Ενότητα 2. Χρήση Η/Υ και διαχείριση αρχείων. Ενότητα 2: Χρήση Η/Υ και διαχείριση αρχείων - Windows 7

Transcript

1 Ενότητα 2 Χρήση Η/Υ και διαχείριση αρχείων Ενότητα 2: Χρήση Η/Υ και διαχείριση αρχείων - Windows 7 78

2 79

3 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 80 Κεφάλαιο 2.1: Λειτουργικό σύστημα και εισαγωγή στα Windows Τι είναι το λειτουργικό σύστημα Το λειτουργικό σύστημα είναι το πλέον βασικό λογισμικό ενός υπολογιστή καθώς παρέχει τη διασύνδεση (interface) του χρήστη με τον υπολογιστή και είναι υπεύθυνο για την ομαλή λειτουργία όλων των συσκευών του υπολογιστή. Επιπλέον είναι και μια τυποποιημένη πλατφόρμα όπου ο χρήστης μπορεί να εκτελεί τις εφαρμογές που θέλει, αρκεί να είναι συμβατές με το λειτουργικό σύστημα. Τα πιο γνωστά λειτουργικά συστήματα είναι: Ms-Dos Windows 98 Windows Me OS/2 Windows 3.1 Windows NT Windows XP Unix Windows 95 Windows 2000 Windows 7 Linux Το τελευταίο λειτουργικό σύστημα της Microsoft, το οποίο και θα δούμε αναλυτικά, είναι τα Windows Περιβάλλον Γραφικής Απεικόνισης (GUI) To Περιβάλλον Γραφικής Απεικόνισης (Graphical User Interface - GUI) είναι ένα πρόγραμμα που ενσωματώνει τις γραφικές ικανότητες του υπολογιστή σε εφαρμογές, οι οποίες το καθιστούν ευκολότερο να χρησιμοποιηθεί. Ένα παράδειγμα GUI, είναι το λειτουργικό σύστημα των Windows. Ο χρήστης αλληλεπιδρά με τα Windows μέσω των εικόνων, των παραθύρων, τις επιλογές και τους δείκτες σε αντίθεση με την απλή πληκτρολόγηση των εντολών του DOS και όλα αυτά, με τη χρήση κυρίως του ποντικιού. Υπάρχουν δηλαδή εικονίδια, τα οποία αντιπροσωπεύουν τις λειτουργίες του υπολογιστή και έτσι ο χρήστης μπορεί να εκτελεί ευκολότερα τις εργασίες του και περιορίζεται κατά πολύ η πιθανότητα λαθών, χωρίς να απαιτείται μεγάλη κατάρτιση του χρήστη Εκκίνηση του Η/Υ και ασφαλής σύνδεση Αφού εκκινήσουμε τον υπολογιστή (κουμπί on/off) και ολοκληρωθούν οι έλεγχοι των συσκευών του, ξεκινάει η φόρτωση του λειτουργικού συστήματος από το σκληρό δίσκο, στη μνήμη RAM του υπολογιστή. Πριν ολοκληρωθεί η φόρτωση του λειτουργικού συστήματος, εμφανίζεται μια οθόνη όπου μπορούμε να επιλέξουμε το λογαριασμό χρήστη, με τον οποίο θα συνδεθούμε. Οι λογαριασμοί χρηστών, επιτρέπουν στο λειτουργικό να διατηρεί διαφορετικές ρυθμίσεις για κάθε χρήστη αλλά και να ελέγχει τα δικαιώματα πρόσβασης στον υπολογιστή. Αφού επιλέξουμε το λογαριασμό χρήστη, εισάγουμε τον κωδικό πρόσβασης (εφόσον υπάρχει) ώστε να φορτωθούν οι προσωπικές ρυθμίσεις του επιλεγμένου χρήστη και τέλος, αφού φορτωθεί το λειτουργικό, εμφανίζεται η επιφάνεια εργασίας των Windows 7.

4 81 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Επιφάνεια Εργασίας Αποτελεί την αφετηρία, στη χρήση των Windows. Περιέχει διάφορα εικονίδια, τα οποία είναι συνδεδεμένα με διάφορα προγράμματα και στοιχεία του υπολογιστή μας και δίνουν τη δυνατότητα άμεσης πρόσβασης σε αυτά. Επίσης περιέχει τη γραμμή εργασιών, η ύπαρξη της οποίας μας επιτρέπει να διαχειριζόμαστε τη λειτουργία πολλών εφαρμογών ταυτόχρονα. Σε αυτήν βρίσκεται το πλήκτρο Έναρξη (Start), που εμφανίζει το βασικό μενού επιλογών των Windows, καθώς επίσης και την περιοχή του συστήματος, όπου βρίσκονται εικονίδια που μας ενημερώνουν για την τρέχουσα κατάσταση του συστήματός μας Κάδος Ανακύκλωσης Στην επιφάνεια εργασίας, το μοναδικό συνήθως εικονίδιο, που υπάρχει μετά την εγκατάσταση των Windows 7, είναι ο «Κάδος Ανακύκλωσης». Όταν διαγράφουμε αρχεία ή φακέλους από τον υπολογιστή μας, αυτά δε διαγράφονται οριστικά, αλλά μεταφέρονται στον «Κάδο Ανακύκλωσης». Έτσι, μας δίνεται η δυνατότητα επαναφοράς κάποιου αντικειμένου στη θέση που βρισκόταν πριν το διαγράψουμε, στην περίπτωση που μετανιώσαμε για τη διαγραφή του. Αν είμαστε σίγουροι, μπορούμε να διαγράψουμε κάποιο αντικείμενο από τον Κάδο Ανακύκλωσης, οπότε η διαγραφή του είναι πλέον οριστική και δεν υπάρχει προφανής τρόπος επαναφοράς του Βασικό μενού του πλήκτρου «Έναρξη» Πιο κάτω θα δούμε μια ανάλυση των στοιχείων που υπάρχουν, στο μενού «Έναρξη» : Υπολογιστής Μας επιτρέπει να εξετάζουμε τα βασικά στοιχεία του υπολογιστή μας. Με τη βοήθεια του εικονιδίου αυτού, μπορούμε να δούμε και να προσπελάσουμε τους οδηγούς δίσκων, δισκετών και των υπολοίπων αποθηκευτικών συσκευών του υπολογιστή μας (CD-ROM, DVD-ROM, κ.τ.λ.). Περιέχει επίσης και το φάκελο «Δίκτυο». Όταν ο υπολογιστής μας είναι συνδεδεμένος σε δίκτυο, μας επιτρέπει να προσπελάσουμε τους υπόλοιπους υπολογιστές του δικτύου και να χρησιμοποιούμε τους κοινόχρηστους πόρους τους (π.χ. εκτυπωτές, φακέλους κλπ). Έγγραφα Η επιλογή «Έγγραφα» ανοίγει την ομώνυμη βιβλιοθήκη και μας δίνει πρόσβαση σε επιστολές, αναφορές, σημειώσεις και διάφορους τύπους εγγράφων και προορίζεται για την αποθήκευση των εγγράφων και των αρχείων που δημιουργούμε. Είναι ο προεπιλεγμένος φάκελος αποθήκευσης για πολλά από τα προγράμματα των Windows, συμπεριλαμβανομένων και των εφαρμογών του Microsoft Office. Αποτελείται από 2 θέσεις: «Τα έγγραφά μου» και τα «Κοινόχρηστα έγγραφα». Πίνακας Ελέγχου Μπορούμε να κάνουμε διάφορες ρυθμίσεις για το σύστημά μας. Όλα τα προγράμματα Είναι ένα πτυσσόμενο μενού με ακόμη περισσότερα υπομενού και εντολές οι οποίες μας επιτρέπουν να εκτελούμε τα προγράμματα, που είναι εγκατεστημένα στον υπολογιστή μας. Συσκευές και εκτυπωτές Προβάλλονται διάφορες συσκευές, οι εκτυπωτές που είναι εγκατεστημένοι στον υπολογιστή μας καθώς και οι εργασίες εκτύπωσης.

5 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 82 Αναζήτηση Η «Αναζήτηση» μας επιτρέπει να εντοπίζουμε αρχεία και φακέλους, είτε βρίσκονται στον υπολογιστή μας είτε σε κάποιον άλλον υπολογιστή του δικτύου στο οποίο είμαστε συνδεδεμένοι. Βοήθεια και υποστήριξη Ενεργοποιεί το σύστημα βοήθειας των Windows και ανοίγει το παράθυρο «Βοήθειας και Υποστήριξης». Χρησιμοποιώντας το παράθυρο αυτό μπορούμε να πάρουμε βοήθεια και πληροφορίες για τον τρόπο χρήσης κάθε στοιχείου του λειτουργικού συστήματος. Τερματισμός λειτουργίας Με την επιλογή «Τερματισμός λειτουργίας», τα Windows τερματίζουν όλες τις ανοιχτές εφαρμογές, κλείνουν όλα τα ανοιχτά παράθυρα, κλείνουν όσα αρχεία συστήματος είναι ανοιχτά, διαγράφουν τα πάντα από τη μνήμη RAM και σβήνουν τον υπολογιστή, διακόπτοντας την τροφοδοσία του Γραμμή Εργασιών Η «Γραμμή Εργασιών» είναι η μακριά οριζόντια γραμμή που εμφανίζεται στο κάτω μέρος της οθόνης μας. Σε αντίθεση με την επιφάνεια εργασίας, η οποία μπορεί να καλυφθεί από τα παράθυρα που βρίσκονται επάνω σε αυτήν, η γραμμή εργασιών είναι ορατή σχεδόν πάντοτε. Έχει τέσσερα κύρια τμήματα: Κουμπί «Έναρξη» Γραμμή εργαλείων «Γρήγορης Εκκίνησης», η οποία μας επιτρέπει να εκκινούμε προγράμματα με ένα κλικ. Μεσαίο τμήμα, στο οποίο φαίνεται ποια προγράμματα και έγγραφα έχουμε ανοιχτά και δίνει τη δυνατότητα γρήγορης εναλλαγής μεταξύ τους. Περιοχή ειδοποιήσεων, η οποία περιλαμβάνει ένα ρολόι και εικονίδια (μικρές εικόνες) που δείχνουν την κατάσταση συγκεκριμένων προγραμμάτων και ρυθμίσεων του υπολογιστή Νέες δυνατότητες της γραμμής εργασιών Μερικές από τις νέες δυνατότητες της γραμμής εργασιών των Windows 7, είναι: Λίστες συντομεύσεων Με τις «Λίστες συντομεύσεων», μπορούμε να μεταβαίνουμε απευθείας σε έγγραφα, εικόνες, τραγούδια και τοποθεσίες Web, που χρησιμοποιούμε συχνότερα, κάνοντας δεξί κλικ σε ένα κουμπί προγράμματος στη γραμμή εργασιών. Λίστες συντομεύσεων υπάρχουν επίσης στο μενού «Έναρξη», όπου κάνουμε κλικ στο βέλος, δίπλα στο όνομα του προγράμματος. Οι Λίστες συντομεύσεων, μας μεταφέρουν απευθείας στα προγράμματά μας. Λίστα συντομεύσεων του κουμπιού προγράμματος «Ζωγραφική», στη γραμμή εργασιών.

6 83 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 Λίστα συντομεύσεων της εφαρμογής «Microsoft Office Word 2007», στο κουμπί «Έναρξη». Καρφίτσωμα Στα Windows 7, μπορούμε να καρφιτσώνουμε αγαπημένα προγράμματα σε οποιοδήποτε σημείο της γραμμής εργασιών για εύκολη πρόσβαση. Μπορούμε επίσης να αλλάξουμε τη σειρά διάταξης των κουμπιών, κρατώντας πατημένο το αριστερό κλικ του ποντικιού, πάνω στο κουμπί που θέλουμε και σέρνοντας προς την κατεύθυνση που επιθυμούμε. Μπορούμε ακόμα και να καρφιτσώσουμε μεμονωμένα έγγραφα και τοποθεσίες Web, σε «Λίστες συντόμευσης» στη γραμμή εργασιών. Εναλλαγή και προεπισκόπηση των ανοιχτών παραθύρων σε πραγματικό χρόνο Στα Windows 7, μπορούμε να τοποθετήσουμε το δείκτη του ποντικιού σε ένα κουμπί της γραμμής εργασιών για να προβάλουμε μια προεπισκόπηση των ανοιχτών παραθύρων σε πραγματικό χρόνο, συμπεριλαμβανομένων ιστοσελίδων και βίντεο πραγματικού χρόνου. Τοποθετούμε το δείκτη του ποντικιού πάνω από μια μικρογραφία για να πραγματοποιήσουμε προεπισκόπηση του παραθύρου σε πλήρη οθόνη και κάνουμε κλικ για να ανοίξουμε το παράθυρο. Μπορούμε ακόμα και να κλείσουμε παράθυρα και να πραγματοποιήσουμε παύση βίντεο και τραγουδιών από τις προεπισκοπήσεις μικρογραφιών, εξοικονομώντας σημαντικό χρόνο. Οι προεπισκοπήσεις της νέας γραμμής εργασιών, μας υποδεικνύουν όλα όσα συμβαίνουν στην επιφάνεια εργασίας μας. Επιπλέον μπορούμε να εναλλασσόμαστε, μεταξύ των ανοιχτών παραθύρων.

7 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Επανεκκίνηση και τερματισμός του υπολογιστή Πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και έπειτα, πατάμε το βέλος, δεξιά από την επιλογή «Τερματισμός λειτουργίας», όπου, εκτός από τον «Τερματισμό λειτουργίας» που περιγράψαμε προηγουμένως, υπάρχουν και οι εξής επιλογές: Επανεκκίνηση Τα Windows, εκτελούν τις ίδιες ακριβώς ενέργειες με τον «Τερματισμό λειτουργίας», μόνο που δε διακόπτουν την τροφοδοσία του υπολογιστή και φορτώνονται ξανά, εκτελώντας αμέσως τη διαδικασία εκκίνησης του συστήματος. Αλλαγή χρήστη Εάν υπάρχουν περισσότεροι από ένας, λογαριασμοί χρήστη στον υπολογιστή μας, η γρήγορη εναλλαγή χρηστών είναι μια εύκολη λύση για να συνδεθεί κάποιος άλλος χρήστης στον υπολογιστή χωρίς να αποσυνδεθούμε ή να κλείσουν τα προγράμματα και τα αρχεία μας. Αποσύνδεση Εάν υπάρχουν περισσότεροι από ένας, λογαριασμοί χρήστη στον υπολογιστή μας, κλείνουν τα προγράμματα και τα αρχεία μας και αποσυνδεόμαστε από το λογαριασμό μας, για να συνδεθεί κάποιος άλλος χρήστης στον υπολογιστή. Κλείδωμα Ο υπολογιστής κλειδώνει και δεν μπορεί να τον χρησιμοποιήσει κανένας χωρίς τον κωδικό του συνδεδεμένου χρήστη Χρήση του ποντικιού Αριστερό κλικ ή κλικ: Εννοούμε το πάτημα του αριστερού πλήκτρου του ποντικιού μία φορά. Το χρησιμοποιούμε προκειμένου να επιλέξουμε ένα στοιχείο (αντικείμενο) ή μια εντολή. Διπλό κλικ: Εννοούμε το πάτημα του αριστερού πλήκτρου του ποντικιού δύο συνεχόμενες φορές. Το χρησιμοποιούμε για να ξεκινήσουμε ένα πρόγραμμα ή για να ανοίξουμε ένα παράθυρο στα Windows. Δεξί κλικ: Εννοούμε το πάτημα του δεξιού πλήκτρου του ποντικιού μία φορά. Το χρησιμοποιούμε για να εμφανίσουμε ένα μενού συντόμευσης που περιέχει τις πιο χρήσιμες εντολές για το επιλεγμένο στοιχείο. Μεταφορά και απόθεση: Εννοούμε τη δυνατότητα να μετακινούμε αντικείμενα που έχουμε επιλέξει. Τοποθετούμε το δείκτη του ποντικιού πάνω στο στοιχείο που θέλουμε να μετακινήσουμε. Πατάμε και κρατάμε πατημένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού και σέρνουμε το δείκτη μέχρι το σημείο προορισμού, όπου και αφήνουμε το πλήκτρο του ποντικιού, αποθέτοντας έτσι το στοιχείο στη νέα του θέση.

