Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου Ελληνική Οικονομία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2013 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Οι θετικές εξελίξεις συνεχίζουν να διαδέχονται η μία την άλλη, τονώνοντας τις προσδοκίες για την ανάκαμψη της οικονομίας. Η Ελλάδα των πρωτογενών πλεονασμάτων αναδεικνύεται και πρωταθλητής στην εξασφάλιση κοινοτικών πόρων για περιφερειακή και αγροτική ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα θα συνεχίσει να έχει σημαντικές αναπτυξιακές επιχορηγήσεις από την ΕΕ-27 και στην περίοδο Με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Κορυφής της ΕΕ-27 την , η Ελλάδα θα επωφεληθεί την περίοδο από την εισροή διαρθρωτικών πόρων του Προϋπολογισμού της ΕΕ- 27, ύψους 14,5 δις για συγχρηματοδότηση επενδύσεων και αναπτυξιακών δραστηριοτήτων στην οικονομία και επιπλέον 1,8 δις στον αγροτικό τομέα. Επιπλέον, με την πρόβλεψη που υπάρχει για αναθεώρηση το 2016 της κατανομής των πόρων με βάση τα νέα στοιχεία για το ΑΕΠ των χωρών, η Ελλάδα αναμένει βάσιμα να εισπράξει επιπλέον 2,0 δις από τα διαρθρωτικά ταμεία, λόγω της μεγάλης μείωσης του εγχώριου ΑΕΠ της χώρας τα τελευταία έτη. Συνολικά, η Ελλάδα θα έχει στη διάθεσή της κοινοτικές επιχορηγήσεις χρηματοδότησης επενδύσεων και αναπτυξιακών προγραμμάτων συνολικού ύψους 18,3 δις από τον Προϋπολογισμό της ΕΕ , έναντι 24,3 δις από τον Προϋπολογισμό της ΕΕ Η απόφαση αυτή αίρει μια μεγάλη αβεβαιότητα που υπήρχε τόσο για τη δυνατότητα επίτευξης από την Ελλάδα ικανοποιητικών ρυθμών ανάπτυξης μετά το 2014, όσο και για τη βιωσιμότητα του χρέους, η οποία είχε εκτιμηθεί με την υπόθεση ότι η Ελλάδα θα ελάμβανε μόνο 11,5 δις από του Προϋπολογισμό της ΕΕ Έτσι, ενισχύεται η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και η πλήρης χρηματοδοτική κάλυψη των δανειακών της αναγκών και του προγράμματος προσαρμογής της έως το Το ζητούμενο, βεβαίως, παραμένει ο ικανοποιητικός ρυθμός απορρόφησης των πόρων αυτών. Σημειώνεται ότι από τα 24,3 δις του ΕΣΠΑ , είχαν απορροφηθεί μέχρι 31/12/12 μόνον 11,1 δισ. ή ποσοστό 46%. Ταυτόχρονα, όχι μόνο ενισχύεται η αναπτυξιακή δυναμική της χώρας, αλλά και η δημοσιονομική προσαρμογή συνεχίζεται με ρυθμό καλύτερο του αναμενομένου. Αυτό αναγνωρίσθηκε στα συμπεράσματα του Eurogroup της 11 ης Φεβρουαρίου Ανακοινώθηκε δε ότι το Eurogroup της 21 ης Φεβρουαρίου 2013 θα αποφασίσει την αποδέσμευση της καταβολής της επόμενης δόσης ύψους 2,8 δις στην Ελλάδα. Έως τότε θα έχει ψηφιστεί από τη Βουλή το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) που προβλέπει το 2013 πρωτογενές πλεόνασμα στη γενική κυβέρνηση (ΓΚ) ύψους 0,3% του ΑΕΠ, έλλειμμα στη ΓΚ -4,3% του ΑΕΠ, και χρέος της ΓΚ στο 174,2% του ΑΕΠ (Πίν. 1). Πίνακας 1. Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής % ΑΕΠ Ισοζύγιο Γεν. Κυβέρνησης 4,3% 2,8% 3,7% 2,3% Πρωτογενές Ισοζύγιο Γεν.Κυβ. 0,3% 2,4% 2,0% 3,2% Χρέος Γεν. Κυβέρνησης 174,2% 174,7% 171,5% 164,0% ΑΕΠ %Δ ΑΕΠ 5,9% 0,2% 2,8% 4,6% Πηγή: ΜΠΔΣ Ήδη, τον Ιανουάριου 2013, καταγράφεται σημαντική υπερκάλυψη των στόχων υλοποίησης του Π2013, με πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 398,7 εκατ. στην Κεντρική Κυβέρνηση (ΚΚ). Ειδικότερα, τον Ιανουάριο του 2013 σημειώθηκε σημαντικό πλεόνασμα στο πρωτογενές ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης (ΚΚ) ύψους 398,7 εκατ., έναντι ελλείμματος 34 εκατ. τον Ιαν. 12 και έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 413 εκατ. (Πίν.2). Δημιουργείται επομένως θετική διαφορά από τον στόχο για το πρωτογενές ισοζύγιο της ΚΚ ύψους 812 εκατ. από τον πρώτο μήνα του έτους. Η διαφορά αυτή μόνο κατά ένα μέρος οφείλεται στις μειωμένες σε σχέση με το στόχο επιστροφές φόρων (κατά 266,4 εκατ.) και στο μειωμένο σε σχέση με το στόχο έλλειμμα του ΠΔΕ (κατά 98 εκατ.). Κατά το μεγαλύτερο μέρος της οφείλεται στη μεγάλη μείωση των πρωτογενών δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού (Τα.Π.) κατά 679 εκατ. Πίνακας 2. Εκτέλεση Π2013 τον Ιανουάριο του 2013 (εκατ. ) Ιανουάριος 2012 Ιανουάριος 2013 Στόχος Ιαν Διαφορά από τον Στόχο Καθαρά έσοδα Τα.Π , , ,0 16,0 Επιστροφές φόρων 163,0 44,6 311,0 266,4 Πρωτογενείς Δαπάνες Τα. Π , , ,0 679,0 Τόκοι 457,0 249,0 460,0 211,0 Ισοζύγιο ΠΔΕ 4,0 22,0 120,0 98,0 Πλεόνασμα Κεντρ. Κυβέρνησης 491,0 159,7 873, ,7 Πρωτογενές Πλεον. Κεντρ. Κυβέρν. 34,0 398,7 413,0 811,7 Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών Όσον αφορά στις μειωμένες επιστροφές φόρων σημειώνεται ότι στα εκκαθαριστικά του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (ΦΕΦΠ) που εκδόθηκαν στο 2 ο 6μηνο. 12 ελάχιστα συνεπάγονταν επιστροφές φόρων, αντίθετα με ότι συνέβαινε με τα εκκαθαριστικά του Επίσης, οι επιστροφές του ΦΠΑ το 2013 θα πρέπει έτσι και αλλιώς να είναι σημαντικά μειωμένες, δεδομένου ότι οι εισπράξεις από τον ΦΠΑ ήταν μειωμένες το 2012 κατά -11,7% παρά την εφαρμογή αυξημένων συντελεστών (23%) στην εστίαση κατά το έτος αυτό. Και, βεβαίως, οι επιστροφές φόρων, θα είναι μικρότερες σε μία χρονιά που μειώνονται δραματικά τα φορολογικά έσοδα. Όσον αφορά δε στις μειωμένες πρωτογενείς δαπάνες, σημειώνεται ότι αυτό οφείλεται στην μεγαλύτερη της προϋπολογισθείσης επιβάρυνση του Π2012 και, βεβαίως, στα μέτρα μείωσης των δαπανών που ελήφθησαν για το Παράλληλα, πάντως, σημειώθηκε υστέρηση στα έσοδα του Τα.Π. - προ της επιστροφής φόρων, έναντι των γενικά σημαντικά υποτιμημένων στόχων που έχουν τεθεί στον Π2013, κυρίως από τον ΦΠΑ κατά 161 εκατ. (2013: -9,1%), από τους λοιπούς έμμεσους φόρους κατά 153 εκατ. και από τα τέλη

