ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ"

Transcript

1 ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ α) Στο στοιχείο π.χ. 11Na τι συμβολίζουν οι αριθμοί 23 και 11 αντίστοιχα; β) Τι ονομάζουμε ισότοπα στοιχεία; γ) Με τα ακόλουθα στοιχεία σχηματίστε ζεύγη ισοτόπων: K,,,,,,, ΘΕΜΑ Sr 92U 37Rb 38Sr 37Rb 19K 92U ίνονται τα εξής χημικά στοιχεία: Ar, C, K, N, Pb, Os, Rb, Re, Sr, U. α) Ονομάστε τα στοιχεία. β) Σχηματίστε ζεύγη, ώστε να αποτελούν μεθόδους γεωχρονολόγησης. ΘΕΜΑ 3. α) Ποια είναι τα συνηθέστερα ορυκτά που χρησιμοποιούνται στη μέθοδο K-Ar; β) Γιατί οι καλιούχοι άστριοι, μολονότι περιέχουν Κ, δεν χρησιμοποιούνται συχνά στη μέθοδο K-Ar; γ) Ποια είναι η βασικότερη αδυναμία της μεθόδου K-Ar και που οφείλεται αυτή; ΘΕΜΑ 4. α) Τι ονομάζουμε ισόχρονη ευθεία στη μέθοδο Rb-Sr; β) Πως προσδιορίζεται η ηλικία με τη βοήθεια της ισόχρονης ευθείας; γ) Γιατί στη μέθοδο Rb-Sr είναι προτιμότερο να αναλύουμε δείγματα πετρωμάτων αντί για τα ορυκτά που περιέχονται σε αυτά; ΘΕΜΑ 5. (15 μονάδες) (10 μονάδες) (20 μονάδες) (20 μονάδες) (10 μονάδες) α) Τι ονομάζουμε οριακή θερμοκρασία (blocking temperature); β) Ποιες είναι περίπου οι οριακές θερμοκρασίες της κεροστίλβης, του μοσχοβίτη και του βιοτίτη στη μέθοδο K-Ar; ΘΕΜΑ 6. (25 μονάδες) Στο σχήμα Α απεικονίζεται ένα μαγματικό σώμα, το οποίο διεισδύει σε προϋπάρχοντα πετρώματα και σχηματίζει μία ζώνη θερμομεταμόρφωσης επαφής. Από τη ζώνη επαφής πήραμε τα δείγματα πετρωμάτων 1, 2, 3 και 4, έτσι ώστε οι θέσεις των δειγμάτων να απομακρύνονται από την επαφή. Στη συνέχεια, από τα δείγματα διαχωρίστηκαν τα ορυκτά κεροστίλβη και βιοτίτης, τα οποία και αναλύθηκαν με τη μέθοδο Κ-Ar. Οι ηλικίες των αναλυθέντων ορυκτών προβλήθηκαν στο διάγραμμα του σχήματος Β σε σχέση με την απόστασή τους από την επαφή. Εγείρονται τα ακόλουθα ερωτήματα: α) Γιατί υπάρχει αυτή η μεταβολή στις ηλικίες της κεροστίλβης και του βιοτίτη, καθώς απομακρυνόμαστε από την επαφή; β) Γιατί ο βιοτίτης δίνει μικρότερες ηλικίες από την κεροστίλβη; γ) Ποια περίπου είναι η ηλικία διείσδυσης του μαγματικού σώματος και ποια η ηλικία των προϋπαρχόντων πετρωμάτων;

2 ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1. (1 μονάδα) A) Τι ονομάζονται ισότοπα στοιχεία; Γράψτε ένα παράδειγμα. B) Τι ονομάζεται ημιπερίοδος ζωής ενός ραδιενεργού ισοτόπου; ΘΕΜΑ 2. (1 μονάδα) A) Με ποιο όργανο γίνονται οι ισοτοπικές αναλύσεις και ποια είναι η αρχή λειτουργίας του οργάνου; B) Γιατί στις εξισώσεις στις διάφορες μεθόδους γεωχρονολόγησης χρησιμοποιούμε λόγους ισοτόπων και όχι απόλυτες συγκεντρώσεις; ΘΕΜΑ 3. (1 μονάδα) A) Ποιο ορυκτό χρησιμοποιείται συνήθως στη μέθοδο U-Pb και γιατί; B) Τι ονομάζεται καμπύλη συμφωνίας (concordia) στο διάγραμμα 206 Pb/ 238 U Pb/ 235 U; Γ) Τι μας δείχνουν τα δύο σημεία τομής (ανώτερο και κατώτερο) της καμπύλης ασυμφωνίας (discordia) με την καμπύλη συμφωνίας; ΘΕΜΑ 4. (1 μονάδα) Α) Τι ονομάζουμε θερμοκρασία κλεισίματος (blocking temperature) ενός ορυκτού; Β) Αντιστοιχίστε τις ακόλουθες θερμοκρασίες κλεισίματος (για το αργό) 300 C, 350 C και 500 C στα ορυκτά κεροστίλβη, βιοτίτη και μοσχοβίτη. ΘΕΜΑ 5. (1 μονάδα) Η Σινδόνη του Τορίνο ή Ιερά Σινδόνη είναι ένα κομμάτι λινό ύφασμα πάνω στο οποίο είναι αποτυπωμένη η εικόνα ενός γενειοφόρου άνδρα, και η τοποθέτηση του πάνω στο ύφασμα πιστεύεται ότι ταιριάζει σε σώμα που έχει σταυρωθεί και τραυματιστεί. Έχει αποτελέσει πηγή διαμάχης μεταξύ της θρησκευτικής και της επιστημονικής κοινότητας για αιώνες, καθώς υποστηρίζεται ότι πρόκειται για το σάβανο στο οποίο εναποτέθηκε το σώμα του Ιησού Χριστού, μετά την αποκαθήλωσή του από τον Σταυρό, ενώ σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες αποτελεί ανθρώπινο δημιούργημα. Για την αυθεντικότητα και την προέλευσή της έχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις. Το 1988, τρεις ανεξάρτητες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε εργαστήρια του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, της Αριζόνας και του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Ελβετίας αντίστοιχα, κατέληξαν στο συμπέρασμα πως πρόκειται για δημιούργημα που χρονολογείται την περίοδο μ.χ. Με βάση τα αποτελέσματα των ερευνών, η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία αποδέχτηκε τη Σινδόνη ως μη αυθεντική. Με ποια μέθοδο νομίζετε ότι έγινε η χρονολόγηση και γιατί;

3 ΘΕΜΑ 6. Στο σχήμα 1 απεικονίζεται ένα γρανιτικό σώμα, το οποίο διεισδύει σε γνευσίους ηλικίας 1200 Ma. Κατά την υπαίθρια έρευνα, συλλέξαμε από το γρανίτη το δείγμα G-1 και από τους γνευσίους τα δείγματα Μ-1 έως Μ-5, έτσι ώστε οι θέσεις των γνευσιακών δειγμάτων να απομακρύνονται από την επαφή. Στη συνέχεια, από τα δείγματα διαχωρίστηκαν τα ορυκτά κεροστίλβη και βιοτίτης, τα οποία αναλύθηκαν ισοτοπικά με τη μέθοδο Κ-Ar. Η ισοτοπική ανάλυση έδωσε για το γρανίτη ηλικία 100 Ma, ενώ για το γνεύσιο τα αναλυθέντα ορυκτά έδωσαν ηλικίες από Ma. Οι ηλικίες αυτές προβλήθηκαν στο διάγραμμα του σχήματος 2, σε σχέση με την απόστασή τους από την επαφή. Παρατηρώντας το διάγραμμα, εγείρονται τα ακόλουθα ερωτήματα: Α) Γιατί, καθώς απομακρυνόμαστε από την επαφή, μεταβάλλονται οι ηλικίες K-Ar της κεροστίλβης και του βιοτίτη; Συγκεκριμένα, τι δείχνουν οι ηλικίες για τα δείγματα Μ-1 έως Μ-5. Β) Ποια από τις δύο καμπύλες Α και Β αντιστοιχεί στο βιοτίτη και ποια στην κεροστίλβη, και γιατί υπάρχει αυτή η διαφορά στις ηλικίες μεταξύ κεροστίλβης και βιοτίτη;

4 ΘΕΜΑ 7. (3 μονάδες) Α) Στο σχήμα 1 απεικονίζεται η γεωλογική τομή μιας περιοχής. Με βάση τη σχέση των γεωλογικών σχηματισμών να γίνει η σχετική γεωχρονολόγησή τους. Β) Για τη γεωχρονολόγηση του γρανίτη αναλύσαμε 5 δείγματα ολικού πετρώματος (G-1 έως G-5) με τη μέθοδο Rb- Sr. Στον πίνακα 1 δίνονται τα αποτελέσματα των ισοτοπικών αναλύσεων και η σταθερά διασπάσεως λ του Rb. Β1) Να προβάλετε τα αναλυτικά δεδομένα του πίνακα 1 στο διάγραμμα του σχήματος 2 και να κατασκευάσετε την ισόχρονη ευθεία Rb-Sr του γρανίτη. (Υποδιαιρέσεις αξόνων: 87 Rb/ 86 Sr = 0-6 και 87 Sr/ 86 Sr = 0,700-0,720). Β2) Με τη βοήθεια της ισόχρονης και της εξίσωσης γεωχρονολόγησης Rb-Sr, να υπολογίσετε την ηλικία του γρανίτη και τον αρχικό ισοτοπικό λόγο ( 87 Sr/ 86 Sr) ο. (Η ηλικία να δοθεί σε Ma και σε στρογγυλό ακέραιο). Β3) Με βάση τον αρχικό ισοτοπικό λόγο Sr, τι συμπεραίνετε για την προέλευση του γρανιτικού μάγματος; Β4) εδομένου ότι ο γρανίτης περιέχει βιοτίτη, τι συμπεραίνετε για τη σχετική περιεκτικότητα των γρανιτικών δειγμάτων σε βιοτίτη; Γ) Το διάγραμμα του σχήματος 3 δείχνει τη μεταβολή του ισοτοπικού λόγου 87 Sr/ 86 Sr του θαλάσσιου νερού σε ένα εύρος χρόνου 200 εκατομμυρίων ετών. Η ισοτοπική ανάλυση στον ασβεστόλιθο του σχήματος 1 έδωσε λόγο 87 Sr/ 86 Sr = 0,7075. Με τη βοήθεια του σχήματος 3 να υπολογίσετε την ηλικία του ασβεστόλιθου. είγμα Πίνακας 1 87 Rb/ 86 Sr 87 Sr/ 86 Sr G G G G G λ = 1, έτη -1