8 85 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Πίνακας Ελέγχου Είναι ένα σημαντικό εργαλείο των Windows που μας παρέχει τη δυνατότητα να ελέγχουμε και να αλλάζουμε τις ρυθμίσεις του λειτουργικού συστήματος, αλλά και των συσκευών που είναι συνδεδεμένες στον υπολογιστή μας. Για να μεταβούμε σε αυτόν, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε «Πίνακας Ελέγχου». Οι κύριες κατηγορίες του είναι: Σύστημα και Ασφάλεια: Για προβολή και αλλαγή της κατάστασης του συστήματος και της ασφάλειας του υπολογιστή. Δίκτυο και Internet : Έλεγχος της κατάστασης του δικτύου και αλλαγή των ρυθμίσεών του. Υλικό και Ήχος: Προσθήκη ή κατάργηση εκτυπωτών και άλλων συσκευών και ρύθμιση του ήχου του συστήματος. Προγράμματα: Προβολή, προσθήκη και κατάργηση εφαρμογών και στοιχείων των Windows. Λογ. Χρηστών και οικογενειακή ασφάλεια: Αλλαγή ρυθμίσεων των λογαριασμών χρηστών και των κωδικών πρόσβασης. Εμφάνιση και Εξατομίκευση: Αλλαγή εμφάνισης των στοιχείων της Επιφάνειας Εργασίας, προσαρμογή του μενού Έναρξη και της γραμμής εργασιών. Ώρα, Γλώσσα και Περιοχή: Αλλαγή ημερομηνίας, ώρας και ζώνης ώρας του υπολογιστή, γλώσσας, εμφάνισης αριθμών και νομισματικών μονάδων. Διευκόλυνση πρόσβασης: Ρυθμίσεις για τη διευκόλυνση ατόμων με ειδικές ικανότητες Διαχείριση Εργασιών και τερματισμός εφαρμογών που δεν ανταποκρίνονται Για να εμφανίσουμε τη «Διαχείριση Εργασιών», κάνουμε δεξί κλικ στη «Γραμμή εργασιών» και επιλέγουμε «Εκκίνηση Διαχείρισης Εργασιών». Για να τερματίσουμε μια εφαρμογή από τη «Διαχείριση Εργασιών», επιλέγουμε την καρτέλα «Διεργασίες», επιλέγουμε έπειτα τη διεργασία της εφαρμογής που θέλουμε να τερματίσουμε και πατάμε «Τέλος διεργασίας». Οι διεργασίες των κυριότερων εφαρμογών είναι: Word: διεργασία «WINWORD.EXE» Excel: διεργασία «EXCEL.EXE» Powerpoint: διεργασία «POWERPNT.EXE» Access: διεργασία «MSACCESS.EXE» Σημειωματάριο: διεργασία «notepad.exe» Wordpad: διεργασία «wordpad.exe» Αριθμομηχανή: διεργασία «calc.exe»

9 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Χρήση της βοήθειας των Windows Για να εμφανίσουμε τη βοήθεια των Windows και να αναζητήσουμε βοήθεια για κάποιο θέμα, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε «Βοήθεια και υποστήριξη» ή πατάμε το πλήκτρο «F1» και ανοίγει το παράθυρο «Βοήθεια και υποστήριξη των Windows». Κάνουμε τα ακόλουθα: 1. Στο πλαίσιο «Αναζήτηση»,, γράφουμε το θέμα για το οποίο θέλουμε να αναζητήσουμε βοήθεια και πατάμε το πλήκτρο «Enter» ή το κουμπί «Αναζήτηση στη Βοήθεια». 2. Για να επιλέξουμε κάποιο από τα διαθέσιμα θέματα της βοήθειας (Περιεχόμενα), πατάμε το κουμπί «Περιήγηση στη Βοήθεια» θέλουμε. και επιλέγουμε το θέμα και την κατηγορία που 3. Για να μετακινηθούμε στην επόμενη σελίδα της βοήθειας, πατάμε το κουμπί «Εμπρός» ενώ για να μετακινηθούμε στην προηγούμενη σελίδα της βοήθειας, πατάμε το κουμπί «Πίσω». 4. Για να εκτυπώσουμε τα αποτελέσματα της βοήθειας, πατάμε το κουμπί «Εκτύπωση». 5. Πατώντας το κουμπί «Ηλεκτρονική βοήθεια» ή «Βοήθεια χωρίς σύνδεση» (κάτω δεξιά στο παράθυρο της βοήθειας), μπορούμε να επιλέξουμε αν θα λαμβάνουμε βοήθεια χωρίς σύνδεση στο internet ή αν θα λαμβάνουμε βοήθεια και από τα θέματα που υπάρχουν στο internet. 6. Πατώντας το κουμπί «Αρχική σελίδα Βοήθειας και υποστήριξης», μεταφερόμαστε στην αρχική σελίδα της βοήθειας Αναζήτηση στα Windows Μπορούμε να κάνουμε αναζήτηση είτε πληκτρολογώντας χαρακτήρες στο πλαίσιο αναζήτησης, στην κορυφή οποιουδήποτε ανοικτού παραθύρου, είτε στο πλαίσιο αναζήτησης του μενού «Έναρξη» είτε χρησιμοποιώντας τον συνδυασμό πλήκτρων «+F». Η αναζήτηση αρχίζει αυτόματα, μόλις αρχίσουμε την πληκτρολόγηση. Η αναζήτηση ψάχνει κείμενο στο όνομα και τα περιεχόμενα του αρχείου. Κατά την αναζήτηση από το μενού «Έναρξη», στα αποτελέσματα αναζήτησης θα εμφανιστούν μόνο τα αρχεία που έχουν καταχωρηθεί σε ευρετήριο. Τα Windows χρησιμοποιούν το ευρετήριο για την εκτέλεση ταχύτατων αναζητήσεων των πιο κοινών τύπων αρχείων στον υπολογιστή. Αντί να αναζητούν σε ολόκληρο τον σκληρό δίσκο ένα όνομα ή μια ιδιότητα αρχείου, τα Windows σαρώνουν το ευρετήριο.

10 87 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 Από προεπιλογή, τα πιο κοινά αρχεία στον υπολογιστή μας καταχωρούνται στο ευρετήριο. Οι θέσεις που είναι καταχωρημένες σε ευρετήριο περιλαμβάνουν όλους τους φακέλους που συμπεριλαμβάνονται στις βιβλιοθήκες (π.χ. οτιδήποτε εμφανίζεται στη βιβλιοθήκη εγγράφων), τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τα αρχεία χωρίς σύνδεση. Τα αρχεία που δεν είναι καταχωρημένα σε ευρετήριο περιλαμβάνουν τα αρχεία προγραμμάτων και τα αρχεία συστήματος. Εάν δεν είναι δυνατή η εύρεση του στοιχείου που αναζητάμε σε μια συγκεκριμένη βιβλιοθήκη ή έναν συγκεκριμένο φάκελο, μπορούμε να επεκτείνουμε την αναζήτηση σε διαφορετικές θέσεις. Πληκτρολογούμε μια λέξη στο πλαίσιο αναζήτησης και κάνουμε κύλιση προς τα κάτω στη λίστα των αποτελεσμάτων αναζήτησης. Στην περιοχή «Επανάληψη αναζήτησης σε:», έχουμε τις εξής επιλογές: Βιβλιοθήκες: για αναζήτηση σε όλες τις βιβλιοθήκες. Υπολογιστής: για αναζήτηση σε ολόκληρο τον υπολογιστή. Έτσι γίνεται αναζήτηση των αρχείων που δεν είναι καταχωρημένα σε ευρετήριο αλλά η αναζήτηση μπορεί να αργεί. Προσαρμοσμένη: για αναζήτηση σε συγκεκριμένες θέσεις. Internet: για αναζήτηση με σύνδεση, με χρήση του προεπιλεγμένου προγράμματος περιήγησης Web. Έχουμε τη δυνατότητα να προσθέσουμε ή να καταργήσουμε θέσεις ευρετηρίου, ως εξής: 1. Κάνουμε κλικ στο κουμπί «Έναρξη» και στο πλαίσιο αναζήτησης, πληκτρολογούμε «επιλογές ευρετηρίου» και κάνουμε κλικ στην επιλογή «Επιλογές ευρετηρίου», για να ανοίξουμε τις «Επιλογές ευρετηρίου». 2. Κάνουμε κλικ στην επιλογή «Τροποποίηση». 3. Για να προσθέσουμε ή να καταργήσουμε μια θέση, επιλέγουμε ή καταργούμε την επιλογή στο πλαίσιο ελέγχου, στη λίστα «Αλλαγή επιλεγμένων θέσεων» και πατάμε το κουμπί «ΟΚ». Μπορούμε επίσης να προσθέσουμε φίλτρα αναζήτησης. Τα φίλτρα αναζήτησης είναι μια νέα δυνατότητα των Windows 7 με την οποία διευκολύνεται η αναζήτηση αρχείων με βάση τις ιδιότητές τους (π.χ. ημερομηνία τροποποίησης, μέγεθος, κ.τ.λ.). Για να προσθέσουμε φίλτρο αναζήτησης: 1. Ανοίγουμε το φάκελο, τη βιβλιοθήκη ή τη μονάδα όπου θέλουμε να πραγματοποιήσουμε αναζήτηση. 2. Κάνουμε κλικ στο πλαίσιο αναζήτησης και έπειτα, κάνουμε κλικ στο φίλτρο αναζήτησης (π.χ. ημερομηνία τροποποίησης, μέγεθος). 3. Κάνουμε κλικ σε μία από τις ακόλουθες επιλογές. (για παράδειγμα, εάν κάναμε κλικ στην επιλογή «Ημερομηνία τροποποίησης», επιλέγουμε μια ημερομηνία ή ένα εύρος ημερομηνιών).

11 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 88 Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε και χαρακτήρες μπαλαντέρ (wildcards) στην αναζήτησή μας. Οι χαρακτήρες μπαλαντέρ χρησιμοποιούνται στη θέση ενός ή περισσοτέρων χαρακτήρων, του ονόματος ή/και της προέκτασης του αναζητούμενου στοιχείου και είναι το αγγλικό ερωτηματικό «?» και ο αστερίσκος «*». Με το αγγλικό ερωτηματικό, μπορούμε να αντικαταστήσουμε ένα μόνο χαρακτήρα. Π.χ. αν γράψουμε «?ΑΣ.TXT», τα Windows θα εντοπίσουν όλα τα αρχεία που το όνομά τους αρχίζει με ένα οποιοδήποτε χαρακτήρα και τελειώνει σε «ΑΣ» (ΜΑΣ.ΤΧΤ, ΣΑΣ.ΤΧΤ, κ.τ.λ.). Ο αστερίσκος μας επιτρέπει να υποκαθιστούμε ένα ή περισσότερους χαρακτήρες. Π.χ. αν γράψουμε «*.TXT», τα Windows θα εντοπίσουν όλα τα αρχεία, ανεξαρτήτως ονόματος, που έχουν επέκταση «ΤΧΤ» (ΤΕΣΤ.ΤΧΤ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ.ΤΧΤ, κ.τ.λ.) Εργαλεία συστήματος και βοηθήματα Τα Windows 7 έχουν μια μεγάλη ποικιλία από εργαλεία συστήματος και βοηθήματα, που περιλαμβάνονται στο λειτουργικό σύστημα. Μερικά από αυτά, είναι τα εξής: Ανασυγκρότηση Δίσκων Πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Όλα τα προγράµµατα», «Βοηθήματα», «Εργαλεία συστήματος», «Ανασυγκρότηση Δίσκων». Ένα πρόβλημα που δημιουργείται με τη μακροχρόνια χρήση ενός δίσκου είναι ότι κατά τη διαγραφή αρχείων παρουσιάζονται κάποια κενά στο αποθηκευτικό μέσο. Επομένως, την επόμενη φορά που θα αποθηκεύσουμε ένα μεγάλο αρχείο αυτό θα κατακερματιστεί, δηλαδή θα αποθηκευτεί σε μονάδες εκχώρησης που δεν βρίσκονται στη σειρά, αλλά σε διαφορετικά ελεύθερα σημεία του δίσκου. Ο κατακερματισμός αρχείων δε γίνεται άμεσα αντιληπτός από το χρήστη, αλλά ο υπολογιστής χρειάζεται περισσότερο χρόνο για την ανάγνωση των κατακερματισμένων αρχείων. Για το λόγο αυτό υπάρχει το εργαλείο «Ανασυγκρότηση Δίσκων», που αναδιατάσσει τα αποθηκευμένα αρχεία, ώστε να καταλαμβάνουν συνεχόμενες θέσεις και ο ελεύθερος χώρος του αποθηκευτικού χώρου να είναι ενιαίος. Έτσι βελτιώνεται η συνολική απόδοση του συστήματος. Εκκαθάριση Δίσκου Πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Όλα τα προγράµµατα», «Βοηθήματα», «Εργαλεία συστήματος», «Εκκαθάριση Δίσκου». Με το εργαλείο αυτό μπορούμε να αποδεσμεύσουμε χώρο από τα αποθηκευτικά μέσα του υπολογιστή μας, διαγράφοντας τα αρχεία που δεν χρειαζόμαστε πλέον. Αντίγραφα Ασφαλείας Πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Όλα τα προγράµµατα», «Συντήρηση», «Αντίγραφα Ασφαλείας και Επαναφορά». Όσο αξιόπιστος και αν είναι ο σκληρός δίσκος του υπολογιστή μας, υπάρχει η πιθανότητα να χάσουμε πολύτιμα δεδομένα σε περίπτωση που παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα ή εκτελέσουμε μια λανθασμένη ενέργεια. Προκειμένου να τα προστατεύσουμε μπορούμε να δημιουργούμε αντίγραφα ασφαλείας (backup) των δεδομένων μας. Σημειωματάριο Πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Όλα τα προγράµµατα», «Βοηθήματα», «Σημειωματάριο». Το «Σημειωματάριο» είναι ένα βασικό πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου και χρησιμοποιείται κυρίως για την προβολή ή την επεξεργασία αρχείων κειμένου και έχει επέκταση ονόματος αρχείου «.txt».

