Πως πραγματοποιείται ένα πείραμα στην Καρδιολογία.

Transcript

1 Πως πραγματοποιείται ένα πείραμα στην Καρδιολογία. Η σημασία της πειραματικής βιοϊατρικής έρευνας στην ανάπτυξη νέων θεραπειών Απόστολος Ε. Παπαλόης Βιολόγος, PhD, KGSJ - Διευθυντής, Ερευνητικού Πειραματικού Κέντρου ELPEN - Διδάσκων, Ιατρικών Σχολών Αθήνας & Αλεξανδρουπόλεως & Νοσηλευτικού Τμήματος Πανεπιστημίου Αθηνών -Επισκέπτης Καθηγητής, Harvard Medical School and University of Texas, San Antonio, USA

2 Η πλέον σοφή και διαχρονική κατευθυντήρια οδηγία «Ωφελέειν ή μη βλάπτειν» Ιπποκράτης

3 H ανάπτυξη νέων φαρμάκων ή βιοϋλικών ή θεραπειών, και η προκλινική πειραματική δοκιμή τους, με σκοπό, τη μέλετη της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητάς τους (εφόσον στόχος είναι η χρήση στον άνθρωπο), αποτελεί μια αυστηρή διαδικασία που υπόκειται σε κανόνες του αμερικανικού και του αντίστοιχου ευρωπαϊκού οργανισμού φαρμάκων, βιοϋλικών και μηχανημάτων (FDA και ΕΜΕΑ). Το στάδιο των πειραματικών δοκιμών με χρήση ζωϊκών προτύπων, υπόκειται πλέον στην νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία πειραματισμού βάσει της κοινοτικής οδηγίας 63 του 2010.

4 Η μεγάλη εικόνα!

5 Η τροφοδοσία των βιοϊατρικών εφαρμογών Βασική Έρευνα από Δημόσιους Φορείς Βασική Έρευνα από Ιδιωτικούς Φορείς Διεθνής Βάση Βιοϊατρικής Γνώσης Εφαρμοσμένη Έρευνα απο Εταιρείες Νέες Θεραπείες για τις Ασθένειες

6 Bασική ή Εφαρμοσμένη Έρευνα? Δεν υπάρχει τέτοιο δίλημμα στην εποχή της μοριακής βιολογίας!

7 Research growth Why? Quality of health : Quality of life Life

8 Innovation New ideas Training Communication Culture of personality

9 R and D financials R & D 2001 & 2002 R & D Europe mil. Euros Europe & m.e. U.S.A mil. Euros U.S.A & m.e. Japan mil. Euros Japan m.e. only for 2001.

10 Biomedical Research budgets - USA bil $ 3200 bil $

11 H Ευρώπη, δαπανά το 30% των επενδύσεών της σε R & D απο τη βιομηχανία της για θέματα Υγείας

12

13 Η Διαδικασία Έρευνας & Ανάπτυξης Νέων Θεραπειών Προκλινική απόφαση 1η δόση σε άνθρωπο 1η κατάθεση 1η έγκριση Έρευνα Αρχικό στάδιο ανάπτυξης Τελικό στάδιο ανάπτυξης Marketing Κλινική αξιολόγηση Διάρκεια (μέση τιμή) Π.χ. Αρ. δραστικών μορίων > 6 έτη 1,3 έτη 7 έτη US FDA: 1,0 έτος EU EMEA: 1,4 έτη MHW Ιαπωνίας: 1,8 έτη Πηγή: CMR Int R&D Factbook

14 Ανάπτυξη νέων προϊόντων και θεραπειών - Προ-κλινικές πειραματικές μελέτες. - Φάση Ι κλινικών δοκιμών - Φάση Ι Ι ««- Φάση Ι Ι Ι ««- Φάση τελικής αξιολόγησης και πιθανής έγκρισης. - 1 στις 90 θεραπείες προχωρά προς τελική αξιολόγηση - 1 στα μόρια γίνεται φάρμακο. - 1 στις 100 πατέντες για υλικά και μηχανήματα.

15 Πειραματική Βιοϊατρική Έρευνα - Καρδιολογία Α - ΙΔΕΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ Β - ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ Γ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΗ

16 ΙΔΕΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ Ιδέα Πρωτοτυπία της πρότασης Αναζήτηση της βιβλιογραφίας Σχεδιασμός πρωτοκόλλου Οριστικοποίηση Πιλοτικά πειράματα Υλοποίηση

17 Αναζήτηση της βιβλιογραφίας, πιστοποίηση της πρωτοτυπίας. Χρηματοδότηση? Σχεδιασμός, επανασχεδιασμός πρωτοκόλλου. Καταγραφή λίστας αναγκών. Τι έχουμε και τι δεν έχουμε. Ποιοι έχουν ότι δεν έχουμε. Συνεργάζονται? Άλλες λύσεις? Πιλοτικά πειράματα. YΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ.