2 κυκλοφορίας κατά 134 εκατ. Αντίθετα, αυξημένα έναντι του στόχου ήταν τα έσοδα από τον Φόρο Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (ΦΕΦΠ) κατά 222 εκατ. και τα έσοδα από τους φόρους περιουσίας κατά 108 εκατ. Τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν από το ΣΔΟΕ για διόγκωση των κρουσμάτων φοροδιαφυγής τους τελευταίους μήνες (ιδιαίτερα από τον ΦΠΑ, αλλά και στην αγορά καυσίμων) δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για τις αιτίες της συνεχούς υστέρησης των φορολογικών εσόδων και των εσόδων από εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία. Επίσης, εξηγούν σε κάποιο βαθμό και το παράδοξο της δραματικής πτώσης κατά -16,8% του όγκου των λιανικών πωλήσεων στο 2μηνο Οκτ.-Νοεμ. 2012, ταυτόχρονα με: (i) την αύξηση των εισαγωγών αγαθών εκτός καυσίμων κατά 1,3% στο 4 ο 3μηνο. 12, (ii) την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 1,9% στο 4 ο 3μηνο. 12 και (iii) την αύξηση τον Οκτ. 12 και τη μικρή μείωση τον Νοεμ. 12 του κύκλου εργασιών της βιομηχανίας εκτός καυσίμων στην εγχώρια αγορά. Με την πολύ ικανοποιητική πορεία εκτέλεσης των Π2012 και Π2013 έως σήμερα και με την αναμενόμενη και επιδιωκόμενη έγκαιρη ανάκαμψη της οικονομίας από τα τέλη του 2013 (ήδη η παραγωγή της μεταποιητικής βιομηχανίας σημειώνει θετική αύξηση από τα τέλη του 2012), δημιουργούνται συνθήκες για πολύ μικρότερη ύφεση από αυτήν που προβλέπει το ΔΝΤ (πτώση του ονομαστικού ΑΕΠ κατά -5,9% το 2013 και κατά -0,2% το 2014), (Πίν.1). Αυτές οι καταθλιπτικές προβλέψεις του ΔΝΤ, αν και δεν δικαιολογούνται ούτε στο ελάχιστο με βάση τα δεδομένα της οικονομίας στις αρχές του 2013, μπορεί, όμως, και να επαληθευτούν, αν αρχίσουν και πάλι η Τρόικα με την κυβέρνηση να συζητούν και να σχεδιάζουν, από τα μέσα του 2013, τα προβλεπόμενα στο Μνημόνιο νέα μέτρα αύξησης των εσόδων και μείωσης των δαπανών, ύψους 2,8 δισ. για το 2015 και 3,9 δισ. για το Μία τέτοια εξειδίκευση μέτρων, χωρίς να υπάρχει διαπιστωμένη η αναγκαιότητα λήψης αυτών των μέτρων, παρά μόνον στις ασκήσεις επί χάρτου που εύκολα γίνονται και εύκολα ανατρέπονται, θα οδηγήσει για άλλη μία φορά (όπως συνέβη το 2011 και το 2012) στην καταστροφή του καλού κλίματος που επικρατεί σήμερα και που αποτελεί την βασική προϋπόθεση για να οδηγηθεί η οικονομία στην ανάκαμψη. Βεβαίως, εμπόδιο στην ανάκαμψη της οικονομίας παραμένει και η ασκούμενη μηδενιστική αντιπολίτευση των έτοιμων και μαγικών λύσεων, που συντηρεί την προοπτική πολιτικής αστάθειας και έτσι δρα αποτρεπτικά για την επιστροφή των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα και την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών και την αύξηση της απασχόλησης. Τέλος, οι προσπάθειες για την ανάκαμψη της οικονομίας δυστυχώς υπονομεύονται περαιτέρω από την εφαρμοζόμενη πολιτική αλλοτριωτικής φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας. Η είσπραξη των ΦΑΠ 2011 και 2012 και η φημολογούμενη θέσπιση, για το 2013 και μετά, φορολογικών συντελεστών κλιμακούμενων μέχρι και 1,5% ετησίως επί της σημαντικά υπερτιμημένης σημερινής αντικειμενικής αξίας της ακίνητης περιουσίας, σε συνδυασμό με την φορολόγηση και της υπεραξίας από την πώληση αυτής της περιουσίας από τον Ιούλιο του 2013, θα έχει ως συνέπεια την πλήρη διακοπή των οικοδομικών εργασιών και των συναλλαγών στην αγορά ακινήτων. Ήδη, τον Νοέμβριο 2012 σημειώθηκε δραματική πτώση κατά - 66,1% σε ετήσια βάση του όγκου των εκδοθεισών αδειών ιδιωτικών οικοδομών τον Νοέμ. 12, ο οποίος διαμορφώνεται πλέον στις 667 χιλ. m 3, από χιλ. m 3 τον Νοέμ Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω εξελίξεων, η φορολόγηση της περιουσίας δεν πρόκειται να έχει το αναμενόμενο εισπρακτικό αποτέλεσμα ενώ ο φόρος επί της υπεραξίας από την πώληση ακινήτων, θα έχει μηδενική απόδοση, όχι μόνο λόγω της υπερφορολόγησης της κατοχής περιουσίας, αλλά και λόγω της αποθάρρυνσης πιθανών αγοραστών, καθώς οι χαμηλές τιμές τους σήμερα θα αντισταθμίζονται από την επίπτωση της φορολόγησης της υπεραξίας στο μέλλον. Όλα αυτά γίνονται σε μία συγκυρία όπου είναι ευχής έργον, για την ανάκαμψη της οικονομίας, η σταδιακή επανεκκίνηση των συναλλαγών στην αγορά ακινήτων, και με το πρόγραμμα αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου αλλά και λόγω της διαθεσιμότητας προς πώληση εκατοντάδων χιλιάδων οικιστικών ακινήτων σε μειωμένες τιμές. Παγκόσμια Οικονομία Η ΕΕ-27, ενέκρινε την Παρασκευή έπειτα από εξαντλητικές διαπραγματεύσεις, τον πρώτο προϋπολογισμό λιτότητας στην ιστορία της. Μια πολιτική σημαντικής περικοπής (αντί σημαντικής αύξησης) δαπανών, εν μέσω περιόδου ύφεσης για αρκετές οικονομίες μέλη της ΕΕ-27. Η σύγκλιση της Μ. Βρετανίας με τη Γερμανία υπέρ της μείωσης των δαπανών του Προϋπολογισμού της ΕΕ-27 φαίνεται ότι υπερίσχυσε, με μικρό αντιστάθμισμα τη διατήρηση σε ικανοποιητικά των επιδοτήσεων για τη γεωργία, όπως ζητούσαν η Γαλλία και οι μικρές χώρες. Ειδικότερα, μετά από συνεχείς διαβουλεύσεις οι ηγέτες της ΕΕ-27 κατέληξαν σε συμφωνία για τον κοινοτικό προϋπολογισμό περιόδου ύψους 960 δισ. και ο οποίος αναλογεί σε πραγματικές πληρωμές της τάξης των 908,4 δισ. και είναι μειωμένος κατά 1,6% σε σχέση με αυτόν που βρίσκεται σήμερα σε ισχύ. Θύματα της λιτότητας αποτέλεσαν τα κονδύλια για τις μεταφορές, την ενέργεια, τις τηλεπικοινωνίες και την εκπαίδευση, τα οποία μειώθηκαν κατά 11 δισ.. Μείωση όμως κατέγραψαν και οι αγροτικές επιδοτήσεις κατά 13% για την περίοδο , ωστόσο τα κονδύλια για την Κοινή Αγροτική Πολιτική θα συνεχίσουν να συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μερίδιο του προϋπολογισμού με δαπάνη ύψους 363 δις, ήτοι 38% του προϋπολογισμού. Σημαντική κίνηση ήταν επίσης η διατήρηση του ταμείου για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, το οποίο θα επιχορηγηθεί με 6,0 δις και επιδιώκεται να αποτελέσει σημαντική βοήθεια για τις χώρες που βρίσκονται σε ύφεση όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία. Επίσης, ενισχυμένα κατά 1,5 δισ. θα είναι τα κονδύλια για την περιφερειακή ανάπτυξη. Ωστόσο η τελική έγκριση του προϋπολογισμού μπορεί να καθυστερήσει, καθώς 2

