ΠΊ ΓΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Η ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΑΙΜΝΗΣ ΚΕΡΚΙΝΗΣ. Τ ϋ ΜΕΣΟΛΟΓΓΊΟΥ * ΝΙΚΟΑΟΠΟΥΛΟΕ ΤΣΟΛΑΚΙΛΟΥ ΑΛΕΒΑΝΑΡΑ.

Transcript

1 ί -!,Γ*Γι κ υ» > ιτ.ίλ Ε * ι κ ο ) ν & ν \ιμ ^ ο λ ο»»ί ο υ ΤΛθΛ «ΛΙ: «Κ* Ι'ιΤΚ.θ' -I. 4θΜΙ.*1 7. ϊη.νι.4 ^ιο'* ΓΙ^ΗΣν )Γ ίινριγ Ν /ΝΚΤΑΙΓΙΓΤι >;Π V Ο^Γλ Γ-Ω'' *' 4>Ν ΠΊ ΓΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Η ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΑΙΜΝΗΣ ΚΕΡΚΙΝΗΣ ' ΙΙΗΓΗΠΙΙ I ΠΟΥΛΑΣ (Η Λ * ΝΙΚΟΑΟΠΟΥΛΟΕ ΤΣΟΛΑΚΙΛΟΥ ΑΛΕΒΑΝΑΡΑ ΜΙ ' ΟΛΟΓΓΙ :οολ Τ ϋ ΜΕΣΟΛΟΓΓΊΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Αριθ Εισαγωγήν 1 θ ^

2 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Η ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΕΡΚΙΝΗΣ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: κ. ΝΙΚΟΑΟΠΟΥΑΟΣ ΣΠΟΥΑΑΣΤΡΙΑ : ΤΣΟΑΑΚΙΑΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ 2008

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ σελ. Εισαγωγή... 1 Κεφάλαιο 1 Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΕΡΚΙΝΗΣ 1.1. Ιστορία της λίμνης Διεθνής θέση (Συνθήκη Ραμσάρ) Natura (Φάση 2000) Βιοποικιλότητα (χλωρίδα και πανίδα) Ο πολλαπλός ρόλος της λίμνης Κερκίνης Οικονομική δραστηριότητα γύρω από τη λίμνη και ο ρόλος του τοπικού πληθυσμού Κεφάλαιο 2 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ 2.1. Πρόβλημα νερού Φερτά υλικά Οριοθέτηση του υγροβιότοπου Ρύπανση - Μόλυνση Αυθαίρετες κατασκευές Κεφάλαιο 3 ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ 3.1. Προγραμματική σύμβαση Σύσταση συνδέσμου Φορείς Διαχείρισης α. Φορείς Διαχείρισης (γενικά)... 46

4 3.3.β. Φορείς Διαχείρισης της λίμνης Κερκίνης Συμπεράσματα Βιβλιογραφία Παράρτημα... 58

5 Εισαγωγή Η λίμνη Κερκίνη δημιουργήθηκε το 1932 στη θέση της παλιάς λίμνης Μπάτκοβας. Το 1932 δημιουργήθηκε το φράγμα που είχε ως σκοπό τη συγκρότηση των νερών του Στρυμόνα για την πρόληψη πλημμυρών. Το φράγμα αντικαταστάθηκε το 1982 από μεγαλύτερο. Η λίμνη έχει διεθνή θέση και προστασία καθώς περιλαμβάνεται στη Συνθήκη ΚεπιεαΓ «Σύμβαση για τους Υγρότοπους Διεθνούς Σημασίας»και στο Ευρωπαϊκό Δύκτιο Φύση Ακόμη έχει πολλές σημαντικές αξίες. Οι κυριότερες είναι: αντιπλημμυρική, αρδευτική, αλιευτική, βιοποικιλότητας, εκπαιδευτική, αναψυχής, επιστημονική. Από την άλλη πλευρά όμως αντιμετωπίζει πολλά σοβαρά προβλήματα όπως: το πρόβλημα νερού, τα φερτά υλικά, την ρύπανση και μόλυνση και τέλος την οροθέτηση του υγροβιότοπου. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών υπογράφτηκε στις 6/5/1997 προγραμματική σύμβαση που είχε ως αντικείμενο τη δημιουργία φυλακίου, κέντρου πληροφόρησης και κατάλληλου εξοπλισμού. Η υλοποίηση της σύμβασης πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις και χρηματοδοτήθηκε με δραχμές. Επίσης συστήθηκε ο Ο.Τ.Α. (Οργανισμός ανάδειξης της προστατευόμενης περιοχής) καθώς και κοινή επιτροπή και μαζί με τους φορείς εκτέλεσης (Κοινότητα Κερκίνης, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, Αναπτυξιακή Εταιρία) βοήθησαν στην υλοποίηση της σύμβασης. Ο Ο.Τ.Α. είχε ως σκοπό την κοινή εκτέλεση των έργων, την προμήθεια μηχανημάτων και υλών, την παροχή υπηρεσιών, την κατάρτιση προγραμμάτων ανάπτυξης των μελών Ο.Τ.Α. και τέλος οποιαδήποτε αρμοδιότητα που μεταβιβαζόταν. Με δική του απόφαση μπορεί να συστήσει Συμβουλευτική Επιτροπή. Όργανα διοίκησης του 1

6 Ο.Τ.Α. αποτελούν το διοικητικό Συμβούλιο, η Εκτελεστική Επιτροπή και ο πρόεδρος. Η χρονική του διάρκεια είναι 1 θετής με δικαίωμα παραίτησης. Τέλος εκτός από τους φορείς εκτέλεσης υπάρχει και ο φορέας διαχείρισης της προστατευμένης περιοχής στο πλαίσιο του δικτύου φύση 2000 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. 2

7 Κ εφ ά λα ιο 1 Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΕΡΚΙΝΗΣ

8 Κεφάλαιο 1 Η θέση και ο ρόλος της λίμνης Κερκίνης 1.1 Ιστορία της λίμνης Η λίμνη Κερκίνη βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του Νομού Σερρών. Είναι ένας από τους 11 Υγρότοπους Διεθνούς Σημασίας της Ελλάδας (γνωστοί και ως Υγρότοποι Κειηεαι:). Επίσης είναι μία από τις 196 σημαντικές περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδας. Στην περιοχή δραστηριοποιείται ο Φορέας Διαχείρισης Υγρότοπου Κερκίνης και διαχείριση του υγρότοπου. Στις αρχές του αιώνα, η περιοχή όπου είναι σήμερα η λίμνη, καλυπτόταν από μεγάλες ελώδεις εκτάσεις με πλούσια βλάστηση και πυκνά παραποτάμια δάση. Το 1932, με την κατασκευή ενός φράγματος κοντά στο χωριό Λιθότοπος, καθώς και αναχωμάτων δυτικά και ανατολικά, δημιουργήθηκε η λίμνη Κερκίνη, στη θέση της παλιάς λίμνης Μπάτκοβο. Σκοπός του φράγματος ήταν η συγκράτηση των νερών του Στρυμόνα για την πρόληψη πλημμυρών, που οφείλονταν στη μεγάλη διακύμανση της ροής του ποταμού. Με την πάροδο του χρόνου όμως, η χωρητικότητα της λίμνης μειώθηκε λόγω των φερτών υλικών που μετέφερε ο Στρυμόνας. Γι αυτό κατασκευάστηκε ένα νέο, ψηλότερο φράγμα, κοντά στο παλιό, το οποίο άρχισε να λειτουργεί τον Απρίλιο του Η ανώτερη στάθμη του νερού ανέβηκε 4 πι και για να αποφεύγονται οι πλημμύρες από την υπερχείλιση, έγιναν αναχώματα στις ανατολικές, δυτικές και νότιες ακτές 3

9 της λίμνης. Επίσης έγινε και εκτροπή της κοίτης του Στρυμόνα στο τμήμα από τη γέφυρα Σιδ/στρου μέχρι την είσοδο του στη λίμνη. Η γύρω περιοχή βρίσκεται σε υψόμετρο 30 ιη από την επιφάνεια της θάλασσας, ενώ η ανώτερη στάθμη της λίμνης Κερκίνης κυμαίνεται ανάμεσα στα 30 ιη ελάχιστο στο τέλος του καλοκαιριού και 35 πι μέγιστο στο τέλος της άνοιξης. Το μέγιστο βάθος της είναι 10 πα αλλά στο μεγαλύτερο τμήμα της έχει βάθος 1 έως 3 τη. Η επκράνειά της κυμαίνεται από ως στρέμματα ανάλογα με το ύψος της στάθμης του νερού. Όμως μετά την κατασκευή του φράγματος, το 1932 η μορφή του αρχικού υγρότοπου άλλαξε ριζικά. Συνήθως η ανθρώπινη επέμβαση αναιρεί ή δρα αρνητικά στις φυσικές διαδικασίες. Η λίμνη Κερκίνη είναι ένα σπάνιο παράδειγμα όπου με ήπια ανθρώπινη διαχείριση, συνέβη το αντίθετο. Η τεχνητή αυτή λίμνη σε συνδυασμό με την παρουσία των ορεινών όγκων (Μπέλλες, Κρούσια) αποτέλεσαν έναν σπάνιο συνδυασμό φυσικών βιότοπων με μεγάλη ποικιλία ζώων, φυτών, πουλιών, ψαριών. Χαρακτηριστικό της λίμνης είναι ότι μεγάλη επιφάνεια στο ΒΔ τμήμα της καλύπτεται από νούφαρα, μια έκταση στρ. περίπου που είναι η μεγαλύτερη στην Ελλάδα. Επιπλέον, ο υγροβιότοπος της λίμνης Κερκίνης, είναι ο σπουδαιότερος τόπος διαχείμανσης σ όλη την Ευρώπη, του Αργυροπελεκάνου, ενός είδους που κινδυνεύει να εξαφανισθεί. 1.2 Διεθνής θέση (Συνθήκη Ραμσάρ) Τι είναι υγρότοπος; Υγρότοπος είναι η φυσική ή τεχνητή περιοχή που αποτελείται από έλη γενικά και είναι μόνιμα ή προσωρινά κατακλύζόμενη από νερό το οποίο είναι στάσιμο ή ρέον, γλυκό, 4

10 υφάλμυρο ή αλμυρό. Ο όρος αυτός θεωρείται και συνώνυμος του υγροβιότοπου. Το νερό, κυρίαρχο στοιχείο του πλανήτη μας εκεί όπου μπόρεσε να απλωθεί σε ρηχές εκτάσεις εκεί μπόρεσε να φτιάξει τους υγροτόπους. Εκβολές ποταμών, λίμνες και λιμνοθάλασσες, έλη και πρόσκαιρα νερά, πλημμυρισμένες εκτάσεις από νερά ποταμών, ρηχές ακτές, όλα αυτά είναι υγρότοποι. Γιατί όμως οι υγρότοποι είναι σημαντικοί; Εκεί συμβαίνουν διάφορες διεργασίες όπου παίρνουν μέρος το νερό, ο ήλιος, τα φυτά και οι φυτικοί μικροοργανισμοί. Έτσι αξιοποιούνται ανόργανα συστατικά και φτιάχνουν τη δική τους ύλη (βιομάζα), η οποία είναι πολλή άφθονη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν τροφή από πάρα πολλούς άλλους οργανισμούς. Δημιουργείται έτσι μια σχέση, μια αλληλοεξάρτηση, όπου κάθε μορφή ζωής έχει το ρόλο της στην αλυσίδα της ζωής του υγρότοπου. Για πρώτη φορά στην πόλη ΙΐΕΐηεαΓ της Περσίας το 1971 μια επιτροπή αντιπροσώπων από διάφορες χώρες έβαλε τον θεμέλιο λίθο της Σύμβασης για τους Υγρότοπους Διεθνούς Σημασίας ως ενδιαιτήματος για τα υδρόβια πουλιά γνωστή απλώς και ως Σύμβαση Κειηεει. Η Ελλάδα ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Σύμβασης και την υιοθέτησε με το Ν. Δ/γμα 191/1974. Η Σύμβαση έθεσε μεταξύ των άλλων ορισμένα κριτήρια, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον χαρακτηρισμό Υγροτόπων ως Διεθνούς Σημασίας. Τα κριτήρια αυτά είναι ποσοτικά, αναφέρονται δηλαδή σε πληθυσμούς ατόμων ή αναπαραγόμενων ζευγαριών που πρέπει να έχει ένας υγρότοπος και γενικά κριτήρια, όπως η διατήρηση αξιόλογου αριθμού από σπάνια ή κινδυνεύοντα είδη φυτών ή ζώων και η αξία τους για την διατήρηση μιας γενετικής και οικολογικής ποικιλότητας. 5

11 Οι Ελληνικοί υγρότοποι που περιλαμβάνονται στη Σύμβαση Ramsar είναι: 1. Η Λίμνη Κερκίνη, 2. Η Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου, 3. Ο Αμβρακικός κόλπος, 4. Η Μικρή Πρέσπα, 5. Το Δέλτα των ποταμών Αξιού - Αλιάκμονα - Λουδία, 6. Οι Λίμνες Βόλβη και Λαγκαδά, 7. Η Λίμνη Κοτυχίου, 8. Η Λιμνοθάλασσα Γκουμπουρνού, και το Δέλτα του Νέστου, 9. Η Λίμνη Βιστωνίδα και η Λιμνοθάλασσα Πόρτο - Λάγος, 10. Η Λίμνη Μητρικού και 11.Το Δέλτα του Έβρου. 1.3 Natura {Φύση 2000} Η λίμνη Κερκίνη εντάχθηκε στο Natura 2000 το Φεβρουάριο του 2006 με την Κ.Υ.Α 66272/93. Για την προστασία της λίμνης καθορίζονται οι εξής ζώνες προστασίας: I. Ζώνη Α. Ως ζώνη Α ορίζεται η περιοχή που περιλαμβάνεται μεταξύ των παρακάτω φυσικών και τεχνητών ορίων και σημείων όπως φαίνονται στα σχετικά συνημμένα διαγράμματα, ως εξής: Το φράγμα Λιθοτόπου, η απέναντι πλευρά του ανατολικού αναχώματος της λίμνης σε βόρεια κατεύθυνση μέχρι τη θέση Απιδιές, περιοχής Στρυμονοχωρίου. Ο δρόμος κατά μήκος της ανατολικής όχθης ποταμού Στρυμώνα σε βόρεια κατεύθυνση μέχρι τα Ελληνο-βουλγαρικά σύνορα. 6

12 Ο δρόμος κατά μήκος της δυτικής όχθης ποταμού Στρυμώνα σε νότια κατεύθυνση μέχρι την γέφυρα της νέας σιδηροδρομικής γραμμής πλησίον Νέου Πετριτσίου. Ο δρόμος κατά μήκος της δυτικής όχθης με νότιο-δυτική κατεύθυνση και εν συνεχεία δυτική μέχρι την γέφυρα της Βυρώνειας και εν συνεχεία η επαρχιακή οδός Μεγαλοχωρίου Βυρώνειας μέχρι την Νέα σιδηροδρομική γραμμή στην Βυρώνεια. Η νέα σιδηροδρομική γραμμή σε δυτική κατεύθυνση μέχρι τον αγροτικό δρόμο στη θέση «Χατζή-Μπέη» Λειβαδιάς. Ο αγροτικός δρόμος μέσα από το αγρόκτημα Λειβαδιάς και σε νότια κατεύθυνση μέχρι την ανάντι πλευρά του δυτικού προστατευτικού αναχώματος της Λίμνης Κερκίνης. Η ανάντι πλευρά του δυτικού προστατευτικού αναχώματος μέχρι τον αγροτικό δρόμο, νότια χωρίου Κερκίνης, που συνδέει τα ανάχωμα με τον επαρχιακό δρόμο Κερκίνης Κορυφουδίου - Λιθοτόπου. Ο ανωτέρω επαρχιακός δρόμος με Ν.Α. κατεύθυνση μέχρι το φράγμα Λιθοτόπου με οριογραμμή την απόσταση των 100 μέτρων από τον άξονα του δρόμου προς το όρος Κρούσια. Η νοτιο-ανατολική απόληξη του όρους Κρούσια όπως ορίζεται από τη νοητή γραμμή που αρχίζει από τα ερείπια του Παλαιού Κάτω Δίλοφου συνεχίζει στην κορυφή «Πράσινος Λόφος» (υψ. 385 μ.) και μέσω του «Ματωμένου Ρέματος» καταλήγει τα Βλάχικα ερείπια στην όχθη της Λίμνης. II. Ζώνη Β. Ως ζώνη Β ορίζεται η περιοχή που περιλαμβάνεται μεταξύ των παρακάτω φυσικών και τεχνητών ορίων και τριγωνομετρικών σημείων όπως φαίνονται στα σχετικά διαγράμματα, ως εξής: 7

