαστικά χαμηλής αντίστασης κύλισης, ορυκτέλαια εξοικονόμησης καυσίμου) μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση καυσίμου στα οχήματα και, επομένως, τις εκπομπές που αυτά προκαλούν. Εκπαίδευση των οδηγών: Η τυπική εκπαίδευση ενός οδηγού δεν περιλαμβάνει τεχνικές οδήγησης φιλικές προς το περιβάλλον. Ωστόσο ο τρόπος οδήγησης είναι εξαιρετικά σημαντικός καθώς μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση καυσίμου έως και 15%

18 Πράσινες μετακινήσεις πελατών Έρευνες έχουν δείξει ότι οι πελάτες μιας επιχείρησης συνυπολογίζουν στο κόστος αγοράς ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας, το χρόνο και το κόστος μετακίνησης προς την επιχείρηση που την παρέχει. Αυτό είναι προφανές για κλάδους όπως ο τουρισμός, τα μικρά super market.

19 Πράσινες μετακινήσεις πελατών Μερικές απλές λύσεις για πιο πράσινες μετακινήσεις πελατών είναι: Οι πιο πράσινες μετακινήσεις είναι αυτές που δεν γίνονται: Πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο να προσφέρονται τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες μια επιχείρησης από απόσταση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι πωλήσεις μέσω διαδικτύου, καθώς βολεύει τους υποψήφιους πελάτες, αυξάνει τη γεωγραφική εμβέλεια της επιχείρησης και μειώνει τα κόστη που σχετίζονται με την αποθήκευση και διαχείριση προϊόντων

20 Πράσινες μετακινήσεις πελατών Παρέχετε συμβουλές στους πελάτες σας για τον τρόπο προσέγγισης της επιχείρησης σας: Διαμορφώνοντας τις κατάλληλες οδηγίες προσέγγισης της επιχείρησης σας (π.χ διαδραστικούς χάρτες μέσω της ιστοσελίδας, αναφέροντας τα μέσα μαζικής μεταφοράς κοντά στην επιχείρηση, τα ωράρια λειτουργίας), μπορείτε να περιορίσετε τα κόστη των πελατών σας σε χρήματα, χρόνο και άγχος.

21 Πράσινες μετακινήσεις πελατών Ανταμείψτε του πελάτες σας που επιλέγουν περισσότερο πράσινους τρόπους προσέγγισης της επιχείρησης σας : Για παράδειγμα το κόστος των εισιτηρίων θα μπορούσε να εκπίπτει από το κόστος των αγορών. Παρέχετε υπηρεσίες μεταφοράς των πελατών σας: Σε κάποιες περιπτώσεις (π.χ. τουριστικές επιχειρήσεις, υπηρεσίες εστίασης, μόνιμες εκθέσεις) μπορεί να εξεταστεί η πιθανότητα να παρέχει η ίδια η επιχείρηση την υπηρεσία μεταφοράς των πελατών από και προς το κοντινότερο κέντρο πόλης ή σταθμό μέσων μαζικής μεταφοράς

22 Πράσινες μετακινήσεις προσωπικού Τα τελευταία χρόνια, οι επιχειρήσεις απομακρύνονται όλο και περισσότερο από τις αστικές περιοχές. Αυτή η τάση δημιουργεί μια ανάγκη για μετακινήσεις εργαζομένων. Ωστόσο, για να καλυφθεί η παραπάνω ανάγκη, οι εργαζόμενοι επιβαρύνονται τη δαπάνη χρόνου και χρημάτων, με αρνητικά αποτελέσματα στην απόδοση της εργασίας. Μερικές απλές λύσεις που βελτιώνουν την κατάσταση είναι: Εγκατάσταση της επιχείρησης σας κοντά σε στάση μέσων μαζικής μεταφοράς, καθώς τα ΜΜΜ(μετρό, λεωφορείο κλπ.) είναι φθηνότερα, ασφαλέστερα και γρηγορότερα από τη χρήση Ι.Χ..

23 Πράσινες μετακινήσεις προσωπικού Εξέταση της πιθανότητας να παρέχεται μετακίνηση προς και από την επιχείρηση με λεωφορεία : Σε κάποιες περιπτώσεις, επιχειρήσεις που βρίσκονται εκτός αστικού ιστού (π.χ. εργοστάσια, ξενοδοχεία), και απασχολούν σημαντικό αριθμό εργαζομένων συμφέρει να παρέχουν τη μετακίνηση των υπαλλήλων προς και από το χώρο εργασίας.

24 Πράσινες μετακινήσεις προσωπικού Η επιλογή του να μοιράζεσαι το ΙΧ σας για να μετακινηθείτε προς ή από την εργασία σας: Ένα ΙΧ μπορεί να μεταφέρει 4-5 εργαζομένους της ίδιας επιχείρησης, και σε αυτή την περίπτωση το κόστος (αλλά και η επίπτωση) είναι πολύ μικρότερο από το να χρησιμοποιεί κάθε εργαζόμενος το δικό του όχημα

25 Πράσινες μετακινήσεις προσωπικού Η έξυπνη σχεδίαση του ωραρίου εργασίας: Μόλις 15 λεπτά νωρίτερα ή αργότερα στην έναρξη της μετακίνησης μπορούν να κάνουν τη διαφορά, καθώς αποφεύγεται η εμπλοκή στην κίνηση κατά τις ώρες αιχμής, εξοικονομώντας σημαντικό χρόνο και χρήμα από τις μετακινήσεις των εργαζομένων της επιχείρησης σας.

26 Πράσινες μετακινήσεις προσωπικού Χρησιμοποιήστε υβριδικά οχήματα: Σε περίπτωση που η επιχείρηση σας προσφέρει όχημα μετακίνησης σε κάποιους από τους εργαζομένους (π.χ. πωλητές), εξετάστε τη χρήση υβριδικών οχημάτων, καθώς έχουν σημαντικά χαμηλότερο κόστος καυσίμων, ενώ παράλληλα μπορούν να αποτελέσουν μια καλή πράσινη διαφήμιση για μια επιχείρηση.

27 ΤΕΛΟΣ 6 ης διάλεξης