3 αρκετά μέλη του Ευρωκοινοβουλίου απειλούν με καταψήφιση του, αφού θεωρούν ότι ο προϋπολογισμός θα είναι ελλειμματικός και η χρηματοδότηση του πολύ δύσκολη. Όσον αφορά την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, ο οίκος αξιολόγησης Moody s σε πρόσφατη έκθεση του αν και εκτιμά ότι έχουν περιορισθεί οι κίνδυνοι, εμμένει στην εκτίμηση για διατήρηση των χαμηλών αναπτυξιακών ρυθμών. Ο οίκος επισημαίνει, ότι στις ανεπτυγμένες οικονομίες η ανάπτυξη θα είναι χαμηλότερη ενώ στις αναπτυσσόμενες θα υπάρξει μια οριακά υψηλότερη οικονομική μεγέθυνση. Αναλυτικότερα, η Moody's προβλέπει ότι στις χώρες του G20, το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 2,9% το 2013 και κατά 3,3% το Σύμφωνα με τον οίκο, η επιχειρηματική εμπιστοσύνη θα ενισχύεται παράλληλα με τη βελτίωση της οικονομίας, ωστόσο η δημοσιονομική εξυγίανση σε πολλές χώρες και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας θα συνεχίσουν να επηρεάζουν αρνητικά την ανάκαμψη. Θετική εξέλιξη, αποτελεί η απόφαση του οίκου αξιολόγησης S&P s να αναβαθμίσει τις προοπτικές (outlook) της Ιρλανδίας σε σταθερές από αρνητικές διατηρώντας την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας σε ΒΒΒ+. Η αναβάθμιση των προοπτικών, σύμφωνα με τον S&P s, αποδίδεται αφενός στην αναμενόμενη συρρίκνωση του δημόσιου χρέους της χώρας, μετά από την πρόσφατη συμφωνία της Κυβέρνησης με την ΕΚΤ για ανταλλαγή των βραχυχρόνιων υποχρεώσεων που είχαν αναληφθεί για τη στήριξη των τραπεζών με μακροχρόνιο-χαμηλότοκο χρέος και, αφετέρου, στην επιτυχή δημοσιονομική προσαρμογή που έχει επιτύχει η χώρα. Ο οίκος αξιολόγησης Fitch επιβεβαίωσε ( ) την αξιολόγηση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας της Ισπανίας με BBB, διατηρώντας ωστόσο αρνητικές τις προοπτικές. Όπως επισημαίνει ο οίκος στην έκθεση του, η επιβεβαίωση της αξιολόγησης αποδίδεται κατά κύριο λόγο στο ότι το δημόσιο χρέος της χώρας, αναμένεται να διατηρηθεί κάτω από το 100% του ΑΕΠ, παρά τη συνεχιζόμενη ύφεση της οικονομίας και την αναμενόμενη απόκλιση από τους δημοσιονομικούς στόχους. Η διαβάθμιση της Ισπανίας σε επενδυτική κατηγορία (investmentgrade), κατά τη Fitch, αποδίδεται στη δημοσιονομική ευελιξία που διατηρεί η χώρα. Ωστόσο οι αρνητικές προοπτικές, υποδηλώνουν το αβέβαιο της οικονομικής ανάπτυξης και δεν αποκλείουν μια κίνηση υποβάθμισης εντός των επομένων 12 μηνών. Ωστόσο, στις αγορές των ευρωπαϊκών ομολόγων επέστρεψε η νευρικότητα, καθώς οι επικείμενες εκλογές σε Ιταλία και Κύπρο προκαλούν αβεβαιότητα. Η απόδοση του ιταλικού 10ετούς τίτλου διαμορφώνεται στο 4,57% ( ) από 4,47% ( ) και το spread έναντι του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου στις 295 πμβ, ενώ η απόδοση του ισπανικού 10ετούς κινείται στο 5,41% (με το spread έναντι του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου στις 377 μ.β.) Στο 10,73% η απόδοση του 10ετούς ελληνικού ομολόγου (με το spread έναντι του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου στις 911 μ.β.). Ωστόσο, υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον συγκέντρωσε η έκδοση νέων ομολόγων του ισπανικού δημοσίου, της 7ης Φεβρουαρίου, καθώς κατόρθωσε να αντλήσει 4,6 δισ. οριακά υψηλότερα του στόχου των 3,5-4,5 δισ. καταβάλλοντας υψηλότερα επιτόκια και στις τρεις εκδόσεις λήξεως 2015,2018 και Η πολιτική ρευστότητα που επικρατεί στην Ισπανία, μετά την έντονη σκανδαλολογία που είδε το φως της επικαιρότητας, πυροδότησε την αναζωπύρωση της ανησυχίας για την κρίση χρέους. Ωστόσο το ισπανικό δημόσιο εξακολουθεί να δανείζεται με σχετικά χαμηλά (αν και ελαφρά αυξημένα) επιτόκια. Έτσι, με την έκδοση 2ετούς ομολόγου άντλησε 1,95 δισ. με μέσο επιτόκιο 2,823%, από 2,476% στην τελευταία προηγούμενη δημοπρασία. Επίσης, σε δημοπρασία 5ετών ομολόγων άντλησε 2,11 δισ. με μέσο επιτόκιο 4,123% από 3,770% που ήταν στην αντίστοιχη τελευταία δημοπρασία. Τέλος, στη δημοπρασία των 16ετών ομολόγων άντλησε 607 εκατ. με μέσο επιτόκιο 5,787% από 5,555%. Εν τω μεταξύ, στη δημοπρασία ( ) εντόκων γραμματίων (ΕΓΔ) διάρκειας 6 μηνών, το γερμανικό δημόσιο άντλησε το ποσό των 3,385 δισ. με θετικό επιτόκιο για πρώτη φορά από τον Ιούν Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο διαμορφώθηκε σε +0,020%, από -0,0009%. Γενικά, η άνοδος της μεταβλητότητας των τιμών στη δευτερογενή αγορά των ευρωπαϊκών ομολόγων οδήγησε σε ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα και τα επιτόκια των εκδόσεων της πρωτογενούς αγοράς. Στη Γαλλία, το δημόσιο σε δημοπρασία ΕΓΔ 3μηνης διάρκειας άντλησε 3,995 δισ. με μέσο επιτόκιο 0,012%, από 0,011% της αντίστοιχης τελευταίας δημοπρασίας, ενώ σε δημοπρασία 6μηνων ΕΓΔ άντλησε 1,70 δισ. με μέσο επιτόκιο 0,048% από 0,047%.Τέλος, μέσω ΕΓΔ 12μηνης διάρκειας, αντλήθηκαν 1,894 δισ. με μέσο επιτόκιο 0,145%, από 0,162% στην τελευταία αντίστοιχη δημοπρασία. Στις ΗΠΑ, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε στα $ 540,36 δισ. το 2012 έναντι $ 559,88 δισ. το Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 4,4% σε ετήσια βάση και οι εισαγωγές κατά 2,7%. Σε μηνιαία βάση, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε τον Δεκ. 12 στα $ 38,54 δισ. από $ 51,75 δισ. τον Δεκ. 11. Η βελτίωση του εξωτερικού ελλείμματος αποτελεί ευνοϊκή εξέλιξη, αλλά το πρόβλημα που υπήρχε στον τομέα αυτό παραμένει. Στην αγορά εργασίας, οι εβδομαδιαίες αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας, σημείωσαν πτώση κατά 5 χιλ. την εβδομάδα έως και διαμορφώθηκαν σε 366 χιλ. ενώ ο μέσος όρος 4 εβδομάδων, διαμορφώθηκε στις 350,5 χιλ., σημαντικά χαμηλότερα από τις 400 χιλιάδες. Παρά τις πρόσκαιρες αυξομειώσεις των εβδομαδιαίων αιτήσεων η ανεργία διατηρείται σε υψηλά επίπεδα και για αυτό το λόγο το μέλος του Δ.Σ. της Fed, J. Yellen ζήτησε να επικεντρωθούν όλες οι προσπάθειες της FED στην κατεύθυνση περιορισμού της, καθώς η μακροχρόνια ανεργία έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στους ίδιους τους εργαζομένους όσο και στον κοινωνικό ιστό. 3