12 89 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 WordPad Πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Όλα τα προγράµµατα», «Βοηθήματα», «WordPad». Το «WordPad», είναι ένα ακόμα πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου, που των Windows 7, έγινε ακόμα καλύτερο. Διαθέτει πλέον μια νέα κορδέλα, τη λωρίδα που εμφανίζεται στο πάνω μέρος του παραθύρου, υποδεικνύοντας τις λειτουργίες κάθε προγράμματος, με επιλογές που προβάλλονται ανοιχτά αντί των μενού. Διαθέτει περισσότερες επιλογές μορφοποίησης, όπως επισήμανση, κουκκίδες, αλλαγές γραμμών και νέα χρώματα, σε συνδυασμό με δυνατότητα εισαγωγής εικόνων και ζουμ. Ζωγραφική Πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Όλα τα προγράµµατα», «Βοηθήματα», «Ζωγραφική». Η «Ζωγραφική» είναι ένα πρόγραμμα που χρησιμοποιείται για βασική επεξεργασία εικόνων. Στα Windows 7, έχει νέα ρεαλιστικά ψηφιακά «πινέλα», με αποχρώσεις νερομπογιάς, ξυλομπογιάς και καλλιγραφίες. Διαθέτει πλέον μια νέα κορδέλα, τη λωρίδα που εμφανίζεται στο πάνω μέρος του παραθύρου, υποδεικνύοντας τις λειτουργίες κάθε προγράμματος, με επιλογές που προβάλλονται ανοιχτά αντί των μενού. Η Ζωγραφική διαθέτει και δυνατότητα αφής, συνεπώς αν διαθέτουμε υπολογιστή με οθόνη αφής, θα μπορούμε να ζωγραφίζουμε με τα δάχτυλά μας στην οθόνη. Αριθμομηχανή Πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Όλα τα προγράµµατα», «Βοηθήματα», «Αριθμομηχανή». Η «Αριθμομηχανή» είναι ένα πρόγραμμα για την εκτέλεση πράξεων. Στα Windows 7, έχει νέα εμφάνιση και νέες δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένων των λειτουργιών «Προγραμματιστή» και «Στατιστικών στοιχείων». Η μετατροπή μονάδων μετατρέπει τη θερμοκρασία Κελσίου σε Φαρενάιτ, τις ουγγιές σε γραμμάρια και τα Joule σε BTU. Χρήσιμα πρότυπα υπολογισμών μας βοηθούν σε διάφορους υπολογισμούς, όπως κατανάλωση καυσίμου και πληρωμές δανείου αυτοκινήτου. Το ιστορικό υπολογισμών (στο μενού «Επεξεργασία») εμφανίζει τι έχουμε κάνει. Επιπλέον, εάν διαθέτουμε υπολογιστή με οθόνη αφής, θα μπορούμε να πραγματοποιούμε τους υπολογισμούς στην οθόνη, με ένα απλό άγγιγμα των δαχτύλων μας Συντομεύσεις Σύμβολα Εκτύπωση: Ctrl + P Αλλαγή Γλώσσας: Alt + Shift Τόνος: πλήκτρο : και έπειτα το φωνήεν (γλώσσα: ελληνικά) Διαλυτικά: Shift + πλήκτρο : και έπειτα το φωνήεν (γλώσσα: ελληνικά) Διαλυτικά με τόνο: Shift+W και έπειτα το φωνήεν (γλώσσα: ελληνικά) Κενό διάστημα: Spacebar Σύμβολο Ευρώ: Ctrl+Alt+e

13 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 90 Κεφάλαιο 2.2: Τα βασικά μέρη και η χρήση των παραθύρων Εξερεύνηση των Windows και τα βασικά μέρη ενός παραθύρου Μπορούμε να περιηγηθούμε μεταξύ αρχείων και φακέλων είτε πατώντας το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγοντας «Υπολογιστής» είτε πατώντας το κουμπί «Εξερεύνηση των Windows», στη γραμμή εργασιών. 1. Παράθυρο περιήγησης 8. Πλαίσιο αναζήτησης 2. Κουμπιά «Εμπρός» και «Πίσω» 9. Κουμπί «Ελαχιστοποίηση» 3. Γραμμή εργαλείων 10. Κουμπί «Μεγιστοποίηση» ή «Επαναφορά» 4. Γραμμή διευθύνσεων 11. Κουμπί «Κλείσιμο» 5. Παράθυρο βιβλιοθήκης 12. Παράθυρο προεπισκόπησης 6. Επικεφαλίδες στηλών 13. Παράθυρο λεπτομερειών 7. Λίστα αρχείων / φακέλων 14. Γραμμές ή Ράβδοι κύλισης Πιο αναλυτικά: 1. Παράθυρο περιήγησης: Έχουμε πρόσβαση σε βιβλιοθήκες, φακέλους, αποθηκευμένες αναζητήσεις και σκληρούς δίσκους. Στην ενότητα «Αγαπημένα» μπορούμε να ανοίγουμε φακέλους και να περιηγούμαστε μεταξύ τους και στην ενότητα «Βιβλιοθήκες» μπορούμε να έχουμε πρόσβαση στις βιβλιοθήκες. Μπορούμε επίσης να επεκτείνουμε (πατώντας το βέλος στα αριστερά) την ενότητα «Υπολογιστής», για αναζήτηση σε φακέλους και υποφακέλους. 2. Κουμπιά «Εμπρός» και «Πίσω»: Με τα κουμπιά «Πίσω» και «Εμπρός», περιηγούμαστε σε άλλους φακέλους ή βιβλιοθήκες που έχουμε ήδη ανοίξει, χωρίς να κλείσουμε το τρέχον παράθυρο. Τα κουμπιά αυτά λειτουργούν σε συνδυασμό με τη γραμμή διευθύνσεων.

14 91 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 3. Γραμμή εργαλείων: Χρησιμεύει για την εκτέλεση κοινών εργασιών, όπως η αλλαγή της εμφάνισης των αρχείων και των φακέλων. Τα κουμπιά της γραμμής εργαλείων αλλάζουν για να εμφανίζουν μόνο τις εργασίες που είναι σχετικές. Για παράδειγμα, εάν μια εικόνα, η γραμμή εργαλείων εμφανίζει διαφορετικά κουμπιά από ότι εάν επιλέξουμε ένα αρχείο μουσικής. 4. Γραμμή διευθύνσεων: Χρησιμοποιείται για να περιηγηθούμε σε άλλο φάκελο ή άλλη βιβλιοθήκη ή για να επιστρέψουμε σε προηγούμενο. 5. Παράθυρο βιβλιοθήκης: Το παράθυρο βιβλιοθήκης εμφανίζεται μόνον όταν βρισκόμαστε σε μια βιβλιοθήκη (π.χ. η βιβλιοθήκη εγγράφων). Χρησιμοποιείται για να προσαρμόσουμε τη βιβλιοθήκη ή να διατάξουμε τα αρχεία σύμφωνα με διαφορετικές ιδιότητες. 6. Επικεφαλίδες στηλών: Μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο οργάνωσης των αρχείων στη λίστα αρχείων. Για παράδειγμα, μπορούμε να κάνουμε κλικ στην επικεφαλίδα μιας στήλης για να αλλάξουμε τη σειρά με την οποία εμφανίζονται τα αρχεία και οι φάκελοι ή μπορούμε να πατήσουμε το βέλος, στη δεξιά πλευρά, για να φιλτράρουμε τα αρχεία με διαφορετικούς τρόπους. Οι επικεφαλίδες στήλης είναι διαθέσιμες μόνο στην προβολή λεπτομερειών. 7. Λίστα αρχείων / φακέλων: Εμφανίζονται τα περιεχόμενα του τρέχοντα φακέλου ή βιβλιοθήκης. 8. Πλαίσιο αναζήτησης: Πληκτρολογούμε μια λέξη ή φράση στο πλαίσιο αναζήτησης για να αναζητήσουμε ένα στοιχείο στον τρέχοντα φάκελο ή βιβλιοθήκη. 9. Κουμπί «Ελαχιστοποίηση»: Ελαχιστοποιεί το παράθυρο, δηλαδή το κρύβει από την οθόνη, αφήνοντας μόνο το αντίστοιχο κουμπί του παραθύρου στη γραμμή εργασιών. Προκειμένου να εμφανίσουμε ξανά το παράθυρο στην οθόνη μας, πατάμε στο κουμπί του, στη γραμμή εργασιών. 10. Κουμπί «Μεγιστοποίηση» ή «Επαναφορά»: To κουμπί «Μεγιστοποίηση» ή «Επαναφορά», όταν το παράθυρο καλύπτει ολόκληρη την οθόνη, βρίσκεται στην κατάσταση «Επαναφοράς» και επαναφέρει το παράθυρο στις αρχικές του διαστάσεις. Στην κατάσταση αυτή το κουμπί είναι σε κατάσταση «Μεγιστοποίησης» και επιτρέπει στο παράθυρο να καλύψει και πάλι ολόκληρη την οθόνη. 11. Κουμπί «Κλείσιμο»: Κλείνει το ενεργό παράθυρο. 12. Παράθυρο προεπισκόπησης: Μπορούμε να δούμε τα περιεχόμενα των περισσότερων αρχείων. Εάν επιλέξουμε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ένα αρχείο κειμένου ή μία εικόνα, μπορούμε να δούμε τα περιεχόμενά του, χωρίς να το ανοίξουμε. Εάν δεν είναι ορατό, πατάμε το κουμπί «Παράθυρο προεπισκόπησης» της γραμμής εργαλείων, για να το εμφανίσουμε. 13. Παράθυρο λεπτομερειών: Βλέπουμε τις πιο κοινές ιδιότητες που σχετίζονται με το επιλεγμένο στοιχείο, οι οποίες είναι πληροφορίες σχετικά με ένα στοιχείο, όπως π.χ. η ημερομηνία τροποποίησης. 14. Γραμμές ή Ράβδοι κύλισης: Υπάρχουν η οριζόντια και η κατακόρυφη ράβδος κύλισης που εμφανίζονται, όταν ο χώρος που υπάρχει σε ένα παράθυρο, δεν επαρκεί να για εμφανιστούν όλα τα περιεχόμενα. Μας δίνει τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουμε κύλιση στα περιεχόμενα ενός παραθύρου, για να δούμε πληροφορίες που αυτή τη στιγμή δεν φαίνονται.

15 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Γραμμή Μενού: Η γραμμή μενού βρίσκεται πάνω από τη γραμμή εργαλείων και περιέχει ομαδοποιημένες τις εντολές που έχει τη δυνατότητα να εκτελέσει ο χρήστης στο συγκεκριμένο παράθυρο. Με ένα κλικ στο κατάλληλο μενού, εμφανίζονται οι διαθέσιμες εντολές και επίσης με ένα κλικ εκτελούμε την εντολή που θέλουμε. Εάν δεν είναι ορατή, πατάμε το κουμπί «Οργάνωση» στη γραμμή εργαλείων, επιλέγουμε «Διάταξη» και έπειτα «Γραμμή μενού», για να την εμφανίσουμε. 16. Γραμμή τίτλου: Η γραμμή τίτλου, εμφανίζεται στην κορυφή κάθε παραθύρου και περιλαμβάνει το όνομα του παραθύρου Αλλαγή μεγέθους ενός παραθύρου Για να αλλάξουμε το μέγεθος ενός παραθύρου, τοποθετούμε το δείκτη του ποντικιού σε ένα από τα περιγράμματα ή μια από τις γωνίες του παραθύρου. Όταν ο δείκτης του ποντικιού γίνει ένα βέλος διπλής κατεύθυνσης, σύρουμε το περίγραμμα ή τη γωνία για να σμικρύνουμε ή να μεγεθύνουμε το παράθυρο. Δεν είναι δυνατή η αλλαγή μεγέθους ενός μεγιστοποιημένου παραθύρου. Πρέπει πρώτα να το επαναφέρουμε αρχικό του μέγεθος Μετακίνηση ενός παραθύρου Για να μετακινήσουμε ένα παράθυρο, τοποθετούμε το δείκτη του ποντικιού σε ένα κενό σημείο, πάνω από τη γραμμή διευθύνσεων και κατόπιν, σύρουμε το παράθυρο στη θέση που θέλουμε Τακτοποίηση παραθύρων Υπάρχουν τρεις τρόποι για την τακτοποίηση των παραθύρων που έχουμε ανοιχτά (τα ανοιχτά παράθυρα δεν θα πρέπει να είναι ελαχιστοποιημένα): Σε επικάλυψη, όπου τα παράθυρα τοποθετούνται σε μια ενιαία στοίβα ώστε να φαίνονται οι τίτλοι τους. Σε στοίβα, όπου τα παράθυρα τοποθετούνται σε μία ή περισσότερες κατακόρυφες στοίβες, ο αριθμός των οποίων εξαρτάται από τον αριθμό των ανοιχτών παραθύρων. Σε παράθεση, όπου κάθε παράθυρο τοποθετείται στην επιφάνεια εργασίας, ανοιχτό, αλλά όχι μεγιστοποιημένο, ώστε να φαίνονται όλα ταυτόχρονα. Επικάλυψη Στοίβα Παράθεση Για να τακτοποιήσουμε τα ανοιχτά παράθυρα, κάνουμε δεξί κλικ σε ένα κενό σημείο της γραμμής εργασιών και κατόπιν επιλέγουμε μία από τις εντολές «Επικάλυψη παραθύρων», «Εμφάνιση παραθύρων σε στοίβα» ή «Εμφάνιση παραθύρων σε παράθεση».

16 93 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 Κεφάλαιο 2.3: Ρυθμίσεις των Windows Βασικές πληροφορίες συστήματος Για να δούμε βασικές πληροφορίες για τον υπολογιστή μας, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Πίνακας Ελέγχου», «Σύστημα και Ασφάλεια» και τέλος «Σύστημα». Στο παράθυρο που εμφανίζεται, μπορούμε να δούμε βασικές πληροφορίες για την ονομασία, την έκδοση και τον τύπο (32/64 bit) του λειτουργικού συστήματος, τον επεξεργαστή, το μέγεθος της μνήμης RAM, κ.α Εξατομίκευσης της επιφάνειας εργασίας Τα Windows 7 μας παρέχουν διάφορους τρόπους εξατομίκευσης της επιφάνειας εργασίας του προσωπικού υπολογιστή μας, ώστε να έχει την εμφάνιση και την αίσθηση που θέλουμε. Τα πλαίσια των παραθύρων μοιάζουν να είναι φτιαγμένα από διάφανο γυαλί, με ελαφρές σκιάσεις, ενώ μπορούν να εμφανίζονται σε μια ευρεία γκάμα χρωματικών συνδυασμών. Τα Windows συνδυάζουν πλαίσια παραθύρων, το μενού «Έναρξη» και τη γραμμή εργασιών με νέα όψη και περισσότερα θέματα «Aero» (της κορυφαίας οπτικής εμπειρίας που κάνει την αλληλεπίδραση με τον υπολογιστή συγκλονιστική), ώστε να αλλάζουμε εύκολα την εμφάνιση και τους ήχους του υπολογιστή μας σε μερικά απλά βήματα. Τα Windows 7 παρέχουν μια εξαιρετική νέα σειρά θεμάτων «Aero». Από γαλήνια τοπία και θέματα από τη φύση μέχρι πολύχρωμες εικονογραφήσεις και χαρακτήρες. Κάθε θέμα περιλαμβάνει ένα φόντο επιφάνειας εργασίας (που για πρώτη φορά μπορεί να προβάλλει παρουσιάσεις), ένα πρόγραμμα προστασίας οθόνης (που μπορεί επίσης να προβάλλει παρουσιάσεις), έναν συνδυασμό χρωμάτων πλαισίων παραθύρων και έναν συνδυασμό ήχων. Μπορούμε να χρησιμοποιούμε ένα θέμα όπως είναι ή να αλλάζουμε οποιοδήποτε μέρος του, τους ήχους, το χρώμα, τις εικόνες φόντου ή τα προγράμματα προστασίας οθόνης, οποιαδήποτε στιγμή και έπειτα να αποθηκεύουμε τις αλλαγές μας ως νέο θέμα ώστε να μπορούμε να επιστρέψουμε σε αυτό αργότερα. Για να εμφανίσουμε την «Εξατομίκευση», κάνουμε δεξί κλικ σε ένα κενό σημείο της Επιφάνειας εργασίας και επιλέγουμε «Εξατομίκευση» ή πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Πίνακας Ελέγχου», «Εμφάνιση και Εξατομίκευση» και τέλος «Εξατομίκευση». Για να αλλάξουμε το φόντο της Επιφάνειας εργασίας, (ή αλλιώς την «Ταπετσαρία»), κάνουμε κλικ στην επιλογή «Φόντο επιφάνειας εργασίας» και κάνουμε κλικ στην εικόνα ή στο χρώμα που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε στο φόντο της επιφάνειας εργασίας μας. Αν «δείξουμε» με το δείκτη του ποντικιού πάνω σε μια εικόνα, εμφανίζεται το όνομά της και άλλες χρήσιμες πληροφορίες. Αν η εικόνα που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε δεν υπάρχει στη λίστα των εικόνων «Φόντο επιφάνειας εργασίας των Windows», κάνουμε κλικ σε ένα στοιχείο στη λίστα «Θέση εικόνας», για να δούμε άλλες κατηγορίες ή κάνουμε κλικ στο κουμπί «Αναζήτηση», για να αναζητήσουμε την εικόνα στον υπολογιστή μας. Όταν εντοπίσουμε την εικόνα που θέλουμε, κάνουμε διπλό κλικ σε αυτήν, η οποία θα οριστεί ως φόντο της επιφάνειας εργασίας μας. Στην ενότητα «Τοποθέτηση εικόνας», κάνουμε κλικ στο βέλος και επιλέγουμε τον τρόπο που θα εμφανίζεται η εικόνα στην επιφάνεια εργασίας: Συμπλήρωση: περικοπή της εικόνας ώστε να γεμίσει την οθόνη. Προσαρμογή: προσαρμογή της εικόνας στην οθόνη. Παραμόρφωση: παραμόρφωση της εικόνας ώστε να ταιριάξει στην οθόνη. Σε παράθεση: τοποθέτηση της εικόνας σε παράθεση. Στο κέντρο: κεντράρισμα της εικόνας στην οθόνη.

