Παραδείγματα Καλής Πρακτικής στην Προαγωγή της Ψυχικής Υγείας των εργαζομένων. -Ελαΐς-Unilever Hellas-

Transcript

1 Παραδείγματα Καλής Πρακτικής στην Προαγωγή της Ψυχικής Υγείας των εργαζομένων -Ελαΐς-Unilever Hellas- Στοιχεία Επιχείρησης Οργανισμού Επιχείρηση/ Οργανισμός Διεύθυνση ELAIS UNILEVER HELLAS Χειμμάρας 8 Πόλη Μαρούσι Χώρα Ελλάδα Ιστοσελίδα Αριθμός Εργαζομένων 740 Η Unilever είναι μία από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρείες καταναλωτικών αγαθών με δραστηριότητα στους τομείς των τροφίμων, απορρυπαντικών και προϊόντων ατομικής φροντίδας. Η Ελαΐς Unilever Hellas έχει σημαντική πορεία στην ελληνική πραγματικότητα στον τομέα της προαγωγής της υγείας, σωματικής και ψυχικής, των εργαζομένων που απασχολεί. Για την επίτευξη αυτού του στόχου έχει λάβει μία σειρά οργανωτικών μέτρων και αξιολογεί την αποτελεσματικότητά τους. Η Ελαΐς είναι, επίσης, ιδρυτικό μέλος του Εθνικού Δικτύου Προαγωγής Υγείας στους - 1 -

2 Χώρους Εργασίας (ΕΔΠΥΧΕ) και έχει να επιδείξει μία συνεχιζόμενη δέσμευση στην προάσπιση της υγείας των εργαζομένων. Συμμετέχει, παράλληλα, σε μία σειρά προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, ενδεικτικά αναφέροντας το World Food Program του ΟΗΕ με συμμετοχή από το 2007, η εκστρατεία κοινωνικού χαρακτήρα της AIM με τίτλο «Βούρτσισμα πρωίβράδυ» και το πρόγραμμα αρωγής σε πυρόπληκτες περιοχές. Οι στρατηγικές που υιοθετεί και υλοποιεί η εταιρεία είναι σε σύμπλευση με τις κατευθυντήριες οδηγίες που δίνονται από τη μητρική εταιρεία, ενώ, παράλληλα, προσαρμόζονται έτσι ώστε να ταιριάζουν στην τοπική κουλτούρα. 1. Στρατηγική και Εργασιακή Κουλτούρα Η προστασία και η προαγωγή της υγείας στην εργασία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της επιχειρηματικής κουλτούρας της Elais-Unilever Hellas. Οι εργαζόμενοι αποτελούν μια στρατηγική προτεραιότητα για την οργάνωση της εταιρείας. Το σύστημα για τη διαχείριση θεμάτων προαγωγής της υγείας και ασφάλειας εργασίας (Υ&ΑΕ) στην Elais-Unilever Hellas βασίζεται στο Πρότυπο Πλαίσιο (Framework Standard) της μητρικής εταιρείας Unilever και είναι υποχρεωτικής εφαρμογής από όλες τις εταιρείες μέλη του ομίλου. Η γραπτή πολιτική της εταιρείας για την Υγεία-Υγιεινή & Ασφάλεια της Εργασίας και για το Περιβάλλον, υπογεγραμμένη από τον Πρόεδρο, εκφράζει τη δέσμευση της εταιρείας ότι η υγεία, η υγιεινή, η ασφάλεια, και η προστασία του περιβάλλοντος αποτελούν πρώτη προτεραιότητα σε όλες τις ενέργειες στις οποίες προβαίνουν. Η στρατηγική για τα θέματα προαγωγής υγείας, μέρος της οποίας είναι και η ψυχική υγεία, χαράσσεται από το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας σε συνεργασία με την Διεύθυνση Προσωπικού και την Υπηρεσία Υγιεινής της Εργασίας