4 Στη Ζώνη του Ευρώ, η εκ νέου μείωση των λιανικών πωλήσεων κατά -0,8% σε μηνιαία βάση τον Δεκ. 12, από -0,1% τον Νοέμ. 12, αποτελεί μια επιπλέον ένδειξη για την πτώση του ΑΕΠ το 4 ο 3μηνο. 12. Η πτώση των λιανικών πωλήσεων σε ετήσια βάση ήταν ιδιαίτερα έντονη στη Γερμανία (Δεκ. 12: -4,7%, Νοέμ. 12: -0,5%), την Ισπανία (Δεκ. 12: -12,35, Νοέμ. 12: -9,7%) και την Πορτογαλία (Δεκ. 12: -8,6%, Νοέμ. 12: -5,5%). Άνοδος των πωλήσεων στη Γαλλία (Δεκ. 12: 2,2%, Νοέμ. 12: 1,2%) και την Ιρλανδία (Δεκ. 12: +0,8%, Νοέμ. 12: +0,6%). Στη Γερμανία, ως αποτέλεσμα της πτώσης της εγχώριας ζήτησης, το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου ανήλθε τον Δεκ. 12 σε 16,8 δισ. από 15,6 δισ. τον Νοέμ. 12. Σημειώνεται η μείωση των εισαγωγών κατά -1,3% σε μηνιαία βάση και επίσης κατά -0,5% σε ετήσια βάση, με αύξηση των εξαγωγών κατά 0,3% σε μηνιαία βάση και κατά 3,3% σε ετήσια βάση. Συνολικά για το 2012 το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου της Γερμανίας ανήλθε στα 188,1 δισ. από 158,7 δισ. το Οι εξελίξεις στην εγχώρια ζήτηση και στο εξωτερικό ισοζύγιο της Γερμανίας το 2012 δεν συμβάλουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων ύφεσης και ανεργίας που επιβάρυναν τις περισσότερες χώρες της Ζώνης του Ευρώ. Η Γερμανία καταφέρνει ακόμη να αναπτύσσεται με την θετική επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ της από τη συνεχιζόμενη αύξηση των καθαρών εξαγωγών της, παρά την κατάσταση βαθειάς ύφεσης που επιβαρύνει την υπόλοιπη ΖτΕ (όταν το 60% των εξαγωγών της απευθύνεται σε χώρες της ΕΕ) και παρά τον περιορισμό της ζήτησης στις αναπτυσσόμενες χώρες, και κυρίως στην Κίνα η οποία υπολογίζεται ότι απορροφά το 7% των εξαγωγών της Γερμανίας. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ο εξωτερικός τομέας θα συμβάλλει αρνητικά στην αύξηση του ΑΕΠ Γερμανίας κατά -0,5 π.μ. το 2013, από +0,9 π.μ. το Στην Κίνα, το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε στα $ 29,2 δισ. τον Ιαν. 13 από $ 31,6 δισ. τον Δεκ. 12. Σημειώθηκε εντυπωσιακή αύξηση των εξαγωγών κατά 25% σε ετήσια βάση, έναντι αυξήσεώς τους κατά 14,1% τον Δεκ. 12. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου θα συνεχίσει την ανοδική του πορεία και το Φεβ. 13 και άνευ απρόοπτου θα επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις για υψηλότερους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης το 1 ο 3μηνο. 13. Άνοδο κατά 14,5% σε ετήσια βάση τον Ιαν. 13, από 10,3% τον Δεκ. 12 σημείωσαν οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Σημαντική εξέλιξη αποτελεί η αύξηση των εξαγωγών προς την Ιαπωνία κατά 5,7% τον Ιαν. 13 μετά από πτώση -7,3% τον Δεκ. 12 λόγω των εντάσεων στις σχέσεις των δύο χωρών. Τέλος, σε χαμηλά 2 εβδομάδων βρέθηκε η ισοτιμία του ευρώ με το δολάριο αν και αρκετές ασιατικές αγορές στην αρχή της εβδομάδας ήταν κλειστές (Κίνα, Ιαπωνία, Χονγκ Κονγκ, Ν. Κορέα, Σιγκαπούρη, Μαλαισία) λόγω της αργίας για τον εορτασμό του νέου σεληνιακού έτους. Η απόφαση του Διοικητικού Συμβούλιου της ΕΚΤ στη συνεδρίαση της να διατηρήσει το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης, καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων αμετάβλητα στο 0,75%, 1,50 % και 0,00 % αντίστοιχα επιτάχυνε τη διόρθωση του ευρώ έναντι του δολαρίου από το υψηλό των 1,3711 USD/EUR που είχε καταγράψει την Η συνέχιση ή μη της ανοδικής πορείας του ευρώ σε βραχυχρόνιο ορίζοντα θα προσδιορισθεί σε σημαντικό βαθμό από το αποτέλεσμα των εκλογών της 24ης-25ης Φεβρουαρίου στην Ιταλία, καθώς μια ενδεχομένη επανεκλογή του πρώην πρωθυπουργού Berlusconi εκτιμάται ότι θα προκαλέσει ρήγμα στις σχέσεις της χώρας με την ΕΕ. Αρνητικά επηρέασαν την πορεία του ευρώ οι δηλώσεις του προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ότι δεν έχουν εξαλειφθεί οι κίνδυνοι για την οικονομία της Ευρωζώνης και ότι η ΕΚΤ θα παρακολουθεί στενά την ισοτιμία USD/EUR. Παράλληλα, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τις Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις σε συνέντευξη του εξέφρασε την άποψη ότι ένα ισχυρό ευρώ θα έχει αρνητικές επιδράσεις στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, ενώ χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Ολλανδία και η Φινλανδία θα μπορούσαν να το αντέξουν χωρίς σοβαρές επιδράσεις. Εν τω μεταξύ διατηρείται η ανοδική κίνηση του δολαρίου έναντι του γιεν παρά τη μικρή διόρθωση που καταγράφεται τις τελευταίες ημέρες. Το δολάριο διαπραγματεύεται στα 93,43 JPY/USD την από το υψηλό των 94,05 JPY/USD της Ωστόσο, ο επικεφαλής του ΟΟΣΑ Angel Gurria, σε συνέντευξη του εμφανίστηκε καθησυχαστικός για το φημολογούμενο νομισματικό πόλεμο εκφράζοντας την άποψη ότι η Ιαπωνία δεν προσπαθεί να χειραγωγήσει το νόμισμα της για να κερδίσει ανταγωνιστικότητα αλλά απλά προσπαθεί να απεγκλωβιστεί από τον αποπληθωρισμό. Ωστόσο σε παρέμβαση του, το ΙΙF (Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο) διακρίνοντας τις μεγάλες διακυμάνσεις που καταγράφονται το τελευταίο διάστημα στις αγορές συναλλάγματος ζητά από το G7 να εκδώσει σχετική ανακοίνωση, με στόχο να μετριασθούν οι πιέσεις στην αγορά συναλλάγματος. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονομία Βιομηχανική Παραγωγή: Ο δείκτης παραγωγής της μεταποιητικής βιομηχανίας αυξήθηκε κατά +2,0%, σε ετήσια βάση, τον Δεκ. 12, από αύξηση κατά +0,1% τον Νοέμ. 12 και κατά +3,8% τον Οκτ. 12 και έναντι πτώσης κατά -15,5% τον Δεκ. 11. Σωρευτικά, το 2012 η πτώση του δείκτη ήταν στο -3,9%, έναντι της πτώσης του κατά -8,5% το Ο μέσος δείκτης της παραγωγής της μεταποιητικής βιομηχανίας διαμορφώθηκε στο 73,6 το 2012 και ήταν μειωμένος κατά -29,4% έναντι του 2007 και κατά -26,4% έναντι του