5 ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1. Στο σχήμα 1 απεικονίζεται η γεωλογική τομή μιας περιοχής. Με βάση τη σχέση των γεωλογικών σχηματισμών και τις απόλυτες ηλικίες που δίνονται, να γίνει η χρονολόγηση των πετρωμάτων. ΘΕΜΑ 2. Τι είναι: Α) Η ραδιενεργή διάσπαση με εκπομπή σωματιδίου α Β) Η ραδιενεργή διάσπαση με εκπομπή σωματιδίου β- Γ) Η ραδιενεργή διάσπαση με σύλληψη ηλεκτρονίου Εξηγείστε με παραδείγματα που χρησιμοποιούνται ως μέθοδοι γεωχρονολόγησης. ΘΕΜΑ 3. Α) Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τη μέθοδο άνθρακα-14 σε υλικά της σελήνης; Β) Έχουμε ένα δείγμα ανθρακίτη βάρους 1000 gr και ηλικίας ετών. Πόσο βάρος από το ισότοπο του 14 C θα περιέχει αυτό το δείγμα σήμερα; Ας υποθέσουμε, για απλούστευση, ότι Ι) ο ανθρακίτης είναι καθαρός άνθρακας, ΙΙ) το ισότοπο 14 C αποτελεί το του συνολικού άνθρακα και ΙΙΙ) η ημιπερίοδος ζωής Τ του 14 C είναι έτη. Γ) Θα μπορούσαμε να υπολογίσουμε την ηλικία του παραπάνω ανθρακίτη με τη μέθοδο άνθρακα-14; ΘΕΜΑ 4. Για τη γεωχρονολόγηση ενός γρανίτη με τη μέθοδο K-Ar αναλύσαμε τα ορυκτά κεροστίλβη και βιοτίτη. Η κεροστίλβη έδωσε ηλικία 300 Ma και ο βιοτίτης ηλικία 200 Ma. A) Πως δικαιολογούνται οι διαφορετικές ηλικίες για τα δύο ορυκτά; Β) Ποιος είναι ο ρυθμός ψύξης του γρανίτη (σε C/Ma); ίνεται ότι οι θερμοκρασίες κλεισίματος των δύο ορυκτών είναι 500 C για την κεροστίλβη και 300 C για το βιοτίτη.

6 ΘΕΜΑ 5. Για τη γεωχρονολόγηση ενός γρανίτη αναλύσαμε 5 δείγματα ολικού πετρώματος (GR-1 έως GR-5) με τη μέθοδο Rb-Sr. Στον πίνακα 1 δίνονται τα αποτελέσματα των ισοτοπικών αναλύσεων και η σταθερά διασπάσεως λ του Rb. A) Να προβάλετε τα αναλυτικά δεδομένα του πίνακα 1 στο διάγραμμα του σχήματος 2 και να κατασκευάσετε την ισόχρονη ευθεία Rb-Sr του γρανίτη. (Υποδιαιρέσεις αξόνων: 87 Rb/ 86 Sr = 0-3 και 87 Sr/ 86 Sr = 0,710-0,730). Β) Με τη βοήθεια της ισόχρονης και της εξίσωσης γεωχρονολόγησης Rb-Sr, να υπολογίσετε την ηλικία του γρανίτη και τον αρχικό ισοτοπικό λόγο ( 87 Sr/ 86 Sr) ο. (Η ηλικία να δοθεί σε Ma και σε στρογγυλό ακέραιο). Γ) Με βάση τον αρχικό ισοτοπικό λόγο Sr, τι συμπεραίνετε για την προέλευση του γρανιτικού μάγματος; είγμα Πίνακας 1 87 Rb/ 86 Sr 87 Sr/ 86 Sr GR-1 1,0 0,718 GR-2 2,0 0,723 GR-3 1,5 0,721 GR-4 0,5 0,715 GR-5 2,5 0,726 λ = 1, έτη -1

7 ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1. A1) Τι ονομάζουμε ισότοπα στοιχεία; Α2) Ποια ισότοπα γνωρίζετε τα οποία χρησιμοποιούνται ως μητρικά σε μεθόδους γεωχρονολόγησης; Α3) Ποια είναι τα σταθερά θυγατρικά τους ισότοπα; (Συμβολίστε τα μόνο με το μαζικό τους αριθμό). Β1) Τι είναι η ραδιενεργή διάσπαση β - ; Β2) Το ραδιενεργό νουκλίδιο 14 6C διασπάται με διάσπαση β - προς ένα ισότοπο του αζώτου. Να υπολογίσετε τον ατομικό και το μαζικό αριθμό του ισοτόπου και να το συμβολίσετε. Β3) Τι είναι η ραδιενεργή διάσπαση α; Β4) Το ραδιενεργό νουκλίδιο U διασπάται με διάσπαση α προς ένα ισότοπο του θορίου. Να υπολογίσετε τον ατομικό και το μαζικό αριθμό του ισοτόπου και να το συμβολίσετε. Γ1) Τι ονομάζεται ημιπερίοδος ζωής ενός ραδιενεργού ισοτόπου; Γ2) Ποια είναι η σχέση μεταξύ ημιπεριόδου ζωής Τ 1/2 και σταθεράς διάσπασης λ; Γ3) Έχουμε 1000 πυρήνες ενός ραδιενεργού ισοτόπου. Πόσοι πυρήνες θα παραμείνουν μετά από δύο Τ 1/2. 1) Πως σχηματίζεται ο άνθρακας-14; 2) Ποια είναι η ημιπερίοδος ζωής του; 3) Μπορούμε να χρονολογήσουμε με τη μέθοδο C-14 τους λιγνίτες της Πτολεμαΐδας που έχουν Μειοκαινική έως Πλειοκαινική ηλικία (~12-2 Μa); Ε1) Ποια ορυκτά είναι κατάλληλα για γεωχρονολόγηση με τις μεθόδους Rb-Sr, K-Ar και U-Pb αντίστοιχα και γιατί; Ε2) Ποια είναι η βασικότερη αδυναμία της μεθόδου K-Ar και που οφείλεται αυτή; Ζ1) Τι ονομάζουμε θερμοκρασία κλεισίματος (blocking temperature) ενός ορυκτού; Ζ2) Αντιστοιχίστε τις ακόλουθες θερμοκρασίες κλεισίματος (για το αργό) 300 C, 350 C και 500 C στα ορυκτά κεροστίλβη, βιοτίτη και μοσχοβίτη. Η1) Στο παρακάτω διάγραμμα 206 Pb/ 238 U Pb/ 235 U ποια από τις δύο καμπύλες (1) και (2) ονομάζεται καμπύλη συμφωνίας (concordia) και ποια ασυμφωνίας (discordia) και γιατί; Η2) Τι αντιπροσωπεύουν τα δύο σημεία τομής Α και Β της καμπύλης ασυμφωνίας με την καμπύλη συμφωνίας;

8 ΘΕΜΑ 2. Με τη βοήθεια της γεωχρονολόγησης ας προσπαθήσουμε να ξετυλίξουμε την ιστορία ενός γρανίτη σχετικά με την ηλικία του, την ιστορία κρυστάλλωσης και προέλευσης του μάγματος, καθώς και τη σχέση του γρανίτη με τα γειτονικά πετρώματα. 1 ο Στάδιο: Υπαίθρια εργασία Συλλογή των δειγμάτων Το πρώτο στάδιο της μελέτης μας περιλαμβάνει την εργασία στο ύπαιθρο όπου κάνουμε τη γεωλογική χαρτογράφηση της περιοχής. Ο γεωλογικός χάρτης της περιοχής φαίνεται στο σχήμα 1. Μεταξύ των άλλων παρατηρήσεων στο ύπαιθρο, βλέπουμε ότι: 1) Ο γρανίτης είναι απαραμόρφωτος και δεν υπάρχουν ενδείξεις κάποιας μεταμορφικής επίδρασης στο γρανίτη. 2) Ο γρανίτης έρχεται σε επαφή με σχιστόλιθους και μάρμαρα. Στην επαφή με τους σχιστόλιθους σχηματίζεται μια κερατιτική ζώνη, ενώ στην επαφή με τα μάρμαρα σχηματίζεται μια ζώνη skarn. Ένα ερώτημα που εγείρεται από την υπαίθρια παρατήρηση είναι: Ερώτηση 1. Ποια είναι η σχέση του γρανίτη με τα περιβάλλοντα πετρώματα; Α) Γεωλογική σχέση (πχ. τεκτονική σχέση ή διείσδυση) και Β) Χρονολογική σχέση (πχ. παλαιότερος ή νεότερος). Σχήμα 1. Γεωλογικός χάρτης της περιοχής της μελέτης. Κατά την υπαίθρια εργασία συλλέγουμε επίσης αρκετά δείγματα από το γρανίτη και από τα γειτονικά πετρώματα για να τα μελετήσουμε στο μικροσκόπιο και να κάνουμε χημικές αναλύσεις. 2 ο Στάδιο: Εργαστηρική εργασία Επεξεργασία των δειγμάτων Τα δείγματα που συλλέγουμε τα φέρνουμε στο εργαστήριο, όπου παρασκευάζουμε λεπτές τομές. Ακολούθως παρατηρούμε τις λεπτές τομές στο μικροσκόπιο και διαπιστώνουμε ότι ο γρανίτης περιέχει τα ορυκτά χαλαζία, μικροκλινή, πλαγιόκλαστα, βιοτίτη, μοσχοβίτη καθώς και τα επουσιώδη ζιρκόνιο και τιτανίτη. Με τη βοήθεια της μικροσκοπικής και της υπαίθριας παρατήρησης επιλέγουμε 5 αντιπροσωπευτικά δείγματα από το γρανίτη (G-1 έως G-5) και δύο από το σχιστόλιθο (S-1 και S-2), τα οποία τα προορίζουμε για ισοτοπικές αναλύσεις. Οι θέσεις των δειγμάτων στο γεωλογικό χάρτη φαίνονται στο σχήμα 1. εδομένου ότι τα οικονομικά μας το επιτρέπουν, αποφασίζουμε να κάνουμε ισοτοπικές αναλύσεις με διάφορες μεθόδους, όπως Rb-Sr, K-Ar και U-Pb. Η διασταύρωση των αποτελεσμάτων θα μας δώσει τη δυνατότητα να βγάλουμε ασφαλέστερα συμπεράσματα. Συγκεκριμένα: 1) Tα γρανιτικά δείγματα G-1 έως G-5 τα κονιοποιούμε για να τα αναλύσουμε με Rb-Sr σε ολικό πέτρωμα. 2) Το γρανιτικό δείγμα G-3 το κοκκοποιούμε και διαχωρίζουμε τα ορυκτά βιοτίτη και μοσχοβίτη για να τα αναλύσουμε με Rb-Sr σε ορυκτό. 3) Από το ίδιο δείγμα διαχωρίζουμε επίσης μαγματικό ζιρκόνιο για να το αναλύσουμε με U-Pb. 4) Tα σχιστολιθικά δείγματα S-1 και S-2 τα κοκκοποιούμε και διαχωρίζουμε βιοτίτη για να τον αναλύσουμε με Κ-Ar.