3 Η πολιτική της εταιρείας για την υγεία βασίζεται στο ορισμό που της έχει δώσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, σύμφωνα με τον οποίο ορίζεται ως η πλήρης σωματική, πνευματική, ψυχική και κοινωνική ευεξία του ατόμου και όχι μόνο η έλλειψη νόσου ή αναπηρίας. Ενταγμένη σε αυτό το πλαίσιο, περιλαμβάνει, εκτός από την ψυχική υγεία, τη σωματική υγεία, τις καλές εργασιακές σχέσεις και την ισορροπία εργασιακής και οικογενειακής ζωής. Οι στόχοι που αφορούν συγκεκριμένα στην ψυχική υγεία επικεντρώνονται, κυρίως, στον εφοδιασμό των εργαζομένων με γνώσεις έτσι ώστε να αναγνωρίζουν έγκαιρα τις πρώιμες ενδείξεις στρες, να διαχειρίζονται συγκρούσεις και να μειώνουν την εργασιακή ένταση. Απώτερος σκοπός είναι η βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας, καθώς και η αύξηση της ικανοποίησης και της δέσμευσης των εργαζομένων (engagement). Η πολιτική αυτή κοινοποιείται στο σύνολο των εργαζομένων, καθώς βρίσκεται αναρτημένη σε χώρους εργασίας, σε πίνακες ανακοινώσεων και στο εταιρικό intranet. Εξετάζεται σε ετήσια βάση και αναθεωρείται όποτε αυτό κριθεί απαραίτητο. Η διοίκηση φροντίζει να λαμβάνει υπόψη τις υποδείξεις εργαζομένων για βελτίωση των μέτρων-δράσεων που προωθούν τη ψυχική και σωματική υγεία που προκύπτουν μέσα από τη διεξαγωγή lead teams, focus teams και cascade. 2. Οργάνωση και Δομή Η Υπηρεσία Υγιεινής της Εργασίας είναι υπεύθυνη για την οργάνωση και τη στήριξη των δράσεων Προαγωγής Υγείας, με την καθοδήγηση της Διεύθυνσης Προσωπικού και κάτω από τις οδηγίες της μητρικής εταιρείας. Η αντίστοιχη ομάδα εργασίας αποτελείται από τον ιατρό εργασίας, δύο επισκέπτριες υγείας, τον HR director και κατά περίπτωση άλλους εργαζόμενους ή συνεργάτες της εταιρείας οι αρμοδιότητες των οποίων συμβάλλουν στην υλοποίηση των - 3 -

4 προγραμμάτων. Σκοπός της ομάδας αυτής είναι η εφαρμογή των μέτρων προστασίας της υγείας που απορρέουν από τη στρατηγική της εταιρείας. Η συνεχής ενημέρωση σε θέματα προαγωγής της ψυχικής υγείας και η συμμετοχή σε ανάλογες εκπαιδευτικές δραστηριότητες αποτελούν μέρος των καθηκόντων των μελών της ομάδας εργασίας. Όλοι οι managers και κυρίως εκείνοι που εντάσσονται στο Τμήμα Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού λαμβάνουν ενημέρωση ανά τακτά χρονικά διαστήματα από τη μητρική εταιρεία για τέτοια θέματα. Επιπλέον, οι ιατροί εργασίας όλων των εταιρειών της Unilever υλοποιούν συναντήσεις σε ετήσια βάση με τον Senior Medical Advisor του ομίλου για την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών, καθώς και ενημέρωση για νεότερες εξελίξεις σε θέματα εργασιακής υγείας. Ο ρόλος της ομάδας εργασίας γνωστοποιείται στο σύνολο των εργαζομένων. Κατά την ιατρική εξέταση, που λαμβάνει χώρα αμέσως μετά την πρόσληψη, οι εργαζόμενοι ενημερώνονται ότι για τα θέματα υγείας που οφείλονται στην εργασία ή για οποιοδήποτε άλλο θέμα υγείας, δικό τους ή της οικογένειας τους, μπορούν να απευθύνονται στο ιατρείο της εταιρείας. Δεν διατίθεται συγκεκριμένος προϋπολογισμός για τις δράσεις που σχετίζονται με την ψυχική υγεία, ωστόσο, παρέχονται επαρκείς πόροι και μέσα για την υλοποίησή τους μέσω του γενικού προϋπολογισμού του τμήματος Υγιεινής της Εργασίας, μέρος του οποίου διατίθεται για τις δράσεις της προστασίας και προαγωγής της υγείας των εργαζομένων. 3. Υλοποίηση Οι δραστηριότητες προαγωγής της ψυχικής υγείας, εντάσσονται στη γενικότερη στρατηγική για την υγεία και την ασφάλεια στο εργασιακό περιβάλλον. Οι εκάστοτε ανάγκες των εργαζομένων διερευνώνται με τη διεξαγωγή της Έρευνας Ικανοποίησης (Satisfaction Survey), η οποία υλοποιείται κάθε δύο χρόνια μέσω ανώνυμου - 4 -