5 Ειδικότερα, η παραγωγή της μεταποιητικής βιομηχανίας μειώθηκε κατά -9,9% σε ετήσια βάση στο 1 ο 3μηνο. 12, κατά -3,9%, σε ετήσια βάση στο 2 ο 3μηνο. 12, κατά -3,8% στο 3 ο 3μηνο. 12, ενώ ήταν αυξημένη κατά 1,9% σε ετήσια βάση στο 4 ο 3μηνο. 12, Σημειώνεται ότι η παραγωγή της μεταποιητικής βιομηχανίας πραγματοποιήθηκε το 2012 από περίπου εργοστάσια (ΕΛΣΤΑΤ) (με απασχόληση πάνω από 10 άτομα) που απασχολούν άτομα με προστιθέμενη αξία 12 δισ. Αξιοσημείωτη εξέλιξη αποτελεί η αύξηση της παραγωγής τον Δεκ. 12 σε πολλούς κλάδους, όπως στα μηχανήματα και ήδη εξοπλισμού (Δεκ. 12: +36,0%, Δεκ. 11: -39,6%), ο ηλεκτρολογικός εξοπλισμός (Δεκ. 12: +7,1%, Δεκ. 11: -26,0%), η κατασκευή μεταλλικών προϊόντων (Δεκ. 12: +0,1%, Δεκ. 11: -16,6%), τα προϊόντα από ελαστική και πλαστική ύλη (Δεκ. 12: +4,6%, Δεκ. 11: -16,3%), ακόμη και τα μη μεταλλικά ορυκτά (Δεκ. 12: +18.3%, Δεκ. 11: -48,0%), στα οποία, ωστόσο, ο δείκτης διαμορφώνεται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα (Δεκ.12: 29,4, από 2005=100), στα χημικά προϊόντα (Δεκ. 12: +6,0%, Δεκ. 11: -22,2%), στις εκτυπώσεις εκδόσεις (Δεκ. 12: +1,7%, Δεκ. 11: -28,5%), στα δέρματα είδη υπόδησης (Δεκ. 12: +22,7% μετά την πτώση τους κατά -23,8% τον Δεκ. 11) και στα παράγωγα πετρελαίου και άνθρακα (Δεκ. 12: +30,8%, Δεκ. 11: -0,9%). Η μείωση της παραγωγής της μεταποιητικής βιομηχανίας στο 12μηνο 12 σε ετήσια βάση αποδίδεται κυρίως στους ακόλουθους κλάδους: α) Στους παραδοσιακούς κλάδους που σημειώνουν συνεχή μείωση της παραγωγής τα τελευταία έτη, κυρίως λόγω έντονου ανταγωνισμού από χώρες χαμηλού κόστους, όπως η κλωστοϋφαντουργία (2012: -17,4%, 2011:-22,0%), τα είδη ένδυσης (2012: -7,0%, 2011:-25,2%) και δέρματα είδη υπόδησης (2012: -31,6%, 2011:-15,6%). Ο περιορισμός της πτώσης της παραγωγής στα είδη ένδυσης στο -4,2% τον Δεκ. 12 και -3,6% τον Νοέμ. 12 (2012: -7,0%, 2011: -25,2%) ενδεχομένως σηματοδοτεί κάποια σταθεροποίηση του κλάδου στα πολύ χαμηλά επίπεδα παραγωγής που έχει περιέλθει το 2012 (Δείκτης παραγωγής 2012: 33,6). Από την άλλη πλευρά, ο βαθμός χρησιμοποίησης του παραγωγικού δυναμικού στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας αυξήθηκε μειώθηκε στο 56,8 τον Νοέμ. 12, μετά τη σημαντική αύξησή του στο 62,1 τον Οκτ. 12, από το πολύ χαμηλό 40,2 τον Σεπτ. 12, 39,3 τον Οκτ. 11 και 66,3 τον Νοέμ. 12. Γενικά, η παραγωγή των κλάδων αυτών έχει ήδη εκτοπιστεί σε σημαντικό βαθμό από την Ελλάδα, σε μια διαδικασία που άρχισε από τις αρχές της 10ετίας του 2000, εξαιτίας του έντονου ανταγωνισμού που υφίστανται από χώρες χαμηλού κόστους. Πολλές ελληνικές επιχειρήσεις έχουν ήδη μεταφέρει την παραγωγή τους στις γειτονικές χώρες χαμηλού κόστους και χαμηλής φορολογικής επιβάρυνσης και αντί για παραγωγή στην Ελλάδα και για εξαγωγές από την Ελλάδα, εισάγουν στη χώρα μας προϊόντα από τις χώρες στις οποίες τα παράγουν. Ωστόσο, μετά τη σημαντική μείωση του κόστους εργασίας στην Ελλάδα και την αποκατάσταση ενός πιο εποικοδομητικού πλαισίου λειτουργίας της οικονομίας και των επιχειρήσεων στην εγχώρια οικονομία, η οικονομική κατάσταση και η δραστηριότητα των επιχειρήσεων στον κλάδο θα μπορούσε να βελτιωθεί σημαντικά με τη βελτίωση και των συνθηκών χρηματοδότησης αυτών των επιχειρήσεων και την αποκατάσταση συνθηκών ικανοποιητικής ανάπτυξης της οικονομίας ως σύνολο. Μια σημαντική εξέλιξη το 2012 ήταν οι μεγάλες αυξήσεις που σημειώθηκαν στις τιμές στο βαμβάκι διεθνώς, με αποτέλεσμα και τη μεγάλη αύξηση των εξαγωγών βάμβακος κατά +200,4% σε ετήσια βάση στο 8μηνο. 12. Μεταβολή (%, σε ετήσια βάση) της παραγωγής της μεταποιητικής βιομηχανίας κατά κλάδο Στάθμιση στο ΔΠΜΒ Ιαν-Δεκ'12 Ιαν-Δεκ '11 Τρόφιμα 18,23% -3,8% -0,9% Φαρμακευτικά προϊόντα και σκευάσματα 1,74% -5,5% -0,4% Παράγωγα πετρελαίου και άνθρακα 11,30% 24,3% -14,5% Ποτά 6,00% -8,3% -9,3% Καπνός 1,90% -8,9% 10,5% Κλωστοϋφαντουργικές ύλες 3,10% -17,4% -22,0% Είδη Ένδυσης 3,40% -7,0% -25,2% Ξύλο και φελός 1,20% -11,1% 24,9% Χαρτί και προϊόντα από χαρτί 2,30% -10,6% -8,9% Χημικά προϊόντα 5,34% -11,9% -4,4% Μη μεταλλικά ορυκτά 10,30% -15,8% -35,7% Βασικά μέταλλα 8,00% -6,1% 6,4% Προϊόντα από ελαστική και πλαστική υλή 4,20% -9,5% -7,7% Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων 5,10% -9,8% -4,4% Έπιπλα 1,54% -28,6% -22,1% Ηλεκτρ.Υπολ.-Ηλεκτρον. & Οπτικά προϊόντα 1,21% -11,0% -23,6% Ηλεκτρολογικός Εξοπλισμός 3,00% -6,0% -11,0% Μηχανήματα και είδη εξοπλισμού 2,05% -13,3% -8,0% Δείκτης Παραγ. Μεταποιητικής Βιομηχανίας 100,00% -3,9% -8,5% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. β) Στους κλάδους που σχετίζονται με τις κατασκευές και ιδιαίτερα με την οικοδομική δραστηριότητα, που αντανακλάται στην πτώση της παραγωγής, του πολύ σημαντικού για την Ελλάδα κλάδου των μη μεταλλικών ορυκτών (στάθμιση: 10,3%), κατά -15,8% το 2012 (μετά την αύξησή του κατά 18,3% τον Δεκ. 12), μετά την πτώση του κατά -35,7% το Ο δείκτης παραγωγής του κλάδου υποχώρησε στις 32,1 μονάδες (με έτος βάσης 2005=100) το Ωστόσο, ο βαθμός χρησιμοποίησης του εργοστασιακού του δυναμικού αυξήθηκε σημαντικά στο 75,0 τον Νοέμ. 12, από 69,3% τον Οκτ. 12, 66,9 τον Σεπτ. 12, 60,3 τον Οκτ. 11 και 61,6 τον Νοέμ. 12. Επίσης, επιταχύνθηκε το 2012 η πτώση της παραγωγής και σε άλλο παραδοσιακό κλάδο αυτό των επίπλων (2012: -28,6%, 2011: -22,1%), ενώ ο δείκτης παραγωγής του κλάδου διαμορφώνεται το 2012 στο πολύ χαμηλό 35,0 (2005=100). γ) Στους κλάδους που συνδέονται με τις κρατικές προμήθειες, των οποίων η λειτουργία στηρίζονταν έως πρόσφατα σε μεγάλο βαθμό σε μη ανταγωνιστικές κρατικές παραγγελίες. Ειδικότερα, ο κλάδος του «λοιπού εξοπλισμού μεταφορών» (στον οποίο εντάσσονται και τα ναυπηγεία) σημείωσε νέα πτώση της παραγωγής του κατά -26,5% το 2012, έναντι πτώσης της κατά -32,4% το Τα ναυπηγεία δεν λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό διότι δεν έχουν τη δυνατότητα να αναλάβουν παραγγελίες από τον ιδιωτικό τομέα, λόγω καταδίκης τους από το 5

