ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Transcript

1 ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Με ποιον θα θέλατε να ζείτε; Βλασοπούλου Σταυρούλα Κοινωνική και Διαπολιτισμική Ψυχολογία στη Σχολική Κοινότητα

2 ΣΚΟΠΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές την ύπαρξη πιθανών στερεοτύπων και προκαταλήψεων για τις διάφορες εθνικότητες και πολιτισμούς Σε ποιους απευθύνεται; Σε τάξεις Ελλήνων μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

3 ΑΜΕΣΑ ΚΑΙ ΕΜΜΕΣΑ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ Άμεσα ωφελούμενοι: μαθητές Μείωση των διακρίσεων και αποδοχή της διαφορετικότητας Έμμεσα ωφελούμενοι: εκπαιδευτικοί και σχολικό πλαίσιο Δημιουργία θετικού κλίματος Παροχή ίσων ευκαιριών

4 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ (1) Στερεότυπα: μια υπεραπλουστευμένη νοητική εικόνα σχετικά με μια κατηγορία ατόμων, θεσμών ή γεγονότων που μοιράζονται από μεγάλες ομάδες ανθρώπων (Stalybrass, 1977) Προκαταλήψεις: η αρνητική στάση απέναντι σε ένα άτομο που ανήκει σε μια ομάδα, εξαιτίας του γεγονότος ότι ανήκει σε αυτήν την ομάδα (Allport, 1958) Στερεότυπα και προκαταλήψεις βασίζονται στη διαδικασία της κατηγοριοποίησης και οδηγούν σε λανθασμένες και άκαμπτες γενικεύσεις

5 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ (2) Η συνειδητοποίηση των στερεοτύπων αποτελεί βασική προϋπόθεση της διαδικασίας της αποδόμησης τους Στο πρώτο στάδιο, το άτομο στερεοτυπεί κατά την πρώτη του επαφή με άτομα διαφορετικής κουλτούρας Στη συνέχεια, το άτομο συνειδητοποιεί ότι στερεοτυπεί Στο τελευταίο στάδιο, το άτομο απαλλάσσεται από τα στερεότυπα και δέχεται τους ανθρώπους όπως είναι Για να εισέλθει στο τελευταίο στάδιο, απαιτείται η ενεργοποίηση τεχνικής αποδόμησης στερεοτύπων (Lebedko, 2014)

6 ΥΛΙΚΑ, ΔΙΑΡΚΕΙΑ & ΚΟΣΤΟΣ Υλικά: Λίστα ενοικιαστών (μια για κάθε παιδί) Διάρκεια δραστηριότητας: 60 λεπτά Κόστος: έντυπο υλικό και ανθρώπινο δυναμικό

7 ΛΙΣΤΑ ΕΝΟΙΚΙΑΣΤΩΝ 1. Μητέρα με 3χρονο παιδί, ο πατέρας του οποίου είναι Τυνήσιος. Επισκέπτεται περιστασιακά τον γιο του και κάποιες φορές φέρνει και μερικούς φίλους. 2. Οικογένεια Αλβανών μεταναστών με 3 παιδιά, ηλικίας από 1 έως 12 ετών. Ο πατέρας εργάζεται ως οικοδόμος και η μητέρα θα αναλάβει τη θέση της οικιακής βοηθού σε κοντινό σπίτι. 3. Οικογένεια Ελλήνων με 17χρονη κόρη η οποία είναι στην Γ Λυκείου. Ο πατέρας είναι λογιστής σε τράπεζα, η μητέρα είναι δασκάλα. 4. Ανύπαντρη 70χρονη Ελληνίδα κυρία η οποία ζει με την κατώτατη σύνταξη. 5. Ομάδα 7 Ιρακινών προσφύγων που δουλεύουν όλοι στην κουζίνα ενός μεγάλου εστιατορίου. 6. Παρέα 5 Άγγλων νέων οι οποίοι ζουν εναλλακτικά και καταναλώνουν μόνο όσα χρειάζονται για να επιβιώσουν. 7. Τρεις Παλαιστίνιοι φοιτητές οι οποίοι είναι ενεργοί πολιτικά. Διαδηλώνουν για τα δικαιώματά τους συχνά. 8. Οικογένεια Ρομά με 5 μέλη. Ο πατέρας εργάζεται περιστασιακά και παραμένει άνεργος στο ενδιάμεσο. Η οικογένεια είναι μέρος μιας ευρύτερης οικογένειας η οποία έχει ισχυρούς δεσμούς και τους αρέσει να κάνουν γλέντια. 9. Ζευγάρι Ελλήνων δίχως παιδιά. Ο σύζυγος εργάζεται στη ΔΕΗ, η σύζυγος φροντίζει το νοικοκυριό και 3 κανίς. 10. Δύο Σύριοι πρόσφυγες γύρω στα 40 οι οποίοι ταξίδεψαν πολλές μέρες υπό σκληρές συνθήκες για να φτάσουν στην Ελλάδα και να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή. 11. Τούρκος μουσικός, μελετά ένα ανατολίτικο όργανο και παίζει μουσική σε μαγαζιά. 12. Αμερικανός με την Αυστριακή σύντροφό του. Προσπαθεί να βγάλει άδεια εργασίας ως μηχανικός. 13. Θρησκευόμενη οικογένεια μουσουλμάνων η οποία ζει ακολουθώντας αυστηρά το Κοράνι. Η μητέρα βγαίνει απ το σπίτι μόνο καλυμμένη με μαντήλα. 14. Νεαρός Γερμανός που δουλεύει ως μάνατζερ σε πολυεθνική εταιρεία. 15. Φοιτήτρια από επαρχιακή πόλη της Ελλάδας.