17 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 94 Τέλος πατάμε το κουμπί «Αποθήκευση αλλαγών». Αν επιλέξουμε «Προσαρμογή» ή «Στο κέντρο», μπορούμε να προσθέσουμε ένα πλαίσιο στην εικόνα μας με έγχρωμο φόντο. Στην ενότητα «Τοποθέτηση εικόνας», κάνουμε κλικ στην επιλογή «Αλλαγή χρώματος φόντου», επιλέγουμε ένα χρώμα και μετά πατάμε το κουμπί «ΟΚ». Αν έχουμε μια παρουσίαση ή έχουμε επιλέξει πολλές εικόνες ως φόντο για την επιφάνεια εργασίας μας, μπορούμε στην ενότητα «Αλλαγή εικόνας κάθε» να ορίσουμε μετά από πόσο χρόνο θα εναλλάσσονται οι εικόνες Προφύλαξη οθόνης Προφύλαξη οθόνης είναι μια κινούμενη εικόνα ή μοτίβο που εμφανίζεται στην οθόνη του υπολογιστή μας όταν για κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα δεν χρησιμοποιήσουμε το ποντίκι ή το πληκτρολόγιο. Αρχικά, τα προγράμματα προφύλαξης οθόνης χρησίμευαν για την προστασία των παλαιότερων, μονόχρωμων οθονών από τη φθορά. Σήμερα αποτελούν απλώς ένα τρόπο προσαρμογής του υπολογιστή μας ή βελτίωσης της ασφάλειας των δεδομένων μας, μέσω της προστασίας με κωδικό πρόσβασης. Για να ενεργοποιήσουμε την προφύλαξη οθόνης, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Πίνακας Ελέγχου», «Εμφάνιση και Εξατομίκευση» και στην κατηγορία «Εξατομίκευση», πατάμε στην επιλογή «Αλλαγή προφύλαξης οθόνης». Στο παράθυρο «Ρυθμίσεις προφύλαξης οθόνης» που ανοίγει, στην πτυσσόμενη λίστα «Προφύλαξη οθόνης» επιλέγουμε την προφύλαξη οθόνης που θέλουμε. Για να καταργήσουμε την προφύλαξη οθόνης, επιλέγουμε «(χωρίς επιλογή)». Αν θέλουμε να ορίσουμε και το χρόνο (σε λεπτά), μετά τον οποίο θα ενεργοποιείται η προφύλαξη της οθόνης, τον ρυθμίζουμε στο πλαίσιο «Αναμονή». Αν θέλουμε τα Windows να κλειδώνουν τον υπολογιστή μας μετά από μια περίοδο αδράνειας, ακόμα κι αν επιλέξουμε να απενεργοποιήσουμε την προφύλαξη οθόνης, επιλέγουμε το πλαίσιο «Στην επιστροφή, εμφάνιση της οθόνης σύνδεσης» και πατάμε το κουμπί «ΟΚ» Προσαρμογή της ανάλυσης της οθόνης Όταν ρυθμίζουμε την ανάλυση της οθόνης, καθορίζουμε την ευκρίνεια του κειμένου και των εικόνων στην οθόνη μας. Σε υψηλότερη ανάλυση, τα στοιχεία εμφανίζονται στην οθόνη με μεγαλύτερη ευκρίνεια. Επίσης, εμφανίζονται με μικρότερο μέγεθος, άρα χωράνε περισσότερα στοιχεία στην οθόνη. Σε χαμηλότερη ανάλυση, στην οθόνη χωράνε λιγότερα στοιχεία, αλλά εμφανίζονται μεγαλύτερα και είναι πιο ευδιάκριτα. Παράδειγμα χαμηλής ανάλυσης είναι η ανάλυση , ενώ είναι υψηλή ανάλυση. Η αύξηση της ανάλυσης της οθόνης μας, εξαρτάται από το μέγεθος και τις δυνατότητές της, καθώς και από τον τύπο της κάρτας γραφικών του υπολογιστή μας. Για να προσαρμόσουμε την ανάλυση της οθόνης, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Πίνακας Ελέγχου», «Εμφάνιση και Εξατομίκευση» και στην κατηγορία «Οθόνη», πατάμε στην επιλογή «Προσαρμογή ανάλυσης οθόνης». Στην πτυσσόμενη λίστα «Ανάλυση», επιλέγουμε την επιθυμητή ανάλυση της οθόνης και πατάμε το κουμπί «Εφαρμογή».

18 95 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Αλλαγή Ημερομηνίας, Ώρας και Ζώνης ώρας Πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Πίνακας ελέγχου», «Ώρα, Γλώσσα και Περιοχή», «Ημερομηνία και Ώρα» και επιλέγουμε την καρτέλα «Ημερομηνία και ώρα». Για να αλλάξουμε την ημερομηνία ή την ώρα του συστήματος, πατάμε στο κουμπί «Αλλαγή ημερομηνίας και ώρας» και στο παράθυρο «Ρυθμίσεις ημερομηνίας και ώρας», κάνουμε τις επιθυμητές αλλαγές στην ημερομηνία ή/και στην ώρα του συστήματος και τέλος, πατάμε το κουμπί «ΟΚ». Για να αλλάξουμε τη ζώνη ώρας του συστήματος, πατάμε στο κουμπί «Αλλαγή ζώνης ώρας» και στο παράθυρο «Ρυθμίσεις ζώνης ώρας», κάνουμε κλικ στην τρέχουσα ζώνη ώρας από την αναπτυσσόμενη λίστα. Αν θέλουμε να ρυθμίζεται αυτόματα ο υπολογιστής μας όταν γίνεται αλλαγή σε θερινή ώρα, επιλέγουμε το πλαίσιο «Αυτόματη ρύθμιση ρολογιού για θερινή ώρα» και τέλος, πατάμε το κουμπί «ΟΚ» Ρύθμιση έντασης ήχου Ο πιο γρήγορος τρόπος για να ρυθμίσουμε την ένταση του ήχου, είναι κάνοντας κλικ στο κουμπί «Ηχεία», στην περιοχή ειδοποιήσεων της γραμμής εργασιών και μετακινώντας τα ρυθμιστικά προς τα επάνω ή προς τα κάτω, για να αυξήσουμε ή να μειώσουμε την ένταση των ηχείων. Αν θέλουμε να ρυθμίσουμε ξεχωριστά την ένταση των ηχείων μας και άλλων συσκευών ή προγραμμάτων ήχου, χρησιμοποιώντας το μείκτη έντασης ήχου, αφού ανοίξουμε το παράθυρο έντασης του ηχείου, κάνουμε κλικ στην επιλογή «Μείκτης». Για να κάνουμε σίγαση του ήχου, πατάμε το κουμπί «Σίγαση» Προσαρμογή τοπικών ρυθμίσεων Μπορούμε να αλλάξουμε τη μορφή που χρησιμοποιούν τα Windows για την εμφάνιση ημερομηνίας, ώρας, νομίσματος και μονάδων μέτρησης, που χρησιμοποιούνται σε μια συγκεκριμένη χώρα ή περιοχή. Πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Πίνακας ελέγχου», «Ώρα, Γλώσσα και Περιοχή», «Περιοχή και γλώσσα» και στην καρτέλα «Μορφές», πατάμε το κουμπί «Πρόσθετες ρυθμίσεις». Στο παράθυρο «Προσαρμογή μορφής»: Στην καρτέλα «Αριθμοί» προσαρμόζουμε τις ρυθμίσεις για τους αριθμούς, όπως το πλήθος των δεκαδικών ψηφίων. Στην καρτέλα «Νόμισμα» προσαρμόζουμε τις ρυθμίσεις για το νόμισμα, όπως το πλήθος των δεκαδικών ψηφίων και το σύμβολο του νομίσματος. Στην καρτέλα «Ώρα» προσαρμόζουμε τις ρυθμίσεις για την ώρα, όπως τη μορφή και το σύμβολό της. Στην καρτέλα «Ημερομηνία» προσαρμόζουμε τις ρυθμίσεις για την ημερομηνία, όπως το δείγμα και τη μορφή της για τη σύντομη ή την πλήρη ημερομηνία.

19 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Προσθήκη, εναλλαγή, προεπιλογή και κατάργηση γλώσσας εισόδου πληκτρολογίου Για να προσθέσουμε μια γλώσσα εισόδου, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Πίνακας ελέγχου», «Ώρα, Γλώσσα και Περιοχή», «Περιοχή και γλώσσα» και στην καρτέλα «Πληκτρολόγια και γλώσσες», πατάμε το κουμπί «Αλλαγή πληκτρολογίων». Στο παράθυρο «Κείμενο και γλώσσες εισόδου», επιλέγουμε την καρτέλα «Γενικά» και στην περιοχή «Εγκατεστημένες υπηρεσίες», πατάμε το κουμπί «Προσθήκη». Κάνουμε διπλό κλικ στη γλώσσα που θέλουμε να προσθέσουμε, διπλό κλικ στην επιλογή «Πληκτρολόγιο», επιλέγουμε τις επιλογές που θέλουμε και πατάμε το κουμπί «ΟΚ». Για να εναλλασσόμαστε μεταξύ των γλωσσών εισόδου, κάνουμε κλικ στο κουμπί της γλώσσας εισόδου, στη γραμμή εργασιών και επιλέγουμε τη γλώσσα εισόδου που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε. Εναλλακτικά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το συνδυασμό πλήκτρων «Alt+Shift». Για να ορίσουμε μια γλώσσα εισόδου ως προεπιλεγμένη, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Πίνακας ελέγχου», «Ώρα, Γλώσσα και Περιοχή», «Περιοχή και γλώσσα» και στην καρτέλα «Πληκτρολόγια και γλώσσες», πατάμε το κουμπί «Αλλαγή πληκτρολογίων». Στο παράθυρο «Κείμενο και γλώσσες εισόδου», επιλέγουμε την καρτέλα «Γενικά» και στην περιοχή «Προεπιλεγμένη γλώσσα εισόδου», επιλέγουμε από τη λίστα με τις εγκατεστημένες γλώσσες εισόδου, εκείνη που θέλουμε να χρησιμοποιείται ως προεπιλεγμένη. Για να καταργήσουμε μια γλώσσα εισόδου, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Πίνακας ελέγχου», «Ώρα, Γλώσσα και Περιοχή», «Περιοχή και γλώσσα» και στην καρτέλα «Πληκτρολόγια και γλώσσες», πατάμε το κουμπί «Αλλαγή πληκτρολογίων». Στο παράθυρο «Κείμενο και γλώσσες εισόδου», επιλέγουμε την καρτέλα «Γενικά» και στην περιοχή «Εγκατεστημένες υπηρεσίες», επιλέγουμε τη γλώσσα που θέλουμε να καταργήσουμε, πατάμε το κουμπί «Κατάργηση» και τέλος, πατάμε το κουμπί «ΟΚ» Αλλαγή εμφάνισης του δείκτη του ποντικιού Για να εμφανίσουμε τις ιδιότητες του ποντικιού, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Πίνακας ελέγχου», «Υλικό και Ήχος» και από την κατηγορία «Συσκευές και εκτυπωτές», επιλέγουμε «Ποντίκι». Ανοίγει το παράθυρο «Ιδιότητες: Ποντίκι» όπου στην καρτέλα «Δείκτες»: Για να αλλάξουμε την εμφάνιση σε όλους τους δείκτες, κάνουμε κλικ στην πτυσσόμενη λίστα «Συνδυασμός» και έπειτα, κάνουμε κλικ σε ένα νέο σχήμα δείκτη. Για να αλλάξουμε έναν μεμονωμένο δείκτη, στην περιοχή «Προσαρμογή», κάνουμε κλικ στο δείκτη που θέλουμε να αλλάξουμε στη λίστα, κάνουμε κλικ στο κουμπί «Αναζήτηση», κάνουμε κλικ στο δείκτη που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε και έπειτα, κάνουμε κλικ στο κουμπί «Άνοιγμα».

20 97 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Εγκατάσταση και απεγκατάσταση εφαρμογών Για την εγκατάσταση μιας εφαρμογής, χρησιμοποιείται το κατάλληλο πρόγραμμα εγκατάστασης, το οποίο συνήθως λέγεται «setup» ή «install», το οποίο μπορεί να εκτελεστεί με τους ακόλουθους τρόπους: Αυτόματη εκτέλεση του προγράμματος εγκατάστασης, με την εισαγωγή του δίσκου στο CD/DVD-ROM ή του USB δίσκου, με χρήση του αρχείου «autorun», που ξεκινάει αυτόματα το πρόγραμμα εγκατάστασης της εφαρμογής. Με τη χρήση της εντολής «Εκτέλεση», εφόσον γνωρίζουμε το όνομα και τη θέση του αρχείου εγκατάστασης. Πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Όλα τα προγράμματα», «Βοηθήματα» και τέλος «Εκτέλεση». Στο παράθυρο «Εκτέλεση» που ανοίγει, πατάμε το κουμπί «Αναζήτηση» για να επιλέξουμε το πρόγραμμα εγκατάστασης και τέλος, πατάμε το κουμπί «ΟΚ». Εκτέλεση του προγράμματος εγκατάστασης από το παράθυρο «Υπολογιστής». Πατάμε το κουμπί «Έναρξη», επιλέγουμε «Υπολογιστής», επιλέγουμε το δίσκο που περιέχει το πρόγραμμα εγκατάστασης και μετακινούμαστε στους φακέλους, μέχρι να βρούμε το πρόγραμμα εγκατάστασης. Τέλος κάνουμε διπλό κλικ πάνω του για να εκτελεστεί. Για να καταργήσουμε την εγκατάστασης ενός προγράμματος (απεγκατάσταση), πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Πίνακας ελέγχου», «Προγράμματα» και τέλος «Προγράμματα και δυνατότητες». Στο παράθυρο που ανοίγει, εμφανίζεται η λίστα με τα εγκατεστημένα προγράμματα. Αν κάνουμε δεξί κλικ σε κάποιο από αυτά έχουμε τις ακόλουθες επιλογές: «Κατάργηση εγκατάστασης», για να καταργήσουμε την εγκατάστασή του. «Αλλαγή», αν εμφανίζεται, για να τροποποιήσουμε εγκατεστημένα του στοιχεία. Για να προσθαφαιρέσουμε στοιχεία των Windows, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Πίνακας ελέγχου», «Προγράμματα» και στην κατηγορία «Προγράμματα και δυνατότητες», κάνουμε κλικ στην επιλογή «Ενεργοποίηση και απενεργοποίηση δυνατοτήτων των Windows». Στο παράθυρο που ανοίγει, εμφανίζεται μια λίστα με όλες οι δυνατότητες των Windows. Όσες είναι επιλεγμένες, είναι ενεργοποιημένες ήδη, ενώ οι υπόλοιπες είναι απενεργοποιημένες. Μπορούμε να ενεργοποιούμε και να απενεργοποιούμε δυνατότητες των Windows, επιλέγοντας ή αποεπιλέγοντας τα αντίστοιχα πλαίσια, που βρίσκονται αριστερά τους. Στο τέλος, πατάμε το κουμπί «ΟΚ» Σύλληψη οθόνης ή καταγραφή στιγμιότυπων οθόνης (print screen) Μπορούμε να καταγράψουμε τα περιεχόμενα της οθόνης μας πατώντας το πλήκτρο «Print Screen» ή «PtrScn» ή «PtrSc» (ανάλογα με το πληκτρολόγιο). Αυτή η διαδικασία ονομάζεται καταγραφή στιγμιότυπου οθόνης ή σύλληψη οθόνης. Έπειτα, μπορούμε να επικολλήσουμε τα δεδομένα που καταγράψαμε σε ένα έγγραφο, ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή σε κάποιο άλλο αρχείο. Μπορούμε να καταγράψουμε δύο τύπους στιγμιότυπων οθόνης: ολόκληρη την οθόνη ή μόνο το ενεργό παράθυρο. Αν, για παράδειγμα, έχουμε ταυτόχρονα ανοιχτά περισσότερα από ένα παράθυρα, μπορεί να θέλουμε να καταγράψουμε ένα στιγμιότυπο, μόνο από το ενεργό παράθυρο. Για να αντιγράψουμε ολόκληρη την οθόνη: Πατάμε το πλήκτρο «Print Screen». Για να αντιγράψουμε μόνο το ενεργό παράθυρο: Πατάμε το συνδυασμό πλήκτρων «Alt+Print Screen».