6 Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας περί ανταγωνισμού στο παρελθόν. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δείκτης παραγωγής του κλάδου διαμορφώθηκε στο 27,2 το 2012, από 100 το Επίσης, στον κλάδο των μηχανοκίνητων οχημάτων, ρυμουλκούμενων (στάθμιση: 0,8%) σημειώθηκε πτώση της παραγωγής κατά -14.7% το 2012 από μεγάλη πτώση κατά -30,5% το Και στον κλάδο αυτό ο δείκτης παραγωγής διαμορφώνεται πολύ χαμηλά, στις 42,5 μονάδες το 2012, από 71,6 μον. το 2010 και 100 το Όσον αφορά στους υπόλοιπους κλάδους της μεταποιητικής βιομηχανίας θετική εξέλιξη σημειώθηκε το 2012 στους ακόλουθους: 1) Στα παράγωγα πετρελαίου και άνθρακα σημειώθηκε αύξηση της παραγωγής κατά 24,3% το 2012, έναντι μείωσής της κατά -14,5% το Οι εξελίξεις αυτές οφείλονται στην υπολειτουργία πέρυσι ενός μεγάλου διυλιστηρίου και στην φετινή αυξημένη παραγωγή και των δύο διυλιστηρίων της χώρας για πραγματοποίηση και σημαντικών εξαγωγών προϊόντων πετρελαίου. 3) Στον κλάδο της παραγωγής τροφίμων (στάθμιση: 18,2%) σημειώθηκε μικρή σχετικά πτώση της παραγωγής κατά -3,8% το 2012, μετά τη μείωσή της κατά -0,9% το Η παραγωγή στον κλάδο αυτό ενισχύεται από τη σημαντική αύξηση των εξαγωγών. Ο δείκτης παραγωγής του κλάδου διαμορφώνεται στο 92,1 το 2012, έναντι 100 το 2005 και φαίνεται ότι έχει επηρεασθεί σε σχετικά χαμηλό βαθμό από την μεγάλη ύφεση στην εγχώρια οικονομία. Επίσης, ο βαθμός χρησιμοποίησης του εργοστασιακού του δυναμικού στο γενικότερο κλάδο Τρόφιμα-Ποτά- Καπνός διαμορφώνεται στο σχετικά χαμηλό 71,6 τον Νοέμ.12, από 71,7 τον Οκτ. 12, 73,1 τον Σεπτ. 12 και 72,1 τον Οκτ. 11. Γενικά, ο κλάδος αυτός μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη δυναμική ανάκαμψη της παραγωγής και των εξαγωγών της χώρας όταν οι συνθήκες χρηματοδότησης και ομαλοποίησης της λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας το επιτρέψουν. 4) Επίσης, ο κλάδος του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού έχει επηρεαστεί αρνητικά από τη μεγάλη πτώση της εγχώριας οικοδομικής δραστηριότητας και γενικότερα της εγχώριας ζήτησης, αλλά πραγματοποιεί σημαντικές εξαγωγές. Έτσι, η πτώση της παραγωγής ήταν σχετικά μικρή κατά -6,0% το 2012, μετά την πτώση της κατά -11,0% το Ο δείκτης παραγωγής του κλάδου έχει βέβαια μειωθεί σημαντικά στο 66,2 το 2012, από 70,4 το 2011, αλλά ο κλάδος μπορεί να αυξήσει ακόμα περισσότερο την εξωστρέφειά του και να επιτύχει θετικούς ρυθμούς αύξησης της παραγωγής μόλις αποκατασταθούν συνθήκες ομαλής λειτουργίας και χρηματοδότησης της εγχώριας οικονομίας. 5) Στα βασικά μέταλλα (Στάθμιση: 8,0%) σημειώθηκε μικρή πτώση της παραγωγής το 2012 κατά -6,0%, μετά την αύξησή της κατά 6,4% το Ο δείκτης παραγωγής διατηρείται σε υψηλά επίπεδα, στο 92,5 το 2012, από 100 το Η παραγωγή στον κλάδο επηρεάστηκε αρνητικά το 2012 από τη συγκράτηση των εξαγωγών του που είχαν σημειώσει σημαντική αύξηση στα προηγούμενα έτη. Σημειώνεται ότι ο βαθμός χρησιμοποίησης του παραγωγικού δυναμικού στον κλάδο της βασικής μεταλλουργίας διαμορφώνεται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, στο 54,1 τον Νοέμ.12, από 55,5 τον Οκτ. 12, από 37,1 τον Σεπτ. 12 και από 61,8 τον Οκτ ) Η παραγωγή προϊόντων από ελαστική και πλαστική ύλη (Στάθμιση: 4,2%), σημείωσε πτώση κατά -9,5% το 2012, μετά την πτώση της κατά -7,7% το Ο δείκτης παραγωγής του κλάδου διαμορφώθηκε στο 71,3 το 2012, από 78,8 το 2011, ενώ οι εξαγωγές του κλάδου ήταν αυξημένες κατά 3,8% σε ετήσια βάση στο 8μηνο ) Η παραγωγή χημικών προϊόντων (Στάθμιση: 5,3%) σημείωσε επίσης πτώση κατά -11.9% το 2012, μετά τη μικρή πτώση της κατά -4,4% το Ο δείκτης παραγωγής διαμορφώθηκε στο 71,3 το 2012, παρά το ότι ο κλάδος αντιμετωπίζει με λιγότερες απώλειες από άλλους στη βαθειά ύφεση στην ελληνική οικονομία. Ο βαθμός χρησιμοποίησης του εργοστασιακού δυναμικού στον κλάδο ήταν στο 67,7 τον Νοέμ.12, από 70,6 τον Οκτ. 12, 68,0 τον Σεπτ. 12 και 73,1 τον Οκτ. 11. Οι εξαγωγές προϊόντων του κλάδου ήταν αυξημένες κατά 5,0% στο 8μηνο. 12, αλλά δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν τη νέα πτώση της παραγωγής του κλάδου. Τέλος, όσον αφορά στον Γενικό Δείκτη της Βιομηχανικής Παραγωγής, μειώθηκε κατά -3,5% σε ετήσια βάση το 2012, έναντι πτώσης του κατά -7,8% το Η μείωση του Γενικού Δείκτη προήλθε από: (1) Την πτώση της παραγωγής της μεταποιητικής βιομηχανία (-3,9%), όπως προαναφέρθηκε. (2) Την αύξηση της εξόρυξης λιγνίτη κατά +8,6% το 2012, δεδομένου ότι το 2011 σημειώθηκε σημαντική πτώση της παραγωγής, εξαιτίας απεργιών που καθήλωσαν τον κλάδο. (3) Τη μικρή σχετικά μείωση της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος κατά -3,0% το 2012 μετά τη μεγάλη πτώση της κατά -8,8% το 2011, χωρίς ωστόσο να διαφαίνεται αύξηση της κατανάλωσης Η/Ε το 2012 έναντι του πολύ ακριβού πετρελαίου θέρμανσης. (4) Την αύξηση της παροχής νερού κατά 0,9% το 2012, μετά την πτώση της κατά - 1,6% το Εμπορευματικές Συναλλαγές (ΕΛΣΤΑΤ): Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή, μειώθηκαν κατά -13,4% τον Δεκ. 12 από αύξησή τους κατά 4,4% τον Δεκ και κατά 27,1% τον Δεκ. 10. Συνολικά το 2012 οι εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή σημείωσαν αύξηση κατά 5,1%, έναντι αύξησής τους κατά 10,4% το 2011 και κατά 9,5% το Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή ανήλθαν στα 17,01 δις το 2012, από 16,18 δις το 2011 και 14,66 δις το Ειδικότερα, το 2012 σημειώνεται μεγάλη αύξηση των εξαγωγών αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή προς τις τρίτες χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά 17,3% σε ετήσια βάση, από αύξησή τους κατά 10,2% σε ετήσια βάση και το Από την άλλη 6