13 1. Το φράγμα Λιθοτόπου, η ανάντι πλευρά της κεντρικής συλλεκτήριας τάφρου παράλληλα με το ανατολικό ανάχωμα, με βόρεια κατεύθυνση μέχρι το σημείο ένωσής της με την δυτική Αρδευτική Διώρυγα. 2. Η δυτική Αρδευτική Διώρυγα στην ανάντι πλευρά με βορειοανατολική κατεύθυνση μέχρι την απόληξή της στη θέση Απιδιές, περιοχής Στρυμονοχωρίου, 3. Ο επαρχιακός δρόμος Στρυμονοχωρίου, Χαρωπού, Αγκίστρου, 4. Ο επαρχιακός δρόμος Αγκίστρου-Κούλας, προς τα δυτικά, μέχρι το φυλάκιο των Ελληνοβουλγαρικών συνόρων. 5. Η συνοριακή γραμμή Ελλάδας - Βουλγαρίας, με δυτική κατεύθυνση, μέχρι το Μεγάλο Ρέμμα. 6. Το Μεγάλο Ρέμμα, με νότια κατεύθυνση, μέχρι την σιδηροδρομική γραμμή περιοχής Λειβαδιάς. 7. Η σιδηροδρομική γραμμή μέχρι τη θέση Σιδηροχώριον. 8.0 επαρχιακός δρόμος Σιδηροχωρίου - Οδηγήτριας. 9. Η κορυφογραμμή μεταξύ των τριγωνομετρικών σημείων 373, 472 μέχρι τη θέση Απιδιά. 10. Η οριογραμμή των διοικητικών ορίων Ν. Σερρών - Ν. Κιλκίς, με Ν.Α. κατεύθυνση και από τις κορυφές με τριγωνομετρικά σημεία με αριθμούς 781 (Σισσαμιά), 655 (Τραγουδίστρια), 898 (Μαύρη Ζώνη), 1179 (Κρούσα), 789 (Δίστρατον) μέχρι την τεχνητή κοίτη Στρυμώνος, (νότια χωρίου Λιθοτόπου). 11. Η ανωτέρω τεχνητή κοίτη μέχρι το φράγμα Λιθοτόπου. III. ΖώνηΓ. Ως ζώνη Γ ορίζονται οι εξής 2, ανατολικά και δυτικά αντιστοίχως της Λίμνης Κερκίνης, περιοχές που περιλαμβάνονται μεταξύ των 8

14 παρακάτω φυσικών και τεχνητών ορίων όπως φαίνονται στα σχετικά διαγράμματα ως εξής: Ανατολικά. 1. Το φράγμα Λιθοτόπου, ο επαρχιακός δρόμος Λιθοτόπου, Ηράκλειας, Ποντισμένων, Κοίμησης, Στρυμονοχωρίου, μέχρι τη θέση Απιδιές Στρυμονοχωρίου Οριογραμμής Ζώνης Β. 2. Η οριογραμμή της ζώνης Β από την ανωτέρω θέση με νότια κατεύθυνση μέχρι το φράγμα Λιθοτόπου. Δυτικά. 3. Η συνοριακή γραμμή Ελληνοβουλγαρικών συνόρων από το σημείο τομής αυτής με το Μεγάλο Ρέμμα μέχρι τη γραμμή διοικητικών ορίων νομών Κιλκίς - Σερρών 4. Η ανωτέρω γραμμή διοικητικών ορίων νομών Κιλκίς - Σερρών μέχρι τη θέση Απιδιά, Οριογραμμής Ζώνης Β. 5. Η οριογραμμή της ζώνης Β από τη θέση Απιδιά με βόρεια κατεύθυνση μέχρι τη συνοριακή γραμμή Ελληνοβουλγαρικών συνόρων. Στη σχετική Κ.Υ.Α αναφέρονται οι παρακάτω περιορισμοί και απαγορεύσεις για κάθε ζώνη I. Στη ζώνη Α επιτρέπονται: 1. Οι γεωργικές δραστηριότητες, στην έκταση και με τη μορφή που ασκούνται μέχρι σήμερα. Αλλαγές ή νέες επεμβάσεις στις καλλιεργούμενες εκτάσεις μπορεί να επιτραπούν εφόσον εγκριθούν οι κατάλληλοι περιβαλλοντικοί όροι σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ / 5387/1990. Ως προς τη χρήση και τον τρόπο χρησιμοποίησης λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων είναι δυνατόν να επιβάλλονται περιορισμοί από την καθ ύλη αρμόδια υπηρεσία και μετά από διαπίστωση επιβαρυντικών περιστατικών και στοιχείων, 2. Η αλιεία, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις και με τους εξής πρόσθετους όρους: α) της χρησιμοποίησης αποκλειστικά 9

15 μικρών σκαφών με μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα τα έξι (6) ναυτικά μίλια, 3) της μη χρησιμοποίησης των συρόμενων αλιευτικών εργαλείων από ξηρά ή από πλωτό μέσο και των ηλεκτρικών αλιευτικών εργαλείων, του πεζόβολου και του καμακιού, γ) της απαγόρευσης της στο χρονικό διάστημα αναπαραγωγής και φωλιασμού, που θα καθορίζεται κάθε χρόνο με σχετική προβλεπόμενη Νομαρχιακή Απόφαση, καθώς και με την απαγόρευση χρησιμοποίησης μηχανοκινήτων μέσων ειδικά στις περιοχές που θα καθορισθούν, ως πυρήνες απόλυτης προστασίας της φύσης. 3. Η εκτέλεση έργων υποδομής της επιτρεπόμενης, κατά τα ανωτέρω (2), αλιευτικής δραστηριότητας, εκτός των περιοχών όπου ευρίσκονται οι πυρήνες απολύτου προστασίας της φύσης, και εφόσον εγκριθούν οι κατάλληλοι περιβαλλοντικοί όροι σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της 69269/5387/ Η επιλεκτική και η εξυγιαντική υλοτόμηση, ομόφωνα με τους όρους της κείμενης νομοθεσίας και μόνο εκτός της χρονικής περιόδου φωλιάσματος της ορνιθοπανίδας η οποία θα καθορισθεί μετά από σύμφωνη γνώμη των αρμοδίων υπηρεσιών. 5. Η συντήρηση των υφισταμένων αντιπλημμυρικών έργων βάση προγράμματος καθορισμού του χρόνου και του τρόπου επέμβασης και με σχετική πρόβλεψη για την απομάκρυνση των υλικών και των προϊόντων εκτέλεσης των έργων, ώστε να μην δημιουργούνται προβλήματα και γενικότερα εφόσον δεν υποβαθμίζεται, καθοιονδήποτε τρόπο το οικοσύστημα ή τα στοιχεία του και μετά από σύμφωνη γνώμη των αρμοδίων υπηρεσιών. 6. Η κατασκευή νέων αντιπλημμυρικών έργων ή η επέκταση των υφισταμένων εφόσον εγκριθούν οι κατάλληλοι περιβαλλοντικοί όροι σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ /5337/1990 και μετά από σύμφωνη γνώμη των αρμοδίων υπηρεσιών. Με τον αυτό 10

16 περιορισμό επιτρέπονται οι εργασίες και τα έργα που αποσκοπούν στη διατήρηση, βελτίωση και προστασία του οικοσυστήματος. 7. Οι εκτροπές υδάτινων μαζών, η άρση προσχώσεων, η κατασκευή νέων συστημάτων παροχής νερού καθώς και τα αναγκαία τεχνικά έργα τα οποία απαιτούνται για τη συντήρηση, διατήρηση και βελτίωση της λειτουργικότητας και παραγωγικότητας του οικοσυστήματος, εφόσον εγκριθούν οι κατάλληλοι περιβαλλοντικοί όροι, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ /5387/1990 και σύμφωνη γνώμη των αρμοδίων υπηρεσιών. 8. α. Η μελισσοκομία, όπως ασκείται σήμερα, εφόσον δεν δημιουργεί προβλήματα στο οικοσύστημα ή τα στοιχεία του, β. Η ελεύθερη βόσκηση βοοειδών, βουβαλιών και προβάτων σε περιοχές εκτός των πυρήνων απολύτου προστασίας της φύσης, απαγορευόμενης κάθε ενέργειας ή έργου που θα συνέβαλε στην επέκταση ή εντατικοποίηση αυτής. γ. Η λήψη μέτρων από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπ. Γεωργίας με σκοπό τη διαιώνιση και διατήρηση των βουβάλων οι οποίοι θεωρούνται τοπικό είδος γενετικής ποικιλομορφίας. Η περιοχή του υγροβιοτόπου καθορίζεται ως, φυσικός οικότοπος αυτών. 9. Η επανεισαγωγή εξαφανισθέντων ή απειλουμένων με εξαφάνιση ενδημικών ειδών άγριας χλωρίδας και πανίδας στο υδάτινο και χερσαίο περιβάλλον εφόσον, προηγηθούν η εκπόνηση κατάλληλης διαχειριστικής μελέτης και η έγκρισή της από τις κατά συναρμόδιες υπηρεσίες. 10. Η ιχθυοκαλλιέργεια κατά την οποία γίνεται χρήση των φυσικών λεκανών χωρίς επεμβάσεις που αλλοιώνουν τη μορφή και λειτουργία και υποβαθμίζουν την ποιότητα του οικοσυστήματος ή των στοιχείων του, εφόσον ασκείται εκτός των περιοχών των πυρήνων απολύτου προστασίας της φύσης, φωλιάσματος της ορνιθοπανίδας. 11

17 11. Η επιστημονική έρευνα, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να ενημερώνουν την κατά αρμόδια υπηρεσία υποβάλλοντας σ αυτήν σχετική αίτηση στην οποία αναφέρονται ο τρόπος, τα σημεία, το χρονοδιάγραμμα και οι λόγοι διεξαγωγής της έρευνας. Η ως άνω υπηρεσία, εφόσον κρίνει σκόπιμο παρέχει συμπληρωματικές οδηγίες για την εκτέλεση της έρευνας, 12. Η επίσκεψη με σκοπό την περιβαλλοντική εκπαίδευση, ή την παρατήρηση της φύσης και την ήπια αναψυχή, και μόνο σε ορισμένες περιοχές που θα υποδειχθούν και διαμορφωθούν κατάλληλα από τις αρμόδιες υπηρεσίες, σε συνεργασία με τη Δ/νση Περ/κού Σχεδιασμού του ΥΠΕΧΩΔΕ. II. Στη Ζώνη Β επιτρέπονται: 1. Η γεωργία στις ήδη καλλιεργούμενες περιοχές, όπως γίνεται σήμερα καθώς και η συντήρηση και βελτίωση υφισταμένων εγγειοβελτιωτικών, αρδευτικών, υδραυλικών και αντιπλημμυρικών έργων μετά από την έγκριση περιβαλλοντικών όρων σύμφωνα με τις διατάξεις της ΚΥΑ αριθ / 5387/ Ο αναδασμός γεωργικής γης, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις και ύστερα από έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος, βάσει των διατάξεων της Κ.Υ.Α. αριθ /5487/ Η ελεύθερη βόσκηση βοοειδών, βουβαλιών και αιγοπροβάτων και η δυνατότητα εκτέλεσης βασικών έργων υποδομής. 4. Η διατήρηση των υφισταμένων κτηνοτροφικών και πτηνοτροφικών μονάδων. Μέσα σε δύο (2) χρόνια από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης υποβάλλεται στις αρμόδιες αρχές αίτηση για έγκριση όρων προστασίας του περιβάλλοντος σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της ΚΥΑ 69269/5387/1990, από τις μονάδες που υπόκεινται στις διατάξεις αυτές. 12

18 Ο εκσυγχρονισμός και η επέκταση των υφισταμένων μονάδων είναι δυνατόν να επιτραπεί εφόσον εγκριθούν με την αναφερθείσα ανωτέρω διαδικασία οι κατάλληλοι περιβαλλοντικοί όροι. Η ίδρυση νέων χοιροτροφικών μονάδων επιτρέπεται σε απόσταση άνω των δύο χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) μέτρων από τα άρια ζώνης Α εξαιρουμένης της περιοχής του Μαυροβούνιου, με την υποχρέωση εγκατάστασης και λειτουργίας βιολογικού καθαρισμού. Για τις άλλες μονάδες η απόσταση αυτή καθορίζεται σε μέτρα, Γενικά η εγκατάσταση όλων των νέων μονάδων υπόκειται σε αυστηρή χωροθέτηση από τις αρμόδιας υπηρεσίες και απαγορεύεται η διάθεση των αποβλήτων τους σε υδάτινους αποδέκτες. 5. Η μελισσοκομία όπως ασκείται σήμερα, εφ όσον δεν δημιουργούνται προβλήματα στην προστασία του υγροβιότοπου και εκτός των περιοχών όπου ευρίσκονται οι πυρήνες απολύτου προστασίας της φύσης. 6. Η ίδρυση αιολικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και γενικότερα σταθμών παραγωγής ήπιων μορφών ενέργειας, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ /5387/1990 και σε θέσεις απόστασης άνω των δύο χιλιάδων (2.000) μέτρων από τα όρια της ζώνης Α. 7. Η επιστημονική έρευνα. Σε περίπτωση κοιτασμάτων εξαιρετικά μεγάλης αξίας επιτρέπεται η εκμετάλλευσή τους ύστερα από άδεια εκδιδόμενη με τη διαδικασία που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία. 8. Η επίσκεψη με σκοπό την περιβαλλοντική εκπαίδευση ή την παρατήρηση της φύσης και την ήπια αναψυχή. 9. Οι γεωτρήσεις και η κατασκευή νέων αρδευτικών δικτύων συστημάτων παροχής νερού και εγγειοβελτιωτικών και υδραυλικών έργων εφ όσον εγκριθούν οι κατάλληλοι περιβαλλοντικοί όροι, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ /5387/

19 10. Τα έργα υποδομής (π.χ. διάνοιξη δρόμων, οδοποιία κλπ.) σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ /5387/1990 και τις κείμενες διατάξεις, καθώς και τα έργα που αποσκοπούν στην προστασία του οικοσυστήματος, αφού εκπονηθεί και εγκριθεί μελέτη τεκμηρίωσης για την αναγκαιότητα και σκοπιμότητα αυτών από τις αρμόδιες Υπηρεσίες. 11. Η διατήρηση των υφισταμένων βιομηχανικών ή βιοτεχνικών μονάδων, απαγορευομένης κάθε ενέργειας ή έργου που θα συνέβαλε στην επέκταση ή εντατικοποίηση των σχετικών δραστηριοτήτων. Μέσα σε δύο (2) χρόνια από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, για τις εν λόγω δραστηριότητες υποβάλλεται στις αρμόδιες αρχές αίτηση για έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα, με τις οικείες διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ /5387/1990. Εκσυγχρονισμός των προκειμένων μονάδων είναι δυνατόν να επιτραπεί, εφ όσον εγκριθούν, με την ίδια ως άνω διαδικασία, οι κατάλληλοι περιβαλλοντικοί όροι. Η ίδρυση νέων μονάδων απαγορεύεται εξαιρουμένων των μονάδων πρωτογενούς τομέα και των έργων υποδομής για τη διάθεση και εμπορία των γεωργοκτηνοτροφικών και αλιευτικών προϊόντων μετά από σύμφωνη γνώμη των κατά το άρθρο 5 αρμοδίων υπηρεσιών, και μετά την υποβολή αίτησης για έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ /5387/ Οι υφιστάμενες εξορυκτικές δραστηριότητες. Μέσα σε δύο (2) χρόνια από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, για τις εν λόγω δραστηριότητες υποβάλλεται στις αρμόδιες αρχές ταυ άρθρου 5, αίτηση για έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ /5387/1990. Η εγκαθίδρυση νέων εξορυκτικών Μονάδων απαγορεύεται. 14