5 ερωτηματολογίου που συμπληρώνουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι και το οποίο περιλαμβάνει ομάδες ερωτήσεων που εστιάζονται στην: δέσμευση των εργαζομένων ηγεσία της εταιρείας ικανότητες προϊσταμένων οργάνωση της εργασίας επικοινωνία εντός της οργάνωσης εταιρική κοινωνική ευθύνη ευθύνη και υπευθυνότητα υποστήριξη της διαφορετικότητας σύστημα αμοιβών αναγνωρίσεων διαχείριση εργαζομένων επαγγελματική εξέλιξη ομαδικότητα φιλοσοφία ανάπτυξης της εταιρείας, εστίαση στον πελάτη καταναλωτή και αποφασιστικότητα για δράση. Ανάγκες των εργαζομένων προκύπτουν, επίσης, από τις συναντήσεις του Προέδρου της εταιρείας με τους εργαζομένους κάθε τρεις μήνες (cascade), τις συναντήσεις του Τμήματος Προσωπικού με συνδικαλιστικούς φορείς και σωματεία εργαζομένων, καθώς και από την περιοδική κλινική εξέταση των εργαζομένων και τις εμπειρικές παρατηρήσεις του Ιατρείου Εργασίας. Προκύπτει έτσι μια σειρά δράσεων στις οποίες leaders είναι τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη της εταιρείας. Η εταιρεία έχει μία σειρά μέτρων παροχών με στόχο τη μείωση του εργασιακού στρες και την πρόληψη προβλημάτων ψυχικής υγείας, οι οποίες είναι: ευέλικτο ωράριο εργασίας (εκτός αυτών που εργάζονται σε βάρδιες) εργασία από το σπίτι 1 ημέρα την εβδομάδα happy Friday (τέλος εργασίας στις 15:00 την Παρασκευή-δεν ισχύει για τα εργοστάσια) - 5 -

6 επιπλέον ημέρες κανονικής άδειας μετά την συμπλήρωση 10ετίας στην εταιρεία άδεια λοχείας μία εβδομάδα επιπλέον από αυτό που ορίζει η νομοθεσία ευελιξία στο μειωμένο ωράριο μητρότητας προσαρμοσμένο στις ανάγκες της εργαζόμενης μητέρας πληρωμή όλου του μισθού όταν ο εργαζόμενος απουσιάζει λόγω ασθενείας πάνω από 15 ημέρες και συνεχόμενα μέχρι 6 μήνες πληρωμή της διαφοράς του μισθού από τον ασφαλιστικό φορέα όταν ο εργαζόμενος απουσιάζει πάνω από 6 μήνες και μέχρι την συμπλήρωση ενός έτους ομαδική ιατροφαρμακευτική & οδοντιατρική ασφάλιση πρόγραμμα συμπληρωματικής σύνταξης σύστημα αξιολογήσεων και bonus διαδικασία εταιρική αναγνώρισης (οι προτάσεις γίνονται από τους άλλους εργαζόμενους και αξιολογούνται από το Δ.Σ.) ευκαιρίες δια βίου μάθησης προσωπικό πλάνο ανάπτυξης σε συνεργασία με τον άμεσο προϊστάμενο ευκαιρίες οριζόντιας και κάθετης ανάπτυξης δύο επιπλέον ημέρες άδειας το χρόνο σε περίπτωση ασθένειας συγγενικού προσώπου εκδρομές για τους εργαζόμενους και τις οικογένειές τους, γιορτές για τα παιδιά των εργαζομένων. Εκτός από τις οργανωτικές δράσεις υλοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους και μία σειρά προγραμμάτων για την προαγωγή της ψυχικής υγείας των εργαζομένων: Σεμινάρια ψυχολογίας που διεξήχθησαν από κλινικό ψυχολόγο για το σύνολο των εργαζομένων