9 3 ο Στάδιο: Αναλυτική εργασία Αποτελέσματα των ισοτοπικών αναλύσεων εδομένου ότι δεν έχουμε τη δυνατότητα ισοτοπικών αναλύσεων στο εργαστήριό μας, στέλνουμε τα επεξεργασμένα δείγματα σε ένα εργαστήριο ισοτοπικών αναλύσεων του εξωτερικού. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, παίρνουμε τα αποτελέσματα, με τα οποία κάνουμε τον πίνακα 1. είγμα Πίνακας 1. Αποτελέσματα ισοτοπικών αναλύσεων των δειγμάτων της μελέτης. Αποτελέσματα Rb-Sr 87 Rb/ 86 Sr 87 Sr/ 86 Sr είγμα Ηλικία Πέτρωμα G Ζιρκόνιο G Ma Πέτρωμα G Πέτρωμα G Πέτρωμα G Αποτελέσματα U-Pb Αποτελέσματα K-Ar Πέτρωμα G είγμα Ηλικία Βιοτίτης G Βιοτίτης S Ma Μοσχοβίτης G Βιοτίτης S Ma 4 ο Στάδιο: Επεξεργασία των αποτελεσμάτων Rb-Sr Με τα αναλυτικά δεδομένα Rb-Sr των πέντε γρανιτικών πετρωμάτων (G-1 έως G-5) κάνουμε ένα διάγραμμα ισόχρονης ευθείας. Ερώτηση 2. Κατασκευή διαγράμματος ισόχρονης ευθείας Rb-Sr. A) Προβάλουμε τα αναλυτικά δεδομένα Rb-Sr των γρανιτικών πετρωμάτων (Πίν. 1) στο διάγραμμα του σχήματος 2 και χαράζουμε (με το μάτι) την ισόχρονη ευθεία. Β) Με τη βοήθεια της ισόχρονης και της εξίσωσης γεωχρονολόγησης Rb-Sr (Εξ. 1) υπολογίζουμε: (Ι) Την ηλικία που προκύπτει. (Η ηλικία να δοθεί σε Ma και σε στρογγυλό ακέραιο χωρίς δεκαδικά, πχ. 100 Ma). (II) Τον αρχικό ισοτοπικό λόγο ( 87 Sr/ 86 Sr) ο. (Ο λόγος να δοθεί με τρία δεκαδικά, πχ. 0,708). Σχήμα 2. ιάγραμμα ισόχρονης ευθείας Rb-Sr του γρανίτη. Με τα αναλυτικά δεδομένα Rb-Sr των ορυκτών υπολογίζουμε τις ηλικίες που προκύπτουν.

10 Ερώτηση 3. Υπολογισμός ηλικίας Rb-Sr του βιοτίτη. Χρησιμοποιώντας τα αναλυτικά δεδομένα Rb-Sr του βιοτίτη του δείγματος G-3 (Πίν. 1) και τον αρχικό λόγο ( 87 Sr/ 86 Sr) ο που βρήκαμε από την ισόχρονη υπολογίζουμε την ηλικία του βιοτίτη με τη βοήθεια της εξίσωσης γεωχρονολόγησης Rb-Sr (Εξ. 1). (Η ηλικία να δοθεί σε Ma και σε στρογγυλό ακέραιο χωρίς δεκαδικά). Ερώτηση 4. Υπολογισμός ηλικίας Rb-Sr του μοσχοβίτη. Καθ όμοιον τρόπο με την ερώτηση 3 υπολογίζουμε την ηλικία του μοσχοβίτη δείγματος G-3 (Πίν. 1). ίνονται: α) 87 Sr 86 Sr 87 Sr 86 Sr 87 Rb = ( ) o + λ t (Εξ. 1) (προσεγγιστική εξίσωση) 86 Sr β) σταθερά διασπάσεως λ = 1, έτη -1 5 ο Στάδιο: Συζήτηση - Συμπεράσματα Ιστορία κρυστάλλωσης του γρανίτη Παρατηρώντας τις ηλικίες Rb-Sr της ισόχρονης, του βιοτίτη, του μοσχοβίτη και την ηλικία U-Pb του ζιρκονίου εγείρονται τα εξής ερωτήματα: Ερώτηση 5. Α) Οι ηλικίες είναι σύμφωνες ή ασύμφωνες μεταξύ τους; Β) Στην περίπτωση που είναι ασύμφωνες, για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό; Γ) Μπορούμε να δώσουμε κάποια γεωλογική ερμηνεία για την κάθε ηλικία; Για να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τα εξής δεδομένα ή παρατηρήσεις, τα οποία θα προσπαθήσουμε να τα συνδέσουμε με τις ηλικίες: 1) Η υπαίθρια παρατήρηση έδειξε ότι δεν υπάρχουν στο γρανίτη ενδείξεις κάποιας μεταμορφικής επίδρασης. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε ασυμφωνία στις ηλικίες οφείλεται σε άλλο παράγοντα. 2) Το ζιρκόνιο είναι το πρώτο ορυκτό που κρυσταλλώνεται από το γρανιτικό μάγμα και έχει θερμοκρασία κλεισίματος 800 ºC. 3) Σε θερμοκρασία 600 ºC όλα τα ορυκτά έχουν κρυσταλλωθεί, δηλαδή ο γρανίτης είναι πλέον στερεό πέτρωμα. 4) Η θερμοκρασία κλεισίματος του μοσχοβίτη για το σύστημα Rb-Sr είναι 500 ºC, ενώ του βιοτίτη 300 ºC. Ερώτηση 6. Για την εποπτικότερη παρουσίαση των δεδομένων και για να δούμε τη σχέση μεταξύ της ηλικίας και της θερμοκρασίας: Α) Κάνουμε τον πίνακα 2. (Συμπληρώστε με τις αντίστοιχες ηλικίες). Β) Προβάλουμε τα δεδομένα του πίνακα 2 στο διάγραμμα του σχήματος 3. (Σε κάθε σημείο γράψτε το αντίστοιχο ορυκτό ή πέτρωμα. Ενώστε τα σημεία). Γ) Τι μας δείχνει αυτή η καμπύλη; ) Ποιος είναι ο ρυθμός ψύξης του γρανίτη; (Η τιμή να δοθεί σε ºC/Ma).

11 Πίνακας 2. Ηλικίες και θερμοκρασίες κλεισίματος στο γρανίτη. Ορυκτό Ηλικία Θερμοκρασία Ζιρκόνιο Ma 800 ºC Πέτρωμα Ma 600 ºC Μοσχοβίτης Ma 500 ºC Βιοτίτης Ma 300 ºC Σχήμα 3. Σχέση ηλικίας και θερμοκρασίας στο γρανίτη. Προέλευση του γρανιτικού μάγματος Ως γνωστόν, μεταξύ της πηγής προέλευσης του μάγματος και του αρχικού λόγου Sr υπάρχει κάποια σχέση. Ερώτηση 7. Α) Πως συνδέονται ό αρχικός λόγος ( 87 Sr/ 86 Sr) ο και η πηγή προέλευσης του μάγματος; Β) Με τη βοήθεια του αρχικού λόγου, που βρήκαμε από την ισόχρονη, τι μπορούμε να πούμε σχετικά με την πηγή προέλευσης του μάγματος που έδωσε το γρανίτη; Σχέση του γρανίτη με τα γειτονικά πετρώματα Όπως αναφέρθηκε παραπάνω για να δούμε τη σχέση του γρανίτη με το σχιστόλιθο συλλέξαμε και αναλύσαμε τα σχιστολιθικά δείγματα S-1 και S-2. Το S-1 βρίσκεται δίπλα στην επαφή με το γρανίτη, ενώ το S-2 βρίσκεται αρκετά μακριά από αυτήν (Σχ. 1). Η ισοτοπική ανάλυση με K-Ar του βιοτίτη των δειγμάτων έδωσε 400 Ma για το S-1 και 1000 Ma για το S-2 (Πίν. 1). Καλούμαστε να απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα: Ερώτηση 8. Α) Γιατί υπάρχει αυτή η διαφορά στις ηλικίες των βιοτιτών των δύο δειγμάτων; Β) Τι αντιπροσωπεύουν οι δύο ηλικίες; Γ) Μήπως κάποια από τις δύο ηλικίες είναι ίδια με αυτήν του γρανίτη και γιατί συμβαίνει αυτό; Στην απάντηση θα μας βοηθήσει αν λάβουμε υπόψη μας ότι η θερμοκρασία κλεισίματος του βιοτίτη για το σύστημα K-Ar είναι 300 ºC.

ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΑ. Β) Τι ονομάζουμε μαζικό αριθμό ενός στοιχείου και με ποιο γράμμα συμβολίζεται;

ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΑ. Β) Τι ονομάζουμε μαζικό αριθμό ενός στοιχείου και με ποιο γράμμα συμβολίζεται; ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΑ Α) Τι ονομάζουμε ατομικό αριθμό ενός στοιχείου και με ποιο γράμμα συμβολίζεται; Β) Τι ονομάζουμε μαζικό αριθμό ενός στοιχείου και με ποιο γράμμα συμβολίζεται; Γ) Πως συμβολίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΕΩΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 Εκφώνηση Από την υπαίθρια έρευνα σε μία περιοχή προέκυψε ο γεωλογικός χάρτης του σχήματος 1. Σε αυτόν φαίνεται ότι ο γρανίτης έρχεται σε επαφή με σχιστόλιθο,

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδος χρονολόγησης Rb-Sr

Μέθοδος χρονολόγησης Rb-Sr Μέθοδος χρονολόγησης Rb-Sr Γεωχημεία του Rb και του Sr To Rb ανήκει στα αλκάλια, όπως και το Κ. To Sr ανήκει στις αλκαλικές γαίες, όπως και το μαγνήσιο και το ασβέστιο. Τα ουδέτερα άτομα των αλκαλίων έχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΙΣΟΤΟΠΩΝ. Ενότητα 1: Βασικές αρχές γεωχρονολόγησης. Γεωχημεία (Υ 4203) Επικ. Καθ. Χριστίνα Στουραϊτη Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος

ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΙΣΟΤΟΠΩΝ. Ενότητα 1: Βασικές αρχές γεωχρονολόγησης. Γεωχημεία (Υ 4203) Επικ. Καθ. Χριστίνα Στουραϊτη Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Ενότητα 1: Βασικές αρχές γεωχρονολόγησης Γεωχημεία (Υ 4203) Επικ. Καθ. Χριστίνα Στουραϊτη Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Περιεχόμενα Ραδιενέργεια Βασικές αρχές γεωχρονολόγησης

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδος Γεωχρονολόγησης Lu-Hf

Μέθοδος Γεωχρονολόγησης Lu-Hf Μέθοδος Γεωχρονολόγησης Lu-Hf Lu HREE Hf HFSE Γεωχημεία Lu-Hf Γεωχημεία Lu-Hf Lu 4+ Hf 3+ Ca 3+ Zr 4+ 0.93 Å 0.81 Å 0.99 Å 0.79 Å Οι ιδιότητες τους μοιάζουν αρκετά με αυτές του Sm-Nd διότι το Hf προτιμά

Διαβάστε περισσότερα

Σε ανθρακικά πετρώματα η επιτυχία της μεθόδου ήταν μέτρια, με σχετική επιτυχία στην χρονολόγηση κοραλλιών

Σε ανθρακικά πετρώματα η επιτυχία της μεθόδου ήταν μέτρια, με σχετική επιτυχία στην χρονολόγηση κοραλλιών Οι εξισώσεις χρονολόγησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπως φαίνεται στο σχήμα για την κατασκευή ισοχρόνων παρόμοια με το σύστημα Rb-Sr Απαραίτητη προϋπόθεση είναι το σύστημα να έχει μείνει κλειστό ως προς

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 8 ο. Ισοτοπική Γεωχημεία. 1. Βασικές αρχές

Μάθημα 8 ο. Ισοτοπική Γεωχημεία. 1. Βασικές αρχές Μάθημα 8 ο Ισοτοπική Γεωχημεία 1. Βασικές αρχές Επικ. Καθ. Χ. Στουραϊτη Τομέας Οικονομικής Γεωλογίας - Γεωχημείας Θεωρία - Ισότοπα - Ραδιενέργεια - Ο φασματογράφος μάζας Περιεχόμενα Βασικές αρχές ραδιοχρονολόγησης

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδος Γεωχρονολόγησης Re-Os

Μέθοδος Γεωχρονολόγησης Re-Os Μέθοδος Γεωχρονολόγησης Re-Os Γεωχημεία Re-Os Γεωχημεία Re-Os Το όσμιο είναι ένα ευγενές μέταλλο και ανήκει στην ομάδα των μετάλλων του λευκόχρυσου (PGE) Έχει θερμοκρασία τήξης 3033 C, το 4o κατά σειρά

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΙΣΟΤΟΠΩΝ. Ενότητα 2: Εφαρμογές ραδιενεργών ισοτόπων στην προέλευση των πετρωμάτων & ιζημάτων. Γεωχημεία (Υ 4203)

ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΙΣΟΤΟΠΩΝ. Ενότητα 2: Εφαρμογές ραδιενεργών ισοτόπων στην προέλευση των πετρωμάτων & ιζημάτων. Γεωχημεία (Υ 4203) ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Ενότητα 2: Εφαρμογές ραδιενεργών ισοτόπων στην προέλευση των πετρωμάτων & ιζημάτων Γεωχημεία (Υ 4203) Επικ. Καθ. Χριστίνα Στουραϊτη Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Περιεχόμενα Θεωρία

Διαβάστε περισσότερα

Στρωματογραφία-Ιστορική γεωλογία. Γεωχρονολογία Δρ. Ηλιόπουλος Γεώργιος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

Στρωματογραφία-Ιστορική γεωλογία. Γεωχρονολογία Δρ. Ηλιόπουλος Γεώργιος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Στρωματογραφία-Ιστορική γεωλογία Γεωχρονολογία Δρ. Ηλιόπουλος Γεώργιος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας Σκοποί ενότητας Σκοπός της ενότητας είναι η γνωριμία με τις κυριότερες μεθόδους γεωχρονολόγησης.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 2 η Εφαρμογή Βασικών Αρχών Θερμοδυναμικής - Διαγράμματα Φάσεων Δύο Συστατικών

ΑΣΚΗΣΗ 2 η Εφαρμογή Βασικών Αρχών Θερμοδυναμικής - Διαγράμματα Φάσεων Δύο Συστατικών ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ Πετρολογία Μαγματικών ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & Μεταμορφωμένων Πετρωμάτων Τομέας Ορυκτών Πρώτων Υλών Εξάμηνο 6 ο / Ακαδ. Έτος 2016-2017 Ονοματεπώνυμο: Αρ. Μητρώου: Oμάδα: Αριθμός Θέσης: Ημερομηνία:

Διαβάστε περισσότερα

Είναι μίγματα ορυκτών φάσεων Οι ορυκτές φάσεις μπορεί να είναι ενός είδους ή περισσότερων ειδών Μάρμαρο

Είναι μίγματα ορυκτών φάσεων Οι ορυκτές φάσεις μπορεί να είναι ενός είδους ή περισσότερων ειδών Μάρμαρο Ηλίας Χατζηθεοδωρίδης, 2011 Είναι μίγματα ορυκτών φάσεων Οι ορυκτές φάσεις μπορεί να είναι ενός είδους ή περισσότερων ειδών Μάρμαρο Πολλοί κρύσταλλοι ασβεστίτη Γρανίτης Κρύσταλλοι χαλαζία, πλαγιοκλάστου,

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ. Τμήμα Χημικών Μηχανικών

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ. Τμήμα Χημικών Μηχανικών ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Τμήμα Χημικών Μηχανικών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 2. ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΓΕΩΛΟΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Ιωάννα Δ. Αναστασοπούλου Βασιλική

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ- ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Χριστίνα Στουραϊτη

ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ- ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Χριστίνα Στουραϊτη 1 ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ- ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Χριστίνα Στουραϊτη ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑΣ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2016-2017 ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΗΜ/ΝΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ 1 η Τετ 22/2/17 Εισαγωγή-

Διαβάστε περισσότερα

Μαγματικά, πλουτώνια πετρώματα ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΚΑΙ ΓΡΑΝΙΤΟΕΙΔΗ ΡΥΟΛΙΘΟΣ

Μαγματικά, πλουτώνια πετρώματα ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΚΑΙ ΓΡΑΝΙΤΟΕΙΔΗ ΡΥΟΛΙΘΟΣ Ηλίας Χατζηθεοδωρίδης, 2011 Μαγματικά, πλουτώνια πετρώματα ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΚΑΙ ΓΡΑΝΙΤΟΕΙΔΗ ΡΥΟΛΙΘΟΣ Καλιούχος Άστριος ή Πλαγιόκλαστο Χαλαζίας Βιοτίτης ή Κεροστίλβη + Μοσχοβίτης (όχι με Κεροστλίβη) + Μαγνητίτης

Διαβάστε περισσότερα

Χρονική σχέση με τα φιλοξενούντα πετρώματα

Χρονική σχέση με τα φιλοξενούντα πετρώματα 1 Χρονική σχέση με τα φιλοξενούντα πετρώματα Συγγενετικές ανωμαλίες: Προκύπτουν συγχρόνως με το σχηματισμό των πετρωμάτων Επιγενετικές ανωμαλίες: Έπονται του φιλοξενούντος πετρώματος, τροποποιούν την ορυκτολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ - ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ - ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Π.Φ. ΜΟΙΡΑ 693 946778 ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ - ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ Η γέννηση της πυρηνικής φυσικής έγινε το 1896, με την ανακάλυψη της ραδιενέργειας από τον Becquerel και την προσπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΗ ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ Σ' όλα τα επίπεδα και σ' όλα τα περιβάλλοντα, η χηµική αποσάθρωση εξαρτάται οπό την παρουσία νερού καθώς και των στερεών και αερίων

ΧΗΜΙΚΗ ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ Σ' όλα τα επίπεδα και σ' όλα τα περιβάλλοντα, η χηµική αποσάθρωση εξαρτάται οπό την παρουσία νερού καθώς και των στερεών και αερίων ΑΠΟΣΑΘΡΩΣΗ Η αποσάθρωση ορίζεται σαν η διάσπαση και η εξαλλοίωση των υλικών κοντά στην επιφάνεια της Γης, µε τοσχηµατισµό προιόντων που είναι σχεδόν σε ισορροπία µε τηνατµόσφαιρα, την υδρόσφαιρα και τη

Διαβάστε περισσότερα

Διπλή διάθλαση είναι το φαινόμενο, κατά το οποίο το φως διερχόμενο μέσα από έναν ανισότροπο κρύσταλλο