8 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Διηγούμαστε την ιστορία της οικογένειας Παπαδοπούλου: «Σε ένα πολύ μεγάλο σπίτι ζουν ο κύριος και η κυρία Παπαδοπούλου μαζί με τον 20χρονο γιο τους Αντώνη. Η οικογένεια ζει αρκετά ευτυχισμένη σ αυτό το σπίτι. Ο κ. και η κ. Παπαδοπούλου παίρνουν σύνταξη και αποφασίζουν να μετακομίσουν στην εξοχή. Ο Αντώνης μένει μόνος στο σπίτι της οικογένειάς του και ζει μια ικανοποιητική εργένικη ζωή μέχρι που μια μέρα χάνει τη δουλειά του. Ο Αντώνης δεν έχει πια τη δυνατότητα να ζει μόνος στο μεγάλο σπίτι. Με τα τελευταία του χρήματα αποφασίζει να το χωρίσει σε 6 διαμερίσματα και να βάλει αγγελία ενοικιάζεται στην εφημερίδα». Τώρα φανταστείτε πως είστε ο Αντώνης και πρέπει να επιλέξετε πέντε ενοικιαστές από τη λίστα ανθρώπων που απάντησαν στην αγγελία σας, έτσι ώστε να μπορέσετε να κρατήσετε το σπίτι. Ζητάμε από τον κάθε μαθητή να διαλέξει 5 ενοικιαστές από τη λίστα Σε ομάδες των 5 ή 6 ατόμων ζητάμε να διαλέξουν 5 ενοικιαστές για τους οποίους συμφωνεί ολόκληρη η ομάδα

9 ΑΞΟΝΕΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ Κατέληξε η κάθε ομάδα σε 5 κοινούς ενοικιαστές; Ναι/Όχι; Γιατί (όχι); Πώς δούλεψε συλλογικά η ομάδα για να βρει αυτούς τους 5 κοινούς ενοικιαστές; Τι ήταν δύσκολο, τι ήταν εύκολο; Για ποιους λόγους κατέληξαν στους συγκεκριμένους ενοικιαστές; Κατά πόσο υπήρχαν διαφορές στους ενοικιαστές που διάλεξε η κάθε ομάδα; Συζητάμε για τις πιθανές προκαταλήψεις που έχει ο καθένας μας. Σε ποιο βαθμό επηρεάστηκαν κατά την επιλογή τους από τις υπάρχουσες στερεοτυπικές αντιλήψεις; Κατά πόσον τα στερεότυπα επηρεάζουν την εικόνα που διαμορφώνουμε για ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων; Πως θα ένιωθαν τα παιδιά, αν κάποιος τους απέρριπτε για ενοικιαστές χωρίς να τους γνώριζε, μόνο και μόνο επηρεαζόμενος από στερεοτυπικές αντιλήψεις που υπάρχουν για τους Έλληνες;

10 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Αξιολόγηση της διαδικασίας εφαρμογής Εξωτερική αξιολόγηση ημι-δομημένες συνεντεύξεις από εκπαιδευτικούς Πρακτικοί περιορισμοί (διάρκεια, κόστος)

11 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Allport, G. W. (1958). The nature of prejudice. Garden City, NY, USA: Doubleday Anchor Books. Lebedko M.G. (2014). Interaction of Ethnic Stereotypes and Shared Identity in Intercultural Communication. Social and Behavioral Sciences, 154, ( ). Stallybrass, O. (1977). Stereotype. In A.Bullock and O. Stalybrass (eds.): The Fontana Dictionary of Modern Thought. London: Fontana/Collins.