18 Oργάνωση των εργαστηρίων για την ανάπτυξη και ολοκλήρωση πειραμάτων : 1 - Eσωτερικό οργανόγραμμα λειτουργίας και εσωτερική ευελιξία. 2 Tον κατάλληλο τεχνολογικό εξοπλισμό. 3 Tην επαρκή σε αριθμό και επίπεδο εκπαίδευσης στελέχωση. 4 Tα κατάλληλα ζωϊκά πρότυπα (πειραματόζωα) και 5 - Kατάλληλες συνθήκες συντήρησης και παρακολούθησης των ζώων μετεγχειρητικά.

19 Σημαντικά και λιγότερο σημαντικά προβλήματα - Ι - Αναισθησία? - Δοσολογίες υπο δοκιμή μορίων παραγόντων? - Χειρουργικοί χειρισμοί? - Πειράματα sham? - Κόστος ανά πείραμα? - Πιθανή ή σχεδιαζόμενη χρονική διάρκεια ολοκλήρωσης των πειραμάτων? - Σχεδιασμός + Στατιστική?

20 Σημαντικά και λιγότερο σημαντικά προβλήματα Ι Ι - Επάρκεια χρηματοδότησης? - Παθολογοανατομική κάλυψη και τελική ιστοπαθολογική εξέταση? (score). - Ειδικοί δείκτες ή ειδικές μετρήσεις. Ποιοι βοηθούν / καλύπτουν? - Ποια είναι η αφορμή έναρξης τους ερευνητικού πρωτοκόλλου? Διατριβή, ερευνητικά ενδιαφέροντα?

21 Σημαντικά και λιγότερο σημαντικά προβλήματα Ι Ι Ι - Εργάζεσαι μόνος / μόνη? - Είναι ανάγκη (από οποιαδήποτε αιτία) να εργάζεσαι μόνος μόνη? - Συνεργάζεσαι ομαλά με το πειραματικό εργαστήριο? - Έχεις κάποια προηγούμενη εμπειρία?

22 Συντονισμός Στρατηγική

23 Plan (pre-clinicals 3 / 4)! Seed stage problem idea - solutions Early stage prototypes in vitro work early animal validation Pre - clinical stage animal models and phase I clinical trial Pre launch stage phase I I and phase I I I clinical trials

24 Eίναι αδύνατον να περιμένουμε κλαδιά από ένα δέντρο, αν δεν έχει ρίζες και κορμό.

25 Σημαντικά και λιγότερο σημαντικά προβλήματα Ι V Τελικώς ποιο ή ποια από τα παραπάνω θέματα είναι περισσότερο ή λιγότερο σημαντικό?

26 ΠΡΩΤΑ διοχετεύστε την αγάπη σας και το πάθος σας για έρευνα σ ένα κομμάτι χαρτί. ΙΔΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ - ΣΤΟΧΟΣ ΑΚΟΛΟΥΘΩΣ κάντε τις επιλογές σας (πρόσωπα, ευελιξία, αξιοπιστία, χρόνος, ροή χρηματοδότησης κλπ) ΑΝΑΛΥΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ κρατείστε το πείσμα σας και την επιμονή σας για τα πειράματα. ΚΑΝΤΕ ΤΟ ΧΩΡΙΣ ΔΙΑΣΤΑΓΜΟ Η ΜΑΧΗ

27 Η ζωή έχει περισσότερη φαντασία απ όση έχουμε στ όνειρά μας Χρ. Κολόμβος Τα πειράματα έχουν περισσότερη φαντασία απ όση έχουμε προσπαθήσει να προβλέψουμε

28

29 H ιδέα ή η υλοποίηση? Ο συνθέτης ή ο διευθυντής ορχήστρας?

30 Υλοποίηση

31 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ Η υλοποίηση του πρωτοκόλλου όταν έχει γίνει ο σωστός σχεδιασμός από την ιδέα μέχρι τα αρχικά στάδια του πειράματος, αποτελεί μια ομαλή διαδικασία με μια όμως προϋπόθεση : ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ 1 - τη σχολαστικότητα στην εκτέλεση. 2 - τη σχολαστικότητα στην συλλογή δειγμάτων. 3 - τη σχολαστικότητα στην επεξεργασία τους. Τα πειράματα έχουν και προσωπικό όφελος, σε επίπεδο εκπαίδευσης και παιδείας.