21 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Εμφάνιση ή Απόκρυψη επεκτάσεων αρχείων Για να εμφανίσουμε τις επεκτάσεις των αρχείων, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Υπολογιστής», «(κουμπί) Οργάνωση» και τέλος «Επιλογές φακέλων και αναζήτησης». Στην καρτέλα «Προβολή» απενεργοποιούμε την επιλογή «Απόκρυψη επεκτάσεων για γνωστούς τύπους αρχείων». Για να αποκρύψουμε τις επεκτάσεις των αρχείων, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Υπολογιστής», «(κουμπί) Οργάνωση» και τέλος «Επιλογές φακέλων και αναζήτησης». Στην καρτέλα «Προβολή» ενεργοποιούμε την επιλογή «Απόκρυψη επεκτάσεων για γνωστούς τύπους αρχείων» Απαλοιφή λιστών στο μενού «Έναρξη» και τη γραμμή εργασιών Τα Windows αποθηκεύουν ένα ιστορικό των προγραμμάτων, των αρχείων, των φακέλων και των τοποθεσιών Web που ανοίγουμε και τα προβάλλουν στο μενού «Έναρξη» και στις «Λίστες συντομεύσεων» τόσο στο μενού «Έναρξη» όσο και στη γραμμή εργασιών. Εάν χρησιμοποιούμε έναν κοινόχρηστο ή δημόσιο υπολογιστή μπορεί να θέλουμε να κάνουμε εκκαθάριση του ιστορικού του, κατά τακτά διαστήματα. Με την εκκαθάριση στοιχείων από το μενού «Έναρξη» και τις «Λίστες συντομεύσεων», αυτά τα στοιχεία δεν διαγράφονται από τον υπολογιστή μας. Για να κάνουμε εκκαθάριση λιστών: 1. Ανοίγουμε τις Ιδιότητες γραμμής εργασιών και μενού «Έναρξη», πατώντας το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγοντας διαδοχικά «Πίνακας Ελέγχου», «Εμφάνιση και εξατομίκευση» και τέλος «Γραμμή εργασιών και μενού "Έναρξη"». Εναλλακτικά, κάνουμε δεξί κλικ σε ένα κενό σημείο της γραμμής εργασιών και κατόπιν επιλέγουμε την εντολή «Ιδιότητες», «Εμφάνιση παραθύρων σε στοίβα» ή «Εμφάνιση παραθύρων σε παράθεση».

22 99 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 2. Στο παράθυρο «Ιδιότητες γραμμής εργασιών και μενού Έναρξη» που ανοίγει, επιλέγουμε την καρτέλα «Μενού Έναρξη» και έπειτα: I. Για να μην εμφανίζονται τα πρόσφατα ανοιγμένα προγράμματα στο μενού «Έναρξη», καταργούμε την επιλογή από το πλαίσιο «Αποθήκευση και εμφάνιση λίστας πρόσφατα ανοιγμένων προγραμμάτων στο μενού "Έναρξη"». II. Για να καθαρίσουμε τα πρόσφατα ανοιγμένα αρχεία στις Λίστες συντομεύσεων της γραμμής εργασιών και του μενού "Έναρξη", καταργούμε την επιλογή από το πλαίσιο «Αποθήκευση και εμφάνιση λίστας πρόσφατα ανοιγμένων στοιχείων στο μενού "Έναρξη" και τη γραμμή εργασιών». 3. Πατάμε το κουμπί «ΟΚ». Για να εμφανίζονται τα πρόσφατα ανοιγμένα προγράμματα και αρχεία, επιλέγουμε τα πλαίσια και μετά πατάμε το κουμπί «ΟΚ».

23 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Κεφάλαιο 2.4: Εργασία με εικονίδια Συχνότερα εμφανιζόμενα εικονίδια των Windows Τα πιο συνηθισμένα εικονίδια, που μπορεί να συναντήσουμε, είναι: Εικονίδια συστήματος: Τα Windows εμφανίζουν τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται πιο συχνά, όπως «Υπολογιστής», «Δίκτυο» και «Κάδος ανακύκλωσης», ως εικονίδια, στην επιφάνεια εργασίας. Εικονίδια εφαρμογών: Εικονίδια που αντιστοιχούν σε εφαρμογές, όπως Microsoft Excel, Microsoft Access, Microsoft Outlook, Microsoft Powerpoint, Microsoft Word. Εικονίδια αρχείων: Εικονίδια που αντιστοιχούν σε αρχεία που έχουμε αποθηκεύσει, όπως απλό κείμενο (Σημειωματάριο), έγγραφα του Word και φύλλα εργασίας του Excel Εικονίδια συντομεύσεων: Εικονίδια που αποτελούν συντομεύσεις για στοιχεία και εφαρμογές του υπολογιστή μας, όπως συντομεύσεις για τον εκτυπωτή, την εφαρμογή Microsoft Outlook και το σκληρό δίσκο. Εικονίδια φακέλων: Εικονίδια φακέλων που έχουμε δημιουργήσει Δημιουργία και διαγραφή συντόμευσης Τοποθετώντας συντομεύσεις σε μια εύχρηστη θέση, όπως στην επιφάνεια εργασίας, μπορούμε να αποκτήσουμε γρήγορη πρόσβαση στα αρχεία, τους φακέλους, στις εφαρμογές και στα στοιχεία του υπολογιστή μας. Η συντόμευση έχει ένα βέλος, που εμφανίζεται στο εικονίδιο, για να ξεχωρίζει από το αρχικό στοιχείο. Για να δημιουργήσουμε μια συντόμευση, μεταφερόμαστε στο στοιχείο που θέλουμε, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και επιλέγουμε την εντολή «Δημιουργία συντόμευσης». Η νέα συντόμευση εμφανίζεται στην ίδια θέση με το αρχικό στοιχείο. Για να διαγράψουμε μια συντόμευση, κάνουμε δεξί κλικ στη συντόμευση που θέλουμε, κάνουμε δεξί κλικ πάνω της και επιλέγουμε την εντολή «Διαγραφή». Εναλλακτικά, αφού την επιλέξουμε, πατάμε το πλήκτρο «Delete». Όταν διαγράψουμε μια συντόμευση, καταργείται μόνο η συντόμευση και όχι το αρχικό στοιχείο.

24 101 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Δημιουργία συντόμευσης στην επιφάνεια εργασίας Για να δημιουργήσουμε μια συντόμευση για μια εφαρμογή, αρχείο ή φάκελο στην επιφάνεια εργασίας, μεταβαίνουμε σε αυτό, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του, επιλέγουμε «Αποστολή προς» και επιλέγουμε την εντολή «Επιφάνεια Εργασίας (δημιουργία συντόμευσης)» Χρήση εικονιδίου για άνοιγμα αρχείου, φακέλου ή εφαρμογής Τα εικονίδια μας επιτρέπουν να ανοίγουμε αρχεία, να εμφανίζουμε τα περιεχόμενα φακέλων και να εκκινούμε εφαρμογές. Για να το επιτύχουμε αυτό, αρκεί να κάνουμε διπλό κλικ σε ένα εικονίδιο ή δεξί κλικ και να επιλέξουμε την εντολή «Άνοιγμα».

25 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Κεφάλαιο 2.5: Συσκευές αποθήκευσης, μονάδες μέτρησης χωρητικότητας και δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας Συσκευές αποθήκευσης Μαγνητικά μέσα αποθήκευσης Εσωτερικός σκληρός δίσκος Ο σκληρός δίσκος (hard disk) είναι η κύρια συσκευή αποθήκευσης δεδομένων. Μπορεί να αποθηκεύσει μεγάλο όγκο δεδομένων και έχει τη μεγαλύτερη ταχύτητα ανάγνωσης και εγγραφής από όλες τις άλλες συσκευές της κατηγορίας. Η ταχύτητα περιστροφής τους κυμαίνεται από στροφές το λεπτό. Ένας σύγχρονος υπολογιστής μπορεί να δεχτεί πολλούς σκληρούς δίσκους, ώστε να αυξηθεί η αποθηκευτική του δυνατότητα. Ο πρώτος σκληρός δίσκος ονομάζεται δίσκος C ή μονάδα C:, ο δεύτερος ονομάζεται δίσκος D ή μονάδα D:, κ.τ.λ. Οι σημερινοί δίσκοι κυμαίνονται από 500GB 3TB (σε αντίθεση με τα 10MB 20MB που είχαν οι αρχικοί σκληροί δίσκοι) και η χωρητικότητά τους αυξάνεται συνεχώς ενώ το κόστος τους μειώνεται. Το πρότυπο διαύλου δεδομένων που χρησιμοποιείται ευρύτατα στους προσωπικούς υπολογιστές με σκοπό τη μεταφορά δεδομένων από τους σκληρούς δίσκους ή τα οπτικά μέσα αποθήκευσης δεδομένων προς την κεντρική μονάδα επεξεργασίας, είναι το SATA ή Serial ATA (Serial Advanced Technology Attachment). Ο δίαυλος SATA έχει αντικαταστήσει τον παλαιότερο δίαυλο IDE (Integrated Drive Electronics). Σε αντίθεση με τον δίαυλο IDE, ο SATA, μεταφέρει τα δεδομένα σειριακά αντί παράλληλα. Αυτό έχει το πλεονέκτημα των λιγότερων καλωδιώσεων και, κατά συνέπεια, πιο λιτό σχεδιασμό. Εξωτερικός σκληρός δίσκος Οι εξωτερικοί σκληροί δίσκοι, συνδέονται εξωτερικά με τη μονάδα συστήματος και συνήθως, μέσω USB καλωδίου. Η χωρητικότητά τους έχει φτάσει τα 6TB και αυξάνεται συνεχώς. Δίσκοι Δικτύου Εφόσον ο υπολογιστής μας είναι συνδεδεμένος σε δίκτυο, μπορούμε να αποθηκεύσουμε ή να ανακτήσουμε δεδομένα, από άλλους υπολογιστές του δικτύου, με τη χρήση των κοινόχρηστων φακέλων. Για πιο εύκολη πρόσβαση σε αυτούς τους φακέλους, το λειτουργικό σύστημα μας παρέχει την επιλογή άμεσης «αντιστοίχισης» (mapping) ενός δικτυακού δίσκου. Αυτό μας επιτρέπει να «αντιστοιχίσουμε» μια δικτυακή τοποθεσία με ένα γράμμα σκληρού δίσκου (network drives). Αποθήκευση δεδομένων στο διαδίκτυο Έχουμε επίσης τη δυνατότητα να αποθηκεύσουμε τα δεδομένα μας στο διαδίκτυο (online storage) χρησιμοποιώντας μια από τις σχετικές υπηρεσίες του διαδικτύου, όπου προσφέρουν χώρο αποθήκευσης των δεδομένων μας σε ένα διακομιστή (server). Έτσι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μια καταστροφή του υπολογιστή μας, επαναφέροντας τα αρχεία μας από το διαδίκτυο ή μπορούμε να ανταλλάσουμε αρχεία με άλλους χρήστες, γρήγορα και εύκολα. Μονάδα δισκετών Η μονάδα δισκετών είναι μια συσκευή που μπορούμε να ανακτούμε και να αποθηκεύουμε δεδομένα σε δισκέτες οι οποίες πλέον έχουν αντικατασταθεί από μνήμες Flash USB και πολλοί σύγχρονοι υπολογιστές, δεν διαθέτουν καθόλου μονάδες δισκετών. Η δισκέτα (floppy disk) είναι το φθηνότερο μέσο αποθήκευσης και ονομάζεται μονάδα A:

26 103 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 Οπτικά μέσα αποθήκευσης Τα οπτικά μέσα αποθήκευσης είναι φορητές συσκευές αποθήκευσης οι οποίες μπορούν να αποθηκεύσουν μεγάλες ποσότητες πληροφοριών. Στα οπτικά μέσα αποθήκευσης, η πληροφορία γράφεται και διαβάζεται με τη βοήθεια της οπτικής ακτίνας (laser). Οι πιο συνηθισμένες παραλλαγές τους είναι: CD-ROM, DVD-ROM, BD-ROM (Blu-Ray), οι οποίες είναι μόνο για ανάγνωση και χρησιμοποιούνται για τη διανομή ψηφιακού υλικού, όπως εφαρμογές, παρουσιάσεις, μουσική, βίντεο, κ.α. CD-R, DVD-R, DVD+R, BD-R, στα οποία, με την κατάλληλη συσκευή εγγραφής δίσκων στον υπολογιστή μας, μπορούμε να γράψουμε δεδομένα, μόνο μια φορά. CD-RW, DVD-RW, DVD+RW, BD-RE, στα οποία, με μια συσκευή εγγραφής επανεγγράψιμων δίσκων, μπορούμε να γράψουμε και να σβήσουμε δεδομένα πολλές φορές, αλλά με χαμηλότερη ταχύτητα εγγραφής. Επιπλέον όσο περισσότερες εγγραφές κάνουμε τόσο μειώνεται η διάρκεια ζωής τους. Στον πιο κάτω πίνακα βλέπουμε τη διαφορά χωρητικότητας μεταξύ των μονάδων CD, DVD και BD: Μονάδα Χωρητικότητα Χρήση για αποθήκευση CD έως 900 MB Μουσική και δεδομένα DVD 4,7 17 GB Ταινίες και δεδομένα BD 8 50 GB Ταινίες υψηλής ευκρίνειας και δεδομένα Ο κύριος παράγοντας που καθορίζει την ικανότητα μιας συσκευής οπτικής αποθήκευσης είναι η ταχύτητα ανάγνωσης δεδομένων, η οποία υποδεικνύεται από έναν αριθμό, τον οποίο ακολουθεί ο χαρακτήρας «x» (π.χ. «11,7x»). Όσος μεγαλύτερος είναι αυτός ο αριθμός, τόσο πιο γρήγορη αλλά και πιο ακριβή είναι η συσκευή. Μέσα αποθήκευσης στερεής κατάστασης Τα μέσα αποθήκευσης στερεής κατάστασης ή ηλεκτρικά μέσα αποθήκευσης, δεν έχουν κανένα κινητό μέσο όπως έχουν οι σκληροί δίσκοι αλλά χρησιμοποιούν κυκλώματα. Με αυτό τον τρόπο, επιτυγχάνεται μεγάλη ταχύτητα και πολύ μικρότερος χρόνος στην προσπέλαση των δεδομένων. χρησιμοποιούν ολοκληρωμένα κυκλώματα, βασισμένα σε ημιαγωγούς, για την αποθήκευση των δεδομένων. Χωρίζονται σε μέσα προσωρινής αποθήκευσης (RAM) και μέσα μόνιμης αποθήκευσης, που είναι: Μνήμη Flash USB Μια μονάδα Flash USB είναι μια φορητή και επανεγγράψιμη συσκευή αποθήκευσης, που συνδέεται στη θύρα USB του υπολογιστή. Η χωρητικότητά της φτάνει τα 128 GB, από την οποία εξαρτάται και η τιμή της. Τα πλεονεκτήματά της είναι ότι έχει μεγαλύτερη χωρητικότητα (ειδικά σε σχέση με τις δισκέτες), μικρότερο μέγεθος, είναι ταχύτερη και πιο αξιόπιστη, είναι μικρότερη, ελαφρότερη, καταναλώνει λιγότερη ενέργεια και δεν έχει ευπαθή μηχανικά μέρη. Κάρτα μνήμης Η κάρτα μνήμης (memory card), χρησιμοποιείται σε βιντεοκάμερες, laptop, κινητά τηλέφωνα, κ.α. Υπάρχουν διάφοροι τύποι καρτών μνήμης. Οι σημερινοί υπολογιστές έχουν υποδοχές για διαφόρων τύπων κάρτες μνήμης όπως memory stick, compact Flash, SD, κ.α. Λόγω του μικρού τους μεγέθους, της μεγάλης σχετικά χωρητικότητας και της χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας, είναι πολύ διαδεδομένες. Το μειονέκτημά της είναι η τιμή της καθώς κοστίζει αρκετά περισσότερο σε σχέση με σκληρούς δίσκους αντίστοιχης χωρητικότητας.