20 13. Η δόμηση εντός σχεδίου και εντός των ορίων των οικισμών των προϋφισταμένων του έτους 23, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Απαγορεύεται η επέκταση του ρυμοτομικού σχεδίου ή η επέκταση των ορίων των οικισμών. Εφ όσον όμως προκόψουν στο μέλλον ανάγκες από σοβαρές οικιστικές πιέσεις είναι δυνατόν οι προαναφερόμενες επεκτάσεις να επιτραπούν έπειτα από γνωμοδότηση των αρμοδίων οργάνων ΣΧΟΠ και Περιφέρειας και έπειτα από έγκριση ΜΙ ΙΕ, σύμφωνα με την ΚΥΑ αρ /5387/1990, και σε κάθε περίπτωση όχι σε βάρος της Α' ζώνης. 14. Η κατασκευή και λειτουργία ξενοδοχειακών μονάδων, (εντός σχεδίου δόμησης κλπ.), εφ όσον η δυναμικότητά τους δεν υπερβαίνει τις 40 κλίνες και επί πλέον διαθέτουν σύστημα βιολογικού καθαρισμού των υγρών αποβλήτων τους, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις και τις διατάξεις της ΚΥΑ 69269/5387/ Η επέκταση και ο εκσυγχρονισμός των υφισταμένων μονάδων υδατοκαλλιεργειών ύστερα από έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της ΚΥΑ αρ /5387/ Η διάθεση στερεών αποβλήτων από συνδέσμους Κοινοτήτων και όχι από μεμονωμένες κοινότητες, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις και σε ακτίνα μόνο άνω των δύο χιλιάδων (2.000) μέτρων από τα όρια της ζώνης Α και εφ όσον δεν δημιουργούνται προβλήματα στη ζώνη Α. Για τους τυχόν υφιστάμενους χώρους διάθεσης στερεών αποβλήτων υποβάλλεται εντός δύο (2) ετών στις αρμόδιες αρχές αίτηση για έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις των Κ.Υ.Α.: α) αρ /5387/1990 και β) αρ /1986: «Στερεά απόβλητα σε συμμόρφωση με την οδηγία 75/442...» (Β' 444). Στο τμήμα της προκείμενης ζώνης που εκτείνεται ανατολικά της λίμνης, αποκλείεται η λειτουργία χώρων ως χώρων διάθεσης αποβλήτων. 15

21 17. Οι δασοκομικές εργασίες σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το κυνήγι, στο δασικά τμήμα, βορείως της υπάρχουσας σιδηροδρομικής γραμμής σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. 18. Η ιχθυοκαλλιέργεια και η ίδρυση νέων μονάδων ύστερα από έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της ΚΥΑ αρ /5387/1990. III. Στη ζώνη Γ επιτρέπονται: 1. Η γεωργία χωρίς βασικούς περιορισμούς με την προϋπόθεση ότι οι εγγειοβελτιωτικές ή αρδευτικές παρεμβάσεις, η λίπανση και κάθε είδους δραστηριότητα ή εγκατάσταση δεν έχουν επιπτώσεις στις γειτονικές ζώνες Α και Β και δεν υποβαθμίζουν την ποιότητα και ποσότητα του υδάτινου ισοζυγίου της περιοχής. 2. Η Μελισσοκομία, η κτηνοτροφία και η πτηνοτροφία όπως ασκούνται σήμερα. Ο εκσυγχρονισμός και η επέκταση των υφισταμένων κτηνοτροφικών και πτηνοτροφικών μονάδων είναι δυνατόν να επιτραπεί, εφ όσον εγκριθούν οι κατάλληλοι περιβαλλοντικοί όροι σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ /5387/ Οι δασοκομικές εργασίες σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το κυνήγι στο δασικό τμήμα της Γ ζώνης σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. 4. Η επιστημονική έρευνα. 5. Η επίσκεψη με σκοπό την περιβαλλοντική εκπαίδευση ή την παρατήρηση της φύσης και την ήπια αναψυχή. Στο τμήμα της Γ ' ζώνης που εκτείνεται ανατολικά της λίμνης. 6. Στο τμήμα της Γ' ζώνης που εκτείνεται δυτικά της λίμνης, η εξακολούθηση των υφισταμένων εξορυκτικών δραστηριοτήτων. Μέσα σε δύο (2) χρόνια από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, για τις εν λόγω δραστηριότητες υποβάλλεται στις αρμόδιες αρχές αίτηση για την έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τις 16

22 οικείες διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ /5387/1990. Νέες εξορυκτικές δραστηριότητες στο τμήμα αυτό της Γ' ζώνης απαγορεύονται. Στο τμήμα της προκειμένης ζώνης που εκτείνεται ανατολικά της λίμνης αποκλείεται οποιαδήποτε εξορυκτική δραστηριότητα. 7. Στο τμήμα της Γ' Ζώνης που εκτείνεται δυτικά της λίμνης, η διάθεση στερεών αποβλήτων από συνδέσμους, κοινοτήτων και όχι από μεμονωμένες κοινότητες, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις και εφ όσον δεν δημιουργούνται προβλήματα στις Ζώνες Α και Β. Για τους τυχόν υφιστάμενους χώρους διάθεσης στερεών αποβλήτων, υποβάλλεται εντός δύο (2) ετών στις αρμόδιες αρχές αίτηση για έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις των Κ.Υ.Α.: α) αριθ /5387/1990 και β) αριθ /1424/1986: «Στέρεα απόβλητα σε συμμόρφωση με την οδηγία 75/ 442/ΕΟΚ- (ΦΕΚ 444/Β/1986). Στο τμήμα της προκειμένης ζώνης που εκτείνεται ανατολικά της λίμνης, αποκλείεται η λειτουργία χώρων ως χώρων διάθεσης αποβλήτων, εφ όσον ευρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των δύο χιλιάδων (2.000) μέτρων από τα όρια της ζώνης Α. 8. Οι γεωτρήσεις, τα εγγειοβελτιωτικά έργα, τα έργα υποδομής (π.χ. διάνοιξη δρόμων, οδοποιία κλπ.) και τα μικρά υδροηλεκτρικά, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις και τις διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ. 692β9/5387/1990. Οι υδρογεωτρήσεις ειδικότερα κρίνονται σύμφωνα, με τις διατάξεις του Ν. 1739/1987 (άρθρο 11, παρ. 4). 9. Η δόμηση, σύμφωνα με τους παρακάτω όρους: α) Στις εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού, σχεδίου και εντός των ορίων των οικισμών των προϋφισταμένων του, έτους 1923 περιοχές, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Η επέκταση των ορίων των οικισμών επιτρέπεται εφ όσον αυτοί δεν επεκτείνονται μέσα στις ζώνες Α και Β ύστερα από γνωμοδότηση των αρμοδίων οργάνων ΣΧΟΠ και Περιφέρειας και έγκριση Μ.Π.Ε. σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. αρ. 17

23 69269/5387/1990. Στις ως άνω περιοχές, ειδικότερα ως προς τις ξενοδοχειακές μονάδες, είναι επιτρεπτές η κατασκευή και η λειτουργία τους, εφ όσον η δυναμικότητά τους δεν υπερβαίνει τις 60 κλίνες και επί πλέον διαθέτουν σύστημα βιολογικού καθαρισμού των υγρών αποβλήτων τους, β) Στις εκτός σχεδίου περιοχές; - Για τα γήπεδα που ευρίσκονται στο τμήμα της Γ ζώνης που εκτείνεται δυτικά της λίμνης και που συνορεύουν με την ζώνη Β, το κατώτατο όριο κατάτμησης και αρτιότητας ορίζεται σε 8 στρέμματα. Κατά παρέκκλιση, θεωρούνται άρτια τα γήπεδα που έχουν ελάχιστο εμβαδό 4 στρέμματα Στα παραπάνω γήπεδα επιτρέπεται η δόμηση μόνο για κατοικία. - Για τα υπόλοιπα γήπεδα που βρίσκονται στο ανωτέρω τμήμα της Γ ζώνης, το κατώτατο όριο κατάτμησης και αρτιότητας ορίζεται σε 4 στρέμματα. Στα προαναφερόμενα γήπεδα της Γ ζώνης που δεν συνορεύουν με την ζώνη Β και εφ όσον βρίσκονται στο τμήμα της ζώνης που κείται δυτικά της λίμνης, επιτρέπεται η δόμηση, μετά από έγκριση της ΕΠΑΕ, για τις παρακάτω χρήσεις, σύμφωνα με τους όρους των διατάξεων της Κ.Υ.Α /5387/1990: (στο τμήμα της Ζώνης Γ που εκτείνεται ανατολικά της λίμνης, η δόμηση για τις εν λόγω χρήσεις απαγορεύεται). - Ξενοδοχεία μέχρι 60 κλινών. - Κατοικία. - Θερμοκήπια. - Γεωργικές αποθήκες μέχρι 100 τ.μ. - Κοινόχρηστες εγκαταστάσεις. - Μικρές αθλητικές εγκαταστάσεις. - Εγκαταστάσεις αναψυχής (π.χ. εστιατόρια, ταβέρνες, καφενεία, αναψυκτήρια, διαμόρφωση ελεύθερων χώρων, κιόσκια κλπ) εξαιρουμένων των μπαρ, ντίσκο και νυχτερινών κέντρων, 18

24 - Μικρές βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες επεξεργασίας γεωργικών, κτηνοτροφικών και αλιευτικών προϊόντων εφ όσον, σε κάθε περίπτωση εγκριθούν οι κατάλληλοι περιβαλλοντικοί όροι σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της 69269/5387/1990. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι όροι και περιορισμοί δόμησης, του από 31.5,85 Π.Δ. (Δ" 270). IV. Η εκτέλεση έργων και η ανάπτυξη δραστηριοτήτων απαγορεύονται εκτός των έργων, δραστηριοτήτων και επεμβάσεων που κρίνονται αναγκαίες για εθνικούς λόγους και λόγους ασφαλείας και ανωτέρας ανάγκης. Εξαιρούνται από την ως άνω απαγόρευση τα έργα και οι δραστηριότητες που ήδη υφίστανται νομίμως και όσα άλλα βρίσκονται, κατά την ημέρα δημοσίευσης της παρούσας απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, στο στάδιο της κατασκευής ή έχουν λάβει, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, σχετική έγκριση ή άδεια δόμησης, εγκατάστασης, ίδρυσης, εκτέλεσης ή λειτουργίας καθώς επίσης και εκείνα για τα οποία έχει προηγηθεί, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, εκχώρηση κοινοχρήστων δημοσίων ή δημοτικών γηπέδων. Μέσα σε δύο (2) χρόνια από τις για τις εν λόγω δραστηριότητες και τα έργα υποβάλλεται στις αρμόδιες αρχές αίτηση για την έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις της Κ.Υ.Α. αριθ /5387/ Βιοποικιλότητα (χλωρίδα πανίδα) Χλωρίδα και βλάστηση Η Λίμνη Κερκίνη έχει πλούσια βλάστηση με φυτά που επιπλέουν στην επιφάνεια του νερού (πλευστόφυτα), φυτά ριζωμένα στον βυθό τα οποία αναπτύσσονται μέσα στο νερό ή στην επιφάνεια (νούφαρα, ποταμογείτονες) και φυτά των καλαμώνων και των υγρών λιβαδιών. Η 19

25 είσοδος θρεπτικών στοιχείων στη λίμνη από τον Στρυμόνα ευνόησε τη ανάπτυξη της βλάστησης. Όμως η διακύμανση της στάθμης μέχρι και πέντε μέτρα κατ έτος είχε ως αποτέλεσμα, πολλά είδη να εξαφανισθούν, μη μπορώντας να προσαρμοστούν στην αυξομείωση του βάθους του νερού. Οι εκτεταμένοι καλαμώνες με υγροτοπικά είδη όπως τα βούρλα και το ψαθί σχεδόν εξαφανίστηκαν. Οι υδρολογικές συνθήκες ευνόησαν την ανάπτυξη χρωματιστού τάπητα με νούφαρα στα βόρεια άκρα της λίμνης, που είναι και η μεγαλύτερη παρόμοια περιοχή σε όλη την Ελλάδα. Δυστυχώς η μεγάλη αυξομείωση της στάθμης κάθε χρονιά απειλεί να εξαφανίσει και αυτά, και να μετατρέψει την Κερκίνη σε μια απλή αποθήκη νερού. Στο ΒΑ τμήμα της λίμνης, στις εκβολές του Στρυμόνα, υπάρχει το παραποτάμιο δάσος που αποτελεί τον κυριότερο τόπο τροφοληψίας και φωλιάσματος πολλών σπάνιων πουλιών, καθώς και τόπο αναπαραγωγής και ανάπτυξης των ψαριών. Έως πριν από λίγα χρόνια συναντούσαμε πολλά είδη δένδρων όπως ιτιές, άμορφα, φράξους, αρμυρίκια κ.ά., που έδιναν ιδιαίτερο χρώμα στο τοπίο. Εξαιτίας της συνεχούς κατάκλυσης, σήμερα έχουν απομείνει κυρίως ιτιές. Η έκταση του δάσους μειώθηκε από στρέμματα το 1980 σχεδόν στο μισό και αν εξακολουθήσει να πλημμυρίζει με τον ίδιο ρυθμό κινδυνεύει να εξαφανισθεί εντελώς. Τα γύρω Βουνά Κερκίνη (Μπέλες) και Μαυροβούνι (Κρούσια) καλύπτονται από δασική βλάστηση, κυρίως οξυά στα ψηλότερα μέρη, και πολλά είδη δρυός ανάμικτα με φλαμουριές, φουντουκιές, γαύρους και άλλα φυλλοβόλα και αείφυλλα θαμνώδη είδη στις χαμηλότερες περιοχές. Πολλά αγριολούλουδα κοσμούν με τα χρώματά τους τις πλαγιές των βουνών. Η προστασία της φυσικής βλάστησης από τις ανθρώπινες επεμβάσεις (λαθροϋλοτομίες, εκχερσώσεις) θα εξασφαλίσει, εκτός από δασικά προϊόντα στους κατοίκους, την προστασία του εδάφους της 20

26 λεκάνης απορροής από τη διάβρωση αλλά και την ποικιλότητα των φυτών και ζώων της περιοχής. Πανίδα Στην ευρύτερη περιοχή της Λίμνης Κερκίνης, υπάρχουν πολλά είδη θηλαστικών, αρκετά από τα οποία είναι απειλούμενα, όπως η Βίδρα, το Ζαρκάδι, το Τσακάλι, ο Λύκος, η Αγριόγατα, ενώ υπάρχουν και 10 αρκετά κοινά είδη όπως η Αλεπού, η Νυφίτσα, ο Αγριόχοιρος, ο Λαγός, ο Σκαντζόχοιρος, ο Ασβός κ.λπ. Επίσης, τόσο στο παρόχθιο δάσος όσο και στις γύρω υγρές περιοχές συναντώνται 10 περίπου είδη αμφιβίων και περισσότερα από 20 είδη ερπετών. Σπουδαία είναι και η ιχθυοπανίδα της λίμνης. Στο ευρύτερο σύστημα Κερκίνης - Στρυμόνα έχουν καταγραφεί πάνω από 30 είδη ψαριών με εμπορικό ενδιαφέρον, όπως ο Κυπρίνος (Γριβάδι) και η Πεταλούδα και παρουσιάζει αξιόλογη αλιευτική παραγωγή. Μετά την κατασκευή του νέου φράγματος το 1982, εξαφανίστηκαν από τη λίμνη το Χέλι και ο Γουλιανός, ενώ μειώθηκε πολύ ο αριθμός των Κυπρίνων. Στη λίμνη και στα γύρω βουνά έχουν καταγραφεί 300 και πλέον είδη πουλιών. Από αυτά δύο, ο Αργυροπελεκάνος και η Λαγγόνα, είναι παγκόσμια απειλούμενα με εξαφάνιση. Παρατηρούνται ακόμη, οι πιο σημαντικές αποικίες της Ν. Βαλκανικής χερσονήσου από Κορμοράνους, Χουλιαρομύτες, Χαλκόκοτες και διάφορα είδη ερωδιών ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκαν και νέα είδη για την περιοχή όπως η Νανόχηνα, το Φοινικόπτερο, ο Κυνηγογέρακας, ο Νανόκυκνος κ.α. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν πολλά σπάνια αρπακτικά πουλιά όπως ο Βασιλαετός, ο Χρυσαετός, ο Πετρίτης, ο Στικταετός κ.α. Μερικά είδη όμως, όπως ο Θαλασσαετός και ο Σταυραετός, ο Καλαμοτριλιστής και ο Καλαμόκιρκος δεν φωλιάζουν ποια εδώ, εξαιτίας των αλλοιώσεων στους χώρους φωλιάσματός τους. 21