7 πλευρά, πτώση των εξαγωγών κατά -1,3% το 2012 σημειώθηκε προς τις χώρες της ΕΕ-27, μετά την αύξησή τους κατά 9,0% το Στον τομέα των εισαγωγών, οι εισαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή σημείωσαν αύξηση κατά 1,3% στο 4 ο 3μηνο. 12 και πτώση κατά -6,0% το 2012, μετά την πτώση τους κατά -12,4% το 2011 και επίσης κατά -12,0% το Επίσης, σημείωσαν αύξηση κατά 2,3% σε ετήσια βάση τον Δεκ. 12, μετά τη μεγάλη πτώση τους κατά -18,7% τον Δεκ. 11. Πίνακας 3. Εξέλιξη των εισαγωγών και εξαγωγών αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή Εμπορικό Εισαγωγές Εξαγωγές Ισοζύγιο , , , , , , , , ,8 %Δ ,0% 9,5% 22,2% ,4% 10,4% 27,6% ,0% 5,1% 17,4% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας χωρίς πετρελαιοειδή μειώθηκε εκ νέου κατά -17,4% το 2012, μετά την μεγάλη πτώση του κατά -27,6% το 2011 και κατά -22,2% το Έτσι το έλλειμμα μειώθηκε στα 13,18 δις το 2012, από 28,3 δις το Πληθωρισμός: Ο πληθωρισμός, με βάση τον ΔΤΚ, υποχώρησε στο +0,2% τον Ιαν. 13, από +0,8% τον Δεκ. 12, 1,0% τον Νοέμ. 12 και 2,3% τον Ιαν. 12 και διαμορφώνεται στο χαμηλότερο επίπεδο στην ΕΕ-27, όπου ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 2,3% τον Δεκ. 12, από 2,4% τον Νοέμ. 12. Η μείωση του πληθωρισμού τον Ιαν. 2013, οφείλεται κυρίως: α) Στην πτωτική επίπτωση κατά -0,16 π.μ από την τιμή της βενζίνης και κατά -0,24 π.μ. από τις μεγαλύτερες χειμερινές εκπτώσεις. Από την άλλη πλευρά, αυξητική επίπτωση στον πληθωρισμό κατά +0,18 π.μ. είχαν οι αυξήσεις στις τιμές των φρούτωνλαχανικών-πατάτας. Σημειώνεται ότι ο πληθωρισμός με βάση τον εναρμονισμένο ΔΤΚ που διαμορφώθηκε στο 0,3% τον Δεκ. 12, από 0,4% τον Νοέμ. 12 και 0,9% τον Οκτ. 12, ενδέχεται να έχει διαμορφωθεί σε αρνητικό έδαφος τον Ιαν. 13, περί το -0,3%. Ήδη, ο δομικός πληθωρισμός (που δεν επηρεάζεται από τις αυξομειώσεις στις τιμές των καυσίμων και των φρέσκων φρούτων και λαχανικών) διατηρήθηκε σε αρνητικό επίπεδο, στο -1,2% τον Ιαν. 13 από -0,6% τον Δεκ. 12 και -0,5% τον Νοέμ. 12. Επιπλέον του πετρελαίου θέρμανσης (+32,5%), σημαντικές αυξήσεις τιμών που επηρεάζουν τον ετήσιο πληθωρισμό στο 12μηνο που έληξε τον Ιαν. 13 σημειώθηκαν στο ηλεκτρικό ρεύμα (12,3%), τα καύσιμα αυτοκινήτου (1,5%), τα αεροπλάνα (25,9%),κ.ά. Από την άλλη πλευρά, σημειώνεται η πτώση των τιμών στα φάρμακα (-14,6%), στα έξοδα ξενοδοχείων (-4,5%), στα ενοίκια κατοικιών (-4,2%), στα δίδακτρα (-4,0%), στις οικιακές υπηρεσίες (-6,6%), στα εστιατόρια ζαχαροπλαστεία (-1,0%), στα ασφάλιστρα μεταφορών (-1,5%), στις τηλεφωνικές υπηρεσίες (-5,1%), στα αυτοκίνητα (-3,2%), κ.ά. Συμβολή στον Πληθωρισμό Κύριων Κατηγοριών Προϊόντων % μεταβολή τιμών Ιαν'12/ Ιαν'11 Ο μέσος πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ διαμορφώθηκε στο 1,5% το 2012, ενώ περαιτέρω πτώση του στο -0,2% αναμένεται το 2013 (-0,4% τον Δεκ. 2013) από 3,4% το Επίσης, ο μέσος πληθωρισμός με βάση τον Εναρμονισμένο ΔΤΚ διαμορφώθηκε στο 1,0% το 2012 και αναμένεται στο -0,5% το 2013 (-0,7% τον Δεκ. 2013), από 3,1% το Οι εκτιμήσεις για το 2013 στηρίζονται στην υπόθεση ότι οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου σε ευρώ θα διαμορφωθούν με όχι μεγάλες αποκλίσεις από τις τιμές του το Παγκόσμια Οικονομία Επίπτωση στον πληθωρισμό Ιαν'12 % μεταβολή τιμών Ιαν'13/ Ιαν'12 Επίπτωση στον πληθωρισμό Ιαν'13 Αγαθά και Υπηρεσίες Δημητριακά και παρασκευάσματα 3,2 0,07-2,3-0,05 Γαλακτοκομικά και Αυγά 3,1 0,08 0,5 0,01 Λαχανικά (νωπά) 2,3 0,03 3,2 0,04 Κρέατα γενικά 1,3 0,05 1,8 0,07 Πατάτες (νωπές) -7,7-0,03 22,4 0,07 Ένδυση και υπόδηση 0,4 0,03 2,4 0,18 Ηλεκτρικό Ρεύμα 13,9 0,28 12,3 0,27 Πετρέλαιο Θέρμανσης 26,4 0,71 32,5 1,10 Καύσιμα αυτοκινήτου 5,5 0,34 1,5 0,09 Αυτοκίνητα -3,6-0,15-3,2-0,12 Τηλεφωνικές υπηρεσίες -1,0-0,05-5,1-0,22 Οικιακές υπηρεσίες -2,2-0,03-6,6-0,08 Ασφάλιστρα μεταφορών 5,2 0,10-1,5-0,03 Οπτικοακουστικός εξοπλισμός-υπολογιστές -4,7-0,04-5,9-0,05 Φάρμακα -5,1-0,05-14,6-0,14 Δίδακτρα -1,0-0,03-4,0-0,11 Εστιατόρια-Ζαχαροπλαστεία-Καφενεία-Κυλικεία 3,1 0,34-1,0-0,10 Έξοδα ξενοδοχείων -9,5-0,05-4,5-0,02 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. Γερμανία: Το πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο αυξήθηκε σημαντικά τον Δεκ. 12, στα 16,8 δισ., έναντι του αναθεωρημένου προς τα πάνω πλεονάσματος 15,6 δισ. τον Νοέμ. 12 ( 14,6 δισ. προηγούμενη εκτίμηση). Η αύξηση στο πλεόνασμα οφείλεται στην πτώση των εισαγωγών κατά -1,3% σε μηνιαία βάση και κατά -0,5% σε ετήσια βάση, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 0,3% σε μηνιαία βάση, έναντι πτώσης -2,2% τον Νοέμ. 12, ενώ σε ετήσια βάση οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 3,3%. Το 2012, το πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο της Γερμανίας αυξήθηκε στο δεύτερο υψηλότερο επίπεδο τα τελευταία 60 έτη, στα 188,1 δισ., από 158,7 δισ. το 2011, λόγω της ικανοποιητικής αύξησης των εξαγωγών κατά 3,4% και της περιορισμένης αύξησης των εισαγωγών κατά 0,7%. Η εξέλιξη του εξωτερικού τομέα της Γερμανίας το 2012 είναι πολύ ενθαρρυντική, δεδομένης της ύφεσης στη ΖτΕ (το 60% των εξαγωγών της χώρας κατευθύνεται στην ΕΕ), αλλά και της μειωμένης ζήτησης των αναπτυσσόμενων οικονομιών, και κυρίως της Κίνας το 2 ο 6μηνο. 12, καθώς υπολογίζεται ότι οι εξαγωγές 7

8 προς την Κίνα αντανακλούν το 7% των εξαγωγών της Γερμανίας. Ο ΟΟΣΑ προβλέπει πολύ περιορισμένη ανάπτυξη της οικονομίας το 2013, κατά 0,6% το 2013, ενώ ο εξωτερικός τομέας θα συμβάλλει αρνητικά στο ΑΕΠ κατά -0,5 π.μ. το 2013 (+0,9 π.