27 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Μονάδες μέτρησης χωρητικότητας Οι μονάδες μέτρησης της χωρητικότητας είναι: Bit, Byte, Kilobyte, Megabyte, Gigabyte, Terabyte. Το Bit (binary digit - δυαδικό ψηφίο) είναι η μικρότερη μονάδα αποθήκευσης πληροφοριών και δεν έχει υποδιαίρεση. Ο Η/Υ βασίζει τη λειτουργία του στο δυαδικό σύστημα και αναγνωρίζει μόνο τα ψηφία μηδέν και ένα, τα οποία αποκαλούνται συχνά και «off» (δεν διέρχεται ρεύμα) ή «on» (διέρχεται ρεύμα) αντίστοιχα. Όλες οι συσκευές που βασίζονται στο δυαδικό σύστημα, ονομάζονται ψηφιακές συσκευές. Το Byte (binary term) είναι η μονάδα μέτρησης ποσότητας πληροφορίας και δείχνει την δυνατότητα των συσκευών αποθήκευσης (χωρητικότητα) και το μέγεθος των αρχείων. Ένα byte ισοδυναμεί με 8 bit. Κάθε χαρακτήρας καταλαμβάνει 1 byte για την φόρτωση στη μνήμη RAM ή την αποθήκευσή του. Π.χ. η λέξη «Πληροφορική», καταλαμβάνει 11 byte στη RAM του υπολογιστή ή στο σκληρό δίσκο. Το Kilobyte (1024 Bytes) χρησιμοποιείται συνήθως για το μέγεθος αρχείων και φακέλων. Το Megabyte ( Bytes) χρησιμοποιείται συνήθως για τη μέτρηση του μεγέθους μεγάλων αρχείων, τη χωρητικότητα των CD-ROM (700MB, 800MB) και των δισκετών (1,44MB). Το Gigabyte ( Bytes) χρησιμοποιείται συνήθως για τη χωρητικότητα σκληρών δίσκων, το μέγεθος της RAM, τη χωρητικότητα των DVD-ROM (4,7 Έως 17 GB), τη χωρητικότητα των BD-ROM (25 Έως 50 GB) και τη χωρητικότητα μνήμης Flash USB (32 GB). Το Terabyte ( Bytes) χρησιμοποιείται συνήθως για συσκευές υψηλής χωρητικότητας όπως μεγάλοι σκληροί δίσκοι (2 TB) και μονάδες διαδικτυακής αποθήκευσης (NAS). Πίνακας μονάδων μέτρησης χωρητικότητας Μονάδα Συντομογραφία bit Byte KB MB GB μέτρησης bit bit 1 / 0 Byte Byte 8 Kilobyte KB 8* Megabyte MB 8* Gigabyte GB 8* Terabyte TB 8* Δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας Ένας σημαντικός τρόπος για την προστασία των δεδομένων μας, είναι η τήρηση αντιγράφων ασφαλείας (backup), που σημαίνει την αντιγραφή των κρίσιμων αρχείων μας σε εξωτερικά μέσα αποθήκευσης, ώστε να μπορούμε να τα επαναφέρουμε, σε περίπτωση ανάγκης. Το πόσο συχνά θα πραγματοποιούμε την πιο πάνω διαδικασία, εξαρτάται από το είδος της χρήσης (οικιακή ή εταιρική), το μέγεθος της εταιρίας, την κρισιμότητα των δεδομένων και τη συχνότητα τροποποίησής τους. Τα μέσα που διατηρούμε τα αντίγραφα ασφαλείας, θα πρέπει να φυλάσσονται σε ασφαλείς τοποθεσίες, ώστε να μην απειλούνται από τους διάφορους κινδύνους, όπως κλοπή, φωτιά, υγρασία, κ.τ.λ.

28 105 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 Κεφάλαιο 2.6: Αρχεία και φάκελοι Εισαγωγή Κάθε λειτουργικό σύστημα, χρησιμοποιεί ένα σύστημα αρχείων μια μέθοδο δηλαδή - για την αποθήκευση και την οργάνωση των δεδομένων των αρχείων, που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Ουσιαστικά, οργανώνει αυτά τα αρχεία σε μια βάση δεδομένων με σκοπό την αποθήκευση, την οργάνωση, τη διαχείριση και την ανάκτηση τους από το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή. Ένα αρχείο είναι ένα σύνολο πληροφοριών ή δεδομένων, τα οποία είναι αποθηκευμένα µε ψηφιακή μορφή σε µια συσκευή μόνιμης αποθήκευσης. Τα αρχεία που περιέχουν εντολές µε τις οποίες εκτελεί ο υπολογιστής µια συγκεκριμένη εργασία, λέγονται αρχεία προσραμμάτων ή εκτελέσιμα αρχεία, ενώ όλα τα υπόλοιπα ονομάζονται αρχεία δεδομένων. Στον υπολογιστή μας, τα αρχεία παρουσιάζονται με εικονίδια. Έτσι, είναι εύκολο να αναγνωρίσουμε τον τύπο ενός αρχείου από το εικονίδιό του. Ένας φάκελος είναι ένα στοιχείο, που μπορούμε να αποθηκεύουμε αρχεία, με σκοπό την καλύτερη οργάνωση και την ευκολότερη εύρεσή τους. Πάνω βλέπουμε έναν άδειο φάκελο (Έσοδα) και ένα φάκελο που περιέχει αρχεία (Έξοδα). Στους φακέλους μπορούν επίσης να είναι αποθηκευμένοι και άλλοι φάκελοι. Ένας φάκελος που βρίσκεται μέσα σε έναν άλλο φάκελο, ονομάζεται υποφάκελος. Μπορούμε να δημιουργήσουμε απεριόριστο αριθμό υποφακέλων, κάθε ένας από τους οποίους μπορεί να περιέχει απεριόριστο αριθμό αρχείων και άλλων υποφακέλων. Όλα τα αρχεία έχουν μια συγκεκριμένη ονομασία, ώστε να μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε, η οποία αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο είναι το όνομα αρχείου και το δεύτερο η επέκταση του αρχείου. Το όνομα του αρχείου επιλέγεται από το δημιουργό του, ενώ η επέκταση καθορίζεται από το πρόγραμμα με το οποίο έχει δημιουργηθεί το αρχείο (π.χ. «τεστ.docx»). Η επέκταση, δηλαδή, ενός αρχείου, μας ενημερώνει για τον τύπο των περιεχομένων του αρχείου. Τα Windows περιορίζουν συνήθως τα ονόματα των αρχείων σε 260 χαρακτήρες. Ωστόσο, το όνομα του αρχείου πρέπει να είναι ουσιαστικά μικρότερο, εφόσον η πλήρης διαδρομή (π.χ. «C:\myfiles\τεστ.docx») συμπεριλαμβάνεται σε αυτόν τον αριθμό χαρακτήρων. Για το λόγο αυτό, μπορεί να δημιουργηθεί μερικές φορές, ένα σφάλμα κατά την αντιγραφή ενός αρχείου, με ένα πολύ μεγάλο όνομα αρχείου. Σε ένα όνομα αρχείου, δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν οι παρακάτω χαρακτήρες: \ /? : * " > < Μια καλή πρακτική ονομασίας αρχείων και φακέλων, είναι να τους δίνουμε ονόματα, που να σχετίζονται με το περιεχόμενο και τη χρήση τους, ώστε να είναι ευκολότερη η ανάκληση και η οργάνωσή τους. Είναι επίσης σημαντικό να διατηρούμε τις επεκτάσεις των αρχείων, όταν αλλάζουμε το όνομά τους. Διαφορετικά θα είναι αδύνατη η επεξεργασία του αρχείου, με την κατάλληλη εφαρμογή.

29 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Τύποι αρχείων εγγράφων Τύπος Περιγραφή Εφαρμογή.doc Αρχείο κειμένου Word docx Αρχείο κειμένου Word 2007.odt,.ott,.oth, Αρχείο κειμένου Writer 3 (OpenOffice).odm.xls Αρχείο υπολογιστικών φύλλων Excel xlsx Αρχείο υπολογιστικών φύλλων Excel 2007.ods,.ots Αρχείο υπολογιστικών φύλλων Calc 3 (OpenOffice).ppt Αρχείο παρουσίασης Powerpoint pps Αρχείο προβολής παρουσίασης Powerpoint pptx Αρχείο παρουσίασης Powerpoint 2007.ppsx Αρχείο προβολής παρουσίασης Powerpoint 2007.odp,.odg, Αρχείο παρουσίασης Impress 3 (OpenOffice).otp.mdb Αρχείο βάσης δεδομένων Access accdb Αρχείο βάσης δεδομένων Access 2007.htm Αρχείο διαδικτύου Browsers (IE, Mozilla, ).xml Αρχείο διαδικτύου Browsers (IE, Mozilla, ).txt Αρχείο κειμένου Notepad / Σημειωματάριο.rtf Αρχείο κειμένου Wordpad.pdf Αρχείο κειμένου Acrobat Reader, Foxit Reader, κ.α..zip Συμπιεσμένο αρχείο Windows, WinZip.rar Συμπιεσμένο αρχείο WinRar Τύποι αρχείων εικόνας (image) JPG, TIFF, TIF, GIF, BMP, PS, EPS, FPX, PCD, PNG, PSD, WMF, CDR, PICT, PIC, PCX

30 107 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Τύποι αρχείων βίντεο Τύπος Περιγραφή.3g2 3GPP2 Multimedia File.3gp 3GPP Multimedia File.asf Advanced Systems Format File.avi Audio Video Interleave File.bsf Blu-ray AVC Video File.divx DivX-Encoded Movie File.flv Flash Video File.m2p MPEG-2 Program Stream File.m4v itunes Video File.mkv Matroska Video File.mod Camcorder Recorded Video File.mov Apple QuickTime Movie.mp4 MPEG-4 Video File.mpeg MPEG Movie.mpg MPEG Video File.rm Real Media File.swf Shockwave Flash Movie.vob DVD Video Object File.wmv Windows Media Video File.xvid Xvid-Encoded Video File.yuv YUV Video File

31 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Τύποι αρχείων ήχου Τύπος.AAC (Advanced Audio Coding File).AIF (Audio Interchange File Format).IFF (Interchange File Format).M3U (MP3 URL).MID (MIDI File).MP3 (MPEG Audio Layer 3).MPA (MPEG Audio File).RA (Real Audio File) Περιγραφή Συμπιεσμένο αρχείο ήχου που σε αντίθεση με το MP3, προσφέρει δυνατότητες βελτίωσης της ποιότητας όπως αποδοτικότερη κωδικοποίηση, απλούστερα φίλτρα και καλύτερο χειρισμό των συχνοτήτων άνω των 16KHz. Σχεδόν πανομοιότυπη ποιότητα με το αρχικό Τύπος αρχείου όμοιος με το.wav. Αναπτύχθηκε από την Apple αλλά βασίστηκε σε ιδέα της Electronic Arts. Ένα τυπικό αρχείο.aif ψηφιακού δίσκου έχει sampling rate 44.1KHz, είναι 16-bit και έχει δυο κανάλια (για stereo) - Τύπος αρχείου που αναπτύχθηκε από την Electronic Arts και μπορεί να περιέχει κείμενο, εικόνα ή ήχο. Χρησιμοποιείται σαν βάση από πολλούς άλλους τύπους και υποστηρίζεται από πολλά προγράμματα. Είναι playlist που αποθηκεύει τις τοποθεσίες των αρχείων (βίντεο και ήχος) σε απλή μορφή text. Αρχικά το χρησιμοποιούσε μόνο το winamp αλλά τώρα χρησιμοποιείται από πολλά προγράμματα. Αρχείο MIDI (Musical Instrument Digital Interface) που περιέχει μουσικά δεδομένα όπως ποιες νότες παίζονται, πότε και πόσο δυνατά παίζονται και για πόσο. Επίσης περιέχει δεδομένα ελέγχου όπως τα πετάλια. Δεν περιέχει ηχητικά δεδομένα. Χρησιμοποιεί και την επέκταση.midi Συμπιεσμένο αρχείο που αναπτύχθηκε από την Movie Picture Experts Group.Μπορει να προσφέρει ποιότητα παρόμοια με του CD (stereo 16-bit) σε ένα αρχείο περίπου στο 1/10 του μεγέθους ενός.wav ή ενός.aif. Η ποιότητα του εξαρτάται από το bit rate που χρησιμοποιήθηκε κατά την συμπίεση του. Τυπικές τιμές είναι 128kbps, 160kbps και 192kbps. Μεγαλύτερες τιμές έχουν ως αποτέλεσμα μεγαλύτερα αρχεία. Αρχείο ήχου συμπιεσμένο με MPEG Layer Ι, ΙΙ ή ΙΙΙ Τύπος αρχείου που κατασκευάστηκε από την Real Player. Μπορεί να περιέχει ήχο ή την θέση streaming ήχου από το διαδίκτυο. Χρησιμοποιεί αλγόριθμο συμπίεσης του Real Player και συχνά χρησιμοποιείται για αναπαραγωγή ήχων μέσω του περιηγητή (web browser). Χρησιμοποιεί και την επέκταση.ram..wav (WAVE Audio File) Ψηφιακός τύπος αρχείου για την αποθήκευση κυματοειδών δεδομένων. Επιτρέπει την αποθήκευση ήχου με διάφορα sampling και bit rates. Συνήθως χρησιμοποιούνται για να αποθηκεύουν αρχεία ποιότητας CD. Είναι παρόμοια με τα.aif άλλα είναι πιο περίπλοκα και χρησιμοποιούνται περισσότερο από συστήματα Windows..WMA (Windows Media Audio File) Αρχείο ήχου συμπιεσμένο με το Windows Media. Αρχικά κατασκευάστηκε από την Microsoft, έχει ομοιότητες με το MP3 και μπορεί να μετατραπεί σε άλλες πιο standardized μορφές. Συχνά χρησιμοποιείται για την αναπαραγωγή μουσικής από το διαδίκτυο.

32 109 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Εικονίδια αρχείων Εικονίδιο Αρχείο Επέκταση.EXE,.COM Εκτελέσιμο αρχείο εφαρμογής..txt.csv.doc.docx.rtf.xls.xlsx Απλό αρχείο κειμένου, χωρίς εικόνες, προσπελάσιμο από κάθε επεξεργαστή κειμένου. Αρχείο οριοθετημένου κειμένου, συνήθως με κόμματα, που χρησιμοποιείται για μεταφορά δεδομένων μεταξύ διαφορετικών εφαρμογών (π.χ. Word, Excel, Access). Έγγραφο του Word , που περιέχει μορφοποιημένο κείμενο, εικόνες και αντικείμενα. Έγγραφο του Word 2007, που περιέχει μορφοποιημένο κείμενο, εικόνες και αντικείμενα. Αρχείο εμπλουτισμένου κειμένου, που χρησιμοποιείται για μεταφορά μορφοποιημένου κειμένου, μεταξύ διαφορετικών εφαρμογών. Βιβλίο εργασίας του Excel και χρησιμοποιείται για παρουσίαση και επεξεργασία αριθμητικών δεδομένων. Βιβλίο εργασίας του Excel 2007 και χρησιμοποιείται για παρουσίαση και επεξεργασία αριθμητικών δεδομένων..ppt Αρχείο παρουσίασης του Powerpoint PPTX Αρχείο παρουσίασης του Powerpoint PPS.PPSX ή Αρχεία προβολής παρουσίασης του Powerpoint (.pps) ή του Powerpoint 2007 (.ppsx). Ξεκινούν την προβολή της παρουσίασης άμεσα, όταν κάνουμε διπλό κλικ πάνω τους..mdb Αρχείο βάσης δεδομένων της Access ACCDB Αρχείο βάσης δεδομένων της Access BMP Χρησιμοποιείται από τα Windows σαν βασικό format. Αποθηκεύονται συνήθως οι εικόνες που δημιουργούμε με τη «Ζωγραφική»..GIF Μπορεί να αποδώσει μόνο μέχρι 256 χρώματα και η συμπίεση που επιτυγχάνει είναι κατάλληλη για γραφικά αλλά όχι για φωτογραφίες. Έτσι αποτελεί το συμπλήρωμα του.jpg για το Internet.