27 1.5 Ο πολλαπλός ρόλος της λίμνης Κερκίνης Η λίμνη Κερκίνη είναι ένα πολύτιμο οικοσύστημα με πλήθος αξιών. Οι κυριότερες είναι: Αντιπλημμυρική: Διαδραματίζει καίριο αντιπλημμυρικό ρόλο συγκρατώντας τα νερά του Στρυμόνα και αποτρέποντας τον κίνδυνο πλημμύρας στο χαμηλότερο τμήμα της πεδιάδας των Σερρών. Αρδευτική'. Παρέχει νερό για άρδευση σε μεγάλο μέρος του νομού Σερρών ο οποίος έχει έντονο γεωργικό χαρακτήρα και είναι από τους πιο παραγωγικούς της χώρας. Αλιευτική. Είναι από τις πλουσιότερες σε ψάρια λίμνες στην Ελλάδα και αρκετοί από τους κατοίκους των παραλίμνιων κοινοτήτων ασχολούνται με το ψάρεμα. Βιοποικιλότητας. Η ύπαρξη της λίμνης και της υγροτοπικής βλάστησης προσφέρει τροφή και καταφύγιο σε πολλά είδη της άγριας ζωής. Για τον λόγο αυτό εντάχθηκε στον Κατάλογο Υγροτόπων Διεθνούς Σημασίας (Ραμσάρ) και προστατεύεται από άλλες διεθνείς συνθήκες. Εκπαιδευτική. Προσφέρεται για την άσκηση περιβαλλοντικής εκπαίδευσης τόσο για τους μαθητές του Ν. Σερρών όσο και για τους μαθητές από την υπόλοιπη Ελλάδα ή και από όλο τον κόσμο. Αναψυχής: Μπορεί να προσφέρει στον επισκέπτη ξεκούραση και γαλήνη και να αποτελέσει πόλο ανάπτυξης ήπιων οικολογικών τουριστικών δραστηριοτήτων, συνεισφέροντας έτσι και στη ενίσχυση του εισοδήματος των κατοίκων. Επιστημονική: Αποτελεί σπουδαίο πεδίο επιστημονικής έρευνας για τους υγροτόπους, τη διαχείρισή τους και τις ανθρωπογενείς επιδράσεις πάνω στις λειτουργίες τους, εξαιτίας της ποικιλότητας του βιολογικού της πλούτου και των δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται στην περιοχή. 22

28 1.6 οικονομική δραστηριότητα γύρω από τη λίμνη και ο ρόλος του τοπικού πληθυσμού. Η λίμνη λόγω της εισροής σημαντικού όγκου νερού και του μικρού της βάθους χαρακτηρίζεται σαν μια από τις πιο παραγωγικές λίμνες της Ελλάδας. Οι άνθρωποι που κατοικούν γύρω από αυτή ασχολούνται κατά κύριο λόγω με το ψάρεμα.στη λίμνη τα μέσα αλιείας που χρησιμοποιούνται είναι παραδοσιακά,μηχανοκίνητες βάρκες με σύγχρονα αλιευτικά εργαλεία (δίχτυα,παραγάδια). Μετά την κατασκευή του νέου φράγματος και την ανύψωση της στάθμης των νερών η ποσότητα των αλιευμένων ψαριών μειώθηκε με αποτέλεσμα να κλονίζεται αισθητά η οικονομική δραστηριότητα του τοπικού πληθυσμού. Μια άλλη δραστηριότητα των κατοίκων είναι το κυνήγι.βέβαια γύρω από τη λίμνη απαγορεύεται αλλά υπάρχουν κάποιες περιοχές που επιτρέπεται κατά περιόδους.έτσι σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων υπάρχει κάποια περίοδος που εξασφαλίζουν εύκολα το φαγητό τους. Επίσης μια άλλη οικονομική δραστηριότητα είναι η υλοτομία.οπώς με το κυνήγι έτσι και εδώ απαγορεύεται γύρω από τη λίμνη.πολλοί κάτοικοι δεν δίστασαν να μαρτηρίσουν ότι βγάζουν το χειμώνα τους κόβοντας δέντρα παράνομα. Ακόμη οι κάτοικοι της περιοχής ασχολούνται με τη γεωργία.λένε ότι είναι πολύ τυχεροί καθώς η λίμνη αποτελεί κύριο αρδευτικό έργο της πεδιάδας των Σερρών.Αρδεύονται από τα νερά της περίπου στρέμματα καλλιεργήσιμης γης. Από την άλλη όμως υπάρχουν κάτοικοι που έχουν δικές τους μικρές επιχειρήσεις όπως αναψυκτήρια,ταβέρνες και μικρά καταστήματα τροφίμων. 23

29 Ακόμη κάποιοι εργάζονται σε δημόσιες υπηρεσίες όπως δήμο Κερκίνης και στο κέντρο πληροφόρησης. Τέλος πολλοί κάτοικοι λένε ότι αναγκάστηκαν να αφήσουν το χωριό τους και το όμορφο τοπίο τους για να εγκατασταθούν στη Σέρρες και να ζήσουν μια πιο άνετη ζωή. 24

30 Κ εφ ά λα ιο 2 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ

31 Κεφάλαιο 2 Προβλήματα της λίμνης 2.1 Το πρόβλημα του νερού Τα κυριότερα προβλήματα του υγρότοπου, σχετίζονται με τις χρήσεις του νερού. Η προστασία της λίμνης Κερκίνης εξαρτάται άμεσα από τη συνετή χρήση του νερού, ώστε να διασφαλίζονται στον μέγιστο δυνατό βαθμό όλες οι λειτουργίες και οι αξίες του υγρότοπου. Η μονοδιάστατη θεώρηση της Κερκίνης ως απλού ταμιευτήρα νερού, που υπάρχει μόνο για να ικανοποιεί τις αρδευτικές ανάγκες, είναι ασφαλώς ξεπερασμένη. Το ίδιο ισχύει και για την άποψη της απόλυτης προστασίας της λίμνης που δεν λαμβάνει υπόψη τις κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες των κατοίκων. Ανάλογα με την παροχή του ποταμού και το άνοιγμα και κλείσιμο των θυροφραγμών παρατηρείται ισχυρή αυξομείωση της στάθμης του νερού που φτάνει τα 5,5 μέτρα. Αντίστοιχη είναι και η αυξομείωση της έκτασης της λίμνης που κυμαίνεται από έως στρέμματα περίπου. Η στάθμη της λίμνης από τον Ιανουάριο υψώνεται και φτάνει στο μέγιστο ύψος της τον Μάιο προκειμένου να αποταμιευθούν ικανές ποσότητες νερού για την άρδευση των χωραφιών κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Τα φερτά υλικά, που εξακολουθούν να εισρέουν στη λίμνη, μειώνουν συνεχώς τη χωρητικότητά της. Επιπλέον, η μέτρια κατάσταση των αρδευτικών δικτύων προκαλεί μεγάλες απώλειες νερού. Έτσι, αν θέλουμε να εξακολουθήσουμε να ικανοποιούμε τις ίδιες ανάγκες άρδευσης οδηγούμαστε σε συνεχή κατ έτος άνοδο της στάθμης των νερών. Όμως η άνοδος της στάθμης επιδρά αρνητικά στα οικοσυστήματα 25

32 της λίμνης, περιορίζοντας ή εξαφανίζοντας τις ρηχές περιοχές και τα λασποτόπια, που είναι απαραίτητοι χώροι για τροφοληψία, αναπαραγωγή και φώλιασμα πολλών πουλιών, αμφιβίων και ψαριών. Επίσης η υψηλή στάθμη, όπως είναι φυσικό, προκαλεί σοβαρά προβλήματα στους παραλίμνιους οικισμούς που βρίσκονται χαμηλότερα από την επιφάνεια της λίμνης, αυξάνοντας τον κίνδυνο πλημμύρας από την υπερχείλιση και από την ανύψωση της υπόγειας στάθμης του νερού. Το πρόβλημα επιτείνεται από το γεγονός ότι το νερό δεν μπορεί να διαφύγει έγκαιρα με το άνοιγμα των θυρών του φράγματος, καθώς οι διαστάσεις της κοίτης του Στρυμόνα κάτω από την Κερκίνη μπορούν να δεχθούν μόνο μικρές ποσότητες νερού. Μεγαλύτερες ποσότητες θα επιφέρουν πλημμύρα στις χαμηλότερες από το φράγμα περιοχές (περιοχή Αχινού κ.λπ.). Η προσπάθεια ώστε η ποσότητα των νερών που εξέρχονται από τη λίμνη να είναι τόση όση μπορεί να παροχετεύσει η υπάρχουσα κοίτη, έχει συνέπεια να παραμένει για κάποια χρονικά διαστήματα μέσα στη λίμνη νερό περισσότερο από το απαιτούμενο για άρδευση. Κατ επέκταση, η στάθμη της λίμνης ανέρχεται, μερικές φορές πάνω από την ανώτατη στάθμη της άρδευσης. Οι προσπάθειες για εξοικονόμηση νερού με τη συγκράτηση των φερτών υλικών, με την ανακατασκευή, ολοκλήρωση και βελτίωση των αρδευτικών δικτύων, με την ανακύκλωση νερού και με την εφαρμογή νέων τεχνικών άρδευσης (π.χ. καλύτερη ισοπέδωση χωραφιών) θα βελτιώσουν την αρδευτική αποδοτικότητα, χωρίς να υπάρχει ανάγκη για υψηλή στάθμη των νερών της λίμνης. Παράλληλα με τις σωστές υποδείξεις των αρμόδιων υπηρεσιών, οι αγρότες πρέπει να ενημερωθούν και να ενθαρρυνθούν για τη σωστή χρήση του αρδευτικού νερού. Μέσα από συντονισμένες προσπάθειες διαχείρισης και με τη συνεργασία των αρμόδιων υπηρεσιών και οργανισμών είναι δυνατόν να ικανοποιούνται όλες οι ανάγκες σε νερό και η λίμνη να εξακολουθεί να επιτελεί τον πολλαπλό της ρόλο. Οι 26

33 σχεδιαζόμενες ενέργειες πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και την οικονομική αξία της Κερκίνης. Η επικείμενη ανύψωση των αναχωμάτων είναι πιθανό να αποβεί καταστροφική για τη λίμνη, καθώς δεν διασφαλίζει τη μη άνοδο των νερών μέχρι το ύψος των νέων αναχωμάτων. Ενδεχόμενη άνοδος της στάθμης του νερού θα έχει ως άμεση συνέπεια την καταστροφή του σπάνιου παραποτάμιου δάσους, που αποτελεί το σημαντικότερο τόπο αναπαραγωγής και τροφοληψίας της άγριας πανίδας, ενώ θα συντελέσει στην ουσιαστική υποβάθμιση όλων των γνωρισμάτων που κάνουν σήμερα την Κερκίνη να ξεχωρίζει ως περιοχή παγκοσμίου ενδιαφέροντος και ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς. 2.2Φερτά υλικά Η υδατοχωρητικότητα της λίμνης Κερκίνης είναι περίπου ηι3. Κάθε χρόνο πι3 φερτών υλικών (άμμος, χαλίκια, λάσπη κ.λπ.) εναποτίθενται στη λίμνη από τα νερά του Στρυμόνα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των φερτών υλικών προέρχεται από το Βουλγαρικό τμήμα του ποταμού, γιατί η φύση των πετρωμάτων συνδυασμένη με την έλλειψη δάσωσης της λεκάνης απορροής, δημιουργούν αύξηση των φερτών υλικών στα νερά του Στρυμόνα και συσσώρευσή τους στη λίμνη. Έτσι μειώνεται η υδατοχωρητικότητα, με συνέπεια, με τα υπάρχοντα έργα στη λίμνη να έχουμε: Φ Έλλειψη ικανοποιητικού όγκου νερού για άρδευση και φόβο για πλημμύρες (ανύψωση πυθμένα). Φ Καταστροφή των φωλιών λόγω ανύψωσης της στάθμης του νερού, ιδιαίτερα κατά τους μήνες αναπαραγωγής. Λαμβάνοντας υπ όψιν ότι τα φερτά υλικά συντελούν και στη μείωση του χρονικού ορίου λειτουργίας των τεχνικών έργων, το 27

34 πρόβλημα των φερτών υλικών πρέπει να αντιμετωπιστεί έγκαιρα μέσα από τις διεθνείς συμβάσεις. 2.3 Οριοθέτηση του υγροβιότοπου Η οριοθέτηση, που επιβάλλεται να γίνει από διεθνείς συμβάσεις και εθνικούς νόμους, προβλέπει τη δημιουργία Ζωνών Προστασίας και χρήσης στη λίμνη και στην ευρύτερη περιοχή της. Με την οριστικοποίηση της οριοθέτησης, θα έχουμε νομική κάλυψη για την αποφυγή όλων των παραμέτρων που λειτουργούν αρνητικά για τον υγροβιότοπο (π.χ. λαθραλιεία, κυνήγι, υλοτομία κ.λπ.) 2.4 Ρύπανση Μόλυνση Δεν υπάρχει βιομηχανική δραστηριότητα στην περιοχή. Υπάρχουν όμως κάποιες μικρές μονάδες όπως σφαγεία και βιοτεχνίες δερμάτων, οι οποίες μολύνουν το Στρυμόνα με τα απόβλητό τους και έμμεσα τη λίμνη. Επίσης έχουν βρεθεί αυξημένες συγκεντρώσεις φωσφορικών και αζωτούχων ενώσεων, που φανερώνουν την επίδραση της γεωργικής περιοχής στη λίμνη και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την εμφάνιση του φαινομένου του ευτροφισμού. Η εμφάνιση κάποιες φορές αφρού στην επιφάνεια της λίμνης φανερώνει την αστική επίδραση. Ακόμη στην περιφέρεια της λίμνης υπάρχουν εστίες σκουπιδότοπων, ευτυχώς όχι πολλές, αλλά ίσως αρκετές για να προκαλέσουν κάποια διαταραχή στην ισορροπία του οικοσυστήματος. Πριν αρκετά χρόνια, σε έρευνα του Εργαστηρίου Οικολογίας και Περιβάλλοντος της Κτηνιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ., βρέθηκαν ίχνη ΑΕΌΙΙΙΝ (γεωργικό φάρμακο που στην Ελλάδα είχε απαγορευθεί από το 1972) στα νερά του Στρυμόνα, σε χαμηλές όμως τιμές. Από το γεγονός 28