32 Η μεγάλη εικόνα Ροή Λειτουργίας NOMOΘΕΣΙΑ ΚΑΝΟΝΕΣ και ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΩΝ και ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΥΖΩΙΑΣ και ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ - ΦΟΡΕΙΣ Ερευνητές Επιστήμονες Εκπαιδευτές Ερευνητικά προγράμματα Ευρύτερα επιστημονικά προγράμματα Εκπαιδευτικά προγράμματα

33 ETHICAL GUIDELINES FOR MEDICAL TRAINING AND RESEARCH ON ANIMALS

34 I. General principles for the care and use of animals for scientific purposes 3 R Replacement Reduction Refinement

35 Parameter 1 Parameter 1 Target Target Parameter 2 Parameter 3 Parameter 2 Parameter 3 Analysis Options Implementation Evaluation of the Results - Feedback

36 > 2 bil. for one project!

37 Πέρασμα του Stelvio (Stelvio Pass), στις ιταλικές Άλπεις Κόμβος Juiz Harry Pregerson, em Λος Άντζελες. The significance of biomedical research

38 ASIA

39

40 Y E S!

41 Pharmaceutical and Medical Safety Bureau US Food and Drug Administration European Commission European Medicines Agency Page 1/1 London, 14 March 2006 Doc. Ref. EMEA/93090/2006 Press release Cooperation on medicines regulation intensified The EU-FDA confidentiality arrangement was reviewed at a meeting in Brussels on 13 March 2006 of the European Commission, the European Medicines Agency (EMEA) and the US Food and Drug Administration (FDA). The implementation plan for the arrangement was judged by all parties to have been a success. Following positive feedback from both regulators and industry that parallel scientific advice can facilitate the development of safe and effective medicines, it was agreed to extend the pilot phase for this process. Another area of particular benefit is pharmacovigilance, where close collaboration on a number of important issues has enhanced patient safety. This review resulted in an agreement to intensify transatlantic cooperation in the area of medicinal products, with particular focus on vaccines (including preparedness for influenza pandemic), medicines for children, medicines for rare diseases ( orphans ), oncology and pharmacogenomics.

42 Oδηγία και Νομοθεσία

43 Ομάδα Επιστημονικής Συνεργασίας

44 ΟΔΗΓΙΑ ΝΕΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Αποτέλεσμα εμπειρίας ετών και διαβούλευσης Θα είναι «οδηγός» και «όχημα» για Φορείς : ΦΟΡΕΙΣ : Ακαδημαϊκός χώρος Ε.Σ.Υ. Δημόσιοι Ερευνητικοί Φορείς Ιδιωτικοί Ερευνητικοί Φορείς Νέα Νομοθεσία

45 ΟΔΗΓΙΑ ΝΕΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΝΩΜΗ Ε.Ε.ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ : -Ηθικά και δεοντολογικά θέματα -Επιστημονικές Παραμέτρους (π.χ. δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά) -Οικονομικές Παράμετροι -Επαγγελματικά Θέματα -Θέματα Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης Νέα Νομοθεσία

46 Aποτελέσματα Eγκύκλιος Υπουργικές Αποφάσεις σε αναμονή... -Οι Σχολές και τα Τμήματα των Α.Ε.Ι., που σύμφωμα με την ελληνική νομοθεσία (ΦΕΚ Σχολών-Τμημάτων) έχουν δικαίωμα αυτοδύναμης πειραματικής έρευνας, εντάσσονται στις ειδικότητες που το δικαιούνται. - Τα Ανώτατα Τ.Ε.Ι. επίσης περιλαμβάνονται στην νομοθεσία. -Προϋποθέσεις εμπειρία στη πειραματική έρευνα. -Προγράμματα εκπαίδευσης στη πειραματική έρευνα. -Καμία διάκριση μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. - Οι επιτροπές αξιολόγησης των πρωτοκόλλων αποφασίζουν με αμιγώς επιστημονικά κριτήρια και κατά πλειοψηφία. -Η επιτροπή αξιολόγησης είναι ανεξάρτητη συμφερόντων και υπογράφει για το σκοπό αυτό και αντίστοιχη δήλωση. - Η συγκρότηση της Εθνικής Επιτροπής για την προστασία των ζώων εργαστηρίου πρέπει να γίνει σε πνεύμα διεπιστημονικής προσέγγισης και αντιπροσώπευσης όλων των φορέων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που ασχολούνται με το θέμα.

47 Η ανακάλυψη μου οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό στ ότι τόλμησα στην εποχή μου, να μιλήσω με συναδέλφους - επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων (χημικούς, φυσικούς), με τους οποίους μου απαγόρευαν να μιλήσω. James Watson, Ζωολόγος Μοριακός Βιολόγος, Bραβείο Νobel, 1962

48 - Διαχείριση Εργαστηρίου - Laboratory Management - Διοίκηση Εργαστηρίου - Laboratory Administration - Ηγεσία Εργαστηρίου - Laboratory Leadership - Συντονισμένη Εργασίας Ομάδας - Team Work