μ. το 2012), ωστόσο τα ανακοινωθέντα στοιχεία για τον Ιαν. 13 δείχνουν ότι η οικονομία ανακάμπτει ήδη από το 1 ο 3μηνο. 13, επομένως είναι πιθανό να υπάρξει μεγαλύτερη ανάπτυξη της οικονομίας. Κίνα: Στον εξωτερικό τομέα, το εμπορικό πλεόνασμα αυξήθηκε και πάλι τον Ιαν. 13 πολύ υψηλότερα από τις εκτιμήσεις και διαμορφώθηκε στα $ 29,2 δισ. τον Ιαν. 13, από $ 31,6 δισ. τον Δεκ. 12 και $ 27,0 δισ. τον Ιαν. 12. Το ανωτέρω αποτέλεσμα οφείλεται στην πολύ μεγάλη αύξηση των εξαγωγών κατά 25% σε ετήσια βάση τον Ιαν. 13, έναντι εκτιμήσεων για αύξηση κατά 17,0% και από 14,1% τον Δεκ. 12, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν επίσης εντυπωσιακά κατά 28,8% (Δεκ. 12: +6,0% σε ετήσια βάση). Το πλεόνασμα αναμένεται να είναι αυξημένο και τον Φεβ. 13, καθώς αυτόν τον μήνα ξεκίνησε το Νέο Έτος στην Κίνα, επομένως από τον Μάρτ. 13 θα μπορούν να αξιολογηθούν τα στοιχεία για την πορεία του εμπορικού ισοζυγίου για το Η Ε. Επιτροπή προβλέπει αύξηση των εξαγωγών αλλά και των εισαγωγών της Κίνας κατά 3.9% το Όσον αφορά τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, αυτές ανέκαμψαν και αυξήθηκαν κατά 14,5% σε ετήσια βάση τον Ιαν. 13, από 10,3% τον Δεκ. 12, ενώ και οι εξαγωγές προς την Ε. Ένωση επίσης βελτιώθηκαν και αυξήθηκαν σε υψηλό επίπεδο 13 μηνών, κατά 5,2%, από 2,3% τον Δεκ. 12. Τέλος, οι εξαγωγές προς την Ιαπωνία ανέκαμψαν και αυξήθηκαν κατά 5,7% τον Ιαν. 13, έναντι πτώσης -7,3% τον Δεκ. 12, ενώ εντυπωσιακή ήταν η αύξηση των εξαγωγών προς τις χώρες της Ασίας κατά 48,6%. Η εξέλιξη του εμπορικού πλεονάσματος είναι θετική και ενδεχομένως επιβεβαιώνει ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί με ταχύτερους ρυθμούς από το 1 ο 3μηνο. 13. Επιπλέον, καθησυχαστική είναι η υποχώρηση του πληθωρισμού στο 2,0% τον Ιαν. 13, από το υψηλό επίπεδο 7-μηνών, στο 2,5% τον Δεκ. 12. Η νέα χρονιά θα οδηγήσει σε αύξηση του πληθωρισμού τους επόμενους μήνες, ωστόσο η κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να εφαρμόσει μέτρα περιορισμού της αύξησης των τιμών μέχρι 3,5% για το

9 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2013 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία E ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) 5,5 3,0-0,2-3,2-3,5-6,9-6,0 Ιδιωτική Κατανάλωση 4,3 3,7 4,0-1,3-3,6-7,1-7,9 Δημόσια Κατανάλωση 2,3 7,6-2,1 4,8-7,2-9,1-6,2 Ακαθάριστες Επενδύσεις 20,4 5,4-6,7-15,2-15,0-20,7-14,4 - Κατοικίες 31,4-9,0-28,2-23,5-18,0-23,6-22,5 - Εξοπλισμός 15,6 37,0 1,3-24,0-20,0-22,1-18,0 Μεταποίηση 2,0 2,2-4,7-11,2-5,1-9,5-3,9 Ανεργία (%) 8,9 8,3 7,6 9,5 12,5 17,7 24,4 Συνολική Απασχόληση 1,9 1,2 1,1-1,0-2,8-6,6-9,2 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 3,2 3,0 4,2 1,3 4,7 3,3 1,2 Κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος (1995=100) 2,2 5,0 8,7 6,6-1,7-3,0-8,1 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τομέα) 21,1 21,5 15,9 4,1 0,0-3,1-4,0 Έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -5,7-6,5-9,8-15,6-10,7-9,4-6,5 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών με κεφαλαιακές μεταβιβάσεις (% ΑΕΠ) -9,6-12,4-13,3-10,3-9,2-8,8-2,5 Πηγή: ΔΟΜ Alpha Bank, ΕΛ ΣΤΑΤ, European Comission, Autumn 2012 Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας έτος I II III IV έτος διαθέσιμη περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικ ών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων) -6,9-14,0-11,7-8,7-8,7-8,7-12,1 (11μην) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων -37,2-55,9-42,2-34,4-29,8-29,8-35,9 (Ιαν13) Οικοδομική Δραστηριότητα -23,7-54,2-44,6-35,5-36,0-37,7-30,5 (11μην) Μεταποίηση -5,1-7,1-9,6-8,0-9,5-9,5-3,9 (12μην) Δείκ της Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 43,8 43,7 45,6 43,9 41,1 43,6 41,7 (Ιαν13) Δείκ της Οικονομικού Κλίματος 79,3 82,2 77,5 76,5 74,2 77,6 85,8 (Ιαν13) Δείκ της Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Μεταποίηση 75,8 79,2 77,6 78,3 72,5 76,9 83,7 (Ιαν13) Δείκ της Εμπιστοσύνης Καταναλωτών ,9 (Ιαν13) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τομέας 0,0-0,4-1,2-2,2-3,1-3,1-4,0 (Δεκ ) Επιχειρήσεις 1,1 1,1 0,2-0,9-2,0-2,0-4,3 (Δεκ ) - Βιομηχανία -2,0-1,2-2,2 0,5 0,1 0,1-2,1 (Δεκ ) - Κατασκευές 1,9-0,4-0,3-2,1-7,4-7,4-1,9 (Δεκ ) - Τουρισμός 2,9 0,2 0,5-0,8-2,3-2,3 1,1 (Δεκ) Νοικοκυριά -1,2-1,9-2,5-3,1-3,9-3,9-3,8 (Δεκ ) - Καταναλωτική Πίστη -4,2-4,6-5,8-6,5-6,4-6,4-5,1 (Δεκ ) - Στεγαστικά Δάνεια -0,3-1,3-1,7-2,1-2,9-2,9-3,3 (Δεκ ) Τιμές Δείκ της Τιμών Καταναλωτή 4,7 4,7 3,5 2,4 2,8 3,3 0,2 (Ιαν) Δομικ ός Πληθωρισμός 3,0 2,5 1,7 0,7 1,3 1,5-1,2 (Ιαν) Δείκ της Τιμών Διαμερισμάτων -4,7-5,4-4,9-4,3-5,9-5,1-11,7 (3o 3μην) Επιτόκια Ταμιευτηρίου 0,38 0,39 0,40 0,40 0,41 0,40 0,42 (Ιαν13) Δάνεια προς επιχειρήσεις 6,14 6,88 7,35 7,73 7,88 7,46 7,47 (Ιαν13) Καταναλωτικ ών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 11,64 12,25 12,51 12,68 12,04 12,37 10,54 (Ιαν13) Στεγαστικών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 3,84 4,48 4,77 4,94 4,66 4,71 3,25 (Ιαν13) Απόδοση 10-ετούς Ομολόγου 8,95 11,92 14,76 18,23 28,95 18,69 11,9 (Ιαν13) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,5-8,0-7,3-5,0-7,5-6,9-6,7 (3ο 3μην) Κατανάλωση Νοικοκυριών -3,9-8,6-7,4-5,2-7,0-7,1-8,0 (2ο 3μην) Επενδύσεις -18,0-24,2-19,6-16,4-22,2-20,7-19,4 (2ο 3μην) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 3,8-2,4 0,8 4,5-6,1-0,3-4,1 (2ο 3μην) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -4,8-9,8-4,5-3,8-14,2-8,1-12,3 (2ο 3μην) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δις Εξαγωγές Αγαθών 17,1 4,3 9,5 15,1 20,2 20,2 20,0 (11μην) Εισαγωγές Αγαθών 45,4 11,9 23,7 36,0 47,5 47,5 38,6 (11μην) Εμπορικό Ισοζύγιο -28,3-7,6-14,2-21,0-27,2-27,2-18,6 (11μην) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 6,3 0,6 1,2 7,1 8,8 8,8 15,4 (11μην) Aναλογία Αδήλων Πόρων προς Εμπορικό Έλλειμμα 22,3 7,5 8,6 34,0 32,4 32,4 82,7 (11μην) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών (κεφαλ. μεταβιβ.) -22,0-7,0-13,0-13,9-18,4-18,4-3,2 (11μην) Άμεσες Επενδύσεις (καθ. μεταβολή ροής) 0,7-0,3-0,7-1,6 0,03 0,03 1,7 (11μην) Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου (καθ. μεταβολή ροής) -20,9-6,1-9,7-14,6-17,3-17,3-74,8 (11μην) Χρηματιστήριο Γενικός Δείκτης Τιμών ΧΑ 1.413, , ,1 798,4 680,4 680,4 986,76 (Ιαν13) (% μεταβολή ΓΔ) -35,6-25,8-10,8-45,7-51,9-51,9 8,7 (Ιαν13) Χρηματιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 23,3 25,7 21,4 13,8 11,8 11,8 18,9 (Ιαν13) Πηγή: Τράπ εζα της Ελλάδος και ΕΛΣΤΑΤ.