35 αυτό, η επίδραση της γειτονικής χώρας (Βουλγαρία) στην ποιότητα του νερού και τη ρύπανση του Στρυμόνα, πρέπει να θεωρείται δεδομένη. 2.5 Αυθαίρετες Κατασκευές "Ενα άλλο μεγάλο πρόβλημα της λίμνης είναι ότι χτίζουν αυθαίρετα κτίσματα διάφοροι ασυνείδητοι οι οποίοι βοήθιουνται και από την δημοτική αρχή. Συγκεκριμένα έχει χτιστεί δυόροφο κτίσμα στη λίμνη το οποίο η ίδια δημοτική αρχή μίσθωσε σε ιδιώτη. Συγκεκριμένα,σύμφωνα με έρευνα του συνηγόρου του πολίτη (περιβάλλον και δίκαιο,τεύχος 3,23/8/2007,αριθ.αναφοράς 9265/ )που ασχολείται με θέματα προστασίας του περιβάλλοντος,το παραλίμνιο τμήμα της λίμνης του οποίου η διανομή έγινε το 1996 παρέμεινε στο ελληνικό δημόσιο ουδέποτε είχε παραχωρηθεί η κυριότητα στον Δήμο Κερκίνης,συνεπώς ο Δήμαρχος Κερκίνης δεν είχε το δικαίωμα υπογραφής οποιουδήποτε συμφωνητικού μίσθωσης. Ο Δήμος Κερκίνης παρόλα αυτά, αξιοποίησε τη χρήση του δημοτικού αναψυκτηρίου,στην κοινόχρηστη παράχθια ζώνη της λίμνης,κατασκευάζοντας διώροφο κτίσμα χωρίς να έχει λάβει οποιαδήποτε άδεια. Ο Δήμος Κερκίνης έχει αποδεχθεί την ευθύνη του για την αυθαίρετη κατασκευή και για το λόγο αυτό, ζήτησε από την αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία αφενός τη μείωση του σχετικού προστίμου και αφετέρου τη νομιμοποίηση του χτίσματος.το εν λόγω έργο κατασκευάστηκε σε περιοχή ενταγμένη στο Δίκτυο NATURA 2000 και RAMSAR. Μετά την έκδοση της σχετικής απόφασης του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για τον καθορισμό της όχθης,παρόχθιας ζώνης και παλαιάς όχθης της λίμνης Κερκίνης στη θέση Λιμανάκι του ΔΔ.Κερκίνης,ο Δήμος Κερκίνης ζήτησε τον επανακαθορισμό της οριογραμμής του αιγιαλού,επειδή διατηρούσε 29

36 επιφυλάξεις για την υφιστάμενη οριοθέτηση.η Κτηματική Υπηρεσία Ν.Σερρών εξέδωσε πρωτόκολλο κατεδάφισης κατά του ιδιώτη παρόλο που οι σχετικές διοικητικές πράξεις περί αυθαίρετων κατασκευών είχαν εκδοθεί τόσο κατά του ιδιώτη όσο και κατά του Δήμου Κερκίνης. Ως αποτέλεσμα της παραπάνω ενέργειάς ο ιδιώτης υπέβαλε ένσταση κατά του πρωτοκόλλου κατεδάφισης,πράξη η οποία δεν προβλέπεται από τον οικείο Ν 2971/2001 και η οποία έγινε αποδεκτή,κατόπιν προφορικής υπόδειξης Προέδρου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Στη συνέχεια και αφού είχε παρέλθει η σχετική προθεσμία (30)ημερών του ως άνω πρωτόκολλο κατεδάφισης εξεδόθη νεότερο πρωτόκολλο κατεδάφισης κατά του Δήμου Κερκίνης με αποτέλεσμα να καθυστερεί σημαντικά η υλοποίηση της κατεδάφισης δεδομένου ότι ξεκίνησε άλλη προθεσμία τριάντα (30) ημερών.αν και έχει έλθει και η δεύτερη προθεσμία κατεδάφισης η Αρχή δεν έχει ενημερωθεί για το χρονοδιαγραμμμά υλοποίησης της κατεδάφισής του αυθαιρέτου κτίσματός και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος Ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει ότι από τα παράπονο συνεπάγεται η κατά εξακολούθηση καταστρατήγηση των διατάξεων του Ν.2971/2001 και ειδικότερα αυτές που αφορούν: α. Την προστασία της όχθης και παρόχθιάς ζώνης. β. Την χρήση της όχθης και παρόχθιας ζώνης μόνο για κοινωφελές περιβαλλοντικούς και πολιτιστικούς σκοπούς. γ. Την απαγόρευση κατασκευής κτισμάτων έκτος και αν πρόκειται να εξυπηρετήσουν τους ανωτέρω σκοπούς. δ. Την παραχώρηση της απλής χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας σε Δήμους οι οποία γίνεται με υπουργική απόφαση και αφόρα μόνο τις ως άνω χρήσεις. ε. Την υποχρεωτική κατεδάφιση όλων των παράνομων κτισμάτων που βρίσκονται εντός του αιγιαλού και της παραλίας. 30

37 Επιπρόσθετός παραβιάζονται και οι σχετικές πολεοδομικές διατάξεις των Ν.1337/1983 και 1577/1985 περί κατεδάφισης τον αυθαίρετων κατασκευών και ειδικότερα οι διατάξεις που αφορούν κατασκευές εντός αιγιαλού και ζώνης παραλίας σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις απαγορεύεται η νομιμοποίηση των ως άνω κατασκευών οι οποίες κατεδαφίζονται υποχρεωτικά. Ειδικότερα όσον αφορά στον Δήμο Κερκίνης η Αρχή επισημαίνει: α. Καταπάτηση δημοσίας περιοχής,παράνομη παραχώρηση σε ιδιώτη,αυθαίρετη κατασκευή κτίσματος. β. Μη συμμόρφωση στις υποδείξεις των αρμόδιων υπηρεσιών, γ. Αποδοχή της ευθύνης για τις αυθαίρετες κατασκευές και την προσπάθεια νομιμοποίησης τους. δ. Προσπάθεια να καθυστερήσει η διαδικασία καθαρισμού της όχθης, ε. Αδιαφορία για το ευαίσθητο οικοσύστημα της λίμνης Κερκίνης. Όσον αφορά στην κτηματική υπηρεσία Ν.Σερρών, η αρχή επισημαίνει: α. Τη λανθασμένη αποτύπωση στο από τοπογραφικό διάγραμμα των υψόμετρων της λίμνης. β. Τη καθυστέρηση έκδοσης πρωτοκόλλου κατεδάφισης, γ. Την έκδοση πρωτοκόλλου κατεδάφισης μόνο κατά του ιδιώτη. 31

38 ΚΓ.ωάλαιο 3 ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

39 Κεφάλαιο 3 ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ 3.1. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΕΡΚΙΝΗΣ Το 1997 υπογράφηκε προγραμματική σύμβαση με την Προγραμματική Σύμβαση αποσκοπείται η αξιοποίηση και η λειτουργία της υποδομής που έχει κατασκευαστεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ και του εξοπλισμού που έχει αυτό προμηθευτεί στα πλαίσια του Α' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και του προγράμματος ΕΝ\ΊΙΙΕΟ στην περιοχή Λίμνης Κέρινης, όπως αυτή οριοθετείται στο άρθρο 4 της σύμβασης αυτής, για: - την προώθηση της προστασίας της φύσης στην παραπάνω περιοχή. - την ανάδειξη της περιοχής και - την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση αρχών και κοινού στις οικολογικές αξίες και λειτουργίες της περιοχής καθώς και τις αναγκαίες ενέργειες για τη διαφύλαξή τους. Οι ωφέλειες που αναμένονται να προκόψουν είναι: Η χρήση της υποδομής και του εξοπλισμού και η αξιοποίηση και λειτουργία τους. Η παροχή δυνατότητας στον τοπικό πληθυσμό της περιοχής να εμπλακεί ενεργώς στην προστασία της φύσης. Η ενημέρωση και πληροφόρηση των αρμοδίων φορέων, χρηστών και κοινού της προστατευόμενης περιοχής για επί μέρους θεσμικά και τεχνικά ζητήματα που αφορούν την περιοχή αυτή καθώς και για τις οικολογικές λειτουργίες και αξίες αυτής. Η βελτίωση των προϋποθέσεων προστασίας της περιοχής και συμβατής με την προστασία ανάπτυξης. 32

40 Αντικείιιενο ττκ Σύμβασης Τα συμβαλλόμενα μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να συνεργαστούν, ώστε με την παροχή εκατέρωθεν υπηρεσιών να εκπληρωθούν οι σκοποί της Προγραμματικής Σύμβασης και να αξιοποιηθεί στην περιοχή Λίμνη Κερκίνη η υποδομή και ο εξοπλισμός κυριότητας ΥΠΕΧΩΔΕ. Συγκεκριμένα δε των κάτωθι: Κέντρο Πληροφόρησης στα διοικητικά όρια της Κοινότητας Κερκίνης. Φυλάκια: Η Προγραμματική Σύμβαση υλοποιήθηκε σε δύο φάσεις: Η Α ' φάση αρχίζει με την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης και ολοκληρώνεται σε τέσσερις μήνες και ειδικότερα με την υλοποίηση των διαδικασιών που προβλέπονται για τη σύσταση του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάδειξης. Σε περίπτωση που η σύσταση του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάδειξης δεν ολοκληρωθεί στο προβλεπόμενο χρονικό διάστημα των 4 μηνών η Α' φάση δεν παρατείνεται. Στην περίπτωση αυτή η σύσταση του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάδειξης ολοκληρώνεται κατά τη διάρκεια της Β' φάσης. Η Β ' φάση αρχίζει αμέσως μετά τη λήξη της Α' φάσης και ολοκληρώνεται με το τέλος της Προγραμματικής Σύμβασης, όπως προβλέπεται στο άρθρο 5.1. Αναλυτικό χρονοδιάγραμμα παρουσιάζεται στο παράρτημα II, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της σύμβασης αυτής. Ειδικότερα αντικείμενο της Α' φάσης είναι: Η προώθηση των διαδικασιών σύστασης Συνδέσμου OTA 33

41 Η διοργάνωση ημερίδας για την υποστήριξη της σύστασης του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάδειξης και έκδοση του αναγκαίου υποστηρικτικού υλικού. Η έναρξη λειτουργίας του Κέντρου Πληροφόρησης, προσαρμοσμένη στις δυνατότητες που αυτό θα έχει. Προμήθεια εξοπλισμού γραφείου για την άμεση λειτουργία του Κέντρου Πληροφόρησης. Ο σχεδιασμός για υλοποίηση προγράμματος φύλαξης της περιοχής από την αρμόδια Δασική Αρχή. Ειδικότερα αντικείμενο της Β' φάσης είναι: Λειτουργία του Κέντρου Πληροφόρησης Το Κέντρο Πληροφόρησης θα λειτουργήσει ως: - Χώρος αναφοράς και ενημέρωσης για τις οικολογικές αξίες - λειτουργίες της περιοχής. - μηχανισμός προώθησης της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, - μηχανισμός υλοποίησης προγραμμάτων ξενάγησης, οικοτουρισμού και ειδικών προγραμμάτων. Για την ως άνω λειτουργία προβλέπονται οι κάτωθι ενέργειες, μελέτες και έργα: Διαδικασίες υποστήριξης, συνεργασίας συνεχούς πληροφόρησης και επισήμανσης προβλημάτων προς τις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς: - Υποστήριξη και εμπεριστατωμένη πληροφόρηση των αρμοδίων αρχών, για την προστασία και συμβατή προς αυτήν ανάπτυξη της περιοχής μέσω της συνεργασίας του προσωπικού του Κέντρου με τις αρμόδιες αρχές και/ή τις υπηρεσίες τους - Επισήμανση ενεργειών και διαδικασιών αντίθετων η μη εναρμονιζομένων με τις ισχύουσες διατάξεις. 34

42 - Συνεργασία με φορείς για την από κοινού συνδιοργάνωση εκδηλώσεων η την υλοποίηση προγραμμάτων (ενημέρωσης για την προστασία της περιοχής κ.λπ.) Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων ενημέρωσης, πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης των αρμοδίων φορέων (Αυτοδιοίκηση, φορείς χρηστών της περιοχής κ.λπ.) και του κοινού (χρήστες της περιοχής κ.ά.). Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων προσέλκυσης, υποδοχής, ενημέρωσης και ξενάγησης επισκεπτών και ειδικών ομάδων στους χώρους του Κέντρου Πληροφόρησης και στην προστατευόμενη περιοχή. Οργάνωση και λειτουργία αρχείου και βιβλιοθήκης σχετικής με την περιοχή. Διοργάνωση ημερίδων. Έκδοση ενημερωτικού υλικού (χάρτες, φυλλάδια κ.λπ.). Παραγωγή ταινιών Video και άλλων συστημάτων οπτικοακουστικής παρουσίασης της περιοχής (σειρές διαφανειών κ.ά.). Έκδοση τετραμηνιαίου δελτίου πληροφόρησης (Ιο τεύχος σε οκτώ μήνες από την υπογραφή της Προγραμματικής Σύμβασης). Εκπόνηση ειδικών προγραμμάτων: Μελέτη προγράμματος έργων ανάδειξης της περιοχής. Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης φυλάκωνξεναγών και στελεχών του Κέντρου Πληροφόρησης. Σχεδιασμός και υλοποίηση προγράμματος παρακολούθησης ποιότητας περιβάλλοντος. Διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου του κέντρου πληροφόρησης, βελτίωση της πρόσβασης σε αυτό καθώς και σήμανση της προστατευόμενης περιοχής. 35

43 Λειτουργία και αξιοποίηση φυλακίων, διαμόρφωση εξωτερικών χώρων και βελτίωση πρόσβασης Προμήθεια συμπληρωματικού εξοπλισμού γιο τη λειτουργία της υποδομής. Υλοποίηση ειδικών έγνων ανάδειξης της περιοχής όπως αυτά θα προκόψουν και αξιολογηθούν Σύνδεσιιος Προστασίας και Ανάδειξης Στα πλαίσια της Προγραμματικής αυτής Σύμβασης εκ των αντισυμβαλλομένων οι Ο.Τ.Α. αναλαμβάνουν την υποχρέωση να συστήσουν, εντός τεσσάρων μηνών από την υπογραφή της Προγραμματικής Σύμβασης Σύνδεσμο OTA σύμφωνα με τις διατάξεις του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, ο οποίος θα καλείται «Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάδειξης Περιοχής Κερκίνης» καλούμενος εφεξής για τις ανάγκες της παρούσας σύμβασης «Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάδειξης» Σε περίπτωση που ο Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάδειξης δεν συσταθεί εντός τεσσάρων μηνών οι ενέργειες που θα αναλαμβάνει μετατίθενται αντίστοιχα και αρχίζουν αμέσως μετά τη σύσταση του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάδειξης. Ο Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάδειξης από την στιγμή που θα συσταθεί και αφού ληφθεί η κατά το νόμο αναγκαία απόφαση από το Δ.Σ. αυτού με την οποία θα αποδέχεται τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την Προγραμματική Σύμβαση και την οποία κοινοποιεί στην Κοινή Επιτροπή, αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος στην Προγραμματική αυτή Σύμβαση, καθιστάμενος καθολικός διάδοχος των OTA που συμβάλλονται στην Προγραμματική αυτή Σύμβαση, αντικαθιστώντας αυτούς στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από αυτήν. 36

44 Ο Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάδειξης από την στιγμή που θα συσταθεί και ολοκληρωθούν οι διαδικασίες που προβλέπονται αναλαμβάνει: Να παρέχει κάθε αναγκαία διευκόλυνση σε οποιοδήποτε από τα συμβαλλόμενα μέρη, να διαθέτει τους αναγκαίους χώρους που χρειάζονται και να λαμβάνει κάθε αναγκαίο μέτρο που αποσκοπεί στην υλοποίηση των αντικειμένων της σύμβασης αυτής. Συγκεκριμένα, να προβεί σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για την προμήθεια συμπληρωματικού εξοπλισμού για τη λειτουργία της υποδομής, τη διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου του Κέντρου Πληροφόρησης, την βελτίωση της πρόσβασης σε αυτό και την σήμανση της προστατευόμενης περιοχής. Να παρέχει στην Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρών όλα τα απαραίτητα στοιχεία έτσι ώστε να συνταχθούν από αυτήν τριμηνιαίες αναλυτικές εκθέσεις, στις οποίες θα περιλαμβάνονται οι δαπάνες και η πορεία υλοποίησης του φυσικού αντικειμένου, στοιχεία αναθεώρησης του προγραμματισμού με την απαραίτητη τεκμηρίωση καθώς και οποιοδήποτε άλλο στοιχείο είναι χρήσιμο για την καλύτερη κατανόηση της πορείας των έργων. Να παραλάβει από την Κοινότητα Κερκίνης το Κέντρο Πληροφόρησης και τον εξοπλισμό και να χρησιμοποιήσει αυτά για την υλοποίηση των στόχων της Προγραμματικής Σύμβασης. Να λειτουργήσει τις υποδομές κυριότητας ΥΠΕΧΩΔΕ με την υποστήριξη της Αναπτυξιακής Εταιρείας Σερρών και σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Κοινής Επιτροπής. 37