7 Για τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη (WL3 και άνω) έγινε ένα επιπλέον πρόγραμμα σεμιναρίων από Κλινικό Ψυχολόγο. Συναντήσεις στα πλαίσια ομάδας για την αποτελεσματική διαχείριση του εργασιακού στρες. LampLighter: πρόγραμμα που είχε σαν στόχο την προαγωγή της ευεξίας των εργαζομένων (φυσική άσκηση, διατροφή, ψυχική υγεία). Επιπλέον, συχνές ενημερώσεις από τον πρόεδρο της εταιρείας, σχετικές με την πορεία και τα αποτελέσματα, δημιουργούν ένα κλίμα εμπιστοσύνης στο εργασιακό περιβάλλον. Η εταιρεία προσφέρει, επίσης, επαγγελματική εκπαίδευση των εργαζομένων στο αντικείμενο της εργασίας τους έτσι ώστε να μην τους προκαλεί άγχος η ίδια η εργασία. Τα προσόντα που αποκτούν οι εργαζόμενοι με αυτή την εκπαίδευση αυξάνουν την απασχολησιμότητά τους (employability) με αποτέλεσμα να μειώνεται το άγχος της εργασιακής ανασφάλειας. Συνδυαστικά με τα παραπάνω, ο έγκαιρος εντοπισμός και η εξάλειψη των κινδύνων στους χώρους εργασίας και η δημιουργία περιβάλλοντος ασφάλειας, καθώς και η συνεχής εκπαίδευση των εργαζομένων σε θέματα ασφάλειας και χρήσης των Μέσων Ατομικής Προστασίας, δημιουργούν ευνοϊκό κλίμα για τους εργαζόμενους. Οι δράσεις της Ελαΐς Unilever Hellas περιλαμβάνουν και τη προαγωγή της σωματικής υγείας με την ύπαρξη γυμναστηρίου στα κεντρικά γραφεία της και τη σύμβαση με δύο μεγάλα γυμναστήρια, καλύπτοντας το ήμισυ της συνδρομής για όποιον εργαζόμενο θέλει να εγγραφεί. Επιπλέον, δίνοντας έμφαση στην ισορροπημένη διατροφή, λειτουργούν, εντός της εταιρείας, εστιατόρια που προσφέρουν υγιεινά γεύματα με μικρό χρηματικό κόστος, γίνονται σεμινάρια σωστής διατροφής, ενώ παρέχονται καθημερινά δωρεάν σε όλους τους εργαζόμενους φρούτα, σούπες, καφές και τσάι. Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους υλοποιήθηκαν και οι εξής δράσεις Προαγωγής Υγείας για τους εργαζόμενους της εταιρείας: προληπτικές εξετάσεις αίματος - 7 -