Διπλή διάθλαση είναι το φαινόμενο, κατά το οποίο το φως διερχόμενο μέσα από έναν ανισότροπο κρύσταλλο ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΣΩΣΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ 1. Συμπληρώστε τα κενά στις παρακάτω ερωτήσεις με τους σωστούς όρους. (30 μονάδες) Οι κρύσταλλοι, στους οποίους το φως διαδίδεται με ίδια ταχύτητα

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι. Πηγή του υλικού Μάγμα Τήξη πετρωμάτων στο θερμό κάτω φλοιό ή άνω μανδύα. ιαδικασία γένεσης Κρυστάλλωση (στερεοποίηση μάγματος)

Τι είναι. Πηγή του υλικού Μάγμα Τήξη πετρωμάτων στο θερμό κάτω φλοιό ή άνω μανδύα. ιαδικασία γένεσης Κρυστάλλωση (στερεοποίηση μάγματος) Πυριγενή πετρώματα Τι είναι Πηγή του υλικού Μάγμα Τήξη πετρωμάτων στο θερμό κάτω φλοιό ή άνω μανδύα. ιαδικασία γένεσης Κρυστάλλωση (στερεοποίηση μάγματος) Είδη πυριγενών πετρωμάτων Ηφαιστειακά ή εκρηξιγενή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΣΩΣΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ

ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΣΩΣΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΣΩΣΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ Θέμα 1: Επιλέξτε και απαντήστε σε 6 από τις ακόλουθες 10 ερωτήσεις (30 μονάδες) 1. Τι ονομάζουμε ευθύγραμμα ή γραμμικά πολωμένο φως; Ποια είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ Ενότητα 4: Γεωχημικά θερμόμετρα, Εφαρμογές της γεωχημείας στην αναζήτηση κοιτασμάτων, Πρωτογενές και Δευτερογενές Περιβάλλον Χαραλαμπίδης Γεώργιος Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2012-2013 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ :Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 07/06/13 ΒΑΘΜΟΣ:...

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2012-2013 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ :Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 07/06/13 ΒΑΘΜΟΣ:... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΥΛΑΞΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2012-2013 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ :Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 07/06/13 ΒΑΘΜΟΣ:... ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ :...ΤΜΗΜΑ :...Αρ:... Βαθμολογία εξεταστικού δοκιμίου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΑΠΘ ΤΟΜΕΑΣ ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΠΕΤΡΟΛΟΓΙΑΣ-ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΑΠΘ ΤΟΜΕΑΣ ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΠΕΤΡΟΛΟΓΙΑΣ-ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΑΠΘ ΤΟΜΕΑΣ ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΠΕΤΡΟΛΟΓΙΑΣ-ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΑΣΚΗΣΗ ΥΠΑΙΘΡΟΥ: ΣΤΡΑΤΩΝΙ ΕΞΑΜΗΝΟ: Α ΜΑΘΗΜΑ: ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΜΕΙΚΤΑ ΘΕΙΟΥΧΑ ΟΡΥΚΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Αναχώρηση με λεωφορείο

Διαβάστε περισσότερα

Μεταμορφωμένα Πετρώματα

Μεταμορφωμένα Πετρώματα Μεταμορφωμένα Πετρώματα Προέρχονται από προϋπάρχοντα πετρώματα όταν βρεθούν σε συνθήκες P - T διαφορετικές από αυτές που επικρατούσαν κατά τη δημιουργία τους. Μεταμόρφωση Ορυκτολογική, ιστολογική ή/και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑΣ-ΠΕΤΡΟΛΟΓΙΑΣ-ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΡΩΜΑΝΙΔΗΣ Ι. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Γεωλόγος ΡΑΔΙΟΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ (K-Ar ΣΕ ΟΡΥΚΤΑ) ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΧΡΟΝΟΜΕΤΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Κρυσταλλοχημείας: Ιοντικές υποκαταστάσεις. Γεωχημεία (Υ4203) Χ. Στουραϊτη

Αρχές Κρυσταλλοχημείας: Ιοντικές υποκαταστάσεις. Γεωχημεία (Υ4203) Χ. Στουραϊτη Αρχές Κρυσταλλοχημείας: Ιοντικές υποκαταστάσεις Γεωχημεία (Υ4203) Χ. Στουραϊτη Υποκαταστάσεις μεταξύ κυρίων στοιχείων (στερεά διαλύματα) Υποκατάσταση Ιοντική Ακτίνα Ionic Radii (C.N.) Å Τύπος Fe +2

Διαβάστε περισσότερα

Δασική Εδαφολογία. Ορυκτά και Πετρώματα

Δασική Εδαφολογία. Ορυκτά και Πετρώματα Δασική Εδαφολογία Ορυκτά και Πετρώματα Ορισμοί Πετρώματα: Στερεά σώματα που αποτελούνται από συσσωματώσεις ενός ή περισσοτέρων ορυκτών και σχηματίζουν το στερεό φλοιό της γης Ορυκτά Τα ομογενή φυσικά συστατικά

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ- ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Χριστίνα Στουραϊτη

ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ- ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Χριστίνα Στουραϊτη 1 ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ- ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Χριστίνα Στουραϊτη ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑΣ Δ ΕΞΑΜΗΝΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2018-2019 ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ 1 η 2 η Εισαγωγή- Επεξηγήσεις,

Διαβάστε περισσότερα

Γρανάτες X 3Y 2 2( (SiO 4 4) 3 (X=Mg,Fe,Mn,Ca) (Y=Al,Cr,Fe Y=Al,Cr,Fe) Κυβικό

Γρανάτες X 3Y 2 2( (SiO 4 4) 3 (X=Mg,Fe,Mn,Ca) (Y=Al,Cr,Fe Y=Al,Cr,Fe) Κυβικό ΝΗΣΟΠΥΡΙΤΙΚΑ Γρανάτες Σταυρόλιθος Ζιρκόνιο Τιτανίτης Γρανάτες X 3Y 2 2( (SiO 4 4) 3 (X=Mg,Fe,Mn,Ca) (Y=Al,Cr,Fe Y=Al,Cr,Fe) Κυβικό Γρανάτες Χρώμα Ανάγλυφο Σχήμα-Μορφή Χρώματα πόλωσης Σχισμός Αλλοιώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Μίγματα - Διαλύματα:

Μίγματα - Διαλύματα: ΧΗΜΕΙΑ: Εισαγωγή στην Χημεία - από το νερό στο άτομο- από το μακρόκοσμο στον μικρόκοσμο 49 Μίγματα - Διαλύματα: Μίγματα: Τι είναι τα μίγματα; Μίγματα ονομάζονται τα υλικά που αποτελούνται από δύο ή περισσότερες

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονη Φυσική : Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων 11/04/16

Σύγχρονη Φυσική : Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων 11/04/16 Σύγχρονη Φυσική - 06: Πυρηνική Φυσική και Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων /04/6 Διάλεξη 0: Πυρηνοσύνθεση Εισαγωγή Ένας από τους πλέον ενδιαφέροντες κλάδους της πυρηνικής φυσικής είναι ο τομέας της πυρηνικής

Διαβάστε περισσότερα

. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα, καθώς η παράμετρος χρόνος υποχρεωτικά μεταβάλλεται σε κάθε είδους κίνηση. Η επιλογή της χρονικής στιγμής t o

. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα, καθώς η παράμετρος χρόνος υποχρεωτικά μεταβάλλεται σε κάθε είδους κίνηση. Η επιλογή της χρονικής στιγμής t o Στις ασκήσεις Κινητικής υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να δουλέψουμε. Ένας από αυτούς είναι με τη σωστή χρήση των εξισώσεων θέσης (κίνησης) και ταχύτητας των σωμάτων που περιγράφονται. Τα βήματα που ακολουθούμε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΣΩΣΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ

ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΣΩΣΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΣΩΣΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ Θέμα 1: Επιλέξτε και απαντήστε σε 6 από τις ακόλουθες 10 ερωτήσεις (30 μονάδες) 1. Τι ονομάζουμε δείκτη διάθλασης ενός μέσου; Τι αριθμητικές

Διαβάστε περισσότερα

lim lim lim f (x) δ) lim lim lim lim 1- x 1- lim lim lim lim lim Ερωτήσεις ανάπτυξης

lim lim lim f (x) δ) lim lim lim lim 1- x 1- lim lim lim lim lim Ερωτήσεις ανάπτυξης Ερωτήσεις ανάπτυξης. ** Η γραφική παράσταση της συνάρτησης f είναι αυτή που φαίνεται στο διπλανό σχήμα. Να βρεθούν τα παρακάτω όρια: α) γ) ε) ζ) - f () β) f () δ) f () f () στ) - - - f () f () f () - y

Διαβάστε περισσότερα

1] Σχεδιασμός Τεχνικογεωλογικής Μηκοτομής.

1] Σχεδιασμός Τεχνικογεωλογικής Μηκοτομής. Το Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας στην προσπάθεια να βοηθήσει τους αποτυχόντες φοιτητές του εργαστηριακού μέρους αποφάσισε επανεξέταση με διευρυμένη ύλη του εργαστηρίου ώστε να μην αδικηθούν οι επιτυχόντες

Διαβάστε περισσότερα

Καθηγητή Παναγιώτη Μισαηλίδη

Καθηγητή Παναγιώτη Μισαηλίδη Καθηγητή Παναγιώτη Μισαηλίδη Ο αρχαιολόγος του 18ου και του 19ου αιώνα ενεργούσε περισσότερο ως τυμβωρύχος ενδιαφερόμενος για την αποκάλυψη πολύτιμων και αισθητικά όμορφων ευρημάτων. Η μελέτη, που ακολουθούσε

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ 1. ΜΕΤΑΠΤΩΣΕΙΣ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ 1. ΜΕΤΑΠΤΩΣΕΙΣ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Τμήμα Χημικών Μηχανικών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1. ΜΕΤΑΠΤΩΣΕΙΣ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Ιωάννα Δ. Αναστασοπούλου Βασιλική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 31 ΜΑΪΟΥ 2000 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1-3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης

Διαβάστε περισσότερα

ΝΗΣΟΠΥΡΙΤΙΚΑ X 3 Y 2 (SiO 4 ) 3 (X=Mg,Fe,Mn,Ca) (Y=Al,Cr,Fe Y=Al,Cr,Fe) Κυβικό τα πόλωσης Σχισμός Γενικά άχρωμο, γκριζωπό. Υψηλό έως πολύ υψηλό θετικό. Ιδιόμορφες εξαπλευρικές ή οκταπλευρικές τομές. Aποστρογγυλεμένοι

Διαβάστε περισσότερα

Ταχύτητα χημικών αντιδράσεων

Ταχύτητα χημικών αντιδράσεων Ταχύτητα χημικών αντιδράσεων Η στιγμιαία ταχύτητα μιας αντίδρασης είναι η κλίση της εφαπτομένης στη γραφική παράσταση της συγκέντρωσης ως προς το χρόνο. Για αρνητικές κλίσεις, το πρόσημο αλλάζει, έτσι

Διαβάστε περισσότερα

Η πυκνότητα του νερού σε θερμοκρασία 4 C και ατμοσφαιρική πίεση (1 atm) είναι ίση με 1g/mL.