45 Με ομόφωνη απόφαση της Κοινής Επιτροπής είναι δυνατόν μέρος η το σύνολο του εξοπλισμού να διατεθεί για χρήση σε άλλον φορέα που συμβάλλεται στην Προγραμματική αυτή Σύμβαση Σε ειδικό συμφωνητικό που εγκρίνεται από την Κοινή Επιτροπή αναφέρεται ο εξοπλισμός που διατίθεται, η προβλεπομένη χρήση καθώς και άλλοι τυχόν όροι διάθεσης/χρήσης του καθώς και το χρονικό διάστημα διάθεσης που δεν μπορεί να ξεπερνά τη διάρκεια της σύμβασης αυτής. Μετά την ολοκλήρωση της προγραμματικής σύμβασης ο Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάδειξης υποχρεούται να παραδώσει στο ΥΠΕΧΩΔΕ τις υποδομές και τον εξοπλισμό που του έχουν παραχωρηθεί σε καλή και λειτουργική κατάσταση. Ομοίως παραδίδει προς το ΥΠΕΧΩΔΕ ή προς οποίον φορέα υποδείξει αυτό, το αρχείο και τη βιβλιοθήκη του Κέντρου Πληροφόρησης καθώς και κάθε έντυπο υλικό σε αναλογική, ψηφιακή μορφή (εφ όσον έχει παραχθεί), μελέτες, ταινίες Video, διαφάνειες κ.λπ. Χρονοδιάγραμμα Η διάρκεια της Προγραμματικής Σύμβασης είναι 24 μήνες και αρχίζει από την υπογραφή της από τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ και περιλαμβάνει δυο φάσεις. Η Α' φάση αρχίζει με την υπογραφή της παρούσας προγραμματικής σύμβασης και ολοκληρώνεται σε τέσσερις (4) μήνες και ειδικότερα με την υλοποίηση των διαδικασιών που προβλέπονται για τη σύσταση του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάδειξης. Σε περίπτωση 38

46 που η σύσταση του Συνδέσμου Προστασίας κα. Ανάδειξης δεν ολοκληρωθεί σε τέσσερις μήνες η Α φάση δεν παρατείνεται. Στην περίπτωση αυτή η σύσταση του Συνδέσμου ολοκληρώνεται κατά τη διάρκεια της Β φάσης. Η Β φάση αρχίζει αμέσως μετά και διαρκεί 20 μήνες. Αναλυτικό χρονοδιάγραμμα πραγματοποίησης των ενεργειών κατά φάση επισυνάπτεται ως Παράρτημα II το οποίο και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της σύμβασης. Παράταση της διάρκειας της σύμβασης γίνεται με κοινή εγγραφή συμφωνία όλων των συμβαλλόμενων μερών για λόγους επέκτασης του αντικείμενου αυτής και εφ όσον έχει συνταχτεί προηγουμένως σχετικό πρακτικό της Κοινής Επιτροπής στο οποίο θα αναφέρονται συγκεκριμένα: -Τ ο πρόσθετο αντικείμενο - Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης - Ο προϋπολογισμός, ο φορέας (οι φορείς) χρηματοδότησης και ο φορέας εκτέλεσης. 3.2 Σύσταση Συνδέσμου Ι.Με τις διατάξεις του Π.Δ/τος 410/95 από συνιστάται στο Νομό Σερρών Σύνδεσμος με την επωνυμία -ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΕΡΚΙΝΗΣ ο οποίος διέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 206 έως και 211 του Π. Δ/τος 410/95 και αποτελείται από τις κοινότητες Ακριτοχωρίου, Βυρωνείας. Γονίμου. Κερκίνης, Λιβαδιάς, Λιθότοπου. Λιμνοχωρίου, Μανδρακίου, Μεγαλοχωρίου. Νεοχωρίου Σιντικής, Νέου Πετριτσίου. Προμαχώνα και Χρυσαχωράφων. 39

47 2. Σκοπός - Στόχος του Συνδέσμου Ο σκοπός για τον οποίο ιδρύεται ο Σύνδεσμος μπορεί σύμφωνα με το νόμο να είναι: Η Κοινή εκτέλεση και συντήρηση έργων. Η προμήθεια μηχανημάτων και υλικών. Η παροχή υπηρεσιών. Η κατάρτιση προγραμμάτων και μεθόδων ανάπτυξης του ευρύτερου χώρου των Ο.Τ.Α. μελών. Οποιαδήποτε αρμοδιότητα μεταβιβαστεί στον Σύνδεσμο. Συγκεκριμένα στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης Προστασίας και ανάδειξης της Λίμνης Κερκίνης, στόχοι του Συνδέσμου είναι: Προώθηση ενεργειών και έργων που αφορούν στους συγκεκριμένους Ο.Τ.Α. (ή και περισσοτέρους) στα θέματα προστασίας της φύσης στην προτεινομένη περιοχή της Λίμνης Κερκίνης. Ανάδειξη της περιοχής, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των αρχών και του κοινού στις οικολογικές αξίες και λειτουργίες της περιοχής καθώς και τις αναγκαίες για την διαφύλαξη και ανάπτυξη τους. Αξιοποίηση των Εθνικών και Κοινοτικών Προγραμμάτων για την αποκατάσταση, προστασία και ανάδειξη της προστατευόμενης περιοχής της Λίμνης Κερκίνης. Συντονισμός όλων των φορέων (τοπική αυτοδιοίκηση, οικονομική και παραγωγικοί φορείς) που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα με τη Λίμνη Κερκίνη ώστε οποιαδήποτε παρέμβαση που θα πραγματοποιείται να είναι ολοκληρωμένη και συντονισμένη από 40

48 τον Σύνδεσμο Προστασίας και Ανάδειξης και όχι αποσπασματική. Ο Σύνδεσμος ο οποίας αναλαμβάνει αρμοδιότητες OTA θα αποτελεί τον συνομιλητή με την κεντρική διοίκηση σε τοπικό επίπεδο στα θέματα της προστατευόμενης περιοχής. Η λειτουργία στα πλαίσια της προγραμματικής σύμβασης του Κέντρου Πληροφόρησης σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Προγραμματική Σύμβαση για την προστασία και ανάδειξη της περιοχής της Λίμνης. Η δυνατότητα κάλυψης προσθετών αναγκών για την προστασία της προστατευόμενης περιοχής της Λίμνης τόσο κατά τη διάρκεια της Προγραμματικής Σύμβασης (Π.Σ.) και περάν του αντικείμενου αυτού όσο και μετά την υλοποίηση της Π.Σ. Η συνεργασία με Ιδρύματα, Πανεπιστήμια, Ινστιτούτα, άλλους φορείς με αναγνωρισμένο έργο σε θέματα προστασίας της φύσης. 3. Έδρα του Συνδέσμου Έδρα του Συνδέσμου θα είναι το Κέντρο Πληροφόρησης στην Κοινότητα Κερκίνης. 4. Πόροι - Περιουσία του Συνδέσμου Το κάθε μέλος του Συνδέσμου θα εισφέρει ετήσια 1% των τακτικών εσόδων της κοινότητας που εκπροσωπεί. Πόροι του Συνδέσμου είναι πρόσοδοι από την περιουσία του, δωρεές, επιχορηγήσεις, εισφορές που παρέχει το Δημόσιο ή άλλα φυσικά νομικά πρόσωπα ή οργανισμοί. Τα έσοδα από την άσκηση της αρμοδιότητας του συνδέσμου είναι οι πρόσοδοι από τους φορείς, τα τέλη και τα δικαιώματα που επιβάλλονται υπέρ του Συνδέσμου. 5. Τροποποίηση συστατικής πράξης του συνδέσμου Α) Διεύρυνση του σκοπού, πρόταση της διάρκειας, αύξηση εισφορών και μεταφορά της έδρας. 41

49 Τα συμβούλια των δήμων και των κοινοτήτων που μετέχουν στο Σύνδεσμο με απόφαση τους που λαμβάνεται από όλα τα συμβούλια με το ίδιο περιεχόμενο και με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών τους, μπορούν να διευρύνουν το σκοπό του Συνδέσμου, να παρατείνουν τη διάρκεια του, να αυξήσουν τις εισφορές των μελών τους και να μεταφέρουν την έδρα τους. Οι αποφάσεις των Συμβουλίων ελέγχονται από τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας από άποψη νομιμότητας. Ο Γενικός Γραμματέας Περιφερείας Κεντρικής Μακεδονίας εκδίδει σχετική απόφαση (τροποποίηση της συστατικής πράξης), η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Β) Είσοδος νέων μελών - Αποχώρηση μελών. Μέλη του Συνδέσμου μπορούν να γίνουν οι OTA που δεν συμμετείχαν κατά την ίδρυσή του. Η είσοδος νέων μελών στο Σύνδεσμο επιτρέπεται εφόσον. Ληφθεί σχετική απόφαση από το Συμβούλιο του ενδιαφερομένου OTA. Λάβει σχετική απόφαση αποδοχής της εισόδου νέου μέλους το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου με την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των μελών του. Η ίδια διαδικασία ακολουθείται και κατά την αποχώρηση μέλους. 6. Όργανα διοίκησης του Συνδέσμου. Ο Σύνδεσμος σύμφωνα με το άρθρο 207 του Π Δ. 410/95 διοικείται από το Διοικητικό Συμβούλιο Συνδέσμου, την Εκτελεστική επιτροπή και τον Πρόεδρο του. 7. Διάλυση Ο Σύνδεσμος διαλύεται με απόφαση του Δ.Σ. με πλειοψηφία των 2/3 του συνολικού αριθμού μελών. Όταν λήξει η διάρκεια του χωρίς αυτή να παραταθεί. Όταν έχει εκπληρωθεί ο σκοπός του. 42

50 Την διάλυση του Συνδέσμου ακολουθεί η εκκαθάριση και η κατανομή του Ενεργητικού και Παθητικού ρυθμίζεται με απόφαση του ΔΣ. 3. Συμμετοχή του Συνδέσμου σε Προγραμματικές Συμβάσεις. Ο Σύνδεσμος μπορεί να συνάπτει ως κύριος συμβαλλόμενος προγραμματικές Συμβάσεις για την εκτέλεση έργων και προγραμμάτων ανάπτυξης, καθώς και για την παροχή υπηρεσιών. Έτσι, έχει τη δυνατότητα να συντονίσει το έργο με τους άλλους τοπικούς και κεντρικούς φορείς και να εξασφαλίσουν πόρους για την υλοποίηση των σκοπών τους. 9. Νομική φύση του Συνδέσμου Ο Σύνδεσμος είναι νομικό πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου ειδικών σκοπών (καθ ύλην αρμοδιότητας). 10. Δραστηριότητες Στα πλαίσια της προγραμματικής σύμβασης για την ανάδειξη και προστασία της περιοχής της Λίμνης Κερκίνης ο Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάδειξης: Θα παρέχει κάθε διευκόλυνση σε οποιαδήποτε από τα συμβαλλόμενα μέρη. Θα εκθέτει τους αναγκαίους χώρους που χρειάζεται και θα αναλαμβάνει κάθε αναγκαίο μέτρο που αποσκοπεί στην υλοποίηση των αντικείμενων της σύμβασης αυτής. Να προβεί σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για την προμήθεια συμπληρωματικού εξοπλισμού για τη λειτουργία της υποδομής τη διαμόρφωση του Εξωτερικού χώρου του Κέντρου Πληροφόρησης, τη βελτίωση της πρόσβασης σε αυτό και την σήμανση της προστατευόμενης περιοχής. Να παρέχει στην Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρών Α.Ε. όλα τα απαιτούμενα στοιχεία έτσι ώστε να συνταχθούν από αυτήν 43

51 τριμηνιαίες αναλυτικές εκθέσεις στις οποίες θα περιλαμβάνονται οι δαπάνες και η πορεία υλοποίησης του φυσικού αντικείμενου, στοιχεία αναθεώρησης του προγραμματισμού με την απαραίτητη τεκμηρίωση καθώς και οποιοδήποτε άλλο στοιχεία είναι χρήσιμο για την καλύτερη κατανόηση της πορείας των έργων. Να παραλάβει από την Κοινότητα Κερκίνη το κέντρο πληροφόρησης και εξοπλισμό και να χρησιμοποιήσει αυτά, για την υλοποίηση των στόχων της Προγραμματικής Σύμβασης. Να λειτουργήσει τις υποδομές κυριότητας ΥΠΕΧΩΔΕ με την υποστήριξη της Αναπτυξιακής Εταιρείας Σερρών Α.Ε. και σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Κοινής Επιτροπής του άρθρου 9 της Προγραμματικής Σύμβασης. Μετά την ολοκλήρωση της προγραμματικής σύμβασης ο Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάδειξης υποχρεούνται να παραδώσει στο ΥΠΕΧΩΔΕ τις υποδομές και τον εξοπλισμό που τους έχουν παραχωρηθεί σε καλή και λειτουργική κατάσταση. Ομοίως παραδίδει προς το ΥΠΕΧΩΔΕ η προς όποιον φορέα υποδείξει αυτό το αρχείο και τη βιβλιοθήκη του Κέντρου Πληροφόρησης καθώς και κάθε έντυπα υλικό σε αναλογική ψηψιακή μορφή (εφ όσον έχει παραχθεί) μελέτες, ταινίες, Video, διαφάνειες κ.λπ. 11. Χρονική διάρκεια του Συνδέσμου Η διάρκεια του Συνδέσμου Ανάδειξης και Προστασίας της Λίμνης Κερκίνης ορίζεται 20ετης με δικαίωμα παράτασης. Η διάρκεια αρχίζει από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. 12. Κάλυψη δαπάνης: Από τις διατάζεις της απόφασης αυτής προκαλείται δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού των Κοινοτήτων Ακριτοχωρίου, Βυρώνειας, Γονίμου, 44

52 Κερκίνης, Λιβαδιάς, Λιθότοπου, Λιμνοχωρίου, Μανδρακίου, Μεγαλοχωρίου, Νεοχωρίου Σιντικής, Νέου Πετριτσίου, Προμαχώνα και Χρυσοχωράφων για κάθε έτος και καθ όλη τη διάρκεια λειτουργίας του συνδέσμου, το ύψος της οποίας δεν μπορεί να προσδιορισθεί. Η ανωτέρω δαπάνη θα καλύπτεται με το ποσό που θα συνεισφέρουν στο σύνδεσμο οι προαναφερόμενες κοινότητες και θα προβλέπεται κατά την κατάρτιση του ετήσιου προϋπολογισμού των βάσει των τακτικών εσόδων του προηγουμένου έτους σε συνάρτηση με το ποσοστό συμμετοχής. 45