8 προληπτική μέτρηση οστικής πυκνότητας προληπτική εξέταση για τον καρκίνο του εντέρου μαστογραφίες στις εργαζόμενες άνω των 40 ετών μαθήματα πρώτων βοηθειών ενημέρωση για τη γρίπη Η1Ν1 και τρόπους προφύλαξης ενημερωτικές ομιλίες (κάπνισμα, διατροφή & οστεοπόρωση) σεμινάριο Διατροφή εκτός σπιτιού Η εταιρεία, λόγω της κουλτούρας της, υποστηρίζει την διαφορετικότητα και υπάρχοντα προβλήματα ψυχικής υγείας αντιμετωπίζονται με εχεμύθεια και λεπτότητα, ενώ λαμβάνονται εξατομικευμένα μέτρα για τη στήριξη και επανένταξη του εκάστοτε εργαζόμενου. Ο ιατρός εργασίας εξετάζει τον εργαζόμενο κατά την επιστροφή του από την άδεια ασθενείας και, εάν χρειαστεί, γίνεται αλλαγή θέσεως εργασίας ή τροποποίηση των εργασιακών καθηκόντων, ώστε η εργασία να είναι προσαρμοσμένη στις ικανότητες του εργαζόμενου μετά την ασθένεια. 4. Αξιολόγηση Οι συχνότεροι δείκτες αξιολόγησης των προγραμμάτων-δράσεων που υλοποιούνται στην Ελαΐς-Unilever Hellas είναι οι δείκτες απουσιασμού (absenteeism) από ασθένεια και από ατύχημα, οι οποίοι μετρούνται σε ετήσια βάση. Επιπλέον, κάθε δύο χρόνια, διενεργείται Έρευνα Ικανοποίησης (Satisfaction Survey) των εργαζομένων κατά την οποία καλούνται να απαντήσουν, μέσω ανώνυμου ερωτηματολογίου, κατά πόσο είναι ικανοποιημένοι από το περιβάλλον εργασίας τους, από την οργάνωση της εργασίας, από τη συνεργασία με τους προϊσταμένους και τους συναδέλφους και, γενικότερα, πόσο ικανοποιημένοι είναι από την εταιρεία και από τις συνθήκες που επικρατούν σε αυτήν. Τα θετικά αποτελέσματα που έχουν προκύψει από την υλοποίηση δράσεων στην εταιρεία συνίστανται στη μείωση του απουσιασμού, στη βελτίωση του επιπέδου - 8 -

9 υγείας των εργαζομένων, στη μείωση του στρες/άγχους που βιώνουν, στην αύξηση της δέσμευσης και της ικανοποίησής τους, στην αύξηση της παραγωγικότητας και στην μείωση των ποσοστών εκούσιας αποχώρησης των εργαζομένων (turnover). Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από την Έρευνα Ικανοποίησης κοινοποιούνται σε όλους τους εργαζόμενους σε συναντήσεις των τμημάτων ή μέσω παρουσιάσεων και συζητιούνται με τους προϊσταμένους τα σημεία που χρειάζονται βελτίωση, ώστε να προκύψουν σχετικές δράσεις. Τα αποτελέσματα κοινοποιούνται, παράλληλα, και σε τρίτους φορείς, εκτός της επιχείρησης, μέσω συμμετοχής σε προγράμματα- διαγωνισμούς όπως είναι το Best Places to Work και το Ελληνικό Ινστιτούτο Επιχειρηματικής Ηθικής (ΕΒΕΝ). Τα συμπεράσματα στα οποία έχει καταλήξει η εταιρεία μετά από την πολυετή εφαρμογή δράσεων για την προαγωγή της υγείας των εργαζομένων είναι τα εξής: Η υγεία του κάθε εργαζομένου εξαρτάται και επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, οι οποίοι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Η οργάνωση της εργασίας και η ποιότητα των σχέσεων στην εργασία έχουν επιρροή στην υγεία των εργαζομένων. Η στάση των προϊσταμένων είναι σημαντικός παράγων στην προαγωγή της ψυχικής υγείας των εργαζομένων. Ακόμη και μικρές δράσεις προαγωγής υγείας μπορούν να έχουν μεγάλα αποτελέσματα. Δεν είναι απαραίτητο οι δράσεις να έχουν υψηλό κόστος για να επιφέρουν αποτελέσματα. Η στάση των προϊσταμένων και η εργασιακή ανασφάλεια είναι τα συχνότερα και σημαντικότερα εμπόδια στη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης αυτών των δράσεων. Η μέθοδος που χρησιμοποιεί η εταιρεία για να τα ξεπερνά με επιτυχία είναι η εκπαίδευση των προϊσταμένων σε σχετικά ζητήματα και όλων των εργαζομένων, ώστε καλλιεργούν και να αποκτούν συνεχώς επαγγελματικές δεξιότητες, αυξάνοντας έτσι την απασχολησιμότητα (employability)