Η πυκνότητα του νερού σε θερμοκρασία 4 C και ατμοσφαιρική πίεση (1 atm) είναι ίση με 1g/mL. Πυκνότητα Πυκνότητα ορίζεται το φυσικό μέγεθος που δίνεται από το πηλίκο της μάζας του σώματος προς τον αντίστοιχο όγκο που καταλαμβάνει σε σταθερές συνθήκες πίεσης (όταν πρόκειται για αέριο). Ο Συμβολισμός,

Διαβάστε περισσότερα

2. Ατομικά βάρη στοιχείων από φάσματα μάζας

2. Ατομικά βάρη στοιχείων από φάσματα μάζας Σκοπός 2. Ατομικά βάρη στοιχείων από φάσματα μάζας Με βάση το φάσμα του αερίου νέου (Ne) και την εκατοστιαία φυσική αναλογία των ισοτόπων του, θα βρείτε μια μέθοδο μέτρησης των ισοτοπικών αφθονιών από

Διαβάστε περισσότερα

Πετρολογία Μαγματικών & Μεταμορφωμένων μ Πετρωμάτων Μέρος 1 ο : Μαγματικά Πετρώματα

Πετρολογία Μαγματικών & Μεταμορφωμένων μ Πετρωμάτων Μέρος 1 ο : Μαγματικά Πετρώματα Πετρολογία Μαγματικών & Μεταμορφωμένων μ Πετρωμάτων Μέρος 1 ο : Μαγματικά Πετρώματα Ιωάννης Ηλιόπουλος Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Γεωλογίας Τομέας Ορυκτών Πρώτων Υλών Μάρτιος 2017 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

«γεωλογικοί σχηματισμοί» - «γεωϋλικά» όρια εδάφους και βράχου

«γεωλογικοί σχηματισμοί» - «γεωϋλικά» όρια εδάφους και βράχου «γεωλογικοί σχηματισμοί» - «γεωϋλικά» έδαφος (soil) είναι ένα φυσικό σύνολο ορυκτών κόκκων που μπορούν να διαχωριστούν με απλές μηχανικές μεθόδους (π.χ. ανακίνηση μέσα στο νερό) όλα τα υπόλοιπα φυσικά

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΡΥΤΗΤΑ. Το μέτρο της βαρυτικής αυτής δύναμης είναι: F G όπου M,

ΒΑΡΥΤΗΤΑ. Το μέτρο της βαρυτικής αυτής δύναμης είναι: F G όπου M, ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΕΛΞΗΣ Ο Νεύτωνας ανακάλυψε τον νόμο της βαρύτητας μελετώντας τις κινήσεις των πλανητών γύρω από τον Ήλιο και τον δημοσίευσε το 1686. Από την ανάλυση των δεδομένων αυτών ο

Διαβάστε περισσότερα

Η κοιλάδα σταθερότητας των πυρήνων

Η κοιλάδα σταθερότητας των πυρήνων Η κοιλάδα σταθερότητας των πυρήνων Σταθερότητα των πυρήνων Όσο μεγαλύτερη η ενέργεια σύνδεσης ανά νουκλεόνιο δηλαδή όσο χαμηλότερη η μάζα του πυρήνα για δεδομένο Α τόσο πιο σταθερός ο πυρήνας. Ερώτηση:

Διαβάστε περισσότερα

Διαλυτότητα. Μάθημα 7

Διαλυτότητα. Μάθημα 7 Διαλυτότητα 7.1. SOS: Τι ονομάζουμε διαλυτότητα μιας χημικής ουσίας σε ορισμένο διαλύτη; Διαλυτότητα είναι η μέγιστη ποσότητα της χημικής ουσίας που μπορεί να διαλυθεί σε ορισμένη ποσότητα του διαλύτη,

Διαβάστε περισσότερα

Γεωχημεία. Ενότητα 1: Γεωχημικές διεργασίες στο εσωτερικό της γης. Χριστίνα Στουραϊτη Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος

Γεωχημεία. Ενότητα 1: Γεωχημικές διεργασίες στο εσωτερικό της γης. Χριστίνα Στουραϊτη Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Γεωχημεία Ενότητα 1: Γεωχημικές διεργασίες στο εσωτερικό της γης Χριστίνα Στουραϊτη Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Γεωχημικές διεργασίες στο εσωτερικό της γης Ισοτοπική Γεωχημεία

Διαβάστε περισσότερα

Α Δ/νση Δ/θμιας Εκπ/σης Αθήνας 1ος Πειραματικός Διαγωνισμός Γυμνασίων στις Φυσικές Επιστήμες 2015 Πειραματίζομαι Ερευνώ και Ανακαλύπτω

Α Δ/νση Δ/θμιας Εκπ/σης Αθήνας 1ος Πειραματικός Διαγωνισμός Γυμνασίων στις Φυσικές Επιστήμες 2015 Πειραματίζομαι Ερευνώ και Ανακαλύπτω Α Δ/νση Δ/θμιας Εκπ/σης Αθήνας 1ος Πειραματικός Διαγωνισμός Γυμνασίων στις Φυσικές Επιστήμες 2015 Πειραματίζομαι Ερευνώ και Ανακαλύπτω Η Μαρία και ο Γιάννης είναι μέλη ερευνητικής ομάδας που υποστηρίζει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3: ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΔΙΔΑΣΚΩΝ : Ι. ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΑΓΡΙΝΙΟ, 2016 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3:

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ - ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 2. ΟΡΥΚΤΑ - ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ

ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ - ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 2. ΟΡΥΚΤΑ - ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ - ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 2. ΟΡΥΚΤΑ - ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ Μαρία Περράκη, Επίκουρη Καθηγήτρια ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ

ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ MΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝ. ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ & Υ ΡΟΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 9, 157 80 ΖΩΓΡΑΦΟΥ, ΑΘΗΝΑ NATIONAL TECHNICAL

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι καταστροφής λόγω ακτινοβολίας. Μέθοδος Θερμοφωταύγειας

Μέθοδοι καταστροφής λόγω ακτινοβολίας. Μέθοδος Θερμοφωταύγειας Μέθοδοι καταστροφής λόγω ακτινοβολίας Μέθοδος Θερμοφωταύγειας Το Φαινόμενο της Θερμοφωταύγειας Το φαινόμενο της θερμοφωταύγειας των ορυκτών ήταν γνωστό εμπειρικά από το 1663. Το έτος αυτό ο sir Robert

Διαβάστε περισσότερα

Γ' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Γ' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Γ' ΤΑΞΗ ΓΕΝ.ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΜΑ ο ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό κάθε µιας από τις παρακάτω ερωτήσεις -4 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.. Όταν

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα, που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα, που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 25 ΜΑΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε

Διαβάστε περισσότερα

1. Υποκαταστάσεις μεταξύ κυρίων στοιχείων (στερεά διαλύματα)

1. Υποκαταστάσεις μεταξύ κυρίων στοιχείων (στερεά διαλύματα) 1. Υποκαταστάσεις μεταξύ κυρίων στοιχείων (στερεά διαλύματα) Υποκατάσταση Βαθμός Συναρμογής (CN) Ιοντική Ακτίνα Τύπος Παράδειγμα (C.N.) Å Fe +2 Mg +2 Fe +2 (6) 0.78 Mg +2 (6) 0.72 Πλήρης (Υψηλές T

Διαβάστε περισσότερα

Γεωχημεία. Ενότητα 1: Γεωχημικές διεργασίες στο εσωτερικό της γης. Χριστίνα Στουραϊτη Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος

Γεωχημεία. Ενότητα 1: Γεωχημικές διεργασίες στο εσωτερικό της γης. Χριστίνα Στουραϊτη Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Γεωχημεία Ενότητα 1: Γεωχημικές διεργασίες στο εσωτερικό της γης Χριστίνα Στουραϊτη Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Γεωχημικές διεργασίες στο εσωτερικό της γης Ισοτοπική Γεωχημεία

Διαβάστε περισσότερα

Υποκαταστάσεις μεταξύ κυρίων στοιχείων (στερεά διαλύματα)

Υποκαταστάσεις μεταξύ κυρίων στοιχείων (στερεά διαλύματα) Υποκαταστάσεις μεταξύ κυρίων στοιχείων (στερεά διαλύματα) Υποκατάσταση Ιοντική Ακτίνα Ionic Radii (C.N.) Å Τύπος Fe +2 Mg +2 Fe +2 (6) 0.78 Mg +2 (6) 0.72 Πλήρης (Υψηλές T προτιμάται το Mg). Fe +2

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Οι εργαστηριακές εξετάσεις αποτελούνται από: Α) Ένα ολιγόλεπτο τεστ. Το τεστ βαθμολογείται και, εφόσον ο βαθμός είναι 5, ακολουθεί Β) Εξέταση τεσσάρων λεπτών

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ. Εισαγωγή. 3.1 Γενικά για τη χημική κινητική και τη χημική αντίδραση - Ταχύτητα αντίδρασης

ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ. Εισαγωγή. 3.1 Γενικά για τη χημική κινητική και τη χημική αντίδραση - Ταχύτητα αντίδρασης 3 ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ 3 ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ Εισαγωγή Στην μέχρι τώρα γνωριμία μας με τη χημεία υπάρχει μια «σημαντική απουσία»: ο χρόνος... Είναι λοιπόν «καιρός» να μπει και ο χρόνος ως παράμετρος στη μελέτη ενός

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΙΣΟΤΟΠΩΝ. Eφαρμογές σε περιβαλλοντικές μελέτες. Χ. Στουραϊτη Επικ. Καθηγήτρια. Περιβαλλοντική Γεωχημεία

ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΙΣΟΤΟΠΩΝ. Eφαρμογές σε περιβαλλοντικές μελέτες. Χ. Στουραϊτη Επικ. Καθηγήτρια. Περιβαλλοντική Γεωχημεία ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Eφαρμογές σε περιβαλλοντικές μελέτες Χ. Στουραϊτη Επικ. Καθηγήτρια Περιβαλλοντική Γεωχημεία Εργαστήριο - Δευτέρα 8:45 10:00 Σειρά ασκήσεων βασισμένων στη θεωρία των ισοτόπων Επίσκεψη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΚΘΕΤΙΚΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Πηγή: KEE

ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΚΘΕΤΙΚΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Πηγή: KEE . Να λύσετε τις εξισώσεις i) 3 = 8 7 3 = i = 3 7 3 = v) = 6. Να λύσετε τις εξισώσεις + ( ) = 5 6 i) ( ) 9 3 = 3 4 i 4 = 6 9 3 3 =0 v) 3 + 3 = 4 + vi) 5 + 5 = 50 3. Να λύσετε τις εξισώσεις + 3 i) 5 + 4=

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις Γενικά Μαθηµατικά Ι Λύσεις ασκήσεων Οµάδας

Ασκήσεις Γενικά Μαθηµατικά Ι Λύσεις ασκήσεων Οµάδας Ασκήσεις Γενικά Μαθηµατικά Ι Λύσεις ασκήσεων Οµάδας 1 013-014 Λουκάς Βλάχος και Μανώλης Πλειώνης Άσκηση 1: υο ευθείες [ɛ 1 : y = m 1 x + a 1,ɛ 1 : y = m x + a ], τέµνονται και σχηµατίζουν γωνία θ (ϐλέπε

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 5 Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία - Η Θερμική Ισορροπία

Φύλλο Εργασίας 5 Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία - Η Θερμική Ισορροπία Φύλλο Εργασίας 5 Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία - Η Θερμική Ισορροπία α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Στο βιβλίο των φυσικών του δημοτικού σχολείου της Ε τάξης υπάρχει η παρακάτω αναφορά στη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1 Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα, που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Σύµφωνα µε την ηλεκτροµαγνητική θεωρία

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Χημεία της ζωής 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Χημεία της ζωής 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο H XHΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Χημεία της ζωής 1 2.1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Η Βιολογία μπορεί να μελετηθεί μέσα από πολλά και διαφορετικά επίπεδα. Οι βιοχημικοί, για παράδειγμα, ενδιαφέρονται περισσότερο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 1 η. Ολική πυριτική Γη = ο σύγχρονος μανδύας + πρωτο-φλοιός = πρωταρχικός μανδύας

ΑΣΚΗΣΗ 1 η. Ολική πυριτική Γη = ο σύγχρονος μανδύας + πρωτο-φλοιός = πρωταρχικός μανδύας ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ (Υ4203) ΓΕΩΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΓΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 η Θεωρητικό μέρος 1. Η σύσταση της γης Ο προσδιορισμός της σύστασης της Γης και των επιμέρους τμημάτων της είναι θεμελιώδους σημασίας

Διαβάστε περισσότερα

4.11 Ορυκτά& Πετρώµατα

4.11 Ορυκτά& Πετρώµατα 4.11 Ορυκτά& Πετρώµατα απλά εντυπωσιακά Μαστή Χριστίνα ΠΕ0401 Οπάλιο Αµέθυστος Χαλαζίας Αζουρίτης Ορυκτό Ορυκτά είναι φυσικά, στερεά και οµογενή σώµατα της λιθόσφαιρας που κάτω από ορισµένες συνθήκες πίεσης

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην επιστήμη και την επιστημονική μέθοδο

Εισαγωγή στην επιστήμη και την επιστημονική μέθοδο Εισαγωγή στην επιστήμη και την επιστημονική μέθοδο I. Τι είναι η επιστήμη; A. Ο στόχος της επιστήμης είναι να διερευνήσει και να κατανοήσει τον φυσικό κόσμο, για να εξηγήσει τα γεγονότα στο φυσικό κόσμο,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ: Ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός ραδιοϊσοτόπων με την μέθοδο της γ φασματοσκοπίας. Γιαννούλης Ευάγγελος.

ΤΙΤΛΟΣ: Ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός ραδιοϊσοτόπων με την μέθοδο της γ φασματοσκοπίας. Γιαννούλης Ευάγγελος. 1 ΤΙΤΛΟΣ: Ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός ραδιοϊσοτόπων με την μέθοδο της γ φασματοσκοπίας ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: Καραβαγγέλη Μαριάννα ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ: 13.11.2015 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ: Αργυριάδου

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ Γ - ΠΛΑΤΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ: (ΦΥΣΙΚΗ) -ΧΗΜΕΙΑ ΒΑΘΜΟΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 5/6/2015 Αριθμητικά.. ΤΑΞΗ: Β ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες Ολογράφως: ΥΠ.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Δειγματικό Εξεταστικό Δοκίμιο. ΦΥΣΙΚΗ ( 65 μονάδες )

ΓΡΑΠΤΕΣ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Δειγματικό Εξεταστικό Δοκίμιο. ΦΥΣΙΚΗ ( 65 μονάδες ) ΓΡΑΠΤΕΣ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Δειγματικό Εξεταστικό Δοκίμιο ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ΩΡΕΣ (ΦΥΣΙΚΗ+ ΧΗΜΕΙΑ) ΒΑΘΜΟΣ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΩΣ:. ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ:. ΥΠ.ΚΑΘΗΓΗΤΗ/ΤΡΙΑΣ:.. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

Διαβάστε περισσότερα

f , Σύνολο 40 4) Να συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα f , , Σύνολο 5) Να συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα

f , Σύνολο 40 4) Να συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα f , , Σύνολο 5) Να συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα 1 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ 1) Οι παρακάτω αριθμοί παρουσιάζουν τα ύψη σε cm, των φυτών ενός θερμοκηπίου 4 3 6 5 3 1 4 5 4 6 6 3 3 1 4 3 α) Να κάνετε τον πίνακα όλων των συχνοτήτων β) Από τον προηγούμενο πίνακα να βρείτε,

Διαβάστε περισσότερα

2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΝΕΟΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

2. ΓΕΩΛΟΓΙΑ - ΝΕΟΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 2. 2.1 ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται συνοπτικά το Γεωλογικό-Σεισμοτεκτονικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής του Π.Σ. Βόλου - Ν.Ιωνίας. Η ευρύτερη περιοχή της πόλης του

Διαβάστε περισσότερα

4. Το βάρος ενός αντικειμένου είναι 98Ν. Πόση είναι η μάζα του; a. 9,8kg b. 46kg c. 10kg d. 1kg

4. Το βάρος ενός αντικειμένου είναι 98Ν. Πόση είναι η μάζα του; a. 9,8kg b. 46kg c. 10kg d. 1kg 1. Στη θέση Α είναι ένα ελατήριο με κρεμασμένο στην άκρη του ένα σώμα. Στη θέση Β είναι το ίδιο ελατήριο με το ίδιο σώμα στην άκρη. Τι μπορεί να συμβαίνει ώστε η επιμήκυνση στη θέση Α να μην είναι ίδια

Διαβάστε περισσότερα

Πείραμα 2 Αν αντίθετα, στο δοχείο εισαχθούν 20 mol ΗΙ στους 440 ºC, τότε το ΗΙ διασπάται σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: 2ΗΙ(g) H 2 (g) + I 2 (g)

Πείραμα 2 Αν αντίθετα, στο δοχείο εισαχθούν 20 mol ΗΙ στους 440 ºC, τότε το ΗΙ διασπάται σύμφωνα με τη χημική εξίσωση: 2ΗΙ(g) H 2 (g) + I 2 (g) Α. Θεωρητικό μέρος Άσκηση 5 η Μελέτη Χημικής Ισορροπίας Αρχή Le Chatelier Μονόδρομες αμφίδρομες αντιδράσεις Πολλές χημικές αντιδράσεις οδηγούνται, κάτω από κατάλληλες συνθήκες, σε κατάσταση ισορροπίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ. Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ. Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2012-13 Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία 08-12-2012 Σχολείο: Ονόματα των μαθητών της ομάδας: 1) 2) 3) Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική Εργασία με θέμα: «Ερευνώντας τα χρονικά μυστικά του Σύμπαντος»

Ερευνητική Εργασία με θέμα: «Ερευνώντας τα χρονικά μυστικά του Σύμπαντος» Ερευνητική Εργασία με θέμα: «Ερευνώντας τα χρονικά μυστικά του Σύμπαντος» Σωτήρης Τσαντίλας (PhD, MSc), Μαθηματικός Αστροφυσικός Σύντομη περιγραφή: Χρησιμοποιώντας δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο

Διαβάστε περισσότερα

Έδαφος Αποσάθρωση - τρεις φάσεις

Έδαφος Αποσάθρωση - τρεις φάσεις Δρ. Γεώργιος Ζαΐμης Έδαφος Αποσάθρωση - τρεις φάσεις Στερεά (ανόργανα συστατικά οργανική ουσία) Υγρή (εδαφικό διάλυμα) Αέρια ( εδαφικός αέρας) Στερεά αποσάθρωση πετρωμάτων αποσύνθεση φυτικών και ζωικών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΥΚΤΑ. Ο όρος ορυκτό προέρχεται από το ρήμα «ορύσσω» ή «ορύττω» που σημαίνει «σκάβω». Χαλαζίας. Ορυκτό αλάτι (αλίτης)

ΟΡΥΚΤΑ. Ο όρος ορυκτό προέρχεται από το ρήμα «ορύσσω» ή «ορύττω» που σημαίνει «σκάβω». Χαλαζίας. Ορυκτό αλάτι (αλίτης) ΟΡΥΚΤΑ & ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ ΟΡΥΚΤΑ Ο όρος ορυκτό προέρχεται από το ρήμα «ορύσσω» ή «ορύττω» που σημαίνει «σκάβω». Χαλαζίας Ορυκτό αλάτι (αλίτης) Τα ορυκτά είναι φυσικά, στερεά και ομογενή σώματα της λιθόσφαιρας

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΟΡΥΚΤΩΝ ΦΑΣΕΩΝ & ΟΡΥΚΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΕΝΕΣΕΩΝ 13/4/2016 1 ιαγραμματική απεικόνιση Μια ομάδα πετρωμάτων θα παρουσιάσει διαφορές στην ορυκτολογικη σύσταση που θα αντιστοιχούν στις διαφορές

Διαβάστε περισσότερα

2H O 2H O O ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ - ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ

2H O 2H O O ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ - ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ - ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2012-13 Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία 08-12-2012 Σχολείο: Ονόματα των μαθητών της ομάδας: 1) 2) 3)

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια.

ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι φυσικές καταστάσεις της ύλης είναι η στερεή, η υγρή και η αέρια. Οι μεταξύ τους μεταβολές εξαρτώνται από τη θερμοκρασία και την πίεση και είναι οι παρακάτω: ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΞΗΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ Β ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 0 ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ α α (ii)

ΤΑΞΗ Β ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 0 ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ α α (ii) ΤΑΞΗ Β ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ 1-13 1 Ποιοι αριθμοί ονομάζονται ομόσημοι και ποιοι ετερόσημοι; 1 Δίνονται οι αριθμοί: 1,,.1,,, 9, + 3, 3 3.1 Ποιοι από αυτούς είναι θετικοί και ποιοι αρνητικοί;.

Διαβάστε περισσότερα

lim β) Να βρείτε αν υπάρχουν τα όρια lim f (x) και lim f (x). εφ2x

lim β) Να βρείτε αν υπάρχουν τα όρια lim f (x) και lim f (x). εφ2x Ερωτήσεις ανάπτυξης. ** Η γραφική παράσταση της συνάρτησης f είναι αυτή που φαίνεται στο διπλανό σχήµα. Να βρεθούν τα παρακάτω όρια: α) f () β) f () + - - γ) f () δ) f () + - - ε) f () στ) f () + ζ) f

Διαβάστε περισσότερα

7 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΥΣΙΚΟΙ ΛΙΘΟΙ

7 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΥΣΙΚΟΙ ΛΙΘΟΙ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΜΠ ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ 7 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΥΣΙΚΟΙ ΛΙΘΟΙ Ε. Βιντζηλαίου (Συντονιστής), Ε. Βουγιούκας, Ε. Μπαδογιάννης Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες Χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

kg(χιλιόγραμμο) s(δευτερόλεπτο) Ένταση ηλεκτρικού πεδίου Α(Αμπέρ) Ένταση φωτεινής πηγής cd (καντέλα) Ποσότητα χημικής ουσίας mole(μόλ)

kg(χιλιόγραμμο) s(δευτερόλεπτο) Ένταση ηλεκτρικού πεδίου Α(Αμπέρ) Ένταση φωτεινής πηγής cd (καντέλα) Ποσότητα χημικής ουσίας mole(μόλ) ΕΙΣΑΓΩΓΗ- ΦΥΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ Στα φυσικά φαινόμενα εμφανίζονται κάποιες ιδιότητες της ύλης. Για να περιγράψουμε αυτές τις ιδιότητες χρησιμοποιούμε τα φυσικά μεγέθη. Τέτοια είναι η μάζα, ο χρόνος, το ηλεκτρικό

Διαβάστε περισσότερα

1 IΔΑΝΙΚΑ ΑΕΡΙΑ 1.1 ΓΕΝΙΚΑ

1 IΔΑΝΙΚΑ ΑΕΡΙΑ 1.1 ΓΕΝΙΚΑ 1 1 IΔΑΝΙΚΑ ΑΕΡΙΑ 1.1 ΓΕΝΙΚΑ Θα αρχίσουμε τη σειρά των μαθημάτων της Φυσικοχημείας με τη μελέτη της αέριας κατάστασης της ύλης. Η μελέτη της φύσης των αερίων αποτελεί ένα ιδανικό μέσο για την εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα, που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα, που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. ΑΡΧΗ ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 5 ΜΑΙΟΥ 6 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ ο Στις ερωτήσεις -4 να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

1. ** Αν F είναι µια παράγουσα της f στο R, τότε να αποδείξετε ότι και η

1. ** Αν F είναι µια παράγουσα της f στο R, τότε να αποδείξετε ότι και η Ερωτήσεις ανάπτυξης. ** Αν F είναι µια παράγουσα της f στο R, τότε να αποδείξετε ότι και η συνάρτηση G () = F (α + β) είναι µια παράγουσα της h () = f (α + β), α α στο R. β + γ α+ γ. ** α) Να δείξετε ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΛΙΚΩΝ ΟΜΑΔΑ O

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΛΙΚΩΝ ΟΜΑΔΑ O ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΛΙΚΩΝ ΟΜΑΔΑ O 18-2017 Προφορικές εξετάσεις: Κάθε ομάδα ετοιμάζει μία παρουσίαση στο πρόγραμμα Power Point για ~60 λεπτά. Κάθε μέλος της ομάδας παρουσιάζει ένα από τα εξής μέρη: Πρόβλημα 1 -

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΑΝΣΥ ΠΡΙΦΤΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ. «Η Ύλη Συγκροτείται Από Αόρατα Κινούμενα Σωματίδια»

ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΑΝΣΥ ΠΡΙΦΤΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ. «Η Ύλη Συγκροτείται Από Αόρατα Κινούμενα Σωματίδια» «Η Ύλη Συγκροτείται Από Αόρατα Κινούμενα Σωματίδια» ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ υδρογόνου; ΕΡΩΤΗΣΗ: Μπορούμε άραγε να μετρήσουμε τη μάζα ενός ατόμου ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δύσκολο, επειδή τα άτομα είναι πολύ μικρά σωματίδια, έχουν

Διαβάστε περισσότερα

4. 1 Η ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ Y=AX 2 ME A 0

4. 1 Η ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ Y=AX 2 ME A 0 ΜΕΡΟΣ Α. Η ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ Y=AX ME A 0 5. Η ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ Y=AX ME A 0 Ορισμοί Ονομάζουμε συνάρτηση την διαδικασία με την οποία σε κάθε τιμή της μεταβλητής αντιστοιχίζουμε μια μόνο τιμή της μεταβλητής. Ονομάζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Τράπεζα Χημεία Α Λυκείου

Τράπεζα Χημεία Α Λυκείου Τράπεζα Χημεία Α Λυκείου 1 ο Κεφάλαιο Όλα τα θέματα του 1 ου Κεφαλαίου από τη Τράπεζα Θεμάτων 25 ερωτήσεις Σωστού Λάθους 30 ερωτήσεις ανάπτυξης Επιμέλεια: Γιάννης Καλαμαράς, Διδάκτωρ Χημικός Ερωτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις ανάπτυξης. 2. ** Να βρείτε το ευρύτερο δυνατό υποσύνολο του R στο οποίο ορίζεται καθεμιά από τις παρακάτω συναρτήσεις: α) f (x) = 2 +

Ερωτήσεις ανάπτυξης. 2. ** Να βρείτε το ευρύτερο δυνατό υποσύνολο του R στο οποίο ορίζεται καθεμιά από τις παρακάτω συναρτήσεις: α) f (x) = 2 + Ερωτήσεις ανάπτυξης. ** Έστω η συνάρτηση f () = - 3 +. α) Να βρείτε τις τιμές f (), f (0), f (-3), f () β) Να βρείτε τα σημεία τομής της C f με τους άξονες γ) Να βρείτε τις τιμές f (t), f (t), f ( + h),,

Διαβάστε περισσότερα

Ε ι σ α γ ω γ ή στo Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής

Ε ι σ α γ ω γ ή στo Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής Ε ι σ α γ ω γ ή στo Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής Γενικές Πληροφορίες - I ιστοσελίδα μαθήματος http://eclass.uoa.gr Κωδικός μαθήματος στο eclass PHYS211 Γενικές Πληροφορίες - II χώρος άσκησης Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα Χημείας Γ / Γυμνασίου Περιοδικός Πίνακας και Αλκάλια ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΒΑΘΜΟΣ

Διαγώνισμα Χημείας Γ / Γυμνασίου Περιοδικός Πίνακας και Αλκάλια ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΒΑΘΜΟΣ Διαγώνισμα Χημείας Γ / Γυμνασίου Περιοδικός Πίνακας και Αλκάλια ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΒΑΘΜΟΣ 1. Να συμπληρώσετε την ακροστιχίδα που αφορά τον Περιοδικό Πίνακα: 1. Π _ 1. Ο πίνακας έχει επτά 2. _ Ε _ 2. Τα περισσότερα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΥΡΗΝΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Τάσος Λιόλιος Μάθημα Πυρηνικής Φυσικής

ΠΥΡΗΝΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Τάσος Λιόλιος Μάθημα Πυρηνικής Φυσικής ΠΥΡΗΝΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Τάσος Λιόλιος Μάθημα Πυρηνικής Φυσικής REF: Σ. Δεδούσης, Μ.Ζαμάνη, Δ.Σαμψωνίδης Σημειώσεις Πυρηνικής Φυσικής Πυρηνικά μοντέλα Βασικός σκοπός της Πυρηνικής Φυσικής είναι η περιγραφή των

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές μέθοδοι στρωματογραφίας

Βασικές μέθοδοι στρωματογραφίας Βασικές μέθοδοι στρωματογραφίας ΛΙΘΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΒΙΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ ΧΡΟΝΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ Μαγνητοστρωματογραφία Σεισμική στρωματογραφία ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ Παραλληλισμός στρωμάτων από περιοχή σε περιοχή με στόχο

Διαβάστε περισσότερα