33 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows JPEG.JPG.TIF ή.tiff.png.avi ή Είναι κατάλληλο για φωτογραφίες. Επιτυγχάνει εξαιρετικά υψηλή συμπίεση και είναι κατάλληλη για ανταλλαγή μέσω Internet. Χρησιμοποιούνται για αποθήκευση και ανταλλαγή εικόνων σε ψηφιακή μορφή, που είναι συμβατή για τις περισσότερες εφαρμογές επεξεργασίας γραφικών και χρησιμοποιούν διάφορα είδη συμπίεσης. Το νέο format που σχεδιάστηκε για χρήση στο Internet αλλά ως τώρα δεν χρησιμοποιείται σε μεγάλη έκταση. Αρχείο βίντεο..mpeg.mpg.mp3 ή Αρχείο βίντεο. Συμπιεσμένο αρχείο ήχου..wav Ασυμπίεστο αρχείο ήχου..pdf.html.htm.tmp αρχείο άγνωστης μορφής.zip.zip ή ή Αρχείο για τη διευκόλυνση της ηλεκτρονικής δημοσίευσης εγγράφων. Αρχείο εγγράφου του Internet (ιστοσελίδα). Τα.TMP είναι προσωρινά αρχεία που δημιουργούνται συνήθως από το λειτουργικό σύστημα κατά την εγκατάσταση ενός προγράμματος ή μιας εργασίας και διαγράφονται μετά το τέλος της. Τα αρχεία άγνωστης μορφής, είναι αρχεία που δεν αναγνωρίζονται από το λειτουργικό σύστημα γιατί συνήθως δεν έχει εγκατασταθεί ή έχει διαγραφεί, η εφαρμογή που δημιουργήθηκαν. Συμπιεσμένο αρχείο με το ενσωματωμένο πρόγραμμα των Windows. Συμπιεσμένο αρχείο με το πρόγραμμα «WinZip»..ZIP Συμπιεσμένο αρχείο με το πρόγραμμα «WinRar».

34 111 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Χρήση του προγράμματος «WordPad» Για να ανοίξουμε το «WordPad», πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Όλα τα προγράμματα», «Βοηθήματα», «WordPad». Για να κλείσουμε το «WordPad», είτε πατάμε το κουμπί «Κλείσιμο» «WordPad» και επιλέγουμε την εντολή «Έξοδος». είτε το κουμπί Για να αποθηκεύσουμε ένα έγγραφο για πρώτη φορά, πατάμε το κουμπί «WordPad» και επιλέγουμε είτε την εντολή «Αποθήκευση» είτε την εντολή «Αποθήκευση ως». Ανοίγει το παράθυρο «Αποθήκευση ως» όπου επιλέγουμε αριστερά, τον δίσκο και τη διαδρομή που θα αποθηκεύσουμε το έγγραφό μας (προεπιλεγμένη θέση είναι η βιβλιοθήκη «Έγγραφα»), στο πλαίσιο «Όνομα αρχείου», επιλέγουμε το όνομα που θα έχει και στο πλαίσιο «Αποθήκευση ως» επιλέγουμε τον τύπο (επέκταση) του εγγράφου μας. Στο τέλος πατάμε το κουμπί «Αποθήκευση». Για να αποθηκεύσουμε ένα ήδη αποθηκευμένο έγγραφο, αφού τροποποιήσουμε το αποθηκευμένο έγγραφο, είτε πατάμε το κουμπί «Αποθήκευση» είτε πατάμε το κουμπί «WordPad» και επιλέγουμε την εντολή «Αποθήκευση». Η διαφορά ανάμεσα στις εντολές «Αποθήκευση» και «Αποθήκευση ως», είναι ότι με την εντολή «Αποθήκευση ως», αποθηκεύουμε τις αλλαγές που κάνουμε στα δεδομένα ενός αρχείου και μπορούμε να αλλάξουμε τη θέση του (δημιουργώντας ένας αντίγραφό του), το όνομά του ή/και τον τύπο του. Η εντολή «Αποθήκευση», αποθηκεύει τις αλλαγές που κάνουμε στα δεδομένα ενός υπάρχοντος αρχείου, στην ίδια θέση και με το ίδιο όνομα και τύπο, αντικαθιστώντας το αρχικό. Για να δημιουργήσουμε ένα νέο έγγραφο του «WordPad», πατάμε το κουμπί «WordPad» και επιλέγουμε την εντολή «Δημιουργία». Όταν ανοίγουμε το «WordPad», δημιουργείται αυτόματα ένα έγγραφο με όνομα «Έγγραφο - WordPad». Για να ανοίξουμε ένα έγγραφο του «WordPad», είτε κάνουμε διπλό κλικ πάνω του, μέσα από τα Windows, στη διαδρομή που είναι αποθηκευμένο είτε ανοίγουμε το «WordPad», πατάμε το κουμπί «WordPad» και επιλέγουμε την εντολή «Άνοιγμα». Στο παράθυρο «Άνοιγμα», μεταβαίνουμε στη διαδρομή που βρίσκεται το έγγραφο, το επιλέγουμε και πατάμε το κουμπί «Άνοιγμα». Για να εκτυπώσουμε ένα έγγραφο του «WordPad», πατάμε το κουμπί «WordPad» και επιλέγουμε την εντολή «Εκτύπωση». Στο παράθυρο «Εκτύπωση», κάνουμε τις επιθυμητές ρυθμίσεις εκτύπωσης και πατάμε το κουμπί «Εκτύπωση» Χρήση του προγράμματος «Σημειωματάριο» Για να ανοίξουμε το «Σημειωματάριο», πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε διαδοχικά «Όλα τα προγράμματα», «Βοηθήματα», «Σημειωματάριο». Για να κλείσουμε το «Σημειωματάριο», είτε πατάμε το κουμπί «Κλείσιμο» «Αρχείο» και επιλέγουμε την εντολή «Έξοδος». είτε το μενού Για να αποθηκεύσουμε ένα έγγραφο για πρώτη φορά, πατάμε το μενού «Αρχείο» και επιλέγουμε είτε την εντολή «Αποθήκευση» είτε την εντολή «Αποθήκευση ως». Ανοίγει το παράθυρο «Αποθήκευση ως» όπου επιλέγουμε αριστερά, τον δίσκο και τη διαδρομή που θα αποθηκεύσουμε το έγγραφό μας (προεπιλεγμένη θέση είναι η βιβλιοθήκη «Έγγραφα»), στο πλαίσιο «Όνομα αρχείου», επιλέγουμε το όνομα που θα έχει και στο πλαίσιο «Αποθήκευση ως» επιλέγουμε τον τύπο (επέκταση) του εγγράφου μας. Στο τέλος πατάμε το κουμπί «Αποθήκευση».

35 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Για να αποθηκεύσουμε ένα ήδη αποθηκευμένο έγγραφο, αφού τροποποιήσουμε το αποθηκευμένο έγγραφο, είτε πατάμε το κουμπί «Αποθήκευση» είτε πατάμε το κουμπί «Σημειωματάριο» και επιλέγουμε την εντολή «Αποθήκευση». Για να δημιουργήσουμε ένα νέο έγγραφο του «Σημειωματάριο», πατάμε το μενού «Αρχείο» και επιλέγουμε την εντολή «Δημιουργία». Όταν ανοίγουμε το «Σημειωματάριο», δημιουργείται αυτόματα ένα έγγραφο με όνομα «Χωρίς τίτλο - Σημειωματάριο». Για να ανοίξουμε ένα έγγραφο του «Σημειωματάριο», είτε κάνουμε διπλό κλικ πάνω του, μέσα από τα Windows, στη διαδρομή που είναι αποθηκευμένο είτε ανοίγουμε το «Σημειωματάριο», πατάμε το μενού «Αρχείο» και επιλέγουμε την εντολή «Άνοιγμα». Στο παράθυρο «Άνοιγμα», μεταβαίνουμε στη διαδρομή που βρίσκεται το έγγραφο, το επιλέγουμε και πατάμε το κουμπί «Άνοιγμα». Για να εκτυπώσουμε ένα έγγραφο του «Σημειωματάριο», πατάμε το μενού «Αρχείο» και επιλέγουμε την εντολή «Εκτύπωση». Στο παράθυρο «Εκτύπωση», κάνουμε τις επιθυμητές ρυθμίσεις εκτύπωσης και πατάμε το κουμπί «Εκτύπωση» Ιδιότητες φακέλων Για να εμφανίσουμε τις ιδιότητες ενός φακέλου, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και επιλέγουμε «Ιδιότητες». Στην καρτέλα «Γενικά», βλέπουμε τις πιο κάτω ιδιότητες: Τύπος: Εμφανίζει τον τύπο του επιλεγμένου στοιχείου («Φάκελος αρχείων»). Θέση: Εμφανίζει τη θέση που είναι αποθηκευμένος, ο φάκελος. Μέγεθος: Εμφανίζει το πραγματικό μέγεθος των περιεχομένων του φακέλου. Μέγεθος στο δίσκο: Εμφανίζει το μέγεθος, που καταλαμβάνει στο δίσκο, ο φάκελος, με όλα τα περιεχόμενά του. Περιέχει: Εμφανίζει τον αριθμό των αρχείων και των υποφακέλων, που περιέχει ο φάκελος. Δημιουργήθηκε: Εμφανίζει την ημερομηνία δημιουργίας του φακέλου. Μόνο για ανάγνωση: Αν ενεργοποιήσουμε αυτή την επιλογή, μπορούμε να δούμε τα περιεχόμενα του φακέλου αλλά δεν μπορούμε να τον τροποποιήσουμε ή να τον διαγράψουμε. Κρυφό: Αν ενεργοποιήσουμε αυτή την επιλογή, ο φάκελος δεν εμφανίζεται στα περιεχόμενα των φακέλων και των δίσκων. Δηλαδή γίνεται κρυφός και χρειάζεται η κατάλληλη ρύθμιση στα Windows 7, για να τον δούμε Ιδιότητες αρχείων Για να εμφανίσουμε τις ιδιότητες ενός αρχείου, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και επιλέγουμε «Ιδιότητες». Στην καρτέλα «Γενικά», βλέπουμε τις πιο κάτω ιδιότητες: Τύπος αρχείου: Εμφανίζει τον τύπο του επιλεγμένου αρχείου (εφαρμογή, συντόμευση, κ.τ.λ.). Ανοίγει με: Εμφανίζει το πρόγραμμα που χρησιμοποιείται για την επεξεργασία του αρχείου, το οποίο μπορούμε να αλλάξουμε, πατώντας το κουμπί «Αλλαγή». Θέση: Εμφανίζει τη θέση που είναι αποθηκευμένο, το αρχείο. Μέγεθος: Εμφανίζει το πραγματικό μέγεθος του αρχείου. Μέγεθος στο δίσκο: Εμφανίζει το μέγεθος, που καταλαμβάνει το αρχείο, στο δίσκο. Δημιουργήθηκε: Εμφανίζει την ημερομηνία δημιουργίας του αρχείου. Τροποποιήθηκε: Εμφανίζει την τελευταία ημερομηνία τροποποίησης του αρχείου. Προσπελάστηκε: Εμφανίζει την τελευταία ημερομηνία προσπέλασης του αρχείου. Μόνο για ανάγνωση: Αν ενεργοποιήσουμε αυτή την επιλογή, μπορούμε να δούμε τα περιεχόμενα του αρχείου αλλά δεν μπορούμε να το τροποποιήσουμε ή να το διαγράψουμε.

36 113 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 Κρυφό: Αν ενεργοποιήσουμε αυτή την επιλογή, το αρχείο δεν εμφανίζεται στα περιεχόμενα των φακέλων και των δίσκων. Δηλαδή γίνεται κρυφό και χρειάζεται η κατάλληλη ρύθμιση στα Windows 7, για να το δούμε Επιλογή στοιχείων (αρχείων ή φακέλων) Για να επιλέξουμε ένα στοιχείο, κάνουμε κλικ πάνω του. Για να επιλέξουμε, πολλά, συνεχόμενα στοιχεία, κάνουμε κλικ στο πρώτο, κρατάμε πατημένο το πλήκτρο «Shift» και έπειτα, κάνουμε κλικ στο τελευταίο. Εναλλακτικά, σύρουμε τον δείκτη του ποντικιού, για να δημιουργήσουμε μια επιλογή γύρω από εξωτερικό όλων των στοιχείων, που θέλουμε να επιλέξουμε. Για να επιλέξουμε, πολλά, μη συνεχόμενα στοιχεία, κρατάμε πατημένο το πλήκτρο «Ctrl» και έπειτα, κάνουμε κλικ σε κάθε στοιχείο που θέλουμε να επιλέξουμε. Για να μετακινήσουμε ένα στοιχείο, το επιλέγουμε, κρατάμε πατημένο το αριστερό κλικ του ποντικιού και το σύρουμε στη θέση προορισμού Δημιουργία Φακέλου 1. Επιλέγουμε τη θέση ή το φάκελο μέσα στον οποίο θέλουμε να δημιουργήσουμε το νέο φάκελο. 2. Πατάμε το μενού «Αρχείο», επιλέγουμε διαδοχικά «Δημιουργία» και «Φάκελος». 3. Πληκτρολογούμε ένα νέο όνομα για το φάκελο και πατάμε «Enter». 4. Διαφορετικά, στη θέση που θέλουμε να δημιουργήσουμε το νέο φάκελο, κάνουμε δεξί κλικ σε ένα κενό σημείο, επιλέγουμε «Δημιουργία» και έπειτα «Φάκελος» Άνοιγμα στοιχείου Για να ανοίξουμε ένα στοιχείο, αφού το εντοπίσουμε, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και επιλέγουμε «Άνοιγμα». Εναλλακτικά, αφού το εντοπίσουμε, μπορούμε να το ανοίξουμε, κάνοντας διπλό κλικ πάνω του Αντιγραφή, αποκοπή και επικόλληση στοιχείων Αντιγραφή ενός στοιχείου, σημαίνει ότι το στοιχείο παραμένει στην αρχική του θέση και δημιουργούμε ένα αντίγραφό του, σε μια άλλη θέση. Μετακίνηση ή αποκοπή ενός στοιχείου, σημαίνει ότι το στοιχείο διαγράφεται από την αρχική του θέση και τοποθετείται, σε μια άλλη θέση. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για την αντιγραφή, την αποκοπή και την επικόλληση στοιχείων. Όποιο τρόπο και αν επιλέξουμε, θα πρέπει να εντοπίσουμε πρώτα, τους δίσκους και τους φακέλους μεταξύ των οποίων θα γίνει η διακίνηση των στοιχείων. Εντοπίζουμε το στοιχείο που θέλουμε: Να αντιγράψουμε: Πατάμε το μενού «Επεξεργασία» και επιλέγουμε «Αντιγραφή». Με το συνδυασμό πλήκτρων «Ctrl+C». Αφού επιλέξουμε το στοιχείο, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και επιλέγουμε «Αντιγραφή».

37 114 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 Να αποκόψουμε ή να μετακινήσουμε: Πατάμε το μενού «Επεξεργασία» και επιλέγουμε «Αποκοπή». Με το συνδυασμό πλήκτρων «Ctrl+X». Αφού επιλέξουμε το στοιχείο, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και επιλέγουμε «Αποκοπή». Να επικολλήσουμε: Πατάμε το μενού «Επεξεργασία» και επιλέγουμε «Επικόλληση». Με το συνδυασμό πλήκτρων «Ctrl+V». Αφού επιλέξουμε το στοιχείο, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και επιλέγουμε «Επικόλληση» Μετονομασία στοιχείων Επιλέγουμε το στοιχείο που θέλουμε να μετονομάσουμε, πατάμε στο μενού «Αρχείο» και επιλέγουμε «Μετονομασία». Παρατηρούμε ότι επιλέγεται μόνο το όνομα του αρχείου και όχι η επέκτασή του. Πληκτρολογούμε το καινούργιο όνομα και πατάμε «Enter». Εναλλακτικά, έχοντας επιλεγμένο το στοιχείο, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και επιλέγουμε «Μετονομασία» Διαγραφή στοιχείων Επιλέγουμε το στοιχείο που θέλουμε να διαγράψουμε, πατάμε στο μενού «Αρχείο» και επιλέγουμε «Διαγραφή». Εναλλακτικά πατάμε το πλήκτρο «Delete» ή έχοντας επιλεγμένο το στοιχείο, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και επιλέγουμε «Διαγραφή». Εμφανίζεται ένα πλαίσιο διαλόγου που μας ζητά να επιβεβαιώσουμε την αποστολή του αντικειμένου στον «Κάδο Ανακύκλωσης» των Windows Προβολή στοιχείων Όταν ανοίγουμε ένα δίσκο ή φάκελο ή πατάμε την εντολή «Υπολογιστής» (από το μενού «Έναρξη» ή ως συντόμευση της επιφάνεια εργασίας), μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο εμφάνισης των στοιχείων στο παράθυρο. Πατάμε το κουμπί «Αλλαγή του τρόπου προβολής» στη γραμμή εργαλείων. Κάθε φορά που πατάμε αυτό το κουμπί, ο τρόπος εμφάνισης των στοιχείων μας αλλάζει και γίνεται κυκλική εναλλαγή μεταξύ πέντε διαφορετικών προβολών: «Μεγάλα εικονίδια», «Λίστα», «Λεπτομέρειες» (που εμφανίζει διάφορες στήλες με πληροφορίες για τα στοιχεία), «Τίτλοι» (μια μικρότερη προβολή εικονιδίων) και «Περιεχόμενο» (που εμφανίζει ένα μέρος των περιεχομένων κάθε αρχείου). Εάν κάνουμε κλικ στο βέλος, στη δεξιά πλευρά του κουμπιού, έχουμε και τις επιλογές «Πολύ μεγάλα εικονίδια», «Μεσαία εικονίδια» και «Μικρά εικονίδια». Μετακινώντας το ρυθμιστικό προς τα πάνω ή προς τα κάτω, ρυθμίζουμε το μέγεθος των εικονιδίων των στοιχείων. Εναλλακτικά, μπορούμε να πατήσουμε στο μενού «Προβολή» Ταξινόμηση στοιχείων Για να ταξινομήσουμε τα στοιχεία, ανοίγουμε το φάκελο που θέλουμε, κάνουμε δεξί κλικ σε έναν κενό χώρο, επιλέγουμε «Ταξινόμηση κατά» και, έπειτα, επιλέγουμε μια από τις διαθέσιμες εντολές («Όνομα», «Ημερομηνία τροποποίησης», «Τύπος», «Μέγεθος»). Επιπλέον, μπορούμε να ρυθμίσουμε ώστε να γίνεται Αύξουσα ή φθίνουσα ταξινόμηση, από τις αντίστοιχες εντολές του μενού. Εάν η εντολή ταξινόμησης που θέλουμε, δεν εμφανίζεται στο μενού «Ταξινόμηση κατά», κάνουμε κλικ στην επιλογή «Περισσότερα», για να την προσθέσουμε στο μενού.