53 3.3 Φορείς διαχείρισης Α Γ ενικά 1. α Σύμφωνα με το ν. 1650/86 μπορεί να συνιστώνται νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ως φορείς διαχείρισης, με σκοπό τη διοίκηση και διαχείριση των περιοχών, στοιχείων και συνόλων της φύσης και του τοπίου που αναφέρονται στο άρθρο 18 του ν. 1650/1986, καθώς και των περιοχών που χαρακτηρίζονται ως Ειδικές Ζώνες Διατήρησης κατά το άρθρο 4 της κοινής υπουργικής απόφασης 33318/ (ΦΕΚ 1289 Β ) και να καθορίζονται τα όρια της χωρικής τους αρμοδιότητας. Τα νομικά αυτά πρόσωπα έχουν την έδρα τους μέσα ή κοντά στις περιοχές στις οποίες βρίσκονται τα προστατευόμενα αντικείμενα, είναι κοινωφελούς χαρακτήρα και εποπτεύονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος. Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, β. Με το προεδρικό διάταγμα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986 μπορεί να συνιστάται νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου ως κοινός φορέας διαχείρισης για το σύνολο των προστατευόμενων αντικειμένων μιας γεωγραφικής ή διοικητικής ενότητας, με έδρα εντός της ενότητας αυτής ή να υπάγεται η διοίκηση και διαχείριση ενός ή περισσότερων προστατευόμενων αντικειμένων στην αρμοδιότητα υφιστάμενου φορέα διαχείρισης. Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του νομικού αυτού προσώπου μπορεί να ιδρύονται παραρτήματα ή γραφεία του σε προστατευόμενες περιοχές από αυτές που εμπίπτουν στην περιοχή ευθύνης του. γ. Αν δεν έχουν συσταθεί φορείς διαχείρισης ή δεν έχει υπαχθεί η διαχείριση του προστατευόμενου κατά περίπτωση αντικειμένου σε υφιστάμενο φορέα διαχείρισης ή δεν έχει ακόμα λειτουργήσει ο φορέας που έχει συσταθεί, η σύνταξη, παρακολούθηση της εφαρμογής και αξιολόγηση των κανονισμών διοίκησης και λειτουργίας και των σχεδίων διαχείρισης που αναφέρονται στο άρθρο 18 παρ. 5 του ν. 1650/1986, 46

54 όπως τροποποιείται με το νόμο αυτόν, μπορεί να ανατίθεται σε υφιστάμενες δημόσιες υπηρεσίες ή σε ειδικές υπηρεσίες που συνιστώνται για το σκοπό αυτόν κατά τις κείμενες διατάξεις, σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και των δύο βαθμιδών, σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) και δημόσια ερευνητικά κέντρα ή άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθώς και σε μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα του ιδιωτικού τομέα, που έχουν διακριθεί για το έργο τους στον τομέα της προστασίας της φύσης ή γενικότερα της προστασίας του περιβάλλοντος και τα οποία διαθέτουν την κατάλληλη τεχνική και επιστημονική υποδομή, καθώς και αποδεδειγμένη εμπειρία στην υλοποίηση ανάλογων έργων. Η ανάθεση αυτή στις περιπτώσεις δημοσίων υπηρεσιών, ειδικών υπηρεσιών και νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου γίνεται με το προεδρικό διάταγμα που προβλέπεται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις γίνεται με σύμβαση που συνάπτεται μεταξύ του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων και του νομικού προσώπου που αναλαμβάνει τις πιο πάνω αρμοδιότητες και η οποία καλείται σύμβαση διαχείρισης. Στη σύμβαση αυτήν προσδιορίζονται οι συμβαλλόμενοι φορείς, η διάρκεια, ο τρόπος και η διαδικασία άσκησης από τον ανάδοχο φορέα των ανατιθέμενων αρμοδιοτήτων, ο τρόπος και τα ποσά χρηματοδότησης των δαπανών της διαχείρισης, ο τρόπος, τα όργανα και η διαδικασία εποπτείας καν ελέγχου από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων του ανάδοχου φορέα, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή του εδαφίου αυτού. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος. Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων και Γεωργίας εξειδικεύονται το περιεχόμενο και η διαδικασία σύναψης 47

55 συμβάσεων διαχείρισης, τα κριτήρια επιλογής των φορέων και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. δ. Για την επιλογή οργανωτικού οχήματος σύμφωνα με τις προηγούμενες περιπτώσεις α, β και γ συνεκτιμώνται ιδίως η σημασία και η έκταση του προστατευόμενου - αντικειμένου, η γειτνίαση του ή μη με άλλα προστατευόμενα αντικείμενα, καθώς και τα συμπεράσματα της οικείας οικονομοτεχνικής μελέτης. Για την τεκμηρίωση της οικονομικής βιωσιμότητας του προτεινόμενσυ φορέα διαχείρισης πρέπει σε κάθε περίπτωση να έχει προηγηθεί η κατάρτιση οικονομοτεχνικής μελέτης. Ειδικά η ίδρυση φορέων διαχείρισης σύμφωνα με τους ορισμούς της περιπτώσεως α είναι υποχρεωτική σε Εθνικά Πάρκα που χαρακτηρίζονται κατά το άρθρο 19 παρ. 3 του ν. 1650/1986 και στα οποία περιλαμβάνονται και περιοχές που χαρακτηρίζονται κατά τις παραγράφους 1 ή 2 του ιδίου άρθρου. 2. Στην αρμοδιότητα των φορέων διαχείρισης υπάγονται: α. Η κατάρτιση και η ευθύνη της εφαρμογής των κανονισμών διοίκησης και λειτουργίας των προστατευόμενων αντικειμένων, καθώς και των σχεδίων διαχείρισης που αναφέρονται στο άρθρο 18 παρ. 5 του ν. 1650/1986, όπως τροποποιείται με το νόμο αυτόν. β. Η παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής των κανονιστικών όρων και περιορισμών που επιβάλλονται με τα διατάγματα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986. καθώς και των κανονισμών διοίκησης και λειτουργίας και των σχεδίων διαχείρισης που αναφέρονται στο άρθρο 18 παρ. 5 του ν. 1650/1986, σύμφωνα με όσα ειδικότερα ορίζονται στο άρθρο 21 παρ. 4 του ν. 1650/1986, όπως τροποποιείται με το νόμο αυτόν. Στο πλαίσιο αυτό, οι φορείς διαχείρισης μεριμνούν για τη. συλλογή, ταξινόμηση και επεξεργασία περιβαλλοντικών στοιχείων και δεδομένων για τις περιοχές ευθύνης τους, καθώς και για τη συγκρότηση και λειτουργία σχετικών βάσεων 48

56 δεδομένων και τεκμηρίωσης, σύμφωνα και με τα υπάρχοντα εθνικά πρότυπα. Για την άσκηση της λειτουργίας αυτής, οι φορείς διαχείρισης συνεργάζονται με το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων, άλλα αρμόδια Υπουργεία, Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα κάι ινστιτούτα, μη κυβερνητικές οργανώσεις και άλλους οργανισμούς δημόσιου ή ιδιωτικού χαρακτήρα. Τα ανωτέρω στοιχεία, δεδομένα και πληροφορίες κοινοποιούνται και εντάσσονται στο Εθνικό Σύστημα Πληροφοριών Περιβάλλοντος που λειτουργεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων. γ. Η παροχή γνωμοδοτήσεων πριν από την προέγκριση χωροθέτησης και την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων των έργων και δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στις περιοχές ευθύνης τους, καθώς και σε κάθε άλλο θέμα για το οποίο ζητείται η γνώμη τους από τις αρμόδιες αρχές, δ. Η επικουρία των αρμόδιων διοικητικών και δικαστικών αρχών στον έλεγχο της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των περιβαλλοντικών και πολεοδομικών όρων που ισχύουν ή επιβάλλονται αντιστοιχώς για έργα ή δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στις περιοχές ευθύνης τους. Για το σκοπό αυτόν, οι φορείς διαχείρισης εισηγούνται ή αναφέρουν προς τις αρμόδιες αρχές τις πράξεις ή παραλείψεις εκείνες που συνιστούν παράβαση των όρων και περιορισμών που καθορίζονται με τα προεδρικά διατάγματα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/ 1986 για τις περιοχές ευθύνης τους. Για τον ίδιο σκοπό, οι φορείς διαχείρισης θέτουν στη διάθεση των αρμόδιων αρχών τα αναγκαία μέσα και προσωπικό που απαιτούνται για την εκτέλεση αποφάσεων με τις οποίες επιβάλλονται κυρώσεις ή άλλα μέτρα προστασίας της περιοχής, ε. Η κατάρτιση μελετών και ερευνών, καθώς και η εκτέλεση τεχνικών ή άλλων έργων που περιλαμβάνονται στο οικείο σχέδιο διαχείρισης και 49

57 στα αντίστοιχα προγράμματα δράσης και είναι απαραίτητα για την προστασία, διατήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη των προστατευόμενων αντικειμένων που εμπίπτουν στην περιοχή ευθύνης τους. Η κατασκευή, επισκευή και συντήρηση των αναγκαίων έργων υποδομής, καθώς και η προμήθεια του αναγκαίου επιστημονικού και τεχνικού εξοπλισμού για την άσκηση των λειτουργιών διαχείρισης, στ. Η ανάληψη εκπόνησης ή εκτέλεσης εθνικών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων και δράσεων σχετικών με την περιοχή ευθύνης τους, τα οποία προάγουν ή προβάλλουν τους σκοπούς της διαχείρισης των προστατευόμενων αντικειμένων. ζ, Η ενημέρωση, εκπαίδευση και κατάρτιση του πληθυσμού σε θέματα αναγόμενα στις αρμοδιότητες και σκοπούς των φορέων διαχείρισης, καθώς και στην προστασία των περιοχών ευθύνης τους. Στο πλαίσιο αυτό, οι φορείς διαχείρισης μπορούν να ιδρύουν κέντρα πληροφόρησης στην έδρα των προστατευόμενων αντικειμένων, να διοργανώνουν προγράμματα κατάρτισης και επιμόρφωσης σε συνεργασία με άλλους αρμόδιους, δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς, καθώς και συνέδρια ημερίδες, επιμορφωτικά σεμινάρια και άλλες ενημερωτικές εκδηλώσεις για την' προβολή των στόχων και των επιτευγμάτων της διαχείρισης και να αναλαμβάνουν σχετική εκδοτική δραστηριότητα έντυπης ή και ηλεκτρονικής μορφής. η. Η προώθηση, υποστήριξη, οργάνωση και εφαρμογή οικοτουριστικών προγραμμάτων, η έκδοση αδειών ξενάγησης και η χορήγηση αδειών επιστημονικής έρευνας και τεχνικών δοκιμών και αναλύσεων εντός των ορίων των προστατευόμενων αντικειμένων, σύμφωνα με τους ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις που καθορίζονται στα προεδρικά διατάγματα των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986 και στον κανονισμό διοίκησης και λειτουργίας του προστατευόμενου αντικειμένου. Η χορήγηση σήματος ποιότητας και συνεργασίας σε 50

58 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εντός των προστατευόμενων αντικειμένων σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται στον κανονισμό διοίκησης και λειτουργίας της προστατευόμενης περιοχής. θ. Η διαχείριση δημόσιων εκτάσεων που παραχωρούνται προς το φορέα ή μισθώνονται από το φορέα διαχείρισης κατά τις κείμενες διατάξεις, καθώς και η ενοικίαση ιδιωτικών εκτάσεων που περιλαμβάνονται στην περιοχή ευθύνης του και η πραγματοποίηση σε αυτές, των προβλεπόμενων στον οικείο κανονισμό διοίκησης και λειτουργίας και στο σχέδιο διαχείρισης αναγκαίων παρεμβάσεων. 3. Για την εκπλήρωση των αρμοδιοτήτων τους, οι φορείς διαχείρισης συνεργάζονται με όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των διεθνών οργανισμών, τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και των δύο βαθμιδών, καθώς και κάθε άλλο οργανισμό του ευρύτερου δημόσιου τομέα Οι κατά τα ανωτέρω οργανισμοί και υπηρεσίες οφείλουν να συνδράμουν τους φορείς στο έργο τους, παρέχοντας κάθε αναγκαίο στοιχείο και πληροφορία. Οι φορείς διαχείρισης μπορεί να συνεργάζονται επίσης με ημεδαπά και αλλοδαπά εκπαιδευτικά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα, οργανισμούς του ίδιου ή συγγενούς επιστημονικού κλάδου. 4. Ο οικονομικός και διαχειριστικός έλεγχος των φορέων διαχείρισης ενεργείται με τη διαδικασία που ορίζεται από τις κείμενες διατάξεις περί Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών. Το διαχειριστικό έτος συμπίπτει με το φορολογικό έτος. Οι ορκωτοί ελεγκτές, που ασκούν τον τακτικό έλεγχο, υποβάλλουν μέχρι το τέλος Ιουνίου κάθε έτους έκθεση για τη διαχείριση και τον απολογισμό του έτους που έληξε. Οι εκθέσεις υποβάλλονται δια του Προέδρου του Δ.Σ. στον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων και στον Υπουργό Οικονομικών. Οι παραπάνω 51

59 Υπουργοί μπορούν να ζητήσουν οποτεδήποτε έκτακτο έλεγχο της οικονομικής διαχείρισης των φορέων. 5. Το Δ.Σ. καταρτίζει εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του φορέα διαχείρισης, κανονισμό υπηρεσιών και προσωπικά εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του Διοικητικού Συμβουλίου, κανονισμό οικονομικής διαχείρισης και προμηθειών, καθώς και κανονισμό ανάληψης ή εκτέλεσης για τρίτους ή ανάθεσης σε τρίτους επιστημονικών ή ερευνητικών προγραμμάτων, μελετών, υπηρεσιών τεχνικής βοήθειας και εν γένει έργων και υπηρεσιών. Οι παραπάνω κανονισμοί εγκρίνονται με αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 52

60 3.3.β Ο Φορέας Διαχείρισης της λίμνης Κερκίνης. Με τον νόμο 3044/2002 {ΦΕΚ 197/ } ιδρύθηκαν 27 περιοχές με φορείς διαχείρισης, η λίμνη Κερκίνη αποτελεί έναν από τους 27 φορείς {Κ.Υ.Α 7585/ } οι οποίοι είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου. ΙΔΡΥΣΗ Ο Φορέας Διαχείρισης ιδρύθηκε το 2006 και στεγάζεται στο κέντρο πληροφόρησης της λίμνης Κερκίνης. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Σύμφωνα με την Κ.Υ.Α αναφέρεται ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ δίνει { }δρχ. Συγκεκριμένα δρχ.στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Σερρών και δρχ. στο Δασαρχείο Σιδηροκάστρου.Έπειτα η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση μοιράζει τα χρήματα στους αρμόδιους φορείς διαχείρισης. Συγκεκριμένα πρέπει να δοθεί στο φορέα διαχείρισης. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Σύμφωνα με μαρτυρίες των μελών η χρηματοδότηση δεν έγινε ποτέ άρα η Κ.Υ.Α δεν ισχύει.γι αυτό το λόγο λένε ότι δεν υπάρχει χώρος δικός τους και επομένως στεγάζονται στο κέντρο πληροφόρησης. Ένα άλλο πρόβλημα τους είναι ότι ενώ η περιοχή προστατεύεται από το δύκτιο Natura 2000 και τα μέλη του φορέα διαχείρισης, δεν μπορούν να προστατεύσουν την περιοχή τους αφού δεν βρίσκουν ανταπόκρισης από την Νομαρχία Σερρών.Τέλος λένε ότι θα συνεχίσουν το έργο τους ακόμη και ύστερα από τις συνθήκες που υπάρχουν.ο φορέας δεν έχει προβεί σε με πιο σημαντικούς το μεγάλο εύρος της ετήσιας διακύμανσης της καμία δραστηριότητα και δεν λειτουργεί. 53

61 Συ μπεράσματα Ο υγρότοπος της Κερκίνης και η άγρια ζωή που συντηρεί εξακολουθούν να απειλούνται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες, στάθμης του νερού, την υψηλή μέγιστη στάθμη κατά τη διάρκεια της άνοιξης, καθώς επίσης και τη μεγάλη διάρκεια κατάκλυσης. Το υγροτοπικό δάσος, ενδιαίτημα με απαράμιλλη σημασία για τα υδρόβια πουλιά της Κερκίνης, είναι απίθανο να επιζήσει ακόμα και μεσοπρόθεσμα, αν διατηρηθεί το σημερινό υδρολογικό καθεστώς. Δεν έχει παρατηρηθεί φυσική αναγέννηση μετά τη λειτουργία του νέου φράγματος και πολλά ζωντανά δένδρα έχουν πέσει στο έδαφος αφού οι ρίζες τους δεν μπορούν να τα συγκρατήσουν στο μαλακό, νοτισμένο χώμα. Οι περιοχές με ρηχά νερά, απαραίτητες για τα ψάρια και τα αμφίβια που γεννούν εκεί τα αυγά τους, ιδανικοί χώροι τροφοληψίας για τα πουλιά, συνεχώς ελαττώνονται. Ταυτόχρονα φθίνουν και οι συστάδες της υδρόφιλης μακροφυτικής βλάστησης. Καθώς το νερό σκεπάζει ολοένα και μεγαλύτερη έκταση, τα βοσκοτόπια γύρω από τη λίμνη περιορίζονται και η πίεση από τη βοσκή εντείνεται. Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν πλέον αρνητικά τα περισσότερα από τα είδη πουλιών που φωλιάζουν στον υγρότοπο. Τα πουλιά αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερο το πρόβλημα της εξεύρεσης κατάλληλων θέσεων φωλεοποίησης, λόγω της μείωσης της έκτασης και της πυκνότητας του παραποτάμιου δάσους. Συχνά αναγκάζονται να μετακινούνται σε νέες θέσεις, διότι οι παλιές θέσεις των αποικιών αραιώνουν και υποβαθμίζονται. Η ψηλή στάθμη του νερού επηρεάζει και τους ανθρώπους γύρω από τη λίμνη. Μερικά από τα χωριά, η Κερκίνη, το Λιμνοχώρι, τα Χρυσοχώραφα, βρίσκονται χαμηλότερα από την επιφάνεια του νερού όταν η στάθμη φτάνει τα +36 μ., με αποτέλεσμα να υπάρχουν μεγάλα 54

62 προβλήματα υγρασίας λόγω της υψηλής υπόγειας στάθμης του νερού. Επιπλέον, αν η στάθμη του ταμιευτήρα βρίσκεται τόσο ψηλά, ίσως δεν μπορέσει να συγκρατήσει μια ξαφνική ανοιξιάτικη πλημμύρα μεγάλου όγκου, με πιθανώς καταστροφικά αποτελέσματα για τα παραλίμνια χωριά αλλά και γι αυτά που βρίσκονται κατά μήκος της κοίτης του ποταμού, κατάντη του φράγματος. Το 1995, το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. χρηματοδότησε την εκπόνηση μιας Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ) για την προστασία της ευρύτερης περιοχής του υγροτόπου. Η μελέτη αυτή προτείνει συγκεκριμένα μέτρα σχετικά με τη δημιουργία ενός Φορέα Διαχείρισης της περιοχής του υγροτόπου και ενός συστήματος ζωνών προστασίας όπου καθορίζονται τόσο οι επιτρεπόμενες χρήσεις όσο και οι προϋποθέσεις με τις οποίες μπορούν να πραγματοποιηθούν ορισμένες δραστηριότητες σε κάθε ζώνη προστασίας. Έχει επίσης ολοκληρωθεί και μία συμπληρωματική μελέτη που αναφέρεται στην αντιμετώπιση του προβλήματος της στερεοπαροχής του ποταμού Στρυμόνα και τη ρύθμιση της βέλτιστης ανώτατης και κατώτατης στάθμης της λίμνης Κερκίνης. Η μελέτη αυτή αντιμετωπίζει συνολικά το πρόβλημα της περιοχής λαμβάνοντας υπόψη τον πολλαπλό ρόλο του υγροτόπου (αντιπλημμυρική προστασία, άρδευση, υγρότοπος διεθνούς σημασίας). Προτείνει παρεμβάσεις στα αρδευτικά δίκτυα για τη βελτίωση της αποδοτικότητάς τους και τη μείωση των μεγάλων απωλειών νερού που έχουν τα δίκτυα. Επίσης περιλαμβάνει συγκεκριμένες παρεμβάσεις για τη μείωση του προβλήματος της μεταφοράς και απόθεσης στη λίμνη των φερτών υλών και την βελτίωση του αντιπλημμυρικού ρόλου της, καθώς και προτάσεις για την αναβάθμιση και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων της περιοχής και την ορθολογικότερη διαχείριση και αξιοποίηση των νερών της λίμνης. 55

63 Οι παρεμβάσεις και τα έργα που προτάθηκαν δυστυχώς δεν υλοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό σύμφωνα με τις μαρτυρίες των υπαλλήλων του κέντρου πληροφόρησης. Από το φθινόπωρο του 1997 λειτουργεί στον οικισμό Κερκίνη το Κέντρο Πληροφόρησης Υγροτόπου Κερκίνης, με βάση την Προγραμματική Σύμβαση για την Προστασία και Ανάδειξη της περιοχής του υγροτόπου Κερκίνης που υπογράφτηκε από τον Υπουργό ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., τον Υφυπουργό Γεωργίας, τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Σερρών, την Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρών και τις κοινότητες της περιοχής (Ακριτοχωρίου, Βυρωνείας, Γονίμου, Κερκίνης, Λιβαδιάς, Λιθοτόπου, Λιμνοχωρίου, Μανδρακίου, Μεγαλοχωρίου, Νεοχωρίου, Νέου Πετριτσίου, Προμαχώνα και Χρυσοχωράφων) οι οποίες και ίδρυσαν τον Σύνδεσμο Προστασίας και Ανάδειξης Περιοχής λίμνης Κερκίνης). Η λειτουργία του Κέντρου Πληροφόρησης Υγροτόπου Κερκίνης περιλαμβάνει διαδικασίες πληροφόρησης και ενημέρωσης των φορέων της περιοχής και των αρμοδίων υπηρεσιών για τον υγρότοπο, τον σχεδίασμά και υλοποίηση προγραμμάτων προσέλκυσης και ενημέρωσης επισκεπτών και ειδικών ομάδων, την εφαρμογή του σχεδίου φύλαξης που έχει εκπονηθεί από το Δασαρχείο Σιδηροκάστρου, τη δημιουργία αρχείου και βιβλιοθήκης για την περιοχή, την έκδοση ενημερωτικού υλικού κ.ά. Από το καλοκαίρι του 2000, ο Σύνδεσμος καλύπτει τα λειτουργικά έξοδα του Κέντρου Πληροφόρησης και μέρος της μισθοδοσίας του προσωπικού με τη συνεργασία της Αναπτυξιακής Εταιρείας Σερρών, αναγνωρίζοντας τη σημασία της λειτουργίας του. Σήμερα το Κέντρο Πληροφόρησης αποτελεί τμήμα -και έδρα- του Φορέα Διαχείρισης Υγροτόπου Κερκίνης που ιδρύθηκε για τη διαχείριση της ευρύτερης περιοχής γύρω από τον υγρότοπο. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Φορέα συγκροτήθηκε το

64 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Γενική Δ/νση Περιβάλλοντος, ΦΕΚ Προγραμματική Σύμβαση, αριθμ. πρωτ /1587, έτος 13 /Μαΐου / Υπουργική απόφαση, ΦΕΚ Σύσταση Συνδέσμου, αριθμός 484, έτος 7 / Νοεμβρίου / Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση (τμήμα τουρισμού) Λίμνη Κερκίνη έτος Υπουργική απόφαση, ΦΕΚ ϊνγετρα για την προστασία του υγροβιότοπου, αριθμός 493, έτος 7 / Ιουλίου / Πρόεδρος Ελληνικής Δημοκρατίας, ΦΕΚ Φορείς Διαχείρισης, αριθμός 207, έτος 7 / Οκτωβρίου / Θεόδωρος Ναζιρίδης Νίκος Πέτρου, Κερκίνη, Βιβλία του Κόσμου / ΚΟΑΝ, έτος Χρήστος Πολιτίδης, Η λίμνη της Κερκίνης, έτος Σελίδα ΥΠΕΧΩΔΕ στο ΙΝΤΕΙΙΝΕΤ 9. Συνήγορος του πολίτη (περιβάλλον και δίκαιο, τεύχος 3.23/8/2007) 57

65 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

66 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ t: ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΦΟΡΕΙΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ [ Ε Ρ Γ Ο - ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΡΟΫΠΤΓΜΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ 1 Α ' Φ Α Σ Η ' Δ ιευκόλυνσ η σ ύ σ το α η ς Συνδέσμου - Διοονάνω ση ημερίδας Αναπτυξιακή Εταιρπα Ic o - ι και έκδοσ η του α να γκα ίο υ υποστηρικτικού υλικού CvJv 12. Π ρομήθεια εξο π λισ μ ο ύ Κοτνότητα Κερκίνης! 3 Ε ναρξη λ ειτο υ ρ γ ία ς του Κέντρου Πληροφόρησης I (π ερ ιλα μ β ά νετα ι π απ οκατάσταση ξημιών κ λπ ) 4 Κ α τά ρ τισ η/ εφ α ρ μ ο γ ή προγράμματος φύλαξης της περιοχής. 8 ' Φ Α Σ Η 5 Λ ειτουργία του Κ έντρου Πληροφόρησης ' Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρώ ν Υ π Γεωργίας Δασαρχείο Ιιδηοόκα σ τρ ου- ΥΠΕΧΩΔΕ 5 1 Δ απ άνες Κ έντρ ο υ Πληροφόρησης δ Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερ- S 2 Δ ια δικασ ίες υπ οσ τήριξής, συνεργασίας, συνεχούς πληρ ο φ ό ρ η σ η ς κα> επ ισήμανσής προβλημάτων προς πς 1 α ο υ ό δ ιες υπ η ρ εσ ίες και Φοοείς S 3 Σ χεδ ιο σ μ ο ς και υλοπ οίηση προγραμμάτω ν ενημέρω - I α η ς. π λη ρ ο φ ό ρ η σ η ς και ευαισθητοποίησης τω ν αρμοδ ίω ν φ ο ρ έω ν 5 4 Ιχ ε δ ια σ μ ό ς κα ι υλοπ οίηση προγραμμάτω ν προσέλκυσ η ς. υ π ο δ ο χ ή ς, ενημέρω σης και ξενάγησης επ ισκεπ τώ ν και ειδ ικ ώ ν ομάδω ν Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρώ ν Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρώ ν Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρώ ν S 5 Ο ρ γά νω σ η και λειτουργία αρχείου και βιβλιοθήκης σ χετικής με τη ν πεοιοχή Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερ- Ρ ώ * J S 6 Δ ιο ρ γά νω σ η η μ ερ ίδ ω ν Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερ- \ ρώ ν Έ κδ ο σ η ενη μ ερ ω π κο ύ υλικού (χάρτες, φυλλάδια κ.λπ.) Αναπ τυξιακή S raipcia Σ ίρ - ρών 5 3 Π α ραγω γή τα μ ιώ ν Video και άλλων συστημάτω ν οπτι Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρώ I κο α κουσ τικής π αρουσίασης της περιοχής (σειρές δια- ν 1 Φ α ν ε ιώ ν κ ά ) Ι 5 9 Έ κδ ο σ η τετραμηνιαίου δελτίου πληροφόρησης Αναπτυξιακή Ε τα ιρ ίϊα Σςρρώ ν I Ι 5 10 Ε κπ όνηση ειδικώ ν προγραμμάτων: Μ ελέτη π ρογράμματος έργω ν ανάδειξης της πε ] Π ρ ό γ ρ α μ μ α κατάρτισης στελεχώ ν και φ υλάκω ν - ξενα γ ώ ν 5. ΤΟ. 3. Ιχ ε δ ια σ μ ό ς και υλοποίηση π ρογράμματος παρακ ο λ ο ύ θ η σ η ς ποιότητας περιβάλλοντος 6. Δ ια μόρφ ω σ η του εξω τερικού χώρου του Κέντρου Πληροφ ό ρ η σ η ς - Β ελτίω σ η της πρόσβασης σε αυτό, σήμανση της π ροσ τα τευδμενης π εριοχής 7. Π ρομήθεια σ υμπ ληρω ματικού εξοπλισμού για τη λειτουργία του Κέντρου Π ληροφ όρησ ης 8. Υ λοπ οίηση ειδ ικώ ν έργω ν ανάδειξης της περιοχής όπως α υτά 8α π ρ ο κό ψ ο υ ν και αξιολογηθούν από τη μελέτη Λ ειτουργία και αξιοπ οίησ η φυλακίων, διαμόρφω ση εξωτερικώ ν χώ ρ ω ν και βελτίω ση πρόσβασης. Αξιοποίηση εξο-! π λισμού I ΣΥΝΟ ΛΟ Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Σ ερ ρ ώ ν Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρώ ν Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρώ ν Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάδειξης Σύνδεσμος Π ροστασίας και Ανάδειξης Νομαρχιακή Α υτοδιοίκηση Σερρώ ν Υπ. Γεω ργίας- Δασαρχείο Σ δηρόκασ τρου (Μ εταβίβαση ποσού από το ΥΠΕΧΩΔΕ) - 58

67 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π: ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Γ ΕΡΓΟ - ΕΝΕΡΓΕΙΑ - ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ I! * Διευκόλυνση σύστασης ΣυνδεσυΟυ & Εταιοείας Διοονσνωση, ημερίδας και έκδοση του αναγκαίου υποστηρ«στκού υλ«0ύ Προμήθεια εξοπλισμού ϊ^'* «'η» ' 13 Εναρξη λειτουργίας του Κέντρου Πληροφόρησης I ί 4 Κατάρτιση/ εφαρμογή προγράμματος φύλαξης της περιοχής 3? Ρ Η ϋ ΐ ε - φ α ς 4 5 Λειτουργία του Κέντρου Πληροφόρησης ί 5, Δαπανες Κέντρου Πληροφόρησης $ 2 Διαδικασίες υποστήριξης, συνεργασίας, συνεχούς πληροφόρησης και επισήμανσης προβλημάτων 5 3 Σχεδισσμός και υλοποίηση προ γραμμάτων ενημέρωσης, πληροφόρησης και ευάισθητοποίησης των αρμοδίων Φορέων ι ϋ ι 5 4 Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων προσέλκυσης, υποδοχής, ενημέρωσης και ξενάγησης επισκεπτών και ειδικών ομάδων 3 5 Οργάνωση και λειτουργία αρχείου και βιβλιοθήκης σχετικής με την περιοχή _ 5 δ. Διοργάνωση ημερίδων 5 7 Έκδοση ενημερωτικού υλικού (χάρτες, φυλλάδιο κ.λπ.) " - I ώ ί ί ί 1! 5 3 Παραγωγή ταινιών νίΰαο και άλλων συστημάτων οπτιχοακουατικής παρουσίασης της περιοχής (σειρές διαφανείων κ ά.) 5 9 Έκδοση τετραμηνιαίου δελτίου πληροφόρησης Μ * ι ι ι ρ ι ρ * * ; ν ϊ> ^-' 'ψ^'} '^4* ^;*/ *# -. * 0 -ε...-ι.. * ί I 5,10. Εκπόνηση ειδικών προγραμμάτων: Μ ιμ τη προγράμματος έργων ανάδειξης της περί Ο Ι χάς I Πρόγραμμα κατάρτιοης στελεχών και φυλάκων - (... ξεναγών ΐχιΰιααμός και υλοποίηαη προγράμματος παρακο- I λούθηοης ποιότητας περιβάλλοντος 6, Διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου του Κέντρου Πληροφόρησης- Βελτίωση της πρόσβασης σε αυτό, σήμανση της προστατευόμενης περιοχής. 7 Προμήθεια συμπληρωματικού εξοπλισμού για τη λειτουργία του Κέντρου Πληροφόρησης 3. Μελέτη και υλοποίηση ειδικών έργων ανάδειξης της περιοχής όπως αυτά Θα προκύωουν και αξιολογηθούν από τη μελέτη 5.10,1 9 Λειτουργία και αξιοποίηση φυλακίων, διαμόρφωση εξωτερικών χώρων και βελτίωση πρόσβασης. Αξιοποίηση εζοπλισμού Χρόνος* οε τρίμηνα. 1 ] ί ϋ ; - ή. ' Ι Ι Ι Ι! I Η Γ Γ... 11!; ι '! Γ I, 1 1! 1 -γ - - -, ί «Ι Ν Ι θ π : <- 5* * ' ;'>= β σελ