38 115 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Ομαδοποίηση στοιχείων Πέρα από την τακτοποίηση και την ταξινόμηση, μπορούμε επίσης να ομαδοποιήσουμε τα στοιχεία ανά ενότητα. Έτσι τα διαχωρίζουμε σε διαφορετικές ενότητες, ανάλογα με αυτή που θα επιλέξουμε. Για να ομαδοποιήσουμε τα στοιχεία, ανοίγουμε το φάκελο που θέλουμε, κάνουμε δεξί κλικ σε έναν κενό χώρο, επιλέγουμε «Ομαδοποίηση κατά» και, έπειτα, επιλέγουμε μια από τις διαθέσιμες εντολές («Όνομα», «Ημερομηνία τροποποίησης», «Τύπος», «Μέγεθος»). Επιπλέον, μπορούμε να ρυθμίσουμε ώστε να γίνεται Αύξουσα ή φθίνουσα ταξινόμηση, από τις αντίστοιχες εντολές του μενού. Εάν η εντολή ομαδοποίησης που θέλουμε, δεν εμφανίζεται στο μενού «Ομαδοποίηση κατά», κάνουμε κλικ στην επιλογή «Περισσότερα», για να την προσθέσουμε στο μενού. Εάν θέλουμε να καταργήσουμε την ομαδοποίηση, κάνουμε δεξί κλικ σε έναν κενό χώρο, επιλέγουμε «Ομαδοποίηση κατά» και, έπειτα, «(Χωρίς επιλογή)» Κάδος Ανακύκλωσης Όταν διαγράφουμε ένα στοιχείο, αυτό μετακινείται στον «Κάδο Ανακύκλωσης», ώστε να μπορούμε να το ανακτήσουμε αργότερα, αν το χρειαστούμε. Για οριστική διαγραφή των στοιχείων από τον υπολογιστή μας και την ανάκτηση του χώρου που καταλαμβάνουν στο σκληρό δίσκο, θα πρέπει να τα διαγράψουμε από τον «Κάδο Ανακύκλωσης». Μπορούμε να διαγράψουμε μεμονωμένα στοιχεία ή να αδειάσουμε ολόκληρο τον «Κάδο Ανακύκλωσης». Ανοίγουμε τον «Κάδο Ανακύκλωσης», κάνοντας διπλό κλικ στο εικονίδιο «Κάδος Ανακύκλωσης», στην επιφάνεια εργασίας και έπειτα: o o Για να διαγράψουμε οριστικά ένα στοιχείο, το επιλέγουμε, πατάμε το πλήκτρο «Delete» και έπειτα, πατάμε το κουμπί «Ναι», για να επιβεβαιώσουμε την διαγραφή του. Εναλλακτικά, κάνουμε πάνω του δεξί κλικ και επιλέγουμε «Διαγραφή». Για να διαγράψουμε όλα τα στοιχεία, πατάμε το κουμπί «Άδειασμα του Κάδου Ανακύκλωσης», που βρίσκεται στη γραμμή εργαλείων και έπειτα, πατάμε το κουμπί «Ναι». Εναλλακτικά, κάνουμε δεξί κλικ στο εικονίδιο «Κάδος Ανακύκλωσης», στην επιφάνεια εργασίας και επιλέγουμε «Άδειασμα του Κάδου Ανακύκλωσης». Μπορούμε να επαναφέρουμε στοιχεία, από τον «Κάδο Ανακύκλωσης» στην αρχική τους θέση. Ανοίγουμε τον «Κάδο Ανακύκλωσης» και: o o Για να επαναφέρουμε ένα στοιχείο, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και επιλέγουμε «Επαναφορά». Για να επαναφέρουμε όλα τα στοιχεία, πατάμε το κουμπί «Επαναφορά όλων των στοιχείων», που βρίσκεται στη γραμμή εργαλείων και έπειτα, πατάμε το κουμπί «Ναι».

39 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Συμπίεση και αποσυμπίεση αρχείων Τα συμπιεσμένα αρχεία καταλαμβάνουν μικρότερο αποθηκευτικό χώρο και μπορούν να μεταφερθούν σε άλλους υπολογιστές πιο γρήγορα από τα μη συμπιεσμένα αρχεία. Μπορούμε να εργαστούμε με συμπιεσμένα αρχεία και φακέλους, όπως εργαζόμαστε και με μη συμπιεσμένα στοιχεία. Τα συμπιεσμένα αρχεία, έχουν επέκταση «.zip». Για να συμπιέσουμε ένα στοιχείο, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του, επιλέγουμε «Αποστολή προς» και έπειτα «Συμπιεσμένος φάκελος (μορφή zip)». Δημιουργείται ένας νέος συμπιεσμένος φάκελος, στην ίδια θέση με το αρχικό στοιχείο, που συμπιέσαμε. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι ένας κενός φάκελος, δεν μπορεί να συμπιεστεί. Για να αποσυμπιέσουμε (εξάγουμε) στοιχεία από ένα συμπιεσμένο φάκελο: o o Για να εξάγουμε μόνο ένα ή κάποια στοιχεία, κάνουμε διπλό κλικ στον συμπιεσμένο φάκελο, για να τον ανοίξουμε, επιλέγουμε το στοιχείο ή τα στοιχεία που θέλουμε να αποσυμπιέσουμε και τα σύρουμε, από τον συμπιεσμένο φάκελο, σε μια νέα θέση. Για να εξάγουμε όλα τα περιεχόμενα από ένα συμπιεσμένο φάκελο, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του, επιλέγουμε «Εξαγωγή όλων», επιλέγουμε στο νέο παράθυρο τη θέση που θα εξαχθούν τα στοιχεία του και πατάμε το κουμπί «Εξαγωγή» Έλεγχος ελεύθερου χώρου των αποθηκευτικών μέσων και άλλες πληροφορίες Για να ελέγξουμε το διαθέσιμο χώρο ενός αποθηκευτικού μέσου (σκληρός δίσκος, USB, κ.τ.λ.) και να δούμε και άλλες πληροφορίες: Πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε «Υπολογιστής». Κάνουμε δεξί κλικ στο αποθηκευτικό μέσο που θέλουμε και επιλέγουμε «Ιδιότητες». Στην καρτέλα «Γενικά», βλέπουμε πληροφορίες για τον τύπο του αποθηκευτικού μέσου, το σύστημα αρχείων που χρησιμοποιεί, το δεσμευμένο χώρο (πόσο μέγεθος χρησιμοποιείται) και τον ελεύθερο χώρο Διαμόρφωση (Format) αποθηκευτικού μέσου Για να χρησιμοποιηθεί ένα μέσο αποθήκευσης, όπως ο σκληρός δίσκος που είναι η βασική συσκευή αποθήκευσης δεδομένων του υπολογιστή μας, πρέπει να προηγηθεί η διαμόρφωσή του. Όταν διαμορφώνουμε έναν δίσκο, ρυθμίζουμε τις παραμέτρους του με ένα σύστημα αρχείων, ώστε να είναι σε θέση τα Windows να αποθηκεύουν πληροφορίες στον δίσκο. Οι σκληροί δίσκοι σε νέους υπολογιστές με Windows είναι ήδη διαμορφωμένοι. Αν όμως θελήσουμε να προσθέσουμε ένα νέο δίσκο, ώστε να αυξήσουμε την αποθηκευτική ικανότητα του υπολογιστή μας, μπορεί να χρειαστεί, να τον διαμορφώσουμε. Ο σκληρός δίσκος στον οποίο βρίσκεται εγκατεστημένο το λειτουργικό σύστημα, δεν μπορεί να διαμορφωθεί μέσα από τα Windows. Οι συσκευές αποθήκευσης όπως οι μονάδες Flash USB και οι κάρτες μνήμης Flash, συνήθως είναι ήδη διαμορφωμένες από τον κατασκευαστή τους. Τα CD και τα DVD, χρησιμοποιούν διαφορετικές μορφές από αυτές των σκληρών δίσκων και των αφαιρούμενων συσκευών αποθήκευσης. Με τη διαμόρφωση ενός δίσκου, διαγράφονται όλα τα αρχεία που υπάρχουν σε αυτόν. Για να διαμορφώσουμε ένα αποθηκευτικό μέσο, πατάμε το κουμπί «Έναρξη» και επιλέγουμε «Υπολογιστής». Κάνουμε δεξί κλικ στο αποθηκευτικό μέσο που θέλουμε και επιλέγουμε «Διαμόρφωση».

40 117 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows 7 Κεφάλαιο 2.7: Εκτύπωση Ιδιότητες εκτυπωτή Για να εμφανίσουμε τις ιδιότητες ενός εκτυπωτή, πατάμε το κουμπί «Έναρξη», επιλέγουμε «Συσκευές και εκτυπωτές», επιλέγουμε τον εκτυπωτή που θέλουμε, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και επιλέγουμε «Ιδιότητες» Ορισμός εκτυπωτή ως προεπιλεγμένου Για να ορίσουμε ένα εκτυπωτή ως προεπιλεγμένο, πατάμε το κουμπί «Έναρξη», επιλέγουμε «Συσκευές και εκτυπωτές», επιλέγουμε τον εκτυπωτή που θέλουμε, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και επιλέγουμε «Ορισμός εκτυπωτή ως προεπιλεγμένου» (ο προεπιλεγμένος εκτυπωτής έχει ένα λευκό τικ, μέσα σε κύκλο) Εγκατάσταση εκτυπωτή Για να εγκαταστήσουμε ένα νέο εκτυπωτή, πατάμε το κουμπί «Έναρξη», επιλέγουμε «Συσκευές και εκτυπωτές», πατάμε το κουμπί «Προσθήκη εκτυπωτή», που βρίσκεται στη γραμμή εργαλείων, έπειτα επιλέγουμε τον τύπο του εκτυπωτή και πατάμε «Επόμενο», στη συνέχεια επιλέγουμε τη θύρα εκτυπωτή και πατάμε «Επόμενο», κατόπιν επιλέγουμε τον κατασκευαστή και τον τύπο του εκτυπωτή και πατάμε «Επόμενο», πληκτρολογούμε ένα όνομα για τον εκτυπωτή (ή αφήνουμε το προκαθορισμένο) και πατάμε «Επόμενο», ορίζουμε αν θα είναι κοινόχρηστος ή όχι και πατάμε «Τέλος» Ουρά εκτύπωσης Η ουρά εκτύπωσης εμφανίζει πληροφορίες σχετικά με τα έγγραφα που περιμένουν να εκτυπωθούν, όπως είναι η κατάσταση εκτύπωσης, ο κάτοχος εγγράφου και ο αριθμός σελίδων προς εκτύπωση. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ουρά εκτύπωσης για την προβολή, παύση, συνέχιση, επανεκκίνηση και ακύρωση των εργασιών εκτύπωσης. Πατάμε το κουμπί «Έναρξη», επιλέγουμε «Συσκευές και εκτυπωτές» και κάνουμε διπλό κλικ στον εκτυπωτή που χρησιμοποιούμε. Εναλλακτικά, αν γίνεται εκτύπωση εργασιών την ίδια στιγμή, μπορούμε να ανοίξουμε την ουρά εκτύπωσης, κάνοντας διπλό κλικ στο εικονίδιο του εκτυπωτή, στην περιοχή ειδοποιήσεων της γραμμής εργασιών. Στην ουρά εκτύπωσης, κάνουμε δεξί κλικ στο έγγραφο που θέλουμε και επιλέγουμε: Άκυρο: Για να ακυρώσουμε την εκτύπωση του εγγράφου και να το διαγράψουμε από την ουρά εκτύπωσης. Παύση: Για να διακόψουμε προσωρινά την εκτύπωση του εγγράφου. Συνέχιση: Για να συνεχίσουμε την εκτύπωση του εγγράφου, που είχαμε διακόψει. Επανεκκίνηση: Για να εκτυπώσουμε από την αρχή το έγγραφο.

41 Χρήση Η/Υ και αρχείων Windows Επιλογές εκτύπωσης Για να εκτυπώσουμε ένα αρχείο, χρησιμοποιούμε την αντίστοιχη εντολή που υπάρχει στο πρόγραμμα, που δημιουργήθηκε το αρχείο (συνήθως πατάμε στο μενού «Αρχείο» και επιλέγουμε «Εκτύπωση») και εμφανίζεται το παράθυρο «Εκτύπωση», όπου μπορούμε να ρυθμίσουμε τις επιλογές εκτύπωσης, οι οποίες εξαρτώνται από το μοντέλο και την εφαρμογή λογισμικού που χρησιμοποιεί. Στο παράθυρο «Εκτύπωση» έχουμε τις ακόλουθες επιλογές, που μπορεί όμως να διαφέρουν λίγο, ανάλογα με τον κατασκευαστή του εκτυπωτή και το μοντέλο: Επιλογή εκτυπωτή: Εμφανίζει τους διαθέσιμους εκτυπωτές του υπολογιστή μας. Εύρεση εκτυπωτή: Βοηθά στον εντοπισμό εκτυπωτών δικτύου. Εκτύπωση σε αρχείο: Mας επιτρέπει να αποθηκεύσουμε ένα έγγραφο ως αρχείο «.prn» για εκτυπώσουμε αργότερα ένα αρχείο. Προτιμήσεις: Ανοίγει το παράθυρο διαλόγου «Προτιμήσεις εκτύπωσης», όπου μπορούμε να ρυθμίσουμε το μέγεθος χαρτιού, τον προσανατολισμό, κ.α. Περιοχή σελίδων: Ορίζουμε τις σελίδες του αρχείου που θα εκτυπωθούν. Π.χ. αν ενεργοποιήσουμε την «Επιλογή», θα εκτυπωθεί μόνο το τμήμα του εγγράφου που έχουμε επισημάνει. Αν ενεργοποιήσουμε την επιλογή «Τρέχουσα σελίδα», θα εκτυπωθεί η τρέχουσα σελίδα. Για να εκτυπώσουμε ορισμένες σελίδες ενός εγγράφου, κάνουμε κλικ στην επιλογή «Σελίδες» και μετά εισάγουμε τους αριθμούς σελίδων χωρισμένους με παύλες. Για παράδειγμα, πληκτρολογούμε «5 7» για να εκτυπώσουμε μόνο τις σελίδες 5 έως και 7. Πληκτρολογούμε «5;7» για να εκτυπώσουμε μόνο τις σελίδες 5 και 7. Αριθμός αντιτύπων: Ορίζουμε τον αριθμό των αντιτύπων που θα εκτυπωθούν και επιλέγουμε το πλαίσιο «Συρραφή», για να εκτυπώσουμε τις σελίδες ενός εγγράφου με τη σειρά.